-
1 πόλις
πόλις, εως, ἡ (Hom.+. Gener. a population center in contrast to a relatively uninhabited or rural area. In the Gr-Rom. world the term gener. implied strong political associations, esp. in the sense ‘city-state’).① population center of varying size, city, town, lit. Mt 5:14; Lk 10:8, 10. Pl. Mt 11:20; Lk 5:12; 19:17, 19. ἡ πόλις the city or the town designated in the context Mt 8:33; 21:17f; 26:18; Mk 11:19; 14:13, 16; Lk 4:29a; 7:12ab; J 4:8, 28, 30; Ac 8:9; 14:4; Rv 11:13; B 16:5; AcPl Ha 4, 18; 5, 17. Likew. αἱ πόλεις Ac 16:4. ἡ πόλις the city can also be the capital city, the main city (Mayser II/2 p. 28; Jos., C. Ap. 2, 125) Ac 8:5; cp. Mk 5:14 (s. vs. 1); Lk 8:27 (s. vs. 26). ἡ πόλις ἐκείνη Mt 10:14f; Lk 9:5; 10:12; 18:3; J 4:39; Ac 8:8; Hs 9, 12, 5b. ἡ πόλ. αὕτη Mt 10:23a; Ac 4:27; 18:10; 22:3; Hs 1:3. ἔν τινι πόλει in a certain city Lk 18:2; cp. Hs 9, 12, 5a. εἰς τήνδε τὴν πόλιν Js 4:13 (s. ὅδε 2). πᾶσα πόλις Lk 10:1. αἱ πόλεις πᾶσαι Mt 9:35; Ac 8:40; cp. Mk 6:33.—πόλις (πόλεις) beside κώμη (κῶμαι) Mt 9:35; 10:11; Lk 8:1; 13:22. W. κῶμαι and ἀγροί Mk 6:56. ἡ πόλις καὶ οἱ ἀγροί 5:14; Lk 8:34. W. τόπος 10:1. In contrast to the open plain or the desert, where no cities are found Mt 14:13; Mk 1:45; 2 Cor 11:26; to the interior of a building Ac 12:10.—Used w. the gen.: to denote the region in which it is located πόλ. τῆς Γαλιλαίας Lk 1:26; 4:31. πόλ. Ἰούδα (Ἰούδας 1c) 1:39. Cp. J 4:5; Ac 14:6; 21:39; to denote the inhabitants (Diod S 34 and 35 Fgm. 23 ἡ τῶν Γαλατῶν πόλις; Jos., Ant. 1, 200) ἡ πόλ. Δαμασκηνῶν 2 Cor 11:32. π. Σαμαριτῶν Mt 10:5; Lk 9:52 v.l. Cp. 23:51; Ac 19:35; EpilMosq 4; AcPl Ox 6, 20 (=Aa I 242, 1). αἱ πόλεις τοῦ Ἰσραήλ the cities in which the people of Israel live Mt 10:23b (Ἰσραήλ 2).—Rv 16:19b. ἡ πόλ. αὐτῶν Mt 22:7; Lk 4:29b.—2:39. Also w. the gen. sg. πόλ. Δαυίδ city of David 2:4b, 11; ἡ ἑαυτοῦ πολ. the person’s own town (=ancestral locale; but 2:39 Nazareth = their place of residence) 2:3.—J 1:44. Also ἡ ἰδία πόλ. (s. ἴδιος 1b) Mt 9:1; Lk 2:3 v.l.; Hs 1:2b (in imagery, s. 2 below). Pl. 1 Cl 55:1. The πόλεις ἴδιαι of the Christians Dg 5:2 are those inhabited by them alone; they are contrasted w. πόλεις Ἑλληνίδες Greek cities (cp. SIG 761, 15 [48/47 B.C.]; 909, 2), π. βάρβαροι Dg 5:4.—π. μεγάλαι great cities 1 Cl 6:4; AcPl Ha 2, 25f. In Rv ἡ πόλ. ἡ. μεγάλη (Tat. 19, 1; 29, 1 Rome) is almost always ‘Babylon’ (s. Βαβυλών) 16:19a; 17:18; 18:16, 18f, 21; ἡ πόλις ἡ μεγάλη, Βαβυλὼν ἡ πόλις ἡ ἰσχυρά 18:10. On the other hand ἡ πόλ. ἡ μεγάλη 11:8 is clearly Jerusalem (as SibOr 5, 154; 226). Elsewh. Jerus. is called ἡ πόλ. ἡ ἠγαπημένη 20:9 (cp. ApcSed 8:3 πρῶτον ἠγάπησας … εἰς τὰς πόλεις τὴν Ἰερουσαλήμ); ἡ ἁγία πόλ. Mt 4:5; 27:53; Rv 11:2 (ἅγιος 1aα); πόλ. τοῦ μεγάλου βασιλέως the city of the Great King Mt 5:35 (βασιλεύς 2b). εἰς πόλιν ἄρχουσαν ὀπύσεως in the city that sponsors fornication ApcPt Rainer 4, 1 (Ja. p. 278; s. also ὄπυσις).—The name of the town or city that goes w. πόλις stands either in the epexegetic gen. (Aeschyl. et al.; also Demetr.: 722 Fgm. 1, 8 Jac. πόλιν Σικίμων) πόλεις Σοδόμων καὶ Γομόρρας 2 Pt 2:6 or in the case in which πόλις itself is found, ἐν πόλει Ἰόππῃ Ac 11:5; πόλις Λασαία 27:8. From the construction πόλεως Θυατίρων Ac 16:14 no determination of the nom. of Θυ-can be made: either πόλις Θυατίρων or πόλις Θυάτιρα (B-D-R §167, 3). W. indecl. place names Lk 2:4a, 39. πόλις λεγομένη or καλουμένη w. the name following Mt 2:23; Lk 7:11; 9:10. Cp. J 11:54.