-
101 syöttöruutu
automatic data processing• data-entry screenautomatic data processing• entry screenautomatic data processing• input screen -
102 press
1) (печатная) машина; уст. печатный станок2) пресс || прессовать; давить3) пресса; печать || печатать4) типография5) издательство6) тиражный оттиск7) нажимать (клавишу)- in press- D-pressАнгло-русский словарь по полиграфии и издательскому делу > press
-
103 system
система; комплекс; средство; способ; метод; сеть (напр. дорог) ;aiming-navigation system (analog, digital) — прицельно-навигационная система (аналоговая, цифровая)
air observation, acquisition and fire control system — (бортовая) система воздушной разведки, засечки целей и управления огнем
air support aircraft ECM (equipment) system — (бортовая) система РЭП для самолетов авиационной поддержки
airborne (ground) target acquisition and illumination laser system — ав. бортовая лазерная система обнаружения и подсветки (наземных) целей
airborne (ground) targeting and laser designator system — ав. бортовая лазерная система обнаружения и целеуказания (наземных целей)
airborne laser illumination, ranging and tracking system — ав. бортовая система лазерной подсветки, определения дальности и сопровождения цели
artillery (nuclear) delivery system — артиллерийская система доставки (ядерного) боеприпаса (к цели)
C2 system — система оперативного управления; система руководства и управления
C3 system — система руководства, управления и связи; система оперативного управления и связи
channel and message switching (automatic) communications system — АСС с коммутацией каналов и сообщений
country-fair type rotation system (of instruction) — метод одновременного обучения [опроса] нескольких учебных групп (переходящих от одного объекта изучения к другому)
dual-capable (conventional/nuclear) weapon delivery system — система доставки (обычного или ядерного) боеприпаса к цели
electromagnetic emitters identification, location and suppression system — система обнаружения, опознавания и подавления источников электромагнитных излучений [излучающих РЭС]
field antimissile (missile) system — полевой [войсковой] ПРК
fire-on-the-move (air defense) gun system — подвижный зенитный артиллерийский комплекс для стрельбы в движении [на ходу]
fluidic (missile) control system — ркт. гидравлическая [струйная] система управления полетом
forward (area) air defense system — система ПВО передового района; ЗРК для войсковой ПВО передового района
graduated (availability) operational readiness system — Бр. система поэтапной боевой готовности (частей и соединений)
high-resolution satellite IR detection, tracking and targeting system — спутниковая система с ИК аппаратурой высокой разрешающей способности для обнаружения, сопровождения целей и наведения средств поражения
ICBM (alarm and) early warning satellite system — спутниковая система обнаружения пусков МБР и раннего предупреждения (средств ПРО)
information storage, tracking and retrieval system — система накопления, хранения и поиска информации
instantaneous grenade launcher (armored vehicle) smoke system — гранатомет (БМ) для быстрой постановки дымовой завесы
Precision Location [Locator] (and) Strike system — высокоточная система обеспечения обнаружения и поражения целей; высокоточный разведывательно-ударный комплекс
rapid deceleration (parachute) delivery system — парашютная система выброски грузов с быстрым торможением
real time, high-resolution reconnaissance satellite system — спутниковая разведывательная система с высокой разрешающей способностью аппаратуры и передачей информации в реальном масштабе времени
received signal-oriented (output) jamming signal power-adjusting ECM system — система РЭП с автоматическим регулированием уровня помех в зависимости от мощности принимаемого сигнала
sea-based nuclear (weapon) delivery system — система морского базирования доставки ядерного боеприпаса к цели
small surface-to-air ship self-defense (missile) system — ЗРК ближнего действия для самообороны корабля
Status Control, Alerting and Reporting system — система оповещения, контроля и уточнения состояния [боевой готовности] сил и средств
surface missile (weapon) system — наземный [корабельный] РК
target acquisition, rapid designation and precise aiming system — комплекс аппаратуры обнаружения цели, быстрого целеуказания и точного прицеливания
— ABM defense system— antimissile missile system— central weapon system— countersurprise military system— laser surveying system— tank weapon system— vertical launching system— weapons system -
104 mode
[məud]access mode вчт. режим доступа addressing mode вчт. способ адресации append mode вчт. режим дозаписи attraction mode вчт. демонстрационный режим auto-indent mode вчт. режим автоматического отступа background mode вчт. фоновый режим base mode вчт. базовый режим batch mode вчт. пакетный режим block mode вчт. блочный режим broadcast mode вчт. режим рассылки burst mode вчт. монопольный режим capitals mode вчт. режим прописных букв command mode вчт. командный режим communication mode вчт. режим связи compatibility mode вчт. режим эмуляции compute mode вчт. режим счета contention mode вчт. состязательный режим conversational mode вчт. диалоговый режим data-in mode вчт. режим ввода данных data-out mode вчт. режим вывода данных dialog mode вчт. диалоговый режим display mode вчт. экранный режим dual-processor mode вчт. двухпроцессорный режим edit mode вчт. режим редактирования event input mode вчт. ввод с очередями failure mode вчт. вид отказа file mode вчт. режимный код файла fly-through mode вчт. режим наблюдения с высоты птичьего полета free-running mode вчт. режим свободного доступа full-screen mode вчт. полноэкранный режим graphic mode вчт. графический режим graphics mode вчт. графический режим help mode вчт. консультативный режим idle mode вчт. нерабочий режим indexed mode вчт. режим индексирования insert mode вчт. режим вставки interactive mode вчт. диалоговый режим interactive mode вчт. интерактивный режим interpretive mode вчт. режим интерпретации inverse video mode вчт. режим выдачи негативного изображения kernel mode вчт. режим ядра keyboard mode вчт. клавиатурный режим learn mode вчт. режим обучения local mode вчт. автономный режим lock mode вчт. режим блокировки manual mode вчт. ручной режим mapped mode вчт. режим с управлением памятью master mode вчт. привелигированный режим mode вид mode муз. лад, тональность mode метод, способ; mode of production способ производства mode метод mode мода; обычай mode образ mode образ действий; mode of life образ жизни mode принцип работы mode вчт. режим mode способ mode форма, вид mode форма mode of communication способ связи mode of communication средство общения mode образ действий; mode of life образ жизни mode of operation метод работы mode of operation принцип работы mode of operation способ действия mode of payment форма платежа mode метод, способ; mode of production способ производства move mode вчт. режим пересылки multitask mode вчт. многозадачный режим native mode вчт. режим работы в собственной системе команд nonwrap mode вчт. режим без автоматического перевода строки off-line mode вчт. автономный режим on-line mode вчт. оперативный режим operating mode вчт. рабочий режим page mode вчт. страничный режим pipeline mode вчт. конвейерный режим posted-write mode вчт. режим отложенной записи privileged mode вчт. привилегированный режим query mode вчт. справочный режим question-answer mode вчт. вопросно-ответный режим ready mode вчт. режим готовности real address mode вчт. режим реальной адресации real mode вчт. реальный режим real time mode вчт. режим реального времени replace mode вчт. режим замещения run mode вчт. режим прогона scope mode вчт. экранный режим screen mode вчт. экранный режим slave mode вчт. непривилегированный режим slotted mode вчт. режим с выделением квантов времени split-screen mode вчт. полиэкранный режим spy mode вчт. режим контрольных точек stream mode вчт. пакетный режим supervisor mode вчт. режим супервизора task mode вчт. режим задачи test mode вчт. тестовый режим text mode вчт. текстовый режим through mode вчт. режим работы на проход total-failure mode вчт. режим полного отказа tracing mode вчт. режим трассировки tracking-cross mode вчт. режим отслеживания training mode вчт. режим обучения transparent mode вчт. прозрачный режим unoperable mode вчт. режим простоя usage mode вчт. режим использования user mode вчт. режим пользователя user-operation mode вчт. пользовательский режим verification mode вчт. режим контроля virtual address mode вчт. режим виртуальной адресации wave mode тип волны wave mode тип колебаний wrong mode вчт. неверно выбранный режим -
105 range
2) зона; область3) амплитуда, размах ( колебаний) || колебаться в пределах4) вчт. семейство; множество значений; область значений6) дальность [радиус\] действия7) геофиз. дистанция9) ряд || располагать в ряд10) строит. ряд кладки12) мор. створ13) класс || классифицировать; систематизировать15) полигон16) направление17) (кухонная) плита18) экол. ареал, область обитания19) геод. провешивать линию20) простираться; иметь указанную дальность действия•to adjust over a limited range — регулировать в ограниченных пределах;to extend flight range — увеличивать дальность полёта;to extend the measurement range — расширять диапазон [пределы\] измерений-
normal oreing range
-
adhesive tack range
-
adjustment range
-
aileron range
-
aircraft capacity range
-
aircraft operational range
-
aircraft range
-
altitude range
-
angle-of-attack range
-
angular range
-
annealing range
-
annual range
-
antenna range
-
aperture range
-
austenitic range
-
ball center range
-
blind range
-
blue brittle temperature range
-
blue brittle range
-
boiling range
-
boring range
-
built-in range
-
calibration range
-
capacitance range
-
capacity range
-
capture range
-
carrier-frequency range
-
category temperature range
-
center of gravity range
-
centralized traffic control range
-
close-to-critical range
-
comfort range
-
compressive shrinking range
-
contrast range
-
control range
-
cooling range
-
correction range
-
counter range
-
coupling range
-
cruising range
-
day visibility range
-
delivery range
-
detection range
-
devitrification range
-
diaphragm range
-
direct-reading range
-
discrete range
-
distillation range
-
diurnal range
-
dynamic range
-
ecological range
-
effective range
-
elastic range of stress
-
elastic unloading range
-
electrical range
-
electronic tuning range
-
enlargement range
-
entrance range
-
environmental range
