-
81 небо
скүк, күк йөҙөдо небес вознести (превознести) — артыҡ маҡтау, күккә күтәреү
как (как будто, точно и т.п.) с неба упал (свалился) — ҡапыл, көтмәгәндә килеп сығыу, күктән төшкәндәй булыу
бөтә кеше аңлағанды аңламау; между небом и землёй (жить, быть, находиться) — ер менән күк араһында (йәшәү, булыу)
небу жарко (станет) — ҡайҙа барырға белмәҫһең, ҡайҙа инергә тишек таба алмаҫһың
на седьмом небе — атҡа менгәндәй булыу, ныҡ шатланыу
-
82 нечаянный
1. прил.ненамеренныйаңғармаҫтан, осраҡлы, абайламаҫтан2. прил.неожиданныйкөтөлмәгән, көтмәгән, ҡапыл булған, көтмәҫтән булған -
83 обалдеть
сов.; прост.иҫәңгерәү, миңрәүләнеү -
84 обвал
1. мемерелеү, ишелеү, убылыу, бүҫерелеү, емерелеп (ишелеп, убылып) төшөү2. мгруда камней, землиишелеп (емерелеп) төшкән өйөм -
85 обвеять
1. сов.кого-что, чембәреү, бәрелеү, иҫеү, бәреп (иҫеп) ҡуйыу2. сов. перен.уратыу, солғау, уратып (солғап) алыу3. сов. чтоелгәреү -
86 обмякнуть
1. сов.; разг.йомшарыу, ебеү, иҙелеү2. сов.; разг.стать вялымәлһерәү, мәлйерәү, бәлтерәү, иҙрәү, әлһерәп китеү, мәлйерәп (бәлтерәп) төшөү3. сов.; разг. перен.смягчитьсякүңел йомшарыу (иреү), йомшара төшөүон, наконец, обмяк — аҙаҡ ул килеп, йомшара төштө
-
87 омрачиться
сов.ҡайғыға һалыу, хәсрәтләнеү, ҡараңғыланыу, күңелһеҙләнеү, кәйефе боҙолоу (ҡырылыу) -
88 осечься
1. сов. перен., разг.потерпеть неудачуабыныу, уңышһыҙлыҡҡа осрау2. сов.запнутьсятотлоғоп ҡалыу, һөйләүҙән ҡапыл туҡтау -
89 отшатнуться
сов. от кого-чеготайпылыу, тайшаныу, ялтаныу, ҡапыл ҡуҙғалып (һикереп) китеү, сигенеп ҡуйыу -
90 отшвырнуть
сов. кого-что; разг.(ҡапыл) алып ташлау, быраҡтырыу, бырғытыу -
91 отшить
1. сов. что; спец.(ҡағылған таҡталарҙы һ.б.) аҡтарып (ҡутарып) алыу2. сов.кого-что; прост.отвадитьбиҙҙереү, килтереп йөрөтмәү, туҡтатыу, ҡапыл ебәреү3. сов. что и без доп.; разг.тегеп бөтөү -
92 пелена
жяпма, пәрҙә(словно, точно) пелена (с глаз) упала - күҙе асылып киткәндәй булды (хатаһын, яңылышҡанын ҡапыл ғына аңлаған кешегә ҡарата әйтелә) -
93 перемена
1. жсм. переменить — переменять, перемениться - переменяться
2. жто, что переменилосьүҙгәреш, үҙгәреү, алмашыныу3. ж разг.сменный комплект одеждыалмаш кейем4. жперерыв между урокамитәнәфес -
94 побледнеть
сов. см. бледнеть -
95 превращение
1. ссм. превратить — превращать, превратиться - превращаться
2. срезкое изменениеҡапыл (көтөлмәгән) үҙгәреш, үҙгәреп китеү, әүерелеү -
96 привскочить
сов.һикереп (ырғып) тороу, ҡапыл һикереп тороу -
97 прилить
1. сов.ағып төшөү, йүгереү2. сов. перен.ҡапыл уяныу, ташып китеү, солғап алыу -
98 прорваться
1. сов.йыртылыу, тишелеү, йыртылып (тишелеп) сығыу2. сов.йырылыу, йырылып китеү3. сов.лопнутьһытылыу, тишелеү, бүҫе4. сов.проложить себе путьйырып сығыу, үҙеңә юл ярыу5. сов. перен.бәреп (ҡалҡып килеп) сығыу, ҡапыл беленеү -
99 расплакаться
-
100 резкость
1. жкиҫкенлек, зәһәрлек, әселек2. жкөс, әселек, үткерлек3. жкиҫкенлек, кинәт (ҡапыл) булыу4. жтупаҫлыҡ, ҡатылыҡ, киҫкенлек5. жтупаҫ (ҡаты) һүҙҙәр
См. также в других словарях:
ғапыл — ар. үст. кітаб. Қапы, қапыда … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
қапыл — (Орал: Жән., Казт.; Рес., Орын.) асығыс, шұғыл, тез. Ол бір қ а п ы л қызметпен келді ау тегі (Орал, Казт.). Мына жерді қ ап ы л тестім (Рес., Орын.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қапыл жүру — жылдам жүру (С. Аман., ВДИКЯ, 427) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ғапыл қалмау — (Қост.: Жанг., Аман., Камыш.) қапы қалмау, өкініп қалмау. Қашан кемеліне келтірем деп жүріп, ғ а п ы л қ а л м а (Қост., Жанг.). Қалар бос жалқау құлақ берген сыйдан, тыңдамай қ а л м а ғ а п ы л болып бейқам (Н. Ахмет., Аман.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
мұтқапыл — қ. матқапыл … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
матқапыл — Қ орда., Арал) қапелімде, қапылыста. Бір ешегім бар еді, сол ешегім м а т қ а п ы л д а өліп қалды Қ орда., Арал) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
мәтқапыл — зат. жерг. Кесепат, кесір; қауіп қатер. Бұлардың ісі де солай. Артқа қарап алып, алға ұмтылады. Көзомақа, жаппай шабыстың бір м ә т қ а б ы л ғ а соқтырарын жақсы біледі (Жалын, 1969, №4, 99) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қапылт — қапыл етістігінен жасалған өзгелік етіс.Сұржекеймен арасы жақсытын Ждақайдың. Сондықтан Қозбағар қ а п ы л т қ а н ы м е н Ждақай нығызсынған қалпын бұзбады (С.Елубай, Ақ боз., 260) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
жебе сауу — 1 (Қ орда: Сыр., Жал.) қойдың қозысын емізбей, екінші рет сауып алу 2 (Рес., Орын.) жедел сауу. Биені тәу сауғанда сүт қапыл қапыл келіп тұрады ғой, сонда ж е б е с а у у керек (Рес., Орын.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
өлке бидай — (Рес., Орын.) ұшында қылшығы жоқ бидай. Ө л к е б и д а й дәні ұсақ болады. Ө л к е б и д а й қапыл пісіп, жерге қапыл құйылады (Орын., Ад.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
сыры қарағай — (Рес., Орын.) қарағайдың бір түрі. С ы р ы қ а р а ғ а й суға қапыл (қ.) беріледі, қапыл сынады. С ы р ы қ а р а ғ а й нәстүрікке (қ.) жонуға жеңіл (Орын., Бөр.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі