Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

publico+carere

  • 1 publicus

    pūblicus, a, um (altlat. in Inschrn. auch poblicus u. poplicus, v. poplus, s. 1. populusa. A.), zum Volke gehörig, öffentlich (Ggstz. privatus), I) zum Volke als Gemeinde-, zum Staate gehörig, dem Volke-, dem Staate-, allen Staatsbürgern-, dem Staatsschatze (Fiskus) eigen, -zustehend, vom Volke ausgehend, von Staats wegen-, im Namen-, auf Kosten des Staates stattfindend, -vollzogen, -veranstaltet u. dgl., Volks-, Staats-, öffentlich, A) adi.: loca, Cic.: litora, Cic.: flumina, ICt.: equus, s. equus: servus, Staatsknecht (als niederer Diener, bes. Häscher einer Behörde), SC. b. Frontin. aqu., Liv. u.a.: so auch minister, Apul.: vincula, Staatsgefängnis, Nep.: pecunia, Staatseinkünfte, Nep.: ebenso vectigal, Ulp. dig., vectigalia, Suet.: sine ulla impensa publica, ohne alle Kosten für den Staat, Nep.: so auch sumptu publico, auf Kosten des Staates, Cic.: magnificentia, Pracht des Staates, Cic.: munificentia, gegen den Staat, Tac.: clementia, die Gnade des Staates, Tac.: egregium publicum, Ruhm des Staates, Tac.: bonum publicum, das Staatswohl, Sall. u. Liv.: malum publicum, Nachteil des Staates, Sall. u. Liv.: pessimum publicum, größter Nachteil des Staates, Varro u. Liv.: poena, vom Staate auferlegte, Liv.: funus, auf Kosten des Staates veranstaltet, Plin. ep. u. Tac. ( aber Suet. Vit. 3, 1 ist publicum funus ein Leichenbegängnis, bei dem der ganze Staat durch Stillstand des Rechtes u. andere äußere Zeichen trauert): periculum, vom Staate übernommene, getragene Verantwortung, Liv.: iniuriae, gegen den Staat, Caes.: sollicitudo, wegen des Staates, Liv.: litterae, amtliches Schreiben, Cic.: di, Nationalgottheiten, Nep.: auctor consilii publici, des Senates, Cic. div. in Caecil. 1: causa, Staatsangelegenheit, Liv. 2, 56, 2; aber öfter = öffentlicher Prozeß, Prozeß in Staatsangelegenheiten, Cic.: so auch iudicium, Gell.: verb. causae iudiciaque publica, Cic.: res publica, s. rēs. – acta publica, Tac. u.a. – publicos canes alere, auf Kosten des Staates halten (Ggstz. domesticos, auf eigene Kosten), Cic. – iubere alqm oder alqd publicum populi Rom. esse, zum Staatseigentume erklären, Liv. u. ICt. – B) subst.: 1) pūblicus, ī, m., der Staatssklave, Staatsknecht (vollst. servus publicus, s. oben), als niederer Diener eines Kollegiums usw., publicus sacerdotialis, Corp. inscr. Lat. 6, 2332: a sacris, ibid. 6, 2331: a sacrario, ibid. 6, 2329: publicus VII vi ûm epulonum, Corp. inscr. Lat. 5, 2318: augurum, Corp. inscr. Lat. 6, 2316: pontificum, ibid. 6, 2308; vgl. Mommsen Röm. Staatsrecht2 1, 320 ff. – bes. als öffentlicher Häscher, metuit publicos, die Polizei, Plaut. truc. 557 Buecheler. – 2) pūblicum, ī, n., a) das Staatseigentum, Staatsgebiet, Campanum, Cic. de lege agr. 2, 82. – b) das Staatseigentum, das Staats vermögen, die Staatskasse, der Staatsschatz (auch als Ort), die Staatseinkünfte, und als verpachtet = der Staatspacht, convivari de publico, auf Staatskosten, Cic.: in publicum emere, für den Staatsschatz (Fiskus), auf Kosten des Staates, Liv.: in publicum redigere, Liv., od. referre, Nep., zum Staatsvermögen schlagen, in den Staatsschatz bringen: aurum et aes et argentum in publicum conferre, in den Staatsschatz bringen (abliefern), Liv.: pecuniam ex publico (aus dem Staatsschatz) tradere, Caes.: u. so ad equos emendos dena milia aeris ex publico dare, Liv.: publico teneri, dem Staatsschatze steuerpflichtig sein, Suet. – dum in eo publico essent, Staatspacht, Liv.: publicum habere, Staatspächter sein, Plaut.: publicum quadragesimae in Asia agere, den Vierzigsten (als Abgabe) beitreiben, Zollbeamter des V. sein (bei den Staatspächtern), Suet.: publico frui, den Ertrag einer Staatspachtung beziehen, Cic. prov. cons. 12. Ulp. dig. 39, 4, 1. § 1. – Plur., publica male redimere, Cic.: publica conducere, Hor.: societates publicorum, Gesellschaften der Generalpächter, Cic.: magister scripturae et sex publicorum, Cic. – übtr., qui salutationum publicum exercet, der sich für die Besuche bei seinem Herrn Trinkgeld zahlen läßt (v. Türsteher), Sen. de const. sap. 14, 2. – c) das öffentliche Magazin, in publicum conferre, magazinieren, frumenti quod inventum est, Caes. b. c. 1, 36, 3, panicum et hordeum corruptum, ibid. 2, 22, 1. – d) das Staatsarchiv, ut scriptum in publico in litteris exstat, Varro r. r. 2, 11, 10. – e) das Gemeinwesen, der Staat, in publicum consulere (sorgen), Plin. ep. 9, 13, 21. – f) die Öffentlichkeit, der öffentliche Ort, -Platz, die öffentliche Straße, prodire in publicum, öffentlich ausgehen, Cic.: procurrere in publicum, Caes.: convivari in publico, öffentlich, Cic.: in publico esse, außer dem Hause, nicht zu Hause sein, Cic.: cornua referre in publicum, öffentlich vorzeigen, Caes.: blandiores in publico (öffentlich, auf der Straße usw.) quam in privato, Liv.: in publico animadverti (Ggstz. in privato), Liv.: se proripere in publicum, auf die Straße, Liv.: legem proponere in publicum od. in publico, öffentlich, Cic. u. Liv.: publico carere, Cic., oder abstinere, Suet., nicht ausgehen, zu Hause bleiben: aequare Meli domum publico, der öffentl. Straße gleichmachen, Varro LL. – subst., pūblica, ae, f. (sc. via), die öffentliche Straße, Gromat. vet. 334, 16. – II) dem Volke als der ganzen Bevölkerung eigen, öffentlich = allen gemein, allgemein, allgemein üblich, im gemeinen Leben-, bei aller Welt gewöhnlich, -gebräuchlich, gang und gäbe, A) adi., illud verbum quasi publicum, Sen.: verba, Cic.: mores, Curt.: vina, Plin.: dies, der bürgerliche Tag (vom Morgen bis auf den Abend), Sen.: lux p. mundi, von der Sonne, Ov.: officia, Plin. ep.: destinare alqd publico usui, ICt., oder publicis usibus, Vell. u. ICt.: est publica omnium foliorum in ipsis differentia, Plin.: poet., p. cura iuvenum prodis, als Gegenstand der S. aller J., Hor. – publicum est (eine allgemeine Weise ist es) m. folg. Infin., publicum omnium (picorum) est tabulata ramorum sustinendo nido provide eligere, Plin. 10, 97. – poet. übtr., allgemein = alltäglich, structura carminis, Ov.: vena, Iuven. – B) subst., pūblica, ae, f., die öffentliche Dirne, Allerweltsdirne, Sen. ep. 88, 37. Augustin. serm. 9, 14.

