-
101 exscindo
ex-scindo ( exc-), ĭdi, issum, 3, v. a. (lit., to tear out; hence, in gen.), to extirpate, destroy (syn.: delere, evertere, vastare).I.Lit. (class.):II.templum sanctitatis, etc.... inflammari, exscindi, funestari,
Cic. Mil. 33, 90; cf. id. Planc. 41, 97; id. Phil. 4, 5, 13; id. Rep. 6, 11; Sall. H. 4, 61, 17; Liv. 28, 44, 2; 44, 27, 5:Pergama Argolicis telis,
Verg. A. 2, 177:domos,
id. ib. 12, 643:ferro sceleratam gentem,
id. ib. 9, 137:hostem,
Tac. A. 2, 25.—Trop., to tear away: fortine animam hanc exscindere dextra indignum est visum? Sil. 4, 674. (In Plin. Pan. 34, 2, read excidisti). -
102 findo
findo, fĭdi, fissum, 3, v. a. [root Sanscr. bhid-, to cleave; Germ. beissen; Engl. bite], to cleave, split, part, separate, divide (class.; cf.: scindo, seco, caedo).I.Lit.: hoc enim quasi rostro finditur Fibrenus et divisus aequaliter in duas partes latera haec alluit, Cic. Leg. 2, 3, 6; cf.:b.inimicam findite rostris Hanc terram,
Verg. A. 10, 295:patrios findere sarculo agros,
Hor. C. 1, 1, 11:terras vomere,
Ov. A. A. 2, 671:mare carinā,
Prop. 3, 9 (4, 8), 35:Assaraci tellus, quam... Findunt Scamandri flumina,
Hor. Epod. 13, 14:hiulca siti findit Canis aestifer arva,
Verg. G. 2, 353; cf.:arentes cum findit Sirius agros,
Tib. 1, 7, 21:rubra Canicula findet Statuas,
Hor. S. 2, 5, 39:os,
Cels. 8, 4 med.; cf. id. 8, 3 fin.:specularis lapis finditur in quamlibet tenues crustas,
Plin. 36, 22, 45, § 160; cf. Quint. 11, 3, 21:hic locus est, partes ubi se via findit in ambas,
Verg. A. 6, 540; id. G. 2, 78; Ov. M. 4, 65.—In part. perf.:B.fissa ferarum ungula,
Lucr. 4, 680:ungulae equi,
Suet. Caes. 61:lingua in partes duas,
Ov. M. 4, 585:lignum,
Verg. A. 9, 413:ferulae,
Cels. 8, 10; cf. id. 8, 3 fin. —Mid., to split, burst ( poet. and very rare):II.turgescit bilis: findor,
I am ready to burst with rage, Pers. 3, 8:cor meum et cerebrum finditur,
Plaut. Bacch. 2, 4, 17: Marsis finduntur cantibus angues, Ov. Med. fac. 39.—Trop., to divide ( poet. and very seldom):A.Idus sunt agendae, Qui dies mensem Veneris marinae Findit Aprilem,
Hor. C. 4, 11, 16:fissa voluntas,
Prud. Psych. 760.—Hence, fissum, i, n., a cleft, slit, fissure.In gen. (very rare):B.postquam implevisti fusti fissorum caput,
Plaut. Aul. 3, 4, 7:ad ani fissa,
Cels. 5, 20, 5.—Esp., in the lang. of augurs, of the divided liver:jecorum,
Cic. Div. 1, 52, 118; cf.:fissum in exitis,
id. ib. 1, 10, 16;jecoris,
id. N. D. 3, 6, 14:familiare et vitale,
id. Div. 2, 13, 32. -
103 interscindo
inter-scindo, scĭdi, scissum, 3, v. a., to tear asunder, break down; to separate, interrupt (class.).I.Lit.:II.pontem,
Caes. B. G. 2, 9; Cic. Leg. 2, 4:aggerem,
Caes. B. G. 7, 24:venas,
i. e. to open, Tac. A. 15, 35. — -
104 perscindo
