-
41 движение
hareket,devinim,ilerleme; trafik,gidiş geliş* * *с1) врз hareket; devinim; ilerlemeбы́стрым движе́нием руки́ — çabuk bir el hareketiyle
лежа́ть без движе́ния — hareketsiz yatmak
приходи́ть в движе́ние — harekete gelmek
приводи́ть в движе́ние — hareket ettirmek, devindirmek; harekete getirmek (тж. оживлять)
междунаро́дное коммунисти́ческое движе́ние — перен. uluslararası komünist hareket
фо́рмы движе́ния мате́рии — филос. maddenin hareket biçimleri
движе́ние цен — эк. fiyat hareketleri
движе́ние народонаселе́ния — nüfus hareketleri
э́тот рома́н совсе́м лишён движе́ния — лит. bu romanda hiç hareket yok
у́личное движе́ние — trafik
откры́ть движе́ние поездо́в на желе́зной доро́ге — demiryolunu trafiğe açmak
расписа́ние движе́ния поездо́в — tren tarifesi
слу́жба движе́ния — ж.-д. hareket dairesi
••во́льные движе́ния — спорт. serbest hareketler
-
42 добиться
elde etmek,sağlamak,ulaşmak* * *сов.elde etmek; sağlamak; ulaşmakдоби́ться ро́ста произво́дства — üretimin artmasını sağlamak
доби́ться побе́ды — zafere ulaşmak; zaferi elde etmek
доби́ться избра́ния кого-л. на пост дире́ктора — birini müdür seçtirmek
доби́ться успе́ха — başarıya ulaşmak
в э́том он не доби́лся успе́ха — bunda başarı sağlayamadı / başarılı olamadı
доби́ться освобожде́ния кого-л. — birini serbest bıraktırabilmek
он доби́лся отме́ны реше́ния — kararı iptal ettirebildi
страна́ доби́лась незави́симости — ülke bağımsızlığını elde etti
-
43 заплыв
yarış* * *м, спорт.заплы́в на 100 ме́тров во́льным сти́лем — 100 metre serbest stil yüzme yarışı
-
44 конвертируемый
в соч.свобо́дно конверти́руемая валю́та — serbest / konvertibl döviz
-
45 лицо
çehre,sima,surat,yüz* * *с1) ( часть головы) yüz; çehre2) перен. ( отличительные черты) kişilik; çehreполити́ческое лицо́ а́втора — yazarın siyasi kişiliği
не име́ть своего́ лица́ — kişilik sahibi olmamak
ча́стное лицо́ — özel kişi
физи́ческое лицо́ — юр. gerçek kişi
ли́ца свобо́дных профе́ссий — serbest meslek sahipleri / erbabı
4) ( лицевая сторона) yüz5) грам. kişiрома́н напи́сан от пе́рвого лица́ — roman birinci kişi ağzından yazılmıştır
••в лице́ кого-л. — şahsında
от лица́ кого-чего-л. — adına
(пря́мо) в лицо́ кому-л. — birinin yüzüne karşı
быть к лицу́ кому-л. — yakışmak; gitmek
э́та шля́па ей к лицу́ — bu şapka ona yakışıyor / gidiyor
тебе́ не к лицу́ опа́здывать — geç kalmak sana yakışmaz
на нём лица́ нет — onda bet beniz kalmadı
столкну́ться лицо́м к лицу́ с чем-л. — bir şeyle yüz yüze / karşı karşıya gelmek
пе́ред лицо́м суда́ — hakimler karşısında / huzurunda
знать в лицо́ — şahsen tanımak
-
46 освобождаться
несов.; сов. - освободи́ться1) kendini kurtarmak; özgürlüğüne kavuşmak ( обретать свободу)освободи́ться от гнёта иностра́нных монопо́лий — kendini yabancı tekellerin baskısından kurtarmak
2) ( избавляться) kurtulmakчто́бы освободи́ться от э́тих оши́бок,... — bu yanlışlardan sıyrılmak için...
3) ( становиться пустым) boşalmakэ́тот но́мер освобожда́ется за́втра — bu oda yarın boşalacak
освободи́лось (одно́) ме́сто корре́ктора — bir musahhihlik boşaldı
4) (очисться от чего-л.) temizlenmekдоро́га освободи́лась от сне́га — yol kardan temizlendi
5) ( располагать временем) serbest olmak / kalmakя ско́ро освобожу́сь — birazdan sonra serbestim
-
47 передвигаться
несов.; сов. - передви́нутьсяцикло́н передвига́ется на юг — siklon güneye doğru yer değiştiriyor
2) тк. несов. dolaşmak; yürümekпередвига́ться на маши́не — arabayla gitmek
передвига́ться ползко́м — sürünerek ilerlemek
свобо́дно передвига́ться по стране́ — ülkede serbest dolaşmak
больно́й е́ле передвига́лся — hasta zarzor yürüyebiliyordu
-
48 порто-франко
с, нескл., фин. -
49 проход
-
50 развязно
laubali(ce), aşırı serbestlikle; patavatsızca ( нагло)вести́ себя́ развя́зно — davranışları aşırı serbest olmak
-
51 смена
ж1) değişme; değiştirme; değişim, değişiklikсме́на времён го́да — mevsimlerin değişmesi
сме́на полити́ческого стро́я — siyasal düzen değişikliği
в слу́чае сме́ны режи́ма — rejimin değişmesi halinde
на сме́ну свобо́дной конкуре́нции пришла́ власть монопо́лий — serbest rekabetin yerini tekellerin hakimiyeti aldı
от сме́ны назва́ния ничего́ не изме́нится — isim değişikliği yapmakla bir şey değişmez
на сме́ну ему́ был по́слан друго́й кора́бль — bir başka gemi onu değiştirmeye sevk edildi
бы́страя сме́на собы́тий — olayların birbirini kovalaması
сме́на карау́лов — воен. nöbet değiştirme
2) ( промежуток времени) vardiya, posta; nöbet воен.ночна́я сме́на — gece vardiyası / postası
рабо́тать в ночну́ю сме́ну — gece vardiyası yapmak, gece vardiyasında çalışmak
на э́той неде́ле она́ рабо́тает в дневну́ю сме́ну — bu hafta gündüzcüdür
он у́чится в у́треннюю сме́ну — sabahçıdır
он у́чится во втору́ю / в дневну́ю сме́ну — öğlencidir
фа́брика рабо́тала в одну́ сме́ну — fabrika tek vardiya çalışmaktaydı
шко́лы, где обуче́ние ведётся в две сме́ны — ikili / çift öğretim yapan okullar
3) (группа людей, рабочих) posta, vardiya4) перен. ( преемник) yerini alacak, yerine geçecek; yetişmekte olan kuşak ( подрастающее поколение)5) ( комплект одежды) katдве сме́ны белья́ — iki kat çamaşır
-
52 стиль
м, врзstil; üslup (-bu), tarzстиль писа́теля — yazarın üslubu
архитекту́рный стиль — mimari tarz / stil
в ру́сском сти́ле — Rus tarzında / stilinde
стиль руково́дства — yönetim tarzı
стиль игры́ — спорт. oyun tarzı / stili
пла́вание во́льным сти́лем — serbest stil (yüzme)
он был пе́рвым в пла́вании во́льным сти́лем — serbestte birinci olmuştu
боре́ц класси́ческого сти́ля — grekoromenci
-
53 суд
м1) mahkemeМеждунаро́дный суд — Adalet divanı
зал суда́ — mahkeme salonu
зда́ние суда́ — adalet sarayı
2) ( общественный орган) divanсуд че́сти — haysiyet divanı, onur kurulu
3) ( разбирательство дел) yargılama; duruşmaвы́ступить на суде́ — duruşmada söz almak
он был освобождён без суда́ — yargılamasız olarak / yargılanmaksızın serbest bırakıldı
де́ло пе́редано в суд — dosya adalete verildi
4) ( судьи) mahkeme (heyeti)предста́ть перед судо́м — mahkeme karşısına çıkmak
суд исто́рии — tarihin mahkemesi / yargılaması
вы́нести что-л. на суд обще́ственности — kamuoyunun hükmüne arz etmek
-
54 удар
darbe* * *м1) darbe, vuruş; yumruk (-ğu) ( кулаком)уда́р ного́й — tekme
уда́ры се́рдца — kalp atımları
раке́тный уда́р — füze / roket darbesi
я́дерный уда́р — nükleer darbe
бы́стрые ре́зкие уда́ры (в боксе) — seri ve sert yumruklar / darbeler
си́льные уда́ры ле́вой и пра́вой — şiddetli sol ve sağlar
два сильне́йших уда́ра пра́вой — iki müthiş sağ
он заби́л э́тот гол уда́ром с 20 метров — bu golü 20 metreden attığı şutla yaptı
свобо́дный уда́р (в футболе) — frikik, serbest vuruş
уда́р голово́й (в футболе) — kafa vuruşu
уда́р прямо́й пра́вой (в боксе) — sağ direkt
уда́р электри́ческого то́ка — elektrik / cereyan çarpması
одни́м уда́ром клю́ва — bir gagada
свали́ть кого-л. одни́м уда́ром — birini bir yumrukta yere sermek
он ру́хнул (наземь), как ста́рый дуб под уда́ром мо́лнии — yıldırım çarpmış kart meşe gibi yere yıkıldı
нанести́ кому-л. уда́р — birine darbe indirmek
нанести́ кому-л. уда́р — тж. перен. birini arkadan vurmak
2) sesуда́ры ко́локола — çan sesleri
с уда́ром го́нга — gong çalmasıyla
3) воен. darbe, taarruzгла́вный уда́р — asıl taarruz
нанести́ уда́р по проти́внику — düşmana darbe indirmek
4) перен. sille; darbeиспыта́ть уда́р судьбы́ — kaderin sillesini yemek
после́дний уда́р был о́чень тяжёл для неё — kadının yediği son darbe çok ağırdı
••спортсме́н был в уда́ре — sporcu en iyi formundaydı
быть под уда́ром — tehlikede olmak
ста́вить кого-что-л. под уда́р — tehlikeye sokmak / koymak
одни́м уда́ром двух за́йцев уби́ть — bir taşla iki kuş vurmak
-
55 условно
şartlı olarak, şarta bağlı olarakон освобождён усло́вно — şartlı olarak serbest bırakıldı
-
56 частнопрактикующий
в соч.частнопрактику́ющий врач — serbest hekim / tabip
-
57 штрафной
ceza(sıfat)* * *ceza °штрафна́я площа́дка — спорт. ceza sahası / alanı
штрафно́й уда́р — спорт. ceza vuruşu
штрафно́й бросо́к — спорт. ceza atışı, serbest atış
штрафно́е очко́ — спорт. fena puan, kötü sayı
штрафна́я ро́та — ceza bölüğü
-
58 кроки
kroki, eskis, serbest el çizimТурецко-русский словарь и русско-турецкий словарь по строительству и архитектуре > кроки
-
59 набросок
eskiz, serbest el çizimi, kroki, taslak, skeçТурецко-русский словарь и русско-турецкий словарь по строительству и архитектуре > набросок
-
60 несвязанная вода
berrak su, serbest suТурецко-русский словарь и русско-турецкий словарь по строительству и архитектуре > несвязанная вода
См. также в других словарях:
serbest — sf., Far. serbest 1) Hiçbir şarta bağlı olmayan, istediği gibi davranabilen, erkin 2) Tutuklu veya bağımlı olmayan, özgür, hür 3) Zamanını istediği gibi kullanabilen, yapacak bir işi olmayan Öğleyin serbestim, gelebilirsin. 4) Bazı kurallara… … Çağatay Osmanlı Sözlük
serbest bırakmak — 1) tutuklu veya gözaltında bulunan birini serbest, özgür duruma getirmek, tahliye etmek Elde hiçbir delil olmadığı için serbest bıraktık. 2) kendi düşüncesi ve iradesine göre davranmasına izin vermek Akli muvazenesi pek sağlam bulunmadığı için… … Çağatay Osmanlı Sözlük
serbest bölge — is., ekon. Bir ülkenin gümrük sınırları dışında konuşlandırılan ve ticaret rejimi açısından kısmen veya tamamen gümrük mevzuatı dışındaki düzenlemelere tabi olan, uluslararası liman veya havaalanına yakın yerlerde kurulan bölge, açık bölge,… … Çağatay Osmanlı Sözlük
serbest çalışma — is. Belli bir iş yerine bağlı kalmaksızın yapılan iş Askerlikten sonra iki yıl adliyede mübaşirlik yapmış, sonra kendi deyimiyle devlet kapısından ayrılarak serbest çalışmayı seçmişti. N. Cumalı … Çağatay Osmanlı Sözlük
serbest mıntıka — is., ekon. Serbest bölge … Çağatay Osmanlı Sözlük
serbest su — is., yu, bit. b. Ağacın göze boşluğunda toplanan su … Çağatay Osmanlı Sözlük
serbest — (F.) [ ﺖﺴﺑﺮﺱ ] 1. özgür. 2. kayıtsız … Osmanli Türkçesİ sözlüğü
SERBEST — f. Kayıtsız. Başıboş. İstediği gibi hareket edebilen. * Sıkılmayan. * Engelsiz … Yeni Lügat Türkçe Sözlük
serbest elektron — is., fiz. Doğal elektrik yükünün oluşturduğu demetler … Çağatay Osmanlı Sözlük
serbest enerji — is. Kullanımı belli kurallara bağlı olmayan enerji … Çağatay Osmanlı Sözlük
serbest güreş — is., sp. Tehlikeli olabilecek bazı oyunların dışında vücudun her yanına oyun uygulanabilen bir güreş türü … Çağatay Osmanlı Sözlük