-
1 тафаккур
ойлау, толғануРусско-казахский терминологический словарь "Философия и политология" > тафаккур
-
2 мыслительный
\мыслительныйи фикркунӣ, тафаккурӣ, зеҳнӣ -
3 мысль
фикр, ақл, тафаккур -
4 мышление
тафаккур -
5 ассоциативность
ж психол. ассотсиатсиянок будан(и); ассоциативность мышления ассотсиатсиянокии тафаккур -
6 дух
м1. рӯҳ, ҷон, ҳол, ҳолат; твёрдый духом рӯҳан қавӣ, қавирӯҳ; в здоровом теле здорбвый дух тан солим, рӯҳ солим // филос. рӯҳ, тафаккур, шуур2. рӯҳбаландй, зиндадилӣ; ҷуръат; упадок духа рӯҳафтодагй; поднять дух рӯҳбаланд кардан; воспрянуть духом рӯҳбаланд (зиндадил) шу-дан; пасть духом рӯҳафтода (ноумед) шудан; собраться с духом худро ба даст гирифтан; хватает (достаёт) духу ҷуръат кардан; шуҷоат доштан; не хватает (не достаёт) духу, не иметь духа (духу) дил (ҷуръат) накардан; я не имел духу сказать ему об этом ман ҷуръат накардам, ки ба ӯ ин гапро гӯям; придавать духу прост. рӯҳбаланд (шер-дил) кардан3. перен. хусусият, моҳият, равия; в духе времени мувофиқи талаби замон; в моём духе мувофиқи табъи ман; в том же духе ҳамон зайл, ҳамчунон; продолжаите в том же духе ҳамон зайл кардан гиред (давом диҳед); дух противорёчия инодкорӣ, як-равй4. фольк., миф. арвоҳ; злой (нечистый) дух иблис, шайтон, дев, аҷина5. разг. нафас; дух захватывает (занимает, замирает) нафас мегардад; перевести дух 1) нафас рост кардан 2) перен. дам гирифтаи; не переводя духу дам нагирифта, бо як нафас; затаить дух дам ба дарун кашидан, нафас ба дарун гирифтан6. прост. ҳаво; лесной дух ҳавои ҷангал; из отдушины шёл тёплый дух аз шамолдаро ҳавои гарм меомад7. прост. бӯй, бӯю таф; грибной дух бӯи қорч (занбӯруғ); сырный дух буи панир; из подвала шёл тяжёлый дух аз таҳхона бӯи ғализ меомад <> плохое (дурное) расположёние (состояние) духа димоғи сӯхта, кайфпарида; хорошее расположение (состояние) духа хушҳолӣ, димоғчоқй; присутствие духа худдорй, хунсардӣ; не теряя присутствия духа худдориро аз даст надода; во весь дух, что есть духу (бежать, мчаться и т. п.) бо тамоми қувват, бо шиддат, бо суръати тамом (давидан, тохтан ва ғ.); в духе совётского патриотизма дар рӯҳи ватандӯстии со-ветй; в духе коммунистической нравственности дар рӯҳи ахлоқи коммунистӣ; как на духу уст. (откровенно) маросими тавба барин, ҳеҷ чизро руст накарда; ни слуху, ни духу о ком-чём, от кого на хат на хабар, ҳеҷ дарак нест; ни сном ни духом (не виноват) ҳеҷ (айбаш нест); заррае гуноҳ надорад; одним (едйным) духом, за один дух прост. 1) (очень быстро) бисьёр тез, бо як шаст, дар як зум; одним духом домчаться бо шаст тохта расидан 2) (сра-зу) якбора; одним духом выпить стакан воды якбора як стакан обро дам кашидан; дух вон [у кого] прост. ҷонаш баромад, қолаб тиҳӣ кард; быть в духе хушҳол (димоғчоқ) будан; быть не в духе димоғсӯхта (кайфпарида) будан; он сегодня не в духе имрӯз димоғаш сӯхтагй (кайфаш паридагй); вышибить дух из кого груб. прост. зада куштан; испустйть (послёдний) г дух ҷон додан, ҷон ба ҷаббор супурдан; святым духом узнать шутл. бо як мӯъҷиза (аз каромат) донистан (фаҳмидан); чтобы \духу его не было! где дафъ (нест, гум) шавад! -
7 мыслительный
…и фикркунӣ, тафаккурӣ, зеҳнӣ; мыслительные способности қобилияти зеҳнӣ -
8 мысль
ж1. фикр, ақл, тафаккур; его мысль лихорадочно работала ақлаш тез кор мекард2. (идея) ғоя, фикр; интересная мысль ғояи мароқовар; поделиться своей мыслью с товарищем фикреро ба рафиқи худ гуфтан3. фарз, хаёл; у него мелькнула мысль, что… аз хаёли ӯ гузашт, ки…4. ният, мақсад, фикр; отказаться от мысли аз фикри худ гаштан5. дониш, фикр; научная мысль дониши илмӣ6. андеша, хаёл; он погрузился в свой мысли вай ба андешаҳои худ ғарқ шуд.7. уст. мн. мысли ақида; несогласие в мыслях мухолифати ақидаҳо; быть одних мыслей с кем-л. бо касе ҳамфикр будан <> задняя мысль фикри пинҳонӣ, андешаи ниҳонӣ; образ мыслей мафкура; полет мысли книжн. парвози хаёл; держать в мыслях дар хотир доштан; иметь в мыслях чтб-л. дар фикр доштан; не иметь в мыслях чего-л. дар фикр надоштан напасть на мысль ба фикре омадан; не допускать мысли о чем-л. дар гӯшаи хотир ҳам надоштан; собраться с мыслями ҳушу хаёли худро ба як ҷо овардан (мондан) -
9 мышление
с1. тафаккур; диалектическое мышление тафаккури диалектикӣ; философское мышление тафаккури фалсафӣ2. (по знач. гл. мыслить 1) фикркунӣ; процесс мышления процесси фикркунӣ -
10 отношениес
1. рафтор, муомила, муносибат; чуткое отношение муносибати ғамхорона // (взгляд, восприятие) назар, ақида, муносибат2. алоқа; иметь отношение к чему-л. ба чизе алока доштан3. мн. отношения муносибатҳо, робитаҳо, эҳсосот; производственные отношения муносибатҳои истеҳсолӣ; семейные отношения муносибатҳои оилавй; дружеские отношения муносибатҳои дӯстона; близкие отношения 1) алоқаи дӯстона, дӯстӣ, улфатй 2) ишқварзй, ишқбозӣ; бытьв блйзких отношенияхс кем-л. бо касе зич алоқаманд будан4. таносуб, муносибат; отношение мышления к бытию муносибати тафаккур ба ҳастӣ; отношение двух чисел, таносуби ду адад5. мактуби расмй, нома, аризаи расмӣ; написать отношение аризаи расмӣ навиштан <> в отношении кого-чего-л., по отношению к кому-чему-л. нисбат ба касе, чизе, (аз) хусуси касе, отношени чизе; дар ҳаққи касе, чизе; в некотором \отношениес-и аз як ҷиҳат, аз ҷиҳати…; в этом (и дар ин бобат; во всех \отношениесях аз ҳар чиҳат -
11 полёт
м парвоз; полёт снаряда парвози. тири (гулӯлаи) тӯп; полёт ракеты парвози ракета; бреющий полёт ав. парвози пас-ти самолёт; пилотируемый полёт парвози идорашаванда; в полёте ҳангоми пари-дан; быть в - е дар парвоз будан; видна птица по полёту посл. гӯсолаи шуданӣ аз пояш маълум <> полёт мысли книжн. парвози хаёл, қувваи тафаккур; птица высбкого полёта ирон. шахси соҳиб-нуфузи олирутба; птица невысокого (нйзкого) полёта ирон. шахси паструтба; с [высоты] птичьего полёта. 1) аз баландй 2) сатҳй, рӯякӣ, тахминй -
12 построение
с1. (по знач. гл. построить 2-5) асос гузоштан(и), бунёд ниҳодан(и); кашидан(и); построение коммунистического общества барпо кардани ҷамъияти коммунистӣ; построение треугольников сохтани секунҷа // сохт, созиш, тартиб; построение фразы сохти ҷумла2. книжн. муҳокима, тафаккур, ақида, таълимот, назария; область логических построений соҳаи муҳокимаҳои (назарияҳои) мантиқӣ3. (по знач. гл. построиться 2) саф бастан(и), саф оростан(и); построение боевого порядка ба таври ҷангӣ саф оростан(и); нарушить \построениее қаторро вайрон кардан -
13 продукт
м1. маҳсул, натиҷа, оқибат, самара, асар; продукт мышления маҳсули (натиҷаи) тафаккур // (продукция) маҳсулот, модда; продукты сельского хозяйства махсулоти хоҷагии қишлоқ; продукты сгорания маҳсули сӯзиш; продукты перегонки нефти маҳсули тақтири нафт2. чаще мн. продукты маҳсулот, озуқа, озукаворӣ, хӯрокворӣ, хӯрданиҳо, тӯша; молочные продукты маҳсулоти шир3. масолеҳ, ашё, ашёи хом; продукт для производства вина ашёи (масолеҳи) истеҳсоли машрубот, масолеҳи майхобонӣ -
14 просветлеть
сов.1. равшантар (софтар) беғубор шудан; небо просветлело осмон соф шуд2. перен. кушода (мунаввар, нуронӣ) шудан; при виде сына её лицо просветлело писарашро дидан замон чеҳрааш кушода шуд3. перен. кушода (равшан) шудан (оид ба тафаккур, эхсос ва ғ) у меня на душе просветлело табъам кушода шуд, рӯҳам тоза шуд -
15 склад
м1. захира, анбор; склад оружия анбори аслиҳа; склад лесоматериалов анбори чӯбу тахта2. анбор, махзан; каменный склад анбори сангинIIм1. тарҳ, сохт; склад фигуры сохти андом (бадан)2. хислат, тарз, хосият; душевный склад хислат; склад ума тарзи тафаккур3. тарз, усул; склад жизни тарзи зиндагӣ4. разг. мантиқ, рабт; в рассказе нет складу ҳикоя мантиқ надорад; ни складу, ни ладу погов. бесару нӯг, подарҳаво -
16 умствовать
несов.1. уст. фикр кардан, акл давондан, тафаккур кардан2. разг. ирон. фалсафафурӯшӣ кардан
См. также в других словарях:
Тафаккур — мышление, размышление. Коран призывает мусульман размышлять о сущности мироздания, месте человека в нем: «...тех, которые поминают Аллаха, стоя, сидя и на своих боках, и размышляют о сотворении небес и земли: ”Господи наш! Не создал Ты этого… … Ислам. Энциклопедический словарь.
тафаккур — [تفکر] а. андеша, фикр; ба хаёл (андеша) ғарқ шудан … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
мантиқ — [منطق] а 1. кит. нутқ, сухан; гуфтор 2. илм дар бораи қонунҳои тафаккур, хулосабарорӣ ва шаклҳои он; мантиқи диалектикӣ, мантиқи шаклӣ; мантиқи сухан (ё нутқ) мураттабӣ ва муназзамии нутқ, ба таносуби сухан ва фасоҳат ҷавобгӯ будани калом; гапи… … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
Гашам Наджафзаде — Дата рождения: 1 апреля 1959(1959 04 01) (53 года) Место рождения: село Алигулуар,Имишлинского района, Азербайджанская ССР Гражданство … Википедия
бесиёсат — [بي سياست] 1. он ки тафаккур ва салобати ба назар гирифтани тамоми паҳлуҳои корро надорад 2. сиёсат надоштан … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
беҳувият — [بي هويت] худбохта, аз худ бегона, он ки дорои рафтор, кирдор, тафаккур ва шахсияти мустақил набуда, ба дигарон тақлид ё пайравӣ мекунад … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
борикандешӣ — [باريک انديشي] дақиқназарӣ, нозукбинӣ, андешаву тафаккур кардан дар бораи ҷузъиёт … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
ғарбпараст — [غرب پرست] он ки таҳти таъсири тафаккур, фарҳанг ва тамаддуни кишварҳои ғарбӣ қарор гирифтааст, парастишкунандаи Ғарб … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
диалектика — [ديئليکتيکه] ю. фалс. таълимот дар бораи қонунҳои умумии ҳаракат ва тараққиёти табиат, ҷамъият ва тафаккур, назария ва методи маърифати воқеият, муқоб. метафизика … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
кӯтоҳназарӣ — [کوتاه نظري] маҳдуд будани тафаккур, кӯтоҳбинӣ … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ
материализм — [متريئليزم] лот. яке аз ду равияҳои асосӣ дар фалсафа аст, ки воқеияти объективиро эътироф намуда, чунин мешуморад, ки олам ва қонуниятҳои он тобеи шууру тафаккур нестанд, балки ба таври объективӣ вуҷуд доранд, моддигароӣ; муқоб. идеализм … Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