—ἀπὸ πόλεως εἰς πόλιν (Aesop, Fab. 228 P./421 H./354 Ch./H-H. 256 μεταβαίνουσιν ἀπὸ πόλεως εἰς πόλιν) Mt 23:34. κατὰ τὴν πόλιν anywhere in the city Ac 24:12. Cp. Lk 8:39 (κατά B1a). κατὰ πόλιν from city to city IRo 9:3; pl. Lk 13:22; in every city (Appian, Bell. Civ. 1. 39 §177) Ac 15:21, 36 (κατὰ πόλιν πᾶσαν); 20:23; Tit 1:5 (Diod S 5, 78, 2 Crete has, indeed, ‘not a few’ cities). Cp. Lk 8:1, 4 (κατά B1d). αἱ ἔξω πόλεις Ac 26:11 (ἔξω 1aβ). αἱ πέριξ πόλεις 5:16 (s. πέριξ). αἱ περὶ αὐτὰς (i.e. Sodom and Gomorrah) πόλεις Jd 7. πρὸ τ. πόλεως (Jos., Bell. 1, 234, Ant. 10, 44) Ac 14:13.② the (heavenly) city = the New Jerusalem (Bousset, Rel.3 283ff; RKnopf, GHeinrici Festschr. 14, 213–19; McQueen, Exp. 9th ser., 2, 1924, 220–26; FDijkema, NThT 15, 1926, 25–43) Hb 11:10, 16 (cp. TestJob 18:8; TestAbr A 2 p. 78, 30 [Stone p. 4] ἀπὸ τῆς μεγάλης πόλεως ἔρχομαι [of Michael]). πόλ. θεοῦ ζῶντος 12:22 (SibOr 5, 250 θεοῦ π. of Jerus.). ἡ μέλλουσα (opp. οὐ … μένουσα πόλις) 13:14. Esp. in Rv: ἡ πόλις ἡ ἁγία Ἰερουσαλὴμ (καινή) 21:2, 10 (CBouma, GereformTT 36, ’36, 91–98). Further vss. 14–16, 18f, 21, 23; 22:14, 19; also 3:12. (Cp. Lucian’s description of the wonder-city in Ver. Hist. 2, 11f: ἡ πόλις πᾶσα χρυσῆ, τὸ τεῖχος σμαράγδινον. πύλαι … ἑπτά, πᾶσαι μονόξυλοι κινναμώμιναι … γῆ ἐλεφαντίνη … ναοὶ βηρύλλου λίθου … βωμοὶ … ἀμεθύστινοι … ποταμὸς μύρου τοῦ καλλίστου … οἶκοι ὑάλινοι … οὐδὲ νὺξ οὐδὲ ἡμέρα.) On the topic s. JMorwood, Aeneas, Augustus, and the Theme of the City: Greece and Rome new ser. 38, ’91, 212–23.—Hs 1:1, 2.③ inhabitants of a city, city abstr. for concrete (X., Cyr. 1, 4, 25; Herodian 3, 2, 7; Jos., Ant. 5, 357) Lk 4:43; Ac 14:21; 16:20 (cp. Jos., Bell. 7, 41; DWhitehead, MusHelv 53/1, ’96, 1–11 [on identification of citizens and place cp. Thu. 2, 2, 1; X., Hell. 2, 2, 9]). πᾶσα ἡ πόλις (Diod S 18, 70, 2; Appian, Numid. 1) Mt 8:34; 21:10 (w. λέγουσα foll.); Ac 13:44; ὅλη ἡ π. (Diod S 10, 3, 2) Mk 1:33; Ac 21:30. πόλις μερισθεῖσα καθʼ ἑαυτῆς Mt 12:25. ἐθριαμβεύετο ὑπὸ τῆς πόλεως (Paul) was derided by the city AcPl Ha 4, 13 (s. θριαμβεύω 5). HConn, Lucan Perspective and the City: Missiology 13, ’85, 409–28 (Lk-Ac contains half of the 160+ occurrences of π. in the NT).—B. 1308. Schmidt, Syn. II 495–507. DELG. M-M. EDNT. TW. -
2 πόλις
πόλις, poet. auch πτόλις, ἡ, gen. εως, ion. ιος, bei att. Dichtern auch εος, was auch in πόλευς zsgzgn wird, Theogn. 776. 1043, ep. πόληος, bei Hom. ist πόλιος auch zweisylbig gebraucht, Il. 2, 811. 21, 567, wie auch bei den Attikern πόλεως, vgl. Porson Eur. Med. 906; dat. πόλει u. ep. πόληϊ; acc. πόλιν u. Hes. Sc. 105 auch πόληα; plur. nom. neben πόλεις ep. πόληες, auch πόλιες, Od. 15, 412, wie Pind. N. 18, 47; gen. πόλεων, u. poet. πολίων; dat. πόλεσιν, ep. πολίεσσιν, Od. 21, 252. 24, 355, Pind. P. 7, 9 πολίεσι, auch in einem Decret der Lacedämonier Thuc. 5, 77. 79; acc. πόλεις, ep. πόληας, auch πόλιας, was Od. 5, 560 zweisylbig ist, u. Her. πόλις; gen. dual. τοῖν πολέοιν, Isocr. 4, 73 (von πόλος, πολέω, eigtl. wo man sich aufhält); – die Stadt; Hom. bes. Troja, Il. 2, 367; πόλις ἄκρη u. ἀκροτάτη, = ἀκρόπολις, der höchste, befestigte Theil der Stadt, die Stadtburg, 6, 88. 257. 