Перевод: с русского на казахский

с казахского на русский

(между+банками)

  • 1 взаимные расчеты между банками

    Русско-казахский экономический словарь > взаимные расчеты между банками

  • 2 Расчеты через корреспондентские счета, открываемые в других банках

    Банки могут устанавливать между собой договорные, т.е. корреспондентские отношения для того, чтобы проводить платежи и расчетно-кассовое обслуживание клиентов. Данные отношения могут иметь место между банками внутри страны и за ее пределами. Банки могут быть связаны корреспондентскими отношениями со множеством кредитных учреждений.

    Банкілер төлемдерді төлеу және клиенттерге есеп айырысу-кассалық қызметін көрсету үшін өзара шарттық, яғни корреспонденттік қатынастар орната алады. Мұндай қатынастар ел ішіндегі банкілер арасында және одан тысқары жерлерде орын алуы мүмкін. Банкілер көптеген несие мекемелерімен корреспонденттік қатынастар арқылы байланысуы мүмкін.

    На корреспондентском счете расчеты производятся одним банком по поручению и за счет другого кредитного учреждения.

    Корреспонденттік шотта есеп айырысуды бір банк басқа бір несие мекемесінің тапсыруымен және соның есебінен жүргізеді.

    Он открывается на основании заключенного договора о корреспондентских отношениях, банковским учреждением, который является юридически самостоятельным. Корреспондентские отношения коммерческих банков с Нацбанком строятся на более жесткой основе.

    Оны корреспонденттік қатынастар туралы жасасылған шарт негізінде заңи тұрғыда дербес болып табылатын банк мекемесі ашады. Коммерциялық банкілердің Ұлттық банкімен корреспонденттік қатынастары неғұрлым қатаң негізде құрылады.

    Эти счета делятся на два вида:

    Бұл шоттар екі түрге бөлінеді:

    - счет "НОСТРО" (наш счет у Вас);

    - "НОСТРО" (біздің шот Сізде) шоты;

    - счет "ЛОРО" (Ваш счет у нас).

    - "ЛОРО" (Сіздің шот бізде) шоты.

    Счета типа "НОСТРО" открываются каким-либо банком в банках-корреспондентах, а счета типа "ЛОРО" – на имя его банков-корреспондентов. Эти счета открываются в одностороннем порядке и на взаимной основе. Причем счет "НОСТРО" в одном кредитном учреждении является счетом "ЛОРО" у банка-корреспондента.

    "НОСТРО" тұрпатындағы шоттарды қайсыбір банк корреспондент-банкілерде ашады, ал "ЛОРО" тұрпатындағы шоттар оның корреспондент-банкілерінде ашылады. Бұл шоттар біржақты тәртіппен және өзара негізде ашылады. Оның үстіне бір несие мекемесіндегі "НОСТРО" шот корреспондент-банкіде "ЛОРО" шот болып табылады.

    Русско-казахский экономический словарь > Расчеты через корреспондентские счета, открываемые в других банках

  • 3 Расчеты через банковскую сеть Национального банка

    Расчетная сеть Национального банка представляет собой совокупность расчетно-кассовых центров (РКЦ), на которые возложены функции обеспечения проведения платежей в банковской системе. Каждый коммерческий банк должен иметь корреспондентский счет в каком-либо РКЦ.

    Ұлттық банкінің есеп айырысу торабы банк жүйесінде төлемдердің төленуін қамтамасыз ету міндеттері жүктелген есеп айырысу-кассалық орталықтардың (ЕАКО) жиынтығы болып табылады. Әрбір коммерциялық банкінің қайсыбір ЕАКО-да корреспонденттік шоты болуға тиіс.

    РКЦ занимаются:

    ЕАКО:

    - посредничеством при проведении расчетных операций между банками;

    - банкілердің арасындағы есеп айырысу операцияларын жүргізу кезінде делдалдықпен;

    - кредитованием банков;

    - банкілерді несиелендірумен;

    - кассовым обслуживанием;

    - кассалық қызмет көрсетумен;

    - финансированием инвестиций за счет бюджетных средств, и др.

    - инвестицияларды бюджеттік қаражат есебінен қаржыландырумен, т.б. айналысады.

    Расчеты между самими коммерческими банками фиксируются по их корреспондентским счетам, открытым в РКЦ.

    Коммерциялық банкілердің өздерінің арасындағы есеп айырысулары олардың ЕАКО-да ашылған корреспонденттік шоттарында көрсетіледі.

    Каким образом списывается сумма со счета плательщика, если счета плательщика и получателя открыты в разных банках, обслуживаемых одним РКЦ?

    Егер төлемші мен алушының шоттары бір ЕАКО қызмет көрсететін түрлі банкілерде ашылса, төлемшінің шотынан сома қалай есептен шығарылады?

    В таких случаях банк списывает сумму со счета плательщика и дает поручение РКЦ о списании средств со своего счета для зачисления их на счет банка предприятия-поставщика.

    Мұндай жағдайда банк соманы төлемшінің шотынан есептен шығарып, ЕАКО-ға қаражатты жеткізуші-кәсіпорын банкінің шотына есептеу үшін оны өз шотынан есептен шығару туралы тапсырма береді.

