Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

partì+per+roma

  • 21 qui

    here
    qui vicino near here
    fin qui up to here
    passa di qui! come this way!
    voglio uscire di qui I want to get out of here
    di qui a un mese a month from now, in a month's time
    * * *
    qui avv.
    1 ( in questo luogo) here [cfr. qua ]: qui non c'è nessuno, there's no one here; fa molto caldo qui, it's hot here; erano qui un attimo fa, they were here a moment ago; sarà qui a momenti, he'll be here any moment; portalo qui, bring it here; guardate qui, look here; fermati, vieni qui, stop, come here; resta qui dove sei, stay here where you are; abito qui da anni, I've lived here for years; l'ho trovato proprio qui, I found it right here; ho male qui, it hurts here; vieni qui in salotto, come here to the sitting room; mettetelo qui nell'angolo, put it here in the corner; da qui alla stazione ci sono dieci minuti di strada, it takes ten minutes to get from here to the station; non ti sento da qui, I can't hear you from here; sono andati su di qui, they went up here; esci subito di qui!, get out of here at once! // qui dentro, fuori, in, out here // qui dirimpetto, right opposite // qui sotto, sopra, down, up here // qui vicino, near here // fin qui, up to here, up to this point; so far (anche fig.): siamo venuti fin qui a piedi, we walked up to here (o up to this point); e fin qui non posso dargli torto, I can't blame him up to this point; e fin qui tutto bene, so far so good // di qui, ( da questo luogo) from here; ( da queste parti) by here; round here; hereabouts; ( in questa direzione) this way; ( da questo lato) on this side // è gente di qui, they're locals; non è di qui, he's a stranger here
    2 ( in espressioni di tempo): di qui in avanti, from now on (letter. henceforth); di qui a un anno, a year from now (letter. hence); di qui a otto giorni, a week today; fin qui ho taciuto, ma ora è venuto il momento di parlare, I have kept silent so far (o up to now), but the time has come for me to speak
    3 (fig.) ( a questo punto, in questo caso): qui le cose si mettono male, things are starting to look bad; qui comincia il bello, here's the funny part; qui hai torto, you're wrong in this case; qui ci vuole una radiografia, what's needed now is an X-ray; è stata una ragazzata, e tutto finisce qui, it was just an escapade, and there's an end to it; ma non finisce qui, but that isn't the end of it; è tutto qui il problema?, is that all it is? // di qui deriva che..., hence it follows that...
    4 ( con uso rafforzativo o enfatico): eccomi, eccolo qui, here I am, here he is; date qui, give it here; prendi qui, take this; senti un po' qui, just listen here; chi è questo tipo qui?, who's this fellow?; quel cacciavite non va bene, prendi questo qui, that screwdriver is no use, take this one; ecco qui che bel guaio hai combinato!, just look what a mess you've caused!; ma guarda qui che cosa doveva capitare!, just look what's happened!; qui ti voglio!, now you are asking!; è qui che hai torto!, that's where you're wrong!
    5 (comm., spec. nel linguaggio burocratico) herewith: qui accluso, we herewith enclose (o please find enclosed).
    * * *
    [kwi]

    qui Sandra Seitan, da Tokyo, a voi Roma — this is Sandra Seitan in Tokyo, back to you in Rome

    e io sono qui ad aspettare — and here I am, waiting

    qui dentro, sopra — in here, up here

    qui sotto — under here; (in testo) here below

    qui intorno — around here, hereabouts

    eccomi qui!here I am! (rafforzativo)

    non sono potuto venire, tutto qui! — I couldn't come, that's all!

    qui viene il bello — now comes the best of it; (in questo frangente)

    qui ci vuole molta calma — here we have to be calm; (finora)

    fin qui — so far, up to here, until now

    di qui in avanti (di spazio) from here on(wards); (di tempo) from now on(wards)

    * * *
    qui
    /kwi/
     1 (stato e moto) here; qui Sandra Seitan, da Tokyo, a voi Roma this is Sandra Seitan in Tokyo, back to you in Rome; e io sono qui ad aspettare and here I am, waiting; è qui che this is where; qui e là here and there; qui dentro, sopra in here, up here; qui sotto under here; (in testo) here below; qui intorno around here, hereabouts; eccomi qui! here I am! (rafforzativo) chi è questo qui? who's this one here? ecco qui i tuoi soldi! here is your money! guarda qui che confusione! look what a mess! tieni qui! here (you are)! tutto qui? will that be all? il problema è tutto qui that's the whole point of the matter; non sono potuto venire, tutto qui! I couldn't come, that's all!
     2 (a questo punto) fermiamoci qui let's stop here; qui scoppiò in lacrime at this point she burst into tears; qui viene il bello now comes the best of it; (in questo frangente) qui ci vuole molta calma here we have to be calm; (finora) fin qui so far, up to here, until now
     3 di qui fuori di qui! get out of here! (per) di qui this way; la gente di qui the people from around here; di qui in avanti (di spazio) from here on(wards); (di tempo) from now on(wards); di qui a poco before long; di qui a una settimana one week from now.

    Dizionario Italiano-Inglese > qui

  • 22 volere

    1. [vo'lere]
    vb irreg vt (nei tempi composti prende l'ausiliare del verbo che accompagna)
    1) (gen) to want
    2)

    (desiderare) vorrei del pane — I would like some bread

    vorrei farlo/che tu lo facessi — I would like to do it/you to do it

    mi vorrebbero vedere sposato — they would like to see me married, they would like me to marry

    se volete, possiamo partire subito — if you like o want, we can leave right away

    3)

    (con funzione di richiesta o offerta) vuole o vorrebbe essere così gentile da...? — would you be so kind as to...?

    prendine quanto vuoi — help yourself, take as many (o much) as you like

    vuoi che io faccia qualcosa? — would you like me to do something?, shall I do something?

    ma vuoi star zitto! — oh, do be quiet!

    4)

    (consentire) se la padrona di casa vuole, ti posso ospitare — if my landlady agrees I can put you up

    ho chiesto di parlargli, ma non ha voluto ricevermi — I asked to have a word with him but he wouldn't see me

    5) (aspettarsi) to want, expect, (richiedere) to want, require, demand

    che cosa vuoi da me? — what do you want from me?, what do you expect of me?

    la tradizione vuole che... — custom requires that...

    vuole troppo dai suoi studenti — he expects too much of his students

    il verbo transitivo vuole il complemento oggetto — transitive verbs require a direct object

    6)

    volerne a qn — to have sth against sb, have a grudge against sb, bear sb a grudge

    7)

    voler dire (che)... — (significare) to mean (that)...

    se non puoi oggi vorrà dire che ci vediamo domani — if you can't make it today, I'll see you tomorrow

    voglio dire... — (per correggersi) I mean...

    8) (ritenere) to think

    la leggenda vuole che... — legend has it that...

    9)

    volerci(essere necessario: materiale, attenzione) to need, (tempo) to take

    ci vuol ben altro per farmi arrabbiare — it'll take a lot more than that to make me angry

    quanto ci vuole per andare da Roma a Firenze? — to how long does it take to go from Rome to Florence?

    è quel che ci vuole — it's just what is needed

    10)

    (fraseologia) voler bene a qn — (amore) to love sb, (affetto) to be fond of sb, like sb very much

    volesse il cielo che... — God grant that...

    se Dio vuole — God willing

    voler male a qn — to dislike sb

    qui ti voglio — that's the problem

    non vorrei sbagliarmi, ma... — I may be wrong, but...

    senza volere — unwittingly, without meaning to, unintentionally

    chi troppo vuole nulla stringe — (Proverbio) don't ask for too much or you may come away empty-handed

    voglio vedere se rifiuta — I bet she doesn't refuse

    vorrei proprio vedere! — I'm not at all surprised!, that doesn't surprise me in the slightest!

    vuoi... vuoi... — either... or...

    2. vr (volersi)

    volersi bene (amore) to love each other, (affetto) to be fond of o like each other

    3. sm
    will, wish(es)

