-
1 ex or (only before consonants) ē
ex or (only before consonants) ē praep. with abl, out of, from within (opp. in). I. In space, out of, from: signa ex urbe tollere: solem e mundo tollere: ex hoc fonticulo tantumdem sumere, H.: ex Aethiopiā Ancillula, T.: ex urbe sicarii: eius ex Africā reditus: ex Hispaniā quidam, Cs.: puer ex aulā, H.—From, down from, from off: ex speluncā saxum in crura eius incidisse: equestribus proeliis saepe ex equis desiliunt, from horseback, Cs.: cecidisse ex equo dicitur.—Up from, above, out of: collis paululum ex planitie editus, Cs.: globum terrae eminentem e mari.—In gen., from, down from, at, in, upon: ex cruce Italiam cernere: ex equo pugnare: ex loco superiore conspicatus, etc., Cs.: ex hoc loco verba fecisti: ex vinculis causam dicere, L.— Esp., in adverbial phrases: ex itinere, on the march, without halting, S.: ex fugā, during the flight, Cs.: portus ex adverso urbi positus, opposite, L.: erat e regione oppidi collis, over against, Cs.: ex omni parte perfectum, entirely: aliquā ex parte incommodis mederi, in some measure: impetūs ex maximā parte servorum: e vestigio, suddenly.— II. In time, of succession, from, immediately after, directly after, after, following: Cotta ex consulatu est profectus in Galliam: tanta vilitas annonae ex inopiā consecuta est: ex magnis rupibus nactus planitem, Cs.: Aliam rem ex aliā cogitare, T.: alia ex aliis iniquiora postulando, L.: diem ex die exspectabam, day after day.—Of duration, from... onward, from, since, beginning at: ex eā die ad hanc diem: ex eo die, quo, etc.: ex certo tempore, after a fixed date: ex aeterno tempore: Motum ex Metello consule (bellum), H.: octavus annus est, ex quo, etc., since, Ta.: Romae vereor ne ex Kal. Ian. magni tumultūs sint, after. —With the notion of escape or relief, from and after, from: se ex labore reficere, Cs.: ex illo metu mortis recreatus: animus ex miseriis requievit, S. — Esp., in phrases: ex tempore effutire, off hand, without reflection: ex meo tempore, for my convenience: in quibus (quaestionibus) ex tempore officium quaeritur, according to circumstances: ex intervallo consequi, after a while: ex tempore aliquo.— III. Fig., of the point of departure, away from, from, out of, of: amicitiam e vitā tollunt: e fundo eiectus, dispossessed of: agro ex hoste capto, L.: ex populo R. bona accipere, S. —Partitive uses, of a whole or class, of, out of, from among, among: alia ex hoc quaestu, i. e. trade, T.: non orator unus e multis, i. e. no common: acerrimus ex omnibus sensibus: ex primo hastato (ordine) legionis, one of the first division, Cs.: multum ex ripā colere, Ta.: altitudo puppium ex navibus, Cs. — Of the means, out of, by means of, with: ex incommodis Alterius sua ut conparent commoda, T.: ex caede vivunt: largiri ex alieno, L.; cf. ex iure hesterno panem vorent, dipped in, T.—Of the origin or source, from, out of, born of, arising from: bellorum causae ex rei p. contentione natae: ex pertinaciā oritur seditio: ex animo amicus, heartily.—Esp. with verbs of sense, intelligence, etc.: quā re negent, ex me non audies: ut ex amicis acceperam: ex quo intellegere posset: ut ex iis quaeratur: video ex litteris.—Of the material, of, out of: statua ex aere facta: (homo) qui ex animo constet et corpore: milites mixti ex conluvione gentium, L. — Of a condition or nature which is changed, from, out of: di ex hominibus facti: ex exsule consul: duas ex unā civitate discordia fecerat, L. — Of the cause, from, through, by, in consequence of, by reason of, on account of: gravida e Pamphilo, T.: infirmus ex morbo: e viā languere: ex gravitate loci volgari morbos, L.: ex illā ipsā re, for that very reason: e quo efficitur, non ut, etc.: ex hac clade atrox ira, L.: ex legato timor, Ta.