    Русско-казахский экономический словарь > Расчеты через банковскую сеть Национального банка

  • 4 Функции и полномочия Национального банка

    Национальный банк:

    Ұлттық банк:

    - проводит государственную денежно-кредитную политику в республике;

    - республикадағы мемлекеттік ақша-несие саясатын жүргізеді;

    - эмитирует ценные бумаги путем регулирования объема массы в обращении;

    - айналыстағы ақша массасының көлемін реттеу жолымен бағалы қағаздар шығарады;

    - участвует в обслуживании государственного долга правительства, обслуживает государственный долг Национального банка;

    - Үкіметтің мемлекеттік борышына қызмет көрсетуге қатысады, Ұлттық банкінің мемлекеттік борышына қызмет көрсетеді;

    - выдает разрешение:

    - мыналарға:

    - на открытие банков и их добровольную реорганизацию и ликвидацию;

    - банкілердің ашылуына, олардың ерікті түрде қайта ұйымдастырылуына және таратылуына;

    - на открытие филиалов (их слияние) и представительств банков на территории Казахстана, а для банков-резидентов – вне территории республики;

    - Қазақстан аумағында банкілердің, ал республика аумағынан тыс жерлерде резидент-банкілердің филиалдары мен өкілдіктерінің ашылуына (олардың қосылуына);

    - на приобретение физическими и юридическими лицами статуса крупного участника банка и банковского холдинга;

    - жеке және заңды тұлғалардың банкіге ірі қатысушы және банк холдингі мәртебесін алуына;

    - на участие банков в уставном капитале организаций, осуществляющих профессиональную деятельность на рынке ценных бумаг;

    - банкілердің бағалы қағаздар нарығында кәсіптік қызметті жүзеге асырушы ұйымдардың жарғылық капиталына қатысуына;

    - на выдачу банкам лицензии на осуществление профессиональной деятельности на рынке ценных бумаг;

    - бағалы қағаздар нарығында кәсіптік қызметті жүзеге асыру үшін банкілерге лицензиялар беруіне рұқсат береді;

    - выдает лицензии на осуществление отдельных видов банковских операций;

    - банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыруға лицензия береді;

    - проводит обязательную экспертизу проспектов эмиссий ценных бумаг банков до их государственной регистрации, согласование изменений к ним;

    - банкілердің бағалы қағаздар эмиссияларының аңдатпаларын мемлекеттік тіркеуге дейін міндетті сараптаудан өткізеді, оларға енгізілетін өзгерістерді келіседі;

    - дает заключение по отчету об итогах выпуска и размещения ценных бумаг банками, учредительным документам;

    - банкілердің бағалы қағаздарды шығару және орналастыру қорытындылары туралы есеп, құрылтай құжаттары бойынша тұжырым береді;

    - дает согласие на внесение изменений в учредительные документы банка, их перерегистрацию, назначение (избирание) руководящих работников банка;

    - банкінің құрылтай құжаттарына өзгертулер енгізуге, оларды қайта тіркеуге, банкінің басшы қызметтерін тағайындауға (сайлауға) келісім береді;

    - осуществляет контроль и надзор за деятельностью банков, за деятельностью ликвидационных комиссий, добровольно и принудительно ликвидируемых банков;

    - банкілердің қызметін, ерікті не мәжбүрлі түрде таратылатын банкілердің тарату комиссияларының қызметін бақылайды және қадағалайды;

    - устанавливает банкам пруденциальные нормативы, размер капитала банка на определенную дату;

    - банкілерге пруденциялық нормативтерді, банк капиталының белгілі бір күнгі мөлшерін белгілейді;

    - осуществляет регулирование ставок вознаграждения (интереса) по кредитам в республике;

    - республикадағы несиелер бойынша сыйақы (мүдде) мөлшерлемесін реттейді;

    - определяет порядок, систему и форму осуществления платежей и переводов денег в республике;

    - республикада төлемдерді төлеу және ақша аудару тәртібін, жүйесі мен нысанын айқындайды;

    - организует функционирование платежной системы, обеспечивающей своевременное и бесперебойное проведение переводов денег между банками в тенге;

    - банкілердің арасында теңге түріндегі ақшаның уақтылы және үздіксіз аударылуын қамтамасыз ететін төлем жүйесінің жұмыс істеуін ұйымдастырады;

    - осуществляет валютное регулирование и валютный контроль в республике;

    - республикадағы валюталық реттеу мен валюталық бақылауды жүзеге асырады;

    - издает обязательные для исполнения всеми банками и их клиентами нормативные правовые акты по вопросам банковской деятельности, учета, платежей и переводов денег, осуществления валютных операций в пределах полномочий, определенных законодательными актами;

    - банк қызметі, есебі, төлем төлеу, ақша аудару, заңнамалық құжаттарда белгіленген өкілеттіктер шегінде валюталық операцияларды жүзеге асыру мәселелері бойынша барлық банкілер мен олардың қызметін пайдаланушылар үшін орындалуы міндетті нормативтік құқықтық актілер шығарады;

    - осуществляет надзор за соблюдением нормативно-правовых актов;

    - нормативтік-құқықтық актілердің сақталуын қадағалайды;

    - по согласованию с Министерством финансов Республики Казахстан устанавливает стандарты бухгалтерского учета банков;

    - Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігімен келісе отырып, банкілердің бухгалтерлік есебінің стандарттарын белгілейді;

    - устанавливает правила учета, хранения, перевозки и инкассации наличных банкнот и монет;