    contro il volere di — against the wishes of

    per volere del padre — in obedience to his father's will o wishes

    Nuovo dizionario Italiano-Inglese > volere

  • 23 tutto

    tutto I. agg.indef. 1. tout: tutto il giorno toute la journée; per tutto il giorno pendant toute la journée; tutto il santo giorno toute la sainte journée; tutta l'Italia toute l'Italie, l'Italie entière; per tutta l'Italia à travers toute l'Italie; tutta Milano lo sapeva tout Milan le savait. 2. (intero, completo) tout: tutta la nostra produzione va all'estero toute notre production va à l'étranger; ha mangiato tutta la torta il a mangé toute la tarte; tutto il personale è in sciopero tout le personnel est en grève. 3. al pl. tous: tutti questi giornali tous ces journaux; è venuto con tutti i suoi amici il est venu avec tous ses amis; tutti i negozi erano chiusi tous les magasins étaient fermés; mi telefonano a tutte le ore ils m'appellent à toutes les heures, ils m'appellent à n'importe quelle heure. 4. al pl. ( ogni singolo) tous, chaque sing.: vado in ufficio tutti i giorni je vais tous les jours au bureau, je vais au bureau chaque jour. 5. ( qualunque) tout, n'importe quel: può telefonare a tutte le ore il peut m'appeler à toute heure, il peut m'appeler à n'importe quelle heure. 6. al pl. ( seguito da un numerale) tous les: tutt'e tre tous les trois; tutti e quattro tous les quatre; li ho salutati tutti e cinque je les ai salués tous les cinq; sono venuti tutti e due ils sont venus tous les deux. 7. al pl. ( con un pronome personale) tous: noi tutti nous tous; noi tutte nous toutes; tutti loro eux tous; (o tutte loro) elles toutes. 8. ( con valore rafforzativo) tout: te lo mando con tutto l'affetto je te l'envoie avec tout mon amour; apparve in pubblico in tutta la sua bellezza elle apparut en publique dans toute sa beauté; mi parlò con tutta libertà il me parla en toute franchise. 9. (soltanto, esclusivamente) ne... que avv., seulement avv.: sono tutte chiacchiere ce ne sont que des bavardages; è tutta una menzogna ce n'est qu'un mensonge. 10. ( in espressioni ellittiche) si traduce a senso: pensarle tutte connaître toutes les combines possibles et imaginables; ma tu le sai proprio tutte mais tu connais vraiment tous les trucs. II. pron. 1. ( ogni cosa) tout: penso a tutto je pense à tout; ha confessato tutto il a tout avoué; tutto è perduto, fuorché l'onore tout est perdu sauf l'honneur, ( Stor) tout est perdu fors l'honneur. 2. ( qualsiasi cosa) tout: è capace di tutto elle est capable de tout. 3. al pl. tout le monde sing., tous: lo sapevano tutti tout le monde le savait; aspetto tutti senza eccezione je les attends tous sans exception, j'attends tout le monde sans exception; sono arrivati tutti? tout le monde est-il arrivé? 4. al pl. ( ognuno) tout le monde sing., tous: in una piccola città si conoscono tutti tout le monde se connaît dans une petite ville. 5. al pl. (ogni persona, tutto il mondo) tout le monde sing., tous: tutti desiderano la pace tous veulent la paix, tout le monde veut la paix; prendersela con tutti s'en prendre à tout le monde. III. avv. 1. ( interamente) tout, tout à fait: è tutto il contrario c'est tout le contraire; è tutto l'opposto di quello che tu pensi c'est tout l'opposé de ce que tu penses. 2. ( seguito da un aggettivo) tout: stava seduto lì tutto triste il était assis là, tout triste; se n'è andato tutto contento il est parti tout content; tutto nudo tout nu; tutto solo tout seul; tutto vestito di blu tout habillé de bleu; lo trovai tutto sconvolto je l'ai trouvé bouleversé; con le mani tutte screpolate avec les mains toutes gercées; ha una casa tutta sua il a une maison toute à lui. IV. s.m.inv. 1. ( il complesso) tout, ensemble m.: il tutto costa trenta euro le tout coûte trente euros, l'ensemble coûte trente euros; spedisci il tutto a Roma envoie le tout à Rome. 2. ( l'intero) tout: la parte per il tutto la partie pour le tout.

    Dizionario Italiano-Francese > tutto

  • 24 sei

    (orig. and ante-class. form seī), conj. [from a pronominal stem = Gr. he; Sanscr. sva-, self; cf. Corss. Ausspr. 1, 778; Curt. Gr. Etym. 396], a conditional particle, if.
    I.
    Prop.
    a.
    With indic.; so in gen., in conditions which are assumed to be true, with the verb in pres. or perf.; less freq. in imperf or pluperf.; and in conditions which may probably become true, with the verb in fut. or fut. perf. (Madv. Gram. § 332; Zumpt, Gram. § 517).
    (α).
    Pres.: SI IN IVS VOCAT, Fragm. XII. Tab. ap. Gell. 20, 1, 25, and ap. Porphyr. Hor. S. 1, 9, 65: SI MORBVS AEVITASVE VITIVM ESCIT... SI NOLET, etc., id. ap. Gell. l. l.: spero, si speres quicquam prodesse potis sunt, Enn. ap. Fest. p. 333 Müll. (Ann. v. 410 Vahl.):

    si vis, dabo tibi testes,

    Cic. Rep. 1, 37, 58:

    si voltis,

    id. ib. 1, 28, 44:

    si placet,

    id. ib. 2, 44, 71;

    1, 21, 34: si tuo commodo fleri potest,

    id. ib. 1, 9, 14:

    si studia Graecorum vos tanto opere delectant,

    id. ib. 1, 18, 30:

    si populus plurimum potest,

    id. ib. 3, 14, 23:

    si Massilienses per delectos cives summā justitiā reguntur, inest tamen, etc.,

    id. ib. 1, 27, 43; cf. id. Off. 3, 8, 35:

    quid est, Catilina, quod jam amplius exspectes, si nec privata domus continere voces conjurationis tuae potest? si illustrantur, si erumpunt omnia?

    id. Cat. 1, 3, 6:

    si pudor quaeritur, si probitas, si fides, Mancinus haec attulit,

    id. Rep. 3, 18, 28:

    Si quaerimus, cur, etc.,

    id. Brut. 95, 325. —Strengthened by modo:

    magnifica quidem res, si modo est ulla,

    Cic. Div. 1, 1, 1:

    deliget populus, si modo salvus esse vult, optimum quemque,

    id. Rep. 1, 34, 51:

    quae (virtus) est una, si modo est, maxime munifica,

    id. ib. 3, 8, 12; id. Tusc. 2, 4, 33; id. de Or. 2, 43, 182:

    si quisquam est facilis, hic est,

    id. Att. 14, 1, 2:

    si ulla res est, quam tibi me petente faciendam putes, haec ea sit,

    id. Q. Fr. 1, 2, 3, § 11:

    SI AGNATVS NEC ESCIT, GENTILIS FAMILIAM NANCITOR, Fragm. XII. Tab. in Collat. Leg. Mos. et Rom. 16, 4: quae (libertas), si aequa non est, ne libertas quidem est,

    Cic. Rep. 1, 31, 47; 1, 32, 49:

    id si minus intellegitur, ex dissensionibus percipi potest,

    id. Lael. 7, 23: BACANALIA SEI QVA SVNT, EXSTRAD QVAM SEI QVID IBEI SACRI EST... FACIATIS VTEI DISMOTA SIENT, S. C. de Bacch. fin.:

    dicito, si quid vis, non nocebo,

    Plaut. Am. 1, 1, 235:

    si qui sunt, qui philosophorum auctoritate moveantur,

    Cic. Rep. 1, 7, 12:

    si quid generis istiusmodi me delectat, pictura delectat,

    id. Fam. 7, 23, 3:

    si aliquid dandum est voluptati,

    id. Sen. 13, 44;

    four times repeated,

    id. ib. 11, 38.—So esp. after mirum est or miror, as expressing reality (= quod or cum; cf. Gr. ei):

    noli mirari, si hoc non impetras,

    Cic. Verr. 2, 2, 11, § 29:

    ecquid mirum est, si tam ab amico animo pacem petit? Curt 4, 11, 4: miraris, si superbiam tuam ferre non possumus?

    id. 8, 7, 14.—

    With a negative conclusion, to denote that, although the condition is true, or is conceded, a certain inference does not follow: nec, si omne enuntiatum aut verum aut falsum est, sequitur ilico esse causas, etc.,

    Cic. Fat. 12, 28:

    nec. si non obstatur, propterea etiam permittitur,

    id. Phil. 13, 6, 19:

    si veniam meretur qui inprudens nocuit, non meretur praemium qui inprudens profuit,

    Quint. 5, 10, 73:

    nec ideo ignis minus urere potest, si in materiam incidit inviolabilem flammis,

    Sen. Ben. 5, 5, 1.—
    (β).
    Imperf.:

    ea si erant, magnas habebas omnibus, dis gratias,

    Plaut. As. 1, 2, 17; Cic. Rep. 1, 27, 43:

    si quis antea mirabatur, quid esset, quod, etc.,

    id. Sest. 1.—
    (γ).
    Perf.:

    SI MEMBRVM RVPIT NI CVM EO PACIT TALIO ESTO, Fragm. XII. Tab. ap. Fest. s. v. talio, p. 363 Müll.: si animum contulisti in istam rationem, etc.,

    Cic. Rep. 1, 23, 37:

    si Roma condita est secundo anno Olympiadis septimae, etc.,

    id. ib. 2, 10, 18:

    quos (tyrannos) si boni oppresserunt, recreatur civitas: sin audaces, fit illa factio,

    id. ib. 1, 44, 68; cf. id. ib. 1, 42, 65:

    si ita sensit, ut loquitur,

    id. ib. 3, 21, 32;

    1, 27, 43: si modo hoc in Lycurgi potestate potuit esse,

    id. ib. 2, 12, 24:

    si modo in philosophiā aliquid profecimus,

    id. Off. 3, 8, 37: si quis eorum [p. 1689] (servorum) sub centone crepuit, nullum mihi vitium facit, Cato ap. Fest. s. v. prohibere, p. 234 sq. Müll.:

    si quid sceleste fecit,

    Plaut. As. 2, 2, 27:

    si quam opinionem jam vestris mentibus comprehendistis, etc.,

    Cic. Clu. 2, 6:

    si quando regi justo vim populus attulit regnove eum spoliavit, etc.,

    id. Rep. 1, 42, 65; cf. id. ib. 1, 38, 59; id. Lael. 7, 24.—After mirum est or miror, to express a reality (cf. a, supra):

    minime mirum, si ista res adhuc nostrā linguā inlustrata non est,

    Cic. de Or. 2, 13, 55; id. Deiot. 4, 12:

    quid mirum, si haec invitus amisi?