    lateinisch-deutsches > publicus

  • 2 publicus

    pūblicus, a, um (altlat. in Inschrn. auch poblicus u. poplicus, v. poplus, s. populus a. A.), zum Volke gehörig, öffentlich (Ggstz. privatus), I) zum Volke als Gemeinde-, zum Staate gehörig, dem Volke-, dem Staate-, allen Staatsbürgern-, dem Staatsschatze (Fiskus) eigen, -zustehend, vom Volke ausgehend, von Staats wegen-, im Namen-, auf Kosten des Staates stattfindend, -vollzogen, -veranstaltet u. dgl., Volks-, Staats-, öffentlich, A) adi.: loca, Cic.: litora, Cic.: flumina, ICt.: equus, s. equus: servus, Staatsknecht (als niederer Diener, bes. Häscher einer Behörde), SC. b. Frontin. aqu., Liv. u.a.: so auch minister, Apul.: vincula, Staatsgefängnis, Nep.: pecunia, Staatseinkünfte, Nep.: ebenso vectigal, Ulp. dig., vectigalia, Suet.: sine ulla impensa publica, ohne alle Kosten für den Staat, Nep.: so auch sumptu publico, auf Kosten des Staates, Cic.: magnificentia, Pracht des Staates, Cic.: munificentia, gegen den Staat, Tac.: clementia, die Gnade des Staates, Tac.: egregium publicum, Ruhm des Staates, Tac.: bonum publicum, das Staatswohl, Sall. u. Liv.: malum publicum, Nachteil des Staates, Sall. u. Liv.: pessimum publicum, größter Nachteil des Staates, Varro u. Liv.: poena, vom Staate auferlegte, Liv.: funus, auf Kosten des Staates veranstaltet, Plin. ep. u. Tac. ( aber Suet. Vit. 3, 1 ist publicum funus ein Leichen-
    ————
    begängnis, bei dem der ganze Staat durch Stillstand des Rechtes u. andere äußere Zeichen trauert): periculum, vom Staate übernommene, getragene Verantwortung, Liv.: iniuriae, gegen den Staat, Caes.: sollicitudo, wegen des Staates, Liv.: litterae, amtliches Schreiben, Cic.: di, Nationalgottheiten, Nep.: auctor consilii publici, des Senates, Cic. div. in Caecil. 1: causa, Staatsangelegenheit, Liv. 2, 56, 2; aber öfter = öffentlicher Prozeß, Prozeß in Staatsangelegenheiten, Cic.: so auch iudicium, Gell.: verb. causae iudiciaque publica, Cic.: res publica, s. res. – acta publica, Tac. u.a. – publicos canes alere, auf Kosten des Staates halten (Ggstz. domesticos, auf eigene Kosten), Cic. – iubere alqm oder alqd publicum populi Rom. esse, zum Staatseigentume erklären, Liv. u. ICt. – B) subst.: 1) pūblicus, ī, m., der Staatssklave, Staatsknecht (vollst. servus publicus, s. oben), als niederer Diener eines Kollegiums usw., publicus sacerdotialis, Corp. inscr. Lat. 6, 2332: a sacris, ibid. 6, 2331: a sacrario, ibid. 6, 2329: publicus VII vi ûm epulonum, Corp. inscr. Lat. 5, 2318: augurum, Corp. inscr. Lat. 6, 2316: pontificum, ibid. 6, 2308; vgl. Mommsen Röm. Staatsrecht2 1, 320 ff. – bes. als öffentlicher Häscher, metuit publicos, die Polizei, Plaut. truc. 557 Buecheler. – 2) pūblicum, ī, n., a) das Staatseigentum, Staatsgebiet, Campanum, Cic. de lege agr. 2, 82. – b) das Staatseigentum, das Staats-
    ————
    vermögen, die Staatskasse, der Staatsschatz (auch als Ort), die Staatseinkünfte, und als verpachtet = der Staatspacht, convivari de publico, auf Staatskosten, Cic.: in publicum emere, für den Staatsschatz (Fiskus), auf Kosten des Staates, Liv.: in publicum redigere, Liv., od. referre, Nep., zum Staatsvermögen schlagen, in den Staatsschatz bringen: aurum et aes et argentum in publicum conferre, in den Staatsschatz bringen (abliefern), Liv.: pecuniam ex publico (aus dem Staatsschatz) tradere, Caes.: u. so ad equos emendos dena milia aeris ex publico dare, Liv.: publico teneri, dem Staatsschatze steuerpflichtig sein, Suet. – dum in eo publico essent, Staatspacht, Liv.: publicum habere, Staatspächter sein, Plaut.: publicum quadragesimae in Asia agere, den Vierzigsten (als Abgabe) beitreiben, Zollbeamter des V. sein (bei den Staatspächtern), Suet.: publico frui, den Ertrag einer Staatspachtung beziehen, Cic. prov. cons. 12. Ulp. dig. 39, 4, 1. § 1. – Plur., publica male redimere, Cic.: publica conducere, Hor.: societates publicorum, Gesellschaften der Generalpächter, Cic.: magister scripturae et sex publicorum, Cic. – übtr., qui salutationum publicum exercet, der sich für die Besuche bei seinem Herrn Trinkgeld zahlen läßt (v. Türsteher), Sen. de const. sap. 14, 2. – c) das öffentliche Magazin, in publicum conferre, magazinieren, frumenti quod inventum est, Caes. b. c. 1, 36, 3, pani-
    ————
    cum et hordeum corruptum, ibid. 2, 22, 1. – d) das Staatsarchiv, ut scriptum in publico in litteris exstat, Varro r. r. 2, 11, 10. – e) das Gemeinwesen, der Staat, in publicum consulere (sorgen), Plin. ep. 9, 13, 21. – f) die Öffentlichkeit, der öffentliche Ort, - Platz, die öffentliche Straße, prodire in publicum, öffentlich ausgehen, Cic.: procurrere in publicum, Caes.: convivari in publico, öffentlich, Cic.: in publico esse, außer dem Hause, nicht zu Hause sein, Cic.: cornua referre in publicum, öffentlich vorzeigen, Caes.: blandiores in publico (öffentlich, auf der Straße usw.) quam in privato, Liv.: in publico animadverti (Ggstz. in privato), Liv.: se proripere in publicum, auf die Straße, Liv.: legem proponere in publicum od. in publico, öffentlich, Cic. u. Liv.: publico carere, Cic., oder abstinere, Suet., nicht ausgehen, zu Hause bleiben: aequare Meli domum publico, der öffentl. Straße gleichmachen, Varro LL. – subst., pūblica, ae, f. (sc. via), die öffentliche Straße, Gromat. vet. 334, 16. – II) dem Volke als der ganzen Bevölkerung eigen, öffentlich = allen gemein, allgemein, allgemein üblich, im gemeinen Leben-, bei aller Welt gewöhnlich, -gebräuchlich, gang und gäbe, A) adi., illud verbum quasi publicum, Sen.: verba, Cic.: mores, Curt.: vina, Plin.: dies, der bürgerliche Tag (vom Morgen bis auf den Abend), Sen.: lux p. mundi, von der Sonne, Ov.: officia, Plin. ep.:
    ————
    destinare alqd publico usui, ICt., oder publicis usibus, Vell. u. ICt.: est publica omnium foliorum in ipsis differentia, Plin.: poet., p. cura iuvenum prodis, als Gegenstand der S. aller J., Hor. – publicum est (eine allgemeine Weise ist es) m. folg. Infin., publicum omnium (picorum) est tabulata ramorum sustinendo nido provide eligere, Plin. 10, 97. – poet. übtr., allgemein = alltäglich, structura carminis, Ov.: vena, Iuven. – B) subst., pūblica, ae, f., die öffentliche Dirne, Allerweltsdirne, Sen. ep. 88, 37. Augustin. serm. 9, 14.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > publicus

  • 3 publicum

    pūblicum, ĭ n.
    1) государственное имущество, государственные угодья (земли) (p. Campanum C)
    2) государственные финансы, казна (pecuniam ex publico tradēre Cs)
    aliquid in p. addicere Cs или redigere L — отобрать что-л. в казну
    4) государственный склад, общественный магазин (frumentum conferre in p. Cs)
    5)
    а) государство, общество
    б) общественность, общественная жизнь, общественное место
    in publico PJ, C, тж. in publicum Pt — в общественном месте, т. е. вне дома
    in p. prosilire Ptброситься на улицу
    fugere in p. Pt — удирать, давать тягу
    publico carere C (abstinere T, Su) — жить замкнуто, вести уединённую жизнь
    6) народные массы, народ ( nummos in publico effundere Pt)

    Латинско-русский словарь > publicum

  • 4 careo

    cărĕo, ēre, cărŭi (part. fut. cărĭtūrus)    - intr. avec + abl. (qqf. tr.) [st2]1 [-] manquer de, être privé de, être exempt de. [st2]2 [-] avoir besoin de, regretter ou désirer. [st2]3 [-] se priver, s'abstenir de, se passer de.    - carere appellatione, Quint.: n'avoir pas de nom.    - carere sepulcro, Hor.: être privé de sépulture.    - nulla re caret: il ne manque de rien.    - carere consuetudine amicorum, Cic. Tusc. 5, 22, 63: être privé de la société de ses amis.    - carere communi sensu, Hor. S. 1, 3, 66: n'avoir pas le sens commun.    - morte carere, Hor.: être immortel.    - terra caret sensu, Lucr. 2, 652: la terre est privée de sentiment.    - aditu carentia saxa, Ov. M. 3.226: rochers inaccessibles.    - oratio, quae astu caret, Quint. 9, 1, 20: discours sans artifice.    - nec lacrimis caruere genae, Virg. En. 5.173: ses joues se couvrirent de larmes.    - suspicione carere, Cic.: être à l’abri d’un soupçon.    - foro carere: ne pas paraître au forum, être absent du forum.    - carere publico, Cic. Mil. 7.18: ne pas se montrer en public.    - carere amicorum facultatibus, Nep. Epam. 3, 4: n'avoir pas recours à la fortune de ses amis.    - carere temeto, Plaut. Truc. 4.3.59: s'abstenir de vin.
    * * *
    cărĕo, ēre, cărŭi (part. fut. cărĭtūrus)    - intr. avec + abl. (qqf. tr.) [st2]1 [-] manquer de, être privé de, être exempt de. [st2]2 [-] avoir besoin de, regretter ou désirer. [st2]3 [-] se priver, s'abstenir de, se passer de.    - carere appellatione, Quint.: n'avoir pas de nom.    - carere sepulcro, Hor.: être privé de sépulture.    - nulla re caret: il ne manque de rien.    - carere consuetudine amicorum, Cic. Tusc. 5, 22, 63: être privé de la société de ses amis.    - carere communi sensu, Hor. S. 1, 3, 66: n'avoir pas le sens commun.    - morte carere, Hor.: être immortel.    - terra caret sensu, Lucr. 2, 652: la terre est privée de sentiment.    - aditu carentia saxa, Ov. M. 3.226: rochers inaccessibles.    - oratio, quae astu caret, Quint. 9, 1, 20: discours sans artifice.    - nec lacrimis caruere genae, Virg. En. 5.173: ses joues se couvrirent de larmes.    - suspicione carere, Cic.: être à l’abri d’un soupçon.    - foro carere: ne pas paraître au forum, être absent du forum.    - carere publico, Cic. Mil. 7.18: ne pas se montrer en public.    - carere amicorum facultatibus, Nep. Epam. 3, 4: n'avoir pas recours à la fortune de ses amis.    - carere temeto, Plaut. Truc. 4.3.59: s'abstenir de vin.
    * * *
        Careo, cares, carui, caritum, pen. corr. et contra regulam cassum, carere. Cic. Avoir faulte de ce qu'on vouldroit avoir.
    \
        Careo, cum genitiuo. Terent. Omnes mihi labores fuere quos cepi, leues: praeterquam tui carendum quod erat. Qu'il falloit que je fusse sans toy.
    \
        Cum accusatiuo. Plaut. Id quod amo careo. Je n'ay point, ou J'ay faulte de ce que j'aime.
    \
        Cum ablatiuo. Terent. Ego non illa caream, si sit opus, vel totum triduum? Ne me passeroye point d'elle, etc.
    \
        Caruit te febris. Plaut. La fievre ne t'a point tenu.
    \
        Aditu carentia saxa. Ouid. Rochiers inaccessibles.
    \
        Anima carere. Quintil. Estre sans ame, N'avoir point d'ame.
    \
        Bono. Cic. Bonis morum. Stat. N'estre point bien moriginé.
    \
        Commodis. Cic. Estre privé de tous plaisirs.
    \
        Crimine. Cic. Estre sans blasme.
    \
        Culpa. Plaut. N'estre point en faulte.
    \
        Cura carens opera. Horat. Faicte negligemment et mal soingneusement.
    \
        Dolore carere. Cic. Estre sans douleur, Ne point souffrir de douleur.
    \
        Doloris sensu. Cic. Ne sentir aucune douleur.
    \
        Dolis. Virgil. Estre sans tromperie.
    \
        Domo. Cic. Estre absent de la maison, Ne povoir, ou n'oser venir ou hanter en la maison.
    \
        Exemplo carere nefas dicitur. Seneca. Qui jamais ne fut commis par autre.
    \
        Febri carere. Cic. Estre sans fievre.
    \
        Fide carere dicitur res. Plin. Une chose qu'on ne peult croire.
    \
        Foro. Cic. N'oser se monstrer és lieux publiques.
    \
        Honore mortis. Virgil. N'estre point enterré solennellement.
    \
        Libertate carere. Horat. N'estre point en liberté.
    \
        Qui hac luce carent. Cic. Sont privez de ces honneurs.
    \
        Carere forensi luce. Ci. Ne s'addonner point à la plaiderie et advocasserie.
    \
        Luce carere. Ouid. Estre mort.
    \
        Luxu carentes deliciae. Stat. Sans super fluité.
    \
        Malis carere. Lucret. Estre sans adversitez.
    \
        Morte carentes diui. Horat. Immortels.
    \
        Nota Cressa carens dies. Horat. Jour malheureux, infortuné.
    \
        Patria. Terent. Estre hors du pais.
    \
        Prouincia. Cic. N'oser se trouver en la province.
    \
        Publico. Cic. Ne se oser monstrer en public, Ne se trouver point avec le monde, Estre des saincts de quaresme. B.
    \
        Rebus vrbanis. Cic. Ne se point mesler des affaires de la ville.
    \
        Reditu vela carent. Ouid. Ne retournent ou reviennent point.
    \
        Senatu carere. Ci. N'oser aller au Senat, Ne s'oser trouver au Senat.
    \
        Sole carens domus. Ouid. Où le soleil ne frappe ou luist jamais.
    \
        Vino. Plaut. Ne boire point de vin.
    \
        Voluptatib. carere. Cic. Estre privé, ou Ne point avoir de plaisirs.

