-
1 tristitia
tristĭtĭa, ae, f. [id.], sadness, mournfulness, sorrow, grief, melancholy, gloominess, dejection (class.; syn. maestitia).I.In gen.A.Of living beings:B.tum ad tristitiam, tum ad laetitiam est contorquendus,
Cic. de Or. 2, 17, 72:ex summā laetitiā atque lasciviā repente omnes tristitia invasit,
Sall. C. 31, 1:in eādem tristitiā permanere,
Caes. B. G. 1, 32: magno metu ac tristitiā sollicitari, Auct. B. Afr. 10: lacrimis ac tristitiā te tradidisti, Luccei. ap. Cic. Fam. 5, 14, 2:tu sapiens finire memento Tristitiam,
Hor. C. 1, 7, 18:tristitiam compescere,
Ov. M. 9, 397:esse aliquam cognatam tristitiae voluptatem,
Sen. Ep. 99, 25:(vino) tristitia et cura hebetatur,
Plin. 23, 1, 22, § 38:tristitiam animi resolvi,
id. 24, 6, 15, § 24:subitā tristitiā implicatis militum animis,
Val. Max. 1, 6, 12:cum tristitiā et maerore in vitā remanere,
id. 2, 6, 14:tristitiam ad ultimam perductus,
Petr. 24.— Trop.:sol recedens quasi tristitiā quādam contrahit terram,
Cic. N. D. 2, 40, 102.—Of things:II.haec tristitia temporum,
this sad state of the times, Cic. Att. 12, 40, 3:caeli,
Plin. 2, 6, 4, § 13:indurata soli,
id. 18, 21, 50, § 184:aspectus,
id. 9, 9, 11, § 34:lenitate verbi rei tristitiam mitigare,
hardness, harshness, Cic. Off. 1, 12, 37.—In partic., of demeanor, moroseness, sourness, gloominess, harshness, sternness, severity, etc. (syn. severitas):an nova tristitiae causa puella tuae?
Prop. 1, 18, 10:simque ego tristitiae causa modusque tuae,
Ov. H. 3, 90:(risus) tristitiam ac severitatem mitigat, relaxat,
Cic. de Or. 2, 58, 236; cf. id. Lael. 18, 66:illorum (philosophorum) tristitiam atque asperitatem fugiens,
id. Fin. 4, 28, 79:quod ille vos tristitiā vultuque deceperit,
id. Prov. Cons. 5, 12;so Quint. Inst. prooem. § 15: non conveniant barbae illi atque tristitiae,
id. ib. 11, 1, 34; Plin. Ep. 1, 10, 7; 8, 21, 1; Suet. Ner. 23; Sil. 8, 612. -
2 mitigo
mītĭgo, āvi, ātum, 1, v. a. [mitis-ago], to make mild, soft, or tender, make ripe or mellow; to make tame, to tame (class.).I.Lit.:II.cum aestivā maturitate alia mitigaverit, alia torruerit,
Cic. Rep. 4, 1, 6 (cited ap. Non. 343, 21):mitiget auctumnus, quod maturaverit aestas,
Aus. Idyll. 8: cibum, to make soft or tender, to soften by boiling or roasting, Cic. N. D. 2, 60, 151.—Comically: misero mihi mitigabat sandalio caput, mellowed, broke, Turp. ap. Non. l. l.:hic, qui dura sedens porrecto saxa leone Mitigat,
i. e. makes soft for sitting on by spreading over them a lion's skin, Mart. 9, 44, 2:Indus agros, laetificat et mitigat,
to make fruitful, Cic. N. D. 2, 52, 130:vina diluendo,
Plin. 14, 22, 29, § 149:silvestres arbores,
id. 17, 10, 12, § 66:amaritudinem frugum,
to soften, mitigate, id. 18, 16, 40, § 141:cervicum duritias,
id. 20, 22, 92, § 250:rabiem suum,
id. 10, 63, 83, § 182:pilos,
to thin, id. 35, 6, 19, § 37:animal,
to tame, Sen. Ben. 1, 3:valetudinem temperantia,
to mitigate, Plin. Ep. 1, 12, 9.—Trop., to make mild or gentle, to pacify, soothe, calm, assuage, appease, mitigate:animum alicujus,
Cic. Balb. 26, 57:te aetas mitigabit,
id. Mur. 31, 65:iras,
Ov. Tr. 4, 6, 15:querimonias, Col. praef.: tristitiam ac severitatem,
Cic. de Or. 2, 58, 236; cf.:acerbam severitatem condimentis humanitatis,
id. Q. Fr. 1, 1, 7:dolores,
id. Att. 3, 15, 2:labores,
id. de Or. 3, 4, 14:aliquem pecuniā,
Tac. H. 1, 66:temporum atrocitatem,
Suet. Tib. 48:acrimonia mitigabitur laude,
Auct. Her. 4, 37, 50: aures, to soothe with explanatory representations, Quint. 12, 1, 14:metus,
id. 12, 2, 28:feritatem animalium,
Plin. 24, 17, 102, § 167: alicui aliquem, to reconcile:Hannibalem Romanis,
Just. 31, 4, 4; cf.:vix revocanti patri mitigatus est,
id. 9, 7, 6.—Hence, mītĭganter, adv., in a soothing manner; in order to soothe, Cael. Aur. Tard. 5, 1, 13; 4, 3, 62; id. Acut. 1, 11, 76. -
3 relaxo
re-laxo, āvī, ātum, āre1) ослаблять, распускать, развязывать (vincula O; nodos Lcr); отпускать ( arcum SenT); снимать или отпирать (claustra O, Pt)2) разбивать, разрыхлять ( glebas Vr); разрежать ( densa V); med.-pass. становиться дряблым ( cutis relaxatur CC) или расслабляться ( alvus relaxatur C)3) расширять ( ora fontibus O); открывать, прокладывать ( vias V)4) смягчать, умерять, уменьшать ( tristitiam ac severitatem C)5) уменьшаться, униматься, утихать, убывать ( dolor relaxat C)r. se (или animum) и relaxari animo — перевести дух, отдохнуть, освежиться (somno C; ex sermone C; occupationibus C)6) расшатывать, портить ( mores Cld) -
4 mitigo
mītigo, āvī, ātum, āre (= mitem ago), mild-, gelinde machen, d.i. einer Sache die Rauheit Schärfe od. Härte benehmen, I) eig.: a) lebl. Objj., fruges, reif machen, Cic.: cibum, mild od. weich od. gar machen durch Kochen od. Braten, Cic.: agros, lockern, auflockern, Cic.: arbores silvestres, Plin.: amaritudinem frugum, Plin.: cervicum duritias, Plin.: pilos, geschmeidig machen, Plin. 35, 37 zw.: misero mihi mitigabat sandalio caput, klopfte mürbe (windelweich), Turpil. com. 147. – b) leb. Wesen = verweichlichen, panis usu carnisque coctae et dulcedine vini mitigati, Flor. 3, 3, 13. – II) übtr., dem Charakter einer Pers. oder Sache seine Wildheit, Härte usw. benehmen, a) lebende Wesen, deren Gemüt usw. mild stimmen, sanft-, friedsam (zahm) machen, besänftigen, animal, Sen.: alqm, Cic.: alcis animum, Cic.; verb. placare et mitigare animum, Cic.: militum iras, Tac.: aures, Quint.: aures elephantorum ad etc., gewöhnen, Curt.: Lampsacenos in istum, die L. bestimmen, seiner zu schonen, Cic. II. Verr. 1, 82. – prägn., mild stimmen = versöhnen, aussöhnen, Hannibalem Romanis, Iustin. 31, 4, 4: u. medial, vix revocanti mitigatus est patri, söhnte sich aus mit usw., Iustin. 9, 7, 6. – b) Zustände, α) physische, milder machen, mildern, lindern, im Passiv = milder, gelinder werden, rabiem, Plin.: morbum, Plin. ep.: febrem quiete, Quint.: iam mitigatā hieme, Curt. – β) geistige und moral. Zustände, mildern, lindern, in etwas vergessen machen, tristitiam et severitatem, Cic.: dolorem, Cic.: metus, Quint.: iram, Curt. u. Ov.: iracundiam, Curt.: labores, Cic.: alqā re eam molestiam, Cic.: perfidiam meritis, entwaffnen, Curt.: obsequio mitigantur imperia, Curt.
-
5 relaxo
re-laxo, āvī, ātum, āre, wieder weit machen, I) erweitern, geräumiger machen, ora fontibus, Ov.: media intervalla, Vitr. – medial, alvus tum astringitur, tum relaxatur (erweitert sich), Cic. – II) schlaff-, locker machen, erschlaffen, nachlassen, lösen, öffnen, A) eig.: arcum, Sen. poët.: cutem, Cels.: tunicarum vincula, Ov.: claustra, Ov.: glebas, auflockern, Varro u. Colum.: vias et caeca spiramenta, öffnen, Verg. – medial, cutis relaxatur, erschlafft, Cels. – als mediz. t. t., absol. = den Leib öffnen (Ggstz. constringere), Cael. Aur. de morb. chron. 3, 3, 47. – übtr., Eis lösen, Kälte, Frost mildern, nodos (aquai), Lucr. (neben exsolvere glaciem): dum matutina frigora sol relaxat, Calp. – B) bildl., abspannen, nachlassen, losmachen, a) im allg.: α) tr.: r. vultum in hilaritatem, aufheitern, Petron.: u. so bl. tristem vultum, Sen. – continuationem verborum modo relaxet, nur in der Anstrengung durch lange Perioden lasse er nach, Cic.: pater nimis indulgens quicquid astrinxi relaxat, lockert die Zügel, die ich straff angezroen habe, Cic.: puta avaritiam relaxatam, puta astrictam esse luxuriam, man habe dem Geize freien Spielraum gelassen, die Verschwendung beschränkt, Sen.: (risus) tristitiam ac severitatem mitigat et relaxat, mildert u. mäßigt, Cic. – im üblen Sinne, mores aetas lasciva relaxat, macht locker, zügellos, Claud. – β) refl. u. medial, sowohl relaxare se, zB. se ipse tantum, quantum aetate procedebat, relaxarat a nimia necessitate numerorum, Cic.: cum (animi) se plane corporis vinculis relaxaverint, Cic. – als bl. relaxare u. medial relaxari = nachlassen, tu a contentionibus cotidie relaxes aliquid, Cic.: (dolor) levis dat intervalla et relaxat, Cic.: cum (insani) relaxentur, in ihrer Wut nachlassen, wieder zu Verstand kommen, Cic.: u. relaxo auch nachlassen = erlassen, verzeihen, si nihil peccati haberes, quod tibi relaxari desiderares, Augustin. serm. 114, 4. – b) insbes., der Erholung wegen abspannen, losmachen, erheitern, erleichtern, Erholung gönnen, α) tr.: animum, Cic.: animus somno relaxatus, Cic. – r. curas requiete, Cic. poët.: übtr., ne nocturnā quidem quiete diurnum laborem relaxante, von den Anstrengungen des Tages Erholung gab, Curt. – β) refl. u. medial: rel. se istā occupatione, Cic.: se molestissimis occupationibus, Cic.: relaxari animo (animis), Cic.: ut ex pristino sermone relaxarentur animi omnium, Cic.
-
6 mitigo
mītigo, āvī, ātum, āre (= mitem ago), mild-, gelinde machen, d.i. einer Sache die Rauheit Schärfe od. Härte benehmen, I) eig.: a) lebl. Objj., fruges, reif machen, Cic.: cibum, mild od. weich od. gar machen durch Kochen od. Braten, Cic.: agros, lockern, auflockern, Cic.: arbores silvestres, Plin.: amaritudinem frugum, Plin.: cervicum duritias, Plin.: pilos, geschmeidig machen, Plin. 35, 37 zw.: misero mihi mitigabat sandalio caput, klopfte mürbe (windelweich), Turpil. com. 147. – b) leb. Wesen = verweichlichen, panis usu carnisque coctae et dulcedine vini mitigati, Flor. 3, 3, 13. – II) übtr., dem Charakter einer Pers. oder Sache seine Wildheit, Härte usw. benehmen, a) lebende Wesen, deren Gemüt usw. mild stimmen, sanft-, friedsam (zahm) machen, besänftigen, animal, Sen.: alqm, Cic.: alcis animum, Cic.; verb. placare et mitigare animum, Cic.: militum iras, Tac.: aures, Quint.: aures elephantorum ad etc., gewöhnen, Curt.: Lampsacenos in istum, die L. bestimmen, seiner zu schonen, Cic. II. Verr. 1, 82. – prägn., mild stimmen = versöhnen, aussöhnen, Hannibalem Romanis, Iustin. 31, 4, 4: u. medial, vix revocanti mitigatus est patri, söhnte sich aus mit usw., Iustin. 9, 7, 6. – b) Zustände, α) physische, milder machen, mildern, lindern, im Passiv = milder, gelinder werden, rabiem, Plin.: morbum, Plin. ep.: febrem quiete,————Quint.: iam mitigatā hieme, Curt. – β) geistige und moral. Zustände, mildern, lindern, in etwas vergessen machen, tristitiam et severitatem, Cic.: dolorem, Cic.: metus, Quint.: iram, Curt. u. Ov.: iracundiam, Curt.: labores, Cic.: alqā re eam molestiam, Cic.: perfidiam meritis, entwaffnen, Curt.: obsequio mitigantur imperia, Curt. -
7 relaxo
re-laxo, āvī, ātum, āre, wieder weit machen, I) erweitern, geräumiger machen, ora fontibus, Ov.: media intervalla, Vitr. – medial, alvus tum astringitur, tum relaxatur (erweitert sich), Cic. – II) schlaff-, locker machen, erschlaffen, nachlassen, lösen, öffnen, A) eig.: arcum, Sen. poët.: cutem, Cels.: tunicarum vincula, Ov.: claustra, Ov.: glebas, auflockern, Varro u. Colum.: vias et caeca spiramenta, öffnen, Verg. – medial, cutis relaxatur, erschlafft, Cels. – als mediz. t. t., absol. = den Leib öffnen (Ggstz. constringere), Cael. Aur. de morb. chron. 3, 3, 47. – übtr., Eis lösen, Kälte, Frost mildern, nodos (aquai), Lucr. (neben exsolvere glaciem): dum matutina frigora sol relaxat, Calp. – B) bildl., abspannen, nachlassen, losmachen, a) im allg.: α) tr.: r. vultum in hilaritatem, aufheitern, Petron.: u. so bl. tristem vultum, Sen. – continuationem verborum modo relaxet, nur in der Anstrengung durch lange Perioden lasse er nach, Cic.: pater nimis indulgens quicquid astrinxi relaxat, lockert die Zügel, die ich straff angezroen habe, Cic.: puta avaritiam relaxatam, puta astrictam esse luxuriam, man habe dem Geize freien Spielraum gelassen, die Verschwendung beschränkt, Sen.: (risus) tristitiam ac severitatem mitigat et relaxat, mildert u. mäßigt, Cic. – im üblen Sinne, mores aetas lasciva relaxat, macht locker, zügellos, Claud. – β)————refl. u. medial, sowohl relaxare se, zB. se ipse tantum, quantum aetate procedebat, relaxarat a nimia necessitate numerorum, Cic.: cum (animi) se plane corporis vinculis relaxaverint, Cic. – als bl. relaxare u. medial relaxari = nachlassen, tu a contentionibus cotidie relaxes aliquid, Cic.: (dolor) levis dat intervalla et relaxat, Cic.: cum (insani) relaxentur, in ihrer Wut nachlassen, wieder zu Verstand kommen, Cic.: u. relaxo auch nachlassen = erlassen, verzeihen, si nihil peccati haberes, quod tibi relaxari desiderares, Augustin. serm. 114, 4. – b) insbes., der Erholung wegen abspannen, losmachen, erheitern, erleichtern, Erholung gönnen, α) tr.: animum, Cic.: animus somno relaxatus, Cic. – r. curas requiete, Cic. poët.: übtr., ne nocturnā quidem quiete diurnum laborem relaxante, von den Anstrengungen des Tages Erholung gab, Curt. – β) refl. u. medial: rel. se istā occupatione, Cic.: se molestissimis occupationibus, Cic.: relaxari animo (animis), Cic.: ut ex pristino sermone relaxarentur animi omnium, Cic. -
8 re-laxō
re-laxō āvī, ātus, āre, to stretch out, widen again, make wider: fontibus ora, open, O.: vias et caeca Spiramenta, relax the ducts, V.—To unloose, loosen, open: alvus relaxatur: se intestinis relaxantibus: densa, rarefy, V.: tunicarum vincula, O.—Fig., to abate, remit, give respite: remittit aliquantum et relaxat.—To ease, relieve, cheer, relax, lighten: animos doctrinā: animus somno relaxatus: ut ex pristino sermone relaxarentur animi omnium: homines interdum animis relaxantur.—To make loose, relax, loosen: constructio verborum dissolutionibus relaxetur: pater indulgens, quicquid ego astrinxi, relaxat.—To alleviate, mitigate, assuage: tristitiam ac severitatem: quiete laborem, Cu.—To relieve, release, free, abate: (animi) cum se corporis vinculis relaxaverint: insani cum relaxentur, i. e. become lucid. -
9 relaxo
rĕ-laxo, āvi, ātum, 1, v. a., to stretch out or widen again; to unloose, loosen, open (class.; cf.: solvo, libero).I.Lit.:II.alvus tum astringitur, tum relaxatur,
Cic. N. D. 2, 54, 136; cf.:tum astringentibus se intestinis tum relaxantibus,
id. ib. 2, 55, 138:densa relaxare (opp. rara densare),
Verg. G. 1, 419:dissolvunt nodos omnes et vincla relaxant,
Lucr. 6, 356: tunicarum vincula, Ov. F. 2, 321; cf.nodos (sc. aquaï),
Lucr. 6, 878 (with exsolvere glaciem); cf.:fontibus ora,
Ov. M. 1, 281:caecos fontes,
Sil. 3, 51:glaebas,
to loosen, Varr. R. R. 1, 27, 2:humum,
Col. 11, 3, 46 Schneid. N. cr.; Pall. 2, 13, 3:vias et caeca Spiramenta,
Verg. G. 1, 89:claustra,
Ov. Am. 1, 6, 17; cf.flores,
Sen. Thyest. 903:diversa bracchia,
to spread out, Sil. 14, 399:arcum,
to unbend, Sen. Agam. 322:ut, quae (aedificia) sunt vetustate sublapsa, relaxentur in melius,
restored, Plin. Ep. 10, 70 (75), 1 Keil (al. reparentur).—Trop., to slacken, ease, lighten, alleviate, mitigate, soften, assuage; to cheer up, enliven, relax (a favorite word of Cic.; cf.:relevo, recreo, mitigo): animos doctrinā,
Cic. Arch. 6, 12; cf.:tu a contentionibus cottidie relaxes aliquid,
id. Leg. 1, 4, 11: quaero enim non quibus intendam rebus animam, sed quibus relaxem, ac remittam, id. Fragm. ap. Non. 329, 7, and 383, 23:constructio verborum tum conjunctionibus copuletur, tum dissolutionibus relaxetur,
id. Part. 6, 21:pater nimis indulgens, quicquid ego astrinxi, relaxat,
id. Att. 10, 6, 2:animus somno relaxatus,
id. Div. 2, 48, 100:animum,
id. Brut. 5, 21; id. Rep. 1, 9, 14; cf.:relaxare animos et dare se jucunditati,
id. Off. 1, 34, 122:ut ex pristino sermone relaxarentur animi omnium,
id. de Or. 1, 8, 29:anxiferas curas requiete, id. poët. Div. 1, 13, 22: (risus) tristitiam ac severitatem mitigat et relaxat,
id. de Or. 2, 58, 236; cf.:tristem vultum relaxare,
Sen. Cons. ad Helv. 15;and, with this, cf.: relaxato in hilaritatem vultu,
Petr. 49, 8:ne nocturna quidem quiete diurnum laborem relaxante,
Curt. 5, 13, 5: mores aetas lasciva relaxat, i. e. makes dissolute, Claud. Prob. et Olybr. 153:(animi) cum se plane corporis vinculis relaxaverint,
Cic. Sen. 22, 81; Claud. Rapt. Pros. 2, 330:se occupationibus,
Cic. Fam. 7, 1, 5; id. Att. 16, 16, 2:se a nimiā necessitate,
id. Or. 52, 176. —Mid.: homines quamvis in turbidis rebus sint, tamen interdum animis relaxantur,
Cic. Phil. 2, 16, 39:insani cum relaxentur,
when they come to themselves, when the attack abates, id. Ac. 2, 17, 52.— Absol.: (dolor) si longus, levis;dat enim intervalla et relaxat,
Cic. Fin. 2, 29, 94.
Перевод: с латинского на все языки
со всех языков на латинский- Со всех языков на:
- Латинский
- С латинского на:
- Все языки
- Английский
- Немецкий
- Русский