—From, after, on account of: cui postea Africano cognomen ex virtute fuit, S.: nomen ex vitio positum, O.: urbem e suo nomine Romam iussit nominari. —Of measure or rule, according to, after, in conformity with, in pursuance of, by: ex aliarum ingeniis me iudicet, T.: dies ex praeceptis tuis actus: ex consuetudine suā, Cs.: e virtute vivere: ex senatūs sententiā: ex sententiā, satisfactorily, T.: illum ex artificio comico aestimabat.—Esp., in the phrases, ex re, according to the fact, to the advantage, to profit: oratio ex re et ex causā habita: Non ex re istius, for his good, T.: garrit Ex re fabellas, apt, H.: quid tam e re p. fuit? for the public benefit: ex usu, advantageous: ex usu quod est, id persequar, T.: rem ex usu Galliae accidisse, Cs.: e re natā, according to circumstances, T.—Of manner, mostly in adverb. phrases: res ex libidine magis quam ex vero celebrare, arbitrarily... justly, S.: dicam ex animo, outright: ex composito, by agreement, L.: ex facili, with ease, Ta.— IV. In compounds, ex stands before vowels and h, and before c, p (except epoto, epotus), q, s (except escendere, escensio), t; ef (sometimes ec) before f; ē before b, d, g, i consonant, l (except exlex), m, n, v. For exs-, ex- alone is often written (exanguis for exsanguis, etc.). -
2 civile
1.cīvīlis, e, adj. [civis].I.Of or pertaining to citizens, civil, civic (class. in prose and poetry, and very freq.): sanguine civili rem conflant, by the blood of citizens, * Lucr. 3, 70; Cic. Fam. 15, 15, 1:2.conjuratio,
id. ib. 5, 12, 2:bellum,
id. Att. 7, 13, 1; id. Imp. Pomp. 10, 28:bella,
Hor. Epod. 16, 1; Luc. 1, 1:genus belli,
Cic. Att. 7, 13, 1; Sall. C. 47, 2; Quint. 12, 1, 16; Flor. 3, 22, 10; 3, 23, 7:facinus,
Cic. Att. 7, 13, 1.—So De Bello Civili, the title of a portion of the Commentaries of Julius Cæsar, Flor. 4, 2, 4:discordia,
Sall. C. 5, 2:dissensio,
id. J. 41 fin.:discidii specie,
Tac. A. 14, 60:irae,
id. ib. 1, 43:acies,
Ov. M. 7, 142:arma,
civil war, Cic. Div. 2, 2, 6; Tac. A. 1, 9:aestus,
Hor. Ep. 2, 2, 47:Mars,
Ov. H. 6, 35:busta,
Prop. 2, 1, 27:victoria,
Nep. Epam. 10, 3; Sall. J. 95, 4; Tac. H. 4, 38 fin.:praeda,
id. ib. 3, 15 et saep.:mos consuetudoque,
Cic. Off. 1, 41,148; cf.just before: instituta civilia: conciliatio et societas,
id. N. D. 2, 31, 78:facinus,
id. Att. 7, 13, 1:clamor,
Liv. 3, 28, 4; cf.robur,
id. 28, 44, 5:curae,
Hor. C. 3, 8, 17:quercus = corona civica (v. civicus, I.),
Verg. A. 6, 772: civilis dies, the civil day ( from midnight to midnight; opp. to the naturalis dies, from the rising to the setting of the sun), Varr. R. R. 1, 28, 1; Plin. 2, 77, 79, § 188; Macr. S. 1, 3:amor (opp. to naturalis),
between citizens, Gell. 12, 1, 23.—Esp.: jus civile.a.In gen., private rights, the law, as it protects citizens in their status, property, etc.:b.jus civile est aequitas constituta iis, qui ejusdem civitatis sunt, ad res suas obtinendas,
Cic. Top. 2, 9:sit ergo in jure civili finis hic: legitimae atque usitatae in rebus causisque civium aequabilitatis conservatio,
id. de Or. 1, 42, 188:qui jus civile contemnendum putat, is vincula revellit judiciorum, etc.,
id. Caecin. 25, 70; id. Off. 3, 17, 69; id. Balb. 11, 28; Gai Inst. 1, 1; Just. Inst. 1, 2, 1 sq.;opp. jus naturale: quodam tempore homines nondum neque naturali neque civili jure descripto fusi, etc.,