    Dictionarium latinogallicum > careo

  • 5 careo

    căreo, ui, ĭtum (carĭtūrus, Ov. H. 4, 1; id. M. 2, 222; 14, 132; Sen. Ben. 1, 11, 1; Curt. 10, 2, 27; Just. 4, 5, 1; Plin. 20, 21, 84, § 224.— Part. pr. gen. plur. carentum, Lucr. 4, 35; Verg. G. 4, 255; 4, 472), 2 ( pres. subj. carint = careant, Plaut. Most. 4, 1, 1.— Dep. form careor, acc. to Caper ap. Prisc. p. 797 P.), v. n. [cf. keirô, karênai; Germ. scheeren; Engl. shear], to be cut off from, be without, to want, be in want of, not to have, whether in a good or bad sense; but kat exochên, to be devoid of, to want, to be without some good; and with reference to the subjective state of mind, to miss it (accordingly, of a good that is merely desirable, while egere is used of the want of that which is necessary); constr. regularly with abl.; in ante-class. poets also with gen. or acc. (the latter also in late Lat.).
    I.
    To be without, devoid of, not to have, to be free from (corresp. with abesse, Cic. Rosc. Am. 20, 55;

    and opp. frui,

    id. Tusc. 3, 18, 40).
    A.
    Of living subjects:

    carere culpā,

    Plaut. Most. 4, 1, 1; Ter. Hec. 4, 4, 41:

    calumniā,

    Quint. 9, 4, 57:

    malis,

    Lucr. 2, 4:

    dolore,

    Cic. Lael. 6, 22; id. Fin. 1, 11, 38:

    febri,

    id. Fam. 16, 15, 1, and by poet. license with an inverted construction:

    caruitne febris te heri?

    Plaut. Curc. 1, 1, 17:

    morbis,

    Cic. Ac. 1, 10, 38:

    malo,

    id. Tusc. 3, 18, 40:

    suspicione,

    id. Rosc. Am. 20, 55; Quint. 2, 2, 14:

    vitiis,

    Hor. C. 3, 27, 39; Quint. 8, 3, 1; 8, 3, 41:

    stultitiā,

    Hor. Ep. 1, 1, 42:

    ambitione,

    id. ib. 2, 2, 206:

    appellatione,

    Quint. 8, 2, 5:

    omnibus his quasi morbis voluit carere sapientem,

    Cic. Ac. 1, 10, 38:

    calumniā,

    Quint. 9, 4, 57:

    conspiratione et periculo,

    Suet. Aug. 19:

    stultitiae atque ignorantiae crimine, Auct. B. G. 8 praef.: communi sensu,

    Hor. S. 1, 3, 66:

    morte,

    to be immortal, id. C. 2, 8, 12; Ov. M. 15, 158:

    suis figurā,

    id. ib. 14, 286; cf.

    of virtue, personified: culpāque omni carens praeter se ipsam nihil censet ad se pertinere,

    Cic. Tusc. 5, 1, 4.—
    2.
    To be without a thing from free-will, i.e. to deprive one ' s self of a thing [p. 292] not to make use of it, to deny one ' s self a thing, to abstain from (syn.: abstineo, absum; hence opp. utor; v. the foll.):

    temeto,

    Plaut. Truc. 4, 3, 59; Cic. Rep. Fragm. ap. Non. p. 5, 18; cf.

    vino,

    Plaut. As. 4, 1, 57:

    nec Veneris fructu,

    renounces not. Lucr. 4, 1073:

    lubidinibus,

    Sall. C. 13, 5:

    amicorum facultatibus,

    Nep. Epam. 3, 4:

    mulieribus facile,

    id. Phoc. 1, 3; cf. absol.:

    satiatis vero et expletis jucundius est carere quam frui,

    Cic. Sen. 14, 47.—With acc.:

    Tandem non ego illam caream, ei sit opus, vel totum triduom?

    Ter. Eun. 2, 1, 18.— Hence,
    3.
    Of localities, to hold one ' s self aloof from, not to go to; or merely, to be absent from (cf. abstineo, II.):

    foro, senatu, publico,

    Cic. Mil. 7, 18; cf.:

    provinciā domoque,

    id. Verr. 2, 4, 19, § 41:

    aspectu civium,

    id. Cat. 1, 7, 17:

    declamationibus nostris,

    id. Fam. 7, 33, 1:

    forensi luce,

    id. Brut. 8, 32:

    patria,

    Nep. Pelop. 1, 4; Tac. A. 4, 58:

    Roma,

    Cic. Att. 9, 19, 1.—
    B.
    Of inanimate subjects:

    terra caret vero sensu,

    Lucr. 2, 652; cf. id. 2, 990, and 1, 573:

    haec duo tempora carent crimine,

    Cic. Lig. 2, 4:

    carere omni malo mortem,

    id. Tusc. 1, 12, 26:

    an ulla putatis Dona carere dolis Danaum?

    Verg. A. 2, 44:

    nec lacrimis caruere genae,

    id. ib. 5, 173:

    pars quae peste caret,

    id. ib. 9, 540:

    oratio, quae astu caret,

    Quint. 9, 1, 20:

    oeconomia nomine Latino caret,

    id. 3, 3, 9:

    quae caret ora cruore nostro?

    Hor. C. 2, 1, 36:

    caret Ripa ventis,

    id. ib. 3, 29, 23:

    aditu carentia saxa,

    Ov. M. 3, 226:

    nivibus caritura Rhodope,

    id. ib. 2, 222:

    naturae vero rerum vis atque vis atque majestas in omnibus momentis fide caret,

    Plin. 7, 1, 1, § 7.—
    II.
    To be deprived of, to be without, to feel the want of, to want something that is desirable:

    voluptate virtus saepe caret, nunquam indiget,

    Sen. Vit. Beat. 7, 2:

    patriā,

    Ter. Heaut. 1, 1, 85:

    quam huic erat miserum carere consuetudine amicorum, societate victus, sermone omnino familiari!

    Cic. Tusc. 5, 22, 63:

    hac luce,

    id. ib. 1, 6, 12:

    voluptatibus,

    id. Sen. 3, 7:

    commodis omnibus,

    id. Rosc. Am. 15, 44:

    provinciis atque oris Italiae maritimis ac portibus nostris,

    id. Imp. Pomp. 18, 55:

    tali munere,

    Verg. A. 5, 651:

    citharā,

    Hor. C. 1, 31, 20:

    vate sacro,

    id. ib. 4, 9, 28:

    patrio sepulcro,

    id. S. 2, 3, 196:

    libertate,

    id. Ep. 1, 10, 40:

    honore,

    Ov. M. 15, 614:

    laude,

    Quint. 2, 20, 10 al.:

    caret omni Majorum censu,

    has lost, dissipated, Juv. 1, 59.—
    b.
    With gen.:

    tui carendum quod erat,

    Ter. Heaut. 2, 4, 20; so Laev. ap. Gell. 19, 7, 7.—
    c.
    With acc.:

    quia Id quod amo careo,

    Plaut. Curc. 1, 2, 49; cf. id. Poen. 4, 1, 4: eos parentes careo, Turp. ap. Non. p. 466, 8:

    DVLCEM. CARVI. LVCEM. CVM. TE. AMISI.,

    Inscr. Grut. 572, 7; so ib. 770, 9;

    hence careri,

    pass., Marc. Emp. 36 med.; cf.:

    virque mihi dempto fine carendus abest,

    Ov. H. 1, 50.—
    B.
    With the access. idea of the subjective state of mind or feeling, to feel the want of a thing, to miss: triste enim est nomen ipsum carendi, quia subicitur haec vis; habuit, non habet;

    desiderat, requirit, indiget,

    Cic. Tusc. 1, 36, 87; cf.

    the context: carere igitur hoc significat, egere eo quod habere velis,

    id. ib. §

    88: non caret is qui non desiderat,

    id. Sen. 14, 47.

