-
1 шалатымаш
шалатымашсущ. от шалаташ1. разбрасывание, раскидывание, ворошениеШудым шалатымаш ворошение сена.
2. разбивание, битьё; разрушение, разваливаниеЯнда шалатымаш разбивание стекла;
оралте шалатымаш разрушение построек;
атышӧрым шалатымаш битьё посуды.
Тушман блиндажым шалатымаш – тиде мыйын первый сеҥымаш. К. Березин. Разрушение вражеского блиндажа – это мой первый успех.
3. роспуск, разгонДемонстрацийым шалатымаш разгон демонстрации;
общиным шалатымаш роспуск общины.
4. разгром; полное поражение кого-чего-л.Тушманым кырен шалатымаш – мемнан сеҥымаш! М. Казаков. Разгром врага – наша победа!
5. расходование, растрачивание; растранжиривание, разбазаривание«Мый тыланет пел пуд шӱльымат ом пу. Тиде, – мане (председатель), – колхоз погым шалатымаш лиеш». К. Паустовский. «Я тебе не дам и полпуда овса. Это, – сказал председатель, – будет растранжириванием колхозного добра».
-
2 шалатымаш
сущ. от шалаташ1. разбрасывание, раскидывание, ворошение. Шудым шалатымаш ворошение сена.2. разбивание, битьё; разрушение, разваливание. Янда шалатымаш разбивание стекла; оралте шалатымаш разрушение построек; атышӧ рым шалатымаш битьё посуды.□ Тушман блиндажым шалатымаш – тиде мыйын первый сеҥымаш. К. Березин. Разрушение вражеского блиндажа – это мой первый успех.3. роспуск, разгон. Демонстрацийым шалатымаш разгон демонстрации; общиным шалатымаш роспуск общины.4. разгром; полное поражение кого-чего-л. Тушманым кырен шалатымаш – мемнан сеҥымаш! М. Казаков. Разгром врага – наша победа!5. расходование, растрачивание; растранжиривание, разбазаривание. «Мый тыланет пел пуд шӱ льымат ом пу. Тиде, – мане (председатель), – колхоз погым шалатымаш лиеш». К. Паустовский. «Я тебе не дам и полпуда овса. Это, – сказал председатель, – будет растранжириванием колхозного добра».Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > шалатымаш
-
3 пытарымаш
пытарымашГ.: пӹтӓрӹмӓшсущ. от пытараш1. заканчивание, окончание, завершениеПашам пытарымаш окончание работы;
ӱден пытарымаш завершение сева.
Илыш – университетым пытарымаште гына мо? Я. Ялкайн. Жизнь – разве она только в окончании университета?
2. уничтожение, истребление, выведениеПирым пытарымаш истребление волков;
тараканым пытарымаш выведение тараканов;
тушманым пытарымаш уничтожение врага.
Но ме эше утларак ышташ темлена: ядерный оружийым ыштен лукмым чарнаш, тудын запасшым шагалемдаш тӱҥалаш, тӱрыснек пытарымашке куснаш. «Мар. ком.» Но мы предлагаем идти ещё дальше: прекратить производство ядерного оружия, начать сокращение его запаса, перейти на полное его уничтожение.
3. ликвидация, устранение, искоренение, изжитиеСитыдымашым пытарымаш устранение недостатков;
уда койышым пытарымаш искоренение дурных привычек.
Сравни с:
кораҥдымаш4. трата, расходованиеВийым арам пытарымаш пустая трата сил;
оксам пытарымаш расходование денег.
5. потеря, утрата, истощениеТазалыкым пытарымаш потеря здоровья.
6. прекращение, запрещение, отменаОкса тӱлымым пытарымаш прекращение выдачи денег.
Сравни с:
чарымаш -
4 пытарымаш
Г. пӹтӓ́рӹмӓш сущ. от пытараш1. заканчивание, окончание, завершение. Пашам пытарымаш окончание работы; ӱден пытарымаш завершение сева.□ Илыш – университетым пытарымаште гына мо? Я. Ялкайн. Жизнь – разве она только в окончании университета?2. уничтожение, истребление, выведение. Пирым пытарымаш истребление волков; тараканым пытарымаш выведение тараканов; тушманым пытарымаш уничтожение врага.□ Но ме эше утларак ышташ темлена: ядерный оружийым ыштен лукмым чарнаш, тудын запасшым шагалемдаш тӱҥалаш, тӱрыснек пытарымашке куснаш. «Мар. ком.». Но мы предлагаем идти ещё дальше: прекратить производство ядерного оружия, начать сокращение его запаса, перейти на полное его уничтожение. Ср. кошартымаш, шалатымаш.3. ликвидация, устранение, искоренение, изжитие. Ситыдымашым пытарымаш устранение недостатков; уда койышым пытарымаш искоренение дурных привычек. Ср. кораҥдымаш.4. трата, расходование. Вийым арам пытарымаш пустая трата сил; оксам пытарымаш расходование денег. Ср. кучылтмаш, шалатымаш.5. потеря, утрата, истощение. Тазалыкым пытарымаш потеря здоровья. Ср. йомдарымаш, луштарымаш.6. прекращение, запрещение, отмена. Окса тӱлымым пытарымаш прекращение выдачи денег. Ср. чарымаш.Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > пытарымаш
-
5 сӱмырымаш
сӱмырымашГ.: сӹмӹрӹмӓшсущ. от сӱмыраш1. валка, сваливаниеПушеҥге-влакым сӱмырымаш валка деревьев.
Сравни с:
йӧрыктымашТошто пӧрт-влакым сӱмырымаш снос ветхих домов.
3. перен. низложение, свержениеТираным сӱмырымаш свержение тирана.
-
6 сӱмырымаш
Г. сӹмӹ́рӹмӓш сущ. от сӱмыраш1. валка, сваливание. Пушеҥге-влакым сӱмырымаш валка деревьев. Ср. йӧрыктымаш.2. снос (строения). Тошто пӧрт-влакым сӱмырымаш снос ветхих домов. Ср. пужымаш, шалатымаш.3. перен. низложение, свержение. Тираным сӱмырымаш свержение тирана.Словарь. марийско-русский язык (Марла-рушла мутер) > сӱмырымаш