-
1 Vide supra
сокр. v. s.Товары обмениваются по своим стоимостям только в виде исключения. Их средние цены определяются иначе. Vide supra" (К. Маркс, Теории прибавочной стоимости (IV том "Капитала").)Коли цензура ваша не пропустит ничего порядочного из моей комедии [ Речь идет о комедии А. С. Грибоедова "Горе от ума". - авт. ], нельзя ли вовсе не печатать? - Или пусть укажет на сомнительные места, я бы как-нибудь подделался к общепринятой глупости, урезал бы; и тогда весь 3-й акт можно поместить в альманахе. [ Имеется в виду альманах "Русская Талия", где Булгарин и напечатал отрывки из "Горе от ума" с цензурными сокращениями и поправками. - авт. ] -Р. S. 24-го октября. Представь себе, что я тотчас отвечал на твою записку, в тот же день, как получил, и уверен был до сей минуты, что отослал этот самый листок. Vide supra. (А. С. Грибоедов - Н. И. Гречу, 24.X 1824.)Ant:Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Vide supra
-
2 Vide infra
Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Vide infra
-
3 Vide et credere
-
4 Vide ut supra
-
5 Vide
• See -
6 vide
/ vid.mira◘ Imperativo del verbo videre. Suele utilizarse en los escritos, cuando se recomienda leer otra nota en otra página u otro libro relacionado con el mismo tema que se está tratando. -
7 vide supra
véase arriba -
8 Fide, sed cui fidas, vide
будь бдительным; доверяй, но смотри, кому доверяешьЛатинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Fide, sed cui fidas, vide
-
9 Quae vide
• (qqv) -
10 Quod vide
• (qv) -
11 Смотри выше
Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Смотри выше
-
12 Смотри ниже
Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Смотри ниже
-
13 video
video, vīdī, vīsum, ēre ( altindisch véda, ich weiß, griech. ειδον, St. Ϝιδ, οιδα für Ϝοιδα, gotisch witan, ahd. wizzan, wissen), sehen, I) sehend sein, 1) Sehkraft haben u. vermittelst der Sehkraft die Gegenstände erkennen-, sehen können, a) absol.: propter imbecillitatem iam non audit aut non videt, Cels.: clare v. oculis, hell sehen, helle Augen haben, Plaut.: bene v. oculis, gut s., gute Augen haben, Cic.: perplexe vides, siehst nicht recht, Plaut.: v. acrius, Cic.: v. in aqua obtunsius, in terra acutissime (v. Krokodil), Solin.: quam longe videmus? wie weit reicht unser Blick? Cic. – sensus videndi, Gesichtssinn, Cic.: videndi facultas, Cels. – b) m. Acc.: at ille nescio qui mille et octoginta stadia quod abesset videbat (die Gegenstände in einer Entfernung von 1080 St. erkennen konnte), Cic.: quaedam volucres longius (sc. vident), sehen weiter, Cic.: non nulli, cum aliquamdiu nihil vidissent (nichts sehen-, erkennen konnten), repentinā profusione alvi lumen receperunt, Cels. – 2) prägn., sehen, die Augen offen haben = erwacht sein, Verg. ecl. 6, 21.
II) etwas sehen, schauen, d.i. A) erblicken, mit den Augen gewahren, AA) eig. u. übtr.: 1) eig.: a) übh.: α) v. Pers.: ego Catuli Cumanum ex eo loco video; Pompeianum non cerno, Cic.: o praeclarum prospectum! Puteolos videmus: at familiarem nostrum C. Avianum, fortasse in porticu Neptuni ambulantem, non videmus, Cic.: quod non vidisset pro viso sibi renuntiasse, Caes.: ut te viderem et viserem, um dich zu sehen u. nachzusehen, wie du dich befändest, Cic. – m. dopp. Acc., quem puerum vidisti formosum, hunc vides deformem in senecta, Varro LL. 5, 5. – m. Partiz. als Objekt, adulescentium greges Lacedaemone vidimus ipsi incredibili contentione certantes pugnis, calcibus etc., wie sie kämpften, Cic. – m. Acc. u. Infin., suos fugere et concīdi videbat, Caes.: cum suos interfici viderent, Caes.: scindi videres vincula, da konnte man sehen, Liv.: so auch serpentes errare videres, Hor.: wechselnd mit dem Partiz., Hor. carm. 3, 5, 21 sqq. – m. cum u. Konj., dies et noctes virum summā virtute et prudentiā videbamus, philosopho cum operam daret, Q. Tuberonem, Cic. – im Passiv, ubi sol sex mensibus continuis non videtur, Varro: negat sibi umquam, cum oculum torsisset, duas ex lucerna flammulas esse visas, Cic. – β) v. Lebl., triclinium hortum et gestationem videt, Plin. ep. 2, 17, 13: triclinium valvis pratum multumque ruris videt, Plin. ep. 5, 6, 19: Appenninus Gallica rura videt devexasque excipit Alpes, Lucan.: pontus quidquid Scythicus a tergo videt, Sen. poët.: quae nascentem videt ora solem, nach Osten liegt, Sen. poët. – v. Zeiten, vidit noctem dies, Sen. poët. – u.v. Ereignissen, sanguinem extremae dapes videbunt et cruor Baccho incĭdet, Sen. poët. – b) sehen = antreffen, nostri saeculi medicus, quem nuper vidimus, den ich noch vor kurzem gesehen habe, d.i. der noch vor k. gelebt hat, Cels.: attonitos raro videmus, Cels.: interdum lumbricos, interdum teretes videmus, Cels. – bes. nach angestellter Beobachtung, beobachten, raro admodum, adeo ut magni professores numquam se vidisse memoriae mandaverint, Cels. – c) sehen = lesen, reiectum esse ab Asclepiade vomitum in eo volumine, quod de tuenda sanitate composuit, video, Cels. – d) leben = erleben, α) eine Zeit lebend erreichen, utinam eum diem videam, cum etc., Cic.: ex multis diebus, quos in vita celeberrimos laetissimosque viderit, Cic. – β) im Leben, in einer Zeit ein Übel erfahren od. eines Gutes teilhaftig werden, quam miseriam vidi! Ter.: suo toto consulatu somnum non vidisse, Cic.: nimis sero imperia immodica et regni paterni speciem, Liv.: clarissimas victorias aetas nostra vidit, Cic. – v. lebl. Subjj., et casus abies visura marinos, Verg.
