-
1 ἕδρα
ἕδρα, ἡ, = ἕδος, in Prosa das gebräuchlichere Wort; 1) Alles worauf man sitzt, Stuhl, Sessel, Bank, Il. 19, 77 Od. 3, 7 u. sonst; auch der Plag, wo man sitzt, τίειν τινὰ ἕδρᾳ, Einen durch einen Ehrenplatz auszeichnen, Il. 8, 161. 12, 311; τιμίαν ἕδραν ἔχειν Aesch. Eum. 817; τιμαῖς, δώροις, ἀρχαῖς, ἕδραις γεραίρειν τινα, Xen. Cyr. 8, 1, 39; ἕδρης εἴκειν τινί Phocyl. 208; der Thron, ἐκβαλεῖν ἕδρης Κρόνον Aesch. Prom. 201; ἕδραν ἔχειν, seinen Sitz haben, sitzen, ἐπ' ὀμφαλῷ Eum. 41; ἐκ τῆςδ' ἕδρας ἔξελϑε Soph. O. C. 36; ἐξ ἕδρας ἀνιστάναι, von seinem Sitz aufstehen heißen, Ai. 775; ἐκ τῆς ἕδρας ὠϑεῖν Plat. Tim. 79 b; übh. = Ort, ἡ τοῦ ἥπατος ἕδρα, der Sitz der Leher, 67 b. Bei den Aerzten der Sitz einer Krankheit. – Bes. in den Tempeln der Götter; χαλκόπεδος ϑεῶν ἕδρα Pind. I. 6, 44; ἐν ϑεῶν ἕδραις Aesch. Ag. 582 Suppl. 408, die 469 geradezu βωμοί heißen. – 2) Alles, worauf Etwas sitzt, ruht, Grundlage, Basis, Plut. Demetr. 21 u. a. Sp.; ἕδραν στρέφειν τινί, Einem die Grundlage entziehen, ihm ein Bein unterschlagen, Theophr. Char. 27. – 3) das Gefäß, der Hintere, Her. 2, 87; Hippocr. u. A. Auch der Nachtstuhl u. der Stuhlgang, Medic. – 4) das Sitzen, die Sitzung; Od. 3, 31. 8, 16; ἕδρας ϑοάζειν Soph. O. R. 2; ἕδραν ποιεῖν, Sitzung halten, Andoc. 1, 111; Dio Cass. oft von Senatssitzungen. – 5) das Zaudern, Verweilen, Her. 9, 41 Thuc. 5, 7; οὐχ ἕδρας ἔργον οὐδ' ἀμβολᾶς Bacchyl. bei Ath. XIV, 631 c; οὐχ ἕδρας ἀκμή Soph. Ai. 798; vgl. Eur. Or. 1241.
-
2 ἕδρα
ἕδρα, ἡ, = ἕδος, (1) alles worauf man sitzt, Stuhl, Sessel, Bank; auch der Platz, wo man sitzt, τίειν τινὰ ἕδρᾳ, einen durch einen Ehrenplatz auszeichnen; ἕδραν ἔχειν, seinen Sitz haben, sitzen; ἐξ ἕδρας ἀνιστάναι, von seinem Sitz aufstehen heißen; übh. = Ort, ἡ τοῦ ἥπατος ἕδρα, der Sitz der Leber. Bei den Ärzten der Sitz einer Krankheit. Bes. in den Tempeln der Götter. (2) Alles, worauf etwas sitzt, ruht, Grundlage, Basis; ἕδραν στρέφειν τινί, einem die Grundlage entziehen, ihm ein Bein unterschlagen. (3) das Gefäß, der Hintere. Auch der Nachtstuhl u. der Stuhlgang. (4) das Sitzen, die Sitzung; ἕδραν ποιεῖν, Sitzung halten. (5) das Zaudern, Verweilen -
3 προ-εν-έδρα
προ-εν-έδρα, ἡ, Hinterhalt, Hesych.
-
4 προ-εξ-έδρα
προ-εξ-έδρα, ἡ, ein besonderer, von andern abgesonderter Sitz, Sessel, Her. 7, 44. 48. Bei Poll. 9, 46 = ἐξέδρα, Gallerie.
-
5 προ-έδρα
-
6 συν-έδρα
-
7 ψευδ-εν-έδρα
ψευδ-εν-έδρα, ἡ, verstellter Hinterhalt, Xen. An. 5, 2,28; bei Polyaen. 3, 9,32 ψευδοενέδρα.
