(чаму)

плыть по морю — плыць па моры

идти по дороге — ісці па дарозе

лазить по горам — лазіць па гарах

книги разложены по всему столу — кнігі разложаны па ўсім стале

по гладкому дну — па гладкім дне

по голому телу — па голым целе

ударить по спине — ударыць па спіне

идти по самому берегу — ісці ўздоўж (каля) самага берага

идти по улице — ісці па вуліцы (вуліцай)

дорога пролегала по болоту — дарога ішла балотам (па балоце)

по Северному Кавказу — па Паўночным Каўказе

ходить по комнате — хадзіць па пакоі

летать по воздуху — лятаць па паветры

приказ по второму полку — загад па другім палку

тепло расходится по всему организму — цяпло разыходзіцца па ўсім арганізме

рассадить всех по местам — рассадзіць усіх па месцах

идти по следу зверя — ісці па следу звера

плыть по течению — плыць па цячэнню

идти по солнцу — ісці па сонцу

по следам противника — па слядах праціўніка

корабль шёл по ветру — карабель ішоў з ветрам

по направлению к городу — у кірунку (напрамку) да горада

по всем направлениям — ва ўсіх кірунках (напрамках)

работать по профсоюзной линии — працаваць па прафсаюзнай лініі

кампания по выборам в Верховный Совет Беларуси — кампанія па выбарах у Вярхоўны Савет Беларусі

дебаты по законопроекту — дэбаты па законапраекту

комиссия по составлению резолюции — камісія па складанню рэзалюцыі

кружок по изучению истории партии — гурток па вывучэнню гісторыі партыі

мероприятия по повышению урожайности — мерапрыёмствы па павышэнню ўраджайнасці

речь по аграрному вопросу — прамова па аграрнаму пытанню

он врач по профессии — ён урач па прафесіі

соревнования по футболу, по лыжам, по шахматам — спаборніцтвы па футболу, па лыжах, па шахматах

по расписанию — па раскладу

по приказу командира — па загаду камандзіра

работать по плану — працаваць па плану

начинать работу по гудку — пачынаць працу па гудку

это нам принадлежит по праву — гэта нам належыць па праву

по выбору — па выбару

по желанию — па жаданню

узнать по голосу, по глазам — пазнаць па голасе (па голасу), па вачах

вызывать по фамилии — выклікаць па прозвішчу

по правилам игры — па правілах гульні

по сообщениям газет — паводле паведамленняў газет

по моему мнению — на маю думку, на мой погляд

по его зову все явились — па яго закліку (на яго заклік) усе з'явіліся

ехать пароходом и по железной дороге — ехаць параходам і па чыгунцы (і чыгункай)

послать по почте — паслаць па пошце (поштай)

сообщить по телеграфу — паведаміць па тэлеграфу (па тэлеграфе, тэлеграфам)

говорить по телефону — гаварыць па тэлефоне

сделать что-либо по ошибке — зрабіць што-небудзь па памылцы

по знакомству — па знаёмству

не явиться на работу по болезни — не з'явіцца на працу па хваробе (з прычыны хваробы)

по разным причинам — па розных прычынах

старший по возрасту — старэйшы па ўзросту

ранний по времени — ранні па часу

добрый по характеру — добры па характару (характарам)

узнать по глазам — пазнаць па вачах

товарищ по университету — таварыш па універсітэту

брат по отцу — брат па бацьку

родственники по жёнам — сваякі па жонках

заниматься по часу в день — займацца па гадзіне ў дзень

по году не писал писем — па году не пісаў пісем

по выходным дням — у выхадныя дні (выхаднымі днямі)

по праздникам — у святы (святамі)

по утрам — раніцамі

я не видел его по целым неделям — я не бачыў яго цэлымі тыднямі

собираться по четвергам — збірацца па чацвяргах (чацвяргамі)

по весне — вясной, увесну

по осени — увосень, восенню

по рублю штука — па рублю штука

дать детям по яблоку — даць дзецям па яблыку

по разу — па разу

стрелять по противнику — страляць па праціўніку (у праціўніка)

стрелять по окопу, по блиндажам — страляць па акопе, па бліндажах

стучать по столу — стукаць па стале

плакать по мужу — плакаць па мужу

скучать по детям — сумаваць па дзецях (аб дзецях)

войти в воду по пояс — увайсці ў ваду па пояс

по сей день — па гэты дзень (да гэтага дня)

по сие время — да гэтага часу

по сегодня — да сённяшняга дня

он пошёл по воду — ён пайшоў па ваду

идти в лес по ягоды — ісці ў лес у ягады

по истечении срока — па сканчэнні тэрміну (пасля заканчэння тэрміну)

по одному человеку в ряд — па адным чалавеку ў рад

по два человека — па два чалавекі

по три рубля — па тры рублі

по четыре километра в час — па чатыры кіламетры ў гадзіну

по пяти, по семи, по десяти — па пяць, па сем, па дзесяць

по двадцати, по сорока, по пятидесяти, по сто — па дваццаць, па сорак, па пяцьдзесят, па сто

по пятисот, по семисот, по девятисот — па пяцьсот, па семсот, па дзевяцьсот

по двое, по трое — па двое, па трое

по полтора, по полторы — па паўтара, па паўтары

отчего он не пришёл? — чаму ён не прыйшоў?