    Lewis & Short latin dictionary > careo

  • 6 poplice

    pūblĭcus (in inscrr. also POBLICVS and POPLICVS), a, um, adj. [contr. from populicus, from populus], of or belonging to the people, State, or community; that is done for the sake or at the expense of the State; public, common.
    I.
    Lit.: multi suam rem bene gessere et publicam patriā procul, the business of the State, Enn. ap. Cic. Fam. 7, 6, 1 (Trag. v. 295 Vahl.):

    publica magnificentia (opp. privata luxuria),

    Cic. Mur. 36, 76:

    sacrificia publica ac privata,

    Caes. B. G. 6, 12:

    injuriae,

    done to the State, id. ib. 1, 12:

    litterae testimonium,

    Cic. Verr. 2, 3, 31, § 74:

    memoria publica recensionis tabulis publicis impressa,

    id. Mil. 27, 73:

    pecunia,

    id. Agr. 2, 30, 82:

    publicum funus,

    at the public expense, Plin. Ep. 2, 1 init.:

    defunctum senatus publico funere honoravit,

    Suet. Vit. 3:

    causa,

    an affair of State, Liv. 2, 56;

    also,

    a criminal process, Cic. Rosc. Am. 21, 59:

    in causis judiciisque publicis,

    id. Div. in Caecil. 1, 1:

    largitiones,

    Sall. C. 37, 7: res publica, the commonwealth, the State; v. publicus ludus, Hor. C. 4, 2, 42:

    in publica commoda peccare,

    id. Ep. 2, 1, 3:

    incisa notis marmora publicis,

    id. C. 4, 8, 13.—
    B.
    Subst.
    1.
    pūblĭcūs, i, m.
    a.
    A public officer, public functionary, magistrate:

    si quis aut privatus aut publicus, etc.,

    Caes. B. G. 6, 12: metuit publicos, the police, Plaut. Truc. 2, 7, 6.—
    b.
    A public slave or servant, an attendant upon a college of augurs, etc., Inscr. Orell. 24, 68 sq.; 2470; 2853 al.—
    2.
    publĭcum, i, n.
    a.
    Possessions of the State, public territory, communal property:

    publicum Campanum,

    Cic. Agr. 2, 30, 82.—
    b.
    The public purse, the public coffers or treasury, public income, revenue, etc.: solitus non modo in publico ( in public, openly; v. under II. b.), sed etiam de publico convivari, at public cost, Cic. Verr. 2, 3, 44, § 105:

    bona alicujus vendere et in publicum redigere,

    into the public treasury, for public use, Liv. 4, 15 fin.:

    in publicum emere,

    id. 39, 44; 26, 27:

    mille et ducenta talenta praedae in publicum retulit,

    Nep. Timoth. 1, 2:

    publicis male redemptis,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 11, § 33:

    conducere publica,

    to farm the public revenues, Hor. Ep. 1, 1, 77:

    habere publicum,

    to be a farmer of the public revenues, Plaut. Truc. 1, 2, 41:

    frui publico,

    Cic. Prov. Cons. 5, 12; Dig. 39, 4, 1, § 1:

    publicum quadragesimae in Asiā egit,

    Suet. Vesp. 1:

    publicum agitare,

    Sen. Ep. 119, 5:

    pessimo publico facere,

    to the injury of the State, Liv. 2, 1, 1.—
    (β).
    Transf.: qui hoc salutationum publicum exercet, who receives pay (like a porter) for admitting to an audience, Sen. Const. 14, 4. —
    c.
    The archives of the State, public records:

    ut scriptum in publico in litteris exstat,

    Varr. R. R. 2, 11, 10.—
    d.
    The commonwealth, State, community, city:

    consulere in publicum,

    to deliberate for the public weal, Plin. Ep. 9, 13, 21.—
    II.
    Transf., common, general, public (as adj. rare, and mostly poet.):

    publica lex hominum,

    Pers. 5, 98:

    juvenum Publica cura,

    Hor. C. 2, 8, 7:

    usus,

    id. Ep. 2, 1, 92:

    favor,

    the favor of all, Ov. P. 4, 14, 56:

    lux publica mundi,

    the sun, id. M. 2, 35:

    verba,

    common, usual, id. Am. 3, 7, 12; id. A. A. 1, 144; Sen. Ep. 3, 1; 59, 1:

    moneta,

    current, Vulg. Gen. 23, 16.— Hence,
    2.
    Substt. *
    a.
    publica, ae, f., a public woman, Sen. Ep. 88, 37.—
    b.
    pu-blicum, i, n., a public place, publicity (freq. and class.):

    NEVE IN POPLICOD NEVE IN PREIVATOD, S. C. de Bacchan.: IN. POPLICO, Tab. Bantin. lin. 3: in publico esse non audet, includit se domi,

    Cic. Verr. 2, 5, 35, § 92:

    summa in publico copia,

    id. Tusc. 5, 35, 102:

    epistulam in publico proponere,

    publicly, id. Att. 8, 9, 2:

    prodire in publicum,

    to go out in public, id. Verr. 2, 1, 31, § 80:

    egredi,

    Tac. H. 4, 49:

    carere publico,

    not to go out in public, to remain at home, Cic. Mil. 7, 18:

    abstinere publico,

    Tac. A. 3, 3; Suet. Claud. 36:

    lectica per publicum vehi,

    id. Ner. 9:

    oratio, quam nuper in publicum dedi,

    published, Plin. Ep. 8, 3, 2.—
    B.
    General, in a bad sense, i. e. common, ordinary, bad (very rare):

    structura carminis,

    Ov. P. 4, 13, 4:

    vatem, cui non sit publica vena,

    Juv. 7, 53:

    sermo non publici saporis,

    Petr. 3.—Hence, adv.: pu-blĭcē ( poplice).
    A.
    On account, at the cost, in behalf, or in charge of the State:

    haud scio mali quid ortum ex hoc sit publice,

    Ter. Ad. 3, 3, 89:

    AES. ARGENTVM. AVRVMVE. PVPLICE. SIGNANTO,

    to provide with the public stamp, Cic. Leg. 3, 3, 6: VT BONA EIVS POPLICE POSSIDEANTVR FACITO, for the State, in charge of the State, Tab. Bantin. lin. 9:

    sunt illustriora, quae publice fiunt,

    Cic. Rep. 3, 12, 21:

    disciplina puerilis publice exposita,

    on the part of the State, by the State, id. ib. 4, 3, 3:

    publice interfici,

    by order of the State, id. Brut. 62, 224:

    legationis princeps publice dixit,

    in the name of the State, id. Verr. 2, 3, 44, § 105:

    publice maximam putant esse laudem, quam latissime a suis finibus vacare agros,

    in a national point of view, Caes. B. G. 4, 3:

    frumentum, quod Aedui essent publice polliciti,

    for the State, in the name of the State, id. ib. 1, 16:

    gratiam atque amicitiam publice privatimque petere,

    on behalf of the public, and as individuals, id. ib. 5, 55 fin.; id. B. C. 2, 16:

    ea privatim et publice rapere,

    Sall. C. 11, 6:

    potius publice quam privatim amicitiam populi Ron ani colere,

    id. J. 8, 2; id. C. 49, 3:

    Minucius eandem publice curationem agens, quam Maelius privatim agendam susceperat,

    Liv. 4, 13:

    neque publice neque privatim,

    Cic. Verr. 2, 1, 6, § 16:

    ut filiae ejus publice alerentur,

    at the public expense, Nep. Arist. 3, 3: in urbe, celeberrimo loco elatus publice, id. Dion, 10, 3; cf. Liv. 5, 55; Plin. 33, 1, 4, § 11.—
    B.
    Generally, all together, universally:

    exulatum publice ire,

    Liv. 5, 53 fin.; Dig. 39, 2, 24:

    Labeo consulentibus de jure publice responsitavit,

    all without exception, Gell. 13, 10, 1.—
    C.
    Before the people, openly, publicly, = palam (only post-class.):

    publice disserere,

    Gell. 17, 21, 1:

    virtutem Claudii publice praedicare,

    Treb. Pol. Claud. 17:

    rumor publice crebuerat,

    App. M. 10, p. 247, 16; id. Mag. p. 276, 35; id. M. 2, p. 118, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > poplice