20, 52; πόλις πύργοις ἀραρυῖα, 15, 737; er vrbdt auch πόϑι τοι πόλις ἠδὲ τοκῆες, Od. 1, 170 u. öfter, Vaterstadt, die Stadt, wo man wohnt, vgl. εἰ πατρίδ' ἱκοίατο καὶ πόλιν αὐτῶν, 10, 416; πατρί τε σῷ μέγα πῆμα πόληΐ τε παντί τε δήμῳ, Il. 3, 50; er bezeichnet auch eine ganze Gegend damit, insofern sie durch Gründung einer Stadt angebau't und von Menschen bewohnt ist, Od. 6, 177, wohin man auch rechnet ὅπως πόλιν καὶ ἄστυ σαώσῃς Il. 17, 144, vgl. Schol. Il. 14, 230 Strab. VIII, 3 u. Lehrs de stud. Aristarch. p. 250; Eur. sagt Ion 305 Εὔβοι' Ἀϑήναις ἐστί τις γείτων πόλις; vgl. frg. Rhadam. 2 u. Soph. frg. 360; der Schol. Ar. Pax 251 bemerkt ὅτι πόλιν εἶπε τὴν Σικελίαν νῆσον οὖσαν, καὶ Ὅμηρος πολλάκις τὰς νήσους πόλεις καλεῖ (wofür er Il. 14, 231 anführt); Lys. 6, 6, wo Σικελία, Πελοπόννησος folgt; vgl. ὑπέρ τε πόντον καὶ περιῤῥύτας πόλεις, Aesch. Eum. 77. Im Gegensatz von ἄστυ bezeichnet es aber den Verein der Bürger, u. dieses die Gebäude der Stadt selbst, vgl. Böckh expl. Pind. Ol. 7, 34 Dissen Isthm. 4, 49 ff.; ἐν πρύμνῃ πόλεως οἴακα νωμῶν, Aesch. Spt. 2; ἄνδρας ἐκκρίτους πόλεως, 57; πόλις γὰρ εὖ πράσσουσα δαίμονας τίει, 77; πύργοι μέν, οἳ πόλιν στέγουσιν, Soph. O. C. 15; πασῶν, Ἀϑῆναι τιμιωτάτη πόλις, 108, u. öfter; aber noch häufiger von der Gemeinschaft der Bürger, welche die Stadtgemeinde, den Staat bilden, z. B. πόλις γὰρ ἧμιν ἁ' μὲ χρὴ τάσσειν ἐρεῖ, Ant. 730, πόλις γὰρ οὐκ ἔσϑ' ἥτις ἀνδρός ἐστ' ἑνός, 733; vgl. bes. ὧν πόλις ἀνάριϑμος ὄλλυται, d. i. πολῖται, O. R. 179; u. so Eur. u. schon Hom. Il. 16, 69, Τρώων δὲ πόλις ἐπὶ πᾶσα βέβηκε ϑάρσυνος; Ar., bei dem es auch allein für die Burg von Athen steht, Equ. 1089 Lys. 245, wie Xen. An. 7, 1, 27; u. so ist, wo von Athen die Rede ist, πόλις die Burg, gew. ἀκρόπολις, u. ἄστυ die eigentliche Stadt; κατὰ πόλιν dem ἐν ταῖς στρατείαις entggstzt, Xen. Mem. 4, 4, 1. – In att. Prosa gew.: πόλεις κατὰ κώμας οἰκούμεναι, Thuc. 1, 5; Plat. sagt ταύτῃ τῇ ξυνοικίᾳ ἐϑέμεϑα πόλιν ὄνομα, Rep. II, 369 c, u. setzt gegenüber οὔτε πόλιν, οὔτε ἰδιώτην, Conv. 178 d; πόλεις τε καὶ ἔϑνη ἀνϑρώπων, Rep. I, 348 d. Bei Xen. Cyr. 8, 2, 28 sind πόλεις Demokratieen; τὰ τῆς πόλεως, Staatsangelegenheiten, Staatsverwaltung.
-
3 πόλις
πόλις, πτόλις (-ις, -ιος, -ι coni., -ιν; -ίων, -ίες（ς）ι（ν), πόλεσιν dub., - ῖς dub.: πτόλις, -ιν: πόλεα heterocl. acc. dub. Δ. 3. 9.)1 city, stateαὐδάσομαι τεκεῖν μή τιν' πόλιν ἄνδρα μᾶλλον εὐεργέταν Θήρωνος O. 2.93
τὰν σὰν πόλιν αὔξων, Καμάρινα, λαοτρόφον O. 5.4
αἰτήσων πόλιν εὐανορίαισι τάνδε κλυταῖς δαιδάλλειν O. 5.20
βρέχε θεῶν βασιλεὺς ὁ μέγας χρυσέαις νιφάδεσσι πόλιν (Lindos ?) O. 7.34 Ἐρατιδᾶν τοι σὺν χαρίτεσσιν ἔχει θαλίας καὶ πόλις (Ialysos) O. 7.94αὐτούς τ' ἀέξοι καὶ πόλιν O. 8.88
φίλαν πόλιν μαλεραῖς ἐπιφλέγων ἀοιδαῖς O. 9.21
πόλιν δ' ὤπασεν λαόν τε διαιτᾶν (Opous) O. 9.66νέμει γὰρ Ἀτρέκεια πόλιν Λοκρῶν Ζεφυρίων O. 10.13
ἴδε πατρίδα πολυκτέανον βαθὺν εἰς ὀχετὸν ἄτας ἵζοισαν ἑὰν πόλιν (the city of Augeas, king of the Epeians) O. 10.38Τίρυνθα ναίων πόλιν O. 10.68
μέλιτι εὐάνορα πόλιν καταβρέχων (Locri Epizephyrii) O. 10.99βάθρον πολίων ἀσφαλές, Δίκα O. 13.6
ταί θ' ὑπ Αἴτνας ὑψιλόφου καλλίπλουτοι πόλιες O. 13.111
ὄρος τοῦ μὲν ἐπωνυμίαν κλεινὸς οἰκιστὴρ ἐκύδανεν πόλιν γείτονα (Aitna) P. 1.31Πριάμοιο πόλιν πέρσεν P. 1.54
τῷ πόλιν κείναν Ἱέρων ἐν νόμοις ἔκτισσε (Aitna) P. 1.61χὤταν πόλιν οἱ σοφοὶ τηρέωντι P. 2.88
κτίσσειεν εὐάρματον πόλιν ἐν ἀργεννόεντι μαστῷ (Cyrene) P. 4.8 “ μεγαλᾶν πολίων ματρόπολιν Θήραν γενέσθαι” P. 4.19 [“ νάεσσι πόλῖς ἀγαγὲν Νείλοιο πρὸς πῖον τέμενος Κρονίδα” (Lehrs: πολεῖς codd.) P. 4.56]ῥᾴδιον μὲν γὰρ πόλιν σεῖσαι καὶ ἀφαυροτέροις P. 4.272
βασιλεὺς ἐσσὶ μεγαλᾶν πολίων P. 5.16
ἦλθες ἤδη Λιβύας πεδίον καὶ πατρωίαν πόλιν (Cyrene) P. 5.53Κυράνας ἀγακτιμέναν πόλιν P. 5.81
πάσαισι γὰρ πολίεσι λόγος ὁμιλεῖ Ἐρεχθέος ἀστῶν P. 7.9
Αἴγινα φίλα μᾶτερ, ἐλευθέρῳ στόλῳ πόλιν τάνδε κόμιζε P. 8.99
καλλίσταν πόλιν (Cyrene) P. 9.69 τρὶς δὴ πόλιν τάνδ' εὐκλείξαι (Cyrene) P. 9.91ἔβαν Ἴρασα πρὸς πόλιν P. 9.106
ἐν δ' ἀγαθοῖσι κεῖται πατρώιαικεδναὶ πολίων κυβερνάσιες P. 10.72
τῶν γὰρ ἀνὰ πόλιν εὑρίσκων τὰ μέσα μακροτέρῳ ὄλβῳ τεθαλότα P. 11.52
φιλάγλαε, καλλίστα βροτεᾶν πολίων (Akragas) P. 12.1 παρὰ καλλιχόρῳ ναίοισι πόλι Χαρίτων (Bergk: πόλιν, πόλει codd.: καλλίχορον πόλιν Theon: Orchomenos) P. 12.26Σικελίαν πίειραν ὀρθώσειν κορυφαῖς πολίων ἀφνεαῖς N. 1.15
χαίρω δ' ὅτι ἐσλοῖσι μάρναται πέρι πᾶσα πόλις (Aigina) N. 5.47 πόλιν γὰρ φιλόμολπον οἰκεῖ δορικτύπων Αἰακιδᾶν (Aigina) N. 7.9πρὸς Ἴλου πόλιν N. 7.30
Πριάμου πόλιν Νεοπτόλεμος ἐπεὶ πράθεν N. 7.35
πόλιός θ' ὑπὲρ φίλας ἀστῶν θ ὑπὲρ τῶνδ (Aigina) N. 8.13 κυδαίνων πόλιν (Sikyon) N. 9.12Δαναοῦ πόλιν Ἄργος N. 10.1
Κλείτωρ καὶ Τεγέα καὶ Ἀχαιῶν ὑψίβατοι πόλιες N. 10.47
τάνδ' ἐς εὔνομον πόλιν (Aigina) 1. 5. 22.πόλιν Τρώων πράθον I. 5.36
πόλις Αἴαντος Σαλαμίς I. 5.48
οὐδ' ἔστιν οὕτω βάρβαρος οὔτε παλίγγλωσσος πόλις ἅτις οὐ Πηλέος ἀίει κλέος I. 6.24
τάνδε πόλιν θεοφιλῆ ναίοισι (Aigina) I. 6.65 φιλαρμάτου πόλιος ἁγεμόνα (sc. Θήβαν) I. 8.20 “ πάσαις πολίεσσιν ὁμίλει” fr. 43. 3. πολίων δ' ἑκατὸν πεδέχειν μέρος ἕβδομον (in Krete)Πα.. 3. διέπερσεν Ἰλίου πόλ[ιν Pae. 6.104
]πόλιν πατρίαν (Aigina ?) Πα.. 1. Κάδμου στρατὸν καὶ Ζεάθου πό[λιν] (Thebes)Πα... ]υ πόλιν χαλκεα[ Pae. 14.26
]ν' ἀμφὶ πόλιν φλεγε[ Pae. 18.4
]σχήσει πολι[ Pae. 21.17
Κυ]κλώπων πτόλις α[ Δ. 1.. τ]ίνα πτόλιν Δ. 4. c. 6. θύεται ἄνδρες ὑπὲρ πόλιος (Bergk e paraphr. Plutarchi: ὑπὲρ πολέων, ἐπὶ πόλεως codd. Herodiani) fr. 78. 3. ὑψηλὰν πόλιν ἀμφινέμονται (Akragas) fr. 119. 2. ἄγαν φιλοτιμίαν μνώμενοι ἐν πόλεσιν ἄνδρες ( πολίεσσιν coni. Boeckh, edd.) fr. 210. ἁ μὲν πόλις Αἰακιδᾶν (Aigina) fr. 242. δαιτίκλυτον πόλιν ἐς Ὀρχομενῶ διώξιππον ?fr. 333a. 8. dub., ] εων ἐλθὲ φίλαν δὴ πόλεα (Schr.: πολέα G-H: πολεωᾰ ς Π: forma πόλεα valde dubia, nott. Snell) Δ. 3. 9. -
4 πόλις
Grammatical information: f.Meaning: `citadel, fort, city, city community, state' (Il.; on the meaning in Hom. Hoffmann Festschr. Snell 153ff.).Dialectal forms: Myc. potorijo has been interpreted as *Πτολίων.Compounds: As 1. member e.g. in πτολί-πορθος (- πόρθιος, - πόρθης) `sacking cities, destroyer of cities' (ep. Il.); enlarged in IA. πολιοῦχος (from - ιο-ουχ.); Dor. πολι-ά̄-οχος, - ιᾶχος, ep. πολι-ή-οχος `ruling a city, city protector'; in A. also the unexplained πολισσο- in πολισσοῦχος, πολισσο-νομέω. Very often as 2. member, e.g. ἀκρο-πολις = πόλις ἄκρη `upper town, citadel' (Od.); on this and on the other compp. Risch IF 59, 261 ff.Derivatives: 1. expressive enlargement πτολί-εθρον n. (ep. Il.); cf. μέλαθρον, θέμεθλα, ἔδεθλον (Schwyzer 533). 2. Diminut. πολίχνη f., often as PlN (IA.) with - ίχνιον (Att.); πολίδιον (ῑ̆) n. (Str.). 3. Πολιεύς (- ηύς) m. `city guardian' (Thera before Va, Arist., hell.; Bosshardt 60); f. Πολιάς (IA., Arg.). 4. πολίτης (ῑ; ep., Sapph., Att.), πολι-ά̄-τας, - ή-της (Dor. Aeol., Β 806, Ion.; after οἰκιά-τας, - ιή-της a.o.) m. `citizen, townsman', f. - ῖτις (S., E., Pl.); from this πολιτ-ικός `civic, political' (Hdt. 7, 103, Att.; Chantraine Études 123); - εύομαι, - εύω `to be citizen, to take part in state affairs' (Att. etc.; πολιατεύω Gortyn) with - εία, Ion. - ηίη, - ευμα (Hdt., Att.; on the meaning Wilhelm Glotta 14, 78ff., 83f., Papazoglou REGr. 72, 100ff. resp. Ruppel Phil. 82, 268ff., Engers Mnem. 54, 154ff.); also πολιτισμός `administration' (D. L.; - ισμός analog., Chantraine Form. 143). 5. Denominat. πολίζω, aor. - ίσ(σ)αι, rare a. late with ἐν-, συν- a.o., `to found (a city), to cultivate a place by founding a city' (ep. Ion., X.) with πόλ-ισμα `foundation (of a city)' (Ion. poet., Th.; Chantraine Form. 189), - ισμάτιον (hell.), - ισμός `foundation of a city' (D. H., Lyd.), - ιστής `founder of a city' (Poll. 9, 6; rejected).Etymology: The byform πτόλις (also Arc. Πτόλις, name of the castle in Mantinea; Thess. οἱ ττολίαρχοι w. assim.) is not convincingly explained. Hypotheses w. further details in Schwyzer 325 (w. lit.); further Kretschmer Glotta 22, 206, Deroy Ant. class. 23, 305ff., Merlingen Μνήμης χάριν 2, 57, Ruijgh L'élém. ach. 75ff., 112 n. 4 (cf. also on πτόλεμος). To be rejected the identification of πόλις from *pu̯olis with Arm. k'alak` `town' (Winter Lang. 31,8).-- Old word for `castle, refugecastle', except in Greek further only in the east attested (cf. Kretschmer Glotta 22, 107, Porzig Gliederung 173): Skt. pū́r f., acc. púr-am, Lith. pilìs f. Both the Skt. and the Lith. word show zero grade, which has also been considered possible for πόλις (Schwyzer 344); the i-stem in πόλ-ις and pil-ìs is secondary enlargement. Thee repeated proposals, to connect this very ancient word for `citadel' with the verb for `fill' ( πίμπλημι; since Pott) or for `dump' (Lith. pìlti; Fick; lastly Fraenkel Zeitschr. slav. Phil. 6, 91), has as unproven hypothesis not much interest. -- WP. 2, 51, Pok. 799, Mayrhofer and Fraenkel s. vv. w. further details a. lit.Page in Frisk: 2,576-577Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > πόλις
-
5 πόλις
πόλις, die Stadt; πόλις ἄκρη u. ἀκροτάτη, = ἀκρόπολις, der höchste, befestigte Teil der Stadt, die Stadtburg; πόϑι τοι πόλις ἠδὲ τοκῆες, Vaterstadt, die Stadt, wo man wohnt; eine ganze Gegend, insofern sie durch Gründung einer Stadt angebaut und von Menschen bewohnt ist. Im Gegensatz von ἄστυ bezeichnet es aber den Verein der Bürger, u. dieses die Gebäude der Stadt selbst; aber noch häufiger von der Gemeinschaft der Bürger, welche die Stadtgemeinde, den Staat bilden; die Burg von Athen; so ist, wo von Athen die Rede ist, πόλις die Burg, gew. ἀκρόπολις, u. ἄστυ die eigentliche Stadt; πόλεις, Demokratieen; τὰ τῆς πόλεως, Staatsangelegenheiten, Staatsverwaltung -
6 πόλις
A v. πτόλις) , ἡ: [dialect] Ep. forms, acc. sg. , Call.Aet.Oxy.2080.62; gen. πόλιος or πτόλιος, Il.2.811, 4.514, al.,πόληος 16.395
, al. (also Thgn.757),πόλεος Il.21.567
; dat.πόλει 5.686
, al.,πτόλεϊ 17.152
,πόληϊ 3.50
(also Tyrt.12.15): pl., nom.πόλιες Od.15.412
,πόληες Il.4.45
; gen.πολίων 1.125
, al.; dat.πολίεσσι Od.21.252
; acc.πόλεις Il.2.648
, al.,πόληας Od.17.486
, Call.Fr.9.70 P.(scanned ?πόλιςX ?πόλιςX [pron. full] ?πόλιςX ¯ IG12.826), πόλιας (disyll.) Od.8.560, 574, (trisyll.) Il.4.308 (s.v.l.,πόλεας Aristarch.
): [dialect] Ion. forms, gen.πόλεως IG12(8).356
([place name] Thasos), GDI 5653a13 ([place name] Chios), etc., also Xenoph.2.9,22, v.l. in Thgn.1043; written ([place name] Zeleia); πόλεος ib.5339.41 (Orop.), IG12(7).103 ([place name] Amorgos), Thgn. 776, etc.,πόλιος Hdt.1.26
, al., Herod.2.8, al.,πόληος Thgn.
(v. supr.), cj. in Hippon.47, cf. An.Ox.1.361; dat. mostly πόλει, butπόλῑ Hdt. 2.60
, al., πόληϊ (or -ῃ) SIG169.3 (lasos, iv B.C.): pl., usu. πόλεις, πόλεων, πόλεσι, but in Hdt.πόλιες 1.142
, al., πολίων ib.6, al., πόλισι ib. 151, al.; acc.πόλῑς 2.177
,al.,πόλιας 1.142
, 2.102, al.: [dialect] Dor. gen. sg. (Delph., ii B.C.); dat. sg.πόλι IG4.839
(Calaurea, iv B.C.); dat. pl.πολίεσι Pi.P.7.8
; πολίεσσι Foed.Lac. ap. Th.5.77 (v.l. πολίεσι), 79, IG42(1).74.4 (Epid., iii B.C.); Cret. : [dialect] Aeol. gen.πόλιος IG12(2).526a8
( πόληος is an Epicism in Alc. Supp.17.6); gen. pl.πολίων IG11(4).1064b20
; dat. pl. πολίεσσι ib. 12(2).1.6: Trag., gen. πόλεως disyll. (as also in Com., exc. Ar.Eq. 763), thrice (lyr.), S.Ant. 162, E.Or. 897:—[dialect] Att. Inscrr. earlier than 350 B.C. sts. have dat. sg. πόλῃ, IG12.108.35,22.17.10,42.5, 53.7; [dialect] Att. dualπόλη Isoc.8.116
, πόλη orπόλει Aeschin.
Socr.8 (where Choerob. cites both forms, in Theod.1.314, 136 H.); gen.τοῖν πολέοιν Isoc.4.73
: Elean nom. sg. ; gen. πόλιορ ib.20 (iii/ii B.C.):—city, Hom. ll.cc., Hes.Sc. 270, etc.; π. ἄκρη, ἀκροτάτη, = ἀκρόπολις, the citadel, Il.6.88, 20.52; which at Athens also was in early times called simply π., while the rest of the city was calledἄστυ, καλεῖται.. ἡ ἀκρόπολις μέχρι τοῦδε ἔτι ὑπ' Ἀθηναίων π. Th.2.15
; ἐν πόλει in treaties, Id.5.23,47, cf. IG12.372.1, Ar. Lys. 245, 758;ἐς πόλιν IG12.91.4
;πρὸς πόλιν Ar.Lys. 288
(lyr.); ; butἐν τῇ πόλει X.An.7.1.27
, dub. in Antipho 6.39; so Ἰνάχου π. the citadel of Argos, E.Fr.228.6; of the Cadmea at Thebes, Plu.Pel.18, cf. Str.8.6.8; of Alexandria, Eust.239.13; π. ἡ ἁγία, of Jerusalem, LXX Ne.11.1: with the name of the city added in gen., Ἰλίου π., Ἄργους π., the city of.., A.Ag.29, Ar.Eq. 813; also in appos.,ἡ Μένδη π. Th.4.130
;ἡ π. οἱ Ταρσοί X.An.1.2.26
.3 ὁ ἐπὶ τῆς πόλεως city governor, OGI113.3,134.2, al.(Cyprus, ii B.C.), Plb.5.39.3: without Art.,ἐπὶ πόλιος IG7.2809.2
(Hyettus, iii B.C.), etc.; ἐπὶ πόλεως ib.299.1 (Oropus. iii B.C.); (Ptol.);στρατηγὸς τῆς π. BGU729.1
(ii A.D.); στρατηγὸς κατὰ πόλιν, = Lat. praetor urbanus, IG14.951.2 (Rome, i B.C.).II country, as dependent on and called after its city,ἀνθρώπων οἳ τήνδε π. καὶ γαῖαν ἔχουσιν Od.6.177
, cf. Hes.Sc. 380, S.OC 1533. etc.; esp. of islands peopled by men,Αῆμνον π. Θόαντος Il.14.230
; π. Αἴαντος, = Σαλαμίς, Pi.I.5(4).48, etc.;περιρρύτας π. A.Eu.77
, cf. E. Ion 294, Ar. Pax 251 (v. Sch.); alsoδιώχληκε π. πολλὰς.., Σικελίαν, Ἰταλίαν, Πελοπόννησον, Θετταλίαν κτλ. Lys.6.6
, cf. Str.8.3.31.III community or body of citizens (opp. ἄστυ, their dwellings, Il.17.144, but inδῆμός τε π. τε Od.11.14
, π. denotes the town),ὧν π. ἀνάριθμος ὄλλυται S.OT 179
(lyr.): hence,2 state or community,ξύμπασα π. κακοῦ ἀνδρὸς ἀπηύρα Hes.Op. 240
, cf. Pi.P.2.88, S.OT22, E.Ph. 947, etc.;π. ἄνδρα διδάσκει Simon.67
; esp. free state, republic, S.Ant. 738 (cf. 734), X.Cyr.8.2.28, Arist.Pol. 1276a23;τὰ τῆς π.
state affairs, government,Pl.