-
error range
-
excursion range
-
expanded range
-
exposure range
-
extended range
-
extreme range
-
ferritic range
-
ferry range
-
film dynamic range
-
firing range
-
flight service range
-
flight visual range
-
flow temperature range
-
flying range
-
focal length variation range
-
focusing range
-
forecast range
-
freak range
-
free spectral range
-
freezing range
-
frequency range
-
frequency tuning range
-
fuel explosive range
-
fuel range
-
fusion range
-
gasoline range
-
glass-forming range
-
glass-transition range
-
gripping range
-
ground range
-
hardening range
-
head range
-
hold-in range
-
holding range
-
horizontal range
-
hydraulic fluid temperature range
-
ignition range
-
indication range
-
inflammability range
-
input range
-
input voltage range
-
instrument range
-
interlocking range
-
intermediate range
-
intrinsic range
-
legitimate range
-
linear range
-
line-of-sight range
-
lock-in range
-
locking range
-
lock-on range
-
lug speed range
-
luminance range
-
machining range
-
magnification range
-
mapping range
-
martensite decomposition range
-
mass range
-
measurement range
-
mechanical tuning range
-
melting range
-
meteorological optical range
-
meter range
-
movement range
-
multitrack range
-
nighttime visual range
-
night visual range
-
number range
-
oblique visual range
-
omnidirectional range
-
on-scale range
-
operating free-air temperature range
-
operating pressure range
-
operating range
-
operating temperature range
-
operating voltage range
-
operative range
-
optical range
-
overlapping ranges
-
penetration range
-
pipe range
-
plastic range of stress
-
point size range
-
power range
-
projected range
-
pull-in range
-
radar range
-
radio range
-
range of application
-
range of audibility
-
range of definition
-
range of motion
-
range of products
-
range of sea level
-
range of sensitivity
-
range of stability
-
range of stress
-
range of warp knitting machine
-
rated frequency range
-
reception range
-
recording range
-
red range of temperature gage
-
reduction range
-
reference range
-
refrigeration range
-
regulating range
-
resistance range
-
rolled-products range
-
runway visual range
-
saturation range
-
scale range
-
screen range
-
seam-height range
-
setting range
-
shooting range
-
shore range
-
single-phase preboiling range
-
sintering range
-
slant range
-
slant visual range
-
source range
-
spectral range
-
spectral sensitivity range
-
speed range
-
stability range
-
steaming range
-
still-air flight range
-
strain-hardening range
-
stress range
-
suppressed-zero range
-
surface range
-
synchronization range
-
tapping range
-
target range
-
temperature range
-
thermocline range
-
tidal range
-
tolerance range
-
tonal range
-
tool offset range
-
torque conversion range
-
total range
-
tracking range
-
traffic range
-
transfer gears range
-
transmission range
-
travel range
-
trial range
-
tuning range
-
turn-off range
-
type size range
-
unambiguous range
-
variable range
-
vat pigment pad stream range
-
visibility range
-
visual range
-
vitrification range
-
volatility range
-
voltage range
-
volume range
-
wool scouring range
-
work-hardening range
-
working range
-
zoom range -
106 control
1) управление; регулирование || управлять; регулировать2) контроль || контролировать3) управляющее устройство; устройство управления; регулятор4) профессиональное мастерство, квалификация, техническая квалификация5) pl органы управления•"in control" — "в поле допуска" ( о результатах измерения)
to control closed loop — управлять в замкнутой системе; регулировать в замкнутой системе
- 2-handed controlsto control open loop — управлять в разомкнутой системе; регулировать в разомкнутой системе
- 32-bit CPU control
- acceptance control
- access control
- acknowledge control
- active process control
- adaptable control
- adaptive constraint control
- adaptive control for optimization
- adaptive control
- adaptive feed rate control
- adaptive quality control
- adjustable feed control
- adjustable rotary control
- adjustable speed control
- adjusting control
- adjustment control
- AI control
- air logic control
- analog data distribution and control
- analogical control
- analytical control
- application control
- arrows-on-curves control
- autodepth control
- autofeed control
- automated control of a document management system
- automated technical control
- automatic backlash control
- automatic control
- automatic editing control
- automatic gain control
- automatic gripper control
- automatic level control
- automatic process closed loop control
- automatic remote control
- automatic sensitivity control
- automatic sequence control
- automatic speed control
- automatic stability controls
- auxiliaries control
- balanced controls
- band width control
- bang-bang control
- bang-bang-off control
- basic CNC control
- batch control
- bibliographic control
- bin level control
- boost control
- built-in control
- button control
- cam control
- cam throttle control
- camshaft control
- carriage control
- Cartesian path control
- Cartesian space control
- cascade control
- C-axis spindle control
- cell control
- center control
- central control
- central supervisory control
- centralized control
- centralized electronic control
- central-station control
- changeover control
- chip control
- circumferential register control
- close control
- closed cycle control
- closed loop control
- closed loop machine control
- closed loop manual control
- closed loop numerical control
- closed loop position control
- clutch control
- CNC control
- CNC indexer control
- CNC programmable control
- CNC symbolic conversational control
- CNC/CRT control
- CNC/MDI control
- coarse control
- coded current control
- coded current remote control
- color control
- combination control
- command-line control
- compensatory control
- composition control
- compound control
- computed-current control
- computed-torque control
- computer control
- computer numerical control
- computer process control
- computer-aided measurement and control
- computer-integrated manufacturing control
- computerized control
- computerized numerical control
- computerized process control
- constant surface speed control
- constant value control
- contactless control
- contact-sensing control
- contamination control
- continuous control
- continuous path control
- continuous process control
- contour profile control
- contouring control
- conventional hardware control
- conventional numerical control
- conventional tape control
- convergent control
- conversational control
- conversational MDI control
- coordinate positioning control
- coordinate programmable control
- copymill control
- counter control
- crossed controls
- current control
- cycle control
- dash control
- data link control
- data storage control
- deadman's handle controls
- depth control
- derivative control
- dial-in control
- differential control
- differential gaging control
- differential gain control
- differential temperature control
- digital brushless servo control
- digital control
- digital position control
- digital readout controls
- dimensional control
- direct computer control
- direct control
- direct digital control
- direct numerical control
- direction control
- directional control
- dirt control
- discontinuous control
- discrete control
- discrete event control
- discrete logic controls
- dispatching control
- displacement control
- distance control
- distant control
- distributed control
- distributed numerical control
- distributed zone control
- distribution control
- dog control
- drum control
- dual control
- dual-mode control
- duplex control
- dust control
- dynamic control
- eccentric control
- edge position control
- EDP control
- electrical control
- electrofluidic control
- electromagnetic control
- electronic control
- electronic level control
- electronic speed control
- electronic swivel control
- elevating control
- emergency control
- end-point control
- engineering change control
- engineering control
- entity control
- environmental control
- error control
- error plus error-rate control
- error-free control
- external beam control
- factory-floor control
- false control
- feed control
- feed drive controls
- feedback control
- feed-forward control
- field control
- fine control
- finger-tip control
- firm-wired numerical control
- fixed control
- fixed-feature control
- fixture-and-tool control
- flexible-body control
- floating control
- flow control
- fluid flow control
- follow-up control
- foot pedal control
- force adaptive control
- forecasting compensatory control
- fork control
- four quadrant control
- freely programmable CNC control
- frequency control
- FROG control
- full computer control
- full order control
- full spindle control
- gage measurement control
- gain control
- ganged control
- gap control
- gear control
- generative numerical control
- generic path control
- geometric adaptive control
- graphic numerical control
- group control
- grouped control
- guidance control
- hairbreath control
- hand control
- hand feed control
- hand wheel control
- hand-held controls
- handle-type control
- hand-operated controls
- hardened computer control
- hardwared control
- hardwared numerical control
- heating control
- heterarchical control
- hierarchical control
- high-integrity control
- high-level robot control
- high-low control
- high-low level control
- high-technology control
- horizontal directional control
- humidity control
- hybrid control
- hydraulic control
- I/O control
- immediate postprocess control
- inching control
- in-cycle control
- independent control
- indexer control
- indirect control
- individual control
- industrial processing control
- industrial-style controls
- infinite control
- infinite speed control
- in-process control
- in-process size control
- in-process size diameters control
- input/output control
- integral CNC control
- integral control
- integrated control
- intelligent control
- interacting control
- interconnected controls
- interlinking control
- inventory control
- job control
- jogging control
- joint control
- joystick control
- just-in-time control
- language-based control
- laser health hazards control
- latching control
- lead control
- learning control
- lever control
- lever-operated control
- line motion control
- linear control
- linear path control
- linearity control
- load control
- load-frequency control
- local control
