Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

vita+privata

  • 81 ♦ public

    ♦ public /ˈpʌblɪk/
    A a.
    pubblico ( in ogni senso): a public building, un edificio pubblico; (leg.) public law, diritto pubblico; a public protest, una protesta pubblica; public relations, relazioni pubbliche; public education, pubblica istruzione; public health, salute pubblica; sanità; (fin.) public expenditure (o public spending) la spesa pubblica; (fin.) the public debt, il debito pubblico; to be public knowledge, essere di dominio pubblico; to make public, pubblicare, rendere di pubblico dominio
    B n.
    1 pubblico; clientela; spettatori, lettori, ascoltatori: the sporting public, gli sportivi (in quanto spettatori)
    2 pubblico; gente: the general public, il grande pubblico; The museum is closed to the public on Mondays, il lunedì il museo è chiuso al pubblico
    public accountant, ragioniere professionista ( iscritto all'albo); commercialista □ public-address system, sistema d'amplificazione sonora; impianto di diffusione sonora □ (edil., leg.) public area, parti comuni ( di un condominio) □ ( USA) public assistance, assistenza sociale □ (in GB) public bar, sala esterna ( di un pub: meno elegante e meno cara delle altre) □ (polit.) public bill, disegno di legge d'iniziativa governativa; ( anche) proposta di legge d'interesse generale □ (fin.) public company, società di capitali ( ad azionariato diffuso generalmente quotata in Borsa; cfr. private company, sotto private); società per azioni □ public conveniences, gabinetti ( di decenza); latrine pubbliche □ (fin.) public corporation, (in GB) ente di diritto pubblico ( come la BBC); ( USA) società (o azienda) statale; ( anche) società di capitali ( quotata in Borsa; cfr. public company, sopra) □ (leg., USA) public defender, difensore d'ufficio □ (leg., USA) public domain, pubblico dominio; ( anche) demanio, proprietà demaniali □ (leg.) public easement, servitù pubblica □ public finance, finanza pubblica; ( anche) scienza delle finanze □ public holiday, festa nazionale; pubblica festività □ public house, pub; locale pubblico in cui si consumano alcolici □ public housing, edilizia popolare; alloggi popolari □ (econ., fin.) public issue, offerta al pubblico; offerta pubblica di sottoscrizione (OPS) □ (comput.) public-key cryptography, crittografia a chiave pubblica □ public life, vita pubblica; politica □ public limited company = public company ► sopra □ a public man, un uomo che ricopre cariche pubbliche □ public-minded, animato da senso civico; che ha una coscienza sociale □ public nuisance, (leg.) turbativa dell'ordine pubblico; (fam.) seccatore; scocciatore, rompiscatole (fam.) □ (econ., fin.) public offering, = public issue sopra □ public opinion, opinione pubblica □ public-opinion poll, sondaggio d'opinione; indagine demoscopica □ public orator, oratore ufficiale □ public park, parco pubblico □ (leg.) public prosecutor, pubblico ministero □ the public purse, l'erario □ (in GB) the Public Record Office, l'Archivio di Stato ( a Londra) □ public relations officer, addetto alle pubbliche relazioni □ (leg.) public safety, sicurezza pubblica □ public school, (in GB) scuola privata ( residenziale, a livello secondario); (in USA e Scozia) scuola pubblica ( a livello elementare) NOTE DI CULTURA: public school: in Inghilterra e nel Galles è un tipo di scuola secondaria privata (in genere un collegio) soprattutto maschile per ragazzi dagli 11 ai 18 anni. Le public schools di solito sono esigenti in fatto di rendimento scolastico e danno grande importanza allo sport e allo spirito di corpo. A causa delle loro rette elevate, sono tradizionalmente frequentate da ragazzi di ceto elevato. I loro diplomati sono spesso ammessi alle università di Oxford o Cambridge. L'aggettivo public deriva dal fatto che in origine si trattava di scuole non religiose create e finanziate a beneficio dei comuni cittadini. Le più antiche sono Eton, Harrow, Winchester e Rugby, tutte fondate nel XV secolo □ (econ.) the public sector, il settore pubblico □ (fin.) public-sector borrowing requirement, fabbisogno finanziario dello Stato □ public servant, funzionario statale (spec. se eletto) □ the public services, i servizi pubblici □ (fin.) public service cuts, tagli alle spese dei servizi pubblici □ public service announcement, comunicazione sociale □ public speaking, oratoria □ public spirit, senso civico; civismo □ public-spirited = public-minded ► sopra □ public utility, servizio pubblico; impresa pubblica (o d'interesse pubblico) □ the public welfare, il bene comune; la salute pubblica □ public works, lavori pubblici; opere pubbliche □ (relig.) public worship, il culto; servizio religioso □ to go public, ( di una persona) fare rivelazioni; uscire allo scoperto; (fin.: d'una società di capitali non quotata) trasformarsi in una ► «public company» ( sopra) □ in public, in pubblico □ ( di notizia) to be in the public domain, essere di dominio pubblico □ ( di persona) to be in the public eye, essere molto in vista □ the reading public, il pubblico che legge; i lettori.
    NOTA D'USO: - public, audience, spectators- NOTA D'USO: - the public is o the public are?-

    English-Italian dictionary > ♦ public

  • 82 ♦ school

    ♦ school (1) /sku:l/
    A n.
    1 [cu] scuola; (fig.) lezioni, studi: to go to school, andare a scuola; I went to school in Edinburgh, but I was born in Inverness, ho studiato a Edimburgo ma sono nato a Inverness; to leave school, finire la scuola (o gli studi); to stay after school, restare a scuola dopo la fine delle lezioni; to quit school, abbandonare gli studi (o la scuola); DIALOGO → - Before an exam- I wasn't very good at school, non ero molto bravo a scuola; You are late again for school, sei di nuovo in ritardo per la scuola; All the school knows, tutta la scuola lo sa; (fig.) the hard school of life, la dura scuola della vita; the Flemish school of painting, la scuola fiamminga (di pittura); private school, scuola privata ( a pagamento); riding school, scuola d'equitazione
    2 scuola di perfezionamento: a school of ophthalmology, una scuola di perfezionamento in oculistica
    3 (spec. USA) facoltà ( universitaria); ( anche) università: a law school, una facoltà di giurisprudenza; ( USA) the school of liberal arts, la facoltà di lettere
    4 corso di studi; istituto universitario: the history school, il corso di studi storici; the mathematical school, l'istituto di matematica
    6 (pl.) (stor.) the Schools, le università medievali
    7 aula (universitaria) (spec. a Oxford): the chemistry school, l'aula di chimica
    8 (fam.) combriccola ( di bevitori, giocatori, ecc.); banda; ghenga
    B a. attr.
    scolastico: school library, biblioteca scolastica; school French, francese scolastico; school hours, ore di lezione; school inspector, ispettore scolastico; school year, anno scolastico
    school age, età scolare: school-age children, i bambini in età scolare □ school bell, campanella □ school board, comitato scolastico locale (in USA; non più in GB) □ school books, libri scolastici; libri di testo □ (fam. USA) school-book (agg.), semplificato, elementare □ school bus, scuolabus □ school cafeteria (o school canteen), mensa scolastica □ (GB) school crossing patrol = lollipop lady (o man) ► lollipop □ school day, giorno di scuola □ school days, i giorni di scuola; (spec.) il tempo in cui s'andava a scuola □ school dinner, pranzo consumato a scuola □ school district, distretto scolastico □ school doctor, medico scolastico; (filos.) (filosofo) scolastico; (stor.) professore d'università medievale □ school fees, tasse scolastiche □ ( pattinaggio artistico) school figures, figure obbligatorie □ school-leaver, chi ha assolto l'obbligo scolastico; diplomato □ school-leaving age, età dell'adempimento dell'obbligo scolastico ( 16 anni in GB) □ (arc.) school miss, educanda; ragazzina inesperta e timida □ school of dancing, scuola di ballo □ (fig.) the school of hard knocks, la dura scuola dell'esperienza personale □ (autom.) school of motoring, scuola guida □ (comm.) school outfitter, fornitore di articoli per la scuola □ (fam.) school night, sera o notte che precede un giorno di scuola □ school record, carriera scolastica, corso curricolare ( di un alunno) □ school report, pagella (scolastica) □ (fam.) school run, il portare i figli a scuola □ (naut.) school ship, nave scuola □ school song, inno della scuola □ school sports, gare sportive scolastiche □ school term, trimestre; quadrimestre □ school tie, cravatta della scuola ( a strisce, o con uno stemma) □ school-time, ore di lezione (o di studio) □ (comm.) school wear, indumenti per uso scolastico ( uniformi, ecc.) □ school welfare officer, assistente sociale che si occupa degli studenti bisognosi o difficili □ (fig.) to be hot from school, essere fresco di studi □ to keep a school, gestire una scuola privata □ ( USA) to teach school, insegnare; essere un insegnante □ That artist has created a school [has left no school behind him], quell'artista ha fatto [non ha fatto] scuola.
    NOTA D'USO: - at the school o at school?- school (2) /sku:l/
    n.
    ( di pesci, delfini, balene) banco; frotta: a school of mackerel, un banco di sgombri.
    (to) school (1) /sku:l/
    v. t.
    1 istruire; ammaestrare; insegnare a
    2 alfabetizzare; scolarizzare
    3 disciplinare; dominare; frenare; tenere a freno
    5 addestrare, ammaestrare ( anche un cavallo, un cane, ecc.)
    He has been schooled by hardships, s'è formato alla scuola dei duri sacrifici.
    (to) school (2) /sku:l/
    v. i.
    ( di pesci, delfini, balene) formare banchi; nuotare in frotte.

    English-Italian dictionary > ♦ school

  • 83 visione

    Большой итальяно-русский словарь > visione

  • 84 visione

    visióne f 1) видение visione della vita -- мировоззрение 2) cine просмотр prima visione -- премьера( фильма) di prima visione -- первоэкранный (о фильме) di terza visione -- третьеразрядный( о фильме, театре и т. п.) visione privata -- закрытый просмотр prendere visione -- рассмотреть, просмотреть, ознакомиться prendere visione dei documenti -- просмотреть документы prendere visione della vita d'un paese -- познакомиться с жизнью страны dare visione a qc -- бегло просмотреть что-л 3) видение, призрак 4) зрелище

    Большой итальяно-русский словарь > visione

  • 85 visione

    vi ióne f 1) видение visione della vita мировоззрение 2) cine просмотр prima visione премьера ( фильма) di prima visione — первоэкранный ( о фильме) di terza visione третьеразрядный (о фильме, театре и т. п.) visione privata закрытый просмотр prendere visione рассмотреть, просмотреть, ознакомиться prendere visione dei documenti — просмотреть документы prendere visione della vita d'un paese познакомиться с жизнью страны dare visione a qc бегло просмотреть что-л 3) видение, призрак 4) зрелище

    Большой итальяно-русский словарь > visione

  • 86 illustris

    il-lūstris, e (in u. lustro), im Lichte od. Glanze stehend, erleuchtet, hell, lichtvoll, licht, strahlend, I) eig.: stella, lumen, locus, domicilia, Cic.: die iam illustri, als es schon heller Tag war, Curt.: ostio et lumine illustriore, Varro: solis candor illustrior est, Cic. – II) übtr.: 1) in die Augen fallend, lichtvoll, deutlich, offenbar, einleuchtend, anschaulich (Ggstz. obscurus, occultus), res, Cic.: oratio, Cic.: rationes, Cic.: mei multi et illustres sermones habiti, meine vielsachen und unzweideutig getanen Äußerungen, Cic.: quae vero, cum de facto non ambigitur, quaeruntur, qualia sint, ea si ex reis numeres, et innumerabilia sunt et obscura, si ex rebus, valde et modica et illustria (in die Augen fallend), Cic.: est enim plus aliquanto illustre (augenscheinlich) quam illud dilucidum, Cic. – 2) hervorstechend, a) der Geburt, dem Stande usw. nach, hochstehend, angesehen vornehm, vir, Liv.: homo, Liv.: adulescens, Caes. u. Nep.: illustriore loco natus, Caes.: illustri magis quam nobili ortus familiā, Vell.: homines illustres honore ac nomine, Q. Cic.: equites et divitiis et genere ill., Liv.: de antiquis illustrissimus quisque pastor erat, Varro. – b) dem Rufe nach, bekannt, berühmt, vir, Suet.: homines, Cic.: vir ill. gloriā militari, Eutr.: loci, Vell.: res populi Romani, Nep.: est eius nomen quam Solonis illustrius, Cic.: huius in re militari illustre factum, Nep.: huius illustrissimum est proelium apud Plataeas, Nep. – im üblen Sinne = berüchtigt, unum illud, quod ita fuit illustre notumque omnibus, ut etc., Cic. Verr. 5, 34. – c) übh. ins Auge fallend, glänzend, bedeutend (Kompar. = von einiger Bedeutung), ausgezeichnet, statua, lorbeergeschmückte, Tac.: rerum illustrium disputationes, oratorische Glanzpartien, Cic.: res (Ereignis) illustrior, Caes.: legatio illustrior, Nep.: causa (Rechtsfall), Cic.: privata vita, Eutr.: ingenium, Tac.: claram et illustrem orationem efficere, einer R. Ruhm u. Auszeichnung verschaffen, Tac.: eius in omni vita nihil est ad laudem illustrius quam ipsa calamitas, diente nichts mehr zur Verherrlichung seines Ruhms, Cic. – / Nbf. masc. illuster, Val. Max. 4, 1, 5 u. 4, 3, 11. Gesta in senat. pro recip. cod. Theod. in. p. 82* (Haenel). Marc. Emp. de medicam. p. 83 Ald.

    lateinisch-deutsches > illustris

  • 87 attentato

    Italiano-russo Law Dictionary > attentato

  • 88 школа

    3) ( выучка) scuola ж., esperienza ж.
    4) (направление в науке, искусстве) scuola ж., corrente ж.
    * * *
    ж.

    начальная / неполная средняя / средняя / высшая / вечерняя / вечерняя рабочей молодёжи / частная шко́ла — scuola elementare (primaria) / secondaria di primo grado (media inferiore) / media / superopre / serale / serale per i giovani lavoratori / privata

    отдать / определить в шко́лу — iscrivere a una scuola

    окончить шко́лу — finire la scuola

    2) (направление в науке, искусстве) scuola; corrente ( течение)

    романтическая шко́ла — scuola romantica

    создать свою шко́лу (в науке, искусстве)creare una scuola

    3) (опыт, выучка) scuola

    шко́ла жизни — la scuola della vita

    4) с-х. ( питомник) vivaio m, semenzaio m, piantonaia
    * * *
    n
    1) gener. scuola, movimento
    2) liter. scuola (направление в литературе, искусстве и т.п.)

    Universale dizionario russo-italiano > школа

  • 89 illustris

    il-lūstris, e (in u. lustro), im Lichte od. Glanze stehend, erleuchtet, hell, lichtvoll, licht, strahlend, I) eig.: stella, lumen, locus, domicilia, Cic.: die iam illustri, als es schon heller Tag war, Curt.: ostio et lumine illustriore, Varro: solis candor illustrior est, Cic. – II) übtr.: 1) in die Augen fallend, lichtvoll, deutlich, offenbar, einleuchtend, anschaulich (Ggstz. obscurus, occultus), res, Cic.: oratio, Cic.: rationes, Cic.: mei multi et illustres sermones habiti, meine vielsachen und unzweideutig getanen Äußerungen, Cic.: quae vero, cum de facto non ambigitur, quaeruntur, qualia sint, ea si ex reis numeres, et innumerabilia sunt et obscura, si ex rebus, valde et modica et illustria (in die Augen fallend), Cic.: est enim plus aliquanto illustre (augenscheinlich) quam illud dilucidum, Cic. – 2) hervorstechend, a) der Geburt, dem Stande usw. nach, hochstehend, angesehen vornehm, vir, Liv.: homo, Liv.: adulescens, Caes. u. Nep.: illustriore loco natus, Caes.: illustri magis quam nobili ortus familiā, Vell.: homines illustres honore ac nomine, Q. Cic.: equites et divitiis et genere ill., Liv.: de antiquis illustrissimus quisque pastor erat, Varro. – b) dem Rufe nach, bekannt, berühmt, vir, Suet.: homines, Cic.: vir ill. gloriā militari, Eutr.: loci, Vell.: res populi Romani, Nep.: est eius nomen quam Solonis illustrius, Cic.: huius in re militari illu-
    ————
    stre factum, Nep.: huius illustrissimum est proelium apud Plataeas, Nep. – im üblen Sinne = berüchtigt, unum illud, quod ita fuit illustre notumque omnibus, ut etc., Cic. Verr. 5, 34. – c) übh. ins Auge fallend, glänzend, bedeutend (Kompar. = von einiger Bedeutung), ausgezeichnet, statua, lorbeergeschmückte, Tac.: rerum illustrium disputationes, oratorische Glanzpartien, Cic.: res (Ereignis) illustrior, Caes.: legatio illustrior, Nep.: causa (Rechtsfall), Cic.: privata vita, Eutr.: ingenium, Tac.: claram et illustrem orationem efficere, einer R. Ruhm u. Auszeichnung verschaffen, Tac.: eius in omni vita nihil est ad laudem illustrius quam ipsa calamitas, diente nichts mehr zur Verherrlichung seines Ruhms, Cic. – Nbf. masc. illuster, Val. Max. 4, 1, 5 u. 4, 3, 11. Gesta in senat. pro recip. cod. Theod. in. p. 82* (Haenel). Marc. Emp. de medicam. p. 83 Ald.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > illustris

  • 90 forma

    f form
    ( sagoma) shape
    technology ( stampo) mo(u)ld
    essere in forma be in good form
    * * *
    forma s.f.
    1 shape; form: forma rotonda, quadrata, round, square shape; la forma del cubo, the shape of the cube; la forma della sua bocca, the shape of his mouth; bicchieri di forma diversa, glasses of different shapes; un diavolo in forma umana, a devil in human form; scorgemmo una forma vaga, we perceived an indistinct form (o shape); mutare, cambiare forma, to change shape; prendere la forma di..., to take the form of...; il progetto comincia a prendere forma, (fig.) the plan is beginning to take shape // a, in forma di, in the shape of; a forma di S, S-shaped; i rubini erano incastonati a forma di rosa, the rubies were set in the form of a rose // sotto forma di, disguised as // (mat.) teoria della forma, shape theory // (fis.) fattore di forma, form factor
    2 pl. ( di persona) figure (sing.): forme snelle, slender figure; i vestiti attillati mettono in evidenza le forme, tight clothes show off your figure
    3 ( tipo) form, type, style; ( genere) form, kind: forme d'arte, art forms; forma benigna, maligna di una malattia, benign, malignant form of an illness; forma di governo, form of government; (dir.) forma del contratto, form of the contract; (geogr.) forma del suolo, del rilievo, landform
    4 ( procedura) form: in forma privata, ufficiale, privately, officially; nella debita forma, in due form; nella forma seguente, as follows // (dir.) vizio di forma, form defect (o defect concerning the form)
    5 (sport) form, fitness: essere proprio in forma, to be in very good form (o to be very fit); non essere in forma, to be out of form (o unfit); mantenersi in forma, to keep fit
    6 ( etichetta) form, formality: un invito fatto solamente pro forma, an invitation made as a mere matter of form; è una questione di forma, non di sostanza, it is a question of form, not of substance; badare troppo alle forme, to pay too much attention to appearances; rispettare le forme, to keep up appearances (o to respect convention)
    7 ( stile) style, form: il contenuto e la forma di un libro, the content and the form of a book; forma elegante, elegant style; cerca di esprimerti in forma chiara, try to express yourself in a clear style // (amm.): forma contabile, account form; forma corrente, running form
    8 ( stampo) mould; (amer.) mold: forma in gesso, plaster mould; forma da scarpe, last (o shoe tree); forma per cappelli, hat block; mettere in forma un cappello, to block a hat // una forma di formaggio, a whole cheese (o a cheese) // (metall.) forma di colata, casting mould
    9 (gramm.) form: la forma del femminile, del plurale, the feminine, plural form; le forme attive e passive del verbo, the active and passive forms of the verb
    10 (tip.) mould, form (e)
    11 (fil.) form, essence, formal cause.
    * * *
    ['forma] 1.
    sostantivo femminile
    1) (aspetto esteriore) shape, form

    a forma di stella — in the shape of a star, star-shaped

    2) (struttura) form

    forma di vita — form of life, life form

    3) (modalità) form

    nella debita formadir. in due form

    4) ling. form

    in forma interrogativa — in question form, in the interrogative

    5) (stato fisico) condition, form, shape

    in forma — fit, in shape

    fuori forma — unfit, out of condition o shape

    6) (per scarpe) last, shoe tree
    7) (di formaggio) round; (di pane) loaf
    8) (stampo) cast, mould BE, mold AE
    2.
    sostantivo femminile plurale forme

    -e rotonde, prosperose — rounded, full figure

    2) (di oggetto, costruzione) lines

    fare qcs. nelle debite -e — to use correct manners

    * * *
    forma
    /'forma/
    I sostantivo f.
     1 (aspetto esteriore) shape, form; che forma ha? what shape is it? di forma rotonda round in shape; a forma di stella in the shape of a star, star-shaped; prendere forma to take shape (anche fig.); sotto forma di in the shape o guise of; senza forma shapeless
     2 (struttura) form; forma d'arte art form; forma di vita form of life, life form
     3 (modalità) form; nella debita forma dir. in due form; pro forma as a matter of form; in forma anonima anonymously
     4 ling. form; in forma interrogativa in question form, in the interrogative
     5 (stato fisico) condition, form, shape; in forma fit, in shape; fuori forma unfit, out of condition o shape; in piena forma in good form
     6 (per scarpe) last, shoe tree
     7 (di formaggio) round; (di pane) loaf
     8 (stampo) cast, mould BE, mold AE
    II forme f.pl.
     1 (curve femminili) -e rotonde, prosperose rounded, full figure
     2 (di oggetto, costruzione) lines
     3 (regole) fare qcs. nelle debite -e to use correct manners; rispettare le -e to respect convention.

    Dizionario Italiano-Inglese > forma

  • 91 way *****

    [weɪ]
    1. n
    1) (road, lane) strada, (path, access) passaggio, (in street names) via

    private/public way — strada privata/pubblica

    across or over the way — di fronte

    2) (route) strada

    to lose one's way — perdere la strada, perdersi

    the way in — l'entrata, l'ingresso

    don't bother, I'll find my own way out — non si scomodi, troverò l'uscita

    on the way (en route) per strada, (expected) in arrivo

    all the way (here/home) — per tutta la strada (venendo qui/andando a casa)

    to lead the way — fare strada, fig essere all'avanguardia

    to be or get in the or sb's way — essere d'intralcio or d'impiccio a qn

    am I in your way? (of sb watching sth) ti tolgo la visuale?

    to stand in sb's way — intralciare il passaggio a qn, fig essere d'ostacolo a qn

    "give way" Brit Auto — "dare la precedenza"

    to get out of the or sb's way — lasciare passare qn

    to keep out of sb's way — evitare qn, stare alla larga da qn

    to push/elbow one's way through the crowd — farsi strada a spinte/gomitate tra la folla

    he crawled/limped his way to the gate — andò a carponi/zoppicando verso il cancello

    to make way (for sb/sth) — far strada (a qn/qc), fig lasciare il posto or fare largo (a qn/qc)

    4) (direction) direzione f, parte f

    which way? — this way — da che parte? — da questa (parte), in quale direzione? — per di qua

    this way for... — da questa parte per...

    which way do we go from here? — da che parte dobbiamo andare da qui?, fig cosa facciamo adesso?

    5)

    (indicating distance, motion, progress) to come a long way (also) figfare molta strada

    to be under way(work, project) essere in corso

    6) (means) mezzo, modo, (manner) modo

    in no way; not in any way — per nulla

    in this way — così, in questo modo

    it was this way... — è stato così...

    in some ways — in un certo senso, sotto certi aspetti

    7) (habit) abitudine f, (manner) modo di fare

    foreign waysabitudini fpl forestiere

    to get into/out of the way of doing sth — prendere/perdere l'abitudine di fare qc

    8)

    (state) things are in a bad way — le cose si mettono male

    9)

    (with "by") by the way — a proposito

    2. adv

    English-Italian dictionary > way *****

  • 92 cura

    cūra, ae, f. [caveo; cf. curo init. ], care, solicitude, carefulness, thought, concern.
    I.
    Trouble (physical or mental), bestowed on something; solicitude, care, attention, pains (syn.: diligentia, opera, studium, labor, etc.; opp. neglegentia, etc.; v. the foll.; very freq. in every per. and species of composition).
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.
    (α).
    Ab. sol.: curantes magnā cum curā, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48, 107:

    magnā cum curā ego illum curari volo,

    Plaut. Men. 5, 4, 7; cf. id. ib. 5, 4, 9:

    in aliquā re curam ponere (just before: magnum studi um multamque operam, etc.),

    Cic. Off. 1, 6, 19:

    haec tam acrem curam diligentiamque desiderant,

    id. de Or. 3, 48, 184;

    so with diligentia,

    Quint. 10, 1, 86:

    si utrumque cum curā et studio fecerimus,

    id. 10, 7, 29:

    aliquid cum curā exsequi,

    Liv. 39, 41, 6:

    plus laboris et curae,

    Quint. 8, prooem. § 13;

    so with labor,

    id. 2, 2, 10 al.:

    cura et industria,

    Suet. Gram. 21:

    ut in rem publicam omni cogitatione curāque incumberes,

    Cic. Fam. 10, 1, 2;

    so with cogitatio,

    id. ib. 10, 3, 3; id. de Or. 2, 44, 186; and in plur., id. Off. 2, 1, 2;

    opp. neglegentia,

    Quint. 11, 3, 137; 11, 3, 19:

    non naturam defecisse sed curam,

    id. 1, 1, 2;

    so opp. natura,

    id. 1, 2, 4; 2, 8, 5:

    omni curā vestigare,

    Curt. 4, 6, 5:

    omni curā in aliquid incumbere,

    Cic. Fam. 12, 24, 2:

    omnem curam in siderum cognitione ponere,

    id. Div. 1, 42, 93:

    cura et meditatio accessit,

    Tac. Or. 16; cf. id. Agr. 10 et saep.:

    eo majore curā illam (rem publicam) administrari,

    Sall. J. 85, 2:

    curam praestare,

    Suet. Tib. 18:

    in re unā consumere curam (for which, in foll. verse, laborare),

    Hor. S. 2, 4, 48 et saep.: esse cura alicui, to be an object of one's care:

    cura pii diis sunt et qui coluere coluntur,

    Ov. M. 8, 724.—
    (β).
    With gen., care, attention, management, administration, charge, a guardianship, concern for a person or thing, etc.:

    difficilis rerum alienarum,

    Cic. Off. 1, 9, 30; cf.:

    rerum domesticarum,

    Quint. 3, 3, 9:

    maxima belli,

    Cic. Att. 6, 5, 3:

    agrorum,

    Quint. 12, 1, 6:

    corporis,

    id. 1, 11, 15:

    capillorum,

    Suet. Dom. 18:

    funeris sui,

    id. Tib. 51 et saep.:

    deorum,

    Liv. 6, 41, 9:

    civium,

    id. 6, 15, 11:

    nepotum,

    Quint. 4, prooem. §

    2: magni Caesaris,

    Hor. C. 1, 12, 50; Ov. Tr. 5, 7, 37; Sen. Ep. 14, 2 et saep.—
    (γ).
    With de and abl.:

    omnis cura de re publicā,

    Cic. Brut. 3, 10:

    quocum mihi conjuncta cura de publicā re et privatā fuit,

    id. Lael. 4, 15:

    si qua de Pompejo nostro tuendo... cura te attigit,

    id. Att. 9, 11, 2, A:

    gratissima est mihi tua cura de illo mandato,

    id. ib. 5, 4, 1.—So with de:

    curam habere, agere, etc.: de vitā communi omnium curam habere,

    Vitr. 1, 2, init.:

    Romani tamquam de Samnitibus non de se curam agerent,

    Liv. 8, 3, 8.—
    (δ).
    With pro:

    omnium non tam pro Aetolis cura erat, quam ne, etc.,

    Liv. 27, 30, 5:

    curam habere pro aliquo,

    Veg. 2, 20:

    curam pro nobis hospitis, uxor, agas,

    Ov. H. 15 (16), 302.—
    (ε).
    Curae (alicui) esse, to be an object of care or attention; to have a care for, take care of, attend to, to be anxious about, bestow pains upon, etc.:

    Caesar pollicitus est, sibi eam rem curae futuram, etc.,

    Caes. B. G. 1, 33:

    haec sibi esse curae,

    id. ib. 1, 40:

    rati sese diis curae esse,

    Sall. J. 75, 9:

    cui salus mea fuit curae,

    Cic. Fam. 1, 9, 22; 15, 2, 8; Quint. 3, 8, 45 et saep.:

    ea tantae mihi curae sunt, ut, etc.,

    Cic. Fam. 1, 9, 24:

    pollicetur sibi magnae curae fore, ut omnia restituerentur,

    id. Verr. 2, 4, 33, § 73; cf.:

    si tibi curae Quantae conveniat,

    Hor. Ep. 1, 3, 30:

    ipsis doctoribus hoc esse curae velim, ut, etc.,

    Quint. 2, 4, 5:

    dumque amor est curae,

    Ov. M. 2, 683:

    ceterum magis vis morbi ingravescens curae erat, terroresque ac prodigia,

    Liv. 4, 21, 5:

    ceterum eo tempore minus ea bella... curae patribus erant, quam expectatio, etc.,

    id. 35, 23, 1:

    in eorum periculis non secus absentes quam praesentes amicos Attico esse curae,

    Nep. Att. 12, 5.—With a subject-clause:

    nonnulli, quibus non fuit curae caelestem inveterare aquam, etc.,

    Col. 12, 12, 3; Quint. 7, 1, 4; 9, 3, 74:

    eligere modo curae sit,

    id. 10, 1, 31:

    mihi erit curae explorare provinciae voluntatem,

    Plin. Ep. 7, 10, 2.—With de: de mandatis quod tibi curae fuit, est mihi gratum, Cic. Fil. ap. Cic. Fam. 16, 21, 8:

    sic recipiunt, Caesari... de augendā meā dignitate curae fore,

    Cic. Att. 11, 6, 3; cf. id. Fam. 10, 1, 1, and II. A. fin. infra:

    de ceteris senatui curae fore,

    Sall. J. 26, 1.—In the same sense also,
    (ζ).
    Curae aliquid habere:

    cohortatus, ut petitionem suam curae haberent,

    Sall. C. 21 fin.; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 10;

    Quint. prooem. § 16: habebo itaque curae, ut te meliorem reddam,

    Sen. Ben. 1, 8, 2:

    ut ille... quid ageret, curae sibi haberet certiorem facere Atticum,

    Nep. Att. 20, 4.—
    (η).
    Cura est, with subject-clause, solicitude, care, anxiety to do any thing ( poet. and in post-Aug. prose):

    curaque finitimos vincere major erat,

    Ov. F. 1, 30:

    talis amor teneat, nec sit mihi cura mederi,

    Verg. E. 8, 89:

    cura comere capillum fuit,

    Sen. Q. N. 1, 17, 7.—
    2.
    In partic., t. t.
    a.
    In political lang. (esp. of the post-Aug. per.), the management of state affairs, administration, charge, oversight, command, office:

    magistratus et imperia, postremo omnis cura rerum publicarum minime mihi hac tempestate cupiunda videntur,

    Sall. J. 3, 1; so,

    legionis armandae,

    Tac. H. 1, 80:

    aerarii,

    Suet. Aug. 36:

    annonae,

    id. Tib. 8:

    operum publicorum, viarum, aquarum, etc. (preceded by nova officia),

    id. Aug. 37 al. —
    b.
    In the jurists, the management of business for a minor, guardianship, trusteeship (for the more usu. curatio), Dig. 3, 1, 1; 5, 1, 19 et saep.—
    c.
    In medic., medical attendance, healing (for curatio), cure:

    aquae, quae sub cutem est,

    Cels. 2, 10; Vell. 2, 123; Sil. 6, 551 Drak. et saep.— Plur.:

    curae aegrescentium,

    Macr. S. 7, 4, 6.—Hence, poet.:

    illa fuit lacrimis ultima cura meis (sc. somnus),

    Prop. 1, 3, 46; cf. Cic. Fam. 5, 16, 5.—
    d.
    In agriculture, care, culture, rearing:

    Pelusiacae lentis,

    Verg. G. 1, 228:

    boum,

    id. ib. 1, 3.—
    B.
    Meton. (abstr. pro concr.).
    1.
    Like the Gr. meletê, a written work, writing (several times in Tac.;

    elsewhere rare): quorum in manus cura nostra venerit,

    Tac. A. 4, 11; id. Or. 3; Ov. P. 4, 16, 39. —In plur., Tac. A. 3, 24.—
    2.
    An attendant, guardian, overseer (very rare):

    tertius immundae cura fidelis harae,

    i. e. the swine - herd Eumæus, Ov. H. 1, 104: praetorii, Treb. Claud. 14; cf. Ov. Tr. 4, 6, 45; 2, 1.—
    II.
    Anxiety, solicitude, concern, disquiet, trouble, grief, sorrow; syn.: sollicitudo, metus, etc.; cf. phrontis (very freq. in every per. and species of composition).
    A.
    In gen.: si quid ego adjuro curamve levasso, quae nunc te coquit, Enn. ap. Cic. Sen. 1, 1:

    animus lassus, curā confectus,

    Ter. And. 2, 1, 4:

    cottidianā curā angere ani mum,

    id. Phorm. 1, 3, 8:

    curae metusque,

    Cic. Div. 2, 72, 150: cura et sollicitudo. id. Att. 15, 14, 3; Quint. 8, prooem. § 20;

    11, 1, 44 et saep.: curas cordis manis,

    Lucr. 3, 116:

    acres cuppedinis,

    id. 5, 46:

    gravi saucia curā (Dido),

    Verg. A. 4, 1:

    atra, Hor C. 3, 1, 40: edaces,

    id. ib. 2, 11, 18:

    vitiosa,

    id. ib. 2, 16, 22:

    sine curā esse,

    Cic. Att. 12, 6, 4; 15, 12, 2:

    quid facerem, curā cruciabar miser,

    Plaut. Merc. 2, 1, 23:

    cura est, negoti quid sit aut quid nuntiet,

    I am anxious, my concern is, id. ib. 1, 2, 10; cf.: amica mea quid agat, Cura est, ut valeat, id. Stich. [p. 501] 5, 2, 4:

    mihi maximae curae est, non de meā quidem vitā, sed me patria sollicitat, etc.,

    Cic. Fam. 10, 1, 1.—With pro:

    quam pro me curam geris,

    Verg. A. 12, 48.—With in:

    nullā in posterum curā,

    Tac. H. 3, 55.— Plur.:

    cur eam rem tam studiose curas, quae tibi multas dabit curas,

    Auct. Her. 4, 14, 21:

    at tibi curarum milia quanta dabit!

    Prop. 1, 5, 10.—
    B.
    In partic., the care, pain, or anxiety of love, love ( poet.):

    crescit enim assidue spectando cura puellae,

    Prop. 3 (4), 21, 3; cf. Ov. R. Am. 311:

    tua sub nostro pectore cura,

    Prop. 1, 15, 31:

    et juvenum curas et libera vina referre,

    Hor. A. P. 85: hinc illaec primum Veneris dulcedinis in cor Stillavit gutta et successit frigida cura, chilling anxiety for one loved, Lucr. 4, 1060.—Hence,
    2.
    Meton. (abstr. pro concr.), the loved object, the mistress:

    tua cura, Lycoris,

    Verg. E. 10, 22; Prop. 2 (3), 25, 1; 2 (3), 34, 9; Hor. C. 2, 8, 8; Verg. Cir. 75; cf.:

    puer, mea maxima cura,

    id. A. 1, 678; 10, 132:

    cura deum,

    id. ib. 3, 46:

    raucae, tua cura, palumbes,

    id. E. 1, 57 Forbig. ad loc.

    Lewis & Short latin dictionary > cura

  • 93 школа

    [škóla] f.

    "Я хотела, чтобы этот мальчик сам прошёл суровую школу жизни" (А. Островский) — "Volevo che il ragazzo conoscesse da solo la dura scuola della vita" (A. Ostrovskij)

    3) scuola, corrente
    4) scuola, metodo (m.)

    "Я училась в студии пластического танца по школе Айседоры Дункан" (В. Панова) — "Frequentai la scuola di danza plastica secondo il metodo di Isadora Duncan" (V. Panova)

    Новый русско-итальянский словарь > школа

  • 94 школа

    ж.
    начальная / неполная средняя / средняя / высшая / вечерняя / вечерняя рабочей молодежи / частная школа — scuola elementare( primaria) / secondaria di primo grado (media inferiore) / media / superopre / serale / serale per i giovani lavoratori / privata
    отдать / определить в школу — iscrivere a una scuola
    2) (направление в науке, искусстве) scuola; corrente ( течение)
    создать свою школу (в науке, искусстве)creare una scuola
    3) (опыт, выучка) scuola
    4) с-х. ( питомник) vivaio m, semenzaio m, piantonaia

    Большой итальяно-русский словарь > школа

  • 95 coniunctus [1]

    1. coniūnctus, a, um, PAdi. m. Compar. u. Superl. (v. coniungo), verbunden, 1) räumlich verbunden, zusammenhängend, bubilia, Vitr.: possessiones, ICt.: supercilia c., zusammengewachsene, Suet.: coniunctis digitis nasci, ICt. – m. Angabe womit? durch cum m. Abl., sublicae cum omni opere coniunctae, Caes.; selten durch bl. Abl., ratis coniuncta crepidine saxi, Verg. – bes. m. Dat. v. Örtlichkeiten = angrenzend, anstoßend an usw., theatrum coniunctum domui, Caes.: Vari castra muro oppidoque coniuncta, sich anlehnend an usw., Caes.: Paphlagonia coniuncta Cappadociae, Nep.: Gallia Oceano coniuncta, Hirt. b. G. – 2) zeitlich verbunden, a) v. Ereignissen, zusammenhängend, unmittelbar folgend, m. Ang. wem? durch Dat., quae proelio apud Arbela coniuncta sunt, ordiar dicere, Curt. 5, 1, 2. – b) von Pers., der Zeit nach verbunden, gleichzeitig, ein Zeitgenosse, m. Ang. wem? durch Dat., horum aetati prope coniunctus L. Gellius, Cic.: coniunctus igitur Sulpicii aetati P. Antistius fuit, Cic.: cui et dicendi ardore propior et aetate coniunctior, dem ich an Feuer der Rede ähnlicher war und dessen Zeit ich mehr angehörte, Cic. – 3) übh. äußerlich od. innerlich verbunden, a) von lebl. Subjj., verbunden, vereint, vereinbart (vereinbarlich), zusammenhängend, in Verbindung (in Zusammenhang, in Ver wandtschaft) stehend, verwandt, übereinstimmend, wohin gehörend, passibus coniunctis spatiari, Ov.: c. tela ferre, vereint den Angriff machen, Ov. – u. verba coniuncta (Ggstz. v. singula, separata), Quint.; verb. continuata coniunctaque verba (Ggstz. verba singula), Cic.: ebenso sermo c. (Ggstz. singula verba), Quint. – causae c. (Ggstz. causae simplices), Quint. – quae est inter augures conveniens et coniuncta constantia, einhellige u. gemeinsame, Cic. – etenim, si et sapere expetendum sit et valere, coniunctum utrumque magis expetendum sit quam sapere solum, neque tamen, si utrumque sit aestimatione dignum, pluris sit coniunctum, quam sapere ipsum separatim, Cic. de fin. 3, 44. – m. Ang. mit wem? durch cum m. Abl. od. durch bl. Abl. od. durch inter se, zB. vita rustica disiuncta a cupiditate et cum officio coniuncta, Cic.: ut omittam cetera, quae sunt ei cum collega coniuncta atque communia, Cic.: magna quaedam proponemus aut necessaria aut coniuncta cum ipsis, apud quos res agetur, Cic.: Scipio, quocum mihi coniuncta cura de publica re et de privata fuit, Cic.: fortunae plurimorum civium coniunctae cum re publica, bei dem das Staatsinteresse so innig beteiligt ist, Cic. – mendicitas aviditate coniuncta, Cic.: dicendi vis egregia, summā festivitate et venustate coniuncta, Cic. – animum atque animam coniuncta teneri inter se, Lucr. 3, 136. – m. Ang. wem? (deutsch auch "mit wem?") durch Dat., talis simulatio vanitati est coniunctior, quam aut liberalitati aut honestati, Cic.: officii praecepta coniuncta naturae, Cic. – selten m. Ang. woraus? durch ex mit Abl., coniuncta ex pluribus causa, vereint, zusammengesetzt, Quint. 6, 1, 54. – Subst., coniūnctum, ī, n., das Verbundene, α) Plur., coniuncta, das Verwandte, die verwandten Begriffe, Cic. de or. 2, 166 u. 167. – β) als t. t. der Physiker, die kohärierende Eigenschaft (Ggstz. eventum, das äußerlich Zufällige), Lucr. 1, 451 sqq. – b) v. leb. Wesen, durch irgend ein Band im Staats- od. Familienleben verbunden, α) übh. verbunden, vertraut, nahe stehend, befreundet, verwandt, gew. m. Ang. wodurch? durch Abl., qui eiusdem linguae societate coniunctus est, Cic.: patrimonii possidendi habendaeque scholae communione coniuncti, Val. Max.: homo amantissimus mei, familiarissimus, coniunctissimus officiis, usu, consuetudine, Cic.: homines benevolentiā coniuncti, Cic.: propinquitatibus affinitatibusque coniuncti, Caes. – m. Ang. mit wem? od. wem? durch cum m. Abl., durch Dat., durch inter se (sowohl mit als ohne Ang. wodurch?), Segestani cum populo Romano non solum perpetuā societate atque amicitiā, verum etiam cognatione se coniunctos esse arbitrantur, Cic.: qui est cum illo maximis vinculis et propinquitatis et affinitatis coniunctus, Cic. – equites ordini senatorio dignitate proximos, concordiā coniunctissimos esse cupiunt, Cic.: homo mihi coniunctus fidissimā gratiā, Cic.: alci intimā familiaritate coniunctus, Nep. u. Curt.: affinitate aliquā aut propinquitate sibi coniuncti, Suet.: sanguine sibi coniuncti, Val. Max.: C. Mario sanguine coniunctissimus, Vell. – u. (ohne Ang. wodurch?) et cum iis et inter se coniunctissimos fuisse M'. Curium, Ti. Coruncanium, Cic.: quod enim par amicitiae consularis fuit umquam in hac civitate coniunctius, quam fuimus inter nos ego et Cn. Pompeius, Cic.: ut nosmet ipsi inter nos coniunctiores simus, Cic. – u. amitae meae paternum genus cum dis immortalibus coniunctum est, Caes. fr. b. Suet. Caes. 6, 1. – u. (m. Dat.) ad omnes casus coniunctiores rei publicae, Cic.: tam coniuncta populo Romano civitas, Caes.: urbs mihi coniunctissima, Cic.: homo sibi coniunctissimus, Hirt. b. G.: quis mihi in re publica potest aut debet esse coniunctior (näher stehen)? Cic. – m. Ang. wo? durch in m. Abl., quoniam in re publica coniuncti sumus, weil wir politische Freunde sind, einer politischen Partei angehören, Cic. Sull. 93. – selten ohne weitere Ang., Pompeius coniunctus, Nep. Att. 7, 2. – Subst., m. Ang. wodurch? durch Abl., cognatione propinquā coniunctus, Nep. praef. § 7: sanguine coniuncti (Ggstz. alieni), Sall. Iug. 10, 3: m. Dat. wem? coniuncti sontibus, Curt. 6, 11 (42), 20: selten absol. (Ggstz. alienus), coniunctus an alienus, Quint. 7, 4, 21. – übtr., v. der Freundschaft usw. selbst, quae fuit umquam amicitia consularium in nostra civitate coniunctior (vertrauter), Cic. ep. 3, 10, 10 (vgl. Cic. de domo 27): civium Romanorum omnium sanguis coniunctus existimandus est, alle röm. Bürger müssen als Blutsverwandte betrachtet werden, Cic. Verr. 5, 172. – β) ehelich verbunden, vermählt, conservae, Varr. r. r. 1, 17, 5: o digno coniuncta viro, Verg. ecl. 8, 32: übtr., v. Weinstock, si forte eadem est ulmo coniuncta marito, Catull. 62, 54.

    lateinisch-deutsches > coniunctus [1]

  • 96 damno

    damno, āvi, ātum, āre (damnum), büßen, büßen lassen, I) v. Richter, 1) eig., als gerichtl. t. t. = einer Buße od. eines Vergehens schuldig sprechen, verdammen, verurteilen (Ggstz. absolvere, liberare, dimittere), m. Acc. der Pers. (der zuw. zu ergänzen ist), pecuarios, Liv.: alcis ministros sociosque, Cic.: ego accusavi, vos damnastis, Domit. Afer b. Quint.: si uno iudice minus damnarent, wenn die Zahl der verurteilenden Richter einen weniger betrüge, Cic.: matronae ad centum septuaginta damnatae sunt, Liv.: oft Partiz. damnatus, zB. servi damnati (Ggstz. domini indemnati), Cic.: damnatus reus, Cic.: cum iam pro damnato mortuoque esset, so gut als verurteilt u. tot war, Cic.: u. Plur. subst., plenus carcer damnatis, Sen. rhet.: damnatos in integrum restituere, Cic.: damnatos relegatosque restituere, Suet. – m. Acc. der Sache = als ungerecht verwerfen, causam suam, Liv.; vgl. causa iudicata atque damnata, Cic.: istius vita, quae damnata est, Cic.: u. Partiz. Fut. Pass. subst., quem non puduisset damnanda committere, Plin. ep. 3, 9, 5. – m. dopp. Acc. der Pers., d. alqm inauditum, Iustin.: alqm inauditum et indefensum, Tac.: im Passiv m. dopp. Nom., alqs absens damnatur, Liv.: ut mihi innocens damnatus esse videatur, Cic. – m. inter u. Akk. der Klasse, damnari inter sicarios (als M.), Cic. – m. pro (statt, als, wie) u. Abl., alqm pro malo ac noxio, Liv.: alqm pro socio, Cic. – m. per u. Akk. (durch jmd. = auf jmds. Betrieb), damnari per arbitrum, Cic., per indicem (einen Angeber), Liv., per senatum, Eutr. – m. Advv. od. adverb. Ausdrücken, zur Ang. wie? inique damnari a suis civibus, Cic.: damnari merito, Sen., iure, Cic., publice, Cic.: d. alqm sine ullo argumento ac sine teste, Cic. – m. ob od. propter u. Akk., damnari nullam aliam ob causam, nisi propter dicendi inscientiam, Cic.: damnari ob provinciam avare habitam, Tac.: damnari ob haec facinora, ob latrocinia, Lact.: damnari propter haec facinora, Liv.: propter eam vim iure damnari, Cic. – m. eo nomine (unter diesem Titel = um deswillen), Milo Clodio interfecto eo nomine erat damnatus, Caes. b. c. 3, 21, 4. – m. quibus de causis (aus welchen Gründen), nunc recordemur invidiā laborantes quibus de causis aut absoluti sint aut damnati, Val. Max. 8, 1 in. – m. folg. Infin., damnatus vivere paci, Sil. 3, 331. – m. folg. Infin. Perf. act., aut dabis aut contra edictum fecisse damnabere, Cic. Verr. 3, 25: pecuniam ex aerario clam egessisse damnati sunt, Liv. 30, 39, 7: damnati terga vertisse, Sil. 10, 655. – m. folg. quod (weil) u. Indikat. od. Konjunktv., Athenienses Socratem damnaverunt, quod novam religionem introducere videbatur, Val. Max. 1, 1. ext. 7: A. Baebius unus est damnatus, quod milites Romanos praebuisset ad ministerium caedis, Liv. 45, 31, 2 (vgl. unten mit Abl. der Strafe aus Liv. 10, 1, 3). – m. folg. cur (weil) u. Konj., damnabantur plerique cur iocati essent, alii cur tacuissent, alii cur pleraque figurate dixissent, Spart. Sev. 14, 13. – m. Abl. der Veranlassung, ob eundem timorem, quo (aus der) damnatus erat Miltiades, Nep.: inutili pudore causam suam d., Liv.: ea causa, quae ipsā opinione hominum tacitā prope convicta atque damnata sit, durch die öffentliche Meinung stillschweigend überführt und gerichtet sei, Cic.: ebenso Asclepiades existimatione damnatus, durch die öffentliche Meinung gerichtet, Cic. – m. Abl. der Beschuldigung, alqm d. falso crimine, Ov.: damnari capitali crimine, zum Tode verurteilt werden, Val. Max.: damnari eo crimine, Cic.: nunc iam summatim exponam, quibus criminibus Oppianicus damnatus sit, Cic.: u. so m. crimine u. Genet. des Verbrechens, d. alqm crimine affectati regni, Val. Max.: damnari crimine regni, Ov., crimine adulterii, Val. Max.: interfectae sororis crimine a Tullo rege damnari, Val. Max. – m. Abl. des Gesetzes, der Rechtsformel, d. Aquiliam adulterii delatam lege Iuliā, Tac.: damnari lege Corneliā (de falsis), Tac.: damnari lege repetundarum, Tac. u. Plin. ep.: damnari suā lege, Cic.: eādem formulā et damnari et absolvi, Val. Max. 8, 2, 2. – m. Abl. des Gerichtes, Spruches, Zeugen usw. damnari iudicio, Cic., hoc iudicio, Nep., publico iudicio, Vell. u. Tac., populi iudicio, Cic.: damnari capitali iudicio, zum Tode verurteilt werden, Val. Max.: damnari iuratorum iudicum sententiis, Cic. (u. so ut damnatus meā sententiā videar, mir selbst mein Urteil gesprochen, mich selbst verurteilt zu haben scheine, Curt.): damnari quattuordecim tribuum suffragiis, Val. Max.: d. reum atris lapillis (Ggstz. liberare niveis lapillis), Ov.: damnari uno teste, Val. Max.: damnari falso testimonio, Phaedr. – m. Abl. der Strafe, wodurch (wozu?) jmd. verurteilt wird, pecunia, quā feneratores ob annonam compressam damnarunt, Liv.: damnari tantā pecuniā, quanta exsolvi non potest, Iustin.: d. alqm summā totius dotis, Val. Max.: ab alqo (auf jmds. Betrieb) suā lege decem milibus (gravis) aeris damnari, Liv.: d. Frusinates tertiā parte agri, quod (weil) etc., Liv. 10, 1, 3: d. alqm exsilio, Sen. u. Tac.: d. alqm capite, zu einer Kapitalstrafe (Verlust der bürgerl. Rechte, Einkerkerung, Verbannung, Tod), Cornif. rhet. u. Cic.: capite aut multatione bonorum aut insulari solitudine damnari, Amm.: d. alqm latā fugā, an einen bestimmten Verbannungsort verweisen, Amm.: alqm morte, Flor. 3, 21, 28. Sen. Herc. Oet. 892. (vgl. no. 2, a, β u. no. 2, d). – mit Genet. des Vergehens, damnari veneficii, Cornif. rhet.: ambitus, peculatus, proditionis, Cic.: damnari maiestatis (wegen Majestätsbeleidigung), Cic. u. Sen. rhet.: damnari furti, Val. Max., furti et pro (als) socio, Cic.: damnari negotiorum gestorum (wegen schlechter Geschäftsführung), Sen.: damnari ambitus Pompeiā lege, Caes.: damnari Sacerdote praetore iniuriarum, Cic.: damnari falsi (wegen Fälschung), Tac., falsi Areo iudicio, Tac. – m. Genet. der Strafe od. Strafleistung, damnari octupli, Cic.: minoris HS triciens praetorium hominem honeste non posse damnari, Cic.: se collaturos quanti damnatus esset, Liv.: d. alqm capitis (s. oben zu d. capite), Caes., Nep. u. Liv.: d. alqm absentem capitalis poenae, Liv. 42, 43, 9: crimine falso damnari mortis, Verg. Aen. 6, 430: damnatus longi Sisyphus Aeolides laboris, Hor. carm. 2, 14, 19 sq. – m. de (wegen) u. Abl. des Vergehens, damnari de vi, Cic., de vi publica, Tac., de vi et maiestatis, Cic.: damnari de pecuniis repetundis, Cic. – m. ex (infolge) u. Abl., damnari ex Sardinia (wegen der in S. verübten Erpressungen), Cic. pro Scaur. § 2: damnari repetundarum ex Macedonia, Vell. 2, 8, 1. – m. in (in bezug auf) u. Akk., Midas partem damnatur in unam, Ov. met. 11, 178. – m. in (bei) u. Abl., magis vero Valerius in Cosconii absolutione damnatus, quam Cosconius in sua causa liberatus est, Val. Max. 8, 1. absol. 8. – mit ad od. in u. Akk. des Straforts oder der Strafleistung oder Strafe od. (selten) m. Dat. der Strafe, d. alqm ad opus, ad bestias, Suet., in opus vel in ludum, in opus publicum vel ad bestias, ICt.: damnari in metallum, Plin. ep.: crimine falsi in metallum, Plin. ep.: damnari ad poenam, Trai. in Plin. ep. u. Lact., in poenam, in supplicia, Lact.: damnari sententiā dei ad aeternam poenam, Lact.: damnari ad mortem, s. Nipp. Tac. ann. 16, 21: lege eādem ad extremum supplicium damnari, Tac. ann. 6, 38 extr.: ad gladium, Hadrian. imp. b. Ulp. dig. 47, 14, 1 pr., gladio, Sulp. Sev. chron. 2, 51, 4: bestiis esse damnatum, Apul. met. 10, 34. – m. Dat. (zum Besten, zum Vorteil, zugunsten) der Pers. (s. Gertz Sen. de ben. 6, 8, 3), illum Calpurnio damnavit, Val. Max. 8, 2, 1: debitori suo creditor saepe damnatur, der Gl. steht dem Sch. gegenüber oft als schuldig da, Sen. de ben. 6, 4, 4: Antonius Flamma damnatur lege repetundarum et exsilio (zur Verbannung) ob saevitiam, Tac. hist. 4, 45. – m. Zahl- Adv. (wie oft?), semel od. bis iniuriarum damnari, Ps. Quint. decl. 331.

    2) übtr. (wobei das Subjekt immer gleichs. als Richter zu denken ist): a) jmd. zu etw. verurteilen, α) etw. gleichs. als Strafe zu leisten, αα) übh., mit Ang. der Leistung im Abl., pro quibus optatis sacro me carmine damno, Prop. 2, 28, 43. – ββ) v. der Gottheit, damnare alqm voti od. (selten) voto, jmd. zur Erfüllung des Gelübdes (durch Gewährung des dabei ausgesprochenen Wunsches) verurteilen = jmdm. seinen Wunsch gewähren, jmd. seinen Wunsch erreichen lassen, ut Baccho Cererique, tibi sic vota quotannis agricolae facient; damnabis tu quoque votis, Verg. ecl. 5, 79 sq.; gew. im Passiv, damnari voti od. (selten) voto, seines Wunsches teilhaftig werden, seinen Wunsch erreichen (s. Drak. Liv. 7, 28, 2), damnarentur ipsi votorum, quae pro iis suscepissent, Liv.: nunc demum se voti damnatum esse, Nep.: voti damnatus, cuius voti damnatus, Liv.: bis eiusdem voti damnata res publica, Liv.: voto damnatus, Sisenn. 4. fr. 100 (b. Non. 277, 12). Hyg. astr. 2, 24. Lact. fab. 10, 8. p. 260 M. – γγ) v. Testator, den Erben testamentl. verpflichten (vgl. Heindorf u. Fritzsche Hor. sat. 2, 3, 86) m. folg. Infin., Hor. sat. 2, 3, 85 sq. u. ICt.: m. folg. ut od. ne u. Konj., ICt. – β) etwas gleichs. als Strafe zu erdulden = zu etw. bestimmen, m. Genet. od. Abl. wozu? neque nos tarditatis natura damnavit, Quint.: d. aeternā lumina nocte, Ov.: omnia mortalium opera mortalitate damnata sunt, Sen.: omne humanum genus, quodque est quodque erit, morte damnatum est, ist zum T. bestimmt, Sen. ep. 71, 15. – b) jmd. wegen einer Sache verdammen = einer Sache bezichtigen, mit Genet. wessen? alqm summae stultitiae, Cic.: se stultitiae, Lucr.: alqm dementiae, Sen. rhet.: alqm rusticitatis, Sen.: nostra tempora huius infelicitatis (dieser unglücklichen Schwäche), Quint. – mit crimine u. Genet., sceleris crimine avos, Ov. – c) etw. verdammen = als tadelnswert, untauglich usw. verwerfen, verwerflich finden, mißbilligen (Ggstz. probare), dah. auch = aufgeben (vgl. Korte Lucan. 4, 270 u. 338), Passiv damnari (Ggstz. probari, placere), α) übh., eine Pers., Senecam (als Schriftsteller), Quint.: nec mihi mens dubia est, quin te tua numina damnent, Ov.: magnopere damnandi sunt, qui etc., Quint.: d. boves nigri coloris ad laborem, zur A. verwerfen (für untauglich erklären), Plin.: facto damnandus in uno, Ov. – eine Sache, aliquos suos libros iam editos (v. Cicero), Quint.: angustias Romanas (= linguae Romanae), Sen.: tabellas, Ov.: fidem medici, die Tr. des A. verw. = dem A. nicht trauen, Curt.: id consilium, Curt.: spem salutis, Curt.: omnia privata officia damnata (verpönt), Iustin. – m. Abl. = gegen, Lycios hastilibus arcus, gegen die Speere verwerfen = das Speerwerfen dem Bogenschießen vorziehen, Sil.: ebenso Eoas iaculo sagittas, Stat. – m. Genet. (wegen), damnandus facti, recht unklug, Sil. 6, 191. – m. Infin., ales damnavit vesci, verschmähte zu usw., Sil. 5, 62. – m. Acc. u. Infin., Plin. u. Sil. – β) Passiv damnari v. Amtsbewerber, Cic. Sest. 79 (im Doppelsinn mit no. I, 1). – d) jmdm. od. einer Sache eine Pers. od. Sache zum Verderben, zur Vernichtung gleichs. zusprechen, anheimgeben, damnatum esse, der Vernichtung anheimgegeben sein, anheimfallen, gew. m. Dat., Stygio caput Orco, Verg.: morti damnatum esse, Lucr.: Teucro damnatum esse Quirino (v. einer Flotte), Prop.: Ilion, mihi castaeque damnatum Minervae, Hor.: m. Acc. resp., et numquam somno damnatus lumina (an den Aug.) serpens, der niemals Schlaf in die Augen kam, Lucan. 9, 363. – ohne Dat., quem damnet (sc. leto) labor, wen die Kriegsarbeit dem Tode zuspräche (= wen der Kampf dem Tode weihe), Verg. Aen. 12, 727.

    II) v. Kläger, jmds. Verurteilung betreiben, -bewirken, -durchsetzen, -zu bewirken od. durchzusetzen suchen (s. Drak. Liv. 7, 16, 9), reum, Val. Max.: Verrem (v. Cicero), Plin. – m. Abl. der Beschuldigung, hoc uno crimine illum, Cic. – m. Abl. des Beschlusses, nec mea decreto damnasti facta senatus, Ov. – m. Genet. der Strafe, d. alqm capitis, Vet. lex b. Ps. Quint. decl. – m. Genet. des Vergehens, C. Verrem repetundarum (v. Cicero), Aur. Vict. – mit ex (infolge, auf Grund) u. Abl. od. mit bl. Abl., illum ex empto vendito (v. Käufer), Varro: alqm lege Iuliā, Tac. – m. apud u. Akk. od. m. sub u. Abl. des Richters, alqm apud recuperatores, Plaut.: sub iudice alqm fraudis, Tac.: crudelis et diri facti crimine sub magno iudice damnari, Val. Max.

    lateinisch-deutsches > damno

  • 97 remitto

    re-mitto, mīsī, missum, ere, I) zurückgehen lassen, zurückschicken, contionem, nach Hause schicken, entlassen, Liv.: adulterum, ICt.: mulieres Romam, Cic.: alqm cum legione in hiberna, Caes.: obsides alci, Caes.: librum alci, Cic.: nuntium uxori, einen Scheidebrief schicken, Cic.: so auch repudium remittere, die Ehe aufkündigen (seiner Braut), Komik.; u. repudium remittere genero, Sen. rhet.: Caesari litteras (m. folg. indir. Fragesatz), zurückschreiben, Caes.: scripta ad Caesarem mandata, dagegensenden, Caes. – dah. 1) zurückwerfen, pila, Caes.: calces, nach hinten ausschlagen, Nep. – 2) wiedergeben, wieder zustellen, alci aedes, Plaut. – erwidernd, alci beneficium, Caes.: veniam (eine Gefälligkeit), Verg. – 3) (wieder) von sich lassen, a) von sich geben, vocem nemora remittunt, geben ein Echo, Verg.: sanguinem e pulmone, Ov.: digitum contrahere et remittere, Plin.: sonum, Hor.: lactis plurimum ficus remittit, Colum.: oleae librum remittunt, bekommen Bast, Colum.: colores, fahren lassen, Vitr.: bildl., opinionem animo, ablegen, aufgeben, Cic. – b) hervorbringen, verursachen, atramenta remittunt labem, Hor.: quod baca remisit olivae, Hor.: vasa aënea aeruginem remittunt, Colum. – 4) zurückziehen, hanc manum, Sen. Oedip. fr. (Phoeniss.)61. – 5) wohin verweisen, causam ad senatum, Tac.: alqm ad ipsum volumen, Plin. ep. – II) zurückgehen lassen, -schießen lassen, ramulum adductum, Cic.: habenas, Cic.: so auch frena equo, Ov.: arcum, abspannen, Hor. – dah. 1) herablassen, herabsinken lassen, brachia, Verg.: aures, Plin.: tunica remissa, Ov.: digiti sopore remissi, Ov. – 2) auflösen, vincula, Ov. met. 9, 315. – bes.: a) (wieder) flüssig machen, sevum igne, Ser. Samm.: calor mella liquefacta remittit, läßt durch Schmelzen zergehen, Verg. – b) befreien, zB. vom Fieber, Plin. ep.: vere remissus ager, im Frühjahr ist der Acker frei von Eis und Schnee, Ov. – 3) machen, daß etwas nachläßt od. abläßt, etwas abhalten, abziehen, spes animos a certamine remisit, Liv.: ab religione animos remiserunt, sie fühlten sich in ihrem Gewissen etwas erleichtert, Liv.: refl. se remittere, Nep. u. Sen., od. medial remitti, Plin. ep., nachlassen von der Arbeit, sich erholen: animum, dem Geiste Erholung gönnen, Cic.: cantus remittunt animos, geben Erholung, heitern auf, Cic. – refl. se remittiere u. bl. remittere, nachlassen, milder werden, abnehmen, aufhören, cum remiserant dolores, Cic.: dolor se remittit, Cels.: dolores se remittent, Ter.: imbres remiserunt, Liv.: ventus remisit, Caes. – ebenso medial remitti, zB. febres remittuntur, Cels.: vita remissa, das beendigte, Poëta bei Cic. – 4) einer Sache freien Lauf lassen (Ggstz. continere), animi appetitus, qui tum remitterentur, tum continerentur, Cic. de nat. deor. 2, 34. – 5) nachlassen = erlauben, zugestehen, einräumen, in etwas zu Willen sein, auf etwas verzichten, a) übh.: memoriam, Cic.: alci legionem, abtreten, Brut. in Cic. ep.: omnia ista concedam et remittam, Cic.: id reddo ac remitto, verzichte darauf, Cic.: so auch provinciam remitto, exercitum depono, Cic.: remittentibus tribunis (da die Tr. es gestatten) comitia sunt habita, Liv.: mit folg. Infin., nec res dubitare remittit, Ov. met. 11, 376: prodesse remittit, Claud. laud. Stil. 2, 37: m. folg. ne, quamquam tibi remitto, necesse ne habeas scribere, Cic. ad Att. 12, 39, 1. – b) eine Leistung, Strafe usw. nachlassen, erlassen, ersparen, schenken, auf etwas verzichten, ne nihil remissum dicatis remitto (sc. aliquid laboris), Liv.: munus sine ignominia, Gell.: navem in triennium, Cic.: contionem, Liv.: multam, Cic., multam alci, Liv.: poenam, Liv.: pecunias, Caes.: culpam, verzeihen, Val. Flacc.: Erycis tibi terga (i.e. caestus) remitto, ich will keinen Gebrauch davon machen, Verg.: m. folg. Dat. (zugunsten jmds.), inimicitias suas rei publicae, Liv.: memoriam simultatum patriae, aus Liebe zum Vaterlande aufgeben, Liv.: privata odia publicis utilitatibus, Tac.: rei publicae novissimum casum, Tac. – c) nachlassen, ablassen, nachgeben, de celeritate, Cic.: aliquantum, Cic.: bellum, Liv.: industriam, Liv.: nullum tempus, Ter.: aliquid iracundiae, Cic.: aliquid de severitate cogendi (sc. pignora), Cic.: ex aequissimis condicionibus aliquid, Cic.: de summa iuris, Liv.: si ex hoc impetu (von dem raschen Gange) rerum nihil prolatando remittitur, Liv. – m. folg. Infin., remittas iam me onerare iniuriis, Ter. Andr. 827: remittas quaerere, quid etc., Hor. carm. 2, 11, 3: neque remittit, quid ubique hostis ageret, explorare, Sall. Iug. 52, 5.

    lateinisch-deutsches > remitto

  • 98 coniunctus

    1. coniūnctus, a, um, PAdi. m. Compar. u. Superl. (v. coniungo), verbunden, 1) räumlich verbunden, zusammenhängend, bubilia, Vitr.: possessiones, ICt.: supercilia c., zusammengewachsene, Suet.: coniunctis digitis nasci, ICt. – m. Angabe womit? durch cum m. Abl., sublicae cum omni opere coniunctae, Caes.; selten durch bl. Abl., ratis coniuncta crepidine saxi, Verg. – bes. m. Dat. v. Örtlichkeiten = angrenzend, anstoßend an usw., theatrum coniunctum domui, Caes.: Vari castra muro oppidoque coniuncta, sich anlehnend an usw., Caes.: Paphlagonia coniuncta Cappadociae, Nep.: Gallia Oceano coniuncta, Hirt. b. G. – 2) zeitlich verbunden, a) v. Ereignissen, zusammenhängend, unmittelbar folgend, m. Ang. wem? durch Dat., quae proelio apud Arbela coniuncta sunt, ordiar dicere, Curt. 5, 1, 2. – b) von Pers., der Zeit nach verbunden, gleichzeitig, ein Zeitgenosse, m. Ang. wem? durch Dat., horum aetati prope coniunctus L. Gellius, Cic.: coniunctus igitur Sulpicii aetati P. Antistius fuit, Cic.: cui et dicendi ardore propior et aetate coniunctior, dem ich an Feuer der Rede ähnlicher war und dessen Zeit ich mehr angehörte, Cic. – 3) übh. äußerlich od. innerlich verbunden, a) von lebl. Subjj., verbunden, vereint, vereinbart (vereinbarlich), zusammenhängend, in Verbindung (in Zusammenhang, in Ver-
    ————
    wandtschaft) stehend, verwandt, übereinstimmend, wohin gehörend, passibus coniunctis spatiari, Ov.: c. tela ferre, vereint den Angriff machen, Ov. – u. verba coniuncta (Ggstz. v. singula, separata), Quint.; verb. continuata coniunctaque verba (Ggstz. verba singula), Cic.: ebenso sermo c. (Ggstz. singula verba), Quint. – causae c. (Ggstz. causae simplices), Quint. – quae est inter augures conveniens et coniuncta constantia, einhellige u. gemeinsame, Cic. – etenim, si et sapere expetendum sit et valere, coniunctum utrumque magis expetendum sit quam sapere solum, neque tamen, si utrumque sit aestimatione dignum, pluris sit coniunctum, quam sapere ipsum separatim, Cic. de fin. 3, 44. – m. Ang. mit wem? durch cum m. Abl. od. durch bl. Abl. od. durch inter se, zB. vita rustica disiuncta a cupiditate et cum officio coniuncta, Cic.: ut omittam cetera, quae sunt ei cum collega coniuncta atque communia, Cic.: magna quaedam proponemus aut necessaria aut coniuncta cum ipsis, apud quos res agetur, Cic.: Scipio, quocum mihi coniuncta cura de publica re et de privata fuit, Cic.: fortunae plurimorum civium coniunctae cum re publica, bei dem das Staatsinteresse so innig beteiligt ist, Cic. – mendicitas aviditate coniuncta, Cic.: dicendi vis egregia, summā festivitate et venustate coniuncta, Cic. – animum atque animam coniuncta teneri inter se, Lucr. 3, 136. – m. Ang. wem? (deutsch auch "mit wem?")
    ————
    durch Dat., talis simulatio vanitati est coniunctior, quam aut liberalitati aut honestati, Cic.: officii praecepta coniuncta naturae, Cic. – selten m. Ang. woraus? durch ex mit Abl., coniuncta ex pluribus causa, vereint, zusammengesetzt, Quint. 6, 1, 54. – Subst., coniūnctum, ī, n., das Verbundene, α) Plur., coniuncta, das Verwandte, die verwandten Begriffe, Cic. de or. 2, 166 u. 167. – β) als t. t. der Physiker, die kohärierende Eigenschaft (Ggstz. eventum, das äußerlich Zufällige), Lucr. 1, 451 sqq. – b) v. leb. Wesen, durch irgend ein Band im Staats- od. Familienleben verbunden, α) übh. verbunden, vertraut, nahe stehend, befreundet, verwandt, gew. m. Ang. wodurch? durch Abl., qui eiusdem linguae societate coniunctus est, Cic.: patrimonii possidendi habendaeque scholae communione coniuncti, Val. Max.: homo amantissimus mei, familiarissimus, coniunctissimus officiis, usu, consuetudine, Cic.: homines benevolentiā coniuncti, Cic.: propinquitatibus affinitatibusque coniuncti, Caes. – m. Ang. mit wem? od. wem? durch cum m. Abl., durch Dat., durch inter se (sowohl mit als ohne Ang. wodurch?), Segestani cum populo Romano non solum perpetuā societate atque amicitiā, verum etiam cognatione se coniunctos esse arbitrantur, Cic.: qui est cum illo maximis vinculis et propinquitatis et affinitatis coniunctus, Cic. – equites ordini senatorio dignitate proximos, concordiā
    ————
    coniunctissimos esse cupiunt, Cic.: homo mihi coniunctus fidissimā gratiā, Cic.: alci intimā familiaritate coniunctus, Nep. u. Curt.: affinitate aliquā aut propinquitate sibi coniuncti, Suet.: sanguine sibi coniuncti, Val. Max.: C. Mario sanguine coniunctissimus, Vell. – u. (ohne Ang. wodurch?) et cum iis et inter se coniunctissimos fuisse M'. Curium, Ti. Coruncanium, Cic.: quod enim par amicitiae consularis fuit umquam in hac civitate coniunctius, quam fuimus inter nos ego et Cn. Pompeius, Cic.: ut nosmet ipsi inter nos coniunctiores simus, Cic. – u. amitae meae paternum genus cum dis immortalibus coniunctum est, Caes. fr. b. Suet. Caes. 6, 1. – u. (m. Dat.) ad omnes casus coniunctiores rei publicae, Cic.: tam coniuncta populo Romano civitas, Caes.: urbs mihi coniunctissima, Cic.: homo sibi coniunctissimus, Hirt. b. G.: quis mihi in re publica potest aut debet esse coniunctior (näher stehen)? Cic. – m. Ang. wo? durch in m. Abl., quoniam in re publica coniuncti sumus, weil wir politische Freunde sind, einer politischen Partei angehören, Cic. Sull. 93. – selten ohne weitere Ang., Pompeius coniunctus, Nep. Att. 7, 2. – Subst., m. Ang. wodurch? durch Abl., cognatione propinquā coniunctus, Nep. praef. § 7: sanguine coniuncti (Ggstz. alieni), Sall. Iug. 10, 3: m. Dat. wem? coniuncti sontibus, Curt. 6, 11 (42), 20: selten absol. (Ggstz. alienus), coniunctus an alienus, Quint. 7, 4,
    ————
    21. – übtr., v. der Freundschaft usw. selbst, quae fuit umquam amicitia consularium in nostra civitate coniunctior (vertrauter), Cic. ep. 3, 10, 10 (vgl. Cic. de domo 27): civium Romanorum omnium sanguis coniunctus existimandus est, alle röm. Bürger müssen als Blutsverwandte betrachtet werden, Cic. Verr. 5, 172. – β) ehelich verbunden, vermählt, conservae, Varr. r. r. 1, 17, 5: o digno coniuncta viro, Verg. ecl. 8, 32: übtr., v. Weinstock, si forte eadem est ulmo coniuncta marito, Catull. 62, 54.
    ————————
    2. coniūnctus, Abl. ū, m. (coniungo), die Verbindung, Varr. LL. 10, 24. Paul. dig. 32, 1, 91. § 4.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > coniunctus

  • 99 damno

    damno, āvi, ātum, āre (damnum), büßen, büßen lassen, I) v. Richter, 1) eig., als gerichtl. t. t. = einer Buße od. eines Vergehens schuldig sprechen, verdammen, verurteilen (Ggstz. absolvere, liberare, dimittere), m. Acc. der Pers. (der zuw. zu ergänzen ist), pecuarios, Liv.: alcis ministros sociosque, Cic.: ego accusavi, vos damnastis, Domit. Afer b. Quint.: si uno iudice minus damnarent, wenn die Zahl der verurteilenden Richter einen weniger betrüge, Cic.: matronae ad centum septuaginta damnatae sunt, Liv.: oft Partiz. damnatus, zB. servi damnati (Ggstz. domini indemnati), Cic.: damnatus reus, Cic.: cum iam pro damnato mortuoque esset, so gut als verurteilt u. tot war, Cic.: u. Plur. subst., plenus carcer damnatis, Sen. rhet.: damnatos in integrum restituere, Cic.: damnatos relegatosque restituere, Suet. – m. Acc. der Sache = als ungerecht verwerfen, causam suam, Liv.; vgl. causa iudicata atque damnata, Cic.: istius vita, quae damnata est, Cic.: u. Partiz. Fut. Pass. subst., quem non puduisset damnanda committere, Plin. ep. 3, 9, 5. – m. dopp. Acc. der Pers., d. alqm inauditum, Iustin.: alqm inauditum et indefensum, Tac.: im Passiv m. dopp. Nom., alqs absens damnatur, Liv.: ut mihi innocens damnatus esse videatur, Cic. – m. inter u. Akk. der Klasse, damnari inter sicarios (als M.), Cic. – m. pro (statt, als, wie) u. Abl.,
    ————
    alqm pro malo ac noxio, Liv.: alqm pro socio, Cic. – m. per u. Akk. (durch jmd. = auf jmds. Betrieb), damnari per arbitrum, Cic., per indicem (einen Angeber), Liv., per senatum, Eutr. – m. Advv. od. adverb. Ausdrücken, zur Ang. wie? inique damnari a suis civibus, Cic.: damnari merito, Sen., iure, Cic., publice, Cic.: d. alqm sine ullo argumento ac sine teste, Cic. – m. ob od. propter u. Akk., damnari nullam aliam ob causam, nisi propter dicendi inscientiam, Cic.: damnari ob provinciam avare habitam, Tac.: damnari ob haec facinora, ob latrocinia, Lact.: damnari propter haec facinora, Liv.: propter eam vim iure damnari, Cic. – m. eo nomine (unter diesem Titel = um deswillen), Milo Clodio interfecto eo nomine erat damnatus, Caes. b. c. 3, 21, 4. – m. quibus de causis (aus welchen Gründen), nunc recordemur invidiā laborantes quibus de causis aut absoluti sint aut damnati, Val. Max. 8, 1 in. – m. folg. Infin., damnatus vivere paci, Sil. 3, 331. – m. folg. Infin. Perf. act., aut dabis aut contra edictum fecisse damnabere, Cic. Verr. 3, 25: pecuniam ex aerario clam egessisse damnati sunt, Liv. 30, 39, 7: damnati terga vertisse, Sil. 10, 655. – m. folg. quod (weil) u. Indikat. od. Konjunktv., Athenienses Socratem damnaverunt, quod novam religionem introducere videbatur, Val. Max. 1, 1. ext. 7: A. Baebius unus est damnatus, quod milites Romanos praebuisset ad ministerium caedis, Liv. 45, 31, 2 (vgl.
    ————
    unten mit Abl. der Strafe aus Liv. 10, 1, 3). – m. folg. cur (weil) u. Konj., damnabantur plerique cur iocati essent, alii cur tacuissent, alii cur pleraque figurate dixissent, Spart. Sev. 14, 13. – m. Abl. der Veranlassung, ob eundem timorem, quo (aus der) damnatus erat Miltiades, Nep.: inutili pudore causam suam d., Liv.: ea causa, quae ipsā opinione hominum tacitā prope convicta atque damnata sit, durch die öffentliche Meinung stillschweigend überführt und gerichtet sei, Cic.: ebenso Asclepiades existimatione damnatus, durch die öffentliche Meinung gerichtet, Cic. – m. Abl. der Beschuldigung, alqm d. falso crimine, Ov.: damnari capitali crimine, zum Tode verurteilt werden, Val. Max.: damnari eo crimine, Cic.: nunc iam summatim exponam, quibus criminibus Oppianicus damnatus sit, Cic.: u. so m. crimine u. Genet. des Verbrechens, d. alqm crimine affectati regni, Val. Max.: damnari crimine regni, Ov., crimine adulterii, Val. Max.: interfectae sororis crimine a Tullo rege damnari, Val. Max. – m. Abl. des Gesetzes, der Rechtsformel, d. Aquiliam adulterii delatam lege Iuliā, Tac.: damnari lege Corneliā (de falsis), Tac.: damnari lege repetundarum, Tac. u. Plin. ep.: damnari suā lege, Cic.: eādem formulā et damnari et absolvi, Val. Max. 8, 2, 2. – m. Abl. des Gerichtes, Spruches, Zeugen usw. damnari iudicio, Cic., hoc iudicio, Nep., publico iudicio, Vell. u. Tac., populi iu-
    ————
    dicio, Cic.: damnari capitali iudicio, zum Tode verurteilt werden, Val. Max.: damnari iuratorum iudicum sententiis, Cic. (u. so ut damnatus meā sententiā videar, mir selbst mein Urteil gesprochen, mich selbst verurteilt zu haben scheine, Curt.): damnari quattuordecim tribuum suffragiis, Val. Max.: d. reum atris lapillis (Ggstz. liberare niveis lapillis), Ov.: damnari uno teste, Val. Max.: damnari falso testimonio, Phaedr. – m. Abl. der Strafe, wodurch (wozu?) jmd. verurteilt wird, pecunia, quā feneratores ob annonam compressam damnarunt, Liv.: damnari tantā pecuniā, quanta exsolvi non potest, Iustin.: d. alqm summā totius dotis, Val. Max.: ab alqo (auf jmds. Betrieb) suā lege decem milibus (gravis) aeris damnari, Liv.: d. Frusinates tertiā parte agri, quod (weil) etc., Liv. 10, 1, 3: d. alqm exsilio, Sen. u. Tac.: d. alqm capite, zu einer Kapitalstrafe (Verlust der bürgerl. Rechte, Einkerkerung, Verbannung, Tod), Cornif. rhet. u. Cic.: capite aut multatione bonorum aut insulari solitudine damnari, Amm.: d. alqm latā fugā, an einen bestimmten Verbannungsort verweisen, Amm.: alqm morte, Flor. 3, 21, 28. Sen. Herc. Oet. 892. (vgl. no. 2, a, β u. no. 2, d). – mit Genet. des Vergehens, damnari veneficii, Cornif. rhet.: ambitus, peculatus, proditionis, Cic.: damnari maiestatis (wegen Majestätsbeleidigung), Cic. u. Sen. rhet.: damnari furti, Val. Max., furti et pro (als) socio, Cic.: damnari
    ————
    negotiorum gestorum (wegen schlechter Geschäftsführung), Sen.: damnari ambitus Pompeiā lege, Caes.: damnari Sacerdote praetore iniuriarum, Cic.: damnari falsi (wegen Fälschung), Tac., falsi Areo iudicio, Tac. – m. Genet. der Strafe od. Strafleistung, damnari octupli, Cic.: minoris HS triciens praetorium hominem honeste non posse damnari, Cic.: se collaturos quanti damnatus esset, Liv.: d. alqm capitis (s. oben zu d. capite), Caes., Nep. u. Liv.: d. alqm absentem capitalis poenae, Liv. 42, 43, 9: crimine falso damnari mortis, Verg. Aen. 6, 430: damnatus longi Sisyphus Aeolides laboris, Hor. carm. 2, 14, 19 sq. – m. de (wegen) u. Abl. des Vergehens, damnari de vi, Cic., de vi publica, Tac., de vi et maiestatis, Cic.: damnari de pecuniis repetundis, Cic. – m. ex (infolge) u. Abl., damnari ex Sardinia (wegen der in S. verübten Erpressungen), Cic. pro Scaur. § 2: damnari repetundarum ex Macedonia, Vell. 2, 8, 1. – m. in (in bezug auf) u. Akk., Midas partem damnatur in unam, Ov. met. 11, 178. – m. in (bei) u. Abl., magis vero Valerius in Cosconii absolutione damnatus, quam Cosconius in sua causa liberatus est, Val. Max. 8, 1. absol. 8. – mit ad od. in u. Akk. des Straforts oder der Strafleistung oder Strafe od. (selten) m. Dat. der Strafe, d. alqm ad opus, ad bestias, Suet., in opus vel in ludum, in opus publicum vel ad bestias, ICt.: damnari in metallum, Plin. ep.: crimine falsi in metallum,
    ————
    Plin. ep.: damnari ad poenam, Trai. in Plin. ep. u. Lact., in poenam, in supplicia, Lact.: damnari sententiā dei ad aeternam poenam, Lact.: damnari ad mortem, s. Nipp. Tac. ann. 16, 21: lege eādem ad extremum supplicium damnari, Tac. ann. 6, 38 extr.: ad gladium, Hadrian. imp. b. Ulp. dig. 47, 14, 1 pr., gladio, Sulp. Sev. chron. 2, 51, 4: bestiis esse damnatum, Apul. met. 10, 34. – m. Dat. (zum Besten, zum Vorteil, zugunsten) der Pers. (s. Gertz Sen. de ben. 6, 8, 3), illum Calpurnio damnavit, Val. Max. 8, 2, 1: debitori suo creditor saepe damnatur, der Gl. steht dem Sch. gegenüber oft als schuldig da, Sen. de ben. 6, 4, 4: Antonius Flamma damnatur lege repetundarum et exsilio (zur Verbannung) ob saevitiam, Tac. hist. 4, 45. – m. Zahl- Adv. (wie oft?), semel od. bis iniuriarum damnari, Ps. Quint. decl. 331.
    2) übtr. (wobei das Subjekt immer gleichs. als Richter zu denken ist): a) jmd. zu etw. verurteilen, α) etw. gleichs. als Strafe zu leisten, αα) übh., mit Ang. der Leistung im Abl., pro quibus optatis sacro me carmine damno, Prop. 2, 28, 43. – ββ) v. der Gottheit, damnare alqm voti od. (selten) voto, jmd. zur Erfüllung des Gelübdes (durch Gewährung des dabei ausgesprochenen Wunsches) verurteilen = jmdm. seinen Wunsch gewähren, jmd. seinen Wunsch erreichen lassen, ut Baccho Cererique, tibi sic vota quotannis agricolae facient; damnabis tu quo-
    ————
    que votis, Verg. ecl. 5, 79 sq.; gew. im Passiv, damnari voti od. (selten) voto, seines Wunsches teilhaftig werden, seinen Wunsch erreichen (s. Drak. Liv. 7, 28, 2), damnarentur ipsi votorum, quae pro iis suscepissent, Liv.: nunc demum se voti damnatum esse, Nep.: voti damnatus, cuius voti damnatus, Liv.: bis eiusdem voti damnata res publica, Liv.: voto damnatus, Sisenn. 4. fr. 100 (b. Non. 277, 12). Hyg. astr. 2, 24. Lact. fab. 10, 8. p. 260 M. – γγ) v. Testator, den Erben testamentl. verpflichten (vgl. Heindorf u. Fritzsche Hor. sat. 2, 3, 86) m. folg. Infin., Hor. sat. 2, 3, 85 sq. u. ICt.: m. folg. ut od. ne u. Konj., ICt. – β) etwas gleichs. als Strafe zu erdulden = zu etw. bestimmen, m. Genet. od. Abl. wozu? neque nos tarditatis natura damnavit, Quint.: d. aeternā lumina nocte, Ov.: omnia mortalium opera mortalitate damnata sunt, Sen.: omne humanum genus, quodque est quodque erit, morte damnatum est, ist zum T. bestimmt, Sen. ep. 71, 15. – b) jmd. wegen einer Sache verdammen = einer Sache bezichtigen, mit Genet. wessen? alqm summae stultitiae, Cic.: se stultitiae, Lucr.: alqm dementiae, Sen. rhet.: alqm rusticitatis, Sen.: nostra tempora huius infelicitatis (dieser unglücklichen Schwäche), Quint. – mit crimine u. Genet., sceleris crimine avos, Ov. – c) etw. verdammen = als tadelnswert, untauglich usw. verwerfen, verwerflich finden, mißbilligen (Ggstz. probare), dah. auch =
    ————
    aufgeben (vgl. Korte Lucan. 4, 270 u. 338), Passiv damnari (Ggstz. probari, placere), α) übh., eine Pers., Senecam (als Schriftsteller), Quint.: nec mihi mens dubia est, quin te tua numina damnent, Ov.: magnopere damnandi sunt, qui etc., Quint.: d. boves nigri coloris ad laborem, zur A. verwerfen (für untauglich erklären), Plin.: facto damnandus in uno, Ov. – eine Sache, aliquos suos libros iam editos (v. Cicero), Quint.: angustias Romanas (= linguae Romanae), Sen.: tabellas, Ov.: fidem medici, die Tr. des A. verw. = dem A. nicht trauen, Curt.: id consilium, Curt.: spem salutis, Curt.: omnia privata officia damnata (verpönt), Iustin. – m. Abl. = gegen, Lycios hastilibus arcus, gegen die Speere verwerfen = das Speerwerfen dem Bogenschießen vorziehen, Sil.: ebenso Eoas iaculo sagittas, Stat. – m. Genet. (wegen), damnandus facti, recht unklug, Sil. 6, 191. – m. Infin., ales damnavit vesci, verschmähte zu usw., Sil. 5, 62. – m. Acc. u. Infin., Plin. u. Sil. – β) Passiv damnari v. Amtsbewerber, Cic. Sest. 79 (im Doppelsinn mit no. I, 1). – d) jmdm. od. einer Sache eine Pers. od. Sache zum Verderben, zur Vernichtung gleichs. zusprechen, anheimgeben, damnatum esse, der Vernichtung anheimgegeben sein, anheimfallen, gew. m. Dat., Stygio caput Orco, Verg.: morti damnatum esse, Lucr.: Teucro damnatum esse Quirino (v. einer Flotte), Prop.: Ilion, mihi castaeque
    ————
    damnatum Minervae, Hor.: m. Acc. resp., et numquam somno damnatus lumina (an den Aug.) serpens, der niemals Schlaf in die Augen kam, Lucan. 9, 363. – ohne Dat., quem damnet (sc. leto) labor, wen die Kriegsarbeit dem Tode zuspräche (= wen der Kampf dem Tode weihe), Verg. Aen. 12, 727.
    II) v. Kläger, jmds. Verurteilung betreiben, -bewirken, -durchsetzen, -zu bewirken od. durchzusetzen suchen (s. Drak. Liv. 7, 16, 9), reum, Val. Max.: Verrem (v. Cicero), Plin. – m. Abl. der Beschuldigung, hoc uno crimine illum, Cic. – m. Abl. des Beschlusses, nec mea decreto damnasti facta senatus, Ov. – m. Genet. der Strafe, d. alqm capitis, Vet. lex b. Ps. Quint. decl. – m. Genet. des Vergehens, C. Verrem repetundarum (v. Cicero), Aur. Vict. – mit ex (infolge, auf Grund) u. Abl. od. mit bl. Abl., illum ex empto vendito (v. Käufer), Varro: alqm lege Iuliā, Tac. – m. apud u. Akk. od. m. sub u. Abl. des Richters, alqm apud recuperatores, Plaut.: sub iudice alqm fraudis, Tac.: crudelis et diri facti crimine sub magno iudice damnari, Val. Max.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > damno

  • 100 remitto

    re-mitto, mīsī, missum, ere, I) zurückgehen lassen, zurückschicken, contionem, nach Hause schicken, entlassen, Liv.: adulterum, ICt.: mulieres Romam, Cic.: alqm cum legione in hiberna, Caes.: obsides alci, Caes.: librum alci, Cic.: nuntium uxori, einen Scheidebrief schicken, Cic.: so auch repudium remittere, die Ehe aufkündigen (seiner Braut), Komik.; u. repudium remittere genero, Sen. rhet.: Caesari litteras (m. folg. indir. Fragesatz), zurückschreiben, Caes.: scripta ad Caesarem mandata, dagegensenden, Caes. – dah. 1) zurückwerfen, pila, Caes.: calces, nach hinten ausschlagen, Nep. – 2) wiedergeben, wieder zustellen, alci aedes, Plaut. – erwidernd, alci beneficium, Caes.: veniam (eine Gefälligkeit), Verg. – 3) (wieder) von sich lassen, a) von sich geben, vocem nemora remittunt, geben ein Echo, Verg.: sanguinem e pulmone, Ov.: digitum contrahere et remittere, Plin.: sonum, Hor.: lactis plurimum ficus remittit, Colum.: oleae librum remittunt, bekommen Bast, Colum.: colores, fahren lassen, Vitr.: bildl., opinionem animo, ablegen, aufgeben, Cic. – b) hervorbringen, verursachen, atramenta remittunt labem, Hor.: quod baca remisit olivae, Hor.: vasa aënea aeruginem remittunt, Colum. – 4) zurückziehen, hanc manum, Sen. Oedip. fr. (Phoeniss.)61. – 5) wohin verweisen, causam ad senatum, Tac.: alqm ad ipsum
    ————
    volumen, Plin. ep. – II) zurückgehen lassen, -schießen lassen, ramulum adductum, Cic.: habenas, Cic.: so auch frena equo, Ov.: arcum, abspannen, Hor. – dah. 1) herablassen, herabsinken lassen, brachia, Verg.: aures, Plin.: tunica remissa, Ov.: digiti sopore remissi, Ov. – 2) auflösen, vincula, Ov. met. 9, 315. – bes.: a) (wieder) flüssig machen, sevum igne, Ser. Samm.: calor mella liquefacta remittit, läßt durch Schmelzen zergehen, Verg. – b) befreien, zB. vom Fieber, Plin. ep.: vere remissus ager, im Frühjahr ist der Acker frei von Eis und Schnee, Ov. – 3) machen, daß etwas nachläßt od. abläßt, etwas abhalten, abziehen, spes animos a certamine remisit, Liv.: ab religione animos remiserunt, sie fühlten sich in ihrem Gewissen etwas erleichtert, Liv.: refl. se remittere, Nep. u. Sen., od. medial remitti, Plin. ep., nachlassen von der Arbeit, sich erholen: animum, dem Geiste Erholung gönnen, Cic.: cantus remittunt animos, geben Erholung, heitern auf, Cic. – refl. se remittiere u. bl. remittere, nachlassen, milder werden, abnehmen, aufhören, cum remiserant dolores, Cic.: dolor se remittit, Cels.: dolores se remittent, Ter.: imbres remiserunt, Liv.: ventus remisit, Caes. – ebenso medial remitti, zB. febres remittuntur, Cels.: vita remissa, das beendigte, Poëta bei Cic. – 4) einer Sache freien Lauf lassen (Ggstz. continere), animi appetitus, qui tum remitterentur, tum continerentur,
    ————
    Cic. de nat. deor. 2, 34. – 5) nachlassen = erlauben, zugestehen, einräumen, in etwas zu Willen sein, auf etwas verzichten, a) übh.: memoriam, Cic.: alci legionem, abtreten, Brut. in Cic. ep.: omnia ista concedam et remittam, Cic.: id reddo ac remitto, verzichte darauf, Cic.: so auch provinciam remitto, exercitum depono, Cic.: remittentibus tribunis (da die Tr. es gestatten) comitia sunt habita, Liv.: mit folg. Infin., nec res dubitare remittit, Ov. met. 11, 376: prodesse remittit, Claud. laud. Stil. 2, 37: m. folg. ne, quamquam tibi remitto, necesse ne habeas scribere, Cic. ad Att. 12, 39, 1. – b) eine Leistung, Strafe usw. nachlassen, erlassen, ersparen, schenken, auf etwas verzichten, ne nihil remissum dicatis remitto (sc. aliquid laboris), Liv.: munus sine ignominia, Gell.: navem in triennium, Cic.: contionem, Liv.: multam, Cic., multam alci, Liv.: poenam, Liv.: pecunias, Caes.: culpam, verzeihen, Val. Flacc.: Erycis tibi terga (i.e. caestus) remitto, ich will keinen Gebrauch davon machen, Verg.: m. folg. Dat. (zugunsten jmds.), inimicitias suas rei publicae, Liv.: memoriam simultatum patriae, aus Liebe zum Vaterlande aufgeben, Liv.: privata odia publicis utilitatibus, Tac.: rei publicae novissimum casum, Tac. – c) nachlassen, ablassen, nachgeben, de celeritate, Cic.: aliquantum, Cic.: bellum, Liv.: industriam, Liv.: nullum tempus, Ter.: aliquid iracundiae, Cic.: aliquid de severitate cogendi (sc. pi-
    ————
    gnora), Cic.: ex aequissimis condicionibus aliquid, Cic.: de summa iuris, Liv.: si ex hoc impetu (von dem raschen Gange) rerum nihil prolatando remittitur, Liv. – m. folg. Infin., remittas iam me onerare iniuriis, Ter. Andr. 827: remittas quaerere, quid etc., Hor. carm. 2, 11, 3: neque remittit, quid ubique hostis ageret, explorare, Sall. Iug. 52, 5.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > remitto

См. также в других словарях:

  • vita (1) — {{hw}}{{vita (1)}{{/hw}}s. f. 1 (biol.) Complesso delle proprietà quali la nutrizione, la respirazione e la riproduzione, che caratterizzano la materia vivente: vita animale, vegetale; vita vegetativa, sensitiva | (gener.) Condizione, stato di… …   Enciclopedia di italiano

  • Cristina Comencini — 2008 Cristina Comencini (* 8. Mai 1956 in Rom) ist eine italienische Drehbuchautorin, Schriftstellerin und Regisseurin. Inhaltsverzeichnis …   Deutsch Wikipedia

  • privato — 1pri·và·to agg., s.m. FO 1. agg., che non è di pubblica proprietà o gestione, che appartiene a singoli cittadini, che è da essi gestito: abitazione, strada privata Contrari: 1comune, pubblico. 2a. agg., che non è aperto al pubblico, riservato a… …   Dizionario italiano

  • Dominikaner — Ordenswappen der Dominikaner Das Wappen mit dem Dominikanerkreuz …   Deutsch Wikipedia

  • Dominikanerorden — Ordenswappen der Dominikaner Der Orden der Dominikaner (Ordo fratrum Praedicatorum, abgekürzt OP), auch Predigerorden, wurde im frühen 13. Jahrhundert vom heiligen Dominikus gegründet. Inhaltsverzeichnis 1 Gründung und frühe Geschi …   Deutsch Wikipedia

  • Dominikanisch — Ordenswappen der Dominikaner Der Orden der Dominikaner (Ordo fratrum Praedicatorum, abgekürzt OP), auch Predigerorden, wurde im frühen 13. Jahrhundert vom heiligen Dominikus gegründet. Inhaltsverzeichnis 1 Gründung und frühe Geschi …   Deutsch Wikipedia

  • Ordo Praedicatorum — Ordenswappen der Dominikaner Der Orden der Dominikaner (Ordo fratrum Praedicatorum, abgekürzt OP), auch Predigerorden, wurde im frühen 13. Jahrhundert vom heiligen Dominikus gegründet. Inhaltsverzeichnis 1 Gründung und frühe Geschi …   Deutsch Wikipedia

  • Ordo Predicatorum — Ordenswappen der Dominikaner Der Orden der Dominikaner (Ordo fratrum Praedicatorum, abgekürzt OP), auch Predigerorden, wurde im frühen 13. Jahrhundert vom heiligen Dominikus gegründet. Inhaltsverzeichnis 1 Gründung und frühe Geschi …   Deutsch Wikipedia

  • Ordo fratrum Praedicatorum — Ordenswappen der Dominikaner Der Orden der Dominikaner (Ordo fratrum Praedicatorum, abgekürzt OP), auch Predigerorden, wurde im frühen 13. Jahrhundert vom heiligen Dominikus gegründet. Inhaltsverzeichnis 1 Gründung und frühe Geschi …   Deutsch Wikipedia

  • Predigerbrüder — Ordenswappen der Dominikaner Der Orden der Dominikaner (Ordo fratrum Praedicatorum, abgekürzt OP), auch Predigerorden, wurde im frühen 13. Jahrhundert vom heiligen Dominikus gegründet. Inhaltsverzeichnis 1 Gründung und frühe Geschi …   Deutsch Wikipedia

  • Predigerorden — Ordenswappen der Dominikaner Der Orden der Dominikaner (Ordo fratrum Praedicatorum, abgekürzt OP), auch Predigerorden, wurde im frühen 13. Jahrhundert vom heiligen Dominikus gegründet. Inhaltsverzeichnis 1 Gründung und frühe Geschi …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»