ՊԱՐ

Գրիգ. նար. կուս. 1995 1995 2,15 3,16 9,11

ի 1. Танец. 2. Пляска, пляс. 3. (հզվդ.) Цепь, ряд. ♢ Պար ածել 7) пригласить танцевать, 2) заставлять, заставить танцевать, плясать, 3) водить за нос, дурачить. Պար գալ, Պար պարել танцевать, плясать (в круговом танце).

* * *

[N]

танец (M)

եց 1. Класть, нести яйца. 2. (խսկց.) Лить, наливать, налить. 3. Сыпать, насыпать, насыпать. 4. (բրբ.) Играть, сыграть (на музыкальном инструменте). ◊ Աչք ածել, Դեն ածել, Դուրս ածել, Ձու ածել, Ման ածել, Պար ածել, Վեր ածել և այլն, տե՛ս կապակցությունների առաջին բառերի տակ։

ի 1. Медведь. 2. (փխբ.) Грубый, невоспитанный человек, невежа. ◊ Արջերոց անել (предать на съедение медведям). Արջի ծառայություն անել՝ մատուցել оказать медвежью услугу. Արջի քոթոթ 1) медвежонок, 2) увалень. Արջ պատռող раздирающий медведя (силач). Արջ պար ածել՝ խաղացնել 1) водить медведя, 2) заставить плясать под свою дудку. Մեծ Արջ Большая Медведица. Փոքր Արջ Малая Медведица.

* * *

[N]

медведь (M)

ա. Балетный. Բալետային պար балетный танец.

1

եկա, հրամ. ե՛կ և արի՛ 1. Ходить, идти, возвращаться (по направлению к говорящему). 2. Приходить, прийти. Ոտքով եկավ пришёл пешком. 3. Приезжать, приехать. Ձիով եկավ приехал на лошади. 4. (փխբ.) Быть, существовать. 5. Прибывать, прибыть. Գնացքը եկավ поезд прибыл. 6. Наступать, наступить (с существительными, обозначающими время, времена года). Գարունը եկավ весна наступила. 7. Идти, выпадать, выпасть (об осадках). Ձյուն եկավ выпал снег. 8. Идти, течь (о жидкости). Քթից արյուն է գալիս кровь течёт из носа. 9. Весить Բեռը 10 կգ է գալիս груз весит 10 кг. 10. Начисляться. Ավանդների վրա з% է գալիս на вклады начисляется 3%. 11. (թղթխ.) ходить, делать ход. Ո՛վ պիտի գա, ո՛վ է գալիս чей ход? кто должен ходить? 12. Идти (о картах). 13. Нападать, напасть, идти на кого (устар.). 14. Брать начало, начинаться, исходить. 15. Повелит. форма եկ, արի, եկեք употребляется как модальное слово в значении давай(те). Եկեք պայմանավորվենք давайте условимся. 16. Являться, появляться, предстать перед глазами (о чём-либо воображаемом). 17. Подойти, подходить, оказаться годным, удобным, приемлемым для чего-л., соответствующим чему-л. (обычно в разг. Речи). Շորը չէր գալիս նրան платье не подходило ей. Ցուրտ կլիման չէր եկել նրան холодный климат не подошёл ей (ему). ◊ Վազ գալ՝ անցնել отстать. Աշխարհ գալ, Աչքին գալ, Առաջ գալ, Ասպարեզ գալ, Ափսոս գալ, Բերանին գալ, Գիտակցության գալ, Գլխին գալ, Գլուխ գալ, Գրազ գալ, Դարձի գալ, Դեմ գալ, Դուռը գալ Դուր գալ, Դուրս գալ, Ետ գալ, Երևան գալ, Եփ գալ, Թրև գալ, Իրար գալ, Խելքի գալ, Խմորը գալ, Ծառս գալ, Ծունկի գալ, Կաշվից դուրս գալ, Կծիկ գալ, Կուճ գալ, Հախից գալ, Հանդես գալ, Հավատի գալ, Հոգին դուրս գալ, Հոտ գալ, Ձայն գալ, Ձեռքից ամեն ինչ գալ, Ճանապարհի գալ, Ման գալ, Մեղա գալ, Մեղք գալ, Մեջտեղ գալ Միտքը գալ, Մոտ՝ մոտիկ գալ, Շաղ գալ, Շարքից դուրս գալ, Շուռ գալ, Պար գալ, Պարտքի տակից դուրս գալ, Պետք գալ, Պոկ գայ, Պտույտ գալ, Ջանը դուրս գալ, Վեր գալ, Վրա գալ, Տեղը որ գա, Ցած գալ, Ցրիվ գալ, Ուժի գալ, Ուշքի գալ, Փուլ գալ, Քարշ (քաշ) գալ, Քոր գալ, տե՛ս կապակցությունների առաջին բառերի տակ։