  • 7 publica

    pūblĭcus (in inscrr. also POBLICVS and POPLICVS), a, um, adj. [contr. from populicus, from populus], of or belonging to the people, State, or community; that is done for the sake or at the expense of the State; public, common.
    I.
    Lit.: multi suam rem bene gessere et publicam patriā procul, the business of the State, Enn. ap. Cic. Fam. 7, 6, 1 (Trag. v. 295 Vahl.):

    publica magnificentia (opp. privata luxuria),

    Cic. Mur. 36, 76:

    sacrificia publica ac privata,

    Caes. B. G. 6, 12:

    injuriae,

    done to the State, id. ib. 1, 12:

    litterae testimonium,

    Cic. Verr. 2, 3, 31, § 74:

    memoria publica recensionis tabulis publicis impressa,

    id. Mil. 27, 73:

    pecunia,

    id. Agr. 2, 30, 82:

    publicum funus,

    at the public expense, Plin. Ep. 2, 1 init.:

    defunctum senatus publico funere honoravit,

    Suet. Vit. 3:

    causa,

    an affair of State, Liv. 2, 56;

    also,

    a criminal process, Cic. Rosc. Am. 21, 59:

    in causis judiciisque publicis,

    id. Div. in Caecil. 1, 1:

    largitiones,

    Sall. C. 37, 7: res publica, the commonwealth, the State; v. publicus ludus, Hor. C. 4, 2, 42:

    in publica commoda peccare,

    id. Ep. 2, 1, 3:

    incisa notis marmora publicis,

    id. C. 4, 8, 13.—
    B.
    Subst.
    1.
    pūblĭcūs, i, m.
    a.
    A public officer, public functionary, magistrate:

    si quis aut privatus aut publicus, etc.,

    Caes. B. G. 6, 12: metuit publicos, the police, Plaut. Truc. 2, 7, 6.—
    b.
    A public slave or servant, an attendant upon a college of augurs, etc., Inscr. Orell. 24, 68 sq.; 2470; 2853 al.—
    2.
    publĭcum, i, n.
    a.
    Possessions of the State, public territory, communal property:

    publicum Campanum,

    Cic. Agr. 2, 30, 82.—
    b.
    The public purse, the public coffers or treasury, public income, revenue, etc.: solitus non modo in publico ( in public, openly; v. under II. b.), sed etiam de publico convivari, at public cost, Cic. Verr. 2, 3, 44, § 105:

    bona alicujus vendere et in publicum redigere,

    into the public treasury, for public use, Liv. 4, 15 fin.:

    in publicum emere,

    id. 39, 44; 26, 27:

    mille et ducenta talenta praedae in publicum retulit,

    Nep. Timoth. 1, 2:

    publicis male redemptis,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 11, § 33:

    conducere publica,

    to farm the public revenues, Hor. Ep. 1, 1, 77:

    habere publicum,

    to be a farmer of the public revenues, Plaut. Truc. 1, 2, 41:

    frui publico,

    Cic. Prov. Cons. 5, 12; Dig. 39, 4, 1, § 1:

    publicum quadragesimae in Asiā egit,

    Suet. Vesp. 1:

    publicum agitare,

    Sen. Ep. 119, 5:

    pessimo publico facere,

    to the injury of the State, Liv. 2, 1, 1.—
    (β).
    Transf.: qui hoc salutationum publicum exercet, who receives pay (like a porter) for admitting to an audience, Sen. Const. 14, 4. —
    c.
    The archives of the State, public records:

    ut scriptum in publico in litteris exstat,

    Varr. R. R. 2, 11, 10.—
    d.
    The commonwealth, State, community, city:

    consulere in publicum,

    to deliberate for the public weal, Plin. Ep. 9, 13, 21.—
    II.
    Transf., common, general, public (as adj. rare, and mostly poet.):

    publica lex hominum,

    Pers. 5, 98:

    juvenum Publica cura,

    Hor. C. 2, 8, 7:

    usus,

    id. Ep. 2, 1, 92:

    favor,

    the favor of all, Ov. P. 4, 14, 56:

    lux publica mundi,

    the sun, id. M. 2, 35:

    verba,

    common, usual, id. Am. 3, 7, 12; id. A. A. 1, 144; Sen. Ep. 3, 1; 59, 1:

    moneta,

    current, Vulg. Gen. 23, 16.— Hence,
    2.
    Substt. *
    a.
    publica, ae, f., a public woman, Sen. Ep. 88, 37.—
    b.
    pu-blicum, i, n., a public place, publicity (freq. and class.):

    NEVE IN POPLICOD NEVE IN PREIVATOD, S. C. de Bacchan.: IN. POPLICO, Tab. Bantin. lin. 3: in publico esse non audet, includit se domi,

    Cic. Verr. 2, 5, 35, § 92:

    summa in publico copia,

    id. Tusc. 5, 35, 102:

    epistulam in publico proponere,

    publicly, id. Att. 8, 9, 2:

    prodire in publicum,

    to go out in public, id. Verr. 2, 1, 31, § 80:

    egredi,

    Tac. H. 4, 49:

    carere publico,

    not to go out in public, to remain at home, Cic. Mil. 7, 18:

    abstinere publico,

    Tac. A. 3, 3; Suet. Claud. 36:

    lectica per publicum vehi,

    id. Ner. 9:

    oratio, quam nuper in publicum dedi,

    published, Plin. Ep. 8, 3, 2.—
    B.
    General, in a bad sense, i. e. common, ordinary, bad (very rare):

    structura carminis,

    Ov. P. 4, 13, 4:

    vatem, cui non sit publica vena,

    Juv. 7, 53:

    sermo non publici saporis,

    Petr. 3.—Hence, adv.: pu-blĭcē ( poplice).
    A.
    On account, at the cost, in behalf, or in charge of the State:

    haud scio mali quid ortum ex hoc sit publice,

    Ter. Ad. 3, 3, 89:

    AES. ARGENTVM. AVRVMVE. PVPLICE. SIGNANTO,

    to provide with the public stamp, Cic. Leg. 3, 3, 6: VT BONA EIVS POPLICE POSSIDEANTVR FACITO, for the State, in charge of the State, Tab. Bantin. lin. 9:

    sunt illustriora, quae publice fiunt,

    Cic. Rep. 3, 12, 21:

    disciplina puerilis publice exposita,

    on the part of the State, by the State, id. ib. 4, 3, 3:

    publice interfici,

    by order of the State, id. Brut. 62, 224:

    legationis princeps publice dixit,

    in the name of the State, id. Verr. 2, 3, 44, § 105:

    publice maximam putant esse laudem, quam latissime a suis finibus vacare agros,

    in a national point of view, Caes. B. G. 4, 3:

    frumentum, quod Aedui essent publice polliciti,

    for the State, in the name of the State, id. ib. 1, 16:

    gratiam atque amicitiam publice privatimque petere,

    on behalf of the public, and as individuals, id. ib. 5, 55 fin.; id. B. C. 2, 16:

    ea privatim et publice rapere,

    Sall. C. 11, 6:

    potius publice quam privatim amicitiam populi Ron ani colere,

    id. J. 8, 2; id. C. 49, 3:

    Minucius eandem publice curationem agens, quam Maelius privatim agendam susceperat,

    Liv. 4, 13:

    neque publice neque privatim,

    Cic. Verr. 2, 1, 6, § 16:

    ut filiae ejus publice alerentur,

    at the public expense, Nep. Arist. 3, 3: in urbe, celeberrimo loco elatus publice, id. Dion, 10, 3; cf. Liv. 5, 55; Plin. 33, 1, 4, § 11.—
    B.
    Generally, all together, universally:

    exulatum publice ire,

    Liv. 5, 53 fin.; Dig. 39, 2, 24:

    Labeo consulentibus de jure publice responsitavit,

    all without exception, Gell. 13, 10, 1.—
    C.
    Before the people, openly, publicly, = palam (only post-class.):

    publice disserere,

    Gell. 17, 21, 1:

    virtutem Claudii publice praedicare,

    Treb. Pol. Claud. 17:

    rumor publice crebuerat,

    App. M. 10, p. 247, 16; id. Mag. p. 276, 35; id. M. 2, p. 118, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > publica

  • 8 publicum

    pūblĭcus (in inscrr. also POBLICVS and POPLICVS), a, um, adj. [contr. from populicus, from populus], of or belonging to the people, State, or community; that is done for the sake or at the expense of the State; public, common.
    I.
    Lit.: multi suam rem bene gessere et publicam patriā procul, the business of the State, Enn. ap. Cic. Fam. 7, 6, 1 (Trag. v. 295 Vahl.):

    publica magnificentia (opp. privata luxuria),

    Cic. Mur. 36, 76:

    sacrificia publica ac privata,

    Caes. B. G. 6, 12:

    injuriae,

    done to the State, id. ib. 1, 12:

    litterae testimonium,

    Cic. Verr. 2, 3, 31, § 74:

    memoria publica recensionis tabulis publicis impressa,

    id. Mil. 27, 73:

    pecunia,

    id. Agr. 2, 30, 82:

    publicum funus,

    at the public expense, Plin. Ep. 2, 1 init.:

    defunctum senatus publico funere honoravit,

    Suet. Vit. 3:

    causa,

    an affair of State, Liv. 2, 56;

    also,

    a criminal process, Cic. Rosc. Am. 21, 59:

    in causis judiciisque publicis,

    id. Div. in Caecil. 1, 1:

    largitiones,

    Sall. C. 37, 7: res publica, the commonwealth, the State; v. publicus ludus, Hor. C. 4, 2, 42:

    in publica commoda peccare,

    id. Ep. 2, 1, 3:

    incisa notis marmora publicis,

    id. C. 4, 8, 13.—
    B.
    Subst.
    1.
    pūblĭcūs, i, m.
    a.
    A public officer, public functionary, magistrate:

    si quis aut privatus aut publicus, etc.,

    Caes. B. G. 6, 12: metuit publicos, the police, Plaut. Truc. 2, 7, 6.—
    b.
    A public slave or servant, an attendant upon a college of augurs, etc., Inscr. Orell. 24, 68 sq.; 2470; 2853 al.—
    2.
    publĭcum, i, n.
    a.
    Possessions of the State, public territory, communal property:

    publicum Campanum,

    Cic. Agr. 2, 30, 82.—
    b.
    The public purse, the public coffers or treasury, public income, revenue, etc.: solitus non modo in publico ( in public, openly; v. under II. b.), sed etiam de publico convivari, at public cost, Cic. Verr. 2, 3, 44, § 105:

    bona alicujus vendere et in publicum redigere,

    into the public treasury, for public use, Liv. 4, 15 fin.:

    in publicum emere,

    id. 39, 44; 26, 27:

    mille et ducenta talenta praedae in publicum retulit,

    Nep. Timoth. 1, 2:

    publicis male redemptis,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 11, § 33:

    conducere publica,

    to farm the public revenues, Hor. Ep. 1, 1, 77:

    habere publicum,

    to be a farmer of the public revenues, Plaut. Truc. 1, 2, 41:

    frui publico,

    Cic. Prov. Cons. 5, 12; Dig. 39, 4, 1, § 1:

    publicum quadragesimae in Asiā egit,

    Suet. Vesp. 1:

    publicum agitare,

    Sen. Ep. 119, 5:

    pessimo publico facere,

    to the injury of the State, Liv. 2, 1, 1.—
    (β).
    Transf.: qui hoc salutationum publicum exercet, who receives pay (like a porter) for admitting to an audience, Sen. Const. 14, 4. —
    c.
    The archives of the State, public records:

    ut scriptum in publico in litteris exstat,

    Varr. R. R. 2, 11, 10.—
    d.
    The commonwealth, State, community, city:

    consulere in publicum,

    to deliberate for the public weal, Plin. Ep. 9, 13, 21.—
    II.
    Transf., common, general, public (as adj. rare, and mostly poet.):

    publica lex hominum,

    Pers. 5, 98:

    juvenum Publica cura,

    Hor. C. 2, 8, 7:

    usus,

    id. Ep. 2, 1, 92:

    favor,

    the favor of all, Ov. P. 4, 14, 56:

    lux publica mundi,

    the sun, id. M. 2, 35:

    verba,

    common, usual, id. Am. 3, 7, 12; id. A. A. 1, 144; Sen. Ep. 3, 1; 59, 1:

    moneta,

    current, Vulg. Gen. 23, 16.— Hence,
    2.
    Substt. *
    a.
    publica, ae, f., a public woman, Sen. Ep. 88, 37.—
    b.
    pu-blicum, i, n., a public place, publicity (freq. and class.):

