Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

solidus

  • 81 boa

    bŏa (also bŏva in the MSS. of Pliny and Festus), ae, f. [bos; cf. boubôn], a large Italian serpent: in Italiă appellatae bovae in tantam amplitudinem exeuntes ut divo Claudio principe occisae in Vaticano solidus in alvo spectatus infans, Plin. 8, 14, 14, § 37; 30, 14, 47, § 138 sq.; Sol. 2; acc. to Paul. ex Fest. p. 30 Müll., a water-serpent, so called because it milked cows, Sol. 2, 33; or because it could swallow an ox, quas boas vocant, ab eo quod tam grandes sint ut boves gluttire soleant, Hier. Vit. Hil. Erem. 39.—
    II.
    A disease producing red pustules, the measles or small-pox, Plin. 24, 8, 35, § 53: boam id est rubentes papulas. id. 26, 11, 73, § 120:

    boas fimum bubulum abolet: unde et nomen traxere,

    id. 28, 18, 75, § 244; Lucil. ap. Fest. s. v. tama, p. 360 Müll.—
    III.
    Crurum quoque tumor viae labore collectus bova appellatur, Paul. ex Fest. p. 30 Müll. (the same author explains with these words the disease tama).

    Lewis & Short latin dictionary > boa

  • 82 consolida

    con-sŏlĭda, ae, f. [solidus], a plant, also called conferva, black briony, comfrey: Symphytum officinale, Linn.; App. Herb. 59.

    Lewis & Short latin dictionary > consolida

  • 83 consolidus

    con-sŏlĭdus, a, um, a false read. for cum solidet, Arn. 4, p. 153.

    Lewis & Short latin dictionary > consolidus

  • 84 densus

    densus, a, um, adj. [kindred with dasus, daulos (i. e. dasulos); cf. Lat. dumus, old form dusmus, and dumetum], thick, dense, i. e. consisting of parts crowded together. opp. to rarus (on the contrary, crassus, thick, is opp. to thin, fluid; and spissus, close, compact, with the predominant idea of impenetrability; cf. also: angustus, artus, solidus—class. and freq., esp. in poets and historians; in Cic. very rare).
    I.
    Lit.
    1.
    In space:

    ne dum variantia rerum Tanta queat densis rarisque ex ignibus esse,

    Lucr. 1, 654; cf. Verg. G. 1, 419 (for which densatus et laxatus aër, Quint. 5, 9, 16); and:

    (terra) Rara sit an supra morem si densa requiras... Densa magis Cereri, rarissima quaeque Lyaeo,

    Verg. G. 2, 227 sq.: densa et glutinosa terra, Col. praef. § 24: silva, poëta ap. Cic. Att. 12, 15; cf.:

    densiores silvae,

    Caes. B. G. 3, 29, 2:

    densissimae silvae,

    id. ib. 4, 38, 3:

    lucus densissimae opacitatis,

    Front. Strat. 1, 11, 10:

    denso corpore nubes,

    Lucr. 6, 361; cf.:

    denso agmine,

    id. 6, 100; so,

    agmen (sc. navium),

    Verg. A. 5, 834:

    densum umeris vulgus,

    Hor. Od. 2, 13, 32 et saep.:

    tunicae,

    Plin. 11, 23, 27, § 77:

    zmaragdi,

    id. 37, 5, 18, § 68:

    litus,

    sandy, Ov. M. 2, 576; cf. Verg. G. 2, 275:

    aequor,

    i. e. frozen. Luc. 2, 640:

    aër,

    Hor. Od. 2, 7, 14; cf.

    caelum,

    Cels. 1 praef.; 3, 22:

    nimbi,

    Ov. M. 1, 269:

    caligo,

    Verg. A. 12, 466; cf.:

    densissima nox,

    pitch-dark night, Ov. M. 15, 31: umbra, Catull. 65, 13; Hor. Od. 1, 7, 20 et saep.—

    Without distinction, corresp. with crassus,

    Lucr. 6, 246 al. —
    b.
    Poet. with abl., thickly set with, covered with, full of: loca silvestribus sepibus densa, poëta ap. Cic. N. D. 1, 42 fin.; cf.:

    specus virgis ac vimine,

    Ov. M. 3, 29:

    vallis piceis et acuta cupressu,

    id. ib. 3, 155:

    Thybris verticibus,

    id. F. 6, 502:

    ficus pomis,

    id. ib. 2, 253:

    corpora setis,

    id. M. 13, 846; cf. id. Am. 3, 1, 32:

    femina crinibus emptis,

    id. A. A. 3, 165:

    funale lampadibus,

    id. M. 12, 247: trames [p. 547] caligine opaca (coupled with obscurus), id. ib. 10, 54 et saep.—
    B.
    Transf., of the parts themselves which are crowded together, thick, close, set close:

    superiorem partem collis densissimis castris (sc. trinis) compleverant,

    pitched very near together, Caes. B. G. 7, 46, 3:

    sepes,

    id. ib. 2, 22:

    frutices,

    Ov. M. 1, 122:

    ilex,

    id. F. 2, 165 et saep.:

    hostes,

    Verg. A. 2, 511:

    ministri,

    id. M. 2, 717:

    densior suboles,

    Verg. G. 3, 308:

    dens (pectinis),

    Tib. 1, 9, 68:

    comae,

    Ov. Am. 1, 14, 42; cf.

    pilae,

    id. F. 2, 348 et saep.— Poet.:

    densorum turba malorum,

    Ov. Tr. 5, 6, 41.—
    2.
    In time, of things which take place in close succession, thick, frequent, continuous (mostly poet.):

    ictus,

    Verg. A. 5, 459; cf.

    plagae,

    Hor. Od. 3, 5, 31:

    Aquilo,

    strong, powerful, Verg. G. 3, 196:

    silentia,

    deep, profound, Val. Fl. 3, 604:

    amores,

    Verg. G. 4, 347:

    pericula,

    Ov. P. 4, 7, 15:

    usus,

    id. ib. 4, 3, 15:

    ictus,

    Amm. 15, 5, 31. —
    II.
    Trop. of speech, condensed, concise:

    vox atrox in ira, et aspera ac densa,

    coarse, Quint. 11, 3, 63:

    tanta vis in eo (sc. Demosthene) tam densa omnia, etc.,

    id. 10, 1, 76; cf. transf. to the writer himself: densior ille (sc. Demosthenes), hic (sc. Cicero) copiosior, ib. § 106: densus et brevis et semper instans sibi Thucydides, ib. § 73: (Euripides) sententiis densus, ib. § 68.— Adv.: densē (very rare).
    1.
    In space, thickly, closely, close together:

    caesae alni,

    Plin. 16, 37, 67, § 173:

    calcatum quam densissime,

    Vitr. 5, 12 med.:

    milites densius se commovebant,

    Amm. 24, 6, 8.—
    2.
    (Acc. to no. I. B. 2.) In time, frequently, rapidly, one after the other:

    quod in perpetuitate dicendi eluceat aliquando, idem apud alios densius, apud alios fortasse rarius,

    Cic. Or. 2, 7:

    nulla tamen subeunt mihi tempora densius istis,

    Ov. P. 1, 9, 11:

    replicatis quaestionibus dense,

    Amm. 29, 3 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > densus

  • 85 exprimo

    ex-prĭmo, pressi, pressum, 3, v. a. [premo], to press or squeeze out, to force out (class.).
    I.
    Lit.:

    oleum ex malobathro,

    Plin. 12, 26, 59, § 129:

    sucum expresso semini,

    id. 20, 1, 2, § 3:

    sucum flore,

    id. 21, 19, 74, § 127:

    sucum radici,

    id. 27, 13, 109, § 136; cf.: vinum palmis, oleum sesamae (dat.), id. 6, 28, 32, § 161:

    oleum amygdalis,

    id. 13, 1, 2, § 8:

    sudorem de corpore,

    Lucr. 5, 487:

    lacrimulam oculos terendo,

    Ter. Eun. 1, 1, 23:

    si nubium conflictu ardor expressus se emiserit, id esse fulmen,

    Cic. Div. 2, 19, 44:

    liquorem per densa foramina (cribri),

    Ov. M. 12, 438; cf.:

    aquam in altum,

    Plin. 31, 3, 23, § 39:

    aquam in altitudinem,

    Vitr. 8, 7:

    quantum has (turres) quotidianus agger expresserat,

    had carried up, raised, Caes. B. G. 7, 22, 4 Oud.:

    pecuniam alicui,

    Suet. Oth. 5; id. Vesp. 4.—
    B.
    Transf.
    1.
    With an object denoting that out of which something is pressed or squeezed, to press, squeeze, wring:

    spongiam ex oleo vel aceto,

    Cels. 5, 24 med.:

    lanam ex vino vel aceto,

    Plin. 29, 2, 9, § 31; cf.:

    Venus madidas exprimit imbre comas,

    Ov. A. A. 3, 224:

    spongiae expressae inter duas tabulas,

    Plin. 31, 11, 47, § 128:

    oleam,

    id. 12, 27, 60, § 130:

    folia rosae,

    id. 21, 18, 73, § 122:

    tuberculum,

    id. 11, 11, 12, § 29.—
    2.
    To form by pressure, to represent, form, model, portray, express (mostly poet. and in postAug. prose;

    freq. in the elder Pliny): (faber) et ungues exprimet et molles imitabitur aere capillos,

    Hor. A. P. 33; cf.:

    alicujus furorem... verecundiae ruborem,

    Plin. 34, 14, 40, § 140:

    expressa in cera ex anulo imago,

    Plaut. Ps. 1, 1, 54:

    imaginem hominis gypso e facie ipsa,

    Plin. 35, 12, 44, § 153; cf.:

    effigiem de signis,

    id. ib.:

    optime Herculem Delphis et Alexandrum, etc.,

    id. 34, 8, 19, § 66 et saep.:

    vestis stricta et singulos artus exprimens,

    exhibiting, showing, Tac. G. 17:

    pulcher aspectu sit athleta, cujus lacertos exercitatio expressit,

    has well developed, made muscular, Quint. 8, 3, 10.
    II.
    Trop.
    A.
    To squeeze or wring out, to extort, wrest, elicit: lex, quam ex natura ipsa arripuimus, hausimus, expressimus, qs. pressed out, Cic. Mil. 4, 10:

    utilitas expressit nomina rerum,

    has imposed, Lucr. 5, 1029: cf.:

    cum ab iis saepius quaereret, neque ullam omnino vocem exprimere posset,

    Caes. B. G. 1, 32, 3:

    expressa est Romanis necessitas obsides dandi,

    Liv. 2, 13, 4:

    confessionem concessi maris hosti,

    id. 37, 31, 5:

    confessionem cruciatu,

    Suet. Galb. 10:

    deditionem ultimā necessitate,

    Liv. 8, 2, 6:

    pecunia vi expressa et coacta,

    Cic. Verr. 2, 2, 69, § 165:

    tu si tuis blanditiis a Sicyoniis nummulorum aliquid expresseris,

    Cic. Att. 1, 19, 9:

    risum magis quam gemitum,

    Plin. Ep. 4, 7, 7 et saep.—With ut:

    expressi, ut conficere se tabulas negaret,

    have constrained, Cic. Verr. 2, 3, 47, § 112:

    expressit, ut polliceretur,

    Curt. 6, 7. —
    B.
    Transf. (acc. to I. B. 2.), to imitate, copy, represent, to portray, describe, express, esp. in words (cf. reddo):

    cum magnitudine animi tum liberalitate vitam patris et consuetudinem expresserit,

    i. e. imitated, Cic. Rab. Post. 2, 4:

    lex expressa ad naturam,

    id. Leg. 2, 5, 13:

    vitia imitatione ex aliquo expressa,

    id. de Or. 3, 12, 47:

    rem ante oculos ponit, cum exprimit omnia perspicue, ut res prope dicam manu tentari possit,

    Auct. Her. 4, 40, 62; cf. id. ib. §

    63: hanc speciem Pasiteles caelavit argento et noster expressit Archias versibus,

    Cic. Div. 1, 36, 79:

    mores alicujus oratione,

    id. de Or. 2, 43, 184:

    multas nobis imagines fortissimorum virorum expressas scriptores Graeci et Latini reliquerunt,

    id. Arch. 6, 14; cf. id. ib. 12, 30:

    in Platonis libris omnibus fere Socrates exprimitur,

    id. de Or. 3, 4, 15: Mithridaticum bellum magnum atque difficile totum ab hoc expressum est, depicted to the life, id. Arch. 9, 21; cf.:

    ut Euryalum exprimat infans,

    may resemble, Juv. 6, 81.—With rel.-clause as object:

    diligenter, quae vis subjecta sit vocibus,

    id. Fin. 2, 2, 6:

    exprimere non possum, quanto sim gaudio affectus,

    tell, express, Plin. Ep. 5, 15, 2; Vell. 2, 124, 1:

    verbis exprimere quid quis sentiat,

    Plin. Ep. 5, 16, 7:

    quod exprimere dicendo sensa possumus,

    Cic. de Or. 1, 8, 32:

    mores in scriptis exprimere,

    Suet. Vit. Ter. 4.—Of translating into another language, to render, translate:

    si modo id exprimere Latine potuero,

    Cic. Rep. 1, 43; cf. id. ib. 1, 44: katalêpsin, verbum e verbo exprimentes comprehensionem dicemus, id. Ac. 2, 10, 31:

    nec tamen exprimi verbum e verbo necesse erit,

    id. Fin. 3, 4, 15; cf.:

    verbum de verbo expressum extulit,

    Ter. Ad. prol. 11:

    fabellae Latinae ad verbum de Graecis expressae,

    Cic. Fin. 1, 2, 4; Plin. Ep. 4, 18, 1.—Of words, to pronounce, utter:

    nolo exprimi litteras putidius nolo obscurari neglegentius,

    with affected distinctness, Cic. de Or. 3, 11, 41:

    verba,

    Quint. 1, 2, 6; 9, 4, 10; 40 al.—Rarely of a personal object:

    oratorem imitando effingere atque exprimere,

    Cic. de Or. 2, 22, 90:

    moderatorem rei publicae nostris libris diligenter expressimus,

    id. Att. 8, 11, 1.—Hence, expressus, a, um, P. a., clearly exhibited, prominent, distinct, visible, manifest, clear, plain, express (syn. solidus, opp. adumbratus).
    A.
    Lit.:

    species deorum, quae nihil concreti habeat, nihil solidi, nihil expressi, nihil eminentis,

    Cic. N. D. 1, 27, 75; cf.:

    litterae lituraeque omnes assimulatae, expressae,

    id. Verr. 2, 2, 77, § 189:

    corpora lacertis expressa,

    powerful, muscular, Quint. 8 praef. §

    19: protinus omnibus membris, expressus infans,

    fully formed, id. 2, 4, 6.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen.:

    habuit Catilina permulta maximarum non expressa signa, sed adumbrata virtutum,

    Cic. Cael. 5, 12; cf.:

    est gloria solida quaedam res et expressa, non adumbrata,

    id. Tusc. 3, 2, 3 (v. Madv. ad Cic. Fin. 5, 22, 62, p. 723 sq.):

    indicia solida et expressa,

    id. Planc. 12; cf.:

    veri juris germanaeque justitiae solida et expressa effigies,

    id. Off. 3, 17, 69:

    expressa sceleris vestigia,

    id. Rosc. Am. 22, 62:

    expressiora et illustriora,

    id. Fam. 1, 7, 9; cf. Plin. Ep. 5, 15, 3; and:

    quid expressius atque signatius in hanc causam?

    Tert. Res. Carn. 3.—
    2.
    Expressa carmina Battiadae, translated, Cat. 65, 16.—Of distinct pronunciation:

    vitia oris emendet, ut expressa sint verba, ut suis quaeque litterae sonis enuntientur,

    Quint. 1, 11, 4:

    expressior sermo,

    id. 1, 1, 37:

    expressior loquacitas generi picarum est,

    Plin. 10, 42, 59, § 118. —In a bad sense, of a too emphatic, affected pronunciation: sonus erat dulcis: litterae neque expressae neque oppressae, ne aut obscurum esset aut putidum, Cic Off. 1, 37, 133.—Hence, adv.: expressē.
    * 1.
    Lit., with pressure, strongly:

    artus expressius fricare,

    Scrib. Comp. 198.—
    2.
    Trop., expressly, distinctly, clearly:

    conscripta exempla,

    Auct. Her. 4, 7, 10:

    quod ipsum expressius Hesiodus hoc versu significavit,

    Col. 11, 1, 29.—Of pronunciation, distinctly:

    ut ea (R littera) a nullo expressius efferretur,

    Val. Max. 8, 7, 1 ext.

    Lewis & Short latin dictionary > exprimo

  • 86 firmus

    firmus, a, um, adj. [Sanscr. dhar-, dharā-mi, hold, support; Gr. thra-, thrê-sasthai, to sit down, thrênus, thronos; cf.: frētus, frēnum], firm (in opp. to frail, destructible), steadfast, stable, strong, powerful (freq. and class.; esp. in the trop. sense; syn.: constans, stabilis, solidus).
    I.
    Lit.:

    nos fragili vastum ligno sulcavimus aequor: Quae tulit Aesoniden, firma carina fuit,

    Ov. P. 1, 4, 35:

    robora,

    Verg. A. 2, 481:

    arbor,

    Ov. A. A. 2, 652:

    vincula,

    id. F. 1, 370:

    janua,

    i. e. shut fast, id. Am. 2, 12, 3; cf.

    sera,

    id. P. 1, 2, 24:

    solum,

    Curt. 5, 1:

    firmioris testae murices,

    Plin. 9, 33, 52, § 102: sunt et Amineae vites, firmissima vina. Verg. G. 2, 97:

    firmo cibo pasta pecus,

    strengthening, Varr. R. R. 2, 11, 2:

    firmius est triticum quam milium: id ipsum quam hordeum: ex tritico firmissima siligo,

    Cels. 2, 18:

    effice ut valeas, et ut ad nos firmus ac valens quam primum venias,

    Cic. Fam. 16, 8, 1 and 2; cf.:

    mihi placebat, si firmior esses, etc.,

    id. ib. 16, 5, 1:

    nondum satis firmo corpore,

    id. ib. 11, 27, 1:

    hinc remiges firmissimi, illinc inopia affectissimi,

    Vell. 2, 84, 2.—With dat.:

    area firma templis sustinendis,

    Liv. 2, 5, 4:

    testa in structura oneri ferendo firma,

    Vitr. 2, 8, 19:

    adversis,

    Tac. Agr. 35 fin.
    II.
    Trop., firm in strength or durability, also in opinion, affection, etc., fast, constant, steadfast, immovable, powerful, strong, true, faithful:

    quae enim domus tam stabilis, quae tam firma civitas est, quae non odiis et discidiis funditus possit everti?

    Cic. Lael. 7, 23:

    res publica firma atque robusta,

    id. Rep. 2, 1 fin.; cf.:

    civitas imprimis firma,

    Caes. B. G. 5, 54, 2:

    Trinobantes prope firmissima earum regionum civitas,

    id. ib. 5, 20, 1; cf.

    also: Mutina firmissima et splendidissima colonia,

    Cic. Phil. 5, 9, 24:

    tres potentissimi ac firmissimi populi,

    id. ib. 1, 3 fin.; and:

    evocatorum firma manus,

    id. Fam. 15, 4, 3: Antonius ab equitatu firmus esse dicebatur, strong in cavalry, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 15, 2.— With ad and acc.: satis firmus ad castra facienda, Pomp. ap. Cic. Att. 8, 12, A, 1:

    Chrysippi consolatio ad veritatem firmissima est,

    Cic. Tusc. 3, 33, 79:

    exercitus satis firmus ad tantum bellum,

    Liv. 23, 25, 6; cf.:

    cohortes minime firmae ad dimicandum,

    Caes. B. G. 7, 60, 2; Sall. H. 4, 62, 16.— With contra: Jugurtha nihil satis firmum contra Metellum putat, Sall. J. 80, 1.—With adversus:

    firmus adversus militarem largitionem,

    Tac. H. 2, 82:

    firmior adversus fortuita,

    id. ib. 4, 51:

    adversus convicia malosque rumores,

    Suet. Tib. 28.— Absol.:

    cum neque magnas copias neque firmas haberet,

    Nep. Eum. 3, 3; Caes. B. G. 1, 3, 8; Sall. J. 56, 2:

    concordi populo nihil esse immutabilius, nihil firmius,

    Cic. Rep. 1, 32:

    praesidia firmissima,

    id. Fin. 1, 10, 35:

    fundamenta defensionis firmissima,

    id. Cael. 2, 7:

    firmior fortuna,

    id. Rep. 1, 17:

    constitutio Romuli,

    id. ib. 2, 31 (ap. Non. 526, 10):

    illud ratum, firmum, fixum fuisse vis,

    Cic. Ac. 2, 46, 141:

    officii praecepta firma, stabilia,

    id. Off. 1, 2, 6; cf.:

    opinio, firma et stabilis,

    id. Brut. 30, 114:

    firma et constans assensio,

    id. Ac. 1, 11, 42:

    ne in maximis quidem rebus quicquam adhuc inveni firmius,

    id. Or. 71, 237:

    spem firmissimam habere,

    id. Fam. 6, 5, 4; cf.

    , transf.: firmior candidatus,

    i. e. who has stronger, greater hopes of being elected, id. Att. 1, 1, 2:

    litterae,

    i. e. containing news that may be relied upon, id. ib. 7, 25; cf. id. ib. 16, 5:

    senatum sua sponte bene firmum firmiorem vestra auctoritate fecistis,

    id. Phil. 6, 7, 18; cf.:

    vir in suscepta causa firmissimus,

    id. Mil. 33, 91:

    accusator firmus verusque,

    id. Div. in Caecil. 9, 29;

    with this cf.: vir pro veritate firmissimus,

    Plin. Ep. 2, 11, 19:

    sunt fortasse in sententia firmiores,

    id. Balb. 27, 61:

    firmus in hoc,

    Tib. 3, 2, 5:

    non firmus rectum defendis et haeres,

    Hor. S. 2, 7, 26:

    firmus proposito,

    Vell. 2, 63 fin.; so,

    firmissimus irā,

    Ov. M. 7, 457: firmo id constantique animo facias licet, Cic. Fil. ap. Cic. Fam. 16, 21, 2:

    nunc opus pectore firmo,

    Verg. A. 6, 261:

    firmi amici sunt (opp.: amici collabascunt),

    Plaut. Stich. 4, 1, 16:

    firmi et stabiles et constantes (amici),

    Cic. Lael. 17, 62:

    ex infidelissimis sociis firmissimos reddere,

    id. Fam. 15, 4, 14:

    non brevis et suffragatoria, sed firma et perpetua amicitia,

    Q. Cic. Petit. Cons. 7, 26:

    firmissimae amicitiae,

    Quint. 1, 2, 20:

    fides firma nobis,

    Plaut. Capt. 5, 1, 6.—
    * (β).
    Poet. with inf.:

    fundus nec vendibilis nec pascere firmus,

    able, capable, Hor. Ep. 1, 17, 47. —Hence, adv., firmly, steadily, lastingly, powerfully; in two (equally common) forms: firme and firmĭter.
    (α).
    Form firme, Plaut. Mil. 4, 2, 24; id. Trin. 2, 2, 54:

    insistere,

    Suet. Calig. 26:

    firme graviterque aliquid comprehendere,

    Cic. Fin. 1, 21, 71; cf.:

    satis firme aliquid concipere animo,

    id. ib. 2, 2, 6:

    continere multa,

    Quint. 11, 2, 2:

    sustinere assensus suos,

    Cic. Fin. 3, 9, 31:

    graviter et firme respondere,

    Plin. Ep. 6, 13, 3.—
    (β).
    Form firmiter: firmiter hoc tuo sit pectore fixum, Lucil. ap. Non. 512, 20:

    nisi suffulcis firmiter,

    Plaut. Ep. 1, 1, 77:

    insistere,

    Caes. B. G. 4, 26, 1:

    in suo gradu collocari,

    Cic. Rep. 1, 45 fin.: stabilita matrimonia, Cic. Fragm. ap. Non. 512, 23 (Rep. 6, 2 ed. Mos.):

    promisisse,

    Plaut. Ps. 3, 2 111:

    meminisse,

    Gell. 13, 8, 2.—
    b.
    Comp.:

    firmius durare,

    Plin. 35, 12, 46, § 165:

    firmius coire,

    Ov. H. 19, 67.—
    c.
    Sup.:

    asseverare,

    Cic. Att. 10, 14 fin.:

    pulvinus quam firmissime statuatur,

    Vitr. 5, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > firmus

  • 87 fornicatus

    fornĭcātus, a, um, adj. [fornix, I.], vaulted, arched.
    I.
    Lit.:

    paries vel solidus vel fornicatus,

    Cic. Top. 4, 22:

    ambitus,

    Plin. 12, 5, 11, § 22.—
    II.
    As an adj. prop.: Via Fornicata, or Arch Street, a street in Rome leading to the Campus Martius, Liv. 22, 36, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > fornicatus

  • 88 insolidus

    in-sŏlĭdus, a, um, adj., not solid, soft, tender:

    herba,

    Ov. M. 15, 203.

    Lewis & Short latin dictionary > insolidus

  • 89 praesolidus

    prae-sŏlĭdus, a, um, adj., very solid (late Lat.).
    I.
    Lit., Coripp. Laud. Just. 3, 291.—
    II.
    Trop., very firm, very constant, or steadfast:

    praesolidum Simonem dignum cognomine Petri,

    Juvenc. 1, 436.

    Lewis & Short latin dictionary > praesolidus

  • 90 silex

    sĭlex, ĭcis, m. ( poet. and late Lat.; also fem., Verg. E. 1, 15; id. A. 6, 471; 6, 602; 8, 233; Ov. M. 9, 225; 9, 304; 9, 613; Amm. 14, 6, 16; cf. Quint. 1, 6, 2; gen. plur. silicum, Lucr. 6, 683; Luc. 4, 304) [root sar-, to be firm; cf.: solum, solidus].
    I.
    Any hard stone found in fields, a pebble-stone, a flint, flint-stone:

    silicem caedere,

    Cic. Div. 2, 41, 85:

    silice vias sternere,

    Liv. 41, 27; cf. id. 41, 27, § 7:

    silici scintillam excudere,

    Verg. A. 1, 174:

    gravem medios silicem jaculatus in hostes,

    Ov. M. 7, 139 et saep.:

    per ampla spatia urbis, subversasque silices,

    pavements, Amm. 14, 6, 16; cf.:

    silicem pedibus quae conteret atrum,

    Juv. 6, 350.— Freq. joined with lapis: Ag. Illa mulier lapidem silicem subigere, ut se amet, potest. Mi. Pol id quidem haud mentire:

    nam tu es lapide silice stultior,

    Plaut. Poen. 1, 2, 77 sq.; Cato, R. R. 18, 3; Liv. 30, 43; Fest. s. v. lapidem, p. 115 Müll.; and in inscrr.: II VIRI VIAM LAPID(e) SILIC(e) STERN(endam) CVR(averunt), Inscr. Bull. dell' Inst. 1839, p. 60; so Inscr. Orell. 6617.—With saxum:

    porcum saxo silice percussit,

    Liv. 1, 24 fin. —To denote hard-heartedness:

    non silice nati sumus,

    Cic. Tusc. 3, 6, 12:

    nec in tenero stat tibi corde silex,

    Tib. 1, 1, 64:

    nec rigidas silices in pectore gerit,

    Ov. M. 9, 614:

    et dicam silices pectus habere tuum,

    id. Tr. 3, 11, 4:

    moturaque duras Verba queror silices,

    id. M. 9, 304.—
    II.
    In gen., a rock, crag ( poet.), Lucr. 6, 683:

    validi silices,

    id. 1, 571; 2, 449:

    stabat acuta silex praecisis undique saxis,

    Verg. A. 8, 233:

    nudus silex,

    bare rick, Sen. Phoen. 69:

    excisae rupes durissimi silicis,

    Suet. Calig. 37:

    juventus duris silicum lassata metallis,

    Luc. 4, 304:

    Lycius Phrygiusque silex,

    Stat. S. 1, 2, 148.—Of limestone, Ov. M. 7, 107; cf. Plin. 36, 23, 53, § 174.

    Lewis & Short latin dictionary > silex

  • 91 siliqua

    sĭlĭqua, ae, f.
    I.
    Lit., a pod or husk of leguminous plants, Varr. R. R. 1, 23, 3; Plin. 18, 12, 30, § 120; Verg. G. 1, 74.—
    B.
    Transf.: sĭlĭquae, ārum, pulse, Hor. Ep. 2, 1, 123; Pers. 3, 55; Juv. 11, 58.—
    II.
    Siliqua Graeca, the carob-tree, a carob, St. John's bread, Col. 5, 10, 20; 7, 9, 6; id. Arb. 25, 1;

    also simply siliqua,

    Plin. 15, 24, 26, § 95; 23, 8, 79, § 151; Pall. Febr. 25, 27; id. Insit. 117.—A variety of the same is called siliqua Syriaca, Plin. 23, 8, 79, § 151; Scrib. Comp. 121.—
    III.
    The same as faenum Graecum; v. silicia.—
    IV.
    The name of a very small weight or measure, Rhem. Fan. Pond. 10; Veg. 1, 20, 2.—As a coin, the twenty-fourth part of a solidus, Cod. Just. 4, 32, 26 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > siliqua

  • 92 siliquae

    sĭlĭqua, ae, f.
    I.
    Lit., a pod or husk of leguminous plants, Varr. R. R. 1, 23, 3; Plin. 18, 12, 30, § 120; Verg. G. 1, 74.—
    B.
    Transf.: sĭlĭquae, ārum, pulse, Hor. Ep. 2, 1, 123; Pers. 3, 55; Juv. 11, 58.—
    II.
    Siliqua Graeca, the carob-tree, a carob, St. John's bread, Col. 5, 10, 20; 7, 9, 6; id. Arb. 25, 1;

    also simply siliqua,

    Plin. 15, 24, 26, § 95; 23, 8, 79, § 151; Pall. Febr. 25, 27; id. Insit. 117.—A variety of the same is called siliqua Syriaca, Plin. 23, 8, 79, § 151; Scrib. Comp. 121.—
    III.
    The same as faenum Graecum; v. silicia.—
    IV.
    The name of a very small weight or measure, Rhem. Fan. Pond. 10; Veg. 1, 20, 2.—As a coin, the twenty-fourth part of a solidus, Cod. Just. 4, 32, 26 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > siliquae

  • 93 soldus

    soldus, a, um, v. solidus init.

    Lewis & Short latin dictionary > soldus

  • 94 solide

    sŏlĭdē, adv., v. solidus fin.

    Lewis & Short latin dictionary > solide

  • 95 solidesco

    sŏlĭdesco, ĕre, v. inch. n. [solidus], to become firm, solid, whole (post - Aug. and very rare):

    moles sub aquā,

    Vitr. 2, 6, 1:

    rupta cartilago,

    to unite, grow together, Plin. 11, 37, 87, § 216.

    Lewis & Short latin dictionary > solidesco

  • 96 solox

    sŏlox, ōcis, adj. (cf.: salvus, solidus; v. Corss. Ausspr. 1, 486; ante- and post-class.).
    I.
    Lit., of raw, unwrought wool, of a coarse staple, coarse, harsh, bristly:

    solox, lana crassa, et pecus, quod passim pascitur non tectum,

    Fest. p. 301 Müll.: lana, Titin. ap. Fest. 1. 1.: pecore hirto atque soloce, Lucil. ap. Fest. 1. 1.; cf. Paul. ex Fest. p. 300 Müll.: solox, erion pachu, Gloss. Philox.:

    pallium philosophorum soloci lana,

    Fronto Eloq. p. 228 Mai.—
    * B.
    Transf., subst.: solox, ōcis, f. (sc. vestis), a dress of coarse woollen stuff, Tert. Pall. 4 med.
    * II.
    Trop.:

    elaboratam filo soloci accipe cantilenam,

    coarse, Symm. Ep. 1, 1 med. (cf.:

    munusculum levidense crasso filo,

    Cic. Fam. 9, 12, 2).

    Lewis & Short latin dictionary > solox

  • 97 solum

    1.
    sŏlum, i, (collat. form sŏlus, ūs, m., acc. to Varr. L. L. 6, 1, 2), n. [root sar-, to guard, make whole; Sanscr. Sarva, entire; cf.: solea, solidus, sollus], the lowest part of a thing, the bottom, ground, base, foundation.
    I.
    Lit., the floor or pavement of a room; the bottom of a ditch or trench; the foundation of a building or the ground, site, on which it stands, etc.; ground, earth, land, soil; the sole of the foot or of a shoe, etc.:

    aurata tecta in villis et sola marmorea,

    Cic. Par. 6, 3, 49:

    (templi) Marmoreum solum,

    Ov. M. 15, 672; Tib. 3, 3, 16:

    ut ejus (fossae) solum tantundem pateret, quantum summa labra distabant,

    Caes. B. G. 7, 72:

    imum stagni,

    Ov. M. 4, 298:

    maris,

    Sen. Agam. 475.—Of a river-bed:

    puro solo excipitur,

    Curt. 3, 4, 8; 5, 3, 2; cf.:

    ubi mollius solum reperit, stagnat insulasque molitur,

    id. 8, 9, 7:

    trabes in solo collocantur,

    Caes. B. C. 7, 23:

    super pilas lapide quadrato solum stratum est,

    Curt. 5, 1, 33:

    tecta (porticus) solo jungens,

    Lucr. 4, 430:

    solo aequata omnia,

    Liv. 24, 47 fin.:

    clivus Publicius ad solum exustus est,

    id. 30, 26, 5:

    urbem ad solum diruere,

    Curt. 3, 10, 7; Eutr. 4, 17:

    solo exaequare,

    Flor. 1, 13, 4:

    solo aequare,

    Vell. 2, 4, 2:

    aedificia cuncta solo cohaerentia,

    Amm. 22, 11, 6:

    ISIDI TEMPLVM A SOLO POSVIT,

    Inscr. Orell. 457; cf. ib. 467; Inscr. Fabr. 10, 47: domo pignori data et area ejus tenebitur: est enim pars ejus;

    et contra jus soli sequitur aedificium,

    Dig. 13, 7, 21:

    solum proscindere terrae,

    Lucr. 5, 1295; so,

    terrae,

    id. 1, 212; 5, 211; 5, 1289.— Plur.: recente terrae [p. 1724] sola sanguine maculans, Cat. 63, 7:

    sola dura,

    id. 63, 40; Verg. G. 1, 80; Tib. 1, 5, 3; Stat. S. 1, 1, 56; id. Th. 4, 445:

    sibi praeter agri solum nihil esse reliqui,

    Caes. B. G. 1, 11:

    solum exile et macrum,

    Cic. Agr. 2, 25, 67:

    incultum et derelictum,

    id. Brut. 4, 16:

    densum, siccum, macrum, etc.,

    Col. 2, 2, 5 sq.:

    duratae solo nives,

    Hor. C. 3, 24, 39:

    putre,

    Verg. G. 2, 204:

    cruentum,

    Ov. M. 4, 134:

    foecundum,

    id. ib. 7, 417:

    pulvereum,

    id. ib. 7, 113:

    triste,

    id. ib. 8, 789:

    vivax,

    id. ib. 1, 420:

    pingue,

    Verg. G. 1, 64:

    praepingue,

    id. A. 3, 698:

    mite,

    Hor. C. 1, 18, 2:

    exiguum,

    Tib. 1, 1, 22:

    cultum,

    id. 1, 1, 2:

    nudum,

    Curt. 3, 4, 3; 7, 5, 17:

    viride,

    Verg. A. 6, 192:

    presso exercere solum sub vomere,

    id. G. 2, 356:

    solo inmobilis haeret,

    id. A. 7, 250:

    ingreditur solo,

    id. ib. 4, 177:

    solo recubans,

    id. ib. 3, 392:

    reptans solo,

    Stat. S. 5, 5, 83.— Plur.:

    saturare fimo pingui sola,

    Verg. G. 1, 80:

    ardent sola terrae,

    Lucr. 2, 592; Cat. 61, 7; 61, 40; Tib. 1, 5, 3; Stat. S. 1, 1, 56; id. Th. 4, 445; cf. Cic. Balb. 5, 13, B. 1. infra: solum hominis exitium herbae, the sole of the foot, Varr. R. R. 1, 47 fin.:

    mihi calciamentum solorum (est) callum,

    Cic. Tusc. 5, 32, 90:

    loca nullius ante Trita solo,

    Lucr. 1, 927; 4, 2:

    (canes) unguibus duris, solo nec ut corneo nec nimium duro,

    Varr. R. R. 2, 9, 4: qui auro soccis habeat suppactum solum, the sole of a shoe, Plaut. Bacch. 2, 3, 98;

    of a dog: solum corneum,

    Varr. R. R. 2, 9, 4:

    cereale solum pomis agrestibus augent,

    their wheaten board, Verg. A. 7, 111:

    vastis tremit ictibus aerea puppis, Subtrahiturque solum,

    i. e. the sea under the vessel, id. ib. 5, 199:

    omne ponti,

    Val. Fl. 4, 712:

    astra tenent caeleste solum,

    i. e. the vault of heaven, Ov. M. 1, 73: manibusque cruentis Pulsat inane solum, i. e. the sockets of the eyes, Stat. Th. 1, 55.— Prov.: quodcumque or quod in solum venit, whatever falls to the ground, i. e. whatever comes uppermost or occurs to the mind, = quod in buccam venit, Varr. ap. Non. 500, 11; Cic. N. D. 1, 23, 65; Afran. ap. Non. 124, 18 sq. (Com. Fragm. v. 41 Rib.).—Also ellipt. (cf. bucca):

    convivio delector: ibi loquor, quod in solum ut dicitur,

    Cic. Fam. 9, 26, 2.—
    B.
    Transf., in gen.
    1.
    Soil, i. e. land, country, region, place (cf.: terra, tellus, humus): sola terrarum, Enn. ap. Fest. p. 301 Müll. (Ann. v. 443 Vahl.):

    solum, in quo tu ortus et procreatus,

    Cic. Leg. 2, 2, 4; cf.

    patriae,

    id. Cat. 4, 7, 16; Liv. 5, 49:

    pro solo, in quo nati essent,

    id. 5, 30, 1:

    patrium,

    id. 21, 53:

    natale,

    i. e. native country, natal soil, Ov. M. 7, 52; 8, 184; id. P. 1, 3, 35; Sen. Med. 334; cf.:

    in gremio regni solique genitalis,

    Amm. 17, 12, 21:

    Miletus, genitale solum,

    Vell. 2, 7, 5 (7); Vop. Aur. 3, 2.— Plur.:

    vos, mutae regiones, imploro, et sola terrarum ultimarum, etc.,

    Cic. Balb. 5, 13:

    sola Romana,

    Capitol. Max. 13:

    vile solum Sparte est,

    Ov. M. 15, 428:

    Romani numen utrumque soli,

    id. F. 3, 292:

    maxima Fundani gloria soli,

    id. P. 2, 11, 28.— Hence, solum vertere, to leave one's country (generally said of going into exile):

    qui volunt poenam aliquam subterfugere, eo solum vertunt, hoc est, sedem ac locum mutant,

    Cic. Caecin. 34, 100; cf.:

    neque exsilii causā solum vertisse diceretur,

    id. Quint. 28, 26; id. Phil. 5, 5, 14; Liv. 3, 13; 43, 2 al.; so,

    solum civitatis mutatione vertere,

    Cic. Balb. 11, 28.—Rarely, in this sense:

    solum mutare: exsules sunt, etiam si solum non mutarint,

    Cic. Par. 4, 2, 31; cf.:

    quo vertendi, hoc est mutandi, soli causā venerant,

    id. Dom. 30, 78.—
    2.
    In jurid. lang.: res soli, land, and all that stands upon it, real estate (opp. res mobiles, personal or movable property):

    omnes res, sive mobiles sint, sive soli,

    Dig. 13, 3, 1; so,

    res soli,

    ib. 43, 16, 1, § 32:

    tertia pars de agris, terris, arbustis, satis quaerit, et, ut jurisconsultorum verbo utar, de omnibus quae solo continentur,

    Sen. Q. N. 2, 1, 2; Plin. Ep. 6, 19, 4:

    ut feneratores duas patrimonii partes in solo collocarent,

    lay out in land, Suet. Tib. 48:

    in solo proprio,

    Vop. Flor. 2.—
    II.
    Trop., a base, basis, foundation (very rare): auspicio regni stabilita scamna solumque, i. e. throne, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48 fin. (Ann. v. 99 Vahl.); cf.: Tarquinio dedit imperium simul et sola regni, Enn. ap. Fest. p. 298 Müll. (Ann. v. 151 Vahl.):

    solum quidem et quasi fundamentum oratoris vides locutionem emendatam et Latinam,

    Cic. Brut. 74, 258: solum quoddam atque fundamentum, id. de Or. 3, 37, 151: solo aequandae sunt dictaturae consulatusque, to be levelled with the ground, i. e. to be utterly abolished, Liv. 6, 18, 14; so,

    ad solum dirutum,

    Vulg. Nah. 2, 6.
    2.
    sōlum, adv., v. 1. solus fin.

    Lewis & Short latin dictionary > solum

См. также в других словарях:

  • Solidus — des Konstantin II. Der Solidus oder Aureus Solidus war eine römische Goldmünze. Der Solidus wurde von Kaiser Konstantin dem Großen um 309 (spätestens aber 312) an Stelle des bis dahin üblichen Aureus eingeführt. Der Aureus …   Deutsch Wikipedia

  • solidus — ● solidus nom masculin (latin solidus, solide) Sur un diagramme d équilibre thermodynamique, ensemble des points correspondant à la température de fusion commençante ou de solidification finissante. ● solidus, solidi nom masculin (latin solidus,… …   Encyclopédie Universelle

  • Solidus —   [lateinisch solidus (aureus) »gediegene (Goldmünze)«] der, /...di, von Konstantin dem Großen im Jahre 309 in Trier eingeführte Goldmünze im Gewicht von 1/72 römischen Pfund, 1 Solidus = 24 Siliquae. Der Solidus blieb auch nach dem Zusammenbruch …   Universal-Lexikon

  • solidus — SOLIDÚS s.n. (fiz.) Curbă, loc geometric al punctelor dintr o diagramă de faze, care reprezintă terminarea solidificării. – Din fr. solidus. Trimis de LauraGellner, 23.07.2004. Sursa: DEX 98  solídus s. n., pl. solídusuri Trimis de siveco, 10.08 …   Dicționar Român

  • Solidus — can refer to:* Solidus (punctuation), the ⁄ punctuation character; * solidus (chemistry), a concept in chemistry, materials science, and physics; * solidus (coin), a coin used in Ancient Rome; * Solidus Snake, a character in …   Wikipedia

  • SOLIDUS — nomen aurei apud Romanos nummi, His enim cum una fuisset olim forma nummi ex auro, non nisi Aureus is (vide supra) nominabatur, quô vocabulô differbat ab argenteis et aereis, quales erant coeteri nummi. Dein semisses et tremisses, aurei et ipsi… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • solidus — late 14c., pl. solidi, used of both English shilling and Roman gold coin, from L.L. solidus, an imperial Roman coin (worth about 25 denarii), from nummus solidus, lit. solid coin (see SOLID (Cf. solid)) …   Etymology dictionary

  • solidus — solidùs, solidi̇̀ bdv. Solidùs žmogùs …   Bendrinės lietuvių kalbos žodyno antraštynas

  • solidus — [säl′i dəs] n. pl. solidi [säl′idī΄] [ME < LL < L solidus (nummus), lit., SOLID (coin)] 1. a gold coin of the Late Roman Empire 2. a medieval money of account worth twelve denarii: abbreviated s in £ s.d. 3. a) a slant line (/), orig. the …   English World dictionary

  • Solidus — Solidus. См. Солидус. (Источник: «Металлы и сплавы. Справочник.» Под редакцией Ю.П. Солнцева; НПО Профессионал , НПО Мир и семья ; Санкт Петербург, 2003 г.) …   Словарь металлургических терминов

  • Solĭdus [1] — Solĭdus, 1) fest, solid (s.d.); 2) (Bot.), dicht; 3) in der Mathematik so v.w. körperlich, im Gegensatz von dem, was sich auf Linien u. Flächen bezieht; daher Angulussolidus, der Körperwinkel (s.u. Stereometrie) …   Pierer's Universal-Lexikon

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»