Cic. Sest. 42, 91.—The body of Roman law relating to private rights, the Civil Law:c.ut si quis dicat jus civile id esse, quod in legibus, senatūs consultis, rebus judicatis, juris peritorum auctoritate, edictis magistratuum, more, aequitate consistat,
Cic. Top. 5, 28:hoc civile (jus) quod dicimus (opp. causa universi juris ac legum),
id. Leg. 1, 5, 17:de jure civili si quis novi quid instituit,
id. Verr. 2, 1, 42, § 109;opp. jus nationum,
id. Div in Caecil. 5, 18;opp. jus praetorium, the precedents of decisions by the prætor: nam quod agas mecum ex jure civili ac praetorio non habes,
id. Caecin. 12, 34; 2, 4; cf. Dig. 1, 1, 7 pr. and § 1.—In narrower sense, the code of procedure, the forms of process in the Roman law:B.civile jus, repositum in penetralibus pontificum, evulgavit (Licinius),
Liv. 9, 46, 5 Weissenb. ad loc.:jus civile per multa saecula inter sacra caerimoniasque deorum abditum, Cn. Flavius vulgavit,
Val. Max. 2, 5, 2; cf. Dig. 1, 2, 2, § 5 sqq.; plur.:inteream si... novi civilia jura,
Hor. S. 1, 9, 39.—Relating to public or political life, political, public, state-:2.scientia,
politics, political science, Cic. Inv. 1, 5, 6; Quint. 2, 15, 33:quaestiones,
id. 2, 15, 36:officia,
id. 2, 15, 36, and 2, 4, 27:civilium rerum peritus,
Tac. H. 2, 5:mersor civilibus undis,
Hor. Ep. 1, 1, 16: vir, a statesman, politikos, Quint. prooem. § 10; 11, 10, 15; 12, 2, 7; 12, 2, 21; 11, 1, 35.—Esp. civil, opp. military (first in Livy):II.is gravis annis non militaribus solum sed civilibus quoque abscesserat muneribus,
Liv. 9, 3, 5; cf.:civilis res haud magnopere obeuntem bella excitabant,
id. 6, 22, 7.—Trop. (cf. popularis, and the Gr. koinos), demeaning one ' s self as a citizen; hence of distinguished persons, courteous, polite, civil, affable, urbane (so not before the Aug. per.; esp. freq. in Suet.;1.in Quint. only once): quid enim civilius illo?
Ov. Tr. 4, 4, 13:sermo,
Liv. 6, 40, 15:animus,
id. 45, 32, 5; Tac. A. 1, 72; Suet. Caes. 75; id. Claud. 1; id. Dom. 12; cf. id. Calig. 3; id. Vesp. 12:parumque id non civile modo sed humanum etiam visum,
unbecoming a private citizen, Liv. 5, 23, 5:et humano ingressu,
Quint. 3, 8, 59 Spald.:incessu,
Plin. Pan. 83, 7:civile ingenium, mira comitas,
Tac. A. 1, 33; cf. id. ib. 2, 82: arma, id. H. 4, 3:civile rebatur, misceri voluptatibus vulgi,
id. A. 1, 54; cf. id. ib. 2, 34; 3, 22; Plin. Pan. 78, 4; 87, 1:civilis circa amicos,
Eutr. 7, 13:in cunctos,
id. 10, 16.— Sup., Eutr. 8, 1; Spart. Had. 20, 1.—As subst.: cīvīle, is, n., courtesy:si quicquam in vobis non dico civilis sed humani esset,
Liv. 5, 3, 9.—Hence, adv.: cīvīlĭter.(Acc. to I.) Citizen-like: vivere, Cic. ap. Lact. 3, 14: certare, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 3; Liv. 38, 56, 9; 33, 46, 3; Juv. 5, 112; Gell. praef. § 13.—b.In judicial language, civilly (opp. criminally):2.agere,
Dig. 47, 2, 92; 11, 6, 1; 47, 10, 37.—(Acc. to 2.) As becomes a citizen, courteously, kindly, Ov. M. 12, 583; id. Tr. 3, 8, 41; Tac. A. 3, 76; 4, 21; id. H. 2, 91.— Comp.:2.civilius,
Plin. Pan. 29, 2; App. M. 9, p. 236, 10.— Sup.:civilissime,
Eutr. 7, 8.Cīvīlis, is, m., a proper name, e. g. Julius Civilis, chief of the Batavi, Tac. H. 4, 13 sq.; abl. Civile, id. ib. 4, 35. -
3 Civilis
1.cīvīlis, e, adj. [civis].I.Of or pertaining to citizens, civil, civic (class. in prose and poetry, and very freq.): sanguine civili rem conflant, by the blood of citizens, * Lucr. 3, 70; Cic. Fam. 15, 15, 1:2.conjuratio,
id. ib. 5, 12, 2:bellum,
id. Att. 7, 13, 1; id. Imp. Pomp. 10, 28:bella,
Hor. Epod. 16, 1; Luc. 1, 1:genus belli,
