-
1 кӱмыж-совла
кӱмыж-совласобир.1. посуда, столовый прибор, сервиз (букв. блюдо-ложка)Кӱмыж-совлам мушкаш мыть посуду;
кӱмыж-совлам погаш приготовить посуду, сервировать стол.
Ирина ӱстембаке кӱмыж-совлам погаш тӱҥалеш. К. Коршунов. Ирина начинает собирать на стол посуду.
2. в поз. опр. посудный, относящийся к посудеКухньышто кӱмыж-совла йӱк шоктыш. М. Иванов. На кухие послышался звон посуды.
-
2 кӱмыж
кӱмыжПу кӱмыж деревянное блюдо;
шун кӱмыж глиняное блюдо;
кӱмыж гыч кочкаш есть из блюда.
Элексей кува изи кӱмыжеш эргыжлан торыкым пуртыш, киндым пыштыш. Н. Лекайн. Элексеиха принесла сыну в блюдце творогу, положила хлеб.
Кӱмыжыштӧ пареҥге койын иземеш. О. Тыныш. Картошки в блюде остаётся всё меньше.
-
3 наргӱмыж
наргӱмыжмышьяк; химический элемент, а также препараты из этого вещества, употребляемые в медицине и техникеАяр наргӱмыж ядовитый мышьяк.
Сардай наргӱмыж дене аярген колен. М. Шкетан. Сардай отравился мышьяком и умер.
-
4 таргӱмыж
таргӱмыждиал. ртутьЙолташем-влак таргӱмыжла унагудо гыч шыжен пытышт. «Ончыко» Мои друзья исчезли из гостиницы, словно ртуть.
-
5 пулашка кӱмыж
плошка, напоминающая по форме блюдоАптылман кугу пулашка кӱмыжыш шылым под гыч опта. А. Юзыкайн. Аптылман накладывает из котла мясо в большую плошку.
Идиоматическое выражение. Основное слово:
пулашка -
6 мялка
мыжғышРусско-казахский терминологический словарь "Машиностроение" > мялка
-
7 кишеть
1. несов.мыжғыу, мыжғып тороу, ҡыжмырлау2. несов.лыҡа тулыу, тулып ятыу -
8 копошиться
1. несов.мыжғыу, мыжғып тороу, ҡайнау2. несов. разг.булышыу, маташыу -
9 мятый
1)2)3) -
10 закопошиться
-
11 копошиться
несов.1) кыймылдау, мыж килү, кайнашу2) ( возиться) маташу, маталану, ыгы-зыгы килү3) перен.; разг. (о мыслях, чувствах) буталу, чуалу -
12 пулашка
пулашка1. плошка; деревянный или глиняный сосуд, напоминающий по форме блюдоКугу пулашка большая плошка;
пу пулашка деревянная плошка;
пулашкам темаш наполнить плошку.
Овоп кугу эмалированный кӱмыж дене шокшо пучымышым, шун пулашка дене левыктыме ӱйым конден шында. Д. Орай. Овоп приносит горячую кашу в большом эмалированном блюде, топлёное масло в глиняной плошке.
Ӱстел дек лишемын, (Матра) чесым ончал савырныш, вара шун пулашкалам, киндеркым вер гыч верыш кусаркалаш ниже. П. Корнилов. Приблизившись к столу, Матра осмотрела угощения, потом принялась переставлять с места на место глиняные плошки, хлебницу.
2. в поз. опр. плошечный; относящийся к плошкеПулашка ак цена плошки;
пулашка пундаш дно плошки.
Идиоматические выражения:
-
13 шакшылаш
шакшылаш-емпоганить, опоганить; опошлять, опошлить; осквернять, осквернить; гадить, изгадить что-л.Мушдымо кӱмыж-совлаш карме погына, кӱмыж-совлам шакшыла. «Мар. ӱдыр.» На немытую посуду садятся мухи, гадят посуду.
Ончыкшат, шканна корным эрыктен, коршаҥге ден писаным кӱрыштын куклаш тӱҥалына, иктат мемнан южым ынже шакшыле, иктат илыш оравашке тоям ынже чыке. М. Шкетан. Мы и впредь, очищая себе дорогу, будем рвать и корчевать репей, осот, пусть никто нам не поганит воздух, никто не суёт палку в колесо жизни.