я не знаю, отчего он не пришёл — я не ведаю, чаму ён не прыйшоў

в лесу нам встретился волк — у лесе нам трапіўся (напаткаўся) воўк

дать деньги — даць грошы

дать премию — даць прэмію

по виду ей нельзя дать больше тридцати — на выгляд ёй нельга даць больш як трыццаць гадоў

дать в зубы прост. груб. — даць у зубы

дать концерт — даць канцэрт

дать статью в завтрашнем номере газеты — даць артыкул у заўтрашнім нумары газеты

дать образ рабочего — даць вобраз рабочага

дать ответ — даць адказ

дать клятву — даць клятву

дать звонок — даць званок

стена дала трещину — сцяна дала трэшчыну

дать квартиру — даць кватэру

дать слово — даць слова

сад дал большой доход — сад даў вялікі даход

дать звание — даць званне

дать подарок — даць гасцінца

дать ток — даць ток

дать воду — даць ваду

я тебе дам разг. — я табе дам

дать знать — даць знаць, даць гасла

дать дорогу кому — даць дарогу каму

не дать в обиду — не даць у крыўду

дать отбой — даць адбой

дать веру чему — даць веры чаму

дать волю кому-чему — даць волю каму-чаму

дать волю рукам — даць волю рукам

дать выход чему — даць выхад чаму

дать себя знать — даць сябе адчуць, дацца ў знакі

дать о себе знать — даць аб сабе знаць

дать понять — даць зразумець

дать крюку — даць кругу

дать маху — даць маху

дать начало чему — даць пачатак чаму

дать понятие — даць паняцце

дать представление — даць уяўленне

дать себе труд — патурбавацца, паклапаціцца, парупіцца, падбаць

дать стрекача, дать тягу — даць цягу, даць драпака (драла)

дать урок — даць урок

дорого бы дал — дорага б даў

как пить дать — як піць даць

не дать спуску — не даць спуску

не дай бог — не дай божа, барані (крый) божа

дай бог — дай бог (божа)

дай боже нашему теляти волка поймати посл. — дай божа нашаму цяляці воўка спаймаці

нечем похвастаться — няма чым (нечым) пахваліцца

нечему удивляться — няма з чаго дзівіцца

не о чем жалеть — няма аб чым (няма чаго) шкадаваць

нечего читать — няма чаго (нечага) чытаць

нечего об этом говорить — няма чаго (нечага, не трэба) пра гэта гаварыць

этим нечего шутить — гэтым не трэба (нечага) жартаваць

да тут и думать нечего — ды тут і думаць няма чаго (нечага)

нечего спешить — няма чаго (нечага, не трэба) спяшацца

от нечего делать — ад няма чаго рабіць

нечего сказать! — што і казаць!, няма што і казаць!

делать нечего — нічога не зробіш

нечего греха таить — няма чаго грахі таіць

преследовать врага по пятам — праследаваць (пераследаваць, гнаць) ворага па пятах

реакция преследовала передовых деятелей науки и культуры — рэакцыя праследавала (пераследавала, прыгнятала, уціскала) перадавых дзеячаў навукі і культуры

мысль о моей ошибке преследует меня — думка аб маёй памылцы не дае мне спакою (мучыць мяне, гняце мяне)

преследовать свои интересы — клапаціцца (дбаць) аб сваіх інтарэсах

преследовать цель — мець на мэце, ставіць сабе мэтай

преследовать корыстные цели — мець (ставіць) карыслівыя мэты

на всех трудно угодить — усім цяжка дагадзіць (угадзіць, унаравіць)

лиса угодила в капкан — ліса трапіла (папала) у пастку

он угодил лбом в дверь — ён ударыўся (выцяўся) ілбом у дзверы (аб дзверы)

угодить камнем в окно — папасці (пацэліць, трапіць) каменем у акно

идти вслед — ісці ўслед (следам)

смотреть вслед поезду — глядзець услед поезду

зачем ты пришёл? — чаго ты прыйшоў?

зачем ему всё это нужно? — нашто (навошта) яму ўсё гэта патрэбна?

зачем я не поэт? — чаму я не паэт?

зачем и для чего разг. — чаго і навошта (нашто)

подойти к столу — падысці да стала

зайти к товарищу — зайсці да таварыша

любовь к родине — любоў да радзімы

вперёд, к новым победам! — уперад, да новых перамог!

воля к труду — воля да працы

прислушиваться к словам — прыслухоўвацца да слоў

обратиться к аудитории — звярнуцца да аўдыторыі

подготовиться к уборке урожая — падрыхтавацца да ўборкі ўраджаю

к пяти прибавить четыре — да пяці дадаць чатыры

присоединиться к большинству — далучыцца да большасці

к вопросу о происхождении языка — да пытання аб паходжанні мовы

к вечеру ветер утих — пад вечар вецер заціх

к утру положение изменилось — пад раніцу становішча змянілася

быть к десяти часам — быць к дзесяці гадзінам

к началу года — к пачатку года

успеть к обеду — паспець к абеду

к годовщине Октября — к гадавіне Кастрычніка

к столетию со дня рождения В.И.Ленина — к стагоддзю з дня нараджэння У.І.Леніна

одежда к празднику — адзенне на свята

приготовить к завтраку — прыгатаваць на снеданне

к счастью — на шчасце

к моему стыду — на мой сорам

немного к востоку — крыху на ўсход

к западу — на захад

к чёрту — к чорту

как? — як?