    Tac. A. 12, 37:

    miraris, si eo tempore matrona dicere potuit, escende?

    Sen. Contr. 2, 13, 1:

    minime est mirandum, si vita ejus fuit secura,

    Nep. Cim. 4, 4.—Very often followed by certe, profecto, etc., to express a conclusion, as certain as the unquestionable assumption:

    quod si fuit in re publicā tempus ullum, cum, etc., tum profecto fuit,

    Cic. Brut. 2, 7:

    si quisquam fuit umquam remotus ab inani laude, ego profecto is sum,

    id. Fam. 15, 4, 13:

    etenim si nulla fuit umquam tam imbecillo mulier animo, quae, etc., certe nos, etc.,

    id. Fam. 5, 16, 6:

    si umquam in dicendo fuimus aliquid, tum profecto, etc.,

    id. Att. 4, 2, 2; id. Mil. 2, 4; 7, 19.—Esp. with a negative conclusion (v. a fin. supra, and cf. quia, etsi):

    non, si tibi ante profuit, semper proderit,

    Cic. Phil. 8, 4, 12:

    non, si Opimium defendisti, idcirco te isti bonum civem putabunt,

    id. de Or. 2, 40, 170:

    neque enim, si tuae res gestae ceterorum laudibus obscuritatem attulerunt, idcirco Pompeii memoriam amisimus,

    id. Deiot. 4, 12:

    nec, si capitis dolorem facit, inutilis hominibus sol est,

    Quint. 5, 10, 82.—
    (δ).
    Pluperf.: si improbum Cresphontem existimaveras, etc., Enn. ap. Auct. Her. 2, 24, 38:

    nec mirum, eos si orationes turbaverant,

    Liv. 32, 20, 2 (Trag. v. 156 Vahl.):

    si hoc ita fato datum erat, ut,

    Liv. 30, 30, 3.—So esp. in indef. clauses of repeated action:

    plausum si quis eorum aliquando acceperat, ne quid peccasset pertimescebat,

    whenever, Cic. Sest. 49, 105:

    si quando nostri navem religaverant, hostes succurrebant,

    Caes. B. C. 2, 6:

    si quando suis fortunis forte desperare coeperant,

    id. B. G. 3, 12.—
    (ε).
    Fut.: SI VOLET SVO VIVITO... SI VOLET PLVS DATO, Fragm. XII. Tab. ap. Gell. 20, 1, 45; cf.: si voles advortere animum, comiter monstrabitur, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 89 Müll. (Trag. v. 386 Vahl.); and:

    alte spectare si voles, etc.,

    Cic. Rep. 6, 23, 25:

    si jam eminebit foras,

    id. ib. 6, 26, 29:

    si me audietis,

    id. ib. 1, 19, 32:

    si mutuas non potero certum est sumam fenore,

    Plaut. As. 1, 3, 95:

    id persequar, si potero, subtilius,

    Cic. Rep. 2, 23, 42; cf. in the foll. z:

    nihil (offendet) si modo opus exstabit,

    id. ib. 5, 3, 5:

    si quid te volam, ubi eris?

    Plaut. As. 1, 1, 96: si quod aliud oikeion reperies, Cic. Att. 1, 10, 3.—
    (ζ).
    Fut. perf.: si te hic offendero, moriere, Enn. ap. Cic. Att. 7, 26, 1 (Trag. v. 301 Vahl.):

    si nostram rem publicam vobis et nascentem et crescentem ostendero,

    Cic. Rep. 2, 1, 3:

    tum magis assentiere, si ad majora pervenero,

    id. ib. 1, 40, 62:

    expediri quae restant vix poterunt, si hoc incohatum reliqueris,

    id. ib. 1, 35, 55;

    1, 24, 38: pergratum mihi feceris, si de amicitiā disputaris,

    id. Lael. 4, 16:

    accommodabo ad eam (rem publicam), si potuero, omnem illam orationem, etc.... quod si tenere et consequi potuero, etc.,

    id. Rep. 1, 46, 70; so,

    si potuero,

    id. ib. 2, 30, 53; id. Brut. 5, 21:

    si potuerit,

    id. Off. 3, 23, 89:

    si modo id exprimere Latine potuero,

    id. Rep. 1, 43, 66:

    si modo interpretari potuero,

    id. Leg. 2, 18, 45:

    si ne ei caput exoculassitis,

    Plaut. Rud. 3, 4, 26: si quid vos per laborem recte feceritis... Sed si quā per voluptatem nequiter feceritis, etc., Cato ap. Gell. 16, 1, 4:

    de iis te, si qui me forte locus admonuerit, commonebo,

    Cic. de Or. 3, 12, 47.—
    b.
    With subj.; so in gen. of conditions assumed in statement, but implied not to be actual; the verb in pres. (rarely perf.) implies that the condition is still possible; in the imperf. and pluperf., that it is known to be unreal (Madv. Gram. § 347 sqq.; Zumpt, Gram. § 524).
    (α).
    Pres.:

    si habeat aurum,

    Plaut. Bacch. 1, 1, 12:

    abire hinc nullo pacto possim, si velim,

    id. ib. 2, 2, 2; so,

    si velim,

    Cic. Rep. 3, 10, 17:

    cum ipsi auxilium ferre, si cupiant, non queant,

    id. ib. 1, 5, 9:

    si singulos numeremus,

    id. ib. 3, 4, 7: si jus suum populi teneant, id. ib. 1, 32, 48:

    si Scipionis desiderio me moveri negem,

    id. Lael. 3, 10:

    si ad verba rem deflectere velimus,

    id. Caecin. 18, 51:

    si quis varias gentes despicere possit, videat primum, etc.,

    id. Rep. 3, 9, 14.—In expressing a wish ( poet. for utinam), usu. with O:

    O si angulus ille accedat, qui, etc.,

    Hor. S. 2, 6, 8; 2, 6, 10:

    O mihi praeteritos referat si Juppiter annos,

    Verg. A. 8, 560;

    also alone: si nunc se nobis ille aureus arbore ramus Ostendat nemore in tanto!

    would that, yet if, if however, id. ib. 6, 187:

    si quā fata aspera rumpas, Tu Marcellus eris,

    id. ib. 6, 882; cf. b, infra.—
    (β).
    Imperf.:

    qui si unus omnia consequi posset, nihil opus esset pluribus, etc.,

    Cic. Rep. 1, 34, 52:

    quae descriptio si esset ignota vobis, explicaretur a me,

    id. ib. 2, 22, 39:

    si ullum probarem simplex rei publicae genus,

    id. ib. 2, 23, 43:

    quod non fecissent profecto, si nihil ad eos pertinere arbitrarentur,

    id. Lael. 4, 13; cf. id. Verr. 2, 5, 51, § 133; v. Zumpt, Gram. § 525: SEI QVES ESENT, QVEI SIBEI DEICERENT, S. C. de Bacch (twice). —Also with O, expressing a wish ( poet.):

    O si solitae quicquam virtutis adesset,

    Verg. A. 11, 415;

    and without O: si mihi, quae quondam fuerat... si nunc foret illa juventus,

    id. ib. 5, 398.—
    (γ).
    Perf.: SI INIVRIAM FAXIT ALTERI, VIGINTI QVINQVE AERIS POENAE SVNTO, Fragm. XII. Tabularum ap. Gell. 20, 1, 12: si jam data sit frux, Enn. ap. Prisc. p. 724 P. (Ann. v. 412 Vahl.):

    perii, si me aspexerit!

    Plaut. Am. 1, 1, 164:

    victus sum, si dixeris,

    id. ib. 1, 1, 272:

    Romani si casu intervenerint,

    Caes. B. G. 7, 20, Cic. Rep. 3, 5, 8.—
    (δ).
    Pluperf.:

    si aliter accidisset,

    Cic. Rep. 1, 4, 7:

    tum magis id diceres, si nuper in hortis Scipionis affuisses,

    id. Lael. 7, 25:

    mansisset eadem voluntas in eorum posteris, si regum similitudo permansisset,

    id. Rep. 1, 41, 64:

    si id fecisses,

    id. Phil. 2, 2, 3; 2, 15, 38; 2, 36, 90:

    si quis in caelum ascendisset, etc.,

    id. Lael. 23, 88:

    si aliquid de summā gravitate Pompeius remisisset,

    id. Phil. 13, 1, 2.—
    c.
    Ellipt.
    (α).
    With pron. indef:

    istae artes, si modo aliquid, valent, ut acuant ingenia,

    Cic. Rep. 1, 18, 30:

    aut nemo, aut, si quisquam, ille sapiens fuit,

    id. Lael. 2, 9; id. Or. 29, 103.—
    (β).
    In a negation, usu. si minus, si contra (= sin minus, sin aliter):

    plures haec tulit una civitas, si minus sapientes, at certe summā laude dignos,

    Cic. Rep. 3, 4, 7:

    educ tecum omnes tuos: si minus, quam plurimos,

    id. Cat. 1, 5, 10; id. de Or. 2, 16, 68, in this sense less freq. si non:

    utrum cetera nomina digesta habes an non? Si non... si etiam,

    id. Rosc. Com. 3, 9:

    si haec civitas est, civem esse me: si non, exsulem esse, etc.,

    id. Fam. 7, 3, 5; Plaut. Rud. 4, 3, 104 sq.; id. Ps. 3, 2, 87; id. Poen. 5, 2, 24; Hor. Ep. 1, 1, 66; 1, 6, 68; Liv. 28, 29, 4:

    hic venit in judicium, si nihil aliud, saltem ut, etc.,

    Cic. Verr. 2, 1, 58, § 152; so, si nihil aliud, Liv 22, 29; 30, 35; 45, 37 fin., Curt. 4, 6, 28:

    si aliud nihil,

    id. 2, 43.—
    (γ).
    With forte:

    intelleges esse nihil a me nisi orationis acerbitatem et, si forte, raro litterarum missarum indiligentiam reprehensam,

    perhaps, Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 7; cf.:

    vereor, ne nihil sim tui, nisi supplosionem pedis imitatus et pauca quaedam verba et aliquem, si forte, motum,

    id. de Or. 3, 12, 47.—
    2.
    With quod, and if, but if, if however, if:

    quod si in philosophiā tantum interest... quid tandem in causis existimandum est?

    Cic. Or. 16, 51:

    quod si fuit in re publicā tempus ullum... tum profecto fuit,

    id. Brut. 2, 7:

    quod si exemeris ex rerum naturā benevolentiae conjunctionem, nec domus ulla nec urbs stare poterit,

    id. Lael. 7, 23; id. Rep. 3, 4, 7:

    quod si non hic tantus fructus ostenderetur et si ex his studiis delectatio sola peteretur: tamen, etc.,

    id. Arch. 7, 16; id. Cat. 2, 5, 10; id. Rosc. Com. 18, 54.—
    B.
    In partic.
    1.
    In subject or object-clauses, si with subj. sometimes takes the place of an inf.:

    apud Graecos opprobrio fuit adulescentibus, si amatores non haberent,

    Cic. Rep. 4, 3, 3: summa gloria constat ex tribus his;

    si diligit multitudo, si fidem habet, etc.,

    id. Off. 2, 9, 31:

    unam esse spem salutis docent, si eruptione factā extremum auxilium experirentur,

    Caes. B. G. 3, 5:

    illud ignoscere aequum erit, si... ne tuam quidem gloriam praeponam, etc.,

    Liv. 28, 41, 1; Nep. Ages. 4, 3: infinitum est, si singulos velim persequi. Sen. Q. N. 5, 17, 5; id. Tranq. 16, 2 (cf. si after mirum est, I. a. fin. supra).—
    2.
    In subst. clauses, to denote a doubtful assumption or future event (cf. quod):

    dixerunt, in eo verti puellae salutem, si postero die vindex injuriae ad tempus praesto esset,

    Liv. 3, 46:

    adjecerunt, Scipionem in eo positam habuisse spem pacis, si Hannibal et Mago ex Italiā non revocarentur,

    id. 30, 23; 35, 18.—
    3.
    Si with a relative takes the place of a relative clause, to express a class the existence or extent of which is doubtful: mortem proposuit, non eis solum qui illam rem gesserunt, sed eis etiam si qui non moleste tulerunt, i. e. if such there were, whether few or many, Cic. Phil. 13, 18, 39; id. Verr. 2, 1, 4, § 9:

    dixit errare, si qui in bello omnis secundos rerum proventus expectent,

    Caes. B. G. 7, 29:

    errat, si quis existimat facilem rem esse donare,

    Sen. Vit. Beat. 24, 1; Cic. Off. 2, 13, 44; Liv. 42, 31.—
    4.
    In syllogistic reasonings:

    si oportet velle sapere, dare operam philosophiae convenit. Oportet autem velle sapere, etc.,

    Cic. Inv. 1, 36, 65:

    si enim est verum, quod ita conectitur: si quis oriente Caniculā natus est, in mari non morietur, illud quoque verum est: si Fabius oriente Canicula natus est, Fabius in mari non morietur,

    id. Fat. 6, 12.—
    5.
    = etiamsi, with foll. tamen, even if, although, albeit (class.):

    quae si exsequi nequirem, tamen, etc.,

    Cic. Sen. 11, 38; cf.:

    quae si causa non esset, tamen, etc.,

    id. Mur. 4, 8; and:

    quae si dubia essent, tamen, etc.,

    Sall. J. 85, 48.—
    II.
    Transf., in dependent clauses expressing an interrogation or doubt, it is nearly = num, but forms a looser connection, if, whether, if perchance (class., but very rare in Cic.):

    ibo et visam huc ad eum, si forte est domi,

    Plaut. Bacch. 3, 5, 4; Ter. Eun. 3, 4, 7; id. Heaut. 1, 1, 118; cf. id. Phorm. 3, 3, 20:

    jam sciam, si quid titubatum est, ubi reliquias videro,

    Plaut. Men. 1, 2, 33; cf. id. Merc. 1, 2, 44:

    fatis incerta feror, si Juppiter unam Esse velit urbem,

    Verg. A. 4, 110; Plaut. Mil. 4, 8, 52:

    primum ab iis quaesivit, si aquam hominibus in totidem dies, quot frumentum imposuissent,

    Liv. 29, 25; 39, 50:

    id modo quaeritur, si (lex) majori parti et in summam prodest,

    id. 34, 3; cf. id. 40, 49 fin.:

    jam dudum exspecto, si tuom officium scias,

    Plaut. Poen. prol. 12:

    hanc (paludem) si nostri transirent, hostes exspectabant,

    Caes. B. G. 2, 9; id. B. C. 2, 34; cf.:

    Pompeius eadem spectans, si itinere impeditos deprehendere posset,

    id. ib. 3, 75:

    non recusavit quo minus vel extremo spiritu, si quam opem rei publicae ferre posset, experiretur,

    Cic. Phil. 9, 1, 2; cf. id. de Or. 2, 85, 398:

    statui expectandum esse si quid certius adferretur,

    id. Fam. 15, 1, 2:

    Philopoemen quaesivit si Lycortas incolumis evasisset,

    Liv. 39, 50:

    expertique simul, si tela artusque sequantur,

    Val. Fl. 5, 562:

    Helvetii nonnumquam interdiu, saepius noctu, si perrumpere possent, conati,

    Caes. B. G. 1, 8 fin.; cf.:

    temptata res est, si primo impetu capi Ardea posset,

    Liv. 1, 57.—
    B.
    With ellipsis of a verb or clause on which the condition depends (cf. I. c. supra): ei rei suam operam dat, si possiet illam invenire ( to see) whether he can, Plaut. Cist. 1, 3, 37:

    L. Minucium cum omni equitatu praemittit, si quid celeritate itineris proficere possit,

    to see, to try, Caes. B. G. 6, 29 fin.:

    circumfunduntur hostes, si quem aditum reperire possent,

    id. ib. 6, 37:

    fame et inopiā adductos clam ex castris exisse, si quid frumenti in agris reperire possent,

    id. ib. 7, 20, 10; cf. id. ib. 7, 55 fin.; 7, 89 fin.; id. B. C. 3, 8 fin.; 3, 56:

    pergit ad speluncam, si forte eo vestigia ferrent,

    Liv. 1, 7:

    saxa volvebant, si quā Possent tectam aciem perrumpere,

    Verg. A. 9, 512:

    ad Gonnum castra movet, si potiri oppido posset,

    Liv. 42, 67, 6: haud aspernatus Tullius, tamen, si vana adferantur, in aciem educit ( that he might be ready) if, etc., id. 1, 23, 6:

    milites in praesidio erant, si quo operā eorum opus esset,

    id. 27, 28, 5:

    alii offerunt se, si quo usus operae sit,

    id. 26, 9, 9: ille postea, si comitia sua non fierent, urbi minari, i. e. ( that he would attack it) if, etc., Cic. Att. 4, 3, 3:

    Carthaginiensibus in Hasdrubale ita, si is movisset Syphacem, spes omnis erat,

    Liv. 29, 35, 9; 5, 8, 9:

    consul aedem Fortunae vovit, si eo die hostis fudisset,

    id. 29, 36, 8: erat Athenis reo damnato, si fraus capitalis non esset, quasi [p. 1690] poenae aestimatio, Cic. de Or. 1, 54, 232: quattuor legiones Cornelio, si qui ex Etruriā novi motus nuntiarentur, relictae, to meet the case, that, to be ready, if, etc., Liv. 6, 22:

    is in armis tenuit militem, si opus foret auxilio,

    id. 5, 8:

    ut patricios indignatio, si cum his gerendus esset honos, deterreret,

    id. 4, 6, 10; 1, 40, 2; 24, 36.—
    B.
    Si... si, for sive... sive, whether... or:

    si deus si dea es,

    Cato, R. R. 139; cf.:

    hostiam si deo, si deae immolabant,

    Gell. 2, 28, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > sei

  • 25 si

    (orig. and ante-class. form seī), conj. [from a pronominal stem = Gr. he; Sanscr. sva-, self; cf. Corss. Ausspr. 1, 778; Curt. Gr. Etym. 396], a conditional particle, if.
    I.
    Prop.
    a.
    With indic.; so in gen., in conditions which are assumed to be true, with the verb in pres. or perf.; less freq. in imperf or pluperf.; and in conditions which may probably become true, with the verb in fut. or fut. perf. (Madv. Gram. § 332; Zumpt, Gram. § 517).
    (α).
    Pres.: SI IN IVS VOCAT, Fragm. XII. Tab. ap. Gell. 20, 1, 25, and ap. Porphyr. Hor. S. 1, 9, 65: SI MORBVS AEVITASVE VITIVM ESCIT... SI NOLET, etc., id. ap. Gell. l. l.: spero, si speres quicquam prodesse potis sunt, Enn. ap. Fest. p. 333 Müll. (Ann. v. 410 Vahl.):

    si vis, dabo tibi testes,

    Cic. Rep. 1, 37, 58:

    si voltis,

    id. ib. 1, 28, 44:

    si placet,

    id. ib. 2, 44, 71;