- local-area control
- logic control
- lubricating oil level control
- machine control
- machine programming control
- machine shop control
- macro control
- magnetic control
- magnetic tape control
- main computer control
- malfunction control
- management control
- manual control
- manual data input control
- manual stop control
- manually actuatable controls
- manufacturing change control
- manufacturing control
- master control
- material flow control
- MDI control
- measured response control
- mechanical control
- memory NC control
- memory-type control
- metering control
- metrological control of production field
- microbased control
- microcomputer CNC control
- microcomputer numerical control
- microcomputer-based sequence control
- microprocessor control
- microprocessor numerical control
- microprogrammed control
- microprogramming control
- milling control
- model reference adaptive control
- model-based control
- moisture control
- motion control
- motor control
- motor speed control
- mouse-driven control
- movable control
- multicircuit control
- multidiameter control
- multilevel control
- multimachine tool control
- multiple control
- multiple-processor control
- multiposition control
- multistep control
- multivariable control
- narrow-band proportional control
- navigation control
- NC control
- neural network adaptive control
- noise control
- noncorresponding control
- noninteracting control
- noninterfacing control
- nonreversable control
- nonsimultaneous control
- numerical contouring control
- numerical control
- numerical program control
- odd control
- off-line control
- oligarchical control
- on-board control
- one-axis point-to-point control
- one-dimensional point-to-point control
- on-line control
- on-off control
- open loop control
- open loop manual control
- open loop numerical control
- open-architecture control
- operating control
- operational control
- operator control
- optical pattern tracing control
- optimal control
- optimalizing control
- optimizing control
- oral numerical control
- organoleptic control
- overall control
- overheat control
- override control
- p. b. control
- palm control
- parameter adaptive control
- parameter adjustment control
- partial d.o.f. control
- path control
- pattern control
- pattern tracing control
- PC control
- PC-based control
- peg board control
- pendant control
- pendant-actuated control
- pendant-mounted control
- performance control
- photoelectric control
- physical alignment control
- PIC control
- PID control
- plugboard control
- plug-in control
- pneumatic control
- point-to-point control
- pose-to-pose control
- position/contouring numerical control
- position/force control
- positional control
- positioning control
- positive control
- postprocess quality control
- power adaptive control
- power control
- power feed control
- power-assisted control
- powered control
- power-operated control
- precision control
- predictor control
- preselective control
- preset control
- presetting control
- pressbutton control
- pressure control
- preview control
- process control
- process quality control
- production activity control
- production control
- production result control
- programmable adaptive control
- programmable cam control
- programmable control
- programmable logic adaptive control
- programmable logic control
- programmable machine control
- programmable microprocessor control
- programmable numerical control
- programmable sequence control
- proportional plus derivative control
- proportional plus floating control
- proportional plus integral control
- prototype control
- pulse control
- pulse duration control
- punched-tape control
- purpose-built control
- pushbutton control
- quality control
- radio remote control
- radium control
- rail-elevating control
- ram stroke control
- ram-positioning control
- rapid-traverse controls for the heads
- rate control
- ratio control
- reactive control
- real-time control
- reduced-order control
- register control
- registration control
- relay control
- relay-contactor control
- remote control
- remote program control
- remote switching control
- remote valve control
- remote-dispatch control
- resistance control
- resolved motion rate control
- retarded control
- reversal control
- revolution control
- rigid-body control
- robot control
- robot perimeter control
- robot teach control
- rod control
- safety control
- sampled-data control
- sampling control
- schedule control
- SCR's control
- second derivative control
- selective control
- selectivity control
- self-acting control
- self-adaptive control
- self-adjusting control
- self-aligning control
- self-operated control
- self-optimizing control
- self-programming microprocessor control
- semi-automatic control
- sensitivity control
- sensor-based control
- sequence control
- sequence-type control
- sequential control
- series-parallel control
- servo control
- servo speed control
- servomotor control
- servo-operated control
- set value control
- shaft speed control
- shape control
- shift control
- shop control
- shower and high-pressure oil temperature control
- shut off control
- sight control
- sign control
- single variable control
- single-flank control
- single-lever control
- size control
- slide control
- smooth control
- software-based NC control
- softwared numerical control
- solid-state logic control
- space-follow-up control
- speed control
- stabilizing control
- stable control
- standalone control
- start controls
- static control
- station control
- statistical quality control
- steering control
- step-by-step control
- stepless control
- stepped control
- stick control
- stock control
- stop controls
- stop-point control
- storage assignment control
- straight cut control
- straight line control
- stroke control
- stroke length control
- supervisor production control
- supervisory control
- swarf control
- switch control
- symbolic control
- synchronous data link control
- table control
- tap-depth controls
- tape control
- tape loop control
- teach controls
- temperature control
- temperature-humidity air control
- template control
- tension control
- test control
- thermal control
- thermostatic control
- three-axis contouring control
- three-axis point-to-point control
- three-axis tape control
- three-mode control
- three-position control
- throttle control
- thumbwheel control
- time control
- time cycle control
- time optimal control
- time variable control
- time-critical control
- time-proportional control
- timing control
- token-passing access control
- tool life control
- tool run-time control
- torque control
- total quality control
- touch-panel NC control
- touch-screen control
- tracer control
- tracer numerical control
- trajectory control
- triac control
- trip-dog control
- TRS/rate control
- tuning control
- turnstile control
- two-axis contouring control
- two-axis point-to-point control
- two-dimension control
- two-hand controls
- two-position control
- two-position differential gap control
- two-step control
- undamped control
- user-adjustable override controls
- user-programmable NC control
- variable flow control
- variable speed control
- variety control
- varying voltage control
- velocity-based look-ahead control
- vise control
- vision responsive control
- visual control
- vocabulary control
- vocal CNC control
- vocal numerical control
- voltage control
- warehouse control
- washdown control
- water-supply control
- welding control
- wheel control
- wide-band control
- zero set control
- zoned track controlEnglish-Russian dictionary of mechanical engineering and automation > control
-
107 circuit
2) канал3) т. граф. простая цепь, контур•- active circuit
- acyclic circuit
- adding circuit
- add circuit
- addressing circuit
- advancing circuit
- alarm circuit
- amplifying circuit
- analogous circuit
- analog circuit
- AND-to-OR circuit
- antialiasing circuit
- anticoincidence circuit
- antihunting circuit
- antihunt circuit
- aperiodic circuit
- arithmetic circuit
- arithmetical circuit
- astable circuit
- averaging circuit
- balanced circuit
- basis circuit
- beam-lead integrated circuit
- benchmark circuit
- binary-valued digital circuit
- binary-valued circuit
- bipolar circuit
- bistable circuit
- blanking circuit
- bleeder circuit
- bridge circuit
- buffer circuit
- carry circuit
- character selection circuit
- checking circuit
- check circuit
- clamping circuit
- clocked circuit
- clock-recovery circuit
- closed circuit
- code disjoint circuit
- coincidence circuit
- combinational circuit
- combinatorial circuit
- communication circuit
- comparator circuit
- compare circuit
- comparison circuit
- complementary circuit
- complementary integrated circuit
- complementary transistor logic circuit
- complex function circuit
- computer circuit
- computer test circuit
- computing circuit
- control circuit
- core-diode circuit
- core-transistor circuit
- correcting circuit
- correction circuit
- counter circuit
- counting circuit
- coupling circuit
- current-limit circuit
- current-operated circuit
- current-summation circuit
- custom product integrated circuit
- custom integrated circuit
- custom-wired integrated circuit
- cutoff circuit
- cycle circuit
- cyclic circuit
- dead-on-arrival integrated circuit
- decode circuit
- decoding circuit
- deenergizing circuit
- deflection circuit
- delay circuit
- densely packed circuit
- differentiating circuit
- digital computing circuit
- diode circuit
- diode-coupled circuit
- diode-transistor logic circuit
- direct-coupled circuit
- direct-coupled transistor logic circuit
- direct-current circuit
- discrete component circuit
- discrete logic-level
- discrete wired circuit
- display circuit
- divide-by-two circuit
- dividing circuit
- double-sided printed circuit
- doubling circuit
- drive circuit
- dry circuit
- dual circuit
- duplex circuit
- Eccles-Jordan circuit
- edge-activated circuit
- emitter-coupled circuit
- emitter-coupled logic circuit
- emitter-emitter-coupled logic circuit
- equality circuit
- equivalent circuit
- etched circuit
- Euler circuit
- except circuit
- fanout-free circuit
- fast-switching circuit
- fault detection circuit
- fault-free circuit
- fault-secure circuit
- faulty circuit
- feedback circuit
- ferrite-diode circuit
- ferrite-transistor circuit
- ferroresonant computing circuit
- film integrated circuit
- flag-testing circuit
- flat-pack integrated circuit