    NEVE IN POPLICOD NEVE IN PREIVATOD, S. C. de Bacchan.: IN. POPLICO, Tab. Bantin. lin. 3: in publico esse non audet, includit se domi,

    Cic. Verr. 2, 5, 35, § 92:

    summa in publico copia,

    id. Tusc. 5, 35, 102:

    epistulam in publico proponere,

    publicly, id. Att. 8, 9, 2:

    prodire in publicum,

    to go out in public, id. Verr. 2, 1, 31, § 80:

    egredi,

    Tac. H. 4, 49:

    carere publico,

    not to go out in public, to remain at home, Cic. Mil. 7, 18:

    abstinere publico,

    Tac. A. 3, 3; Suet. Claud. 36:

    lectica per publicum vehi,

    id. Ner. 9:

    oratio, quam nuper in publicum dedi,

    published, Plin. Ep. 8, 3, 2.—
    B.
    General, in a bad sense, i. e. common, ordinary, bad (very rare):

    structura carminis,

    Ov. P. 4, 13, 4:

    vatem, cui non sit publica vena,

    Juv. 7, 53:

    sermo non publici saporis,

    Petr. 3.—Hence, adv.: pu-blĭcē ( poplice).
    A.
    On account, at the cost, in behalf, or in charge of the State:

    haud scio mali quid ortum ex hoc sit publice,

    Ter. Ad. 3, 3, 89:

    AES. ARGENTVM. AVRVMVE. PVPLICE. SIGNANTO,

    to provide with the public stamp, Cic. Leg. 3, 3, 6: VT BONA EIVS POPLICE POSSIDEANTVR FACITO, for the State, in charge of the State, Tab. Bantin. lin. 9:

    sunt illustriora, quae publice fiunt,

    Cic. Rep. 3, 12, 21:

    disciplina puerilis publice exposita,

    on the part of the State, by the State, id. ib. 4, 3, 3:

    publice interfici,

    by order of the State, id. Brut. 62, 224:

    legationis princeps publice dixit,

    in the name of the State, id. Verr. 2, 3, 44, § 105:

    publice maximam putant esse laudem, quam latissime a suis finibus vacare agros,

    in a national point of view, Caes. B. G. 4, 3:

    frumentum, quod Aedui essent publice polliciti,

    for the State, in the name of the State, id. ib. 1, 16:

    gratiam atque amicitiam publice privatimque petere,

    on behalf of the public, and as individuals, id. ib. 5, 55 fin.; id. B. C. 2, 16:

    ea privatim et publice rapere,

    Sall. C. 11, 6:

    potius publice quam privatim amicitiam populi Ron ani colere,

    id. J. 8, 2; id. C. 49, 3:

    Minucius eandem publice curationem agens, quam Maelius privatim agendam susceperat,

    Liv. 4, 13:

    neque publice neque privatim,

    Cic. Verr. 2, 1, 6, § 16:

    ut filiae ejus publice alerentur,

    at the public expense, Nep. Arist. 3, 3: in urbe, celeberrimo loco elatus publice, id. Dion, 10, 3; cf. Liv. 5, 55; Plin. 33, 1, 4, § 11.—
    B.
    Generally, all together, universally:

    exulatum publice ire,

    Liv. 5, 53 fin.; Dig. 39, 2, 24:

    Labeo consulentibus de jure publice responsitavit,

    all without exception, Gell. 13, 10, 1.—
    C.
    Before the people, openly, publicly, = palam (only post-class.):

    publice disserere,

    Gell. 17, 21, 1:

    virtutem Claudii publice praedicare,

    Treb. Pol. Claud. 17:

    rumor publice crebuerat,

    App. M. 10, p. 247, 16; id. Mag. p. 276, 35; id. M. 2, p. 118, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > publicum

  • 9 publicus

    pūblĭcus (in inscrr. also POBLICVS and POPLICVS), a, um, adj. [contr. from populicus, from populus], of or belonging to the people, State, or community; that is done for the sake or at the expense of the State; public, common.
    I.
    Lit.: multi suam rem bene gessere et publicam patriā procul, the business of the State, Enn. ap. Cic. Fam. 7, 6, 1 (Trag. v. 295 Vahl.):

    publica magnificentia (opp. privata luxuria),

    Cic. Mur. 36, 76:

    sacrificia publica ac privata,

    Caes. B. G. 6, 12:

    injuriae,

    done to the State, id. ib. 1, 12:

    litterae testimonium,

    Cic. Verr. 2, 3, 31, § 74:

    memoria publica recensionis tabulis publicis impressa,

    id. Mil. 27, 73:

    pecunia,

    id. Agr. 2, 30, 82:

    publicum funus,

    at the public expense, Plin. Ep. 2, 1 init.:

    defunctum senatus publico funere honoravit,

    Suet. Vit. 3:

    causa,

    an affair of State, Liv. 2, 56;

    also,

    a criminal process, Cic. Rosc. Am. 21, 59:

    in causis judiciisque publicis,

    id. Div. in Caecil. 1, 1:

    largitiones,

    Sall. C. 37, 7: res publica, the commonwealth, the State; v. publicus ludus, Hor. C. 4, 2, 42:

    in publica commoda peccare,

    id. Ep. 2, 1, 3:

    incisa notis marmora publicis,

    id. C. 4, 8, 13.—
    B.
    Subst.
    1.
    pūblĭcūs, i, m.
    a.
    A public officer, public functionary, magistrate:

    si quis aut privatus aut publicus, etc.,

    Caes. B. G. 6, 12: metuit publicos, the police, Plaut. Truc. 2, 7, 6.—
    b.
    A public slave or servant, an attendant upon a college of augurs, etc., Inscr. Orell. 24, 68 sq.; 2470; 2853 al.—
    2.
    publĭcum, i, n.
    a.
    Possessions of the State, public territory, communal property:

    publicum Campanum,

    Cic. Agr. 2, 30, 82.—
    b.
    The public purse, the public coffers or treasury, public income, revenue, etc.: solitus non modo in publico ( in public, openly; v. under II. b.), sed etiam de publico convivari, at public cost, Cic. Verr. 2, 3, 44, § 105:

    bona alicujus vendere et in publicum redigere,

    into the public treasury, for public use, Liv. 4, 15 fin.:

    in publicum emere,

    id. 39, 44; 26, 27:

    mille et ducenta talenta praedae in publicum retulit,

    Nep. Timoth. 1, 2:

    publicis male redemptis,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 11, § 33:

    conducere publica,

    to farm the public revenues, Hor. Ep. 1, 1, 77:

    habere publicum,

    to be a farmer of the public revenues, Plaut. Truc. 1, 2, 41:

    frui publico,

    Cic. Prov. Cons. 5, 12; Dig. 39, 4, 1, § 1:

    publicum quadragesimae in Asiā egit,

    Suet. Vesp. 1:

    publicum agitare,

    Sen. Ep. 119, 5:

    pessimo publico facere,

    to the injury of the State, Liv. 2, 1, 1.—
    (β).
    Transf.: qui hoc salutationum publicum exercet, who receives pay (like a porter) for admitting to an audience, Sen. Const. 14, 4. —
    c.
    The archives of the State, public records:

    ut scriptum in publico in litteris exstat,

    Varr. R. R. 2, 11, 10.—
    d.
    The commonwealth, State, community, city:

    consulere in publicum,

    to deliberate for the public weal, Plin. Ep. 9, 13, 21.—
    II.
    Transf., common, general, public (as adj. rare, and mostly poet.):

    publica lex hominum,

    Pers. 5, 98:

    juvenum Publica cura,

    Hor. C. 2, 8, 7:

    usus,

    id. Ep. 2, 1, 92:

    favor,

    the favor of all, Ov. P. 4, 14, 56:

    lux publica mundi,

    the sun, id. M. 2, 35:

    verba,

    common, usual, id. Am. 3, 7, 12; id. A. A. 1, 144; Sen. Ep. 3, 1; 59, 1:

    moneta,

    current, Vulg. Gen. 23, 16.— Hence,
    2.
    Substt. *
    a.
    publica, ae, f., a public woman, Sen. Ep. 88, 37.—
    b.
    pu-blicum, i, n., a public place, publicity (freq. and class.):

    NEVE IN POPLICOD NEVE IN PREIVATOD, S. C. de Bacchan.: IN. POPLICO, Tab. Bantin. lin. 3: in publico esse non audet, includit se domi,