как! — як!

как дела! — як справы?

как хорошо! — як добра!

как свежи розы! — якія свежыя ружы!

как будто — як быццам, нібыта, нібы

как бы — як бы, (для выражения сравнения) як быццам, нібыта, нібы

как бы не… — як бы не…

как бы не так! (как не так!) — чаму не!, а як жа!, чаму не так

как бы ни… — як бы ні…, (перед прил.) які б ні…, якая б ні…, якое б ні…, якія б ні…

как бы то ни было — як бы там ні было

как-никак — як-ніяк

как есть все — усе чыста

как знать? — хто ведае?

как же — як жа, (в ответ на вопрос) а як жа

как же так — як жа так

как ни есть — як-ніяк

как можно больше — як мага больш, як найбольш

как нельзя лучше — як мага лепш, як найлепш

как раз — якраз, (сразу) адразу, (мигом) як бачыш

как скоро уст. — як толькі, (для выражения условности) калі толькі

между тем как — між тым як

как ни на есть — як-небудзь

белый, как снег — белы, як (нібы, быццам) снег

жгло, как огнём — паліла, як (нібы, быццам) агнём

широкий, как море — шырокі, як (нібы, быццам) мора

поёт, как соловей — спявае, як (нібы, быццам) салавей

случилось это не позже, как (чем) позавчера — гэта здарылася не пазней, як (чым) пазаўчора

как увидишь его, расскажи обо всём — як (калі) убачыш яго, раскажы аб усім

прошёл год, как мы виделись — прайшоў год, як мы бачыліся

к кому же мне обратиться, как не к вам — да каго ж мне звярнуцца, як (калі) не да вас

как видно, ты собрался в путь — як відаць, ты сабраўся ў дарогу

как бы, как будто — як бы, як быццам

как бы не… — як бы не…

как бы там ни было — як бы там ні было

как…, так и — як… так і

как только — як толькі, ледзь толькі

между тем как — між тым як

как видите вводн. сл. — як бачыце

как видно вводн. сл. — як відаць

как например вводн. сл. — як напрыклад

как нарочно вводн. сл. — як на тое, як наўмысна, як назнарок

как! ты опять дома? — як! ты зноў дома?

она как закричит! — яна як закрычыць!

а как же — а як жа

это льстило его самолюбию — гэта цешыла яго самалюбства (давала ўцеху яго самалюбству)

ему льстило внимание молодёжи — яго цешыла (яму давала ўцеху, яму падабалася) увага моладзі

льстить себя надеждой — цешыць сябе надзеяй

питать больного — карміць хворага

питать ребёнка — карміць дзіця

питать котёл водой — сілкаваць кацёл вадой (даваць катлу ваду)

каменный уголь питает промышленность — каменны вугаль дае прамысловасці энергію

питать город электроэнергией — забяспечваць горад электраэнергіяй (даваць гораду электраэнергію)

тающий снег питает горные реки — растаючы снег жывіць горныя рэкі (дае горным рэкам ваду)

питать дружбу к кому-либо — адчуваць дружбу да каго-небудзь

питать отвращение — адчуваць агіду

питать слабость к чему-либо — мець слабасць да чаго-небудзь

питать нежное чувство — мець пяшчотнае пачуццё, адчуваць пяшчотнасць

питать надежду — мець надзею, спадзявацца

питать уважение — адчуваць павагу, паважаць

питать ненависть — адчуваць нянавісць, ненавідзець

питать доверие — мець (адчуваць) давер'е, давяраць

питать уверенность — мець упэўненасць, быць упэўненым

питать расположение — мець (адчуваць) прыхільнасць, быць прыхільным

питать иллюзию — мець ілюзію, жывіць ілюзію

я напрасно положился на него — я дарэмна паспадзяваўся на яго

я целиком положился на него — я цалкам здаўся на яго (даверыў, даверыўся яму)

на его слова нельзя положиться — яго словам нельга давяраць

положитесь на меня — даверцеся мне, здайцеся на мяне

на меня можете положиться — ва мне можаце быць упэўнены

посвятить в свои планы — падзяліцца сваімі планамі, адкрыць свае планы, азнаёміць са сваімі планамі, паінфармаваць аб сваіх планах, расказаць аб сваіх планах

посвятить в свои интересы — расказаць аб сваіх інтарэсах, увесці ў свае інтарэсы

посвятить себя музыке — прысвяціць сябе музыцы

посвятить свой труд годовщине Октября — прысвяціць сваю працу гадавіне Кастрычніка

посвятить свою жизнь народу — прысвяціць сваё жыццё народу

посвятить в рыцари — пасвяціць у рыцары