- flexible printed circuit
- flexible circuit
- flip-chip integrated circuit
- flip-flop circuit
- frame-grounding circuit
- frequency-halving circuit
- function circuit
- gate circuit
- Goto-pair circuit
- half-duplex circuit
- halving circuit
- Hamilton circuit
- hand-designed circuit
- hardwired circuit
- high-speed circuit
- high-threshold logic circuit
- holding circuit
- hybrid circuit
- idler circuit
- imbedded circuit
- IMOS circuit
- impulse circuit
- inhibit circuit
- input circuit
- integrated circuit
- integrating circuit
- integro-differential circuit
- interchange circuit
- interface circuit
- interfacing circuit
- interlock circuit
- invert circuit
- ion-implanted MOS circuit
- irredundant circuit
- Josephson integrated circuit
- junction transistor circuit
- ladder circuit
- lag-lead circuit
- laminar circuit
- large arithmetic circuit
- large-scale integrated circuit
- large-scale integration circuit
- latch circuit
- lead-lag circuit
- leased circuit
- level circuit
- linear circuit
- linear integrated circuit
- linearity circuit
- liquid logic circuit
- load circuit
- locked pair circuit
- locking circuit
- logic circuit
- logical circuit
- low-threshold integrated circuit
- LSI circuit
- lumped circuit
- magnetic circuit
- magnetic-core circuit
- majority circuit
- match circuit
- material equivalence circuit
- matrix circuit
- maximum-remembering circuit
- measuring circuit
- medium-scale integration circuit
- memory circuit
- memory-decoder circuit
- message circuit
- metal-oxide-semiconductor circuit
- microamp circuit
- microelectronic integrated circuit
- microminiature circuit
- microwave circuit
- mil spec integrated circuit
- milliwatt circuit
- miniature circuit
- minimum-remembering circuit
- mixed-level circuit
- mixing circuit
- modularized circuit
- molecular integrated circuit
- monitoring circuit
- monolithic integrated circuit
- monostable circuit
- MOS circuit
- MOS integrated circuit
- MOS LSI circuit
- MSI circuit
- multichip integrated circuit
- multifunction integrated circuit
- multilayer circuit
- multilevel circuit
- multiple output circuit
- multiplying circuit
- multipoint circuit
- multistable circuit
- multistage circuit
- nanosecond circuit
- n-channel circuit
- network circuit
- noise-balancing circuit
- noncoincidence circuit
- noncutoff circuit
- non-self-checking circuit
- one-core-per-bit circuit
- one-generator equivalent circuit
- one-out-of-four selecting circuit
- one-shot circuit
- open circuit
- optical commutation circuit
- optical memory circuit
- optically coupled circuit
- optoelectronic circuit
- output circuit
- packaged circuit
- packed circuit
- p-channel circuit
- phantom circuit
- phase-comparison circuit
- phase-inverting circuit
- picosecond circuit
- pilot circuit
- plastic-embedded circuit
- point-to-point circuit
- power circuit
- power monitoring circuit
- power-fail circuit
- printed circuit
- priority circuit
- propagation circuit
- protection circuit
- pulse circuit
- pulse-actuated circuit
- pulse-broadening circuit
- pulse-regenerating circuit
- pulse-shaping circuit
- pulse-stretching circuit
- pulse-switching circuit
- pumped tunnel-diode transistor logic circuit
- pumping circuit
- quenching circuit
- race-free circuit
- radio-frequency circuit
- random-logic circuit
- ratioed circuit
- reading circuit
- received-data circuit
- receiving circuit
- reconfigurable integrated circuit
- redundant circuit
- reference circuit
- refreshing circuit
- relaxation circuit
- reset circuit
- retriggerable circuit
- rewriting circuit
- ring circuit
- rounding circuit
- sample-hold circuit
- saturated circuit
- scale-of-N circuit
- scale-of-two circuit
- scaling circuit
- schematic circuit
- Schmitt trigger circuit
- Schmitt circuit
- screen printed circuit
- selection circuit
- select circuit
- self-checking circuit
- self-testing circuit
- self-timed circuit
- semiconductor circuit
- send-request circuit
- sequential circuit
- shifting circuit
- shift circuit
- short circuit
- shunt-peaking circuit
- sign-controlled circuit
- silicon integrated circuit
- silicon-on-sapphire integrated circuit
- simplex circuit
- single-chip circuit
- single-ended circuit
- single-level circuit
- single-phase circuit
- single-shot circuit
- small-scale integration circuit
- solid-state circuit
- solid circuit
- SOS integrated circuit
- squaring circuit
- SSI circuit
- stabilizing circuit
- stamped circuit
- start-stop circuit
- steering circuit
- storage circuit
- storage-selection circuit
- strongly fault-secure circuit
- subtraction circuit
- summing circuit
- sweep circuit
- switching circuit
- symbolic circuit
- synchronizing circuit
- synthesis circuit
- thick-film circuit
- thin-film circuit
- threshold circuit
- time-anticoincidence circuit
- time-base circuit
- time-coincidence circuit
- time-delay circuit
- toll circuit
- totally self-checking circuit
- transistor circuit
- transistor-core circuit
- transistor-resistor circuit
- transistor-transistor-logic circuit
- translation circuit
- transmitted-data circuit
- transmitting circuit
- tree circuit
- trigger -action circuit
- trigger circuit
- trunk circuit
- tunnel diode circuit
- twin-tunnel-diode circuit
- twin circuit
- two-cores-per-bit circuit
- two-input circuit
- two-level circuit
- two-way circuit
- ultra-large-scale integration circuit
- unidirectional circuit
- unpackaged circuit
- unpacked circuit
- very-high-speed integrated circuit
- very-large-scale integration circuit
- virtual circuit
- VLSI circuit
- voice circuit
- voice-grade circuit
- voltage-control circuit
- voltage-doubling circuit
- voltage-multiplying circuit
- voltage-summation circuit
- voter circuit
- wave-shaping circuit
- whole-wafer circuit
- wired AND circuit
- wired OR circuit
- wire-wrapped circuit
- writing circuit
- zero circuitEnglish-Russian dictionary of computer science and programming > circuit
-
108 instruction
2) инструкция; программа действий3) обучение•- accumulator shift instruction
- actual instruction
- address modification instruction
- addressless instruction
- alphanumeric instruction
- alphameric instruction
- arithmetical instruction
- arithmetic instruction
- assignment instruction
- autocode instruction
- autoindexed instruction
- basic instruction
- bit-manipulation instruction
- blank instruction
- block-move instruction
- branching instruction
- branch instruction
- branching-programmed instruction
- branch-on-zero instruction
- breakpoint instruction
- broadcast instruction
- byte instruction
- call instruction
- card read instruction
- character-oriented instruction
- clear and add instruction
- clear store instruction
- clearing instruction
- compare instruction
- comparison instruction
- complete instruction
- compound instruction
- computer instruction
- computer-aided instruction
- computer-assisted instruction
- conditional assembly instruction
- conditional branch instruction
- conditional breakpoint instruction
- conditional instruction
- conditional jump instruction
- conditional stop instruction
- conditional transfer instruction
- conflicting instructions
- constant instruction
- consumer instruction
- control instruction
- control transfer instruction
- convert instruction
- current instruction
- data movement instruction
- data transfer instruction
- decimal instruction
- decision instruction
- declarative instruction
- decoded instruction
- diagnose instruction
- direct access instruction
- direct instruction
- discarded instruction
- discrimination instruction
- display instruction
- do-nothing instruction
- double-precision instruction
- dual-issued instructions
- dummy instruction
- edit instruction
- effective instruction
- engineering instruction
- entry instruction
- exchange instruction
- executive instruction
- external devices instruction
- extracode instruction
- extract instruction
- floating-point instruction
- follow the instructions carefully
- format instruction
- four-address instruction
- full-word instruction
- general instruction
- half-word instruction
- halt instruction
- housekeeping instruction
- idle instruction
- ignore instruction
- illegal instruction
- immediate address instruction
- immediate instruction
- imperative instruction
- indirect instruction
- input/output instruction
- inquiry input/output instruction
- integer instruction
- internal manipulation instruction
- interpretive instruction
- interrupt instruction
- interruptable instruction
- invitation instruction
- invite instruction
- iterative instruction
- jump instruction
- jump to subroutine instruction
- keyboard instruction
- linear programmed instruction
- link instruction
- linkage macro instruction
- load index register instruction
- load repeat counter instruction
- logical instruction
- logic instruction
- look-up instruction
- machine code instruction
- machine instruction
- machine language instruction
- macro instruction
- macroexpansion instruction
- macroprocessing instruction
- maintenance instruction
- math instruction
- memory load instruction
- memory protect privileged instruction
- memory-reference instruction
- micro instruction
- microprogrammable instruction
- mnemonic instruction
- modified instruction
- monadic instruction
- monitor call instruction
- motion video instruction
- move instruction
- MQ register sign jump instruction
- MQ sign jump instruction
- multiaddress instruction
- multilplying instruction
- multiple-address instruction
- multiple instruction
- multiple-cycle instruction
- multiple-length instruction
- multiplier-quotient register sign jump instruction
- multiplier-quotient sign jump instruction
- multiply-accumulate instruction
- N-address instruction
- native instruction
- noaddress instruction
- nonmemory-reference instruction
- nonprint instruction
- nonprivileged instruction
- non-speculative instruction
- no-op instruction
- no-operation instruction
- normalized instruction
- normalize instruction
- N-plus-one address instruction
- null instruction
- object instruction
- on-chip instruction
- one-address instruction
- one-and-a-half-address instruction
- one-over-one address instruction
- one-plus-one address instruction
- on-screen instruction
- operational-address instruction
- operation-address instruction
- optional halt instruction
- optional pause instruction
- optional stop instruction
- organizational instruction
- overflow jump instruction
- overriding instruction
- pause instruction
- picture-description instruction
- preempted instruction
- presumptive instruction
- prewired instruction
- privileged instruction
- producer instruction
- programmed instruction
- propagation instruction
- pseudo instruction
- quadruple address instruction
- quasi instruction
- reading instruction
- read instruction
- red-tape instruction
- reference instruction
- register-to-register instruction
- relative instruction
- repeat instruction
- repetition instruction
- restart instruction
- return instruction
- right shift instruction
- rotate instruction
- roundoff instruction
- scalar instruction
- search instruction
- seek instruction
- shift instruction
- shift-jump instruction
- short instruction
- single-address instruction
- single-cycle instruction
- single-operand instruction
- skeleton instruction
- skip instruction
- source-designation instruction
- source-destination instruction
- stack instruction
- steering instruction
- stop instruction
- string instruction
- summarize instruction
- supervisor call instruction
- symbolic instruction
- table look-up instruction
- tape instruction
- text-entry instruction
- three-address instruction
- three-plus-one-address instruction
- transfer instruction
- transfer of control instruction
- trap instruction
- try instruction
- two-address instruction
- two-plus-one-address instruction
- unconditional branch instruction
- unconditional control transfer instruction
- unconditional jump instruction
- unconditional transfer instruction
- unmodified instruction
- unretired instruction
- variable instruction
- variable length instruction
- variable-cycle instruction
- vector-processing instruction
- vector instruction
- verbal instruction
- waste instruction
- write instruction
- zero-address instruction
- zeroing instruction
- zero-suppress instructionEnglish-Russian dictionary of computer science and programming > instruction
-
109 Fjalor i shkurtër terminoiogjik i informatikës
AAbort - ndërprerje e operacionit, procesit ose procedures gjatë kryerjes së tij.Accept - pranon.Access time - koha e arritjes së të dhënave.Accessories - veglat ndihmëse në Windows.Adapter - kartelë për zgjerim e cila instalohet në kompjuter.Adress register - numër hemksadecimal i cili e tregon adresën e lokacionit të caktuar të memorjes.Algorithm - zgjidhja e një problemi hap pas hapi.allocate - ndarje të resurseve të kompjuterit, si për shembull në disk, shtypës ose memorje të çdo skedari, shfrytëzuesi ose procesi.alpha numeric characters - shenja alfanu-merike. Të gjitha shenjat që i shfrytëzon kompjuteri, përfshirë këtu edhe shkronjat, shifrat, shenjat për interpunksion dhe shenjat speciale, siç janë: \$, \@ i \#ANSI (American National Standar Institute) - Instituti Nacional Amerikan për Standarde.ASCII ( American Standard Code for Information Interchange) - Kodi amerikan për këmbim të informacioneve. Renditje standarde e shtatë shifrave binare (shifra e shtatë mund të jepet për kontroll të çiftësisë) e cila aplikohet për paraqitjen e shenjave në kompjuter.Animation - animacion - Iluzion i lëvizjes me paraqitje të shpejtë të fotografive të njëpasnjëshme, e cila arrihet me përdorim të harduerit dhe softuerit përkatës. Programet më të njohura për animacion janë: 3 D Studio, Autodesk Chaos, Imagine etj.Application - program i cili është i dedikuar për shfrytëzuesit e rëndomtë, i cili është i projektuar për kryerje të ndonjë pune të caktuar. Për shembull aplikacioni për kontabilitet financiar.Application development tools - vegla për krijim të programeve aplikative.ALU ( Arithmetic-Logic Unit) - njësi aritmetiko-logjike. Është pjesë e njësisë qendrore (çip i mikroprocesorit) e cila kryen operacione kryesore aritmetike dhe logjike me të dhënat.Artificial Intelligence - intelegjencë artificiale. Emër i sistemeve të kompjuterit që duhet të shfaqin inteligjencë njerëzore, si kuptim për fjalën e thënë, si reagim ndaj ambientit të tyre fizik dhe adaptimit ndaj kushteve të tilla.Ascending order - rendi i radhitjes së elementeve sipas rendit të rritjes, prej vlerave më të vogla kah më të mëdhatë (a, b, c...)Assembler - përkthyes programor. Program i projektuar që t'i transformojë instruksionet simbolike në formë më të qëlluar për t'i kryer në kompjuter.Assign - dhënie vlerë diçkaje që është shfrytëzuar në programim.Asterisk - shenja * (yll). Përdoret si shenjë xhoker që mundëson specifikim të disa skedarëve përnjëherë.Auto CAD - program aplikativ për projektim kompjuterik dhe disenjim.BBackbone - niveli më i lartë në një rrjet kierarkik kompjuterik.Backslash - shenja \\ ( ASCII kodi 92). Përdoret në specifikimin e rrugës së diskut ku gjendet skedari i kërkuar.Backspace - zhvendosje e kursorit për një vend prapa.Backup - kopje rezerve. Bëhet kopje e përmbajtjes së diskut të kompjuterit dhe atë në mënyrë periodike, ndërsa vendoset në shirit magnetik ose në CD.Bad sector - sektori jo në rregull. Pjesë e disketës ose diskut ku nuk nuk mund dhe ku nuk është e sigurt të shkruhen informacioneBad trac table - tabelë e shtigjeve që nuk janë në rregull. Listë e pjesëve të çrregulluara fabrikisht dhe të pasigurta për shkruarje, e cila është e ngjitur në pjesën e prapme të diksut.Bandwidth - njësi matëse për sasinë e të dhënave të cilat mund të transmetohen përmes ndonjë rrjeti të komunikimit në një sekondë.Bar chart - diagram në formë të shiritave.Bar code - paraqitje e shenjave alfanu-merike me ndihmën e vijave vertikale me gjatësi të ndryshme. Përdoret si mënyrë për shifrim universal të prodhimeve.Bar code reader - lexues bar cod. Pajisje optike për lexim të shenjave bar cod.BIOS (Basic Input Output System) - grup i programeve më të vogla detyra e të cilave është të shfaqë test rutinor kur kyçet kompjuteri, si dhe ta startojë sistemin operativ të kompjuterit.BASIC - gjuhë programore e cila është e lehtë për mësim.Batch - pako. Bashkësi e elementeve ose dokumeneteve të cilat përpunohen si tërësi.Batch processing - përpunim paketor. Teknikë që përdor vetëm një inkuadrim të programit në memorjen kryesore për shkak të përpunimit të më tepër detyrave të veçanta njëra pas tjetrës.Baud - bod. Kapacitet maksimal për transmetim të informacioneve në një kanal të komunikimit, i cili është njësi matëse e numrit të ndryshimeve të niveleve në sekondë.Benchmark - krahasim. Program standard i cili shërben për përcaktimin e performansave të kompjuterëve të ndryshëm.Beta version - version prove i softuerit para daljes së tij zyrtare në treg.BIT ( Binary digiT) - shifra binare janë 0 dhe 1. Kompjuterët digjital procesojnë informacione në formë digjitale, ndërsa zbatojnë vetëm shifra të sistemit binar. Ato zakonisht paraqiten me tension prej 5 V për numrin 1, gjegjësisht 0 V për numrin O.Binary file - skedar binar i cili përbëhet prej disa bitave, por i cili nuk është skedar tekstual. Zakonisht ato janë programe me fotografi.Binary system - sistem binar. Sistem numërimi për shkruarje të numrave në kompjuter. Aty ka vetëm dy shifra 0 dhe 1.Bps (Bits per second) - bit në sekondë. Masë për shpejtësinë e transmetimit të rrjetave kompjuterikeBlank - i zbrazët, i pashkruar. Shenjë që i përdoret për paraqitjen e vendit të zbrazët ndërmjet shenjave të shtypura.Bold - shkronja me kontura më të trasha dhe më të errëtaBookmark - reference e cila na drejton kah ndonjë dokument i caktuar hipertekstual i Internetit.Boot - startimi i kompjuterit, gjatë së cilës fillon puna e sistemit operativ.Boot block - pjesë e diskut ku gjendet softueri i cili i mundëson kompjuterit ta fillojë punën.Boot disk - disk ose disketë prej së cilës startohet sistemi operativ.Break - ndërpren. Sinjal special i cili e ndërpet punën e ndonjë programi. Shpesh fitohet me shtypje të tasteve Ctrl dhe C përnjëherë.Browser - fletëkërkues. Program i cili është i dedikuar për shikimin e dokumenteve hipertekstuale të Internetit. Me ndihmën e tij shrytëzohet servisi më i dobishëm i Internetit WWW (W orld W ide W eb). Fletëkërkuesit më të njohur janë Microsoft Internet Explorer dhe Netscape Navigator.Buffer - bafer. Vend në kujtesën kryesore të kompjuterit për ruajtje të përkohshme të të dhënave.Bug - gabim, defekt. Gabim i paqëllimtë në program, për shkak të të cilit programi nuk punon si duhet. Në përkthimin më tekstual nënkupton bubë dhe mendohet se rrjedh prej ngjarjes kur mola është kapur për ndonjë relej të kompjuterëve të parë dhe e ka pamundësuar punën e tij.Bullet - shenjë për renditje e cila përdoret në programet për përpunim të tekstit.BBS (Bulletin Board System) - tabelë elektronike për shpallje. Shërbim telekomunikues përmes të të cilit konsumatorët komunikojnë, këmbejnë informata etj.Bus - mbledhëse. E lidh pllakën amë të kompjuterit me procesorin, kujtesën, diskun dhe elementet tjera kompjuterike.Byte - bajt. Tetë bita. Shpesh është numër binar tetëshifror i cili paraqet një shkronjë.CCache - kesh. Pjesë e kujtesën e rezervuar për ruajtje të të dhënave që përdoren shpesh, te të cilat procesori ka qasje shumë më të shpejtë sesa në hard disk. Kujtesën kesh mund të gjendet në memorjen RAM ose në hard disk.Cancel button - tast për shfuqizimin e funksionit të zgjedhur. Te numri më i madh i programeve tasti për shfuqizim aktivizohet me shtypjen e tastit Esc.Case sensitive - dallimi i shkronjave të mëdha dhe të vogla. Me shpesh gjatë krahasimit të dy fjalëve apo teksteve.CRT (cathode ray tube) - gypi katodik i ekranit.CPU (C entral P rocessing U nit) - njësi qendrore e procesuimit. Zemër e kompjuterit personal. Udhëheq dhe drejton me të gjitha operacionet për përpunim të të dhënave.Centronics port - portë e kompjuterit në të cilën shpesh lidhet shtypësi.Chanel - kanal. Rrugë në të cilën transmetohet informacioni digjital në kompjuter.Character - shenjë; karakter. Cilado shkronjë, shenjë e interpunksionit, ose ndonjë nga njëqind shenjat tjera që mund të vërehen në ekran, gjegjësisht të cilat mund të shtypen.CPI (character per inch) - numër i shenjave në një inç. Njësi matëse për matjen e dendësisë së shkrimit. Shprehet me numër të shenjave në një inç.Check box - kuti katrore për dialog e cila mund të jetë e kyçur ose e çkyçur, gjegjësisht të jetë e zgjedhur ose jo, ndonjë opcion në kornizën për dialog.Checksum - shumë për kontroll. Shuma e numrave që përdoren për kontrollim të mbledhjes.Click - klik. Shtypje dhe lëshim i tastit të minakut, pa mos e lëvizur.Client - klient. Sistem i cili mund të punojë i pavarur, edhe pse në një masë edhe ky është i varur prej ndonjë sisitemi tjetër. Për kompjuterin që është i lidhur në rrjet kompjuterik shpesh thuhet se është klient.Client-server network - rrjet i tipit klient-server.Clip art - bashkësi e vizatimeve grafike dhe fotografive të shkruara në skedar të veçantë i cili është i arritshëm për përdorim të ndonjë aplikacioni, për shembull, për përpunim të tekstit ose të grafikës.Clipboard - kohësisht, skladim i fshehur për tekst ose fotografi të cilat priten ose kopjohen.Clock speed - shpejtësi e ores. Shpejtësia e punës së procesorit në kompjuter matet me megahercë (MHz) ose me gigahercë (GHz).Sa më e shpejtë është shpejtësia e procesorit, aq më tepër urdhëra mund të kryejë kompjuteri.Clone - klon. Kompjuter i cili paraqet kopje të suksesshme të kompjuterit tjetër të (standardizuar). Më shpesh kjo u dedikohet atyre kompjuterëve të cilët janë kompatibil me kompjuterët e kompanisë IBM.Cod - kod. Diçka që është shkruar me gjuhën kompjuterike, në letër ose në kompjuter.Code page - faqe e koduar. Tabelë e cila tregon se cili karakter i përgjigjet shenjës në ekran dhe me shtypjen e tasterit a përfitohet e njëjta shenjë.CGA (Color Graphics Adapter) -videokartelë e cila është më e vjetëruar.COM port - portë seriale. Më shpesh në kompjuterët ekzistojnë dy porta seriale të shënuara si C0M1 dhe COM2.Command interperter - program i cili i integron dhe i përpunon urdhërat e dhënë në kompjuter. Në sistemin operativ DOS është programi C0MAND.COM, ndërsa në WINDOWS është WIN.INICOBOL (Common Business Orientated Language) - gjuhë progamore nga gjeneratat më të vjetra të cilat përdoren për aplikacione financiare.Communication protocol - përmbledhje e programeve e cila mundëson transmetim dhe këmbim të të dhënave ndërmjet dy ose më tepër kompjuterëve.CD (Compact Disc) - kompakt disk. Medium për memorim të të dhënave digjitale dhe audio. Në kompakt disk mund të vendoset muzikë prej 72 minutave ose të dhëna prej 650 MB.CD ROM (Comapct Disc Read Only Memory) - njësi harduerike për leximin e kompakt disqeve. Me këtë njësi mund vetëm të lexojmë e jo edhe të shlyejmë ose të regjistrojmë të dhëna të reja.COMPAQ (COMPAtibility Quality) - shenjë e prodhimeve cilësore të kompjuterëve desktop dhe laptop.Compiler - kompajler; përkthyes. Program i cili i përkthen disa gjuhë të larta programesh në ndonjë gjuhë makinerike.CompuServe - njëra ndër rrjetat më të mëdha të Internetit në botë. Klientëve të tyre ju ofron këmbim të skedarëve, të të dhënave, të postës elektronike etj.CAD (Computer Aided Design) - shfrytëzim i kompjuterit për krijime të vizatimeve ose për projektime të ndonjë objekti ose sistemi. Programet më të njohura nga kjo sferë janë Auto Cad, Auto Sketch, Design CAD, Lab View etj.CAM (Computer Aided Manifacture) - prodhim me ndihmën e kompjuterit.CASE (Computer Aided Software Engineering) - vegël softuerike për programerët. Shfrytëzohen për planifikim, analizim si dhe projektim të dokumentacionit në softuerin kompjuterik.Computer analyst - analitik kompjuteristik. Person i cili i definon problemet dhe saktësisht i pëcakton hapat për zgjidhjen e tyre me anë të kompjuterit.Configuration - konfiguracion. Mënyrë e lidhshmërisë së kompjuterit me njësitë tjera periferike në një sistem të përbashkët.Controller - vegël teknike e cila i mundëson veglës tjetër të komunikojë me kompjuterin.Conversion - konverzion. Proces i transformimit të të dhënave (tekst, grafik) nga një format në tjetër.Cooki file - skedar në të cilin ruhen skedarët e shfrytëzuar (cookies). Zakonisht gjendet në emërtuesin bashk me fletëkërkuesin (shembull në emërtuesin Internet Explorer).Corel DRAW- Pako programore e dedikuar për vizatim dhe punim me fotografi.Corrupted file - skedar i dëmtuar. Dëmtimi mund të jetë për shkak të ektorëve të diskut që nuk janë në rregull, prishjes fizike ose gabimeve të shkaktuara nga programi.Crash - gjendje kur kompjuteri bie prej funksionimit të tij dhe më tutje nuk mund të përdoret. Pas kësaj kompjuteri zakonisht përseri startohet.Current drive - disk me të cilin shfrytëzuesi punon momentalisht.Cursor - kursori. Tregues i pozicionimit. Vijë vertikale e lëvizshme që dridhet dhe vezullon e që paraqitet në ekran si indikator vizuel e cila mund të dislokohet edhe vertikalisht edhe horizontalisht me anë të urdhërave prej tastierës.Cyberphobia - kiberfobia. Frikë nga kompjuteri.CRC (Cyclic Redundancy Check) - metodë e testimit për të dhënat dalëse nga disku për shkak të sigurisë prej gabimeve.DData - të dhënat. Nocion i përgjithshëm për numrat, simbolet dhe madhësitë analoge të cilat shfrytëzohen si madhësi dalëse për përpunimin e kompjuterit.Database - baza e të dhënave. Bashkësi e të dhënave të lidhura ndërmjet vete dhe të organizuara paraprakisht. Programet më të njohura për udhëheqjen e bazave të të dhënave janë: Oracle, MS SQL Server, Informix, Sybase etj.Data security - mbrojtje e të dhënave nga ndërhyrjet e qëllimta ose të rastësishme nga njerëz jo të autorizuar.Data type - tip i të dhënave. Mund të jenë: tekstuale, numerike, logjike, dhe të dhëna të datave.Dead lock - ndërprerje; bllokim. Situatë kur ndonjë program nuk mund të realizohet në kompjuter, për shkak se e pret rastin që faktikisht kurrë nuk do të ndodh.Debug - testim i programit të kompjuterit me korrigjim të gabimeve të paraqitura në te.Default value - ndonjë vlerë që nënkuptohet. Vlerë që programi automatikisht e zgjedh po qe se shfrytëzuesi nuk jep ndonjë vlerë tjetër. Për shembull ngjyrat që i jep WIND0WS-i janë default vetëm po qe se shfrytëzuesi nuk i përdor.Defragmentation - defragmentim. Proces i bashkangjitjes i të dhënave të një programi në disk, që të mund të shpejtohet puna e tij. Është e preferueshme që defragmenting të bëhet një herë në javë, për të shpejtuar punën e diskut.Density - dendësi. Njësi matëse për numrin e të dhënave të cilat mund të shkruhen në ndonjë medium (disketë, shirit magnetik etj).Decsending sort - renditje me radhitje të kundërt.Desktop - sipërfaqja aktive e ekranit gjatë punës me Windows, e cila përmban dritare dhe ikona.Desktop computer - kompjuter i cili pozicionohet horizontalisht në tavolinën punës.DTP (Desktop Publishing) - Pako e softuerit me të cilën kompjuteri mund të përdoret për disenj të dokumenteve, duke përfshirë fotografi, tekst dhe kontroll të pamjes së dokumenteve dhe shtypjen e tyre.Destination file - skedar që pranon.Device - vegël, mjet, përbërje, njësi. Nocion i përgjithshëm i cili shfrytëzohet për të identifikuar ndonjë komponentë të kompjuterit (disk, tastaturë, minak, etj).Device driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit të komunikojë me njësitë periferike.DAT (Digital Audio Tape) - shirit magnetik në të cilin memorizohen të dhënat me sasi shumë të mëdha.DVD (Digital Video Disk) - teknologji e harduerit e cila mundëson shiqimin e filmave, spoteve muzikore etj.DMA (Direct Memory Access) - proces i transmetimit të një sasie të madhe të të dhënave ndërmjet diskut dhe kujtesës punuese të kompjuterit.DirectX - varg i programeve standarde për aplikacione të Microsfti-t, i dedikuar për lojra dhe aplikacione multimediale.Disk controller - kartelë e cila e lidh kompjuterin me diskun; zakonisht gjendet në pjesën e poshtme të diskut.Disk drive - njësi fizike e cila e pranon dhe e kthen diskun magnetik dhe mundëson lexim dhe shkrim të të dhënave.DOS (Disk Operating System) - njëri ndër sistemet më të njohura operative i cili është shumë përfshirës dhe shfrytëzohet nga kompjuterët personal. I prodhuar nga kompania Microsft në vitin 1982.Domain - grup i kompjuterëve emrat e të cilëve e ndajnë të njëjtën prapashtesë. Shembull: com (firmë komerciale), org (organizatë pa përfitim), gov (qeveri), edu (institucion arsimor), net (provajder i Internetit). Njësoj ekzistojnë edhe prapashtesa të cilat i identifikojnë shtetet p.sh. mk prapashtesë për Maqedoninë.Dpi (dots per inch) - pika në inç. Njësi për matjen e rezolutës së shtypjes në shtypës. Rezoluta te shtypësit amë sillet rreth 300 dpi, ndërsa te shtypësit lezër arrin deri në 1200 dpi.Double click - klikim; shtypje e dyfishtë. Klikim i shpejtë dhe lëshim i tastit të minakut dy here pa lëvizjen e minakut ndërmjet dy klikimeve.Double precision - precizitet i dyfishtë. Teknikë me të cilën paraqiten numrat me gjatësi të dyfishuar.Download - kopjim i ndonjë programi ose skedari prej ndonjë kompjuteri kryesor në kompjuterin personal.Draft quality - kualitet i shtypit, i cili është i lexueshëm, por nuk duket aq mirë për përdorim që ai dokument të botohet në ndonjë revistë ose libër. Zakonisht shfrytëzohet për nxjerrjen e kopjeve që të shkojë në korrekturë.Drag-and-drop - tërheqje dhe lëshim i tastit të minakut.Drop-down meni - Lista e urdhërave të menysë së aktivizuar, të radhitura njëra pas tjetrës.DLL (Dynamic Link Library) - grup e funksioneve të cilat shfrytëzohen gjatë programimit në Windows.EEPROM (E lectrically P rogrammable R ead O nly M emory) - çip memorizues përmbajtja e të cilit nuk mund të ndryshohet.E-mail (electronic mail) - postë elektronike. Njëri nga shërbimet më të njohura të Internetit me të cilin porositë dërgohen prej një kompjuteri në kompjuter tjetër.Embedded object - objekt i ndërvënë.EMM386.EXE - program i cili mundëson vendosjen e drajverave dhe programeve në hapësirën e lartë të memories.Emulator - emulator. Program cili i mundëson kompjuterit të zbatojë programe të shkruara për kompjuter tjetër.Encryption - shifrim. Kodim i porosisë me çka nuk mundësohet hyrje e palejuar deri te ajo.EOF (end of file) - fund i skedarit. Shenjë për fundin e skedarit, e cila shfrytëzohet si indikator se këtu kryhen të dhënat.Ethernet - rrjet lokal kompjuterik i konstruktuar prej llojit të kabllove me mundësi të bartjes deri më 10 Mbit/sec.Event - rast; paraqitje. Moment kur paraqitet ndryshimi specifik i ndonjë gjendjeje.Exchange - këmbim i informatave ndërmjet dy lokacioneve.Exchengeable disk - disk transmetues. Tip i diskut i cili montohet në shtëpizë të posaçme dhe është i transmetueshëm.Executable file - program zbatues. Skedar i cili mund të aplikohet në kompjuter.Expression - shprehje matematikore ose logjike e shkruar në gjuhën programoreEBCDIC (Extended Binary Decimal Interchange Code) - kod i cili i përdorë tetë shifra binare të krijuara nga IBM, ndërsa i paraqet shenjat (shkronjat, numrat etj.) nga kompjuteri i cili i proceson.External modem - modem i jashtëm. Modem në kuti të veçantë, kabllo dhe mbushës i cili më së shpeshti aktivizohet në portën seriale të kompjuterit.Extranet - intranet i cili u është lënë në disponim klientëve dhe blerësve të jashtëm me qëllim që t'i shohin të dhënat. Më shpesh ata janë të siguruara me shifra që