-
14 шӱалтымаш
шӱалтымашсущ. от шӱалташ полоскание, споласкивание, ополаскиваниеТувыр-йолашым шӱалтымаш полоскание белья;
кӱмыж-совлам шӱалтымаш ополаскивание посуды.
Кочкын темын лекталыт, кӱмыж-совлам погалыт. Шӱалтымаш монь уке, мушкыштмашат пеш шуэ. «Ӱжара» Наевшись, выходят (из-за стола), убирают посуду. Не полощут (букв. нет полоскания) её, и моют очень редко.
-
15 кипеть
1. несов.ҡайнау2. несов.урғыу, урғылыу, борлау, борҡорау3. несов.уйнап (бызырлап) тороу4. несов.кем-чем; перен.кишетьмыж килеү, мыжғып (эркелешеп) тороу, ҡайнашыу5. несов. перен.протекать оживлённоҡайнау, ҡайнап тороу, ташыу, гөрләү6. несов. чем и без доп.; перен.ҡайнау, ныҡ ярһыу, ташыукипеть ключом: — 1) урғылыу
2) перен. ҡайнап тороу (эш, тормош, көс-ҡеүәт һ.б.); кровь кипит — ашҡыныу, шашыу
(как) в котле кипеть — эш менән гөж (гөр, мәж) килеү, тынғы белмәү
-
16 перемять
1) түгел мыжғылау, бәрін езгілеп тастау2) уқалау, жұмсарту -
17 помять
1)2)3)помять машину в аварии — апат жасап, машинаны майыстырып алу
4)помять бока — ұқсатып сабау, мыжғылап алу
-
18 роиться
несов.1) ( образовывать рой - о пчёлах) корт аеру, умарта аеру2) ( летать роем) мыж килеп очу, көтү булып очу, күч булып очу (мәс. черкиләр хакында)3) перен. кайнашу -
19 рой
м1) ( семья пчёл) күч, ил ( бер оя бал корты)2) ( скопление насекомых) көтү ( мыж килеп очучы бөжәкләр төркеме) -
20 персеверация
персеверация, мыжғылай беруРусско-казахский терминологический словарь "Медицина" > персеверация
См. также в других словарях:
мыж — Чиксез күп, бик ишле булуны аңлата мыж таракан. МЫЖ КИЛҮ – Нәр. б. артык күп булып, ыгы зыгы килеп торуы тур … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
мыжғау — сын. жерг. Мыжыма. – Туу, қандай м ы ж ғ а у с ы ң, тегі. – Мойындаймын. Между прочим, м ы ж ғ а у деген мен мыжғылау дегеннің түпкі атасы бір (Б.Нұржекеев, Күй толғау, 107) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
мыж-ж — Берөзлексез ишетелер ишетелмәс килеп торган яки аңлаешсыз тавышлар җыелмасын белдерә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
мыжғау — (Сем.: Абай, Шұб.; ҚХР; Монғ.) мылжың. Ертеде біздің елде Жұма деген м ы жғ а у болған (Сем., Шұб.). М ы ж ғ а у мал! – деп жер текпілеген Ма Лин шин наганын суырып алып, тез жиналудың сигналы болдырып аспанға үш рет атты (Церендор. Е. ул.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
мыжғу — (ҚХР) мыжу, мылжалау … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
мыж-мыж — Берөзлексез ишетелер ишетелмәс килеп торган яки аңлаешсыз тавышлар җыелмасын белдерә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
мыжгылдау — 1. Мыжлау (1) 2. Мыж мыж , мыж ж ж кебек тавышлар чыгарып, еламсырап яки зарланып, аңлаешсыз итеп сөйләнү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Список рек Марий Эл — … Википедия
можа — сын. Мыж мыж болған, қартайған … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
ежіл-ғожыл болу — (Қост., Жанг.; Жамб.: Шу, Мойын.) мең зең болу, мыж мыж болу. Кешегі мәжілістен кейін е ж і л ғ о ж ы л болып қалыпты (Қост., Жанг.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
мыжық — сын. сөйл. Мыжырайған, мыж мыж. Жер төлеге беттеп еді, м ы ж ы қ мұржадан будақтап шығып жатқан түтінді көрді (Ә.Кекілбаев, Үркер, 500). Мыжық құлақ. Құлағы мыжылған, қиқы жиқы. М ы ж ы қ қ ұ л а қ қара сұр жігіт. Шамасы күреспен айналысатын… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі