-
1 бить
бью, бьешь, προστ.бей παθ. μτχ. παρελθ. χρ. битый, βρ: бит, -а, -о, επιρ. μτχ. παλ. бия, ρ.δ.1. χτυπώ, πλήττω•бить молотком χτυπώ με το σφυρί.
2. (γιά φως, ήχο, μυρουδιά) προσπέφτω, προσβάλλω•лампа бьет в глаза η λάμπα (το φως) χτυπά στα μάτια.
3. δέρνω•не бейте детей μη χτυπάτε τα παιδιά.
4. καταφέρω νικηφόρα χτυπήματα•бить врага χτυπώ τον εχθρό.
5. θανατώνω, φονεύω, σκοτώνω.6. πυροβολώ, βάλλω, ρίχνω•бить из орудий βάλλω με τα πυροβόλα (το πυροβολικό).
7. σπάζω, συντρίβω, θραύω, θρυμματίζω, κάνω θρύψαλα•стекло σπάζω το τζάμι.
8. κρούω, βαρώ, σημαίνω•бить тревогу ή набат βαρώ συναγερμό•
бить в колокол χτυπώ την καμπάνα, καμπανίζω.
9. ηχώ, βγάζω, παράγω ήχους•часы бьют полночь το ρολόι χτυπά μεσάνυχτα•
звонок бьет третий раз το κουδούνι χτυπά τρίτη φορά.
10. ξεπηδώ, ξεπετάγομαι, βγαίνω με ορμή•бить ключом αναβλύζω.
|| μτφ. κοχλάζω.11. ταράσσω, -ζω, προκαλώ ρίγος, τρεμούλα•его бьет лихорадка τον ταράζει ο πυρετός.
12. τσοκανίζω, κόβω•бить монету κόβω κέρματα.
εκφρ.бить карту ή ставку – (χαρτπ.) νικώ το χαρτί, κερδίζω•бить поклоны – παλ. κάνω μετάνοιες•бить наверняка – ενεργώ αλάθητα, σωστά, βαρώ στο ψητό•бить в глаза – κάνω μεγάλη εντύπωση•жизнь бьет ключом – βράζει η ζωή, οργασμός•- в цель – χτυπώ (βρίσκω) ακριβώς το στόχο, βαρώ στο ψητό•бить мимо цели – αστοχώ•бить в одну точку – συγκεντρώνω όλα τα πυρά σ’ ένα στόχο (σκοπό), όλα τα σφυριά βαρούν σ’ ένα μέρος•на что – βάζω για στόχο, βάζω στο μάτι, έχω για σκοπό•бить по карману – ζημιώνω, βλάπτω (οικονομικά).1. μάχομαι•биться с неприятелем μάχομαι κατά του εχθρού.
2. αλληλοχτυπιέμαι, αλληλοδερνομαι•биться на кулаки γροθοκοπιέμαι.
3. προσκρούω, χτυπώ (αμ.), χτυπιέμαι•птица хочет вылететь и бьется о стекло το πουλάκι θέλει να πετάξει έξω και χτυπά στο τζάμι•
биться головой о стену χτυπώ το κεφάλι στον τοίχο.
4. χτυπιέμαι, σφαδάζω, σπαρταρώ•женщина билась в истерике η γυναίκα χτυπιόνταν πάνω στην υστερική κρίση.
5. πονοκεφαλώ•биться над размышлениями вопроса πονοκεφαλώ να λύσω το ζήτημα.
6. πάλλω•сердце бьется η καρδιά χτυπά.
7. σπάζω, θραύομαι.εκφρ.бьётся, как рыба об лед – σπαρταρά σαν το ψάρι στον πάγο (μάταια προσπαθεί να πετύχει τι καλύτερο)•биться об заклад – παλ. στοιχηματίζω. -
2 валять
ρ.δ.μ. παθ. μτχ. παρλθ. χρ. валянный, βρ: -лян, -а, -о1. κυλίω, κυλώ•в снегу κυλώ στο χιόνι•
валять в муке κυλώ στο αλεύρι•
валять в грязи κυλώ στη λάσπη•
валять по полу κυλώ στο πάτωμα (χάμω).
2. γναφεύω υφάσματα, πιλώ, συμπιλώ.3. φτιάχνω, κάνω όπως-όπως, τσαπατσούλικα.1. κυλιέμαι, κυλίομαι.2. ξαπλώνω, -ομαι, κατακλίνομαι•пьяница валяется на мостовой ο μεθυσμένος είναι ξαπλωμένος στο λιθόστρωτο.
|| πέφτω κλινήρης, κρεβατώνομαι. || κείτομαι άτακτα, είμαι πεταμένος•шарф -ется на полу το κασκόλ είναι πεταγμένο στο πάτωμα.
εκφρ.- на ногах – προσπέφτω στα πόδια (ταπεινά παρακαλώ)•на дороге ή на улице ή на полу – κ.τ.τ. не валяется στο δρόμο (καταγής) δε βρίσκεται, δεν αποκτιέται τζάμπα. -
3 ниц
επίρ. (γραπ. λόγος) εδαφιαία με το πρόσωπο στη γη•пасть ниц προσπέφτω, υποκλίνομαι εδαφιαία, κάνω βαθιές μετάνοιες•
ле-жить ниц на земле ξαπλώνω με το πρόσωπο στη γη.(μπρούμητα).
-
4 стучать
-чу, -чишь ρ.δ.1. χτυπώ, κρούω•стучать в дверь χτυπώστην πόρτα.
|| κροτώ•пу— лемты -ат τα πολυβόλα κροτούν.
2. πάλλω•стучать сердце -ит η καρδιά χτυπά.
|| βουίζω•в голове -ит βουίζει το κεφάλι•
-ит в ушах βουίζουν τ αυτιά.
1. χτυπώ, -ιέμαι, προσκρούω σε κάτι.2. χτυπώ, κρούω•стучать в дверь χτυπώ την πόρτα.
εκφρ.стучать в дверь – α) χτυπώ την πόρτα(έρχομαι να ζητήσω κάτι, προσπέφτω σε κάποιον), β) πλησιάζω, επίκειμαι, επι-κρέμομαι, επαπειλούμαι•стучать в открытую дверь – προσπαθώ ν' αποδείξω κάτι που είναι ολοφάνερο.
См. также в других словарях:
προσπέφτω — προσπέφτω, πρόσπεσα βλ. πίν. 193 Σημειώσεις: προσπέφτω – προσπίπτω : η έννοια διαφοροποιείται. Το προσπέφτω σημαίνει → πέφτω στα γόνατα και εκλιπαρώ, ενώ το προσπίπτω σημαίνει → (για ακτίνα κτλ.) στη φορά μου συναντάω επιφάνεια ή σημείο … Τα ρήματα της νέας ελληνικής
προσπέφτω — Ν 1. πέφτω στα πόδια κάποιου για να τόν παρακαλέσω, ικετεύω, εκλιπαρώ κάποιον γονατιστός («μήτε πρόσπεσα στον ήσκιο σου και για να σού δεηθώ», Παλαμ.) 2. συνεκδ. παραδέχομαι το σφάλμα μου και ζητώ συγγνώμη ταπεινωμένος, ταπεινώνομαι μπροστά σε… … Dictionary of Greek
προσπέφτω — πρόσπεσα, πέφτω στα πόδια κάποιου, τον παρακαλώ, ζητώ συγνώμη: Μήτε πρόσπεσα στον ίσκιο σου και για να σου δεηθώ (Παλαμάς) … Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)
προσπίπτω — προσπίπτω, προσέπεσα βλ. πίν. 141 Σημειώσεις: προσπέφτω – προσπίπτω : η έννοια διαφοροποιείται. Το προσπέφτω σημαίνει → πέφτω στα γόνατα και εκλιπαρώ, ενώ το προσπίπτω σημαίνει → (για ακτίνα κτλ.) στη φορά μου συναντάω επιφάνεια ή σημείο … Τα ρήματα της νέας ελληνικής
προσ- — ΝΜΑ α συνθετικό πολλών συνθέτων τής Ελληνικής που ανάγεται στην πρόθεση πρός και εμφανίζει τις εξής σημασίες: α) επίταση ή επαύξηση τής σημ. τού β συνθετικού (πρβλ. προσ αυξάνω, προσ έτι, προσ θέτω, πρόσ οδος, προσ φιλής, πρόσ χαρος) β) την… … Dictionary of Greek
προσπίπτω — ΝΜΑ 1. πέφτω πάνω σε κάποιον ή κάτι, προσκρούω 2. υποπίπτω στην αντίληψη κάποιου 3. προσπέφτω («προσπεσὼν δ αὐτῷ... ἱκέτευε», Πλάτ.) αρχ. 1. πέφτω στην αγκαλιά κάποιου, τόν αγκαλιάζω 2. ασχολούμαι με κάτι με προσοχή και αφοσίωση 3. συναντώ… … Dictionary of Greek
προσπίτνω — Α (ποιητ. τ.) 1. πέφτω στην αγκαλιά κάποιου, τόν αγκαλιάζω 2. εισέρχομαι, παρουσιάζομαι, κυρίως στη σκηνή 3. (για πράγματα) πέφτω επάνω, επιπίπτω* («ἰοὶ προσπίπτοντες ὤλλυσαν», Αισχύλ.) 4. (για ψυχικά πάθη) επέρχομαι, συμβαίνω («τί σοι φρενῶν… … Dictionary of Greek