    - нақты банкноттар мен мәнеттерді есептеу, сақтау, тасымалдау және инкассолау ережелерін белгілейді;

    - участвует в обеспечении перевозки, хранении и инкассации наличных банкнот и монет;

    - нақты банкноттар мен мәнеттерді тасымалдауға, сақтауға және инкассолауға қатысады;

    - создает резервные фонды банкнот и монет;

    - банкноттар мен мәнеттердің сақтық қорын құрады;

    - составляет и регулярно публикует сводный баланс банков республики и собственный баланс;

    - республика банкілерінің жиынтық теңгерімін және өзінің теңгерімін жасап, тұрақты түрде жариялайды;

    - формирует отчетный платежный баланс страны;

    - елдің есептік төлем теңгері-мін қалыптастырады;

    - участвует в разработке краткосрочных, среднесрочных и долгосрочных прогнозных оценок показателей платежного баланса;

    - төлем теңгерімі көрсеткіштерінің қысқа мерзімді, орта мерзімді және ұзақ мерзімді болжамды бағалануын әзірлеуге қатысады;

    - осуществляет регистрацию и мониторинг договоров по негосударственным внешним займам, не имеющим государственных гарантий;

    - мемлекеттік кепілдіктері жоқ беймемлекеттік сыртқы қарыздар бойынша шарттарды тіркеп, мониторингін жүзеге асырады;

    - формирует оценку валового внешнего долга страны;

    - елдің жалпы сыртқы борышының бағасын қалыптастырады;

    - участвует в осуществлении подготовки кадров для системы банков в республике;

    - республикадағы банк жүйесі үшін кадрлар даярлауға қатысады;

    - обслуживает единый казначейский счет Министерства финансов Республики Казахстан;

    - Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің бірыңғай қазынашылық шотына қызмет көрсетеді;

    - осуществляет переучет векселей в соответствии с нормативными правовыми актами Национального банка.

    - Ұлттық банкінің нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес вексельдерді қайта есептейді.

    Русско-казахский экономический словарь > Функции и полномочия Национального банка

  • 5 Организация межбанковских расчетов

    На какие группы можно разделить расчеты, осуществляемые между предприятиями при участии банка?

    Банкінің қатысуымен кәсіпорындар арасында жүзеге асырылатын есеп айырысуды қандай топтарға бөлуге болады?

    Все расчеты, осуществляемые между предприятиями при участии банка можно условно разделить на следующие группы:

    Банкінің қатысуымен жасалатын кәсіпорындар арасындағы барлық есеп айырысуларды мынадай топтарға бөлуге болады:

    - расчеты между предприятиями, счета которых открыты в одном банке;

    - шоттары бір банкіде ашылған кәсіпорындар арасындағы есеп айырысулар;

    - расчеты между предприятиями, счета которых открыты в разных банках, обслуживаемых одним расчетно-кассовым центром (РКЦ);

    - шоттары бір есеп айырысу-кассалық орталығы (ЕАКО) қызмет көрсететін түрлі банкілерде ашылған кәсіпорындар арасындағы есеп айырысулар;

    - расчеты между предприятиями, счета которых открыты в банках обслуживаемых разными РКЦ.

    - шоттары түрлі ЕАКО қызмет көрсететін банкілерде ашылған кәсіпорындар арасындағы есеп айырысулар.

    Как производятся расчеты в безналичном порядке между кредитными организациями и филиалами?

    Несиелік ұйымдар мен филиалдар арасында қолма-қол ақшасыз тәртіппен есеп айырысу қалай жүргізіледі?

    Расчеты в безналичном порядке между банками и филиалами могут производиться через:

    Банкілер мен филиалдар арасында қолма-қол ақшасыз тәртіппен есеп айырысу мыналар арқылы жүргізілуі мүмкін:

    - кредитные организации по корреспондентским счетам "ЛОРО" и "НОСТРО";

    - несиелік ұйымдар "ЛОРО" және "НОСТРО" корреспонденттік шоттары бойынша;

    - расчетную сеть банка;

    - банкінің есеп айырысу тораптары арқылы;

    - небанковские кредитные организации, осуществляющие расчетные операции;

    - Есеп айырысу операцияларын жүзеге асыратын бейбанкілік несие ұйымдары арқылы;

    - внутрибанковскую расчетную систему (счета межфилиальных расчетов).

    - банк ішіндегі есеп айырысу жүйесі (филиал аралық есеп айырысу шоттары) арқылы.

    Русско-казахский экономический словарь > Организация межбанковских расчетов

  • 6 Электронные новации в банковском бизнесе

    В настоящее время автоматизация банковских услуг развивается по следующим основным направлениям:

    Қазіргі кезде банк көрсететін қызметтерді автоматтандыру мынадай негізгі бағыттар бойынша дамытылуда:

    - электронная обработка бумажных финансовых документов;

    - қағаз қаржы құжаттарын электрондық өңдеу;

    - компьютеризация расчетных и платежных операций;

    есептесу және төлем төлеу операцияларын компьютерлендіру;

    - внедрение систем связи между отдельными рабочими местами и между банками.

    - жекелеген жұмыс орындары арасында және банкілердің арасында байланыс жүйесін енгізу.