-
8 ψευδο-εν-έδρα
ψευδο-εν-έδρα, ἡ, = ψευδενέδρα, Polyaen. 3, 9,32; vgl. Lob. Phryn. 676.
-
9 καθ-έδρα
καθ-έδρα, ἡ, der Sitz, Sessel; Hdn. 2, 3, 17; Ggstz κλίνη Plut. Symp. 7, 10, 1; αἱ ἐπὶ τῶν πλοίων καϑέδραι, die Ruderbänke, Pol. 1, 21, 2; Lager, τοῦ λαγώ Xen. Cyn. 4, 4; bei Hippocr. das Gesäß. Bei Strab. XVII, 1 p. 816 das Fußgestell, worauf Etwas ruht. – Das Sitzen, Luc. Fugit. 7; das Verweilen, Stillsitzen, Thuc. 2, 18; Suid. erkl. ἐπίσχεσις καὶ σχολή, vgl. Plut. Camill. 28.
-
10 ἀντ-εν-έδρα
ἀντ-εν-έδρα, ἡ, gegenseitiger, dagegen gelegter Hinterhalt, Pol. 7, 15.
-
11 ἐφ-έδρα
-
12 ἐν-έδρα
ἐν-έδρα, ἡ, 1) das Daraufsitzen, Daraufliegen, ναρϑήκων Hippocr. – 2) das Einliegen, der Hinterhalt, u. übh. Nachstellung, Hinterlist, Thuc. 5, 56 u. öfter, wie Folgde; δόλου καὶ ἐνέδρας πλήρης Plat. Legg. X, 908 d; ἐνέδραν ποιεῖσϑαι, κατασκευάζειν, ϑέσϑαι τινί; Thuc. u. Folgde; – der Ort des Hinterhalts selbst, ἀνίστανται ἐκ τῆς ἐνέδρας Xen., wie auch die in den Hinterhalt gelegten Soldaten, ἐξανίστησι τὴν ἐνέδραν Hell. 4, 8, 37.
-
13 ἐξ-έδρα
ἐξ-έδρα, ἡ, ein Sitz draußen, bes. ein bedeckter Gang vor dem Hause, mit Sitzen versehen; Eur. Or. 1449 u. Sp., wie D. L. 3, 19; vgl. Poll. 1, 79; späterer Ausdruck für παστάς, 7, 122; Harpocr. v. λέσχη. Bei den Römern ist exedra bes. ein Gesellschastszimmer, Cic. Or. 3, 5 de N. D. 1, 6 vgl. Vitruv. 5, 11. 7, 9; Gemach übh., Varr. R. R. 3, 5; Plut. Brut. 14. 17 nennt so die Halle am Theater des Pompejus, wo sich oft der Senat versammelte.
-
14 περί-δρομος
περί-δρομος, herumlaufend; γυνή, ein herumlaufendes Weib, das sich liederlich umhertreibt, Theogn. 581; ἴδε με τὰν ἱκέτιν φυγάδα περίδρομον, Aesch. Suppl. 345; κύνες, Ar. Ran. 473; πλῆμναι περίδρομοι, umlaufende od. runde, Il. 5, 726, wie ἄντυγες, 728; aber αὐλὴ ὑψηλὴ περίδρομος, Od. 14, 7, wie κολώνη περίδρομος ἔνϑα καὶ ἔνϑα, Il. 2, 812, vgl. Od. 14, 7, zu umlaufen, also frei gelegen, frei stehend; αἶπεινοῖσι περίδρομος οὔρεσι γαῖα, Ap. Rh. 3, 1085; Nonn. D. 25, 388. – Umgebend, umhüllend, κύτος, Aesch. Spt. 477; περιδρόμῳ ἴτυος ἕδρᾳ, Eur. El. 458 (s. das Folgde).
-
15 πάμ-πρεπτος
πάμ-πρεπτος, sehr ausgezeichnet, ἕδρα, Aesch. Ag. 117.
-
16 τρι-ποδήϊος
τρι-ποδήϊος, ep. u. ion. statt τριπόδειος, Callim. Del. 90, ἕδρα, = τρίπους.