2

ա. (բրբ.) Будущий, предстоящий, наступающий. Գալ տարի в будущем году.

* * *

[A]

будущий

[V]

приходить

прийти

ходить

сходить

походить

пойти

идти

յի 1. Зурна, восточный духовой музыкальный инструмент. 2. Звук зурны. 3. Отстань! (обидный, оскорбительный ответ на зов). ◊ Մեկի զուռնով պար գալ плясать под дудку (чью). Իր զուռնան փչել тянуть (или петь) одну и ту же песню, твердить одно и то же.

ի 1. Игра (детская, спортивная). 2. Игра (актёрская). 3. Сценическое представление. 4. Ход (в игре). 5. (բրբ.) Песня, мелодия. 6. Танец, пляска. 7. Проделка, уловка. 8. Переливы голоса при пении. 9. Шутка, розыгрыш. ◊ Խաղ անել играть. Խաղ ասել петь. Խաղ խաղալ сыграть шутку (с кем). Խազ կանչել петь. Խաղ կապել, Խաղ հանել сложить песню. Խաղ սարքել 1) устроить игру, 2) сыграть шутку (с кем). Խաղ ու պար сущий пустяк. Խազ ու տաղով припеваючи. Խաղը տանուլ տալ՝ տարվել проиграть. Խաղը տաքացավ игра разгорелась. Խաղով ընկնել увлечься игрой.

* * *

[N]

игра (F)

представление: сценическое представление (N)

песня (F)

пляска (F)

դ. 1. Другой, Иной. 2. Кто-то, другой. ◊ Ուրիշ խոսքով другими словами. Ուրիշ ոչինչ больше ничего. Ուրիշի հաշվին ապրել жить на чужой счёт. Ուրիշ բան է 1) другое дело, 2) глаз не оторвать (или не отвести) от кого-чего, 3) не сравнить. Ուրիշ անգամ в другой раз. Ուրիշ ինչ что ещё? Ուրիշ ի՞նչ բարին հարցնեմ как поживаешь (поживаете)? Ուրիշ կերպ по-другому. Ուրիշ տեսակ другой. Ուրիշի աչքով նայել смотреть со стороны. Ուրիշի զուռնով պար գալ плясать под чью-либо дудку, дудочку. Ուրիշի ձեռքով փուջ քաղել, Ուրիշի ձեռքով օձ բռնել таскать каштаны из огня для кого-либо.

սրտի 1. Сердце. 2. (փխբ, խսկց.) Червя, червы (карточная масть). ◊ Բարակ սիրտ ունենալ быть чувствительным. Ի