per-scindo, scĭdi, scissum, 3, v. a., to rend asunder or in pieces:nubem,
Lucr. 6, 138; 180:vestem,
Tib. 1, 10, 63:omnia perscindente vento,
Liv. 21, 58, 57; Lucr. 6, 111.— Pass., Lucr. 4, 599. -
105 praescindo
prae-scindo, scĭdi, 3, v. a., to cut off in front:inferiores sedes praescindantur,
Vitr. 5, 7:vestes,
Vulg. 2 Reg. 10, 4:manus,
id. 2 Macc. 7, 4. -
106 proscindo
prō-scindo, scĭdi, scissum, 3, v. a., to tear open in front, to rend, split, cleave, cut up, cut in pieces ( poet. and in post-Aug. prose).I.Lit.A.In gen.:B.ferro proscindere quercum,
Luc. 3, 434:piscem,
App. Mag. p. 300, 18 and 20:spumanti Rhodanus proscindens gurgite campos,
Sil. 3, 449:vulnere pectus,
Stat. Th. 10, 439:fulgure terram,
Just. 44, 3, 6.—In partic., in agriculture, of the first ploughing, to break up the land: rursum terram cum primum arant, proscindere appellant; cum iterum, offringere dicunt, quod primā aratione glebae grandes solent excitari. Varr. R. R. 1, 29, 2; 1, 27, 2:2.terram transversis adversisque sulcis,
Col. 3, 13, 4: priusquam ares, proscindito, Cato ap. Plin. 18, 19, 49, § 176: bubulcum autem per proscissum ingredi oportet, the trench, furrow, Col. 2, 2, 25; 3, 13, 4; 11, 2, 32.— Poet., in gen., for arare, to plough: rorulentas terras, Att. ap. Non. p. 395, 22 (Trag. Rel. v. 496 Rib.):validis terram proscinde juvencis,
Verg. G. 2, 237:terram pressis aratris,
Lucr. 5, 209:ferro campum,
Ov. M. 7, 119.—Transf., to cut through, to cleave, furrow ( poet.): rostro ventosum aequor. Cat. 64, 12:II.remo stagna,
Sil. 8, 603.—Trop., to cut up with words, to censure, satirize, revile, defame:aliquem,
Ov. P. 4, 16, 47:equestrem ordinem,
Suet. Calig. 30:aliquem foedissimo convicio,
id. Aug. 13:carminibus proscissus,
Plin. 36, 6, 7, § 48: aliquem famoso carmine, Suet. Vit. Luc.; Val. Max. 5, 3, 3; 8, 5, 2. -
107 rescindo
rē-scindo, scĭdi, scissum, 3, v. a., to cut off, cut loose, cut or break down; to cut or tear open (freq. and class.).I.Lit.:B.pontem,
i. e. to break down, Caes. B. G. 1, 7; 4, 19 fin.; 6, 29; 7, 35; 7, 58 fin.; Nep. Milt. 3, 4; Liv. 2, 10; Flor. 3, 10, 3:vallum ac loricam falcibus,
Caes. B. G. 7, 86 fin.: pluteos, Sall. Fragm. ap. Non. 95, 22:cameras tectorum,
Front. Strat. 3, 4, 6:tecta domusque in usum novae classis,
Flor. 2, 15, 10:caelum,
Verg. G. 1, 280; id. A. 6, 583:tenuem vestem e membris,
Tib. 1, 10, 61:vestes,
Claud. B. Gild. 136:decreta,
Suet. Calig. 3:ense teli latebram penitus,
to cut open, Verg. A. 12, 390:vulnera,
Ov. Tr. 3, 11, 63; Flor. 3, 23, 4; Plin. Ep. 7, 19, 9:pectora ferro,
Stat. Th. 11, 507:rescisso palato,
Luc. 4, 328:plagam,
Flor. 4, 2, 72:venam,
to open, Col. 6, 30, 5; 7, 10, 2; and poet.:obductos annis luctus,
Ov. M. 12, 543:an male sarta Gratia nequidquam coit et rescinditur?