    1, 21, 34: si tuo commodo fleri potest,

    id. ib. 1, 9, 14:

    si studia Graecorum vos tanto opere delectant,

    id. ib. 1, 18, 30:

    si populus plurimum potest,

    id. ib. 3, 14, 23:

    si Massilienses per delectos cives summā justitiā reguntur, inest tamen, etc.,

    id. ib. 1, 27, 43; cf. id. Off. 3, 8, 35:

    quid est, Catilina, quod jam amplius exspectes, si nec privata domus continere voces conjurationis tuae potest? si illustrantur, si erumpunt omnia?

    id. Cat. 1, 3, 6:

    si pudor quaeritur, si probitas, si fides, Mancinus haec attulit,

    id. Rep. 3, 18, 28:

    Si quaerimus, cur, etc.,

    id. Brut. 95, 325. —Strengthened by modo:

    magnifica quidem res, si modo est ulla,

    Cic. Div. 1, 1, 1:

    deliget populus, si modo salvus esse vult, optimum quemque,

    id. Rep. 1, 34, 51:

    quae (virtus) est una, si modo est, maxime munifica,

    id. ib. 3, 8, 12; id. Tusc. 2, 4, 33; id. de Or. 2, 43, 182:

    si quisquam est facilis, hic est,

    id. Att. 14, 1, 2:

    si ulla res est, quam tibi me petente faciendam putes, haec ea sit,

    id. Q. Fr. 1, 2, 3, § 11:

    SI AGNATVS NEC ESCIT, GENTILIS FAMILIAM NANCITOR, Fragm. XII. Tab. in Collat. Leg. Mos. et Rom. 16, 4: quae (libertas), si aequa non est, ne libertas quidem est,

    Cic. Rep. 1, 31, 47; 1, 32, 49:

    id si minus intellegitur, ex dissensionibus percipi potest,

    id. Lael. 7, 23: BACANALIA SEI QVA SVNT, EXSTRAD QVAM SEI QVID IBEI SACRI EST... FACIATIS VTEI DISMOTA SIENT, S. C. de Bacch. fin.:

    dicito, si quid vis, non nocebo,

    Plaut. Am. 1, 1, 235:

    si qui sunt, qui philosophorum auctoritate moveantur,

    Cic. Rep. 1, 7, 12:

    si quid generis istiusmodi me delectat, pictura delectat,

    id. Fam. 7, 23, 3:

    si aliquid dandum est voluptati,

    id. Sen. 13, 44;

    four times repeated,

    id. ib. 11, 38.—So esp. after mirum est or miror, as expressing reality (= quod or cum; cf. Gr. ei):

    noli mirari, si hoc non impetras,

    Cic. Verr. 2, 2, 11, § 29:

    ecquid mirum est, si tam ab amico animo pacem petit? Curt 4, 11, 4: miraris, si superbiam tuam ferre non possumus?

    id. 8, 7, 14.—

    With a negative conclusion, to denote that, although the condition is true, or is conceded, a certain inference does not follow: nec, si omne enuntiatum aut verum aut falsum est, sequitur ilico esse causas, etc.,

    Cic. Fat. 12, 28:

    nec. si non obstatur, propterea etiam permittitur,

    id. Phil. 13, 6, 19:

    si veniam meretur qui inprudens nocuit, non meretur praemium qui inprudens profuit,

    Quint. 5, 10, 73:

    nec ideo ignis minus urere potest, si in materiam incidit inviolabilem flammis,

    Sen. Ben. 5, 5, 1.—
    (β).
    Imperf.:

    ea si erant, magnas habebas omnibus, dis gratias,

    Plaut. As. 1, 2, 17; Cic. Rep. 1, 27, 43:

    si quis antea mirabatur, quid esset, quod, etc.,

    id. Sest. 1.—
    (γ).
    Perf.:

    SI MEMBRVM RVPIT NI CVM EO PACIT TALIO ESTO, Fragm. XII. Tab. ap. Fest. s. v. talio, p. 363 Müll.: si animum contulisti in istam rationem, etc.,

    Cic. Rep. 1, 23, 37:

    si Roma condita est secundo anno Olympiadis septimae, etc.,

    id. ib. 2, 10, 18:

    quos (tyrannos) si boni oppresserunt, recreatur civitas: sin audaces, fit illa factio,

    id. ib. 1, 44, 68; cf. id. ib. 1, 42, 65:

    si ita sensit, ut loquitur,

    id. ib. 3, 21, 32;

    1, 27, 43: si modo hoc in Lycurgi potestate potuit esse,

    id. ib. 2, 12, 24:

    si modo in philosophiā aliquid profecimus,

    id. Off. 3, 8, 37: si quis eorum [p. 1689] (servorum) sub centone crepuit, nullum mihi vitium facit, Cato ap. Fest. s. v. prohibere, p. 234 sq. Müll.:

    si quid sceleste fecit,

    Plaut. As. 2, 2, 27:

    si quam opinionem jam vestris mentibus comprehendistis, etc.,

    Cic. Clu. 2, 6:

    si quando regi justo vim populus attulit regnove eum spoliavit, etc.,

    id. Rep. 1, 42, 65; cf. id. ib. 1, 38, 59; id. Lael. 7, 24.—After mirum est or miror, to express a reality (cf. a, supra):

    minime mirum, si ista res adhuc nostrā linguā inlustrata non est,

    Cic. de Or. 2, 13, 55; id. Deiot. 4, 12:

    quid mirum, si haec invitus amisi?

    Tac. A. 12, 37:

    miraris, si eo tempore matrona dicere potuit, escende?

    Sen. Contr. 2, 13, 1:

    minime est mirandum, si vita ejus fuit secura,

    Nep. Cim. 4, 4.—Very often followed by certe, profecto, etc., to express a conclusion, as certain as the unquestionable assumption:

    quod si fuit in re publicā tempus ullum, cum, etc., tum profecto fuit,

    Cic. Brut. 2, 7:

    si quisquam fuit umquam remotus ab inani laude, ego profecto is sum,

    id. Fam. 15, 4, 13:

    etenim si nulla fuit umquam tam imbecillo mulier animo, quae, etc., certe nos, etc.,

    id. Fam. 5, 16, 6:

    si umquam in dicendo fuimus aliquid, tum profecto, etc.,

    id. Att. 4, 2, 2; id. Mil. 2, 4; 7, 19.—Esp. with a negative conclusion (v. a fin. supra, and cf. quia, etsi):

    non, si tibi ante profuit, semper proderit,

    Cic. Phil. 8, 4, 12:

    non, si Opimium defendisti, idcirco te isti bonum civem putabunt,

    id. de Or. 2, 40, 170:

    neque enim, si tuae res gestae ceterorum laudibus obscuritatem attulerunt, idcirco Pompeii memoriam amisimus,

    id. Deiot. 4, 12:

    nec, si capitis dolorem facit, inutilis hominibus sol est,

    Quint. 5, 10, 82.—
    (δ).
    Pluperf.: si improbum Cresphontem existimaveras, etc., Enn. ap. Auct. Her. 2, 24, 38:

    nec mirum, eos si orationes turbaverant,

    Liv. 32, 20, 2 (Trag. v. 156 Vahl.):

    si hoc ita fato datum erat, ut,

    Liv. 30, 30, 3.—So esp. in indef. clauses of repeated action:

    plausum si quis eorum aliquando acceperat, ne quid peccasset pertimescebat,

    whenever, Cic. Sest. 49, 105:

    si quando nostri navem religaverant, hostes succurrebant,

    Caes. B. C. 2, 6:

    si quando suis fortunis forte desperare coeperant,

    id. B. G. 3, 12.—
    (ε).
    Fut.: SI VOLET SVO VIVITO... SI VOLET PLVS DATO, Fragm. XII. Tab. ap. Gell. 20, 1, 45; cf.: si voles advortere animum, comiter monstrabitur, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 89 Müll. (Trag. v. 386 Vahl.); and:

    alte spectare si voles, etc.,

    Cic. Rep. 6, 23, 25:

    si jam eminebit foras,

    id. ib. 6, 26, 29:

    si me audietis,

    id. ib. 1, 19, 32:

    si mutuas non potero certum est sumam fenore,

    Plaut. As. 1, 3, 95:

    id persequar, si potero, subtilius,

    Cic. Rep. 2, 23, 42; cf. in the foll. z:

    nihil (offendet) si modo opus exstabit,

    id. ib. 5, 3, 5:

    si quid te volam, ubi eris?