Prt. 319a;π. ἡ γενῶν καὶ κωμῶν κοινωνία ζωῆς τελείας καὶ αὐτάρκους Arist.Pol. 1280b40
; τὴν π. φεύγειν shun one's public duties, D.45.66; assembly of citizens, Berl.Sitzb.1927.8 ([dialect] Locr., v B. C.). -
7 πόλις
A Homeric dictionary (Greek-English) (Ελληνικά-Αγγλικά ομηρικό λεξικό) > πόλις
-
8 πολις
эп. тж. πτόλις - εως и εος, ион.-дор. ιος, эп. ηος1) город(Ἀθηναίων π. Thuc.)
Ἰλίου π. Aesch. — город Илион;ἥ Μένδη π. Thuc. — город Менда;ἥ π. οἱ Ταρσοί Xen. — город Тарсы;π. ἄκρη (= ἀκρόπολις) Hom. — городской кремль, акрополь2) кремль, цитадельἸνάχου π. Eur. — кремль Инаха ( в Аргосе)
3) страна(ἥδε π. καὴ γαῖα Hom.)
4) остров Hom., Aesch.Εὔβοι΄ Ἀθήναις ἔστι τις γείτων π. Eur. — Эвбея есть остров ( или страна) по соседству с Афинами
5) община, население, граждане(π. καὴ ἄστυ Hom.; π. ἀνάριθμος Soph.; πᾶσα ἥ π. NT.)
τὰ τῆς πόλεως Plat. — государственные дела
-
9 Πολις
- εως ἥ Полис ( укрепленный город племени Ὑαῖοι в Локриде Озольской) Thuc. -
10 πόλις
η.город;παράλιος πόλις — прибрежный, портовый город;
μεσόγειος πόλις — город, удалённый от моря;
πολυθόρυβος πόλις — шумный город
-
11 Πόλις
Πόλῑς, Πόλιςcity: fem acc pl (epic doric ionic aeolic)Πόλιςcity: fem nom sg -
12 πόλις
πόλῑς, πόλιςcity: fem acc pl (epic doric ionic aeolic)πόλιςcity: fem nom sg -
13 πόλις
-εως + ἡ N 3 210-667-308-144-247=1576 Gn 4,17(bis); 10,11.12; 11,4city, town Gn 4,17; id. (meton.) Hos 6,8πόλις ἡ ἁγία the Holy City, Jerusalem Neh 11,1*JgsB 8,32 πόλει city corr. πολιᾷ for MT יבהשׂ old age; *DnLXX 11,13 πόλεως of the city corr.? πολλούς (double transl. of the Hebr.) for MT רב great; *Gn 14,5 τῇ πόλει (in) the city-קרית ⋄קריה for MT קריתים (in) Kiriathaim, cpr. Am 2,2; *Jos 7,3 τὴν πόλιν the city-העיר for MT העי Ai, see also Jos 8,18.28; *Jos 19,13 ἐπὶ πόλιν to the city-עירה for MT עתה to Et (toponym); *1 Sm 22,5 πόλει city-עיר for MT יער wood, see also Is 22,8; *2 Kgs 23,16 πόλει city-עיר for MT הר hill, see also 2 Chr 21,11, Is 66,20; *Jer 31(48),34 αἱ πόλεις αὐτῶν their cities-עריהם for MT עד־יהץ as far as Jahaz; *Jer 44(37),4 τῆς πόλεως of the city-העיר for MT העם the people; *Ez 16,7 εἰς πόλεις πόλεων into the great cities-ערים בערי for MT עדיים בעדי with the highest adornment; *Ez 25,9 πόλεως παραθαλασσίας of the city by the sea side-ימה קרית (Aram.) for MT קריתמה Kiriath(ai)m; *Ez 45,5for MT ָיה ְר ֶעnakedness; *Jb 6,10 πόλις city-עיר for MT עוד yet, see also Mi 6,9(10); *Jb 6,20 ἐπὶ πόλεσιν in cities-ערימה for MT עדיה there, see also Mi 7,12Cf. DORIVAL 1994 412.542.566.569; WALTERS 1973, 294 -
14 πόλις
ἡ πόλις, εως город; город-государство; государство (ср. метрополия; Неаполь, Петрополь) -
15 πόλις
{сущ., 164}Ссылки: Мф. 2:23; 4:5; 5:14, 35; 8:33, 34; 9:1, 35; 10:5, 11, 14, 15, 23; 11:1, 20; 12:25; 14:13; 21:10, 17, 18; 22:7; 23:34; 26:18; 27:53; 28:11; Мк. 1:33, 45; 5:14; 6:11, 33, 56; 11:19; 14:13, 16; Лк. 1:26, 39; 2:3, 4, 11, 39; 4:29, 31, 43; 5:12; 7:11, 12, 37; 8:1, 4, 27, 34, 39; 9:5, 10; 10:1, 8, 10-12; 13:22; 14:21; 18:2, 3; 19:17, 19, 41; 22:10; 23:19, 51; 24:49; Ин. 1:44; 4:5, 8, 28, 30, 39; 11:54; 19:20; Деян. 5:16; 7:58; 8:5, 8, 9, 40; 9:6; 10:9; 11:5; 12:10; 13:44, 50; 14:4, 6, 13, 19-21; 15:21, 36; 16:4, 12-14, 20, 39; 17:5, 16; 18:10; 19:29, 35; 20:23; 21:5, 29, 30, 39; 22:3; 24:12; 25:23; 26:11; 27:8; Рим. 16:23; 2Кор. 11:26, 32; Тит. 1:5; Евр. 11:10, 16; 12:22; 13:14; Иак. 4:13; 2Пет. 2:6; Иуд. 1:7; Откр. 3:12; 11:2, 8, 13; 14:8, 20; 16:19; 17:18; 18:10, 16, 18, 19, 21; 20:9; 21:2, 10, 14-16, 18, 19, 21, 23; 22:14, 19.*Греческо-русский лексикон Нового Завета с номерами Стронга и греческой Симфонией > πόλις
-
16 πόλις
