-
1 vestis
vestis, is, f. - cf. gr. ἐσθής, ῆτος --- rad. ϝεσ- ; cf. ἕννυμι. [st1]1 [-] vêtement, habit, habillement, costume. - Cic. Verr. 4, 103 ; Phil. 2, 66 II plur. poét. --- Virg. En. 3, 483 ; Sen. Ep. 114, 11, etc. - mutare vestem: prendre des vêtements de deuil, prendre le deuil. --- Cic. Sest. 26 ; Planc. 29; cf. Cic. Pis. 17 ; Sest. 32. - mutare vestem: changer de vêtement. --- Ter. Eun. 609 ; Liv. 22, 1, 3 ; Sen. Ep. 18, 2. - a veste ou ab veste ou ad vestem, Inscr.: esclave chargé de la garde-robe. - a veste matutina, Inscr.: préposé à la toilette du matin. [st1]2 [-] tapis. - vestis stragula, Cic. Amer. 133: tapis. - domus plena multae stragulae vestis, Cic. Verr. 2, 35: maison garnie de nombreux tapis. - vestis seul: tapis. --- Cic. Verr. 4, 9. - pretiosa vestis, Cic. Phil. 2, 66: tapis précieux. [st1]3 [-] voile de femme. - Stat. Th. 7, 244 ; [st1]4 [-] dépouille du serpent. - Lucr. 4, 61; 3, 614. [st1]5 [-] toile d'araignée. - Lucr. 3, 386. [st1]6 [-] barbe, duvet, poil. - Lucr. 5, 671.* * *vestis, is, f. - cf. gr. ἐσθής, ῆτος --- rad. ϝεσ- ; cf. ἕννυμι. [st1]1 [-] vêtement, habit, habillement, costume. - Cic. Verr. 4, 103 ; Phil. 2, 66 II plur. poét. --- Virg. En. 3, 483 ; Sen. Ep. 114, 11, etc. - mutare vestem: prendre des vêtements de deuil, prendre le deuil. --- Cic. Sest. 26 ; Planc. 29; cf. Cic. Pis. 17 ; Sest. 32. - mutare vestem: changer de vêtement. --- Ter. Eun. 609 ; Liv. 22, 1, 3 ; Sen. Ep. 18, 2. - a veste ou ab veste ou ad vestem, Inscr.: esclave chargé de la garde-robe. - a veste matutina, Inscr.: préposé à la toilette du matin. [st1]2 [-] tapis. - vestis stragula, Cic. Amer. 133: tapis. - domus plena multae stragulae vestis, Cic. Verr. 2, 35: maison garnie de nombreux tapis. - vestis seul: tapis. --- Cic. Verr. 4, 9. - pretiosa vestis, Cic. Phil. 2, 66: tapis précieux. [st1]3 [-] voile de femme. - Stat. Th. 7, 244 ; [st1]4 [-] dépouille du serpent. - Lucr. 4, 61; 3, 614. [st1]5 [-] toile d'araignée. - Lucr. 3, 386. [st1]6 [-] barbe, duvet, poil. - Lucr. 5, 671.* * *Vestis, huius vestis, f. g. Quint. Habillement, Vestement, Vesture.\Pura vestis. Tibul. Blanche et nette.\Ardentes murice vestes. Valer. Flac. Teinctes en escarlatte de vive et haulte couleur.\Vestis Melitensis. Cic. Drap de Malte. Sic exponit Budaeus. Vnde Vestis Rotomagensis. Drap de Rouan.\Consyderandum est, quae causa dolorem excitarit. Si calor: aqua frigida multa perfundere caput expedit, etc. At si frigus nocuit: caput oportet perfundere aqua calida marina, vel certe salsa: tum caput vehementer perfricare: deinde calido oleo implere, veste velare. Celsus lib. 4. cap. 2. De curationibus morborum qui nascuntur a capite. Vestem hoc loco Budaeus interpretabatur Pileolum. Un bonnet.\Vestis. Lucret. Le poil folet, ou barbe folette.\Serpentis vestis. Lucret. La peau dont la couleuvre se despouille touts les ans.\Vieta vestis aranei. Lucret. La toile de l'araigne. -
2 vestis
vestis, is, f.(altind. vastē, er kleidet sich, griech. εννυμι = Ϝεσ-νυμι, εσθής, εσθος, das Kleid, gotisch wanjan, kleiden, wasti, Kleid), die Bekleidung, I) eig.: A) der Menschen, das Kleid, u. zwar α) Sing. kollektiv, das Kleid als ganzer Anzug, die Kleidung, vestis lintea, Cic.: linea, Plin.: purpurea, Cic.: candida, Ggstz. sordida, Liv.: muliebris, Cic.: servilis, famularis, Cic.: forensis, Ggstz. domestica, Lampr.: convivalis, Sen. rhet.: pellicia, Sulp. Sev.: veste varii coloris uti (tragen), Val. Max.: variā veste exornatum esse, Ter.: variā veste velatus, Val. Max.: a veste oder ab veste, Kleiderwart, Corp. inscr. Lat. 6, 1884 u. 5197: so ad vestem, Corp. inscr. Lat. 6, 4477: supra veste, ibid. 6, 5206: a veste castrensi, ibid. 6, 5248: cistarius (der Kistenbewahrer) a veste forensi, ibid. 6, 5193: a veste imperatoris privata, ibid. 6, 8550: a veste regia et Graecula, ibid. 6, 8532: a veste sacra, ibid. 13, 3691: a veste scaenica, ibid. 6, 8554: procurator vestis albae triumphalis, ibid. 6, 8546: comes sacrae (kaiserl.) vestis, Cod. Theod. 11, 18, 1. – vestem mutare, die Kleidung wechseln, andere Kleider anziehen, Cic., cum alqo, Cic., insbes. die Trauerkleider, Trauer anlegen, Cic. u. Liv. – β) Plur. vestes, die Kleider, vestes albae, Curt.: fucatae et meretriciae vestes, Tac. dial.: promiscuae viris et feminis vestes, Tac.: vestibus hunc velant, Ov.: struem rogi nec vestibus nec odoribus cumulant, Tac.: vestes de pellibus renones vocantur, Sall. hist. fr. inc. 19 D. (2, 58 Kr.): magnificas vestes texere, Firm. – B) die Teppiche, womit man die Ruhebetten belegte, vollst. vestis stragula, Cic.: pretiosa vestis multa et lauta supellex, Cic.: in plebeia veste cubare, Lucr.: v. Teppich über dem Brautbett, Catull. 64, 50. – II) poet. übtr.: a) die Bekleidung des Kinnes, der Bart, Lucr. 5, 671 (673). – b) die Haut der Schlange, Lucr. 4, 59 (61); vgl. 3, 612 (614). – c) das Spinnengewebe, Lucr. 3, 386. – d) die Hülle, der Schleier, Stat. Theb. 7, 245. – / Vulg. Form bestis, zB. bestis subtilis, grossior, Edict. Diocl. 7, 48 u. 51.
-
3 vestis
vestis, is, f.(altind. vastē, er kleidet sich, griech. εννυμι = εσ-νυμι, εσθής, εσθος, das Kleid, gotisch wanjan, kleiden, wasti, Kleid), die Bekleidung, I) eig.: A) der Menschen, das Kleid, u. zwar α) Sing. kollektiv, das Kleid als ganzer Anzug, die Kleidung, vestis lintea, Cic.: linea, Plin.: purpurea, Cic.: candida, Ggstz. sordida, Liv.: muliebris, Cic.: servilis, famularis, Cic.: forensis, Ggstz. domestica, Lampr.: convivalis, Sen. rhet.: pellicia, Sulp. Sev.: veste varii coloris uti (tragen), Val. Max.: variā veste exornatum esse, Ter.: variā veste velatus, Val. Max.: a veste oder ab veste, Kleiderwart, Corp. inscr. Lat. 6, 1884 u. 5197: so ad vestem, Corp. inscr. Lat. 6, 4477: supra veste, ibid. 6, 5206: a veste castrensi, ibid. 6, 5248: cistarius (der Kistenbewahrer) a veste forensi, ibid. 6, 5193: a veste imperatoris privata, ibid. 6, 8550: a veste regia et Graecula, ibid. 6, 8532: a veste sacra, ibid. 13, 3691: a veste scaenica, ibid. 6, 8554: procurator vestis albae triumphalis, ibid. 6, 8546: comes sacrae (kaiserl.) vestis, Cod. Theod. 11, 18, 1. – vestem mutare, die Kleidung wechseln, andere Kleider anziehen, Cic., cum alqo, Cic., insbes. die Trauerkleider, Trauer anlegen, Cic. u. Liv. – β) Plur. vestes, die Kleider, vestes albae, Curt.: fucatae et meretriciae vestes, Tac. dial.: promiscuae viris et feminis vestes, Tac.: vestibus hunc velant, Ov.: stru-————em rogi nec vestibus nec odoribus cumulant, Tac.: vestes de pellibus renones vocantur, Sall. hist. fr. inc. 19 D. (2, 58 Kr.): magnificas vestes texere, Firm. – B) die Teppiche, womit man die Ruhebetten belegte, vollst. vestis stragula, Cic.: pretiosa vestis multa et lauta supellex, Cic.: in plebeia veste cubare, Lucr.: v. Teppich über dem Brautbett, Catull. 64, 50. – II) poet. übtr.: a) die Bekleidung des Kinnes, der Bart, Lucr. 5, 671 (673). – b) die Haut der Schlange, Lucr. 4, 59 (61); vgl. 3, 612 (614). – c) das Spinnengewebe, Lucr. 3, 386. – d) die Hülle, der Schleier, Stat. Theb. 7, 245. – ⇒ Vulg. Form bestis, zB. bestis subtilis, grossior, Edict. Diocl. 7, 48 u. 51. -
4 vestis
vestis is, f [2 VAS-], sing collect., a covering for the body, clothes, clothing, attire, vesture: discidit Vestem, T.: sumptā veste virili, H.: dolorem veste significare: pretiosa, L.—In the phrase, mutare vestem, to change one's garments, put on other clothing: muta vestem (for disguise), T.: mutando vestem sese ab insidiis munierat, L.: vestem mutandam omnes putarunt, i. e. that they must put on mourning.—Plur., clothes, garments: aurum vestibus inlitum Mirata, H.: albae, Cu.: meretriciae, Ta.: picturatae auri subtemine vestes, V.: vestibus extentis, Iu.—A carpet, rug, tapestry (in full, stragula vestis): plena domus stragulae vestis: Tyriae vestes, H.* * *garment, clothing, blanket; clothes; robe -
5 vestis
vestis, is, f. [Sanscr. root vas-, to put on; Gr. hes-, Wes-; cf. hennumi, esthês], the covering for the body, clothes, clothing, attire, vesture (syn. amictus; in class. prose only sing.).I.Lit.: lavere lacrimis vestem squalam et sordidam, Enn. ap. Non. 172, 20 (Trag. v. 370 Vahl.):2.mulierem cum auro et veste abducere,
Plaut. Curc. 2, 3, 69:satin' haec me vestis deceat,
these clothes, id. Most. 1, 3, [p. 1982] 10:discidit vestem,
Ter. Ad. 1, 2, 41:lugubris,
id. Heaut. 2, 3, 45; id. Eun. 3, 5, 24:ad vestem muliebrem conficiendam,
Cic. Verr. 2, 4, 46, § 103; id. Phil. 2, 27, 66; id. de Or. 1, 35, 161:sumptā veste virili,
Hor. S. 1, 2, 16; 1, 2, 95; id. Ep. 1, 19, 38 al.—Esp.: mutare vestem.(α).To put on mourning garments, put on mourning (cf. sordidatus), Cic. Planc. 12, 29; id. Sest. 11, 26; Liv. 6, 20, 2; cf.:(β).quid vestis mutatio'st?
Ter. Eun. 4, 4, 4:cum dolorem suum vestis mutatione declarandum censuisset,
Cic. Pis. 8, 17.—Also in gen., to change one's clothing, Ter. Eun. 3, 5, 61; Liv. 22, 1, 3; Sen. Ep. 18, 2; Vell. 2, 41, 2.—3.In sing. collect., = vestes:B.multam pretiosam supellectilem vestemque missam Carthaginem,
Liv. 21, 15, 2; so id. 26, 21, 8; 31, 17, 6; 39, 6, 7; 44, 26, 9.—Plur., clothes, garments ( poet. and in postAug. prose):II.aurum vestibus illitum Mirata,
Hor. C. 4, 9, 14:picturatae auri subtemine vestes,
Verg. A. 3, 483:vestibus extentis,
Juv. 12, 68:quod in vestes, margarita, gemmas fuerat erogaturus,
Plin. Ep. 5, 16, 7; Quint. 6, 1, 30; 9, 4, 4; 11, 1, 31; Curt. 3, 13, 7; 5, 1, 10; Sen. Ep. 114, 11; id. Ben. 7, 9, 5; 7, 20, 2; Plin. 19, 1, 2, § 14; Suet. Tib. 36; id. Gram. 23; Tac. A. 2, 24; 3, 53; 12, 68. —Transf., of any sort of covering.1.A carpet, curtain, tapestry (syn. stragulum):2.in plebeiā veste cubandum est,
Lucr. 2, 36; Cic. Verr. 2, 5, 56, § 146; Ov. M. 8, 659; Hor. S. 2, 4, 84; 2, 6, 103; 2, 6, 106 al. —Poet.(α).A veil, Stat. Th. 7, 244.—(β).The skin of a serpent, Lucr. 4, 61; cf. id. 3, 614.—(γ). (δ).A spider's web, Lucr. 3, 386. -
6 vestis
vestis vestis, is f одежда -
7 vestis
is f.vestem mutare C, L — надеть траур или Ter, L, Sen переодеться2) подстилка ( in veste cubare Lcr)5) покров6) шкура, кожа ( serpentis Lcr)7) паутина Lcr -
8 vestis
платье, одежда (1. 22. 23 pr. § 3. 1. 25 § 2. 1. 32 § 6. 1. 33 eod.).Латинско-русский словарь к источникам римского права > vestis
-
9 vestis
is, f третье склонение одеждаЛатинско-русский медицинско-фармацевтический словарь > vestis
-
10 vestis
clothing, garment, covering, blanket, carpet, tapestry. -
11 vestis
, is fодежда -
12 Vestis virum reddit
• The clothes make the man. (Quintilianus) -
13 cataclista vestis
cătaclīsta vestis = katakleiston imation [to be kept shut up; cf.:vestis seposita,
Tib. 2, 5, 8 ], a splendid garment for festal occasions, a state dress, App. M. 11, p. 261, 21, p. 261 Bip.; Tert. Pall. 3.—Hence, cătaclīstĭcus, a, um, adj., of a state dress: fila, Ven. vit. S. Mart. 4 med. -
14 coenatoria vestis
застольная одежда (1. 33, D. 34, 2).Латинско-русский словарь к источникам римского права > coenatoria vestis
-
15 funebris vestis
траурное платье (1. 15 § 5 D. 7, 1).Латинско-русский словарь к источникам римского права > funebris vestis
-
16 infantilis vestis
детское платье (1. 25 § 9 D. 34, 2).Латинско-русский словарь к источникам римского права > infantilis vestis
-
17 stratoria vestis
= stragula (Paul. III. 6, § 67).Латинско-русский словарь к источникам римского права > stratoria vestis
-
18 stragula
(vestis) s. stragulum (vestimentum), покрывало, ковер (1. 12 § 28 D. 33, 7. 1. 5 pr. D. 33, 10).Латинско-русский словарь к источникам римского права > stragula
-
19 insignis
īnsīgnis, e (in u. signum), I) adi., durch ein Abzeichen vor anderen kenntlich, erkennbar, unterscheidbar, hervorstechend, auffallend, im guten u. üblen Sinne, 1) eig.: vestis, Liv.: vestis insignis auro et purpurā, Curt.: bos maculis insignis et albo, Verg.: uxores insignes auro et purpurā, Liv.: insignis hosti, conspicuus suis, Tac.: Phoebus insignis crinibus, Ov.: insignes debilitate aliquā corporis, offenbar am Körper Gebrechliche, Suet.; vgl. insignes aut aliquā parte membrorum inutiles, Curt.: insignis, gezeichnet, gebrandmarkt, totā cantabitur urbe, Hor.: insignis ad deformitatem, auffallend häßlich, Cic. – 2) übtr., auffallend, sich auszeichnend, ausgezeichnet, auch beispiellos, unerhört, homo omnibus insignis notis turpitudinis, gebrandmarkt, Cic.: improbitas, Cic.: vis, Cic.: virtus Scipionis posteris erit clara et insignis, wird im hellsten Lichte strahlen, Cic.: maxime illustre atque insigne periurium, Cic.: gaudia, Liv.: annus insignis incendio ingenti, Liv.: ins. calamitas, Liv.: insigniora monumenta, Liv.: insignissima religio, Tert.: insigne aliquid facere alci, jmdm. einen Denkzettel anhängen, jmdm. etwas am Zeuge flicken, Ter.: insignem iniuriam facere, Plaut.: illa, quae insignia ac paene vitiosa sunt, imitari, Cic. – mit Genet., insignis libidinum, Tert. de pall. 4. – m. ad u. Akk., insignes ad laudem viri, Cic.: insigne ad irridendum vitium, Cic. – m. Infin., insignis ventos anteire lacerto, Sil. 16, 561. – / Über den Kompar. insignior u. den Superl. insignissimus vgl. Neue-Wagener Formenl.3 2, 254 u. Georges Lexik. der lat. Wortf. S. 355.
II) subst., īnsīgne, is, n., das Kennzeichen, Abzeichen, A) im allg., Cic. u.a.: nocturnum, ein Nachtsignal, Liv.: insignia morbi, Hor.: insigne veri, ein Merkmal, Cic.: quod erat insigne (was ein Zeichen war, bedeutete, daß) eum... facere, Cic. – B) insbes.: 1) das Abzeichen, die Zierde, Auszeichnung der Magistrate usw., insigne, milit. Abzeichen, Plaut. Bacch. 70: insigne vestis latus clavus, Suet.: ins. galeae, Liv.: insigne inimicum umeris gerebat, vom Gürtel des Pallas, den Turnus als Schmuck trug, Verg. – bes. v. königl. Diadem, ins. regni, Aur. Vict.: regium capitis insigne, Curt.: u. bl. insigne regium, zB. capiti alcis imponere, Tac.: insigne regium, quod ille de capite suo abiecerat, reposuit, Cic.: u. bl. ins. capitis, zB. Sarmatiae rex insigni capitis decorus, Sen. – am Schiffe die Figur, die auf den Bug des Schiffes geschnitzt od. gemalt war u. die Person od. den Gegenstand vorstellte, nach dem das Schiff benannt war, das Wahrzeichen (griech. παράσημον), navis Alexandrina, cui erat insigne Castorum, Vulg. act. apost. 28, 11. – öfter Plur., insignia = die Abzeichen, Insignien, imperatoris, Caes.: sacerdotum, Liv.: regia, Cic.: triumphi, Tac.: militaria, der Offiziere (viell. am Helme), Caes. – übtr., insignia virtutis, gloriae, Auszeichnungen, Cic. – 2) die bei festlichen Gelegenheiten aufgestellten Prachtstücke, s. Cic. or. 134. – übtr., quasi verborum insignia, Glanzpunkte, Cic.: haec quae sunt orationis lumina et quodammodo insignia, Cic.; vgl. Jahn Cic. or. 135.
-
20 sudatus
sudātus, a, um part. passé de sudo. [st2]1 [-] qui a coulé, qui a dégoutté. [st2]2 [-] qui a coûté beaucoup de sueur, laborieux. [st2]3 [-] trempé de sueur. - sudatus labor, Stat.: travail pénible. - sudata vestis, Quint.: vêtement trempé de sueur.* * *sudātus, a, um part. passé de sudo. [st2]1 [-] qui a coulé, qui a dégoutté. [st2]2 [-] qui a coûté beaucoup de sueur, laborieux. [st2]3 [-] trempé de sueur. - sudatus labor, Stat.: travail pénible. - sudata vestis, Quint.: vêtement trempé de sueur.* * *Sudatus, pen. prod. Participium: vt Labor gelido sudatus in AEmo. Statius. La grande peine et labeur qu'on a porté et souffert en la montaigne nommee AEmus.\Thus ligno sudatum. Ouid. Sortant de l'arbre en maniere de sueur, Sué de l'arbre.\Vestis sudata. Quintil. Moite de sueur.\Fibula sudata marito. Clau. A laquelle faire son mari avoit pris grande peine, Faicte par grand art et maistrise.
См. также в других словарях:
VESTIS — primi hominis innocentia fuit, cui postquam iniquitas successit, vidit se nudum esse, et consutis foliis fecit sibi subligacula, Genes. c. 3. v. 7. ut sic membris minime honestis honorem circumponeret, prout loquitur Paulus 1. Corinth. c. 12. v.… … Hofmann J. Lexicon universale
Vestis — (lat.), s.u. Vestimentum … Pierer's Universal-Lexikon
VESTIS Medica — memorata Tertulliano, de Pallio, c. 4. Vicerat Medicam gentem et victus est Medicâ veste, pro Persica veste, ut et Medica gens pro Persica sumitur; Alias Medicam vestem a Persica diversam facit Plutarchus in Alexandro, ubi Magnum hunc neutram… … Hofmann J. Lexicon universale
vestis mutata — index disguise Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
Vestis — 1. Im faulen veste niemand tractatur honeste. – Fischart, Gesch., in Kloster, 201. 2. In vestimentis nit ist sapientia mentis. – Fischart, Gesch., in Kloster, VIII, 201 … Deutsches Sprichwörter-Lexikon
Vestis virum reddit. — См. По платью встречают, а по уму провожают … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
BOMBYCINA Vestis — bombycum opus, qui foliis involuti fila deducunt sericumque conficiunt: Ostendit enim, contra Virgilium, Plinium ac Marcellinum ex veterib. et hos sequutum Lipsium ad Tacitum, Salmasius ad pallium Tertulliani, etiam sericum, quod ex arborum… … Hofmann J. Lexicon universale
CATACLISTA Vestis — apud Tertullian. de Pallio, c. 3. Quamquam et pavo pluma vestis, et quidem de cataclistis: Graece κατάκλειςτος, pretiosa est. Ita enim Graeci vocaut, quidquid servari diligenter et clausum teneri meretur. Sic puellas Virgines, quas tenellis… … Hofmann J. Lexicon universale
LORATA Vestis — graecis recentioribus λωρωτὴ, eadem cum veste paragauda: Lorum enim instita vel fascia dicta est, quibus vestes praetexebantur, unde monolores, dilores, usque ad pentelores, tunicae, militibus donatae leguntur, apud Flav. Vopis. in Aurel. Nempe… … Hofmann J. Lexicon universale
MONACHA Vestis — Graece Μοναχὴ, in Periplo Rubri Maris, Καὶ ὀθόνιον Ι᾿νδικὸν τὸ πλατύτερον, ἡ λεγομένη Μοναχὴ καὶ σαγματογῆναι καὶ περιζώματα καὶ καινάκαι; sigularis est e lino Indico vestis vel tunica, cui σαγματογήνη (lege σαγματοπήνη) opposita. Vocatautem… … Hofmann J. Lexicon universale
PULLA Vestis — Romanis, cum lugebant, in usu fuit. Unde Togae pullaememinit Cicero in Pison. Pullatorum Procerum, Iuvenalis, Sat. 3. v. 213. Tacitus, l. 3. Annal. c. 2. in sunere Germanici atratam plebem inducit Propertius, l. 4. Eleg. 7. v. 27. Denique quis… … Hofmann J. Lexicon universale