    Plaut. As. 1, 1, 96: si quod aliud oikeion reperies, Cic. Att. 1, 10, 3.—
    (ζ).
    Fut. perf.: si te hic offendero, moriere, Enn. ap. Cic. Att. 7, 26, 1 (Trag. v. 301 Vahl.):

    si nostram rem publicam vobis et nascentem et crescentem ostendero,

    Cic. Rep. 2, 1, 3:

    tum magis assentiere, si ad majora pervenero,

    id. ib. 1, 40, 62:

    expediri quae restant vix poterunt, si hoc incohatum reliqueris,

    id. ib. 1, 35, 55;

    1, 24, 38: pergratum mihi feceris, si de amicitiā disputaris,

    id. Lael. 4, 16:

    accommodabo ad eam (rem publicam), si potuero, omnem illam orationem, etc.... quod si tenere et consequi potuero, etc.,

    id. Rep. 1, 46, 70; so,

    si potuero,

    id. ib. 2, 30, 53; id. Brut. 5, 21:

    si potuerit,

    id. Off. 3, 23, 89:

    si modo id exprimere Latine potuero,

    id. Rep. 1, 43, 66:

    si modo interpretari potuero,

    id. Leg. 2, 18, 45:

    si ne ei caput exoculassitis,

    Plaut. Rud. 3, 4, 26: si quid vos per laborem recte feceritis... Sed si quā per voluptatem nequiter feceritis, etc., Cato ap. Gell. 16, 1, 4:

    de iis te, si qui me forte locus admonuerit, commonebo,

    Cic. de Or. 3, 12, 47.—
    b.
    With subj.; so in gen. of conditions assumed in statement, but implied not to be actual; the verb in pres. (rarely perf.) implies that the condition is still possible; in the imperf. and pluperf., that it is known to be unreal (Madv. Gram. § 347 sqq.; Zumpt, Gram. § 524).
    (α).
    Pres.:

    si habeat aurum,

    Plaut. Bacch. 1, 1, 12:

    abire hinc nullo pacto possim, si velim,

    id. ib. 2, 2, 2; so,

    si velim,

    Cic. Rep. 3, 10, 17:

    cum ipsi auxilium ferre, si cupiant, non queant,

    id. ib. 1, 5, 9:

    si singulos numeremus,

    id. ib. 3, 4, 7: si jus suum populi teneant, id. ib. 1, 32, 48:

    si Scipionis desiderio me moveri negem,

    id. Lael. 3, 10:

    si ad verba rem deflectere velimus,

    id. Caecin. 18, 51:

    si quis varias gentes despicere possit, videat primum, etc.,

    id. Rep. 3, 9, 14.—In expressing a wish ( poet. for utinam), usu. with O:

    O si angulus ille accedat, qui, etc.,

    Hor. S. 2, 6, 8; 2, 6, 10:

    O mihi praeteritos referat si Juppiter annos,

    Verg. A. 8, 560;

    also alone: si nunc se nobis ille aureus arbore ramus Ostendat nemore in tanto!

    would that, yet if, if however, id. ib. 6, 187:

    si quā fata aspera rumpas, Tu Marcellus eris,

    id. ib. 6, 882; cf. b, infra.—
    (β).
    Imperf.:

    qui si unus omnia consequi posset, nihil opus esset pluribus, etc.,

    Cic. Rep. 1, 34, 52:

    quae descriptio si esset ignota vobis, explicaretur a me,

    id. ib. 2, 22, 39:

    si ullum probarem simplex rei publicae genus,

    id. ib. 2, 23, 43:

    quod non fecissent profecto, si nihil ad eos pertinere arbitrarentur,

    id. Lael. 4, 13; cf. id. Verr. 2, 5, 51, § 133; v. Zumpt, Gram. § 525: SEI QVES ESENT, QVEI SIBEI DEICERENT, S. C. de Bacch (twice). —Also with O, expressing a wish ( poet.):

    O si solitae quicquam virtutis adesset,

    Verg. A. 11, 415;

    and without O: si mihi, quae quondam fuerat... si nunc foret illa juventus,

    id. ib. 5, 398.—
    (γ).
    Perf.: SI INIVRIAM FAXIT ALTERI, VIGINTI QVINQVE AERIS POENAE SVNTO, Fragm. XII. Tabularum ap. Gell. 20, 1, 12: si jam data sit frux, Enn. ap. Prisc. p. 724 P. (Ann. v. 412 Vahl.):

    perii, si me aspexerit!

    Plaut. Am. 1, 1, 164:

    victus sum, si dixeris,

    id. ib. 1, 1, 272:

    Romani si casu intervenerint,

    Caes. B. G. 7, 20, Cic. Rep. 3, 5, 8.—
    (δ).
    Pluperf.:

    si aliter accidisset,

    Cic. Rep. 1, 4, 7:

    tum magis id diceres, si nuper in hortis Scipionis affuisses,

    id. Lael. 7, 25:

    mansisset eadem voluntas in eorum posteris, si regum similitudo permansisset,

    id. Rep. 1, 41, 64:

    si id fecisses,

    id. Phil. 2, 2, 3; 2, 15, 38; 2, 36, 90:

    si quis in caelum ascendisset, etc.,

    id. Lael. 23, 88:

    si aliquid de summā gravitate Pompeius remisisset,

    id. Phil. 13, 1, 2.—
    c.
    Ellipt.
    (α).
    With pron. indef:

    istae artes, si modo aliquid, valent, ut acuant ingenia,

    Cic. Rep. 1, 18, 30:

    aut nemo, aut, si quisquam, ille sapiens fuit,

    id. Lael. 2, 9; id. Or. 29, 103.—
    (β).
    In a negation, usu. si minus, si contra (= sin minus, sin aliter):

    plures haec tulit una civitas, si minus sapientes, at certe summā laude dignos,

    Cic. Rep. 3, 4, 7:

    educ tecum omnes tuos: si minus, quam plurimos,

    id. Cat. 1, 5, 10; id. de Or. 2, 16, 68, in this sense less freq. si non:

    utrum cetera nomina digesta habes an non? Si non... si etiam,

    id. Rosc. Com. 3, 9:

    si haec civitas est, civem esse me: si non, exsulem esse, etc.,

    id. Fam. 7, 3, 5; Plaut. Rud. 4, 3, 104 sq.; id. Ps. 3, 2, 87; id. Poen. 5, 2, 24; Hor. Ep. 1, 1, 66; 1, 6, 68; Liv. 28, 29, 4:

    hic venit in judicium, si nihil aliud, saltem ut, etc.,

    Cic. Verr. 2, 1, 58, § 152; so, si nihil aliud, Liv 22, 29; 30, 35; 45, 37 fin., Curt. 4, 6, 28:

    si aliud nihil,

    id. 2, 43.—
    (γ).
    With forte:

    intelleges esse nihil a me nisi orationis acerbitatem et, si forte, raro litterarum missarum indiligentiam reprehensam,

    perhaps, Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 7; cf.:

    vereor, ne nihil sim tui, nisi supplosionem pedis imitatus et pauca quaedam verba et aliquem, si forte, motum,

    id. de Or. 3, 12, 47.—
    2.
    With quod, and if, but if, if however, if:

    quod si in philosophiā tantum interest... quid tandem in causis existimandum est?

    Cic. Or. 16, 51:

    quod si fuit in re publicā tempus ullum... tum profecto fuit,

    id. Brut. 2, 7:

    quod si exemeris ex rerum naturā benevolentiae conjunctionem, nec domus ulla nec urbs stare poterit,

    id. Lael. 7, 23; id. Rep. 3, 4, 7:

    quod si non hic tantus fructus ostenderetur et si ex his studiis delectatio sola peteretur: tamen, etc.,

    id. Arch. 7, 16; id. Cat. 2, 5, 10; id. Rosc. Com. 18, 54.—
    B.
    In partic.
    1.
    In subject or object-clauses, si with subj. sometimes takes the place of an inf.:

    apud Graecos opprobrio fuit adulescentibus, si amatores non haberent,

    Cic. Rep. 4, 3, 3: summa gloria constat ex tribus his;

    si diligit multitudo, si fidem habet, etc.,

    id. Off. 2, 9, 31:

    unam esse spem salutis docent, si eruptione factā extremum auxilium experirentur,

    Caes. B. G. 3, 5:

    illud ignoscere aequum erit, si... ne tuam quidem gloriam praeponam, etc.,

    Liv. 28, 41, 1; Nep. Ages. 4, 3: infinitum est, si singulos velim persequi. Sen. Q. N. 5, 17, 5; id. Tranq. 16, 2 (cf. si after mirum est, I. a. fin. supra).—
    2.
    In subst. clauses, to denote a doubtful assumption or future event (cf. quod):

    dixerunt, in eo verti puellae salutem, si postero die vindex injuriae ad tempus praesto esset,

    Liv. 3, 46:

    adjecerunt, Scipionem in eo positam habuisse spem pacis, si Hannibal et Mago ex Italiā non revocarentur,

    id. 30, 23; 35, 18.—
    3.
    Si with a relative takes the place of a relative clause, to express a class the existence or extent of which is doubtful: mortem proposuit, non eis solum qui illam rem gesserunt, sed eis etiam si qui non moleste tulerunt, i. e. if such there were, whether few or many, Cic. Phil. 13, 18, 39; id. Verr. 2, 1, 4, § 9:

    dixit errare, si qui in bello omnis secundos rerum proventus expectent,

    Caes. B. G. 7, 29:

    errat, si quis existimat facilem rem esse donare,

    Sen. Vit. Beat. 24, 1; Cic. Off. 2, 13, 44; Liv. 42, 31.—
    4.
    In syllogistic reasonings:

    si oportet velle sapere, dare operam philosophiae convenit. Oportet autem velle sapere, etc.,