Cic. Att. 7, 13, 1; Sall. C. 47, 2; Quint. 12, 1, 16; Flor. 3, 22, 10; 3, 23, 7:facinus,
Cic. Att. 7, 13, 1.—So De Bello Civili, the title of a portion of the Commentaries of Julius Cæsar, Flor. 4, 2, 4:discordia,
Sall. C. 5, 2:dissensio,
id. J. 41 fin.:discidii specie,
Tac. A. 14, 60:irae,
id. ib. 1, 43:acies,
Ov. M. 7, 142:arma,
civil war, Cic. Div. 2, 2, 6; Tac. A. 1, 9:aestus,
Hor. Ep. 2, 2, 47:Mars,
Ov. H. 6, 35:busta,
Prop. 2, 1, 27:victoria,
Nep. Epam. 10, 3; Sall. J. 95, 4; Tac. H. 4, 38 fin.:praeda,
id. ib. 3, 15 et saep.:mos consuetudoque,
Cic. Off. 1, 41,148; cf.just before: instituta civilia: conciliatio et societas,
id. N. D. 2, 31, 78:facinus,
id. Att. 7, 13, 1:clamor,
Liv. 3, 28, 4; cf.robur,
id. 28, 44, 5:curae,
Hor. C. 3, 8, 17:quercus = corona civica (v. civicus, I.),
Verg. A. 6, 772: civilis dies, the civil day ( from midnight to midnight; opp. to the naturalis dies, from the rising to the setting of the sun), Varr. R. R. 1, 28, 1; Plin. 2, 77, 79, § 188; Macr. S. 1, 3:amor (opp. to naturalis),
between citizens, Gell. 12, 1, 23.—Esp.: jus civile.a.In gen., private rights, the law, as it protects citizens in their status, property, etc.:b.jus civile est aequitas constituta iis, qui ejusdem civitatis sunt, ad res suas obtinendas,
Cic. Top. 2, 9:sit ergo in jure civili finis hic: legitimae atque usitatae in rebus causisque civium aequabilitatis conservatio,
id. de Or. 1, 42, 188:qui jus civile contemnendum putat, is vincula revellit judiciorum, etc.,
id. Caecin. 25, 70; id. Off. 3, 17, 69; id. Balb. 11, 28; Gai Inst. 1, 1; Just. Inst. 1, 2, 1 sq.;opp. jus naturale: quodam tempore homines nondum neque naturali neque civili jure descripto fusi, etc.,
Cic. Sest. 42, 91.—The body of Roman law relating to private rights, the Civil Law:c.ut si quis dicat jus civile id esse, quod in legibus, senatūs consultis, rebus judicatis, juris peritorum auctoritate, edictis magistratuum, more, aequitate consistat,
Cic. Top. 5, 28:hoc civile (jus) quod dicimus (opp. causa universi juris ac legum),
id. Leg. 1, 5, 17:de jure civili si quis novi quid instituit,
id. Verr. 2, 1, 42, § 109;opp. jus nationum,
id. Div in Caecil. 5, 18;opp. jus praetorium, the precedents of decisions by the prætor: nam quod agas mecum ex jure civili ac praetorio non habes,
id. Caecin. 12, 34; 2, 4; cf. Dig. 1, 1, 7 pr. and § 1.—In narrower sense, the code of procedure, the forms of process in the Roman law:B.civile jus, repositum in penetralibus pontificum, evulgavit (Licinius),
Liv. 9, 46, 5 Weissenb. ad loc.:jus civile per multa saecula inter sacra caerimoniasque deorum abditum, Cn. Flavius vulgavit,
Val. Max. 2, 5, 2; cf. Dig. 1, 2, 2, § 5 sqq.; plur.:inteream si... novi civilia jura,
Hor. S. 1, 9, 39.—Relating to public or political life, political, public, state-:2.scientia,
politics, political science, Cic. Inv. 1, 5, 6; Quint. 2, 15, 33:quaestiones,
id. 2, 15, 36:officia,
id. 2, 15, 36, and 2, 4, 27:civilium rerum peritus,
Tac. H. 2, 5:mersor civilibus undis,
Hor. Ep. 1, 1, 16: vir, a statesman, politikos, Quint. prooem. § 10; 11, 10, 15; 12, 2, 7; 12, 2, 21; 11, 1, 35.—Esp. civil, opp. military (first in Livy):II.is gravis annis non militaribus solum sed civilibus quoque abscesserat muneribus,
Liv. 9, 3, 5; cf.:civilis res haud magnopere obeuntem bella excitabant,
id. 6, 22, 7.—Trop. (cf. popularis, and the Gr. koinos), demeaning one ' s self as a citizen; hence of distinguished persons, courteous, polite, civil, affable, urbane (so not before the Aug. per.; esp. freq. in Suet.;1.in Quint. only once): quid enim civilius illo?