    Пластиковая карта — это универсальное платежное средство, которое позволяет своему владельцу оплачивать товары и услуги безналичным путем, а также более безопасно хранить и перевозить свои денежные средства. Она используется для различных по назначению операций. По выбору оказываемых услуг она может служить пропуском, водительским удостоверением, проездным документом и просто средством платежа.

    Пластикалық карта — өз иесіне тауарлардың және көрсетілетін қызметтердің ақысын қолма-қол ақшасыз төлеуге, сондай-ақ өзінің ақшалай қаражатын қауіпсіз сақтауға және тасымалдауға мүмкіндік беретін әмбебап төлем құралы. Ол мақсатына қарай түрлі операциялар үшін пайдаланылады. Көрсетілетін қызметтерді таңдауына қарай ол өтуге рұқсат, жүргізуші куәлігі, жол-сапар құжаты және жай ғана төлем құралы қызметін атқаруы мүмкін.

    Пластиковые карты различаются:

    Пластикалық карталар:

    - по их назначению:

    - мақсатына қарай:

    - кредитные;

    - кредиттік карталар;

    - дебетовые;

    - дебеттік карталар;

    - по функциональным и техническим характеристикам:

    - атқарымдық және техникалық сипаттамалары бойынша:

    - обыкновенные;

    - кәдуілгі карталар;

    - магнитные;

    - магнитті карталар;

    - микропроцессорные.

    - микропроцессорлық карталар болып ажыратылады.

    Разница между ними в том, что кредитная карта позволяет иметь владельцу постоянно возобновляемый кредит в банке-эмитенте, а дебетовую карту также можно назвать расчетной картой, ибо клиент вносит определенную сумму на свой счет в банке, с которого банк-эмитент перечисляет денежные средства для оплаты различных расходов.

    Олардың арасындағы айырма мынада: карта иеленушінің эмитент-банкіде ұдайы жаңартылып отыратын кредиті болуына мүмкіндігі болады, ал дебеттік картаны есептесу картасы деп те атауға болады, өйткені клиент банкідегі өз шотына белгілі бір соманы салады, одан эмитент банк түрлі шығындарды төлеу үшін ақшалай қаражат аударады.

    Какие устройства применяются в банковской системе самообслуживания на базе пластиковых карточек?

    Банк жүйесінде пластикалық карточкалар негізінде өзіне-өзі қызмет көрсетудің қандай қондырғылары қолданылады.

    Устройствами, обеспечивающими работу банковских систем самообслуживания на базе пластиковых карточек являются банкоматы и торговые терминалы.

    Банкоматтар мен сауда терминалдары пластикалық карточкалар негізінде өзіне-өзі қызмет көрсетудің банкілік жүйесінің жұмысын қамтамасыз ететін қондырғылары болып табылады.

    Банкомат — это электронно-механическое устройство, предназначенное для выдачи наличных денег по пластиковым карточкам. В зависимости от выполняемых операций, банкоматы делятся на простейшие и полнофункциональные, т.е. те, которые могут выполнять более широкий спектр операций, таких как перевод денег, обмен иностранной валюты на национальную валюту, выдача справок о счетах, прием вкладов.

    Банкомат — пластикалық карточкалар бойынша қолма-қол ақша беруге арналған электронды-механикалық қондырғы. Орындалатын операцияларға қарай банкоматтар қарапайым және толық атқарымдық банкоматтарға, яғни ақша аудару, шетел валютасын ұлттық валютаға айырбастау, шоттар туралы анықтамалар беру, салымдарды қабылдау сияқты неғұрлым кең ауқымды операцияларды орындай алатын банкоматтарға бөлінеді.

    Торговые терминалы — это простейшая расчетная установка в магазинах.

    Сауда терминалдары — дүкендердегі ең қарапайым есептесу қондырғысы.

    Русско-казахский экономический словарь > Электронные новации в банковском бизнесе

  • 7 Задачи Национального банка

    Задачами Национального банка являются:

    Ұлттық банкінің міндеттері:

    - обеспечение внутренней и внешней устойчивости национальной валюты;

    - ұлттық валютаның ішкі және сыртқы тұрақтылығын қамтамасыз ету;

    - разработка и проведение политики государства в области:

    - мемлекеттің:

    - денежного обращения;

    - ақша айналысы;

    - кредита;

    - несие;

    - организации переводов денег между банками и их клиентами;

    - банкілер мен олардың клиенттері арасында ақша аударымын ұйымдастыру;

    - валютных отношений, способствующих достижению целей экономического развития Казахстана, и его интеграции в мировую экономику;

    - Қазақстанның экономикалық дамуы мақсаттарына және оның әлемдік интеграцияға қол жеткізуге жәрдемдесетін валюталық қатынастар саласындағы саясатын әзірлеп, жүргізу;

    - содействие обеспечению стабильной денежной, кредитной и банковской системы;

    - тұрақты ақша, несие және банк жүйесін қамтамасыз етуге жәрдемдесу;

    - защита интересов кредиторов и клиентов банков путем принятия нормативных правовых актов, регулирующих банковскую деятельность, и осуществление контроля за их исполнением.

    - банк қызметін реттейтін нормативтік құқықтық құжаттар қабылдау және олардың орындалуын бақылау жолымен несиегерлердің, банкілер клиенттерінің мүдделерін қорғау.