    Cic. Inv. 1, 36, 65:

    si enim est verum, quod ita conectitur: si quis oriente Caniculā natus est, in mari non morietur, illud quoque verum est: si Fabius oriente Canicula natus est, Fabius in mari non morietur,

    id. Fat. 6, 12.—
    5.
    = etiamsi, with foll. tamen, even if, although, albeit (class.):

    quae si exsequi nequirem, tamen, etc.,

    Cic. Sen. 11, 38; cf.:

    quae si causa non esset, tamen, etc.,

    id. Mur. 4, 8; and:

    quae si dubia essent, tamen, etc.,

    Sall. J. 85, 48.—
    II.
    Transf., in dependent clauses expressing an interrogation or doubt, it is nearly = num, but forms a looser connection, if, whether, if perchance (class., but very rare in Cic.):

    ibo et visam huc ad eum, si forte est domi,

    Plaut. Bacch. 3, 5, 4; Ter. Eun. 3, 4, 7; id. Heaut. 1, 1, 118; cf. id. Phorm. 3, 3, 20:

    jam sciam, si quid titubatum est, ubi reliquias videro,

    Plaut. Men. 1, 2, 33; cf. id. Merc. 1, 2, 44:

    fatis incerta feror, si Juppiter unam Esse velit urbem,

    Verg. A. 4, 110; Plaut. Mil. 4, 8, 52:

    primum ab iis quaesivit, si aquam hominibus in totidem dies, quot frumentum imposuissent,

    Liv. 29, 25; 39, 50:

    id modo quaeritur, si (lex) majori parti et in summam prodest,

    id. 34, 3; cf. id. 40, 49 fin.:

    jam dudum exspecto, si tuom officium scias,

    Plaut. Poen. prol. 12:

    hanc (paludem) si nostri transirent, hostes exspectabant,

    Caes. B. G. 2, 9; id. B. C. 2, 34; cf.:

    Pompeius eadem spectans, si itinere impeditos deprehendere posset,

    id. ib. 3, 75:

    non recusavit quo minus vel extremo spiritu, si quam opem rei publicae ferre posset, experiretur,

    Cic. Phil. 9, 1, 2; cf. id. de Or. 2, 85, 398:

    statui expectandum esse si quid certius adferretur,

    id. Fam. 15, 1, 2:

    Philopoemen quaesivit si Lycortas incolumis evasisset,

    Liv. 39, 50:

    expertique simul, si tela artusque sequantur,

    Val. Fl. 5, 562:

    Helvetii nonnumquam interdiu, saepius noctu, si perrumpere possent, conati,

    Caes. B. G. 1, 8 fin.; cf.:

    temptata res est, si primo impetu capi Ardea posset,

    Liv. 1, 57.—
    B.
    With ellipsis of a verb or clause on which the condition depends (cf. I. c. supra): ei rei suam operam dat, si possiet illam invenire ( to see) whether he can, Plaut. Cist. 1, 3, 37:

    L. Minucium cum omni equitatu praemittit, si quid celeritate itineris proficere possit,

    to see, to try, Caes. B. G. 6, 29 fin.:

    circumfunduntur hostes, si quem aditum reperire possent,

    id. ib. 6, 37:

    fame et inopiā adductos clam ex castris exisse, si quid frumenti in agris reperire possent,

    id. ib. 7, 20, 10; cf. id. ib. 7, 55 fin.; 7, 89 fin.; id. B. C. 3, 8 fin.; 3, 56:

    pergit ad speluncam, si forte eo vestigia ferrent,

    Liv. 1, 7:

    saxa volvebant, si quā Possent tectam aciem perrumpere,

    Verg. A. 9, 512:

    ad Gonnum castra movet, si potiri oppido posset,

    Liv. 42, 67, 6: haud aspernatus Tullius, tamen, si vana adferantur, in aciem educit ( that he might be ready) if, etc., id. 1, 23, 6:

    milites in praesidio erant, si quo operā eorum opus esset,

    id. 27, 28, 5:

    alii offerunt se, si quo usus operae sit,

    id. 26, 9, 9: ille postea, si comitia sua non fierent, urbi minari, i. e. ( that he would attack it) if, etc., Cic. Att. 4, 3, 3:

    Carthaginiensibus in Hasdrubale ita, si is movisset Syphacem, spes omnis erat,

    Liv. 29, 35, 9; 5, 8, 9:

    consul aedem Fortunae vovit, si eo die hostis fudisset,

    id. 29, 36, 8: erat Athenis reo damnato, si fraus capitalis non esset, quasi [p. 1690] poenae aestimatio, Cic. de Or. 1, 54, 232: quattuor legiones Cornelio, si qui ex Etruriā novi motus nuntiarentur, relictae, to meet the case, that, to be ready, if, etc., Liv. 6, 22:

    is in armis tenuit militem, si opus foret auxilio,

    id. 5, 8:

    ut patricios indignatio, si cum his gerendus esset honos, deterreret,

    id. 4, 6, 10; 1, 40, 2; 24, 36.—
    B.
    Si... si, for sive... sive, whether... or:

    si deus si dea es,

    Cato, R. R. 139; cf.:

    hostiam si deo, si deae immolabant,

    Gell. 2, 28, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > si

  • 26 neque

        Neque, Disiunctiua coniunctio. Terent. Neque virgo est Vsquam, neque ego qui illam e conspectu amisi meo. Ne la vierge, etc. ne moy.
    \
        Neque, saepius repetitum. Cic. Nulla enim vitae pars neque publicis, neque priuatis, neque forensibus, neque domesticis in rebus: neque si tecum agas quid, neque si cum altero contrahas, vacare officio potest. Ne és choses publiques, ne privees, ne, etc.
    \
        Neque enim sunt isti audiendi, qui, etc. Cicero. Et ne fault point certes, etc.
    \
        At nunc faciet: neque, vt opinor, sine tuo magno malo. Terent. Et ce ne sera pas (comme je pense) sans ton grand mal.
    \
        Concedantque vt hi boni viri fuerint: neque id quidem facient. Cic. Et je scay bien qu'ils n'en feront rien.
    \
        Neque dum, pro Necdum. Cic. Neque dum Roma ed profectus. Tu n'es point encore parti de Rome.
    \
        Ad alios commilitones fluctuantes, neque quicquam adhuc quam frementes perduxit. Sueton. Qui ne faisoyent encore que, etc.
    \
        Neque secius eo, pro Nihilo minus. Sueto. Sed quum obnoxium se Barbaris per hoc animaduerteret, neque secius eo in explicandis oneribus omnibus haereret, nihil pensi habuit quin praedaretur, etc. Et neantmoins.
    \
        Neque non etiam quaedam assumenda in villam. Varro. Il fault aussi pareillement que, etc.
    \
        Neque opinato se ostendere. Cic. Sans qu'on s'en donnast de garde, ou qu'on s'en doubtast.

    Dictionarium latinogallicum > neque

  • 27 da prep

    [da]
    da + il= dal, da + lo= dallo, da + l'= dall', da + la= dalla, da + i= dai, da + gli= dagli, da + le= dalle
    1) (agente, mezzo) by

    fare qc da — to do sth (for) o.s.

    2)
    3) (provenienza, distanza, separazione) from, (fuori di) out of, (giù da) off

    a 3 km da Roma — 3 km(s)from Rome

    arrivare da Milano — to arrive from Milan

    da dove vieni? — where do you come from?

    l'aereo parte da Gatwick — the plane departs from Gatwick

    scendere dal treno — to get off the train

    staccarsi da qn — to leave o part from sb

    toglitelo dalla testa — get it out of your head

    uscire dalla scuola — to come out of school

    4) (stato in luogo) at, (presso) at, with

    abita da quelle parti — he lives somewhere round there, he lives in that area

    ti aspetto dal macellaio — I'll wait for you at the butcher's

    sono da Pietro — I'm at Pietro's (house)

    vive da un amico — he's living at a friend's o with a friend

    questo treno passa da Genova — this train goes through Genoa

    è uscito dalla finestra — he went out through o by (way of) the window

    vado da Pietro/dal giornalaio — I'm going to Pietro's (house)/to the newsagent's

    6) (tempo: durata) for, (a partire da: nel passato) since, (nel futuro) from

    da oggi in poi — from today onwards

    d' ora in poi o in avanti — from now on

    da quando sei qui — since you have been here

    7)

    (qualità, caratteristica) una ragazza dai capelli biondi — a fair-haired girl, a girl with fair hair

    un ragazzo dagli occhi azzurri — a blue-eyed boy, a boy with blue eyes

    8) (modo) like

    è da vigliacchi fare così — that's a spineless way to behave

    da bambino piangevo molto — I cried a lot as a child o when I was a child

    fare da padre a — to be a father to

    10)

    (fine, scopo) cavallo da corsaracehorse

    11) (seguito da infinito: consecutivo) that (spesso omesso), (finale) to

    ero così stanco da non stare più in piedi — I was so tired (that) I couldn't stand

    12)

    da... a... — from... to...

    contare da 1 a 10 — to count from 1 to 10

    dalle 3 alle 5 — from 3 to o till 5 (o'clock)

    c'erano dalle 30 alle 40 persone — there were between 30 and 40 people there

    è cambiato dall'oggi al domani — he changed overnight

    Dizionario Italiano-Inglese > da prep

  • 28 fondazione

    fondazione s.f. 1. fondation: la fondazione di Roma la fondation de Rome; la fondazione di un partito la fondation d'un parti. 2. al pl. ( Edil) fondations. 3. ( Dir) fondation: la fondazione X per i bambini abbandonati la fondation X pour les enfants abandonnés.