Ov. Tr. 4, 4, 13:sermo,
Liv. 6, 40, 15:animus,
id. 45, 32, 5; Tac. A. 1, 72; Suet. Caes. 75; id. Claud. 1; id. Dom. 12; cf. id. Calig. 3; id. Vesp. 12:parumque id non civile modo sed humanum etiam visum,
unbecoming a private citizen, Liv. 5, 23, 5:et humano ingressu,
Quint. 3, 8, 59 Spald.:incessu,
Plin. Pan. 83, 7:civile ingenium, mira comitas,
Tac. A. 1, 33; cf. id. ib. 2, 82: arma, id. H. 4, 3:civile rebatur, misceri voluptatibus vulgi,
id. A. 1, 54; cf. id. ib. 2, 34; 3, 22; Plin. Pan. 78, 4; 87, 1:civilis circa amicos,
Eutr. 7, 13:in cunctos,
id. 10, 16.— Sup., Eutr. 8, 1; Spart. Had. 20, 1.—As subst.: cīvīle, is, n., courtesy:si quicquam in vobis non dico civilis sed humani esset,
Liv. 5, 3, 9.—Hence, adv.: cīvīlĭter.(Acc. to I.) Citizen-like: vivere, Cic. ap. Lact. 3, 14: certare, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 3; Liv. 38, 56, 9; 33, 46, 3; Juv. 5, 112; Gell. praef. § 13.—b.In judicial language, civilly (opp. criminally):2.agere,
Dig. 47, 2, 92; 11, 6, 1; 47, 10, 37.—(Acc. to 2.) As becomes a citizen, courteously, kindly, Ov. M. 12, 583; id. Tr. 3, 8, 41; Tac. A. 3, 76; 4, 21; id. H. 2, 91.— Comp.:2.civilius,
Plin. Pan. 29, 2; App. M. 9, p. 236, 10.— Sup.:civilissime,
Eutr. 7, 8.Cīvīlis, is, m., a proper name, e. g. Julius Civilis, chief of the Batavi, Tac. H. 4, 13 sq.; abl. Civile, id. ib. 4, 35. -
4 civilis
1.cīvīlis, e, adj. [civis].I.Of or pertaining to citizens, civil, civic (class. in prose and poetry, and very freq.): sanguine civili rem conflant, by the blood of citizens, * Lucr. 3, 70; Cic. Fam. 15, 15, 1:2.conjuratio,
id. ib. 5, 12, 2:bellum,
id. Att. 7, 13, 1; id. Imp. Pomp. 10, 28:bella,
Hor. Epod. 16, 1; Luc. 1, 1:genus belli,
Cic. Att. 7, 13, 1; Sall. C. 47, 2; Quint. 12, 1, 16; Flor. 3, 22, 10; 3, 23, 7:facinus,
Cic. Att. 7, 13, 1.—So De Bello Civili, the title of a portion of the Commentaries of Julius Cæsar, Flor. 4, 2, 4:discordia,
Sall. C. 5, 2:dissensio,
id. J. 41 fin.:discidii specie,
Tac. A. 14, 60:irae,
id. ib. 1, 43:acies,
Ov. M. 7, 142:arma,
civil war, Cic. Div. 2, 2, 6; Tac. A. 1, 9:aestus,
Hor. Ep. 2, 2, 47:Mars,
Ov. H. 6, 35:busta,
Prop. 2, 1, 27:victoria,
Nep. Epam. 10, 3; Sall. J. 95, 4; Tac. H. 4, 38 fin.:praeda,
id. ib. 3, 15 et saep.:mos consuetudoque,
Cic. Off. 1, 41,148; cf.just before: instituta civilia: conciliatio et societas,
id. N. D. 2, 31, 78:facinus,
id. Att. 7, 13, 1:clamor,
Liv. 3, 28, 4; cf.robur,
id. 28, 44, 5:curae,
Hor. C. 3, 8, 17:quercus = corona civica (v. civicus, I.),
Verg. A. 6, 772: civilis dies, the civil day ( from midnight to midnight; opp. to the naturalis dies, from the rising to the setting of the sun), Varr. R. R. 1, 28, 1; Plin. 2, 77, 79, § 188; Macr. S. 1, 3:amor (opp. to naturalis),