    Русско-казахский экономический словарь > Задачи Национального банка

  • 8 Межбанковский клиринг

    Под клирингом понимается система безналичных расчетов за товары, услуги, ценные бумаги, основанная на зачете взаимных требований и обязательств. Межбанковский клиринг, в свою очередь – это система безналичных расчетов между банками путем зачета взаимных денежных требований юридических лиц. Клиринг может быть двусторонний, когда засчитываются требования двух банков, и многосторонний, когда в зачетных схемах участвуют три и более банков.

    Клиринг дегеніміз тауарлар, қызмет көрсетулер, бағалы қағаздар үшін өзара талаптар мен міндеттемелерді есепке алуға негізделген қолма-қол ақшасыз есеп айырысу жүйесі. Банк аралық клиринг, өз кезегінде – заңды тұлғалардың өзара ақшалай талаптарын есепке алу жолымен банкілердің арасындағы қолма-қол ақшасыз есеп айырысу жүйесі. Клиринг екі банкінің талаптары есепке алынатын екіжақты болуы мүмкін және есепке алу тәсімдеріне үш және одан көп банкілер қатысатын көпжақты болуы мүмкін.

    Приняты две модели организации клиринговых операций. Первая модель предусматривает проведение клиринга с предварительным депонированием средств на счетах участников взаимозачетов. Согласно второй модели клиринг осуществляется без депонирования средств на счетах участников клиринга.

    Клирингілік операцияларды ұйымдастырудың екі үлгісі қабылданған. Бірінші үлгіде өзара есепке алуға қатысушылардың шоттарындағы қаражатты алдын ала депозиттей отырып клирингіні жүргізу көзделеді. Екінші үлгіге сәйкес клиринг клирингіге қатысушылардың шоттарындағы қаражатты депозиттемей жүзеге асырылады.

    Русско-казахский экономический словарь > Межбанковский клиринг

  • 9 Сущность и функции кредита

    Кредит – это предоставление банком денег заемщику на срок с возвратом и за определенную плату. Сущность кредита проявляется в:

    Кредит – банкінің қарызгерге қайтарылатын етіп мерзімге және белгілі бір ақыға ақша беруі. Кредиттің мәні мынада:

    - аккумуляции временно свободных денежных средств одного лица;

    - бір тұлғаның уақытша бос ақшалай қаражатын шоғырландыру;

    - передаче временно свободных денег за плату во временное пользование другому лицу;

    - уақытша бос ақшаны ақыға басқа тұлғаға уақытша пайдалануға беру;

    - замещение наличных денег безналичными деньгами в денежном обращении.

    - қолда бар ақшаны ақша айналысында қолда жоқ ақшамен ауыстыру.

    Кредит – это часть финансов, который выполняет те же функции, что и финансы:

    Кредит – қаржының бір бөлігі және қаржы орындайтын атқарымдарды атқарады, олар:

    - формирование денежных фондов и наличных денежных средств;

    - ақша қорларын және қолма-қол ақшалай қаражатты қалыптастыру;

    - использование денежных фондов и наличных денежных средств;

    - ақша қорлары мен қолма-қол ақшалай қаражатты пайдалану;

    - контрольная функция.

    - бақылау атқарымы.

    Какая существует разница между кредитом, ссудой и займом?

    Кредит, несие және қарыз арасында қандай айырмашылық бар?

    При кредите заимодавцем выступает банк или кредитная организация.

    Кредитте банк немесе несие ұйымы қарыз беруші болады.

    Предметом займа являются только деньги. Этим кредит отличается от ссуды или займа.

    Тек ақша ғана қарыз заты болыр табылады. Кредиттің несиеден немесе қарыздан айырмашылығы осында.

    Ссуда – это передача вещи одной стороной (ссудодателем) в безвозмездное временное пользование другой стороне (ссудополучателю), которая обязуется вернуть ту вещь в состоянии, обусловленном договором.

    Несие – затты бір тараптан (несие берушіден) екінші тарапқа (несие алушыға) уақытша тегін пайдалануға беруі, екінші тарап осы затты шартта уағдаласылған күйде қайтаруға міндеттенеді.

    Заем – передача одной стороной (займодателем) в собственность другой стороне (заемщику) денег или другой вещи с обязательством заемщика возвратить займодателю ту же сумму вещи (сумму займа) или равное количество других полученных им вещей того же рода и качества.

    Қарыз – бір тараптың (қарыз берушінің) екінші тараптың (қарыз алушының) меншігіне ақша немесе басқа бір затты қарызгердің қарыз берушіге сол заттың сомасын (қарыз сомасын) немесе өзі алған нақ сол тектегі және сападағы басқа заттың тең мөлшерін қайтаруға міндеттеп беруі.

    Кредит представляет собой форму движения денежного капитала кредитора. Он обеспечивает превращение капитала кредитора (собственного или привлеченного в форме депозитных вкладов) в заемный капитал заемщика. Отношения по кредиту — это финансовые отношения между кредитором и заемщиком, связанные с кругооборотом капитала в целях приращения его величины.

    Кредит несиегердің ақшалай капиталының қозғалысқа түсу нысаны болып табылады. Ол несиегердің капиталын (меншікті немесе депозиттік салым нысанында тартылған) қарызгердің қарыз капиталына айналуын қамтамасыз етеді. Кредит бойынша қатынас – несиегер мен қарызгердің арасындағы қаржы қатынасы, бұл қатынас кредиттің шамасын еселей түсу мақсатындағы капиталдың ауыспалы айналымымен байланысты.

    Наиболее распространенная классификация кредитов:

    Кредиттің ең кең тараған жіктелімі:

    - по формам (коммерческие, банковские, потребительские, государственные, ипотечные, международные кредиты);

    - нысандары бойынша (коммерциялық, банкілік, тұтынушылық, мемлекеттік, ипотекалық, халықаралық несиелер);

    - по срокам (краткосрочные, среднесрочные, долгосрочные);

    - мерзімі бойынша (қысқа мерзімді, орта мерзімді, ұзақ мерзімді);

    - по видам обеспечения (обеспеченный, необеспеченный).

    - қамтамасыз етілу түрлері бойынша (қамтамасыз етілген, қамтамасыз етілмеген).

    Какие отличительные свойства кредита относятся к его квалификационным признакам?

    Квалификационные признаки представляют собой отличительные свойства данной группы кредитов, ее главную особенность. К квалификационным признакам можно отнести:

    Өзіндік белгілер несиенің нақты тобының айрықша қасиеті, оның басты ерекшелігі болып табылады. Өзіндік белгілерге мыналарды жатқызуға болады:

    - сферу распространения кредита;

    - несиенің таралу аясы;

    - цель предоставления кредита;

    - несиенің берілу мақсаты;

    - обеспечение кредита.

    - несиенің қамтамасыз етілуі.

    По сфере распространения кредиты делятся на международные и внутренние. Международный кредит предоставляется зарубежными банками, кредитными организациями, фондами, правительствами иностранных государств. Внутренний кредит отечественными банками.

    Таралу аясына қарай несие халықаралық және ішкі несиелерге бөлінеді. Халықаралық несиені шетелдік банкілер, несие ұйымдары, шет мемлекеттердің қорлары, үкіметтері береді. Ішкі несиені отандық банкілер береді.

    По целевому признаку кредиты бывают:

    Мақсатты белгілері бойынша несиенің мынадай түрлері бар:

    - финансовый кредит – это прямая выдача денег банком заемщику на условиях кредитного договора;

    - қаржылай несие – банкінің қарызгерге несие шарты талабымен тікелей ақша беруі;

    - коммерческий кредит – это предоставление поставщиком (продавцом) продукции покупателю в форме отсрочки или рассрочки платежа за отправленный товар;

    - коммерциялық несие – өнімді жеткізушінің (сатушының) сатып алушыға жөнелтілген тауар үшін төлемнің мерзімін ұзарту немесе оны бөліп-бөліп төлеу нысанында беру;

    - товарный кредит – это предоставление одной стороной другой стороне вещи;

    - тауарлай несие – бір тараптың екінші тарапқа зат беруі;

    - инвестиционный налоговый кредит – это изменение уплаты налога, при котором хозяйствующему субъекту предоставляются возможность в течение определенного срока и в определенных пределах уменьшить свои платежи по налогу с последующей поэтапной уплатой сумм кредита и начисленных процентов;

    - инвестициялық салық несиесі – салық төлеудің өзгертілуі, мұнда шаруашылық жүргізуші субъектіге өзінің салық бойынша төлемдерін белгілі бір мерзім аралығында және белгілі бір шекте азайтуға мүмкіндік беріледі, несие сомасы мен есептелген пайыздар кейіннен кезең-кезеңмен төленеді;

    - налоговый кредит – это отсрочка или рассрочка по уплате налогов.

    - салық несиесі – салықтарды төлеу бойынша мерзімін ұзарту немесе бөліп-бөліп төлеу;

    - бланковые, т.е. без обеспечения;

    - бланкілік, яғни қамтамасыз етілмейтін несие;

    - обеспеченные, т.е. имеющие обеспечение.

    - қамтамасыз етілген, яғни қамсыздандырылған несие болып келеді.

    Посредничество осуществляется путем перераспределения денежных средств, временно высвобождающихся в процессе кругооборота денежных фондов юридических лиц и денежных доходов физических лиц.

    Делдалдық заңды тұлғалардың ақша қорлары мен жеке тұлғалардың ақшалай табысының ауыспалы айналымы барысында уақытша босаған ақшалай қаражатты қайта бөлу жолымен жүзеге асырылады.

    Главным критерием перераспределения ресурсов выступает прибыльность использования этих ресурсов заемщиком. Ресурсы перераспределяются по горизонтали хозяйственных связей — от кредитора к заемщику.

    Ресурстарды қайта бөлудің басты өлшемі — қарызгердің осы ресурстарды пайдаланудан табыс алуы. Ресурстар деңгейлес шаруашылық байланыстар бойынша — несиегерден қарызгерге қайта бөлінеді.

    Под влиянием каких факторов формируется плата отданных и полученных заемных средств?

    Берілген және алынған қарыз қаражатының ақысы қандай факторлардың ықпалымен қалыптасады?

    Плата за отданные и полученные средства формируется под влиянием спроса и предложения заемных средств.

    Берілген және алынған қаражат үшін төленетін ақы қарыз қаражатының сұранымы мен ұсынымының әсерімен қалыптасады.

    Русско-казахский экономический словарь > Сущность и функции кредита

  • 10 Принципы кредитования

    Банк руководствуется следующими основными принципами кредитования:

    Банк несиелендірудің мынадай негізгі қағидатын басшылыққа алады:

    - срочность;

    - мерзімділік;

    - возвратность;

    - қайтарымдылық;

    - платность.

    - ақылы.

    Принцип срочности выражается в том, что кредит выдается на четко определенный срок. Этот срок оговаривается в кредитном договоре.

    Мерзімділік қағидаты несиенің нақты айқындалған мерзімге берілуінен көрініс табады. Бұл мерзім несие шартында ескертіледі.

    Он заключается в том, что по окончании срока кредитного договора заемные деньги должны быть возвращены кредитору в полной сумме (основной долг) и с процентами.

    Оның мәнісі мынада: несие шарты аяқталғаннан кейін қарыз ақша несиегерге толық сомада (негізгі қарыз) және пайызымен қайтарылуға тиіс.

    Какие меры принимаются банком в случае невозврата кредита в установленный срок?

    Несие белгіленген мерзімде қайтарылмаған жағдайда банк қандай шаралар қолданады?

    В этом случае, заемщику начисляются пени (т.е. штрафные санкции), размер которых устанавливается в кредитном договоре. Для гарантии возврата финансового кредита используют разные способы обеспечения этого возврата.

    Мұндай жағдайда қарызгерге өсімпұл (яғни айыппұл ықпалшаралары) есептеледі, оның мөлшері несие шартында белгіленеді. Қаржы несиесінің қайтарылу кепілдігі үшін осы қайтаруды қамтамасыз етудің түрлі тәсілдері пайдаланылады.

    Банки используют следующие основные способы обеспечения кредита:

    Банкілер несиені қамтамасыз етудің мынадай негізгі тәсілдерін пайдаланады:

    - поручительство;

    - кепілгерлік;

    - гарантия;

    - кепілдік;

    - залог;

    - кепіл;

    - страхование ответственности заемщика за непогашение кредита.

    - несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру.

    Поручительство – это договор с односторонними обязательствами, посредством которого поручитель берет обязательство перед кредитором оплатить при необходимости задолженность заемщика. Договор поручительства служит дополнением к кредитному договору и заверяется нотариусом. Он применяется, когда заемщиком является гражданин. Поручителем может выступать любой хозяйствующий субъект (банк, ассоциация, предприятие и т. п.).

    Кепілгерлік – біржақты міндеттемелері бар шарт, ол арқылы кепілгер несиегердің алдында қажет болған жағдайда қарызгердің берешегін төлеуге міндеттенеді. Кепілгерлік шарты несие шартына толықтыру болып табылады және оны нотариус растайды. Оны қарыз алушы азамат болғанда қолданады. Кез келген шаруашылық жүргізуші субъект (банк, қауымдастық, кәсіпорын, т.б.) кепілгер бола алады.

    Гарантия — это обязательство гаранта выплатить за гарантируемого определенную сумму при наступлении гарантийного случая. Она оформляется гарантийным письмом и применяется только между юридическими лицами.

    Кепілдік — кепілгердің кепілдік берілген сома үшін кепілдік жағдайы басталған кезде төлеуге міндеттенуі. Ол кепілдік хатымен ресімделеді және тек заңды тұлғалар арасында ғана қолданылады.

    В основе залоговых операции лежат следующие основные положения:

    Кепіл операцияларының негізінде мынадай негізгі ережелер жатыр:

    - залоговое право на имущество переходит вместе с ним к любому новому приобретателю данного имущества;

    - мүлікке кепілзаттық құқығы сол кепілзатпен бірге осы мүлікті кез келген жаңа сатып алушыға көшеді;

    - гарантией выполнения требования кредитора-залогодержателя является только определенное имущество должника, т.е. только то имущество, которое в соответствии с законодательством РК может быть отчуждено;

    - борышқордың тек белгілі бір мүлкі ғана, яғни ҚР заңнамасына сәйкес мүліктен айыруға жататын мүлік қана кепілзат ұстаушы-несиегер талабының орындалуына кепілдік болып табылады;

    - кредитор (залогодержатель) в случае невозврата заемщиком (залогодателем) долга имеет право обращать взыскание на заложенное имущество, в том числе путем его продажи, т.е. отчуждения его от залогодателя.

    - несиегер (кепілзат ұстаушы) борышты қайтармаған жағдайда кепілге салынған мүлікті алуға, соның ішінде оны сату арқылы, яғни оны кепілзат берушіден айыру арқылы өндіріп алуға құқылы.

    Существует две формы залога:

    Кепілдің екі нысаны бар:

    - залог с оставлением имущества у залогодателя;

    - мүлік кепіл берушіде қалдырылатын кепіл;

    - залог с передачей заложенного имущества залогодержателю (заклад).

    - кепілге салынған мүлік кепіл ұстаушыға берілетін кепіл (кепілсалым).

    Каким образом заключается договор страхования ответственности заемщика за непогашение кредита?

    Несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру шарты қалай жасалады?

    В ходе данного страхования заемщик кредита в банке заключает со страховой компанией страховой договор. Он прилагается к кредитному договору. На практике применяется тройной договор страхования, который заключается между страховой компанией, банком и заемщиком. Срок страхования соответствует сроку, на который был выдан кредит. Договор страхования предусматривает, как правило, возмещение банку со стороны страховщика определенного процента суммы невозвращенного заемщиком кредита в установленный срок и процентов по нему.

    Осы сақтандыру барысында банкіден несие алған қарызгер сақтандыру компаниясымен сақтандыру шартын жасасады? Ол несие шартына тіркеледі. Іс жүзінде үшжақты сақтандыру шарты қолданылады, ол сақтандыру компаниясы, банк және қарызгер арасында жасалады. Сақтандыру мерзімі несие берілген мерзімге сай келеді. Сақтандыру шарты, әдетте, қарызгер белгіленген мерзімде қайтармаған несие сомасының белгілі бір пайызын және ол бойынша пайызды банкіге сақтандырушы тарапынан өтелуін көздейді.

    Какими критериями руководствуется банк в оценке кредитоспособности заемщика?

    Банк несиенің қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалауда қандай өлшемдерді басшылыққа алады?

    Оценка кредитоспособности заемщика и предоставления кредита только кредитоспособному и платежеспособному заемщику является важным условием обеспечения возврата кредита. Кредитоспособность заемщика характеризуется его аккуратностью при расчетах по ранее полученным кредитам, его текущим финансовым состоянием и перспективами изменения, способностью при необходимости мобилизовать денежные средства из различных источников.

    Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалау және несиені тек несиені өтеуге қабілетті және төлем төлеуге қабілетті қарызгерге ғана беру несиенің қайтарылуын қамтамасыз етудің маңызды шарты болып табылады. Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігі оның бұрынырақ алған несиесі бойынша есептесу кезіндегі ұқыптылығымен, оның ағымдағы қаржы жағдайымен, өзгеру перспективаларымен, қажет болған жағдайда түрлі көздерден ақша қаражатын жұмылдыру қабілетімен сипатталады.

    Несие беру шарттарына талдау жасау қандай мәселелерді зерделеуді көздейді?

    Анализ условий кредитования предполагает изучение следующих вопросов:

    Несилендіру шарттарын талдау мына мәселелерді зерделеуді көздейді:

    - "солидность" заемщика, которая характеризуется своевременностью расчетов по ранее полученным кредитам, качественностью представленных отчетов, ответственностью и компетентностью руководства;

    - қарызгердің "салиқалылығы", ол бұрынырақ алынған несиелер бойынша уақтылы есеп айырысуымен, берген есептерінің сапалылығымен, басшылықтың жауаптылығымен және біліктілігімен сипатталады;

    - "способность" заемщика производить конкурентоспособную продукцию;

    - қарызгердің бәсекеге жарамды өнім өндіруге "қабілеттілігі";

    - "доходы", при этом уровень доходов банка должен быть увязан со степенью риска при кредитовании;

    - "кірісі", мұнда банк кірісінің деңгейі несиелендіру кезіндегі тәуекел дәрежесімен байланыстырылуға тиіс;

    - "цель" использования кредитных ресурсов;

    - несие ресурстарының пайдаланылу "мақсаты";

    - "сумма" кредита, изучение этого вопроса производится исходя из проведения заемщиком мероприятия ликвидности баланса, соотношения между собственными и заемными средствами;

    - несие "сомасы", бұл мәселе қарызгердің теңгерім өтемпаздығы шарасын жүргізуін, меншікті және қарыз қаражатының арақатынасын басшылыққа ала отырып зерделенеді;

    - "погашение", этот вопрос изучается путем анализа возвращенности кредита за счет реализации материальных ценностей, предоставленных гарантий и использования залогового права;

    - "өтеу", бұл мәселе материалдық құндылықтардың, берілген кепілдіктердің өткізілуі және кепіл құқығын пайдалану есебінен несиенің қайтарылуына талдау жасау жолымен зерделенеді;

    - "обеспечение" кредита, т.е. изучение устава и положения с точки зрения определения права банка брать в залог под выданную ссуду активы заемщика, включая ценные бумаги.

    - несиенің "қамтамасыз етілуі", яғни банкінің берілген несиені қамтамасыз ету кепілі ретінде қарызгердің бағалы қағаздарымен қоса активтерін алу құқығын анықтау тұрғысынан жарғы мен ережені зерделеу.

    Ликвидность хозяйствующего субъекта определятся его способностью быстро погашать свою задолженность, т.е. ликвидностью баланса хозяйствующего субъекта.

    Шаруашылық жүргізуші субъектінің өтемпаздығы оны өз берешегін тез өтеуге қабілеттілігімен, яғни шаруашылық жүргізуші субъект теңгерімінің өтемпаздығымен анықталады.

    Ликвидность определяется соотношением величины задолженности и ликвидных средств, т.е. средств, которые могут быть использованы для погашения долгов (наличные деньги, депозиты, ценные бумаги, реализуемые элементы оборотных средств и др.).

    Өтемпаздық берешек пен өтімді қаражат, яғни борышты өтеу үшін пайдалануға болатын қаражат (қолма-қол ақша, депозиттер, бағалы қағаздар, айналым қаражатының нышандары, т.б.) шамасының қатынасымен анықталады.

    Анализ ликвидности баланса заключается в сравнении средств по активу, сгруппированных по степени их ликвидности, с обязательствами по пассиву, сгруппированными по срокам их погашения.

    Теңгерімнің өтемпаздығын талдаудың мәні өтімділік дәрежесіне қарай топтастырылған актив бойынша қаражатты өтелу мерзіміне қарай топтастырылған пассив бойынша міндеттемелермен салыстыруда.

    Русско-казахский экономический словарь > Принципы кредитования

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»