    Cic. Verr. 2, 5, 35, § 92:

    summa in publico copia,

    id. Tusc. 5, 35, 102:

    epistulam in publico proponere,

    publicly, id. Att. 8, 9, 2:

    prodire in publicum,

    to go out in public, id. Verr. 2, 1, 31, § 80:

    egredi,

    Tac. H. 4, 49:

    carere publico,

    not to go out in public, to remain at home, Cic. Mil. 7, 18:

    abstinere publico,

    Tac. A. 3, 3; Suet. Claud. 36:

    lectica per publicum vehi,

    id. Ner. 9:

    oratio, quam nuper in publicum dedi,

    published, Plin. Ep. 8, 3, 2.—
    B.
    General, in a bad sense, i. e. common, ordinary, bad (very rare):

    structura carminis,

    Ov. P. 4, 13, 4:

    vatem, cui non sit publica vena,

    Juv. 7, 53:

    sermo non publici saporis,

    Petr. 3.—Hence, adv.: pu-blĭcē ( poplice).
    A.
    On account, at the cost, in behalf, or in charge of the State:

    haud scio mali quid ortum ex hoc sit publice,

    Ter. Ad. 3, 3, 89:

    AES. ARGENTVM. AVRVMVE. PVPLICE. SIGNANTO,

    to provide with the public stamp, Cic. Leg. 3, 3, 6: VT BONA EIVS POPLICE POSSIDEANTVR FACITO, for the State, in charge of the State, Tab. Bantin. lin. 9:

    sunt illustriora, quae publice fiunt,

    Cic. Rep. 3, 12, 21:

    disciplina puerilis publice exposita,

    on the part of the State, by the State, id. ib. 4, 3, 3:

    publice interfici,

    by order of the State, id. Brut. 62, 224:

    legationis princeps publice dixit,

    in the name of the State, id. Verr. 2, 3, 44, § 105:

    publice maximam putant esse laudem, quam latissime a suis finibus vacare agros,

    in a national point of view, Caes. B. G. 4, 3:

    frumentum, quod Aedui essent publice polliciti,

    for the State, in the name of the State, id. ib. 1, 16:

    gratiam atque amicitiam publice privatimque petere,

    on behalf of the public, and as individuals, id. ib. 5, 55 fin.; id. B. C. 2, 16:

    ea privatim et publice rapere,

    Sall. C. 11, 6:

    potius publice quam privatim amicitiam populi Ron ani colere,

    id. J. 8, 2; id. C. 49, 3:

    Minucius eandem publice curationem agens, quam Maelius privatim agendam susceperat,

    Liv. 4, 13:

    neque publice neque privatim,

    Cic. Verr. 2, 1, 6, § 16:

    ut filiae ejus publice alerentur,

    at the public expense, Nep. Arist. 3, 3: in urbe, celeberrimo loco elatus publice, id. Dion, 10, 3; cf. Liv. 5, 55; Plin. 33, 1, 4, § 11.—
    B.
    Generally, all together, universally:

    exulatum publice ire,

    Liv. 5, 53 fin.; Dig. 39, 2, 24:

    Labeo consulentibus de jure publice responsitavit,

    all without exception, Gell. 13, 10, 1.—
    C.
    Before the people, openly, publicly, = palam (only post-class.):

    publice disserere,

    Gell. 17, 21, 1:

    virtutem Claudii publice praedicare,

    Treb. Pol. Claud. 17:

    rumor publice crebuerat,

    App. M. 10, p. 247, 16; id. Mag. p. 276, 35; id. M. 2, p. 118, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > publicus

  • 10 pūblicus

        pūblicus adj.    [populus], of the people, of the state, done for the state, public, common: rem bene gerere publicam, the business of the state, Enn. ap. C.: sacrificia publica ac privata, Cs.: iniuriae, to the state, Cs.: litterae testimonium: causa, an affair of state, L.: causam publicam dicere, i. e. a criminal prosecution: in causis iudiciisque publicis: largitiones, S.: ludus, H.: incisa notis marmora publicis, H.—In the phrase, res publica (often written res <*>.: less correctly as one word, respublica), a commonwealth, state, republic: ne quid detrimenti res p. caperet, S.: res R. publica: tria genera rerum p.: delere rem p.: senatūs consultis e re p. factis, for the public good: faceret quod e re p. fideque suā duceret, L.: aetatem a re p. procul habendam decrevi, from public life, S.: res p. suas retinere.—As subst n., possessions of the state, public property, state treasury, public revenue: qui (agri) in publicum Campanum incurrebant, the public lands: nihil neque privati neque publici in Siciliā reliquisse: de publico nummos accipere: de publico convivari, at public cost: bona in publicum redigere, into the public treasury, L.: frumenti quod inventum est, in publicum conferunt, the public granaries, Cs.: publicis male redemptis: conducere publica, farm the public revenues, H.: publicorum societates, i. e. of farmers of the revenue: magister scripturae et sex publicorum, i. e. branches of the revenue: frui publico: pessimo publico facere, to the injury of the state, L.— Common, general, public: aqua publica in privatum agrum fluens, L.: usus, H.: favor, the favor of all, O.: lux publica mundi, the sun, O.: verba, common, usual, O.—As subst n., a public place, publicity: pernoctare in publico: relatis in publicum Cornibus, Cs.: summa in publico copia: epistulam in publico proponere, publicly: prodire in publicum, go out in public: carere publico, be in retirement.—General, common, ordinary, vulgar: structura carminis, O.: vatem, cui non sit publica vena, Iu.
    * * *
    publica, publicum ADJ
    public; common, of the people/state; official

    Latin-English dictionary > pūblicus

  • 11 publicus

    pūblĭcus, a, um [st2]1 [-] qui concerne l'Etat, qui intéresse le public, qui se fait au profit de l'Etat, qui se fait aux frais de l'Etat. [st2]2 [-] qui est à l'usage de tous, public, commun, universel, général. [st2]3 [-] banal, ordinaire, commun, mauvais, vulgaire, bas, trivial.    - Caesar non solum publicas, sed etiam privatas injurias ultus est, Caes. BG. 1, 12: César vengea non seulement l'injure porté à l'Etat mais aussi celle qui touchait sa famille.    - causa publica, Liv. 2. 56: une affaire d'Etat.    - verba publica: les mots courants, le vocabulaire de tout le monde.    - lux publica mundi, Ov. M. 2. 35: [lumière qui appartient à tout le monde] = le soleil.    - publica commoda: biens publics.    - publicus, i, m. Caes. Plaut.: fonctionnaire public, magistrat.    - publicus, i, m. Juv. Inscr.: esclave public.
    * * *
    pūblĭcus, a, um [st2]1 [-] qui concerne l'Etat, qui intéresse le public, qui se fait au profit de l'Etat, qui se fait aux frais de l'Etat. [st2]2 [-] qui est à l'usage de tous, public, commun, universel, général. [st2]3 [-] banal, ordinaire, commun, mauvais, vulgaire, bas, trivial.    - Caesar non solum publicas, sed etiam privatas injurias ultus est, Caes. BG. 1, 12: César vengea non seulement l'injure porté à l'Etat mais aussi celle qui touchait sa famille.    - causa publica, Liv. 2. 56: une affaire d'Etat.    - verba publica: les mots courants, le vocabulaire de tout le monde.    - lux publica mundi, Ov. M. 2. 35: [lumière qui appartient à tout le monde] = le soleil.    - publica commoda: biens publics.    - publicus, i, m. Caes. Plaut.: fonctionnaire public, magistrat.    - publicus, i, m. Juv. Inscr.: esclave public.
    * * *
        Publicus, pen. cor. Adiectiuum. Public, Commun, et appartenant à touts.
    \
        Iam publicum quidem omnium est tabulata, etc. Plin. Commun à touts.
    \
        Vectigalia publica. Vlpianus. Le demaine et revenu du peuple et de la ville.
    \
        Verba publica. Ouid. Desquels chascun use.
    \
        Via publica. Ouid. Chemin commun et passant, Le grand chemin.
    \
        Nemo forum aut publicum aspicere volebat. Liu. Personne ne se vouloit trouver ne en place publique, ne devant le peuple.
    \
        Carere publico. Cic. Ne se monstrer point devant le peuple, Ne sortir point de sa maison. Vide CAREO.
    \
        Per publicum vehi. Suet. Publiquement, Devant tout le monde.
    \
        Non audere esse in publico. Cic. Ne s'oser monstrer.
    \
        Publicum, aliquando significat vectigal. Cic. Le demaine et revenu du peuple.