սրտե от души. Սիրտ անել осмелиться, отважиться. Սիրտ առնել, տե՛ս Սիրտ անել: Սիրտը բաց անել՝ բացել 1) открывать, открыть душу, сердце, 2) развеселиться. Սիրտը գողանալ покорять, покорить сердце (чъё-л.). Սիրտը ալեկոծել волновать сердце. Սիրտը ահ (ու դոդ) ընկնել сердце в пятки ушло. Սիրտը ահ ու սարսափ գցել сильно напугать. Սիրտը ասում է чувствует, чует моё сердце. Սիրտը արյուն կոխել перепугаться насмерть. Սիրտը արյուն է լալիս сердце кровью обливается. Սիրտը բարձր ու ցածր անել сердце забилось, заколотилось. Սիրտը բաց, Սիրտը բաց լինել душа нараспашку, с открытой душой, сердцем. Սիրտը բացվել 1) передохнуть, вздохнуть свободно, почувствовать облегчение, 2) повеселеть, развеселиться. Սիրտը բերանը եկավ՝ բերանիցը՝ բերանովը դուրս եկավ душа, сердце надрывается, стеснилось. Սիրտը բռան մեջ հավաքել՝ բռնել взять себя в руки. Սիրտը գնալ падать, упасть в обморок. Սիրտը գութ ընկնել смилостивиться, жалеть, пожалеть. Սիրտը դաղել надрывать, надорвать душу, сердце, уколоть, ужалить в сердце. Սիրտը դատարկել изливать, излить душу. Սիրտը դող в страхе. Սիրտը դողալ՝ դող ընկնել душа ушла (уходит) в пятки. Սիրտը ետ տալ рвать, вырвать, стошнить. Սիրտը երկյուղ ընկնել закрался в сердце страх. Սիրտը զարկում է сердце бьётся. Սիրտը թափել, տե՛ս Սիրտը ետ տալ: Սիրտը թեթևացավ отлегло от сердца. Սիրտը թեթևացնել отвести душу. Սիրտը թնդալ ликовать, возликовать. Սիրտը թպրտաց сердце заколотилось, затрепетало, трепещет. Սիրտը թունդ առնել՝ ելնել взыграло сердце. Սիրտը լալիս է сердце ноет. Սիրտը լցնել 1) сердце переполнилось (чём-л.), 2) расчувствоваться. Սիրտը լցվել сердце переполнилось. Սիրտը խաղս լինել сердце затрепетало, трепещет. Սիրտը խառնել тошнить. Սիրտը խոցել՝ խոցոտել ранить сердце. Սիրտը խփել՝ բաբախել տրոփալ сердце забилось, заколотилось. Սիրտը ծուլ լինել՝ ելնել сердце падает, отрывается, обрывается. Սիրտը ծփալ сердце ликует. Սիրտը կախ сердце, душа не лежит. Սիրտը կասկած մտնել՝ ընկնել в сердце, в душу вкралось сомнение. Սիրտը կոտրել 1) разбить сердце, 2) огорчать, огорчить. Սիրտը կպչել 1) прийтись по сердцу, по душе, 2) огорчаться, огорчиться. Սիրտը կտոր-կտոր անել терзать сердце. Սիրտը կտոր-կտոր լինել сердце разрывается. Սիրտը կտրատել терзать сердце. Սիրտը կտրատվում է сердце терзается. Սիրտը կտրել մեկից 1) охладевать, охладеть (к кому-л.), 2) охлаждать, охладить (кого-л.). Սիրտը կրակ գցել смущать, смутить сердце. Սիրտը կրակ է ընկել՝ կրակ է դառել сердце разрывается. Սիրտը կրծել глодать сердце. Սիրտը կուչ գալ сердце сжимается, сжалось. Սիրտը հալվել сердце замирает, обмирает. Սիրտը հետը գնալ плениться. Սիրտը հետը տանել пленить. Սիրտը հովանալ 1) успокаиваться, успокоиться, 2) утолять, утолить жажду. Սիրտը հովացնել успокаиваться, успокоиться. Սիրտը ճաքել выходить, выйти из терпения. Սիրտը ճխալ, տե՛ս Սիրտը թնդալ: Սիրտը ճմլվել сердце щемит. Սիրտը մաշել 1) извести, 2) известись. Սիրտը մաշվել известись. Սիրտը մարել упасть в обморок. Սիրտը գուշակել сердце чувствует. Սիրտը մի մատ յուղ կապել՝ բռնել радоваться, обрадоваться, расчувствоваться. Սիրտը մխել ликовать, возликовать. Սիրտը մղկտալ сердце кровью обливается. Սիրտը մնալ обидеться. Սիրտը մորմոքվել сердце болит. Սիրտը մտնել пасть, запасть в сердце (на