-
1 mów|ić
impf Ⅰ vt 1. (przekazywać) to tell (coś komuś sb sth a. sth to sb); to say (coś komuś sth to sb)- mówię ci prawdę I’m telling you the truth- mówiłem mu, jak było I told him what it was like- zawsze mówi mi dzień dobry s/he always says hello to me- mówiłem ci, że wrócę później I told you (that) I’d come back later- matka mówi mu, żeby był grzeczny his mother keeps telling him to be a good boy- mówiono (nam) a. było mówione, żeby nie palić we were told not to smoke- mówili (sobie) wiersze they were reciting poems (to each other)- mówić z pamięci (wyuczony tekst) to speak from memory- mówić z głowy (improwizować) to speak a. talk without notes, to give an extempore talk, to improvise- mówić od rzeczy a. bzdury to talk nonsense a. rubbish- mówić do rzeczy to talk sense- mówić coś pod nosem a. wąsem to say sth under a. below one’s breath- halo, kto mówi? (przez telefon) hallo, who’s there?- dzień dobry, mówi Jacek hello, Jacek speaking2. (plotkować) to talk vi, to say- mówić coś na kogoś a. o kimś to say sth about sb- cała wieś o nich mówi the whole village is talking about them a. they are the talk of the village- mówią na niego, że (jest) głupi they say he’s stupid- mówią, że miał dwie żony he is said to have had two wives- tylko wróciła, a wszyscy zaczęli mówić no sooner had she come back than tongues began to wag3. (informować) [przepisy, konstytucja] to say; [znak, wygląd] to mean; (podpowiadać) [serce, rozum, intuicja] to tell- prawo Archimedesa mówi, że… Archimedes’ principle says that…- jego mina/wzrok mówił, że… his expression/eyes showed that…- o czym mówi ta książka/ulotka? what’s the book/leaflet about?- ta nazwa nic mi nie mówi the name tells me nothing a. doesn’t ring a bell with me- mówi ci to coś? does it mean anything to you?- przeczucie a. coś mi mówi, że nam się uda something tells me a. I have the feeling that we’ll succeed- jej uśmiech/spojrzenie mówi nam wszystko her smile/look tells us everything- fakty mówią (nam) co innego the facts tell (us) a different story ⇒ powiedziećⅡ vi 1. (posługiwać się mową) to talk, to speak- kiedy dziecko zaczyna mówić? when do children start to talk a. speak?- mówić gwarą to speak (in a) dialect- mówić przez nos to speak through one’s nose2. (rozmawiać) to talk- mówić (z kimś) o kimś/czymś to talk (to a. with US sb) about sb/sth- czy mogę mówić z Janem? (przez telefon) can a. may I speak to a. with US Jan please?- mówić do kogoś to talk to sb- jak śmiesz tak do mnie mówić! how dare you talk a. speak to me like that!- mówić o kimś dobrze/źle to speak well/ill of sb3. (zwracać się, nazywać) to call vt- mówią na niego Lolo/„grubas” he is called a. they call him Lolo/‘fatso’- mówił do niej po imieniu he called her by her first name- mówienie sobie po imieniu jest tu powszechne it’s common to be on first-name terms with people here ⇒ powiedzieć4. pot. (podczas śledztwa, przesłuchania) to talk- na torturach zaczął mówić as soon as they began torturing him he started to talk■ a nie mówiłem? I told you so!- co ja mówię? pot. no, I’m sorry- wczoraj, co ja mówię, przedwczoraj yesterday, no, I’m sorry, the day before yesterday- jego mina mówi sama za siebie pot. his expression speaks for itself- złość/żal mówi przez kogoś a. przez czyjeś usta książk. it’s sb’s anger/resentment speaking- czy ja coś mówię? go ahead, do as you like- dobrze a. łatwo ci mówić it’s a. that’s easy for you to say, it’s all very well for you to talk- krótko mówiąc in brief a. short- mów co chcesz/mówcie co chcecie pot. say what you like- mówza siebie! speak for yourself!- mówiąc między nami a. między nami mówiąc pot. (just) between you and me a. between ourselves a. between the two of us- mówić bez ogródek a. osłonek a. bez owijania w bawełnę to not mince (one’s) words, to lay it a. put it on the line- mówić do kogoś jak do kogoś dobrego a. mówić komuś jak komu dobremu to try to make sb understand- mówić z kimś wspólnym a. tym samym językiem to speak the same language as sb- mówię ci! I (can) tell you- nie ma co mówić pot. no two ways about it- nie ma o czym mówić (odpowiedź na podziękowanie) my pleasure, don’t mention it; (odpowiedź na przeprosiny) don’t mention it; (odmowa) it’s out of the question- nie mów! you don’t say (so)! pot.- nie mówiąc a. wspominając o… książk. not to mention…, to say nothing of…The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > mów|ić
-
2 mówić
1. (-wię, -wisz); vt( coś) to say; (prawdę, kłamstwa) to tell2. vi( przemawiać) to speak; (rozmawiać, opowiadać) to talkon mówi, że... — he says that...
mówił mi, że... — he told me that...
mówić po angielsku/polsku — to speak English/Polish
nie mówiąc (już) o mówić — +loc to say nothing of, let alone
mówić do siebie — to talk to o.s.
* * *ipf.1. (= wypowiadać słowa) say ( coś komuś sth to sb) (że... that...); (= opowiadać, informować) tell ( coś komuś sb sth l. sth to sb) (komuś o kimś/czymś sb about sb/sth l. of sb/sth) (komuś, że... sb that...); (= odzywać się, rozmawiać, przemawiać) speak, talk ( z kimś with l. to sb, o kimś/czymś about l. of sb/sth) ( do kogoś to sb); (= wspominać) refer (o kimś/czymś to sb/sth); mention (komuś o kimś/czymś sb/sth to sb); mów dalej! keep talking!; mów za siebie! speak for yourself!; mówcie (trochę) ciszej! keep it down!; to put it mildly; mówi się, że... they say that...; the story goes that...; it is reported l. rumored that...; mówić dobrze/źle o kimś/czymś speak well/ill of sb/sth; mówić komuś dzień dobry say hello to sb; mówić do siebie talk to o.s.; mówić otwarcie speak one's mind; mówić po próżnicy waste one's breath; mówić w czyimś imieniu speak for sb; mówić z przekonaniem speak with authority; mówisz to poważnie? are you serious?; a nie mówiłem? did't I tell you?; co mówiłeś? what did you say?; dobrze mówi! hear, hear!; do mnie mówisz? are you talking to me?; fakty mówią same za siebie przen. the facts speak for themselves; i kto to mówi? look who's talking!; lepiej nie mówić the less said, the better; nie ma o czym mówić ( w odpowiedzi na podziękowanie) don't mention it; forget it; nie mów nic don't say anything; nie mów z pełnymi ustami don't talk with your mouth full; nie musisz mówić nic więcej (= wszystko rozumiem) enough said.3. (= wyrażać się w dany sposób) talk, speak; mówić bzdury l. nonsensy l. od rzeczy talk nonsense; mówić do rzeczy talk sense; mówić na temat speak to the point; nareszcie mówisz do rzeczy now you're talking sense.4. (= nakazywać) tell (komuś, żeby coś zrobił sb to do sth); mówiłem mu, żeby przyszedł I told him to come; nienawidzę, jak mi się mówi, co mam robić I hate people telling me what to do; rób, co ci mówię! do what I tell you!5. (= posługiwać się językiem) speak; mówić dobrze/biegle po japońsku speak good/fluent Japanese; mówić po angielsku kiepsko/z obcym akcentem speak English badly/with a foreign accent; nie mówię l. nie umiem mówić po węgiersku I can't speak Hungarian; osoba mówiąca po angielsku/polsku English/Polish speaker; mówić tym samym językiem (= dobrze się rozumieć) speak the same language.6. (= sugerować, wywoływać wspomnienie) mean, ring a bell; czy to ci coś mówi? does this mean anything to you?; does it ring a bell?; jego nazwisko nic mi nie mówi his name doesn't ring a bell.7. (przedstawiając się przez radio l. telefon) cześć, mówi Marta hi, it's Martha (speaking); tu mówi Londyn radio this is London calling.8. (= zwracać się do kogoś) mów mi Ed call me Ed; możesz mi mówić po imieniu you can call me by my first name.9. ( w komentarzach na temat wypowiedzi) mówiąc delikatnie to say the least; mówiąc poważnie joking aside; mówiąc szczerze frankly (speaking); to be frank; mówiąc w przenośni metaphorically speaking; inaczej mówiąc to put it differently; jak (już) mówiłem like I said; kiedy już o tym mówimy while we are at it; krótko mówiąc to make l. cut a long story short; in brief; między nami mówiąc between ourselves; between you and me (and the gatepost); nawiasem mówiąc by the way; by the bye; incidentally; nie mówiąc (już) o kimś/czymś not to mention sb/sth; to say nothing of sb/sth; let alone sb/sth; prawdę mówiąc to tell the truth; as a matter of fact; przykro mi to mówić I hate to say it; skoro już o tym mówimy while we're at it; ściśle mówiąc strictly speaking.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > mówić
-
3 wystaw|ić
pf — wystaw|iać impf Ⅰ vt 1. (wynieść na zewnątrz) to take [sth] out, to take out- wystawić naczynia ze zmywarki to take the dishes out of the dishwasher- wystawić meble na korytarz to put the furniture out in the hall- wystawić straż/wartę to post a guard2. (wysunąć) to stick [sth] out, to stick out- wystawić głowę z okna to stick one’s head out (of) the window3. [teatr, reżyser] to stage, to put [sth] on, to put on [sztukę, komedię, rewię] 4. (na widocznym miejscu) to exhibit, to display- wystawić obrazy w galerii to exhibit paintings in a gallery- wystawić towary na półkach to display goods on the shelves- diament będzie wystawiony na aukcję the diamond will be put up for auction- wystawić dom na sprzedaż to put one’s house up for sale- trumnę z ciałem zmarłego wystawiono na widok publiczny he lay in state5. (poddać działaniu) to expose- wystawić twarz na słońce to get some sun on one’s face- brzeg wystawiony na niszczące działanie morza a coastline exposed to the erosive action of the sea- wystawić kogoś na niebezpieczeństwo to expose sb to danger- wystawić komuś piłkę (w siatkówce) to set sb for a spike- wystawić kogoś na próbę to put sb to the test- wystawić czyjąś cierpliwość na próbę to try sb’s patience6. (zgłosić) to enter- wystawić konia w wyścigach to enter a horse in a race- wystawić drużynę do rozgrywek to enter a team in a competition7. (wybudować) to build, to erect [szpital, pomnik, willę] 8. (sporządzić) to make [sth] out, to make out [czek, rachunek]- na kogo mam wystawić czek? who shall I make the cheque out to?- paszport jest wystawiony na jej panieńskie nazwisko the passport was issued in her maiden name9 (o ocenach) polonistka wystawiła mu ocenę bardzo dobrą the Polish teacher gave him an A- wystawić komuś świadectwo to give sb their end-of-year report- kierownik wystawił mu opinię the manager gave him a reference10 Myślis. [pies] to point [zwierzynę] Ⅱ wystawić się — wystawiać się to expose oneself- wystawić się na strzały to expose oneself to gunfire- wystawić się na pośmiewisko to make a fool of oneself- □ wystawienie Najświętszego Sakramentu Relig. exposition of the Blessed Sacrament■ wystawiać komuś dobre/złe świadectwo [zachowanie, fakty] to speak well/ill of sb- wystawić kogoś (rufą a. tyłem) do wiatru pot. to take sb for a ride pot., to do the dirty on sb pot.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > wystaw|ić
-
4 korzyś|ć
f (G pl korzyści) 1. (pożytek) benefit- korzyści płynące z czegoś the benefits of sth- przynieść komuś/czemuś korzyść to benefit sb/sth- wyjść komuś na korzyść to work to sb’s advantage a. benefit- wyciągnąć z czegoś korzyść dla siebie to benefit from sth- jaką będę miał z tego korzyść? what do I get out of it?- być z korzyścią dla kogoś/czegoś to be of benefit to sb/sth- abdykować na czyjąś korzyść to abdicate in favour of sb- zasądzić całą sumę na czyjąś korzyść to award the entire sum to sb- ograniczyć coś na korzyść czegoś to reduce sth in favour of sth- świadczyć a. przemawiać na czyjąś korzyść to reflect well on a. speak well of sb- porównanie wypadło na naszą korzyść the comparison worked to our advantage- argumenty przemawiające na korzyść tej hipotezy arguments in support of the hypothesis- zmienić się na korzyść [osoba] to change for the better2. (zysk) profit, benefit- czerpać korzyści z czegoś to profit a. benefit from sth- odnosić korzyści materialne z czegoś to profit from sth, to derive material benefit a. gain from sth- przynosić duże korzyści to be very profitable- interes nie przynosi spodziewanych korzyści the business is not as profitable as expected- sprzedać coś z korzyścią to sell sth at a profitThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > korzyś|ć
-
5 głos
m (G głosu) 1. (osoby) voice- niski/wysoki głos a deep/high-pitched voice- piskliwy/chrapliwy głos a shrill/husky voice- mówić donośnym/drżącym/stanowczym głosem to speak in a loud/trembling/firm voice- w słuchawce usłyszałem męski/kobiecy głos a man’s/woman’s voice came through the receiver- głos drżał mu ze wzruszenia his voice trembled with emotion- nie móc (wy)dobyć z siebie głosu to be unable to get a word out- głos uwiązł mu/jej w krtani a. w gardle his/her words stuck in his/her throat, he/she couldn’t get the words out- głos mu/jej się łamał his/her voice was breaking (up) a. cracking (up)- podnieść/zniżyć głos to raise/to lower one’s voice- stracić/odzyskać głos to lose one’s voice/to get one’s voice back- zawiesić głos to pause (for effect)- na głos [czytać, liczyć] aloud a. out loud- na cały głos [krzyczeć, wrzeszczeć] at the top of one’s voice- w głos [śmiać się, płakać] loud, out loud2. (zwierząt) cry- myśliwy usłyszał głos łani the hunter heard the cry of a doe- głosy ptaków bird calls3. książk. (dźwięk) sound- głos a. głosy miasta the sound a. sounds of the city- głos a. głosy ulicy the sound a. sounds of the street- głos a. głosy przyrody the sound a. sounds of nature- głos syren/trąb the sound a. sounds of sirens/horns4. książk., przen. (nakaz wewnętrzny) głos rozsądku the voice of reason- głos serca/sumienia one’s heart/conscience- słyszeć głos sumienia to hear one’s conscience speaking- iść za głosem serca to listen to a. follow one’s heart- głos wewnętrzny nakazywał mu zawrócić a (little) voice inside was telling him to turn back5. książk. (zdanie) opinion- głos znanego krytyka the opinion of a well-known critic- głos sprzeciwu a dissenting opinion6. (wypowiedź w dyskusji) comment- czy są jeszcze jakieś inne głosy? are there any other comments?- do głosu zapisało się 10 osób 10 people are signed up to speak- zabrać głos to speak, to take the floor- głos doradczy participation in a meeting without a vote- chciałbym zabrać głos w sprawie formalnej I’d like to raise a point of order- mieć głos to have the floor- głos ma minister finansów the Minister of Finance has the floor- dojść do głosu to take the floor- odebrać komuś głos to take the floor away from sb- udzielić komuś głosu to give sb the floor- zaraz panu udzielę głosu I’ll give you the floor in a minute- dopuścić kogoś do głosu to let sb say something; to let sb get a word in edgeways a. edgewise pot.7. (udział w głosowaniu) vote- większością głosów by a majority vote- wniosek przeszedł większością głosów the motion was carried by a majority vote- liczyć głosy to count a. tally the votes- oddać głos to vote- na kogo oddała pani głos? who did you vote for?- wstrzymać się od głosu to abstain (from voting)8. Muz. (linia melodyczna) part, voice- utwór na dwa głosy a piece for two voices- śpiewać na dwa/trzy/cztery głosy to sing in two/three/four parts- śpiewać pierwszym/drugim głosem to sing the first/second voice9. Muz. (skala głosu wokalisty) voice- głos altowy/basowy/sopranowy (the) alto/bass/soprano voice- głos koloraturowy a coloratura voice- głos operowy an operatic voice- śpiewać pełnym głosem to sing in a full voice■ mały głos Muz. weak (singing) voice- głos krwi książk. (poczucie więzi) blood loyalties, blood ties; (popęd naturalny) (natural) instinct(s)- głos natury książk. (natural) instinct- dojść do głosu książk. (uzewnętrznić się) to come to the fore; (zdobyć popularność) to gain popularity- wołać/krzyczeć/mówić wielkim głosem książk. (mówić głośno) to call/shout in a loud voice; (domagać się) to plead; (ostrzegać) to warn- zedrzeć głos (uszkodzić) to strain one’s voice, to talk oneself hoarse- psie głosy nie idą w niebiosy przysł., przest. ill wishes never come true* * *voice; ( prawo przemawiania) voice, say; ( w wyborach) votedojść ( perf) do głosu — ( w dyskusji) to be allowed to speak; ( uzewnętrznić się) to find expression
podnosić (podnieść perf) głos na kogoś — to raise one's voice to sb
udzielać (udzielić perf) komuś głosu — to grant lub give the floor to sb
* * *mi1. ( dźwięk) voice; (= brzmienie) sound; ( ptaka) call; (trąbki, dzwonu) sound; na cały głos at the top of one's voice; płakać na cały głos cry out loud; stracić głos lose one's voice; mieć głos (np. do śpiewania) have a great voice; podnieść głos raise one's voice; głos wołającego na puszczy a voice crying in the wilderness.2. (= nakaz wewnętrzny) call, voice; głos sumienia voice of one's consciousness; iść za głosem serca let one's heart rule one's head, follow the call of one's heart.3. muz. part; utwór na cztery głosy four-part piece.4. ( na zebraniu) (= prawo przemawiania) permission to speak, the floor; dojść do głosu get a chance to speak; mieć głos have the floor; prosić o głos ask for permission to speak, ask to be recognized; udzielić komuś głosu give sb permission to speak, give sb the floor; zabrać głos w sprawie... speak out on the matter of...5. (= zdanie) voice, opinion; głos krytyki voice of criticism; głos sprzeciwu dissenting voice; rozstrzygający głos (w głosowaniu, wyborach) casting vote; ( czyjaś opinia w jakiejś sprawie) final say; rozstrzygający głos należy do ciebie you have the final say; mieć głos doradczy act as an advisor.6. (= opinia wyrażona w głosowaniu) vote; oddać swój głos cast one's vote; zwyciężyć dużą liczbą głosów win by a large number of votes.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > głos
-
6 pro|sić
impf Ⅰ vt 1. (zwracać się z prośbą) to ask; to request książk.- prosić kogoś o coś to ask sb for sth- prosić kogoś, żeby coś zrobił to ask sb to do sth- prosić kogoś o przebaczenie to ask a. beg sb’s forgiveness- (bardzo) proszę nas częściej odwiedzać! please come and see us more often!- proszę o uwagę! may I have your attention, please?- proszę o spokój! (w szkole) quiet please!- podaj mi proszę gazetę! could you hand me the paper, please?- proszę cię, zrób to dla mnie please, would you do it for me?- proszę dwa bilety two tickets, please- dowód osobisty proszę may I see your ID, please?- proszę mi wierzyć, nic nie wiedziałem (please) believe me, I didn’t know anything about it- przyniosłem książkę, o którą prosiłeś I’ve brought the book you asked for- ja prosiłem kawę, nie herbatę I asked for coffee, not tea- czy mogę pana o coś prosić? can a. could I ask you to do something for me, please?- „uprzejmie proszę o udzielenie mi urlopu bezpłatnego” (w podaniu) ‘I would like to apply for a period of unpaid leave’ książk.- prosił, żeby go zostawić samego he asked to be left alone- bardzo bym prosił, żeby pan to poprawił I’d be very grateful if you could correct it- „nie idź jeszcze” – prosił ‘don’t go yet,’ he begged a. pleaded- pan Kowalski jest proszony o zgłoszenie się do informacji could Mr. Kowalski please report to the information desk ⇒ poprosić2. (zapraszać, wołać) to ask- prosić kogoś do środka to ask sb in- proszę do stołu, kolacja gotowa please come to the table a. be seated, (the) dinner’s ready- proszę usiąść a. siadać would you like to take a seat?, please sit down- szef cię prosi the boss wants to see you- nikt cię tu nie prosił no one asked you here- przyszła nie proszona she came uninvited ⇒ poprosić3. (do tańca) to ask- prosić kogoś do tańca to ask sb to dance- czy mogę panią prosić? may I have a dance?- panie proszą panów! ladies’ invitation! ⇒ poprosić4. (przez telefon) czy mogę prosić Adama? can a. may I speak to Adam, please?- wewnętrzny 125, proszę extension 125, please- proszę z kierownikiem! may I speak to the manager, please? ⇒ poprosićⅡ vi przest. (wstawiać się) to intercede (za kimś for sb) Ⅲ prosić się 1. (zachęcać) trawa aż prosiła się, żeby się na niej położyć the grass was so inviting, you just had to lie down- on aż się prosi, żeby go walnąć pot. he’s just asking for a punch on the nose- aż się prosi, żeby tu posprzątać the place needs a good clean-up- tu się aż prosi o kilka przykładów it would be good to have a few of examples here2. pot. (domagać się) to ask- nie proś się, i tak ci nie dadzą don’t ask them, you won’t get it anywayⅣ proszę inter. 1. (przy podawaniu) proszę (bardzo) here you are 2. (zaproszenie) proszę (bardzo) (do wejścia) (do) come in, please; (żeby usiąść) (do) take a seat, please; (żeby się poczęstować) please, help yourself 3. (jako zgoda) please- „mogę przyjść jutro?” – „(bardzo) proszę” ‘may I come tomorrow?’ – ‘yes, please do’- „czy mogę skorzystać z telefonu?” – „proszę (bardzo)” ‘please, may a. can I use the telephone?’ – ‘go ahead, please’4. (w odpowiedzi na podziękowanie) „dziękuję za pomoc” – „proszę (bardzo)” ‘thanks for your help’ – ‘you’re welcome’- „dziękuję” – „proszę, nie ma o czym mówić” ‘thank you’ – ‘that’s all right, don’t mention it’5. (w odpowiedzi na pukanie) come in, please 6. (prośba o powtórzenie) proszę? (I beg your) pardon?, sorry? 7. (w zwrotach grzecznościowych) proszę pana/pani! sir!/madam!- proszę państwa, zaczynamy! ladies and gentlemen it’s time to begin!- oczywiście, proszę wysokiego sądu yes, of course, your honour- już idę, proszę cioci I’m coming, aunt- wyjechał i, proszę ciebie, nie wrócił he went away and, believe it or not, hasn’t come back8. (dla wyrażenia zdziwienia) proszę, proszę!, no proszę! well, well, well!- proszę, proszę! patrz, kto przyjechał! well, well! look who’s here!■ co proszę? pot. what was that? pot.; come again? GB pot.- nie dał się dwa razy prosić he didn’t have to be asked twiceThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > pro|sić
-
7 przez
praep. 1. (na drugą stronę) across, through [park, pustynię]; over [przeszkodę, płot, barierę]; over, across [most, rów]; (na wylot) through [ścianę, chmury]- głęboka blizna przechodząca mu przez czoło a deep scar stretching across his forehead- chmury ciągnące się od Skandynawii, przez Morze Północne po Wyspy Brytyjskie clouds stretching from Scandinavia across the North Sea as far as the British Isles- przejść przez jezdnię to cross the street, to go across the street- przeskoczyć przez strumyk to jump over a. across a stream- sweter przerzucony przez oparcie krzesła a jumper thrown over the back of a chair- wejść/wyskoczyć przez okno to come in through/jump out of the window- przeciskać się przez tłum to push one’s way through the crowd- brnąć przez śnieg to plough through the snow- usłyszeć jakiś hałas przez ścianę to hear some noise through the wall- most przez Wisłę a bridge across a. over the Vistula- pociąg do Kolonii przez Poznań i Hanower a train to Cologne via Köln a. passing through Poznań and Hanover- torba z paskiem przez ramię a bag with a shoulder strap- okno przez całą szerokość ściany a window covering the entire width of the wall2. (po drugiej stronie) across- mieszkali przez podwórko they lived across the courtyard- nocowaliśmy przez ścianę we slept in adjacent rooms3. (o doświadczeniu) through [fazę, okres, życie]- przejść pomyślnie przez egzamin to pass a. get through an exam4. (czas trwania) for; (od początku do końca) through- przez dwa dni/trzy lata for two days/three years- przez chwilę for a moment- przez jakiś czas for some time- przez cały czas all the time- przez cały dzień/rok all through the day/year, throughout the day/year- pracować przez całą noc to work all through the night a. the whole night (through)- skończę tłumaczenie przez niedzielę/maj I’ll finish the translation over Sunday/during May5. (w stronie biernej) by (kogoś/coś sb/sth)- dom zniszczony przez pożar a house destroyed by fire- zakazany przez prawo forbidden by law- został ukąszony przez węża he was bitten by a snake6. (za pomocą) przez lunetę/szkło powiększające through a telescope/magnifying glass- przez telefon [rozmawiać] on the phone; [poinformować] over the phone- transmitowany przez radio/telewizję broadcast a. transmitted on the radio/on television- pić sok przez słomkę to drink juice through a. with a straw- napisać coś przez kalkę to make a carbon copy of sth- prasować spodnie przez mokrą szmatkę to iron a pair of trousers through a damp cloth- uczcili pamięć zmarłych przez powstanie they paid tribute to the dead by rising from their seats- głosowali przez podniesienie ręki they voted by a show of hands- słowo „chirurg” pisze się przez „ch” the word ‘chirurg’ is spelt with a ‘ch’7. (z powodu) through, out of- przez niedopatrzenie/nieuwagę through a. out of negligence/carelessness- przez złośliwość out of malice- przez pomyłkę/przypadek by mistake/accident- przez kogoś because of a. through sb- przez niego złamałem sobie nogę because of a. thanks to iron. him I broke my leg- to wszystko przez ciebie/przeze mnie it’s all your/my fault, it’s all because of you/me- przez to because of that- miał krótszą jedną nogę i przez to lekko utykał he had one leg shorter than the other and because of that he had a slight limp- przez to, że… through the fact that…, because…- straciliśmy mnóstwo pieniędzy przez to, że mu uwierzyliśmy we lost a lot of money, all because we trusted him8. (za pośrednictwem) through- rozmawiać przez tłumacza to speak through an interpreter- zarezerwować hotel przez biuro podróży to book a hotel through a travel agent- poznałem przyszłą żonę przez Roberta I met my wife through Robert- list wysłano przez gońca the letter was sent by messenger a. through a messenger9. (wskazujące na interpretację) by- przez pierwiastki ciężkie rozumiemy pierwiastki cięższe od wodoru by heavy elements we undertstand elements heavier than hydrogen- co przez to rozumiesz? what do you understand by that?- co chcesz przez to powiedzieć what do you mean by (saying) that?10. Mat. by- podziel/pomnóż sumę przez 5 divide/multiply the sum by 511. (w numerach) by- Domaniewska 7/9 (siedem łamane przez dziewięć) 7-9 (seven to nine) Domaniewska Street* * *prep +acc1) ( na drugą stronę) acrossprzechodzić (przejść perf) przez ulicę — to walk across the street; to cross the street
przez granicę/rzekę — across lub over the border/river
2) ( poprzez) throughprzez park/pustynię — through lub across the park/desert
przez Poznań do Warszawy — through lub via Poznań to Warsaw
3) ( ponad) over4) ( za pomocą)przez radio/telefon — over lub on the radio/phone
to się pisze przez dwa "l" — it's spelt with double "l"
5) ( czas trwania) forprzez ten rok wiele się zmieniło — a lot has changed for lub in this past year
robić (zrobić perf) coś przez niedzielę/wakacje — to do sth over Sunday/the holidays
6) ( z powodu)przez pomyłkę/przypadek — by mistake/accident
przez to, że... — because...
7) ( w konstrukcjach biernych) bymnożyć/dzielić przez 2 — to multiply/divide by 2
* * *prep.+ Acc.1. (= poprzez) (śnieg, okno, bramę, ścianę) through.2. (= w poprzek) (ulicy, rzeki) across.4. (= przy pomocy, za pomocą) through, over; przez Internet through l. over the Internet; przez kolegę through a friend; przez telefon/radio over the phone/radio.6. (= w ciągu) for, during, over; przez minutę/tydzień/miesiąc for a minute/week/month; przez całą noc throughout the night; przez przerwę/weekend during l. over the break/weekend.7. przez kogoś (= z powodu) because of sb; (= z winy) through sb's fault; to się stało przez niego it happened because of him, it happened through his fault.8. ( sprawca) by; napisany przez Kowalskiego written by Kowalski; dobrze traktowany przez nauczycieli well treated by teachers.9. ( w działaniach arytmetycznych) by; podziel to przez dwa divide it by two; trzeba pomnożyć powierzchnię podstawy przez wysokość you need to multiply the area of the base by the height.10. przez przypadek by accident; mówić przez sen speak in one's sleep; co przez to rozumiesz? what do you mean by this?; to się pisze przez u it's spelled with a „u”.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > przez
-
8 że
z, ze Ⅰ praep. 1. (przed określeniami miejsca) from (czegoś sth); (o pomieszczeniu, pojemniku) from, out of (czegoś sth); (o powierzchni) off (czegoś sth)- z Polski/ze Szkocji from Poland/Scotland- pamiątka z Japonii a souvenir from Japan- św. Franciszek z Asyżu St Francis of Assisi- jechać z Berlina do Warszawy to go from Berlin to Warsaw- wyszedł z domu o trzeciej he left home at three- wyjął pieniądze z portfela he took some money out of his wallet- zjechał na sankach z górki he went down the hill on a sledge- gwóźdź wystający z deski a nail sticking out of a plank- zdjął obraz ze ściany he took the picture off the wall- sprzątnęła brudne naczynia ze stołu she cleared the dirty dishes off the table- podniósł coś z podłogi he picked something up off the floor- zsiadł z konia he got off the horse2. (określający kierunek, stronę) from (czegoś sth)- hałasy dochodzące z góry noises coming from upstairs- widok z wieży kościoła the view from the church tower- z każdej strony a. ze wszystkich stron from all sides, from every side- z lewej/prawej strony (znajdować się) on a. to the left/right; (zbliżać się) from the left/right- z mojej lewej/prawej strony (tuż obok) by my left/right side; (nieco dalej) to my left/right- z tamtej strony brzeg jest bagnisty on the other side the shore is marshy- z przodu/tyłu at the front/back3. (określający źródło, pochodzenie) from (czegoś sth)- informacje pochodzące z dziennika telewizyjnego information from the TV News- dane z rocznika statystycznego data from a statistical yearbook- wiadomość z pewnej gazety information from a certain newspaper- znał jej adres z książki telefonicznej he knew her address from the telephone directory- wiem o tym z doświadczenia I know it from experience- z badań rynkowych wynika, że… from market research it emerges that…- dyrektor z wyboru/nominacji an elected/a nominated director- towary z importu imported goods- odrzuty z eksportu export rejects- znalazł sobie pracę z ogłoszenia he found a job through an ad4. (z określeniami czasu) from, of (czegoś sth)- zamek z XV wieku a castle (dating) from the 15th century- fotografie z lat szkolnych photographs from one’s school days- jego list z 12 maja his letter of 12 May- to jest rachunek za telefon z ubiegłego miesiąca this is the phone bill for a. from last month- z rana in the morning- z samego rana first thing in the morning5. (wskazuje na podstawę, wzór) from (czegoś sth)- rysunek z natury a drawing from nature- odpis z oryginału a duplicate of the original- wyrecytować coś z pamięci to recite sth from memory- przepisał dane z tablicy he copied down the data from the board6. (wskazuje na surowiec) of, from (czegoś sth)- z drzewa/ze stali of a. from wood/steel- zasmażka z mąki i wywaru a roux of a. from flour and stock- z czego to jest zrobione? what is it made of a. from?- wiązanka z czerwonych róż a bunch of red roses- sok z wiśni/malin cherry/raspberry juice- sałatka z pomidorów/selera a tomato/celery salad- dom wybudowany z cegieł a brick-built house7. (wskazuje na zbiór) of (kogoś/czegoś sb/sth)- któryś z nich/nas one of them/us- jeden z uczniów one of the pupils- żaden z nauczycieli none of the teachers- najstarszy/najmłodszy z nich the oldest/youngest of them- czy któryś z was go zna? do any of you know him?- czy coś z tego rozumiesz? do you understand any of that?8. (wskazuje na przyczynę stanu) out of, from (czegoś sth)- z radości/ze strachu out of joy/fear- z konieczności (out) of necessity- zemdleć z wyczerpania to faint from exhaustion- umrzeć z głodu die of starvation- wyszła za mąż z miłości she married for love a. out of love- udusił się z braku powietrza he suffocated through lack of air9 (wskazuje na stan początkowy) from (kogoś/czegoś sb/sth)- z nasion/pąków from seeds/buds- wyrosła z niej śliczna dziewczyna she grew into a very pretty girl- z majora awansował na pułkownika he was promoted from major to colonel- inflacja spadła z 10 do 8 procent inflation went down from 10 to 8 per cent- z niewinnej sprzeczki zrobiła się wielka awantura an innocent tiff turned into a big row pot.10 (wskazuje na cechę) znany/słynny z czegoś well-known/famous for sth- miasto słynie z zabytkowych budowli the town is famous for its historic buildings- z oczu jest podobna do matki her eyes are like her mother’s- ze sposobu bycia przypominał ojca he resembled his father in manner11 (wskazuje na natężenie) z całego serca with all one’s heart- ze wszystkich sił with all one’s might- z całą dokładnością with the utmost accuracy- podkreślić z całą mocą to emphasize most strongly- z grubsza roughly- z lekka lightly- z rzadka rarely, seldom- z uwagą attentively- z wysiłkiem with (an) effort12 (wskazuje na element całości) with (kimś/czymś sb/sth)- kawa z mlekiem coffee with milk- dom z ogrodem a house with a garden- dziewczyna z niebieskimi oczami a girl with blue eyes- matka z dzieckiem na ręku a mother carrying a. with a baby in her arms- samolot ze stu osobami na pokładzie a plane with a hundred people on board- chleb z masłem bread and butter- mieszkanie z umeblowaniem a furnished flat- sklep z używaną odzieżą a second-hand clothes shop- deszcz ze śniegiem sleet- podróżowała z mężem i dwojgiem dzieci she travelled with her husband and two children- dyskutował z synem he was arguing with his son- rozstał się ze swą przyjaciółką he parted with his girlfriend- zaprzyjaźniła się z nim dwa lata temu she became friendly with him two years ago- pójdziesz z nami do kina? are you going to the cinema with us?- wyszedł na spacer z psem he took the dog for a walk- porozmawiam z nim o tym jutro I’ll talk to him about it tomorrow13 (wskazuje na sposób) with (czymś sth)- z niedowierzaniem/ze zdumieniem in a. with disbelief/astonishment- okno zamknęło się z trzaskiem the window closed with a bang- obudził się z bólem głowy he woke up with a headache- leżał na trawie z rękami pod głową he was lying on the grass with his hands behind his head- płynąć z wiatrem/prądem to sail with the wind/current14 (wskazuje na cel) pójść do kogoś z prośbą o radę to go to sb to request advice- pośpieszyć komuś z pomocą to go to sb’s aid- pojechał do Niemiec z wykładami he went to Germany on a lecture tour15 (wskazuje na współzależność) with (czymś sth)- z wiekiem with age- wraz ze wzrostem ciśnienia with the growth of a. in pressure- z czasem with a. in time- z upływem czasu with the passing of time- z każdym dniem/rokiem with each passing day/year16 (z określeniami pory) with (czymś sth)- z końcem/początkiem sierpnia at the end/beginning of August- z nadejściem lata with the approach of summer17 (eliptyczne) about (kimś/czymś sb/sth)- co z artykułem? what about the article?- co się z tobą działo? what have you been doing with yourself?- co zrobić z tymi szmatami? what shall I do with these rags?- z babcią jest źle, znowu miała atak Granny’s not well, she’s had another seizure18 (w przysłówkach) literatura zwana z angielska science fiction literature known by the English name of science fiction- ubrany z niemiecka dressed in German style- mówił trochę z cudzoziemska he spoke with a slight foreign accentⅡ part. around, about- zajęło mi to z godzinę it took me around an hour- miał ze czterdzieści lat he was around forty* * ** * *I.że1conj.1. ( wprowadza zdanie podrzędne rozwijające treść) that; ona mówi, że on nie przyjdzie she says (that) he won't come; wiem, że to niemożliwe I know (that) it's impossible.2. (wprowadza zdanie podrzędne wyrażające przyczynę, uzasadnienie) as, because, for; nie zrobię tego dlatego, że już ci nie wierzę I won't do it because I don't trust you anymore.3. ( wprowadza zdanie podrzędne wyrażające skutek) so... that; był tak zmęczony, że ledwie szedł he was so tired that he could hardly walk.4. ( w związkach wyrazowych) mimo że l. tyle że despite the fact that, in spite of the fact that; nadal był zdrów, tyle że się postarzał he was still in good health, except (for the fact) that he grew old.II.że2particle1. ( rozpoczyna zdanie) że też o tym nie wiedziałam! I wish I had known; że już nie wspomnę... let alone...; że tak powiem so to say, so to speak; że już nie wspomnę o X never mind X, not to mention X.2. ( w składzie wyrażeń o charakterze spójnikowym lub modalnym) although, nevertheless; mimo że był chory, poszedł do szkoły although he was sick he went to school, he was sick, nevertheless he went to school; omalże almost; tylko że only.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > że
-
9 źle
adv. grad. 1. (nienależycie) poorly; (błędnie) wrongly- uczyć się źle to be a poor learner- źle coś zrozumieć to misunderstand sth- źle przygotowani zawodnicy poorly prepared competitors- źle pojęta solidarność solidarity wrongly understood- źle wybrać kierunek studiów to choose the wrong university course- źle wywiązywać się ze swoich obowiązków to carry out one’s obligations in an unsatisfactory manner- źle wychowany/ułożony ill-bred/-mannered2. (słabo) czuć się źle to feel bad a. unwell- źle wyglądać to look ill a. unwell3. (niedostatecznie) badly, poorly- źle odżywiane dziecko a poorly fed child- źle płatna praca a badly a. poorly paid job4. (nieuczciwie) badly- źle odnosić się do pracowników to treat one’s subordinates badly- źle się prowadzić to conduct oneself badly- kobieta/dziewczyna źle się prowadząca a girl/woman of ill repute5. (negatywnie) badly; ill książk.- mówić o kimś źle to speak badly a. ill of sb- takie zachowanie źle o tobie świadczy such behaviour does you little credit6. (nieżyczliwie) badly- być źle przyjętym przez kogoś to be badly received by sb- być źle usposobionym do czegoś/kogoś to be ill-disposed to(wards) sth/sb- źle traktował kolegów he treated his friends badly7. (nieprzyjemnie) źle mu było na obczyźnie/poza domem it was hard on him living abroad/away from home- źle się czuła w jego towarzystwie she felt uncomfortable in his company8. (niepomyślnie) badly- takie zabawy mogą się źle skończyć fun and games like that can end up badly- moje sprawy źle się układają my affairs aren’t going too well9 (jako równoważnik zdania) źle, że nie przyszedł od razu po pomoc it’s too bad (that) he didn’t ask for help straight away■ źle z nim/z nią pot. he/she is in a bad way pot.- i tak źle, i tak niedobrze pot. ≈ if it’s not one thing it’s another pot.* * *źle wyglądasz — you look bad lub ill
źle wychowany — bad-mannered, ill-mannered
źle się czuć — to be lub feel unwell
źle, że tak się stało — (it's) too bad (that) this happened
* * *adv.1. (= niedobrze) badly, wrongly, improperly, ill; być źle wychowanym be bad l. ill mannered; be mannerless; have no manners; źle się zachowywać misbehave/misconduct; be rude; bardzo źle o czymś świadczyć be an indictment of sth; mieć źle w głowie pot. be nuts; be crazy; be out of one's mind; źle się sprzedawać sell badly; źle się zacząć get off to a bad start; źle zacząć ( znajomość) get off the wrong foot; źle coś zrozumieć misunderstand l. misinterpret l. misapprehend sth; take sth in ill part; nie zrozum mnie źle don't get me wrong; źle dobrany (o osobach, rzeczach) ill-assorted, mismatched; źle skrywany (o żalu, pogardzie) ill-disguised; źle wymawiać mispronounce; źle stosować misapply; źle ocenić (sytuację, odległość, osobę) misjudge; źle rozegrać ( sytuację) mishandle; źle coś widzieć (np. scenę z góry) have a bad view of sth; być źle ubranym be badly dressed; look dowdy; źle działać ( o urządzeniu) perform badly; źle zaprojektowany badly designed.2. (= słabo, mizernie) poorly, badly; źle się czuć feel bad l. awful l. unwell; źle wyglądać look bad l. awful; z kimś jest źle sb is in a serious condition; źle odżywiony ill nourished, malnourished; źle sytuowany badly off.3. (= mało) badly, insufficiently; źle zarabiać be badly paid; źle opłacany ( o pracowniku) underpaid.4. (= nieuczciwie) źle się prowadzić have a bad reputation; źle mu z oczu patrzy pot. (= nie budzi zaufania) he doesn't inspire confidence.5. (= negatywnie, niekorzystnie) badly, poorly; mówić o kimś źle speak badly l. evil of sb; źle kogoś nastrajać put sb in a bad mood; źle na czymś wyjść lose out on sth.6. (= nieżyczliwie) źle traktować maltreat, ill-treat, mistreat, abuse (sb); treat sb badly; źle komuś życzyć wish sb ill; bear malice to sb; nie życzyć komuś źle bear sb no malice; źle wróżyć augur badly.7. (= nieprzyjemnie, ciężko, smutno) hard, sadly; źle mi bez ciebie I feel so bad l. sad without you; czuję się źle w jego towarzystwie I don't feel comfortable in his company; I don't feel at ease when he is around.8. (= niepomyślnie) badly; komuś źle poszło na egzaminie sb did badly in an exam; źle się komuś powodzi sb is doing badly; źle trafiłeś it's not the right time l. moment; on źle skończy he will come to no good; he will come to a bad l. sticky end; źle się skończyć come to grief l. a bad end l. no good; źle na tym wyjdziesz you will lose on it; źle się komuś przysłużyć do sb a bad service.9. ( o niepomyślnej sytuacji) badly, bad; źle z nami we're done for; oj, źle! too bad!; gorzej niż źle worse than bad; nie tak źle not too bad; gorzej już być nie może it can't be worse than that; things have gone from bad to worse; i tak źle, i tak niedobrze we are in a cleft stick.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > źle
-
10 po
praep. 1. (później niż) after- po śniadaniu/pracy/wojnie after breakfast/work/the war- po chwili after a bit a. moment- po godzinie/dwóch latach an hour/two years later, after an hour/two years- po dwuletnim pobycie w więzieniu after two years in prison- po południu in the afternoon- pięć/kwadrans po czwartej five/a quarter past four- wróciła po dwunastej she came back after twelve- po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w szkole after a. on graduating he began working at a school- zdrzemnął się po wyjściu gości he nodded off after the guests had left pot.- po pięćdziesiątce musisz zacząć dbać o siebie when you’re over fifty you need to take care of yourself- po czym and then, after which- oprowadził mnie po starym mieście, po czym zaprosił na piwo he showed me around the Old Town and then invited me for a beer- po czasie late- oddał referat pięć dni po czasie he handed in his paper five days late2. (w przestrzeni, w różnych miejscach) (all) over, around, round GB- po całym mieście/kraju/domu all over (the) town/the country/the house- po całej Europie all over Europe, throughout the whole of Europe- ubrania porozrzucane po pokoju clothes flung all over a. scattered around the room- porozlewać wodę po podłodze to spill water all over the floor- biegać po sklepach to run round the shops pot.- chodzić po korytarzu/pokoju to walk up and down the corridor/around the room- chodzić po lesie/górach to walk in the forest/mountains- oprowadzić kogoś po zamku to show sb around a castle- szukać czegoś po encyklopediach to look a. hunt through encyclopedias for sth- szepczą o tym po kawiarniach tongues are beginning to wag (about it)3. (o powierzchni) (na) on; (wzdłuż) along- chodzić po piasku/trawie to walk on sand/grass- poruszać się po szynach to move (along) on rails- jechać na rowerze po szosie/ścieżce to cycle along a. on a road/path- ślizgać się po zamarzniętym jeziorze to skate on a frozen lake- bębnić palcami po stole to drum one’s fingers on the table- wchodzić/schodzić po schodach to walk up/down the stairs- zjeżdżać po poręczy to slide down the banisters- zupa ściekała mu po brodzie the soup was dripping down his chin- poruszać się po linii prostej to move in a straight line- przechodzić przez jezdnię po pasach to cross the road at a zebra crossing- głaskać kogoś po włosach/policzku to stroke sb’s hair/cheek- całować kogoś po rękach to kiss sb’s hands- pokrzywy parzyły go po nogach nettles were stinging his legs4. (o stronie) on- po tej/drugiej stronie ulicy on this/on the other side of the street- po prawej stronie drogi to the right of the road- po obu stronach kartki on both sides of the paper- kawałek chleba posmarowany po wierzchu dżemem a piece of bread with jam spread on top- placek przypalony po brzegach a pie burnt along the edges5. (do górnej granicy) (przestrzennej) (up) to, as far as; (czasowej) up to, till, until- po szyję/czubek głowy up to the neck/the top of one’s head- silne wiatry od Bałkanów po Skandynawię strong winds from the Balkans up to Scandinavia- wody było po kolana the water was knee-deep- talerz pełen po brzegi a plate full to the brim- od średniowiecza po schyłek Oświecenia from the Middle Ages up to a. until the end of the Enlightenment- od profesora po sekretarkę from the professor down to the secretary6. (w hierarchii, kolejności) after- była w naszym domu pierwszą osobą po ojcu she was the second most important person in our home after father- miał piąty po zwycięzcy czas na mecie he had the fifth best time (after the winner)- jeden po drugim one after the other a. another- przesłuchiwał taśmę po taśmie he listened to one tape after another- krok po kroku step by step- dzień po dniu day after day; day in, day out7. (dziedziczenie) from (kimś sb)- odziedziczyć coś po kimś to inherit sth from sb- objąć stanowisko po kimś to take over sb’s position, to succeed sb- objął tron po wuju he succeeded his uncle to a. on the throne- dom miał po dziadku he inherited the house from his grandfather- po matce miała talent muzyczny she had inherited her mother’s musical talent- prowadził po ojcu sklep mięsny he ran a butcher’s shop inherited from his father- nosić imię po dziadku to be named after one’s grandfather8. (następstwo) [sprzątać, zmywać] after (kimś sb)- rozpaczać po kimś to grieve over a. for sb- płakać po kimś to mourn sb- obiecywać sobie coś a. oczekiwać czegoś po kimś/czymś to expect sth from sb/sth- nie obiecuj sobie po nim zbyt wiele don’t expect too much from him- czego oczekujesz po tym zebraniu? what are you expecting from the meeting?- butelka po mleku/piwie a milk/beer bottle- pusty worek po ziemniakach an empty potato sack9 (na podstawie) by- poznać kogoś po głosie/ruchach to recognize sb by their voice/movements- po czym go poznałeś? how did you recognize him?- widać po twoich oczach, że jesteś zmęczona I can see a. tell by your eyes that you’re tired- sądząc po akcencie, (on) pochodzi z Dublina judging by a. from his accent, he comes from Dublin10 (cel) for (kogoś/coś sb/sth)- stać w kolejce po mięso to stand in the meat queue, to queue up for meat- zadzwonić po lekarza/taksówkę to phone for the doctor/a taxi- poszła do sklepu po chleb she went to the shop for some bread- poszedł po wnuczkę he went to collect his granddaughter- zatelefonowała do niego po radę she called him to ask for some advice- przyszedłem tu tylko po to, żeby wyjaśnić całą sprawę I just came here to explain the whole thing a. business pot.- nie po to przez pięć lat studiowałam prawo, żeby pracować jako kelnerka I didn’t study law for five years (in order) to work as a waitress- co a. cóż ci po pękniętej filiżance? what do you need a cracked cup for?- nic mi po takich radach what’s the use of advice like that?- nic tu po mnie I’m not needed here; I may as well go a. be off pot- po co what for?, why?- po cóż whatever for?- po co ci nóż? what do you need a knife for?- nie wiem, po co tu przyszła I don’t know what she came here for a. why she came here11 (wyrażające miarę, liczbę, wartość) po trzy z każdej strony three on each side- po parę razy dziennie several times a day- trzy pliki po sto banknotów (każdy) three bundles of a hundred banknotes each- po 2 złote za sztukę (at) 2 zlotys each a. apiece- po 5 złotych za kilo (at) 5 zlotys a a. per kilo- po ile? a. po czemu? przest. how much?- po ile te pomidory? how much are these tomatoes?- wchodziły po jednej they entered one by one a. one at a time- podchodzić do stołu po dwóch/trzech to come up to a. approach the table in twos/threes- po trochu bit by bit, little by little- zapłaciliśmy po dziesięć złotych we paid ten zlotys each- dostali po dwa jabłka they each got two apples- każde dziecko dostało po zabawce each child a. each of the children got a toy- Adam i Robert wygrali po książce Adam and Robert each won a book12 (w wyrażeniu przysłówkowym) po ojcowsku/profesorsku/chłopięcemu like a father/professor/boy- zrób to po swojemu do it your own way- czy mówisz po litewsku/włosku? can you speak Lithuanian/Italian?- powiedz to po angielsku say it in English■ po temu (stosowny) for it- to nie miejsce i czas po temu this is not the (right) time or place for it- powiem jej, kiedy nadarzy się po temu okazja I’ll tell her when I get the chance a. opportunity- mam po temu powody I have my reasons- miała wszelkie warunki po temu, żeby być dobrą aktorką she had all the makings of a good actress* * *abbr ( SZKOL: = Przysposobienie Obronne)* * *poprep.+ Loc.1. ( czas) after; past; dziesięć po trzeciej ten past l. after three; już po wszystkim it's all over now; mądry Polak po szkodzie everybody's got 20/20 hindsight, (it's easy to be) wise after the event; po chwili after a while, a moment later; po lecie przychodzi jesień summer is followed by fall l. autumn; po kilku latach after a few years, (a) few years later; po śniadaniu after breakfast; po zmroku after dark; przyjadę po świętach I'll come after Christmas.3. ( pochodzenie) from, of; butelka po winie (empty) wine bottle; garnek po mleku dirty milk pot; puszka po rybach empty fish can; rzeczy po kimś hand-me-downs.4. (= na podstawie) by; nie dać czegoś znać po sobie not let sth show; rozpoznać kogoś po akcencie/głosie recognize l. tell sb by his l. her accent/voice.5. ( dziedziczenie) after, from; dostała imię po babce she was named after her grandmother; głos mam po ojcu I get my voice from my father; objąć stanowisko po kimś take over from sb; spadek po wujku inheritance from one's uncle.6. ( hierarchia) after, next to; najważniejszy po prezydencie next to president; pierwszy po Bogu next to God; po Mickiewiczu after Mickiewicz.7. (przestrzeń, powierzchnia) in, around, on, over, along; całować kogoś po policzkach/rękach kiss sb's cheeks/hand; chodzić po linie walk on a rope; dreszcz przebiegł mi po plecach chill ran down my spine; głaskać kogoś po włosach stroke sb's hair; po drugiej stronie on the other side; po kładce over the footbridge; po korytarzu in l. along the corridor; po kraju around the country; po lesie/górach in the forest/mountains; po linii prostej in a straight line; po niebie in the sky; po mieście around the city; po okolicy around the neighborhood; po pokoju around the room; po trawie on grass; schodzić po schodach/drabinie go down the stairs/ladder; wchodzić po schodach/drabinie go up the stairs/ladder; wędrować po górach walk l. hike the mountains.8. ( rozciągłość w przestrzeni) around, round; chodzić po ludziach go from door to door; przesiadywać po kawiarniach sit around in cafes; jeździć po sanatoriach go from one sanatorium to another; włóczyć się po sądach drag o.s. from court to court.9. ( rozciągłość w czasie) to, till, until; pisać po całych dniach write for days on end; ślęczeć po nocach sit up late.10. ( systematyczność) by; po kawałku piece by piece, bit by bit; po trochu bit by bit; little by little.11. + Acc. ( zasięg) (up) to; stać w wodzie po kolana stand knee-deep in water; kufel wypełniony po brzegi beer mug full to the brim; uśmiać się po pachy laugh one's head off.12. + Acc. ( kres) till, until, to; aż po wszystkie czasy przest. till l. to the end of time; po dziś dzień przest. to this day.13. + Acc. ( cel) for; przyjść po poradę come for advice; dzwonić po lekarza call a doctor; sięgać po poradnik reach for a handbook; po co? what for?; po co to robisz? what are you doing this for?; nie pójdę tam, bo i po co? I'm not going there, what's the use?; po co o tym myślisz? what's the use of thinking about it?; nie wiem, po co to zrobiłem I don't know what I did it for; licho wie po co god knows why; po co ta mowa? pot. save your breath; po jakie licho l. kiego grzyba? pot. what the heck l. hell for?14. + Acc. (okeślona, powtarzająca się ilość, liczba) a, per; po trzy złote za kilogram three zloty a kilo; po pięć sztuk w paczce five items per pack.16. + Dat. ( sposób) in; po angielsku/polsku in English/Polish; po bożemu in a godly fashion; po cichu silently; po góralsku highlanders' fashion; po koleżeńsku friendly; po ludzku humanely; po mistrzowsku in a masterly way; po nowemu in a new way; po ojcowsku like a father; po pijanemu when drunk; po prostu just like that; po staremu in the (same) old way; posuwać się po omacku grope in the dark.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > po
-
11 PO
praep. 1. (później niż) after- po śniadaniu/pracy/wojnie after breakfast/work/the war- po chwili after a bit a. moment- po godzinie/dwóch latach an hour/two years later, after an hour/two years- po dwuletnim pobycie w więzieniu after two years in prison- po południu in the afternoon- pięć/kwadrans po czwartej five/a quarter past four- wróciła po dwunastej she came back after twelve- po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w szkole after a. on graduating he began working at a school- zdrzemnął się po wyjściu gości he nodded off after the guests had left pot.- po pięćdziesiątce musisz zacząć dbać o siebie when you’re over fifty you need to take care of yourself- po czym and then, after which- oprowadził mnie po starym mieście, po czym zaprosił na piwo he showed me around the Old Town and then invited me for a beer- po czasie late- oddał referat pięć dni po czasie he handed in his paper five days late2. (w przestrzeni, w różnych miejscach) (all) over, around, round GB- po całym mieście/kraju/domu all over (the) town/the country/the house- po całej Europie all over Europe, throughout the whole of Europe- ubrania porozrzucane po pokoju clothes flung all over a. scattered around the room- porozlewać wodę po podłodze to spill water all over the floor- biegać po sklepach to run round the shops pot.- chodzić po korytarzu/pokoju to walk up and down the corridor/around the room- chodzić po lesie/górach to walk in the forest/mountains- oprowadzić kogoś po zamku to show sb around a castle- szukać czegoś po encyklopediach to look a. hunt through encyclopedias for sth- szepczą o tym po kawiarniach tongues are beginning to wag (about it)3. (o powierzchni) (na) on; (wzdłuż) along- chodzić po piasku/trawie to walk on sand/grass- poruszać się po szynach to move (along) on rails- jechać na rowerze po szosie/ścieżce to cycle along a. on a road/path- ślizgać się po zamarzniętym jeziorze to skate on a frozen lake- bębnić palcami po stole to drum one’s fingers on the table- wchodzić/schodzić po schodach to walk up/down the stairs- zjeżdżać po poręczy to slide down the banisters- zupa ściekała mu po brodzie the soup was dripping down his chin- poruszać się po linii prostej to move in a straight line- przechodzić przez jezdnię po pasach to cross the road at a zebra crossing- głaskać kogoś po włosach/policzku to stroke sb’s hair/cheek- całować kogoś po rękach to kiss sb’s hands- pokrzywy parzyły go po nogach nettles were stinging his legs4. (o stronie) on- po tej/drugiej stronie ulicy on this/on the other side of the street- po prawej stronie drogi to the right of the road- po obu stronach kartki on both sides of the paper- kawałek chleba posmarowany po wierzchu dżemem a piece of bread with jam spread on top- placek przypalony po brzegach a pie burnt along the edges5. (do górnej granicy) (przestrzennej) (up) to, as far as; (czasowej) up to, till, until- po szyję/czubek głowy up to the neck/the top of one’s head- silne wiatry od Bałkanów po Skandynawię strong winds from the Balkans up to Scandinavia- wody było po kolana the water was knee-deep- talerz pełen po brzegi a plate full to the brim- od średniowiecza po schyłek Oświecenia from the Middle Ages up to a. until the end of the Enlightenment- od profesora po sekretarkę from the professor down to the secretary6. (w hierarchii, kolejności) after- była w naszym domu pierwszą osobą po ojcu she was the second most important person in our home after father- miał piąty po zwycięzcy czas na mecie he had the fifth best time (after the winner)- jeden po drugim one after the other a. another- przesłuchiwał taśmę po taśmie he listened to one tape after another- krok po kroku step by step- dzień po dniu day after day; day in, day out7. (dziedziczenie) from (kimś sb)- odziedziczyć coś po kimś to inherit sth from sb- objąć stanowisko po kimś to take over sb’s position, to succeed sb- objął tron po wuju he succeeded his uncle to a. on the throne- dom miał po dziadku he inherited the house from his grandfather- po matce miała talent muzyczny she had inherited her mother’s musical talent- prowadził po ojcu sklep mięsny he ran a butcher’s shop inherited from his father- nosić imię po dziadku to be named after one’s grandfather8. (następstwo) [sprzątać, zmywać] after (kimś sb)- rozpaczać po kimś to grieve over a. for sb- płakać po kimś to mourn sb- obiecywać sobie coś a. oczekiwać czegoś po kimś/czymś to expect sth from sb/sth- nie obiecuj sobie po nim zbyt wiele don’t expect too much from him- czego oczekujesz po tym zebraniu? what are you expecting from the meeting?- butelka po mleku/piwie a milk/beer bottle- pusty worek po ziemniakach an empty potato sack9 (na podstawie) by- poznać kogoś po głosie/ruchach to recognize sb by their voice/movements- po czym go poznałeś? how did you recognize him?- widać po twoich oczach, że jesteś zmęczona I can see a. tell by your eyes that you’re tired- sądząc po akcencie, (on) pochodzi z Dublina judging by a. from his accent, he comes from Dublin10 (cel) for (kogoś/coś sb/sth)- stać w kolejce po mięso to stand in the meat queue, to queue up for meat- zadzwonić po lekarza/taksówkę to phone for the doctor/a taxi- poszła do sklepu po chleb she went to the shop for some bread- poszedł po wnuczkę he went to collect his granddaughter- zatelefonowała do niego po radę she called him to ask for some advice- przyszedłem tu tylko po to, żeby wyjaśnić całą sprawę I just came here to explain the whole thing a. business pot.- nie po to przez pięć lat studiowałam prawo, żeby pracować jako kelnerka I didn’t study law for five years (in order) to work as a waitress- co a. cóż ci po pękniętej filiżance? what do you need a cracked cup for?- nic mi po takich radach what’s the use of advice like that?- nic tu po mnie I’m not needed here; I may as well go a. be off pot- po co what for?, why?- po cóż whatever for?- po co ci nóż? what do you need a knife for?- nie wiem, po co tu przyszła I don’t know what she came here for a. why she came here11 (wyrażające miarę, liczbę, wartość) po trzy z każdej strony three on each side- po parę razy dziennie several times a day- trzy pliki po sto banknotów (każdy) three bundles of a hundred banknotes each- po 2 złote za sztukę (at) 2 zlotys each a. apiece- po 5 złotych za kilo (at) 5 zlotys a a. per kilo- po ile? a. po czemu? przest. how much?- po ile te pomidory? how much are these tomatoes?- wchodziły po jednej they entered one by one a. one at a time- podchodzić do stołu po dwóch/trzech to come up to a. approach the table in twos/threes- po trochu bit by bit, little by little- zapłaciliśmy po dziesięć złotych we paid ten zlotys each- dostali po dwa jabłka they each got two apples- każde dziecko dostało po zabawce each child a. each of the children got a toy- Adam i Robert wygrali po książce Adam and Robert each won a book12 (w wyrażeniu przysłówkowym) po ojcowsku/profesorsku/chłopięcemu like a father/professor/boy- zrób to po swojemu do it your own way- czy mówisz po litewsku/włosku? can you speak Lithuanian/Italian?- powiedz to po angielsku say it in English■ po temu (stosowny) for it- to nie miejsce i czas po temu this is not the (right) time or place for it- powiem jej, kiedy nadarzy się po temu okazja I’ll tell her when I get the chance a. opportunity- mam po temu powody I have my reasons- miała wszelkie warunki po temu, żeby być dobrą aktorką she had all the makings of a good actress* * *abbr ( SZKOL: = Przysposobienie Obronne)* * *POabbr.szkoln. (= przysposobienie obronne) civil defence course.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > PO
-
12 świadcz|yć
impf Ⅰ vt (wykonywać) to render, to provide- świadczyć komuś przysługę/grzeczność to do sb a favour/kindnessⅡ vi 1. (dowodzić, być objawem) to show, to prove; to signify książk., to bear testimony książk.- dobrze/źle o kimś świadczyć to reflect well/badly on sb; to do sb credit/to be a discredit to sb- takie zachowanie dobrze o tobie świadczy acting like that reflects well on you a. puts you in a good light- świadczyć za kimś a. przeciwko komuś to speak in sb’s favour/against sb- dokumenty świadczyły na jej korzyść/przeciwko niej the documents presented a. placed her in a favourable/an unfavourable light2. (być świadkiem w sprawie) to testify- świadczyć za kimś/przeciw komuś to testify for/against sb3. książk. (opłacać) to subsidize vt; to provide funding (na rzecz czegoś for sth) Ⅲ świadczyć się przest. świadczyć się kimś (powoływać się) to give sb as a referenceThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > świadcz|yć
-
13 chęć
- ci; -ci; fchęć do życia/pracy — a will to live/work
z chęcią — willingly, with pleasure
* * *f.(= pragnienie) desire; (= życzenie) wish; chęć posiadania craving for money; chęć do pracy will to work; chęć do życia will to live; chęć używania życia lust for life; chęć na lody fancy for ice-cream; chęć na tańce fancy for dancing; chęć poznania curiosity to know; chęć współpracy cooperativeness; nieprzeparta chęć craving; wielka chęć strong desire; okazywać chęć express desire, show inclination; mieć chęć porozmawiać feel like talking; mieć chęć na świeże truskawki feel like eating (some) fresh strawberries; mieć dobre chęci have good intentions; odebrać komuś chęć do (zrobienia) czegoś deprive sb of the desire to do sth; pałać chęcią zrobienia czegoś be itching to do sth; wzbudzić w kimś chęci arouse sb's desire; zrobić coś z chęci zysku do sth for gain; przyszła mi chęć na kino I felt like going to the movies; brak ci chęci you lack will; nigdy nie miał wielkiej chęci do tego he's never shown much inclination for it; zrobił to z chęci zysku he did it for profit; umieram z chęci zobaczenia jej I'm dying to see her; mimo najszczerszych chęci nie udało mi się spotkać z tobą willing as I was I couldn't manage to meet with you; z chęcią to zrobię I'll be happy to do it; liczą się dobre chęci it's the thought that counts; dobre chęci nie wystarczą actions speak louder than words; fine words butter no parsnips; w każdym razie miałem szczere chęci anyway, I meant well; dobrymi chęciami piekło (jest) wybrukowane the road to hell is paved with good intentions.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > chęć
-
14 prosić
prosić kogoś (o coś/, żeby coś zrobił) — to ask sb ((for) sth/to do sth)
prosić kogoś do pokoju/na herbatę — to ask sb in/to tea
proszę Pana/Pani — sir/madam
proszę Pani,... — SZKOL please miss,...
proszę (bardzo) — (odpowiedź na "dziękuję") not at all, you're welcome; ( podając coś) here you are; ( wyrażając zgodę) please do, go ahead
proszę? — ( prośba o powtórzenie) pardon?, excuse me?; (czym mogę służyć?) can I help you?
proszę za mną — follow me, please
* * *ipf.1. ( nakłaniać) ask ( kogoś o coś sb for sth l. sth of sb) (kogoś, by coś zrobił sb to do sth); prosić o głos ask for the floor; prosić kogoś o przebaczenie ask sb's forgiveness; prosić kogoś o przysługę ask sb a favor, ask a favor of sb; prosić kogoś o radę/pomoc ask l. seek sb's advice/help, seek advice/help from sb; prosić kogoś o rękę propose to sb; prosić (kogoś) o pozwolenie ask (sb's) permission, ask permission (from sb); prosić o zadawanie pytań (o przewodniczącym, prelegencie) invite questions; prosić za kimś put in a (good) word for sb; czy mogę prosić o... may l. can I trouble you for...; czy mogę prosić o sól? could you pass the salt?, may I trouble you for the salt?; czy mogę prosić o uwagę? may l. could I have your attention?; czy mogę prosić Piotra? ( do telefonu) could I speak to Peter, please?; uprzejmie prosimy pasażerów o przechodzenie do wyjścia passengers are kindly requested to proceed to the exit; proszę pozostać na miejscach podczas startu ( samolotu) you are requested to remain seated during takeoff; proszę mi wierzyć believe me; proszę Pana/Pani sir/madam; proszę pana ( do nieznanego mężczyzny) mister; proszę pani,... do nauczycielki please miss,...; proszę Państwa ladies and gentlemen; proszę (bardzo) (odpowiedź na „dziękuję”) not at all, you're welcome, don't mention it; (podając l. wskazując coś) here you are; ( wyrażając zgodę) please do, go ahead; ( przepuszczając kogoś w drzwiach) after you; proszę! ( wejść) come in!; no (i) proszę! (well) what do you know!; następny, proszę! next please!; proszę? ( nalegając na powtórzenie) pardon?, excuse me?; (= czym mogę służyć?) can I help you?; proszę za mną follow me, please; proszę tędy this way, please; proszę wstać, sąd idzie all rise, the court is in session; proszę usiąść l. spocząć please, be seated, please take a seat; proszę o uśmiech! ( do zdjęcia) say cheese!; proszę o wybaczenie please accept my apologies; proszę podać wiek, stan cywilny i zawód please state your age, marital status and occupation; proszę pozdrowić ode mnie siostrę/małżonka itp. remember me to your sister/husband etc.; proszę przyjść do mnie w piątek come and see me on Friday.2. ( zapraszać) invite ( kogoś na coś sb to l. for sth); prosić kogoś do pokoju/na herbatę ask sb in/to tea.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > prosić
-
15 pamię|ć
f 1. sgt (zdolność) memory- stracić pamięć to lose one’s memory2. sgt (pamiętanie) remembrance książk.- składać hołd czyjejś pamięci to pay tribute a. homage to sb, to commemorate sb- zostawić po sobie dobrą/złą pamięć to be well remembered/to leave a bad memory3. Komput. memory□ pamięć logiczna Psych. logical memory- pamięć muzyczna musical memory- pamięć wzrokowa visual memory- pamięć absolutna Psych. total recall- pamięć długotrwała Psych. long-term memory- pamięć fotograficzna photographic memory- krótka pamięć short memory- pamięć krótkotrwała Psych. short-term memory■ ku a. dla pamięci for remembrance- za mojej pamięci within my memory- za mojej pamięci zdarzyło się to dwa razy it happened twice within my memory- za (świeżej) pamięci pot. while your memory is fresh- dziurawa pamięć memory a. mind like a sieve- błogosławionej pamięci of blessed memory- mój nieodżałowanej pamięci ojciec my late (and much) lamented father- świętej pamięci… late…- moja świętej pamięci żona my late wife- cofać się a. sięgać a. wracać pamięcią do czegoś to go over sth in one’s mind a. memory, to cast one’s mind back to sth- cofnął się pamięcią do fatalnego wieczoru he cast his mind back to the fatal evening- liczyć/dodawać w pamięci to count/add from memory- mieć coś w pamięci to remember sth, to have a vivid memory of sth- mam w pamięci tamten wieczór/jej oczy I have a vivid memory of that evening/of her eyes- wciąż trzeba mieć w pamięci zasady higieny one should constantly keep in mind the rules of hygiene- mieć dobrą/złą pamięć do czegoś to have a good memory for sth/to have no memory for sth- miał złą pamięć do liczb he had no memory for figures- nie dowierzać pamięci to not trust one’s memory- przywodzić a. przywoływać na pamięć kogoś/coś to bring to mind sb/sth- wszystko to przywodzi na pamięć Szekspira all this brings to mind Shakespeare- recytować/mówić z pamięci to recite/speak from memory- stanąć a. ożyć w pamięci to come back to one’s mind- szukał w pamięci angielskiego odpowiednika he searched his memory for an English equivalent- próbował wydobyć z pamięci jakieś nazwiska he searched his memory for some names- uczyć się na pamięć to learn by heart- umieć a. znać coś na pamięć to know sth by heart- wbić sobie coś w pamięć przest. to confide sth to memory- wskrzeszać w pamięci kogoś/coś to evoke a. revive the memory of sb/sth- wymazać z pamięci kogoś/coś to wipe a. blot sb/sth (out) from one’s memory- wyryć a. zapisać (sobie) coś w pamięci to have sth imprinted on a. etched in one’s memory- zachować kogoś/coś we wdzięcznej pamięci to retain a fond memory of sb/sth- zaskarbił sobie wdzięczną pamięć personelu medycznego he is fondly remembered by medical staff- wysilać pamięć to try hard to remember- zakochać się bez pamięci to be madly in love- zakochał się w niej bez pamięci he fell head over heels in love with her- dziękuję za pamięć thanks for remembering- zatrzeć się w pamięci to be blacked out from one’s memory- jeżeli mnie pamięć nie myli a. nie zawodzi if my memory serves me correctly- przebiegł pamięcią czwartkowe wydarzenia/miniony rok he ran his mind quickly over the events of last Thursday/of the last year- żył pamięcią swej wielkiej miłości/zmarłej żony he lived for the memory of his great love/late wife- żył w naszej pamięci he remained vivid a. fixed in our memory, he stood out in our memoryThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > pamię|ć
-
16 chwal|ić
impf Ⅰ vt 1. (oceniać dodatnio) to praise [dziecko, książkę, dzieło sztuki]- chwalić czyjąś uczciwość/oszczędność to praise sb’s honesty/thriftiness- chwalić kogoś za fachowość/dokładność to praise sb for their professionalism/accuracy- chwaliła go, że świetnie gotuje she praised his excellent cooking- nauczyciel chwalił ucznia przed dyrektorem/przed całą klasą the teacher praised the pupil to the head/in front of the whole class- film chwalono za dobry scenariusz the film was praised for its interesting screenplay ⇒ pochwalić22. książk. (wielbić) to praise; to sing the praises of książk. [Boga, Pana, Stwórcę] Ⅱ chwalić się (chełpić się) to boast (czymś about sth)- chwalić się swoimi pieniędzmi/znajomościami to boast about one’s money/about the people one knows- chwalić się swoim dorobkiem życiowym to boast about a. of one’s achievements- lubi chwalić się sąsiadom swoim ogrodem he likes boasting to the neighbours about his garden- chwalił się kolegom, że dostał premię he boasted to his workmates about getting a bonus- chwalił się przed znajomymi swoim nowym samochodem he showed off his new car to his friends- nie ma się czym chwalić it’s nothing to be proud of a. to boast about- nie chcę się chwalić, ale to wszystko dzięki mnie I don’t want to boast a. brag (about it), but this is all thanks to me- nie chwaląc się without wishing to boast, with all due modesty ⇒ pochwalić2- chwalić sobie coś to be (very) happy with sth, to be (very) satisfied with sth- chwalić sobie hotel/samochód to be (very) happy a. satisfied with the hotel/one’s car- chwalić sobie życie na wsi to be happy living in the country- to jej się chwali książk. she deserves credit for it, it’s to her credit- chwali mu się przede wszystkim śmiałość, z jaką przystąpił do tematu above all he deserves credit a. praise for his bold approach to the topic- cała praca już skończona? to się chwali is all the work finished? good for you- nie chwal a. nie chwali się dnia przed zachodem słońca przysł. don’t speak a. crow too soon, don’t count your chickens (before they are hatched) przysł.- wszelki duch Pana Boga chwali przest. (God) bless my soul! przest., well, I’ll be blessed! przest.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > chwal|ić
-
17 moment
moment przełomowy — turning point; ( decydujący) decisive moment
w tym momencie — ( teraz) at the moment; ( wtedy) at that moment, ( w tej sytuacji) at this point lub juncture
w momencie gdy — ( w czasie gdy) while; ( skoro tylko) the moment, the instant
* * *mi1. (= chwila) moment, instant, second; moment! just a moment l. second l. minute!; chwila, moment! wait a minute l. second l. moment!; czekać na odpowiedni moment (żeby coś zrobić) wait for the most opportune moment (to do sth); czekać na właściwy moment bide one's time; decydujący moment decisive moment; moment kulminacyjny climax, culmination; moment przełomowy turning point; dobry l. świetny moment sobie wybrałeś żeby... iron. it's not exactly the best moment to...; dobrze wybrać moment choose the right time l. moment, choose the most opportune moment; lada moment l. chwila (at) any moment; moment krytyczny crunch, critical moment; na l. przez moment for a while l. moment; pokonać krytyczny moment l. punkt turn the corner; trudno o gorszy moment na robienie komentarzy there could scarcely be a worse moment to make a comment; wybrać zły moment na coś choose a bad l. the wrong l. the most inopportune moment for sth; mieć dobre momenty have one's moments; to nie jest odpowiedni moment (na robienie czegoś) this is hardly the time (to do sth); dokładnie w tym momencie (at) this very moment, as we speak; nie zareagować w odpowiednim momencie miss one's cue; przeszkodzić komuś w najbardziej nieodpowiednim momencie interrupt sb at the most inopportune moment; w danym momencie at a given moment; w każdym l. dowolnym momencie at any time; w krytycznym momencie when the crunch comes; w momencie gdy (= w czasie gdy) while; (= skoro tylko) the (very) moment; w ostatnim momencie at the last moment, in the nick of time; w tym momencie (= teraz) at the moment; (= wtedy) at that moment; (= w tej sytuacji) at this point l. juncture; w tym samym momencie at the same time; w złym l. nieodpowiednim momencie untimely, at the most inopportune moment; zaskoczyć kogoś w najmniej odpowiednim momencie catch sb with their pants down; zrobić coś w odpowiednim momencie time sth well; doprowadzić coś do momentu rozstrzygającego bring sth to a head; od tego momentu from this moment on.2. fiz., mech., mat. moment; moment magnetyczny fiz. magnetic moment; moment bezwładności fiz. moment of inertia; moment siły fiz. moment of force; moment bezwzględny mat. absolute moment; moment spinowy fiz. spin; moment odśrodkowy (układu materialnego) mech. product of inertia, moment of deviation; moment obrotowy mech. torque; moment pędu mech. angular momentum, moment of momentum.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > moment
-
18 sł|owo
Ⅰ n 1. (wyraz) word- polskie/obce słowo a Polish/foreign word- proste/banalne słowa simple/banal words- słowa otuchy/skargi words of encouragement/complaint- słowa prawdy the truth- powiedzieć komuś kilka a. parę słów prawdy to tell sb a few home truths- powiedzieć komuś kilka słów do słuchu to give sb a piece of one’s mind- dobór słów the choice of words- oszczędność słów economy of words- znaczenie słowa the meaning of a word- poznawać nowe słowa to learn new words- brak mi słów, żeby wyrazić swoją wdzięczność/moje oburzenie I’m at a loss for words to express my gratitude/my outrage- chwytać a. łapać kogoś za słowa to trip sb up- starannie dobierać a. odmierzać słowa to choose one’s words very carefully- połykać słowa to mumble- nie przebierać w słowach to not mince one’s words- opowiadać coś własnymi słowami to relate sth in one’s own words- rozumieć się w pół słowa to understand one another instantly- od słowa do słowa zgadało się, że chodziliśmy do tej samej szkoły one thing led to another and it turned out that we went to the same school- przejść od słów do czynów to move from words to action- czyny przemawiają głośnej niż słowa actions speak louder than words- skończyło się na słowach it was just talk- ująć coś w słowa to express sth in words- wpaść komuś w słowo to interrupt sb in mid-sentence- wepchnąć komuś słowa w gardło to make sb swallow their words- słowa grzęzną mu/jej w gardle he/she chokes on words- nie lubię wielkich słów I don’t like big talk- w krótkich słowach a. w paru słowach podsumowała dyskusję she summed up the discussion briefly a. in a few words- w liście nie było ani słowa o pieniądzach in the letter there was no mention of money- wyszedł bez słowa he left without saying a word- czy mogę zamienić z tobą kilka słów? may I have a word with you?- pozwól na słowo come here, I’d like to have a word with you- mam do ciebie słowo there’s something I’d like to tell you- słowo mówione/drukowane/pisane the spoken/printed/written word- żywe słowo live words- mieć dar słowa to have the gift of the gab; to have kissed the blarney stone pot.- mistrz słowa a master of words- wolność słowa freedom of speech- słowo wiążące Teatr a linking commentary- dać/złamać słowo to give/break one’s word- dotrzymać słowa to keep one’s word- trzymać kogoś za słowo to take sb at his word- ręczyć za coś słowem to swear by sth- uwierzyć komuś na słowo to trust sb’s word- „nikomu nie powiesz, słowo?” – „słowo” ‘you won’t tell anybody, promise?’ – ‘promise’- być z kimś po słowie przest. to be engaged to sb- zwrócić komuś słowo przest. to break the engagement- słowo honoru! I swear!, I’m giving you my word of honour!- obiecuję zwrócić tę książkę pod słowem honoru I promise on my honour to return this book- ten guzik/ta półka trzyma się tylko na słowo honoru pot., przen. this button/shelf is hanging on by a prayer- wierzę ci na słowo I’ll take your word for that- słowo daję, widziałam go na własne oczy believe me, I saw him with my very own eyes- no, słowo daję! nie przesadzaj! pot., iron. my foot! stop exaggerating!- masz rację, święte słowa you’re right, wise words- moje słowa puszczał mimo uszu he turned a deaf ear to what I said- wspomnisz moje słowa mark my words!2. (tekst utworu) lyrics- „muzyka i słowa…” ‘music and lyrics by…’- muzyka do słów znanej poetki music to the words by a well-known poet- w połowie piosenki zapomniałam słów in the middle of the song I forgot the lines- □ słowo boże Relig. word of God- słowo wstępne preface, foreword■ usłyszeć od kogoś dobre słowo to hear a kind word from sb- być spragnionym dobrego słowa to long for a kind word- nie można złego słowa o nim powiedzieć you can’t praise him enough, you can’t find a bad word to say about him- jednym słowem in a word- ostatnie słowo skazańca a convict’s last words- nie będę czekał dłużej niż miesiąc, to moje ostatnie słowo I will not wait longer than a month, that’s final- czy to twoje ostatnie słowo (w tej sprawie)? is that your last word (on the matter)?- ten artysta nie powiedział jeszcze swojego ostatniego słowa this artist hasn’t said his last word yet- ostatnie słowo techniki the last word in technology- powtórzyć coś słowo w słowo to repeat sth word for word a. verbatim- słowo się rzekło, kobyłka u płotu przysł. you can’t go back on your word nowThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sł|owo
-
19 peł|ny
Ⅰ adj. grad. 1. (wypełniony) [naczynie, autobus, restauracja, lodówka, dysk] full; (zatłoczony) [pociąg, autobus, teatr] full, packed- pełny po brzegi [talerz, wanna] full to the brim- pełny czegoś full of sth- pełny kubek/pełne wiadro mleka a cupful/a bucketful of milk- pełny zapału/sprzeczności full of enthusiasm/contradictions- pełny smutku sorrowful, mournful- pełny uwielbienia/gracji/żalu worshipful/graceful/regretful- pełny wigoru high-spirited- pełny najlepszych chęci well-meaning, wellintentioned- pełne napięcia chwile tense moments- uzdrowisko jest pełne turystów the resort is full of tourists- książka jest pełna błędów the book is full of errors- miała oczy pełne łez her eyes were full of tears, her eyes brimmed with tears- w niedzielę rynek jest pełny ludzi on Sundays the marketplace is full of people- jestem pełna podziwu dla Anny I’m full of admiration for Anna- droga była pełna wybojów the road was bumpy- co wieczór graliśmy przy pełnej sali we played to a packed house every night- odetchnął świeżym, pełnym zapachu kwiatów powietrzem he took a breath of fresh air, fragrant with the smell of flowers- mieć pełne ręce roboty to have one’s hands full przen.- nie mów z pełnymi ustami don’t speak a. talk with your mouth full2. (niczym nieograniczony) [odpowiedzialność, poparcie, prawo] full; [zrozumienie, niepodległość, szczęście] full, complete; [władza] absolute- wiosna była w pełnym rozkwicie it was the height of spring- ma pan pełne prawo odmówić you’ve got every right to refuse- darzę go pełnym zaufaniem I have absolute confidence in him- ten kolor wygląda lepiej w pełnym świetle this colour looks better in bright light3. (całkowity, kompletny) [zestaw, nazwisko] full; [dane] full, complete; [wydanie] complete; [text, speech] unabridged; [miesiąc] whole- podpisać się pełnym imieniem i nazwiskiem to sign one’s name in full- zespół jest w pełnym składzie the team is at full strength- zarząd spotkał się w pełnym składzie the board held a plenary session- samochód zatoczył pełne koło the car did a full circle- czekałem na odpowiedź pełny miesiąc I waited a whole month for an answer a. reply- film trwał pełne dwie godziny the film lasted a full two hours a. two solid hours- przysługuje panu pełny miesiąc urlopu you’re entitled to a full month’s leave- kupon zawierał pełne trzy metry materiału the piece of fabric was a full three metres long4. (całkowicie rozwinięty) [kłus, galop] full- w pełnym kłusie/galopie at a brisk trot/at full gallop- pociąg był w pełnym biegu the train careered (along) a. was going at full speed- silnik pracował na pełnych obrotach the engine was working at full speed a. throttle- pracowaliśmy pełną parą przen. we were working at full speed; we were going full steam ahead przen.- prace budowlane były w pełnym toku construction work was in full swing5. (okrągły, pulchny) [twarz, sylwetka] full, plump- mieć pełną twarz to be full in the faceⅡ adj. 1. (wypełniony wewnątrz) [cegła, drewno] solid 2. Bot. [kwiat] double Ⅲ pełen adj. praed. [naczynie, autobus, restauracja, lodówka] full; (zatłoczony) [pociąg, autobus, teatr] packed- szklanka pełna po brzegi a glass full to the brim- kubek pełen/wiadro pełne wody a cupful/a bucketful of water- pełen/pełna smutku sorrowful, mournful- pełen/pełna uwielbienia/gracji/żalu worshipful/graceful/regretful- był pełen/była pełna podziwu dla Roberta he/she was full of admiration for Robert- artykuł jest pełen błędów the article is full of errors□ koń pełnej krwi thoroughbred (horse)- klacz pełnej krwi a thoroughbred mare- konie pełnej krwi bloodstock- hodowla koni pełnej krwi bloodstock industryThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > peł|ny
-
20 by
Ⅰ conj. 1. (dla wyrażenia celu, skutku) (przed bezokolicznikiem) to, in order to, so as to; (przed zdaniem) so that- biegł przez całą drogę, by zdążyć na pociąg he ran all the way to catch the train- załóż czapkę, byś się nie zaziębił put your hat on so (that) you don’t catch cold- by schudnąć, codziennie biegała (in order) to lose weight, she went running every day- by nie lest książk.- nie powiedziałem im prawdy, by ich nie obrazić I didn’t tell them the truth lest I (should) offend them a. in order not to offend them- nie prosiłem, by mi pomagała I didn’t ask her to help me- nie wydaje mi się, byście go znali I don’t think you (would) know him- wątpię, by się zgodził I doubt if he’s going to a. that he will agree- wrócił z wyprawy, by wkrótce wyruszyć na następną he came back from one expedition, only to embark on another one soon- była zbyt zmęczona, by ugotować obiad she was too tired to cook dinner- znasz polski na tyle dobrze, byś mógł się swobodnie porozumieć you know Polish well enough to be able to communicate without difficulty a. with ease- łóżko jest zbyt szerokie, byście mogli je wnieść przez drzwi the bed is too wide for you to carry through the door5. (z wtrąceniem) to- polityczna poprawność, by użyć dzisiejszego pojęcia… political correctness, to use today’s terminology…- jego brak rozwagi, by nie rzec głupota, doprowadzał nas do szału his rashness, not to say stupidity, drove us round the bend pot.Ⅱ part. 1. (w formach trybu warunkowego) should, would- trzeba by już wracać we should go back now, it’s time to go back- bez parasola by zmokła she would get/would have got wet without an umbrella- kurs ukończono by we wrześniu the course would have ended in September- według projektu dotąd by miała dochodzić droga according to the plan, the road would reach a. have reached as far as here- masz rację, ale by to zrobić, trzeba więcej czasu you’re right, but in order to do it you need more time- nie rób tego, byś potem nie żałował don’t do that, otherwise a. or you may regret it later on- cokolwiek by o nim powiedzieć, nie jest głupcem whatever you might a. may say about him, he’s not a fool2. pot. (z partykułą nie) co by nie powiedzieć, to doskonała sztuka whatever you (might) say, it’s an excellent play- jak by nie liczyć, wychodzi tysiąc złotych however you add it up, it comes to a thousand zlotys- z której strony by na to nie patrzeć… whichever way you look at it…- jak by nie było after all, when all’s said and done* * *1. part 2. conj* * *bypartykuła trybu przypuszczającego bym byś byśmy byście (pisana łącznie z osobowymi formami czasownika i spójnikami) kiedy by można was odwiedzić? when could we visit you?; ty byś tego nie powiedział you wouldn't say that; trzeba by spróbować one ought to try; gdybyś przyszedł wcześniej, spotkalibyśmy się if you had come earlier, we would have met. –conj.(in order) to; poszedł do banku, by podjąć pieniądze he went to the bank to get some money; on jest za głupi, by to zrozumieć he's too stupid to understand it; wyszedł z domu, by po chwili wrócić he left the house, only to return a moment later; mówiłem mu, by tam nie szedł I told him not to go there; by tak rzec so to speak.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > by
- 1
- 2
См. также в других словарях:
speak well for — speak well for/of/ phrase to show that something is correct or effective The lower crime rate speaks well for the police department’s new strategy. Thesaurus: to show or agree that something is truesynonym Main entry: speak … Useful english dictionary
To speak well for — Speak Speak, v. i. [imp. {Spoke}({Spake}Archaic); p. p. {Spoken}({Spoke}, Obs. or Colloq.); p. pr. & vb. n. {Speaking}.] [OE. speken, AS. specan, sprecan; akin to OF.ries. spreka, D. spreken, OS. spreken, G. sprechen, OHG. sprehhan, and perhaps… … The Collaborative International Dictionary of English
speak well of — speak well for/of/ phrase to show that something is correct or effective The lower crime rate speaks well for the police department’s new strategy. Thesaurus: to show or agree that something is truesynonym Main entry: speak * * * … Useful english dictionary
speak well for — recommend … English contemporary dictionary
speak well for — idi to be an indication or reflection of (something commendable) … From formal English to slang
speak — [ spik ] (past tense spoke [ spouk ] ; past participle spo|ken [ spoukən ] ) verb *** ▸ 1 talk about something or to someone ▸ 2 use voice to talk ▸ 3 talk particular language ▸ 4 give formal speech ▸ 5 express ideas/thoughts ▸ 6 talk on… … Usage of the words and phrases in modern English
speak — [spēk] vi. spoke, spoken, speaking [ME speken < OE specan, earlier sprecan, akin to Ger sprechen < IE base * sp(h)er(e) g , to strew, sprinkle > SPARK1, L spargere, to sprinkle: basic sense “to scatter (words)”] 1. to utter words with… … English World dictionary
Speak — Speak, v. i. [imp. {Spoke}({Spake}Archaic); p. p. {Spoken}({Spoke}, Obs. or Colloq.); p. pr. & vb. n. {Speaking}.] [OE. speken, AS. specan, sprecan; akin to OF.ries. spreka, D. spreken, OS. spreken, G. sprechen, OHG. sprehhan, and perhaps to Skr … The Collaborative International Dictionary of English
speak */*/*/ — UK [spiːk] / US [spɪk] verb Word forms speak : present tense I/you/we/they speak he/she/it speaks present participle speaking past tense spoke UK [spəʊk] / US [spoʊk] past participle spoken UK [ˈspəʊkən] / US [ˈspoʊkən] 1) a) [intransitive] to… … English dictionary
speak — [c]/spik / (say speek) verb (spoke or, Archaic, spake, spoken or, Archaic, spoke, speaking) – …
speak — speakable, adj. speakableness, n. speakably, adv. /speek/, v., spoke or (Archaic) spake; spoken or (Archaic) spoke; speaking. v.i. 1. to utter words or articulate sounds with the ordinary voice; talk: He was too … Universalium