between citizens, Gell. 12, 1, 23.—Esp.: jus civile.a.In gen., private rights, the law, as it protects citizens in their status, property, etc.:b.jus civile est aequitas constituta iis, qui ejusdem civitatis sunt, ad res suas obtinendas,
Cic. Top. 2, 9:sit ergo in jure civili finis hic: legitimae atque usitatae in rebus causisque civium aequabilitatis conservatio,
id. de Or. 1, 42, 188:qui jus civile contemnendum putat, is vincula revellit judiciorum, etc.,
id. Caecin. 25, 70; id. Off. 3, 17, 69; id. Balb. 11, 28; Gai Inst. 1, 1; Just. Inst. 1, 2, 1 sq.;opp. jus naturale: quodam tempore homines nondum neque naturali neque civili jure descripto fusi, etc.,
Cic. Sest. 42, 91.—The body of Roman law relating to private rights, the Civil Law:c.ut si quis dicat jus civile id esse, quod in legibus, senatūs consultis, rebus judicatis, juris peritorum auctoritate, edictis magistratuum, more, aequitate consistat,
Cic. Top. 5, 28:hoc civile (jus) quod dicimus (opp. causa universi juris ac legum),
id. Leg. 1, 5, 17:de jure civili si quis novi quid instituit,
id. Verr. 2, 1, 42, § 109;opp. jus nationum,
id. Div in Caecil. 5, 18;opp. jus praetorium, the precedents of decisions by the prætor: nam quod agas mecum ex jure civili ac praetorio non habes,
id. Caecin. 12, 34; 2, 4; cf. Dig. 1, 1, 7 pr. and § 1.—In narrower sense, the code of procedure, the forms of process in the Roman law:B.civile jus, repositum in penetralibus pontificum, evulgavit (Licinius),
Liv. 9, 46, 5 Weissenb. ad loc.:jus civile per multa saecula inter sacra caerimoniasque deorum abditum, Cn. Flavius vulgavit,
Val. Max. 2, 5, 2; cf. Dig. 1, 2, 2, § 5 sqq.; plur.:inteream si... novi civilia jura,
Hor. S. 1, 9, 39.—Relating to public or political life, political, public, state-:2.scientia,
politics, political science, Cic. Inv. 1, 5, 6; Quint. 2, 15, 33:quaestiones,
id. 2, 15, 36:officia,
id. 2, 15, 36, and 2, 4, 27:civilium rerum peritus,
Tac. H. 2, 5:mersor civilibus undis,
Hor. Ep. 1, 1, 16: vir, a statesman, politikos, Quint. prooem. § 10; 11, 10, 15; 12, 2, 7; 12, 2, 21; 11, 1, 35.—Esp. civil, opp. military (first in Livy):II.is gravis annis non militaribus solum sed civilibus quoque abscesserat muneribus,
Liv. 9, 3, 5; cf.:civilis res haud magnopere obeuntem bella excitabant,
id. 6, 22, 7.—Trop. (cf. popularis, and the Gr. koinos), demeaning one ' s self as a citizen; hence of distinguished persons, courteous, polite, civil, affable, urbane (so not before the Aug. per.; esp. freq. in Suet.;1.in Quint. only once): quid enim civilius illo?
Ov. Tr. 4, 4, 13:sermo,
Liv. 6, 40, 15:animus,
id. 45, 32, 5; Tac. A. 1, 72; Suet. Caes. 75; id. Claud. 1; id. Dom. 12; cf. id. Calig. 3; id. Vesp. 12:parumque id non civile modo sed humanum etiam visum,
unbecoming a private citizen, Liv. 5, 23, 5:et humano ingressu,
Quint. 3, 8, 59 Spald.:incessu,
Plin. Pan. 83, 7:civile ingenium, mira comitas,
Tac. A. 1, 33; cf. id. ib. 2, 82: arma, id. H. 4, 3:civile rebatur, misceri voluptatibus vulgi,
id. A. 1, 54; cf. id. ib. 2, 34; 3, 22; Plin. Pan. 78, 4; 87, 1:civilis circa amicos,
Eutr. 7, 13:in cunctos,
id. 10, 16.— Sup., Eutr. 8, 1; Spart. Had. 20, 1.—As subst.: cīvīle, is, n., courtesy:si quicquam in vobis non dico civilis sed humani esset,
Liv. 5, 3, 9.—Hence, adv.: cīvīlĭter.(Acc. to I.) Citizen-like: vivere, Cic. ap. Lact. 3, 14: certare, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 3; Liv. 38, 56, 9; 33, 46, 3; Juv. 5, 112; Gell. praef. § 13.—b.In judicial language, civilly (opp. criminally):2.agere,
Dig. 47, 2, 92; 11, 6, 1; 47, 10, 37.—(Acc. to 2.) As becomes a citizen, courteously, kindly, Ov. M. 12, 583; id. Tr. 3, 8, 41; Tac. A. 3, 76; 4, 21; id. H. 2, 91.— Comp.:2.civilius,
Plin. Pan. 29, 2; App. M. 9, p. 236, 10.— Sup.:civilissime,
Eutr. 7, 8.Cīvīlis, is, m., a proper name, e. g. Julius Civilis, chief of the Batavi, Tac. H. 4, 13 sq.; abl. Civile, id. ib. 4, 35.
См. также в других словарях:
Liste de locutions latines — Cet article contient une liste de locutions latines présentée par ordre alphabétique. Pour des explications morphologiques et linguistiques générales, consulter l article : Expression latine. Sommaire A B … … Wikipédia en Français
Список латинских фраз — В Викицитатнике есть страница по теме Латинские пословицы Во многих языках мира, в том числе в … Википедия
Lucha de clases — La lucha de clases es un concepto o una teoría que explica la existencia de conflictos sociales como el resultado de un supuesto conflicto central o antagonismo inherente entre los intereses de diferentes clases sociales. Contenido 1 Orígenes y… … Wikipedia Español
Brunetto Latini — Saltar a navegación, búsqueda Brunetto Latini ( 1220 1294) fue notario, filósofo, y canciller de la república florentina. Brunetto Latini es un personaje clave del pensamiento político humanista de la Edad Media central. Él se desarrolla en un… … Wikipedia Español
DII — ingenii ab Unius notitia exerrantis figmentum, tot fuêre apud Gentiles, quot deprehendêrunt vel usui suo, vel terrori, vel admirationi apta instrumenta; omisso Eo, qui solus horum Auctor, naturâ suâ invisibilis, per visibilia haec sua opera ipsis … Hofmann J. Lexicon universale
armonia — ar·mo·nì·a s.f. 1. AU consonanza di suoni vocali o strumentali simultanei di piacevole ascolto | TS mus. teoria che definisce la struttura degli accordi e ne studia la combinazione: studiare armonia Contrari: cacofonia, disarmonia, dissonanza,… … Dizionario italiano
pace — 1pà·ce s.f. FO 1a. condizione di un popolo o di uno stato che non sia in guerra con altri o non abbia conflitti, lotte armate in corso al suo interno: mantenere, consolidare la pace, politica, tempo di pace, la pace europea Contrari: belligeranza … Dizionario italiano
concordia — /kon kɔrdja/ s.f. [dal lat. concordia, der. di concors ordis concorde ]. 1. [conformità di sentimenti, di voleri, di opinioni: vivere in perfetta c. ] ▶◀ accordo, amicizia, armonia, pace. ◀▶ contrasto, disaccordo, disarmonia, discordia, dissidio … Enciclopedia Italiana
mettere — / met:ere/ [lat. mittere mandare , nel lat. tardo mettere ] (pass. rem. misi, mettésti, part. pass. mésso ). ■ v. tr. 1. a. [far sì che qualcosa occupi una determinata posizione o un determinato luogo: m. i vestiti nell armadio ; m. i piatti, le… … Enciclopedia Italiana