    Dictionarium latinogallicum > publicus

  • 12 lux

    lūx, lūcis, f. (zu Wz. leuk, luk, griech. λευκός, ahd. liocht), das in der Natur verbreitete Licht, die ausgeströmte Lichtmasse, das Sonnenlicht, I) eig. u. übtr.: A) eig.: 1) im allg.: solis, Cic.: lux aestiva, das Sommerlicht, Verg.: diurna, das Tageslicht, Lucr. 6, 848: brumalis, Winterlicht, Winterzeit, Ov.: luce od. solis luce clarius, Cic.: vom Licht des Mondes u. der Sterne, sub luce maligna (lunae), Verg. – u. übh. Licht, Glanz, die leuchtende u. glänzende Körper von sich strahlen, lux aena, der Glanz des Erzes, Verg.: lychnorum, Cic.: gemmae, Plin. – 2) insbes., das Tageslicht, der Tag, ante lucem, vor Tage, Cic.: ad lucem, zum Morgen, am Morgen, Cic. u. Suet.: in lucem, in den hellen Tag hinein, Curt. u. Mart.: prima lux, der anbrechende Tag, Liv.: luce novā od. sub luce, bei Tagesanbruch, Ov.: luce od. luci, am Tage, Plaut., Cic. u.a. (s. Weißenb. Liv. 35, 4, 5): luci palam, Cic.: in luci, bei Lichte, bei Tage, Lucr. 4, 233: cum luci simul, mit Tagesanbruch, Plaut.: cum primo luci (masc.), Plaut. cist. 525. Ter. adelph. 841. Comment. bei Varro LL. 6, 92. Gell. 2, 29, 14: vixdum luce certā, vixdum satis certā luce, Liv.: post solis occasum iam obscurā luce, Liv.: luce clarā, Liv. 23, 10, 7. Auct. b. Hisp. 42, 2: luci claro (masc.), Plaut. aul. 748. Varro sat. Men. 67. 238. 512: in maxima luce, am hellen lichten Tage, Val. Max. 7, 3, 9. – meton., der Tag als Zeitabschnitt, centesima, Cic.: per novem luces, Ov. met. 4, 262: natalis, Geburtstag, Ov.: iugalis, Hochzeitstag, Ov. – B) übtr.: 1) der Himmelskörper, illae quae fulgent luces, Cic. Arat. 96. – 2) das Licht der Welt, Lebenslicht, a) eig.: lucem intueri, Cic., od. videre, leben, Ov.: in lucem suscipi, Cic.: sub lucem dare, gebären, Iuvenc.: in lucem edi, Cic.: luci edi, Cic. poët.: in lucem venire, Manil.: lucem aspicere, Cic.: luce privare, Cic.: cum luce dolorem finire, Ov.: qui hospitio lucis fruitus est annis XXXV III, Corp. inscr. Lat. 10, 4728. – b) meton., das Leben selbst, lux ultima, d.i. der Tod, Verg.: corpora luce carentia, Verg.: lucem propriam accipere (durch die Geburt), Cic.: dah. als Liebkosungswort, mea lux od. lux mea, mein Leben, Cic. u. Ov.: u. so lux, salve! Plaut. – 3) (wie αυγή) das Augenlicht, die Augen, damnum lucis ademptae, Ov.: siccā luce, Rutil. – II) übtr., das Licht, 1) das Licht der Öffentlichkeit, benefacta in luce collocari volunt, wollen in den Vordergrund gestellt (= gesehen) werden, Cic.: Isocrates luce forensi caruit, Cic.: lucem non aspicere, carere publico, Cic.: res occultas in lucem proferre, Cic.: familiam e tenebris in lucem vocavit, zog aus der Dunkelheit ans Licht, Cic. – v. Örtl., in luce Italiae cognosceris, im Angesichte Italiens, Cic.: u. so in luce Asiae versari (Ggstz. se Cappadociae latebris occultare), Cic. – 2) = die Erleuch tung, Aufklärung, historia testis temporum, lux veritatis, Cic.: sententiae auctoris lucem desiderant, Cic.: qui lucem eripere conantur, Klarheit in Nacht zu verwandeln, Cic. – 3) (wie φῶς), das Licht = neues Leben, Hilfe, Rettung, Heil, lucem dispicere coepistis, Cic.: lucem afferre rei publicae, Cic.: lux affulsit civitati, Liv.: lucem ingenii porrigere civibus, Cic.: v. Pers., lux Dardaniae, spes o fidissima Teucrûm, v. Hektor, Verg. – 4) der Glanz, d.i. a) der Glanzpunkt, leuchtende Mittelpunkt, die Sonne, haec urbs, lux orbis terrarum, Cic. Cat. 4, 11. – b) Glanz und Ruhm, genus sine luce, Sil. 8, 248.

    lateinisch-deutsches > lux

  • 13 lux

    lūx, lūcis, f. (zu Wz. leuk, luk, griech. λευκός, ahd. liocht), das in der Natur verbreitete Licht, die ausgeströmte Lichtmasse, das Sonnenlicht, I) eig. u. übtr.: A) eig.: 1) im allg.: solis, Cic.: lux aestiva, das Sommerlicht, Verg.: diurna, das Tageslicht, Lucr. 6, 848: brumalis, Winterlicht, Winterzeit, Ov.: luce od. solis luce clarius, Cic.: vom Licht des Mondes u. der Sterne, sub luce maligna (lunae), Verg. – u. übh. Licht, Glanz, die leuchtende u. glänzende Körper von sich strahlen, lux aena, der Glanz des Erzes, Verg.: lychnorum, Cic.: gemmae, Plin. – 2) insbes., das Tageslicht, der Tag, ante lucem, vor Tage, Cic.: ad lucem, zum Morgen, am Morgen, Cic. u. Suet.: in lucem, in den hellen Tag hinein, Curt. u. Mart.: prima lux, der anbrechende Tag, Liv.: luce novā od. sub luce, bei Tagesanbruch, Ov.: luce od. luci, am Tage, Plaut., Cic. u.a. (s. Weißenb. Liv. 35, 4, 5): luci palam, Cic.: in luci, bei Lichte, bei Tage, Lucr. 4, 233: cum luci simul, mit Tagesanbruch, Plaut.: cum primo luci (masc.), Plaut. cist. 525. Ter. adelph. 841. Comment. bei Varro LL. 6, 92. Gell. 2, 29, 14: vixdum luce certā, vixdum satis certā luce, Liv.: post solis occasum iam obscurā luce, Liv.: luce clarā, Liv. 23, 10, 7. Auct. b. Hisp. 42, 2: luci claro (masc.), Plaut. aul. 748. Varro sat. Men. 67. 238. 512: in maxima luce, am hellen lichten Tage, Val. Max. 7, 3,
    ————
    9. – meton., der Tag als Zeitabschnitt, centesima, Cic.: per novem luces, Ov. met. 4, 262: natalis, Geburtstag, Ov.: iugalis, Hochzeitstag, Ov. – B) übtr.: 1) der Himmelskörper, illae quae fulgent luces, Cic. Arat. 96. – 2) das Licht der Welt, Lebenslicht, a) eig.: lucem intueri, Cic., od. videre, leben, Ov.: in lucem suscipi, Cic.: sub lucem dare, gebären, Iuvenc.: in lucem edi, Cic.: luci edi, Cic. poët.: in lucem venire, Manil.: lucem aspicere, Cic.: luce privare, Cic.: cum luce dolorem finire, Ov.: qui hospitio lucis fruitus est annis XXXV III, Corp. inscr. Lat. 10, 4728. – b) meton., das Leben selbst, lux ultima, d.i. der Tod, Verg.: corpora luce carentia, Verg.: lucem propriam accipere (durch die Geburt), Cic.: dah. als Liebkosungswort, mea lux od. lux mea, mein Leben, Cic. u. Ov.: u. so lux, salve! Plaut. – 3) (wie αυγή) das Augenlicht, die Augen, damnum lucis ademptae, Ov.: siccā luce, Rutil. – II) übtr., das Licht, 1) das Licht der Öffentlichkeit, benefacta in luce collocari volunt, wollen in den Vordergrund gestellt (= gesehen) werden, Cic.: Isocrates luce forensi caruit, Cic.: lucem non aspicere, carere publico, Cic.: res occultas in lucem proferre, Cic.: familiam e tenebris in lucem vocavit, zog aus der Dunkelheit ans Licht, Cic. – v. Örtl., in luce Italiae cognosceris, im Angesichte Italiens, Cic.: u. so in luce Asiae versari (Ggstz. se Cappadociae latebris occultare), Cic. – 2) = die Erleuch-
    ————
    tung, Aufklärung, historia testis temporum, lux veritatis, Cic.: sententiae auctoris lucem desiderant, Cic.: qui lucem eripere conantur, Klarheit in Nacht zu verwandeln, Cic. – 3) (wie φῶς), das Licht = neues Leben, Hilfe, Rettung, Heil, lucem dispicere coepistis, Cic.: lucem afferre rei publicae, Cic.: lux affulsit civitati, Liv.: lucem ingenii porrigere civibus, Cic.: v. Pers., lux Dardaniae, spes o fidissima Teucrûm, v. Hektor, Verg. – 4) der Glanz, d.i. a) der Glanzpunkt, leuchtende Mittelpunkt, die Sonne, haec urbs, lux orbis terrarum, Cic. Cat. 4, 11. – b) Glanz und Ruhm, genus sine luce, Sil. 8, 248.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > lux

См. также в других словарях:

  • maison — Maison, f. penac. Est un manoir assorti de ses membres, Domus, aedes, ium. Et vient du Latin Maneo, dont se fait Mansio, comme qui diroit Mansion. l Italien dit aussi Magione. Si fait l Espagnol Meson. Mais il le fait particulier à logis d… …   Thresor de la langue françoyse

  • trouver — Trouver, Inuenire, Nancisci. Il faut trouver, Inuento est opus. J ay trouvé fort affaire en cet affaire, Negotium reperiri in hac re. Là je trouvay L. Lucius avec lettres, Ibi mihi praesto fuit L. Lucilius cum literis. Trouver quelqu un plus… …   Thresor de la langue françoyse

  • Skins US — Título Skins Creado por Jamie Brittain Bryan Elsley País de origen …   Wikipedia Español

  • monstrer — Monstrer, Arguere, Monstrare, Commonstrare, Indicare, Proponere, Significare, Ostendere. Monstrer et faire apparoir une chose, Arguere. Monstrer et descouvrir les os, Exuere ossa. Monstrer à quelqu un, bailler à regarder, Spectandum dare.… …   Thresor de la langue françoyse

  • LEX — I. LEX Alemannorum, e patriis consuetudinibus primum redacta est in scriptis a Theodorico Rege Francorum, qui floruit A. C. 512. Postea emendatior constituta est a Chlotario II. et Principibus eius, vid. 33. Episcopis, 34. Ducibus, 72. Comitibus …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Liste de locutions latines — Cet article contient une liste de locutions latines présentée par ordre alphabétique. Pour des explications morphologiques et linguistiques générales, consulter l article : Expression latine. Sommaire  A   B … …   Wikipédia en Français

  • USURA — proprie ipse usus est, χρῆσις: postea secundum eminentiam sic dici coepit foenus, τόκος: Quomodo sumpta Usura, quantum damni dederit in Republica Romana, docent tum alii plurimi rerum Romanorum Scriptores, tum vero Corn. Tacitus, l. 6. Annal. c.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • priver — Priver, Priuare, Spoliare. Priver aucun de son estat et office, Abrogare alicui imperium, Magistratum alicui abigere, Magistratum alicui eripere, vel detrahere, Exigere atque eximere aliquem honoribus. Priver quelqu un de son office à tousjours,… …   Thresor de la langue françoyse

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»