-
17 τυμβήρης
-
18 τόπος
τόπος, ὁ, Ort, Stelle, Gegend, Land, auch Stadt, wofür wir ebenfalls Ort od. Platz brauchen; γᾶς ἔσχατον τόπον, Aesch. Prom. 416; εἰ μὴ στρατεύσεσϑ' ἐς τὸν Ἑλλήνων τόπον, Pers. 776, u. oft; τίς τόπος, τίς ἔδρα, Soph. Phil. 157; ὃν δ' ἐπιστείβεις τόπον, O. C. 56, u. öfter; Θρῄκηε ἐκ τόπων χειμερίων, Eur. Alc. 68; in Prosa überall; κατὰ τόπους καὶ κώμας, Plat. Critia. 119 a; τοὺς τῆς χώρας τόπους μεταλλάττονται, Legg. VI, 760 c; Sp.; ὁ τόπος τῆς χώρας, die Oertlichkeit, örtliche Beschaffenheit eines Landes, Dem. 4, 31; – τόπῳ τινός, anstatt, an der Stelle, Hdn. 2, 14 u. a. Sp.; – ἀνὰ τόπον, auf der Stelle, sogleich, Herm. Eur. Suppl. 622; παρὰ τόπον, an unrechter Stelle, Strab.; μένειν ἐπὶ τόπου, Pol. 4, 72, 5. – In der Rhetorik der Gemeinplatz, locus communis, Arist. rhet. 1, 2. – Uebertr. = Veranlassung, Gelegenheit, Sp., wie Hel. 6, 13.
-
19 χαλκό-πεδος
χαλκό-πεδος, mit ehernem, kupfernem Fußboden, ἕδρα ϑεῶν Pind. I. 6, 44.
-
20 χαλκεό-πεζος
χαλκεό-πεζος, erzfüßig, ἕδρα, Claudian. 3 (IX, 140).
См. также в других словарях:
ἕδρα — ἕδρᾱ , ἕδρα sitting place fem nom/voc/acc dual ἕδρᾱ , ἕδρα sitting place fem nom/voc sg (attic epic doric ionic aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ἔδρα — ἔδρᾱ , δράω do imperf ind act 3rd sg (attic epic doric aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
έδρα — η (AM ἕδρα Α και ἕδρη) 1. τόπος διαμονής, οίκημα 2. ο τόπος όπου λειτουργούν μόνιμα οι ανώτερες αρχές ή υπάρχει το κεντρικό κατάστημα («έδρα κοινότητας») 3. ιατρ. το μέρος όπου τοποθετείται πάθος ή φυσιολογική ενέργεια («έδρα τών αντανακλαστικών… … Dictionary of Greek
έδρα — η 1. αυτό όπου κάθεται κανείς, κάθισμα, θρόνος, σκαμνί, καρέκλα, πολυθρόνα. 2. κάθισμα πάνω σε βάθρο με γραφείο μπροστά ή με αναλόγιο ή με τραπέζι σαν βήμα, η καθέδρα: Έδρα καθηγητή, δικαστή, προέδρου. 3. μτφ., θέση ή αξίωμα καθηγητή… … Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)
ἕδρᾳ — ἕδραι , ἕδρα sitting place fem nom/voc pl ἕδρᾱͅ , ἕδρα sitting place fem dat sg (attic epic doric ionic aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
Αγία Έδρα — Η έδρα του αρχηγού της καθολικής Εκκλησίας. Παλαιότερα ήταν η Ρώμη και τώρα το Βατικανό (βλ. λ.) … Dictionary of Greek
ἕδρας — ἕδρᾱς , ἕδρα sitting place fem acc pl ἕδρᾱς , ἕδρα sitting place fem gen sg (attic epic doric ionic aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ἕδραι — ἕδρα sitting place fem nom/voc pl ἕδρᾱͅ , ἕδρα sitting place fem dat sg (attic epic doric ionic aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ἐδραπέτευον — ἐδρᾱπέτευον , δραπετεύω run away imperf ind act 3rd pl ἐδρᾱπέτευον , δραπετεύω run away imperf ind act 1st sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ἑδράσας — ἑδρά̱σᾱς , ἑδράζω cause to sit fut part act fem acc pl (doric) ἑδρά̱σᾱς , ἑδράζω cause to sit fut part act fem gen sg (doric) ἑδράσᾱς , ἑδράζω cause to sit aor part act masc nom/voc sg (attic epic ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
ἑδράων — ἑδρά̱ων , ἕδρα sitting place fem gen pl (epic ionic aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)