сердце). Սիրտը նեղանալ скучать, заскучать. Սիրտը նեղվել беспокоиться, забеспокоиться. Սիրտը նստել отойти, остыть. Սիրտը նվաճել завоёвывать, завоевать сердце. Սիրտը շահել ублажать, ублажить, задобрить, задобрить. Սիրտը շարժել трогать, тронуть сердце, умилостивить. Սիրտը շարժվել умилостивиться. Սիրտը շուռ բերել гневать, разгневать. Սիրտը շուռ գալ гневаться, разгневаться. Սիրտը շուռ տալ, տե՛ս Սիրտը շուռ բերել: Սիրտը չդիմանալ не вытерпеть, не вынести. Սիրտը պայթել՝ պատռել лопаться, лопнуть от зависти, негодования и т. п. Սիրտը պինդ պահել держаться смело. Սիրտը պղտորել заронить в душу сомнение. Սիրտը պնդացնել՝ պնդել набираться, набраться храбрости. Սիրտը ջուր կտրել каменеть, окаменеть. Սիրտը սառչել остыть (к кому-л.), разлюбить. Սիրտը սեղմվել сердце сжалось. Սիրտը սև в трауре. Սիրտը սևանալ՝ սև հագնել печалиться, опечалиться. Սիրտը վախ ընկավ закрался в сердце страх. Սիրտը վառել надрывать, надорвать сердце, душу. Սիրտը վառվել сердце разрывается. Սիրտը վկայել чует сердце. Սիրտը վրան տաքանալ привязываться, привязаться, полюбить. Սիրտը տակն ու վրա անել бередить, разбередить душу, растревожить сердце. Սիրտը տակն ու վրա լինել взволноваться, разволноваться. Սիրտը տանել сердце вынесет. Սիրտը տեղահան անել растрогать, разволновать. Սիրտը տեղահան լինել растрогаться. Սիրտը տեղից դուրս թռչել душа уходит (ушла) в пятки. Սիրտը տեղն ընկնել удовлетворяться, удовлетвориться. Սիրտը տրաքել, տե՛ս Սիրտը պայթել: Սիրտը ցավել болеть сердцем, душой (за кого-л., за что-л.). Սիրտը ուտել мучить, измучить, изводить, извести. Սիրտը փառավորվել возликовать. Սիրտը փլել՝ փլվել расчувствовавшись всхлипнуть, всплакнуть. Սիրտը փշուր-փշուր լինել՝ փորն ընկնել душа уходит, ушла в пятки. Սիրտը փորում պար գալ взыграла душа, взыграло сердце. Սիրտը փուլ գալ, տե՛ս Սիրտը փլվել; Սիրտը փուխր чувствительный, с мягким сердцем. Սիրտը քանդվել всхлипнуть, расчувствоваться, всплакнуть. Սիրտը քաշել влечь, тянуть. Սիրտը քար каменное сердце, бесчувственный, жестокий. Սիրտը ծակել уколоть, ужалить в (самое) сердце. Սիրտը մաշել 1) изводить, извести, 2) известись. Սիրտը ահ ընկնել закрался в сердце страх. Սիրտն անցնել падать, упасть в обморок. Սիրտն առնել задобрить, задобрить. Սիրտն իմանալ предчувствовать. Սիրտն իջնել отходить, отойти, остывать, остыть. Սիրտ տալ подбодрять, подбодрить. Սրտի բաբախյունով трепетно. Սիրտ չունենալ 1) не иметь желания, 2) быть бесчувственным, жестоким. Սրտի դողով со страхом в сердце. Սրտի ականջին խոսել владеть всеми чувствами, помыслами. Սրտի գդալ ложечка. Սրտի թույնը՝ մաղձը թափել сорвать сердце (на ком,-чём-л.). Սրտի խորհուրդ тайна сердца. Սրտի հատոր желанный, милый. Սրտին դանակ տաս՝ արյուն չի կաթի окаменел от горя. Սրտին դիպչել՝ կպչել обидеть, задеть за живое. Սրտին սեղմել прижать к сердцу. Սրտից արյուն գնալ сердце обливается кровью. Սրտի տախտակը դաղել причинить сильную боль, горе. Սրտի ձայն голос совести. Սրտից արյուն կաթել, տե՛ս Սրտից արյուն գնալ: Սրտին առնել опечалиться. Սրտից հանել выкинуть (выбросить) из сердца. Սրտից բեռ վերցնել разделить горе. Սրտով անց կենալ представиться (в сердце, душе). Սրտովը լինել быть по се՛рдцу (по՛ сердцу) кому-л. Սրտովն անել угождать, угодить.

* * *

[N]

сердце (N)