të ruhet siguria e blerësve.FFan ventilator - ventilator i cili mundëson cirkulimin e ajrit nëpërmjet pjesëve kompjuterike dhe e pamundëson nxehjen e tyre.Fatal error - gabim në programin kompjuterik i cili e ndalon funksionimin e tij.Fault tolerance - tolerim i gabimeve. Aftësi e ndonjë sisitemi që ta vazhdojë funksionimin normal edhe pse ekziston problem në harduer ose softuer.Fax modem - faks modem. Modem i aftësuar të pranojë dhe të dërgojë fakse. Në këtë rast fakset janë elektronike.Fiber optics - fije optike. Mundëson shpejtësi të madhe të bartjes së të dhënave në rrjetat kompjuterike.File - skedar; fajll; datotekë. Pa marrë parasysh çfarë informate, të grumbulluar dhe të inçizuar nën një emër. Skedari mund të përmban tekst, grafikon, program etj.FAT (File Allocation Table) - tabelë e cila shërben për renditjen e skedarëve e cila gjendet në fillim të diskut dhe përmban informata për ata pjesë të diskut të cilat shfrytëzohen, pjesë të diskut të cilat nuk shfrytëzohen dhe ato të cilat nuk mund të shfrytëzohen për shkak të dëmtimit të blloqeve në disk.File control system - program i cili udhëheq me bartjen e të dhënave nga ciladoqoftë pajisje deri në ndonjë pajisje tjetër.File locking - përmbyllje e skedarit. Ndalesë që më tepër se një shfrytëzues ta ndërrojë përmbajtjen e skedarit.File protection - mbrojtje e skedarit. Komandë e kompjuterit e cila e ndalon shkruarjen dhe fshirjen e të dhënave në skedar, por e lejon leximin e tyre.Firewall - sistem rrjetor për sigurim i cili ndihmon në ndërprerjen e hyrjes së paautorizuar në sistemin kompjuterik; thjesht ky është kompjuter i lidhur në Internet dhe me të cilin zhvillohet i gjith komunikimi në Internet.Floppy disk - disk i butë, disketëFooter - tekst i cili paraqitet në pjesën e poshtme në secilën faqe.FF (Form Feed) - urdhër i cili shfrytëzohet i që ta lëviz letrën në printer në faqe të re. Zakonisht në tabelën kontrolluese të printerit gjendet një tast i cili mundëson kryerjen e funksionit përkatës.FORTRAN (FORmula TRANslation) - gjuhë programore e krijuar në kompaninë IBM e cila shfrytëzohej për programimin e aplikacioneve tekniko shkencore.Freeware - programe pa pagesë, por të mbrojtura me ligj për autorizimFAQ (Frequently Asked Question) - pyetje ose lista me pyetje dhe përgjigje të cilat janë shumë të shpeshta dhe shumë shfrytëzues ballafaqohen me këto të dhëna. Këto lista janë shumë frytdhënëse për shkak të këmbimit të informatave.GGIGO (Garbage In, Garbage Out) - princip në të cilën po qe se hyjnë të dhëna jokor-rekte dhe jovalide në kompjuter, ai do të japë rezultate jokorrekte dhe të pakuptimta.GUI (graphical user interface) - interfejs grafik i shfrytëzuar për sisteme operative. Komunikimi ndërmjet shfrytëzuesit dhe programit zhviliohet me anë të shfrytëzimit të ikonave, dritareve dhe të ngjashme. Një shembull për një iterfejs të tillë që e shfrytëzojmë është Windows-i.Guru - Njeri me kapacitet të lartë i cili dëshiron t'u ndihmojë të tjerëve në zgjedhjen e problemeve të tyre.HHacker - haker. Person për të cilin kompjuteri është hobi. Sot shumë njerëz termin haker e identifikojnë me person i cili në mënyrë të paligjshme hy në kompjuter të huaj.Halt - ndalesë. Ndalje e realizimit të operacioneve të renditura në programet kompjuterike.Hand-held computer - kompjuter i vogël që mund të mbahet edhe në dorë.Hang - rri varur. Mosfunksionim i kompjuterit. Kur kompjuteri rinë varur, i ekrani duket normal, por çfarëdo pune tjetër është e pamundur të futet në funksion.Hard copy - rezultatet e shtypura në letër.Hardware - hardueri, gjërat fizike apo të prekshme të kompjuterit.Help - ndihmë. Funksion i cili është i pranishëm në shumë programe, i cili shërben si ndihmë e shfrytëzuesit për përdorimin e programit.Hertz (Hz) - herc. Cikël në sekondë me të cilin matet shpejtësia e procesorit në kompjuter.HEX (Hexadecimal) - Sisitem numëror në matematik, në të cilin si bazë e numërimit është numri 16. Për shfaqjen e numrave përdoren shifrat 0-9 dhe shkronjat A-F. Është shumë i qëlluar për përdorimin e kalkulimeve kompjuterike.Hidden file - skedar i fshehur. Skedar i cili përmban atribute të cilat nuk lejojnë që emri i skedarit të kopjohet, të fshihet ose të shfletohet.High tech - teknologji e lartëHost computer - kompjuter kryesor me të cilin lidhen kompjuterët tjerë.Hot key - tast ose kombinim i tasteve i cili zbaton instruksion të përcaktuar pa marrë parasysh se çka punon procesori në momentin e dhënë.HTML (Hyper Text Markup Language) - format hipertekstual për punë me dokumente. Shërben për krijimin e dokumenteve WEB në internet.Hub - hab. Paisje në të cilën kyçen kompjuterët të cilët janë të lidhur në rrjet.Hyphenation - ndarje e fjalëveIIllegal - jolegal. Parametra hyrëse të cilët janë të papranuara, për shkak se nuk i përmbushin specifikacionet e vendosura në programe.Image processing - përpunim i grafikonëveImaging - proces i shkrimit të grafikës në ndonjë medium, për shembull në shirit.Implementation - implementim. Instalim i sitemit kompjuterik.Infrared - teknologji e cila shfrytëzon ndriçimin për lidhjen të kompjuterëve pa kabëll.Initialization - inicializim. Operacion për formatim të diskut ose disketës, si dhe përgatitje për shkruarjen dhe përdorimin e të dhënave.Ink-jet printer - shtypës pështyes që hedh ngjyrën në letër.Input data - të dhënat hyrëse.Insert mod - rregull për futjen e të dhënave.Install - instalim, futja fillestare e ndonjë programi në kompjuter.Instruction - instruksion. Urdhër i destinuar për mikroprocesorin.Integer - numër i plotë pa presje decimaleLLine printer - shtypës i cili shtyp përnjëherë një rresht tekst.Link- lidhje; lidhshmëri.Load - mbushje, futje e programit në memorje.LAN (Local Area Network) - rrjet lokal në kuadër të një hapësire ose ndërtese. Lidhje e dy ose më tepër kompjuterëve me kabllo me qëllim të këmbimit të informatave.Local printer - shtypës i cili është i lidhur drejtpërdrejt me një stacion punues, i cili nuk është në disponim të shfrytëzuesve tjerë të rrjetit.Login - Paraqitje në kompjuter. Në këtë rast kompjuteri kërkon nga shfrytëzuesi që të identifikohet me emrin dhe shifrën.Logoff- çlajmërim. Largim nga puna me kompjuter.Loop - cikël. Renditje të instruksioneve kompjuterike të cilat praktikohen me anë të përsëritjeve, gjersa nuk përmbushet ndonjë kusht.MMachine code - kod makine. Përmbledhje e instruksioneve kompjuterike në ndonjë kompjuter të posaçëm i cili niund ta kryejë urdhërin.Macro - makro. Serial i urdhërave të cilat kryhen me shtypjen e një tasti ose me ndonjë urdhër. Në të shumtën e rasteve i shkruan vetë shfrytëzuesi për ta lehtësuar punën gjatë përsëritjeve të një morie urdhërash.Mailbox - sandëku postar.Main program - pjesë kryesore e programit e cila i kontrollon nënprogramet.Mass storage - pajisje në të cilën mund të vendoset një numër i madh i të dhënave.Medium - medium. Bartës i të dhënave, shpesh mendohet në disketë, CD-ROM dhe të ngjashme.MMU (Memory Management Unit) - pajisje e cila udhëheq kujtesën.Merge - bashkim, kombinim i dy ose më tepër skedarëve.Message - porosi nga kompjuteri e cila informon për diçka.MIDI file - skedarë me përshkrime muzikore.MIPS (Million Instruction Per Second) -milion instuksione në sekondë. Njësi matëse për shpejtësinë me të cilën procesori i kryen instruksionet. Për shembull, procesori Pentium i cili punon në 100 MHz kryen 100 milionë instruksione në sekondë, pra 100 MIPS-a.Millisecond (ms) - milisekondë. Kohë e barabartë me pjesën e njëmijtë të sekondës. Shfrytëzohet për shprehjen e shpejtësisë te hard disqet.Mode - regjim i punës; mënyrë e punës. Njëra nga gjendjet alternative të punës së kompjuterit.MODEM (MOdulator/DEModulator) - modem. Regullator i cili të dhënat e dërguara i shndërron në sinjal telefonik, të qëlluara për lidhje të drejtpërdrejtë telefonike.Motherboard - pllaka amë e kompjuterit në të cilën janë të lidhura të gjitha elementet e harduerit.Multimedia - kombinim i tekstit me fotografi dhe zë, videoanimacion.MIME (Multipurpose Internet Mail Extensions) - standard për bashkangjitjen e skedarëve në porositë elektronike.Multitasking - aftësi e sistemit operativ që njëkohësisht të ushtrojë më shumë programe.NNetwork - rrjet i kompjuterit.NetWare - sistem operativ rrjetor i shpikur nga kompania Novell.Network adapter - adapter i rrjetit. Kartelë e cila instalohet në kompjuter përmes të cilës ai lidhet në rrjet.Network administrator - njeriu i cili e mbikëqyrë punën e rrjetit kompjuterik dhe që udhëheqë me të.Network protocol - protokoll rrjetor. Bashkësi e standardeve kompjuterike në një rrjet.Node - nyje, pika ngjitëse në rrjein kompjuterikNon-interlaced - sa i përket disa monitorëve te të cilët topi elektronik pas një kohe e kalon ekranin pa mos lëshuar asnjë vijë.Notebook computer - kompjuter i vogël me format sa një faqe e letrës.Numeric keypad - tastierë numerike.OOLE (Object Linking and Embedding) -mënyrë e këmbimit të informatave ndërmjet dy skedarëve me aplikim të njëjtë ose të ndryshëm në Windows.Off-line - i çkyçurOn-line - i kyçurODBC (Open Data Base Connectivity) - standard i cili mundëson hyrje në sisteme të ndryshme të bazave të të dhënave.Operating System - sistem operativ. Softuer i cili është lidhje ndërmjet shfrytëzuesit dhe kompjuterit.Optical cable - kabëll optik për lidhje rrjetore të kompjuterëve me të cilin arihet shpejtësi e madhe në përcjelljen e të dhënave.OCR (Optical Character Recognition) - njohje e simboleve optike. Program i cili identifikon shenjat e shkruara dhe ato të shtypura dhe pastaj krijon skedar tekstual.OEM (Original Equipment Manifacturer) - prodhues i komponenteve të ndryshëm, të cilët pastaj lidhen me klientin, e emri i tij figuron në kompjuter.Overflow - tejkalim. Gjendje e cila paraqitet si rezultat i operacionit aritmetik; e tejkalon kapacitetin e kujtesës për ruajtjen e rezultatit.Overload - ngarkim i tepërt. Ngarkim më i j madh sesa pajisja; mund ta mban atë për të cilën është konstruktuar.Overstrike - nënvizim.Overtype - shkrim përmbi tekst.Overwrite - mbulim i informatës e cila më parë ka qenë në atë vend.PPage break - ndërprerje e faqes. Vend ku mbaron një faqe dhe fillon faqja tjetër.Page layout - pamje e faqesPpm (pages per minute) - faqe në minute. Njësi matëse e shpejtësisë së shtypësit gjatë shtypjes.Pagination - operacion automatik te programet për përpunimin e tekstit, i cili shërben për renditjen e tekstit nëpër faqe me numerimin e tyre.Palmtop computer - kompjuter i vogël i cili mund të mbahet në një dorë.PASCAL - Paskali. Gjuhë kompjuterike.Password - Fjalë e fshehur e cila përdoret për hyrje në sistemin kompjuterik.Patch - arnim. Ndryshim i kodit programor, i cili zakonisht bëhet pas mbarimit të softuerit me qëllim që të përmirësohen disa gabime.Path name - emri i datotekës së bashku me rrugën me të cilën arihet deti tek ajo.Pause - pauzë. Tast ose urdhër i cili përkohësisht e ndërpren punën e ndonjë programi.Peer-to-peer - rrjet lokal ku çdo kompjuter i kyçur është i barabartë. Në rrjet nuk ekziston server.Peripheral device - pajisje e harduerit e cila kyçet në kompjuter.Permanent SWAP file - skedar i përhershëm në Windows me të cilin shtresohen të dhënat dhe instruksionet programore kur nuk mund të vendosen në kujtesën RAM.PCMCIA (Personal Computer Memory Card International Association) - komitet i cili krijoj standarde për memorje me kapacitet më të madh e aplikuar te kompjuterët laptop.PIXEL (Picture Element) - Element më i vogël i monitorit kompjuterik i cili mundë të kontroliohet. Sa më i madh të jetë numri i pikselave, aq më e mirë është rezoluta.Pirate - person i cili merret me formën ilegale të kopjimit të softuerave.Plasma display - teknologji e përdorur për konstruimin e ekranit te kompjuterët laptop.Plotter - vizatues. Pajisje e cila shërben për vizatimin e rezultateve të përfituara nga kompjuteri.Plug and play - kyçe dhe puno. Pajisje të cilat kompjuteri automatikisht i detekton dhe i instalon drajverat e nevojshëm në të.Pointer - tregues. Fotografi e vogël në ekran, zakonisht në formë të shigjetës; lëvizjet e saja kontrollohen nëpërmjet minakut.Port - portë; lidhje; hyrje.Portability - përcjellshmëri. Cilësi e programave kompjuterike që të mund të adaptohen në lloj-lloj tipash të kompjuterëve.Power supply - furnizues i rrymes te kompjuteri.Print queue - pritje, rend për shtyp.Print server - zakonisht njëri prej kompjuterëve në rrjet i cili dirigjon me të gjitha kërkesat për shtyp dhe me të gjithë shtypësit që janë të lidhura në rrjet.Printer driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit që të punojë me shtypësin.Procedure - rradhitje e instruksioneve kompjuterike të cilat bashkarisht veprojnë për një nevojë dhe detyrë të caktuar.Processing - përpunim i të dhënave.Programming language - gjuhë programore me të cilën programeri e shkruan programin kompjuterik.Prompt - shenjë për thirrje; shërben për shkruarjen e urdhërave.Purge - shlyerje pas së cilës të dhënat e shlyera nuk mund të kthehen më.QQuery - pyetje. Instruksion kompjuterik i cili i parashtron pyejte bazës së të dhënave.Quit - ndalje. Urdhër me të cilën para kohe ndalet ekzekutimi i programit.QWERTY - tastier në të cilën rreshti më i lartë i saj fillon me shkronjat Q, W, E, R, T, Y. Ekzistojnë edhe lloje tjera të tastierëve si per shembull QWERTZ.RRadio button - radio sustë. Mund të zgjedhim vetëm një sustë të këtij lloji në program.RAM (Random Access Memory) - kujtesa kryesore kompjuterike në të cilën janë të vendosura të dhënat të cilat përpunohen.Read-only - vetëm lexim. Të dhënat mund të lexohen, por jo edhe të ndryshohen.ROM (Read Only Memory) - kujtesa e pashlyeshme nga e cila mund të lexohen të dhënat.RTC (Real Time Clock) - Çip kompjuterik i cili ka funksion të orës që ta informojë kompjuterin për kohën e saktë, datën dhe vitin.Reboot - përsëri startim të kompjuterit, zakonisht për shkak të rënies së sistemit.Record - grup i të dhënave të cilat i takojnë një grupacioni. Për shembull, emri i ndonjërit, mbiemri, adresa dhe numri i telefonit.Recover - kthim në gjendjen normale të punës pas paraqitjes së gabimit në sistem.RAID (Redundant Array of Inexpensive Drives) - kombinim i më shumë disqeve me qëllim që të rritet siguria e të dhënave nga ndonjë humbje e paparashikuar.Refresh rate - shpejtësi për freski. Numër maksimal i fotografive që mund të shfaqen në ndonjë monitor për një sekondë. Paraqitet me herc.RDBMS (Relational Data Base Management System) - sistem për udhëheqjen e bazave të të dhënave.Remote computer - kompjuter i larguar.Remote control program - program me komandim prej së largu.Repeat delay - koha e nevojshme që të shtypet një tast e që të paraqitet karakteri i cli përgatitet që të dale në ekran.Reset button - sustë për resetim. Sustë në pjesën e përparme të shtëpizës së kompjuterit e cila shërben për vënien e sistemit në gjendjen fillestare të saj.Resolution - qartësi e përshkruarjes në ekran apo në shtypës.Response time - kohë për përgjigje nga ana e kompjuterit për ndonjë kërkesë përkatëse.Restart - startim i përsëritur i kompjuterit.Retreive - gjetje dhe ndarje në veçanti e ndonjë informate të përcaktuar.Retry - orvatje e sërishme për të kryer ndonjë instruksion të programit.Ring network - rrjet unazor.RJ-45 - konektor i cili i ngjan lidhjes telefonike, por ka 8 tela në vend që të ketë 4.Root directory - direktoriumi kryesor i një disku.Router - udhërëfyes. Pajisje rrjetore e cila i dërgon të dhënat në rrjet duke e zgjedhur rrugën më të mirë.SSafe mode - gjendje në të cilën startohet Windows-i kur paraqitet ndonjë konflikt në harduer.Save - shkrim i të dhënave në disk, ku nuk mund të humben pas mbylljes së kompjuterit.Scanner - skener. Mjet i cili në mënyrë optike lexon ndonjë dokument dhe e shndërron në skedar grafiko-digjital.Screen - ekran.Scroll - lëvizje e tekstit lart-poshtë.Search engine - program për kërkimin e të dhënave. Makina më të njohura për kërkim në internet janë: Yahoo, Altavista, Google etj.Server - kompjuter në rrjet i cili disa nga resurset e veta i vë në disponim të ndonjë kompjuteri tjetër.Session - koha në të cilën një shfrytëzues e kalon në rrjet.Set up - një sistem të vihet në gjendje pune.Shared file - skedar i përbashkët.Shut down - kryerje e punës së një sistemi operativ të kompjuterit ose çkyçje e kompjuterit.SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) - protokoll i cili shfrytëzohet për udhëheqjen e këmbimit të postës elektronike ndërmjet dy kompjuterëve.Slave - i nënshtruar. Kompjuter i cili është i kontrolluar nga një kompjuter tjetër.Software - të gjitha programet të cilat mund të shfrytëzohen në një kompjuter.Software development tool - vegla për zhvillimin e programeve.Sort - renditje e të dhënave me radhitje të re.Sound card - kartë për zërim.Storage - kujtesë.String - varg i shenjave.SQL (Structured Query Language) - pako e programeve për udhëheqjen e bazave të të dhënave.Switch - ndërprerës.System software - softuer sistemor (p.sh. MS-DOS, Windows etj).English-Albanian dictionary > Fjalor i shkurtër terminoiogjik i informatikës
-
110 buffer
1) буферное устройство, буферное ЗУ•- frame buffer
- incoming buffer
- input/output buffer
- outgoing buffer
- parallel buffer
- receiver buffer
- screen image buffer
- sender buffer
- STD-input buffer
- variable-length buffer
- video buffer
- write bufferEnglish-Russian dictionary of telecommunications and their abbreviations > buffer
-
111 data-in mode
-
112 display mode
режим визуального отображения; режим работы с выводом на дисплей -
113 free-running mode
English-Russian big polytechnic dictionary > free-running mode
-
114 hold mode
1. режим фиксации2. режим ожидания -
115 interpretive mode
English-Russian big polytechnic dictionary > interpretive mode
-
116 manual control mode
English-Russian big polytechnic dictionary > manual control mode
-
117 power-failure mode
English-Russian big polytechnic dictionary > power-failure mode
-
118 sleep mode
-
119 генерирующая программа
1. generating routine2. generative routineпрограмма контроля; контролирующая программа — check routine
3. generator4. program generatorтест; тестовая программа; программа испытаний — test program
Русско-английский большой базовый словарь > генерирующая программа
-
120 сенсорный
1. sensor2. sensory3. touch4. touch-sensitive
См. также в других словарях:
Screen scraping — is a technique in which a computer program extracts data from the display output of another program. The program doing the scraping is called a screen scraper. The key element that distinguishes screen scraping from regular parsing is that the… … Wikipedia
Input device — In computing, an input device is any peripheral (piece of computer hardware equipment) used to provide data and control signals to an information processing system such as a computer or other information appliance. Input and output devices make… … Wikipedia
Screen reader — A screen reader is a software application that attempts to identify and interpret what is being displayed on the screen (or, more accurately, sent to standard output, whether a video monitor is present or not). This interpretation is then re… … Wikipedia
Screen — Contents 1 Separation or partitioning 2 Filtration/selection processes 3 Media display … Wikipedia
screen saver — noun (computer science) a moving design that appears on a computer screen when there has been no input for a specified period of time screen savers prevent the damage that occurs when the same areas of light and dark are displayed too long •… … Useful english dictionary
Soft Input Panel — The Soft Input Panel (also called SIP) is a special on screen input method for devices which do not have standard keyboards. SIP is commonly used in PocketPC and Tablet PC devices, where there is no room for keyboard. In Windows there is a… … Wikipedia
System/34 and System/36 Screen Design Aid — Screen Design Aid (System/34 and System/36) (SDA) is a utility for the IBM System/34, System/36, System/38, and AS/400 (iSeries) midrange computers.This article refers to the S/34 and S/36 implementations of SDA. S/38 and AS/400 use a different… … Wikipedia
touch screen — screen used as an input device by identifying the place on a screen that has been touched … English contemporary dictionary
Tablet PC Input Panel — A component of Microsoft Windows Details Included with Windows XP Tablet PC Edition, Windows Vista and onwards The Tablet PC Input Panel is an accessory included in Microsoft Windows that allows input of text using a pen and digitizing tablet,… … Wikipedia
Delimiterless input — is a special feature of some mini and all micro computers in which the computer can recognize and act upon a single character or keypress without requiring use of a transmit or send key. Older mini and mainframe computers generally operated on a… … Wikipedia
Unicode input — Many systems provide direct Unicode input support in some form to allow selection of arbitrary Unicode characters. Selection from a screen Many systems provide a way to select Unicode characters visually. ISO 14755 refers to this as a screen… … Wikipedia