Hor. Ep. 1, 3, 32;imitated by Petronius: ne inter initia coëuntis gratiae recentem cicatricem rescinderet,
Petr. 113, 8.—Meton., to open:II.vias,
Lucr. 2,406:locum praesidiis firmatum atque omni ratione obvallatum,
Cic. Agr. 2, 1, 3:ferro summum Ulceris os,
Verg. G. 3, 453; Col. 7, 5, 10; cf.:latentia vitia (corresp. to aperire),
Quint. 9, 2, 93.—Trop., to annul, abolish, abrogate, repeal, rescind a law, decree, agreement, etc.:mihi non videtur, quod sit factum legibus, Rescindi posse,
Ter. Phorm. 2, 4, 16:acta M. Antonii rescidistis, leges refixistis,
Cic. Phil. 13, 3, 5; so,acta,
id. ib. 2, 42, 109; 13, 3, 5; Liv. 26, 31; Suet. Caes. 82; id. Claud. 11; Flor. 3, 23, 2:acta deūm,
Ov. M. 14, 784:jussa Jovis,
id. ib. 2, 678:constitutiones senatūs,
Suet. Tib. 33:concilia habita,
Cic. Leg. 2, 12, 31:totam triennii praeturam,
id. Verr. 2, 2, 57, § 140:rescindere et irritas facere omnes istius injurias,
id. ib. 2, 2, 26, §63: res judicatas,
id. Sull. 22, 63; cf.judicium,
id. Planc. 4, 10:judicia,
Suet. Claud. 29:ambitiosas Centumvir. sententias,
id. Dom. 8:pactiones,
Cic. Prov. Cons. 5, 10:testamenta mortuorum,
id. Verr. 2, 1, 43, § 111; Quint. 5, 2, 1; Suet. Calig. 38:foedus turpe,
Vell. 2, 90, 3.— Poet.:aevi leges validas,
Lucr. 5, 58:beneficium suum insequenti injuriā,
Sen. Ben. 3, 13:verbum Dei,
Vulg. Marc. 7, 13. -
108 scandula
-
109 scindula
scindŭla, ae, f. [scindo], a split piece of wood, a shingle; later form of scandula, q. v. -
110 scissilis
scissĭlis, e, adj. [scindo].I. II. -
111 scissus
-
112 seco
sĕco, cŭi, ctum ( part. fut. secaturus, Col. 5, 9, 2), 1, v. a. [root sak-, to cut; whence securis, sĕcula, serra (secra), segmen, sexus, saxum, etc.; cf. sīca, and Gr. keiô, keazô, schizô], to cut, cut off, cut up (class.; syn.: caedo, scindo).I.Lit.A.In gen.:B.leges duodecim tabularum, si plures forent, quibus rens esset judicatus, secare, si vellent, atque partiri corpus addicti sibi hominis permiserunt,
Gell. 20, 1, 48 sq.; cf.:et judicatos in partes secari a creditoribus leges erant,
Tert. Apol. 4:cape cultrum, seca Digitum vel aurem,
Plaut. Merc. 2, 2, 38 sq.:omne animal secari ac dividi potest, nullum est eorum individuum,
Cic. N. D. 3, 12, 29: pabulum secari non posse, be cut, mown, * Caes. B. G. 7, 14; so,sectae herbae,
Hor. S. 2, 4, 67:gallinam,
to cut to pieces, Juv. 5, 124:placenta,
Mart. 3, 77, 3:alicui collum gladio suā dexterā,
Q. Cic. Petit. Cons. 3, 10:palatum,
to divide, Cels. 8, 1:tergora in frusta,
Verg. A. 1, 212: dona auro gravia sectoque elephanto, i. e. of carved, wrought ivory (an imitation of the Homeric pristos elephas, Od. 18, 196), Verg. A. 3, 464:marmora,
Hor. C. 2, 18, 17: sectis nitebat marmoribus, Luc. 10, 114; so absol.:nec ideo ferrum secandi vim non perdidit,
Sen. Ben. 5, 5, 1:prave sectus unguis,
Hor. Ep. 1, 104:secti lapides,
Vulg. Exod. 20, 25. —In partic.1.Med. t. t., to cut surgically; to operate on; to cut off or out, amputate, excise, etc.:2.in corpore si quid ejusmodi est, quod reliquo corpori noceat, id uri secarique patimur,
Cic. Phil. 8, 5, 15; cf.:saevitia secandi,
Plin. 29, 1, 6, § 13; so,membra,
id. 26, 11, 69, § 112:vomicam,
Plaut. Pers. 2, 5, 13:varices Mario,