{сущ., 164}Ссылки: Мф. 2:23; 4:5; 5:14, 35; 8:33, 34; 9:1, 35; 10:5, 11, 14, 15, 23; 11:1, 20; 12:25; 14:13; 21:10, 17, 18; 22:7; 23:34; 26:18; 27:53; 28:11; Мк. 1:33, 45; 5:14; 6:11, 33, 56; 11:19; 14:13, 16; Лк. 1:26, 39; 2:3, 4, 11, 39; 4:29, 31, 43; 5:12; 7:11, 12, 37; 8:1, 4, 27, 34, 39; 9:5, 10; 10:1, 8, 10-12; 13:22; 14:21; 18:2, 3; 19:17, 19, 41; 22:10; 23:19, 51; 24:49; Ин. 1:44; 4:5, 8, 28, 30, 39; 11:54; 19:20; Деян. 5:16; 7:58; 8:5, 8, 9, 40; 9:6; 10:9; 11:5; 12:10; 13:44, 50; 14:4, 6, 13, 19-21; 15:21, 36; 16:4, 12-14, 20, 39; 17:5, 16; 18:10; 19:29, 35; 20:23; 21:5, 29, 30, 39; 22:3; 24:12; 25:23; 26:11; 27:8; Рим. 16:23; 2Кор. 11:26, 32; Тит. 1:5; Евр. 11:10, 16; 12:22; 13:14; Иак. 4:13; 2Пет. 2:6; Иуд. 1:7; Откр. 3:12; 11:2, 8, 13; 14:8, 20; 16:19; 17:18; 18:10, 16, 18, 19, 21; 20:9; 21:2, 10, 14-16, 18, 19, 21, 23; 22:14, 19.*Греческо-русский лексикон Нового Завета с номерами Стронга и греческой Симфонией > πόλις
-
17 πόλις
город.Ελληνικά-Ρωσικά λεξικό στα κείμενα της Καινής Διαθήκης (Греческо-русский словарь к текстам Нового Завета) > πόλις
-
18 πόλις
городстолицаΕλληνικά-Ρωσικά λεξικό στα κείμενα της Καινής Διαθήκης (Греческо-русский словарь к текстам Нового Завета) > πόλις
-
19 πόλις
город, государство -
20 ἀκρό-πολις
ἀκρό-πολις, εως, ἡ, Oberstadt, Burg, der höher gelegene, befestigte Theil der Stadt, Hom. zweimal, Od. 8, 494. 504 ἐς ἀκρόπολιν; vgl. Iliad. 6, 257 ἄκρης πόλιος, 317. 7, 345 πόλει ἄκρῃ, 22, 172 πόλει ἀκροτάτῃ, s. an diesen vier Stellen Scholl. Aristonic., aus denen auch die corrupte Notiz bei Od. 8, 494 ἐς ἀκρόπολιν: νῠν μὲν εὐϑέως πόλιν ἄκραν; Ariston. schrieb etwa ὅτι νῠν μὲν συνϑέτως ἀκρόπολιν, ἐν ἄλλοις δὲ διαλελυμένως πόλιν ἄκραν; – Pind. O. 5, 49; Her 1, 60; bei den Att. bes. die Burg von Athen, häufig πόλις genannt. Uebertr. ἀκρ. καὶ πύργος ἐὼν δήμῳ Theogn. 233; der Kopf Plat. Tim. 70 a; ψυχῆς Rep. VIII, 560 b; Plut.
См. также в других словарях:
Πόλις — Πόλῑς , Πόλις city fem acc pl (epic doric ionic aeolic) Πόλις city fem nom sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πόλις — πόλῑς , πόλις city fem acc pl (epic doric ionic aeolic) πόλις city fem nom sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
Πόλις καὶ νόμος, χώμη καὶ ἔθος. — πόλις καὶ νόμος, χώμη καὶ ἔθος. См. Что город, то норов, что деревня, то обычай … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
Πόλις καὶ τύπος. — πόλις καὶ τύπος. См. Что город, то норов, что деревня, то обычай … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
πόλις — Αρχαία ελληνική πόλη στην Οζολαία Λοκρίδα, που την κυρίευσε, το 426 π.Χ., ο Ευρύλοχος, στρατηγός της Σπάρτης και την υποχρέωσε να συμμαχήσει με τη Σπάρτη εναντίον των Αθηναίων. * * * η, ΝΑ βλ. πόλη … Dictionary of Greek
Οὐχ ἡ πόλις σου το γένος εὐγενὲς ποιεῖ… — См. Не место человека красит, но человек место … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
πτόλει — πόλις city fem nom/voc/acc dual (attic epic) πτόλεϊ , πόλις city fem dat sg (epic) πόλις city fem dat sg (attic epic ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
Πόλει — Πόλις city fem nom/voc/acc dual (attic epic) Πόλεϊ , Πόλις city fem dat sg (epic) Πόλις city fem dat sg (attic ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πόλει — πόλις city fem nom/voc/acc dual (attic epic doric ionic) πόλεϊ , πόλις city fem dat sg (epic doric ionic) πόλις city fem dat sg (attic epic doric ionic) πολέω go about pres imperat act 2nd sg (attic epic) πολέω go about imperf ind act 3rd sg… … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πόλεις — πόλις city fem nom/voc pl (attic epic doric ionic) πόλις city fem nom/acc pl (attic epic doric ionic) πόλις city fem nom pl (attic epic ionic) πολέω go about imperf ind act 2nd sg (attic epic) πολύς many masc nom/acc pl (epic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
πτόλι — πόλις city fem voc sg (epic) πτόλῑ , πόλις city fem dat sg (epic doric ionic aeolic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