    Dizionario Italiano-Francese > fondazione

  • 29 da

    prep [da]
    da + il= dal, da + lo= dallo, da + l'= dall', da + la= dalla, da + i= dai, da + gli= dagli, da + le= dalle
    1) (agente, mezzo) by

    fare qc da — to do sth (for) o.s.

    2)
    3) (provenienza, distanza, separazione) from, (fuori di) out of, (giù da) off

    a 3 km da Roma — 3 km(s)from Rome

    arrivare da Milano — to arrive from Milan

    da dove vieni? — where do you come from?

    l'aereo parte da Gatwick — the plane departs from Gatwick

    scendere dal treno — to get off the train

    staccarsi da qn — to leave o part from sb

    toglitelo dalla testa — get it out of your head

    uscire dalla scuola — to come out of school

    4) (stato in luogo) at, (presso) at, with

    abita da quelle parti — he lives somewhere round there, he lives in that area

    ti aspetto dal macellaio — I'll wait for you at the butcher's

    sono da Pietro — I'm at Pietro's (house)

    vive da un amico — he's living at a friend's o with a friend

    questo treno passa da Genova — this train goes through Genoa

    è uscito dalla finestra — he went out through o by (way of) the window

    vado da Pietro/dal giornalaio — I'm going to Pietro's (house)/to the newsagent's

    6) (tempo: durata) for, (a partire da: nel passato) since, (nel futuro) from

    da oggi in poi — from today onwards

    d' ora in poi o in avanti — from now on

    da quando sei qui — since you have been here

    7)

    (qualità, caratteristica) una ragazza dai capelli biondi — a fair-haired girl, a girl with fair hair

    un ragazzo dagli occhi azzurri — a blue-eyed boy, a boy with blue eyes

    8) (modo) like

    è da vigliacchi fare così — that's a spineless way to behave

    da bambino piangevo molto — I cried a lot as a child o when I was a child

    fare da padre a — to be a father to

    10)

    (fine, scopo) cavallo da corsaracehorse

    11) (seguito da infinito: consecutivo) that (spesso omesso), (finale) to

    ero così stanco da non stare più in piedi — I was so tired (that) I couldn't stand

    12)

    da... a... — from... to...

    contare da 1 a 10 — to count from 1 to 10

    dalle 3 alle 5 — from 3 to o till 5 (o'clock)

    c'erano dalle 30 alle 40 persone — there were between 30 and 40 people there

    è cambiato dall'oggi al domani — he changed overnight

    Nuovo dizionario Italiano-Inglese > da

  • 30 петь

    несов.
    1) сов. спеть и пропе́ть síngen sang, hat gesúngen что л. A; слушающим, перед аудиторией vór|singen что л. A, кому л. D

    петь пе́сню, рома́нс — ein Lied, éine Románze síngen

    Э́тот певе́ц прекра́сно поёт. — Díeser Sänger singt áusgezeichnet [vórtrefflich].

    Э́та де́вушка хорошо́ поёт. — Díeses Mädchen kann gut síngen [singt gut].

    Он пел па́ртию Оне́гина. — Er sang den Onégin [die Partíe des Onégin].

    Он спел нам свою́ но́вую пе́сню. — Er sang uns sein néues Lied vór.

    Он поёт те́нором, ба́сом. — Er singt Tenór, Bass.

    Она́ поёт пе́рвым, вто-ры́м го́лосом. — Sie singt die érste, die zwéite Stímme.

    Они́ пе́ли хо́ром. — Sie sángen im Chor.

    Он поёт в о́пере, в на́шем хо́ре. — Er singt in der Óper, in únserem Chor [k-].

    Он поёт под гита́ру. — Er singt zur Gitárre.

    2) сов. пропе́ть о птицах síngen ; о соловье тж. schlágen sie schlägt, schlug, hat geschlágen; о петухе krähen (h)

    В лесу́ пе́ли пти́цы. — Im Wald sángen Vögel.

    В саду́ пел солове́й. — Im Gárten sang [schlug] éine Náchtigall.

    Пропе́ли петухи́. — Die Hähne krähten.

    Русско-немецкий учебный словарь > петь

  • 31 -E205

    a) приехать, прибыть куда-л.:

    Disse la donna: «Ci siamo.» Il treno andava lento tonfando. «Ci siamo. Doveva averla svegliata la signorina. È Roma.». (L. Bonanni, «L'adultera»)

    — Приехали, — сказала женщина. Поезд с грохотом замедлял ход.
    — Приехали. Вы просили вас разбудить, синьорина. Вот и Рим.

    b) попасться; попасть в затруднение:

    Don Roberto. — Andate via, vi dico. Ho da parlare con mio figliuolo.

    Don Flaminio. — Ah ci sono!. (C. Goldoni, «Gli amori di Zelinda e Lindoro»)
    Дон Роберто. — Уходите, я повторяю. Мне нужно поговорить с моим сыном.
    Дон Фламинио. — Я попался!

    Leone. — La colpa è del fatto, caro mio! Sono nato. E quando un fatto è fatto, resta là, come una prigione per te. Io ci sono. (L. Pirandello, «Il giuoco delle parti»)

    Леоне. — Виной всему тот факт, что я родился на свет. Да, милейший мой. А когда факт остается фактом, от него никуда не уйдешь, как из тюрьмы. И я как за решеткой.

    c) быть готовым, согласным:

    Don Marzio. — Che volete voi fare di questi sei zecchini?

    Eugenio. — Se volete che li mangiamo, io ci sono. (C. Goldoni, «La bottega del caffè»)
    Дон Марцио. — Что вы собираетесь делать с этими шестью дукатами?
    Эудженио. — Если вы хотите их проесть, я к вашим услугам.

    Era la mattina d'una domenica quando finalmente Menico sgusciò nella camera del contino... e gli disse sottovoce...

    — Ci siamo!.. Si parte questa notte. (V. Bersezio, «Racconti popolari»)
    В одно воскресное утро... Менико проскользнул в комнату молодого графа и... прошептал:
    — Все готово!.. Сегодня ночью уезжаем.

    «Davvero devo scappare... Ma non voglio lasciarti col broncio, troviamoci quando esco, verso il tocco, ci sei?». (V. Pratolini, «Le ragazze di Sanfrediano»)

    — Правда, мне пора... Но я не хочу, чтобы ты на меня сердилась. Давай встретимся, когда я выйду, около двенадцати. Договорились?

    (Пример см. тж. - C2998; - G251; - M205).

    Frasario italiano-russo > -E205

См. также в других словарях:

  • Cervara di Roma — Vue de la ville Administration Pays …   Wikipédia en Français

  • Comitati d'Azione per l'Universalità di Roma — Les Comitati d Azione per l Universalità di Roma ou CAUR (en français « Comités d action pour l universalité de Rome ») sont une organisation internationale créée par Benito Mussolini pour fédérer divers mouvements politiques européens… …   Wikipédia en Français

  • Danube Swabians — The Danube Swabians (German: Donauschwaben) is a collective term for the German speaking population who lived in the former Kingdom of Hungary, especially alongside the Danube River valley. Because of different developments within the territory… …   Wikipedia

  • partire (1) — {{hw}}{{partire (1)}{{/hw}}A v. tr.  (io partisco ,  (lett. ) parto , tu partisci ,  (lett. ) parti ) 1 (lett.) Tagliare in varie parti. 2 (lett.) Suddividere tra due o più persone | Spartire. B v. intr. pron. 1 (lett.) Separarsi. 2 (lett.)… …   Enciclopedia di italiano

  • Gianni Alemanno — le 28 avril 2008, devant le Colisée. Mandats …   Wikipédia en Français

  • Giovanni Alemanno — Gianni Alemanno Gianni Alemanno Gianni Alemanno, le 2 mai 2008, avec Giorgio Napolitano, le P …   Wikipédia en Français

  • Il Cronaca — Simone del Pollaiolo Palais Strozzi à Florence Simone del Pollaiolo (1457 Florence, 1508) est un architecte de l école florentine de la Renaissance italienne, connu sous le sobriquet de Il Cronaca pour sa propension, à son retour d un voyage à… …   Wikipédia en Français

  • Simone del Pollaiolo — Palais Strozzi à Florence Simone del Pollaiolo (Florence, 1457 Florence, 1508) est un architecte, sculpteur et dessinateur italien de la Renaissance, appartenant à l école florentine, connu sous le sobriquet de Il Cronaca pour sa propension, à… …   Wikipédia en Français

  • Simone del pollaiolo — Palais Strozzi à Florence Simone del Pollaiolo (1457 Florence, 1508) est un architecte de l école florentine de la Renaissance italienne, connu sous le sobriquet de Il Cronaca pour sa propension, à son retour d un voyage à Rome en 1470, à… …   Wikipédia en Français

  • 1991 en Italie — Années : 1988 1989 1990  1991  1992 1993 1994 Décennies : 1960 1970 1980  1990  2000 2010 2020 Siècles : XIXe siècle  XXe siècl …   Wikipédia en Français

  • PP Pasolini — Pier Paolo Pasolini Pour les articles homonymes, voir Pasolini (homonymie). Pier Paolo Pasolini …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»