Cic. Tusc. 2, 15, 35 (for which, exciditur, Cels. 7, 31); cf. of the same: C. Marius cum secaretur, ut supra dixi, principio vetuit se alligari;nec quisquam ante Marium solutus dicitur esse sectus,
was cut, operated upon, Cic. Tusc. 2, 22, 53:servum,
Just. Inst. 4, 3, 6.—To cut, castrate (very rare):C.puer avari sectus arte mangonis,
Mart. 9, 7, 4; so,sectus Gallus (corresp. to eviratus),
id. 5, 41, 3.—Transf. (mostly poet. and in post-Aug. prose).1.To scratch, tear, wound, hurt, injure (cf. caedo, II.):2.ambo (postes) ab infimo tarmes secat,
the worms are gnawing them, they are wormeaten, Plaut. Most. 3, 2, 140:luctantis acuto ne secer ungui,
lest I should be torn, Hor. Ep. 1, 19, 47; cf.:rigido sectas invenit ungue genas,
Ov. F. 6, 148:teneras plantas tibi (glacies),
Verg. E. 10, 49:corpora vepres,
id. G. 3, 444:crura (sentes),
Ov. M. 1, 509:pete ferro Corpus et intorto verbere terga seca,
cut, lacerate, Tib. 1, 9, 22; so,sectus flagellis,
Hor. Epod. 4, 11:loris,
Mart. 10, 5, 14 al.:si quem podagra secat,
gnaws, torments, Cat. 71, 2;imitated by Martial: podagra cheragraque secatur Gaius,
Mart. 9, 92, 9.—Like the Gr. temnein, and our to cut, i. e.,a.To divide, cleave, separate ( poet. and in post-Aug. prose):b.quos (populos) secans interluit Allia,
Verg. A. 7, 717:medios Aethiopas (Nilus),
Plin. 5, 9, 10, § 53:medios agros (Tiberis),
Plin. Ep. 5, 6, 12:medium agmen (Turnus),
Verg. A. 10, 440:agrum (limes),
Plin. 18, 34, 77, § 331:caelum (zonae),
Ov. M. 1, 46:sectus orbis,
Hor. C. 3, 27, 75; cf.:in longas orbem qui secuere vias,
Ov. Am. 2, 16, 16.—With the idea of motion, to cut through, i. e. to run, sail, fly, swim, go, etc., through:II.delphinum similes, qui per maria umida nando Carpathium Libycumque secant,
cut through, cleave, Verg. A.5, 595:aequor,
id. ib. 5, 218:pontum,
id. ib. 9, 103:aequor Puppe,
Ov. M. 11, 479:fretum puppe,
id. ib. 7, 1; cf.:vada nota (amnis),
id. ib. 1, 370:ales avis... geminis secat aëra pennis,
Cic. Arat. 48:aethera pennis (avis),
Verg. G. 1, 406; 1, 409:auras (cornus),
id. A. 12, 268:ventos (Cyllenia proles),
ib. ib. 4, 257:sub nubibus arcum (Iris),
id. ib. 9, 15 et saep.— Secare viam (vias), the Gr. temnein hodon, to take one's way, to travel a road:ille viam secat ad naves,
Verg. A. 6, 899:hinc velut diversae secari coeperunt viae,
Quint. 3, 1, 14.—Trop. (acc. to I. C. 1. and 2.).* A. B.To divide (not freq. till after the Aug. per.):cum causas in plura genera secuerunt,
Cic. de Or. 2, 27, 117:haec in plures partes,
Quint. 8, 6, 13; cf.:scrupulose in partes sectā divisionis diligentiā,
id. 4, 5, 6:quae natura singularia sunt secant (corresp. to divido),
id. 4, 5, 25:sectae ad tenuitatem suam vires (just before: distinguendo. dividendo),
id. 12, 2, 13.—Hence, in Hor., like dirimo (II.), of disputes, to cut off, i.e. to decide them:quo multae magnaeque secantur judice lites,
Hor. Ep. 1, 16, 42: magnas res, to cure (as it were, by a light operation), id. S. 1, 10, 15.—And once in Verg.: secare spem (the figure borrowed from the phrases secare mare, auras, viam): quae cuique est fortuna hodie, quam quisque secat spem, whatever hope each follows, i. e. indulges in, entertains, Verg. A. 10, 107 (secat, sequitur, tenet, habet;ut: Ille viam secat ad naves,
id. ib. 6, 899: unde et sectas dicimus, habitus animorum et instituta philosophiae circa disciplinam, Serv.).
См. также в других словарях:
scindo — I cut … A glossary of provincial and local words used in England
дисцизия шейки матки — (discissio cervicis uteri; лат. discissio разрыв, от ди + scindo разрывать) см. Трахелотомия … Большой медицинский словарь
цедить — цежу, цеж жидкий, процеженный раствор овсяной муки , укр. цiдити, цiджу, блр. цудзiць, цуджу цедить, пить помногу , русск. цслав. цѣдити διυλίζειν, болг. цедя цежу , сербохорв. циjѐдити, ци̏jеди̑м – то же, словен. cediti, cedim, чеш. cediti,… … Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера
цеп — род. п. а, диал. цепинка палка , оцеп колодезный журавль, шлагбаум , укр. цiп цеп , др. русск. цѣпъ, болг. цеп палка, которую прокладывают между нитями основы в ткацком станке , сербохорв. ци̏jеп цеп , словен. се̑р, чеш., слвц. сер, польск. серу… … Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера
часть — ж., род. п. и, участь, счастье (см.), укр. часть, блр. часць, др. русск. часть доля, земельный участок, наследство , ст. слав. чѩсть μέρος (Остром., Супр.), болг. чест ж. часть, доля, счастье , сербохорв. че̑ст ж., чеш. čast, стар. čiest ж. часть … Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера
чистый — чист, чиста, чисто, чистить, чищу, укр. чистий, чистити, др. русск. чистъ, ст. слав. чистъ καθαρός (Остром., Клоц., Супр.), болг. чист, сербохорв. чи̏ст, чи̏ста, чи̏сто, словен. čìst, čista, чеш., слвц. čisty, польск. сzуstу, в. луж. čisty, н.… … Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера
шест — I I, род. п. а ( е вместо ё по аналогии шестик; см. Соболевский, Лекции 64), диал. шост, севск. (Преобр.), блр. шост. Праслав. *šьstъ родственно лит. šiekštas ствол дерева, очищенный от корней, колода для пленных , лтш. siêkstа часть… … Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера
Дисци́зия ше́йки ма́тки — (discissio cervicis uteri; лат. discissio разрыв, от Ди + scindo разрывать) см. Трахелотомия … Медицинская энциклопедия
Саентология — Эта статья является предметом процедуры посредничества. В настоящее время вокруг статьи происходит сложный конфликт участников, из за чего начата процедура посредничества. Просьба вносить свои правки в соответствии с принятыми решениями… … Википедия
Саентология/Temp1 — Версия 1 временная версия с целью разрешить войну правок Саентологический крест Саентологичекий символ Саентоло?гия (часто также «сайентология», от лат. scio и … Википедия
Саенто — Саентологический крест Саентологичекий символ Саентология (часто также «сайентология», от лат. scio и др. греч. logos «знание о знании»[1]) религиозно фил … Википедия