2) übtr., übh. mit den Sinnen wahrnehmen, wie unser sehen, mugire videbis sub pedibus terram et descendere montibus ornos, Verg.: tum videres stridere secretā divisos aure susurros, Hor.: naso pol iam haec quidem videt plus quam oculis, Plaut.: caseus, qui vehementior vetustate fit, vel eā mutatione, quam in eo transmarino videmus, sehen (vermittels des Geschmackssinnes), Cels.
BB) bildl., vermittels der inneren Sinne sehen, 1) = wahrnehmen, merken, einsehen, begreifen, quem exitum ego tam video animo, quam ea, quae oculis cernimus, Cic.: si dormientes aliquid animo videre videamur, Cic.: alqm od. alqd in somnis, Cic., secundum quietem, Cic., per somnum oder per quietem, Iustin.: somnia, Tr. sehen, -haben, Cic.: acutius atque acrius vitia in dicente quam recta, Cic.: plus, weiter sehen, einen tieferen Blick haben, Cic.: u. so plus in re publica, einen tieferen politischen Blick haben, Cic.: in futurum, Liv.: aliena melius videre et diiudicare, Ter. – ut quod viderit, non viderit (merkt), Plaut.: exterae gentes, cum subtilem medicinae rationem non noverint, communia tantum vident, Cels.: quod ego, cur nolim, nihil video, Cic. – mit dopp. Acc., quem virum P. Crassum vidimus! Cic. de sen. 61: cum invidiosum se propter nimias opes videret, Iustin. 32, 4, 4. – m. Acc. u. Infin., vidit magno se fore periculo, nisi etc., Nep.: etsi (Datis) non aequum locum videbat suis, Nep. – m. folg. indir. Fragesatz, equidem, cuius criminis reus sim, non video, Curt.: vide, quantum fidei tuae credam, Curt.
2) im Passiv, den Schein haben, scheinen, dünken, als etwas erscheinen, für etwas gehalten werden, gelten, a) übh.: α) m. bl. Nom. des Prädikats: ut imbelles timidique videamur, Cic.: quod utile videretur, Cic.: multo rem turpiorem fore et iniquiorem visum iri intellegebant, Cic.: ex quo illorum beata mors videtur, horum vita laudabilis, Cic. – m. persönl. Dat., quae quibusdam admirabilia videntur, Cic.: a natura mihi videtur potius quam ab indigentia orta amicitia, Cic.: quod idem Scipioni videbatur, Cic. – β) m. Infin., oft = ich glaube, sperare videor, ich glaube hoffen zu dürfen, Cic.: ut beate vixisse videar, Cic.: solem e mundo tollere videntur, qui amicitiam e vita tollunt, Cic.: videre iam videor populum a senatu disiunctum, Cic. – mit persönl. Dat., videor mihi perspicere ipsum animum, Cic. – γ) m. Nom. u. Infin.: ut exstinctae potius amicitiae quam oppressae esse videantur, Cic.: ut tamquam a praesentibus coram haberi sermo videretur, Cic.: quia videbatur et Limnaeum eodem tempore oppugnari posse, Liv. – m. persönl. Dat., divitior mihi et affluentior videtur esse vera amicitia, Cic. – δ) mit Acc. u. Infin. = es hat den Anschein, non mihi videtur, ad beate vivendum satis posse virtutem, Cic.: quae vult videri se esse prudentiam, Cic. – ε) m. Partic. Fut. act. statt des Infin.: eius praecepta sic optime divisuri videmur, ut etc., Quint. 5. prooem. § 5: igitur ut Aratus ab Iove incipiendum putat, ita nos rite coepturi ab Homero videmur, Quint. 10, 1, 46. – b) behutsamer Ausdruck in amtlichen Erklärungen statt der bestimmten Entscheidung: maiores nostri voluerunt, quae iurati iudices cognovissent, ea non ut esse facta, sed ut videri pronuntiarent, Cic. (u. so v. Richter, deinde secessi et ex consilii sententia ›videtur‹ inquam, Plin. ep. 5, 1, 6): fecisse videri pronuntiat, Cic.: cum pontifices decressent, videri posse sine religione eam partem areae mihi restitui, Cic.: consul adiecit senatusconsultum, Ambraciam non videri vi captam esse, Liv. – c) prägn., videtur (alci), es erscheint, dünkt gut, gefällt, beliebt (jmdm.), es ist jmd. der Meinung, es glaubt jmd., eam quoque, si videtur, correctionem explicabo, Cic.: tibi si videbitur, villis illis utere, quae etc., Cic.: qui imitamur quos cuique visum est, Cic.: quem videretur ei cum imperio mitteret, Liv.: ubi visum est, Caes.: ut Hippocrati visum est, Cels.: m. folg. Infin., nunc autem visum est mihi de senectute aliquid ad te conscribere, Cic.: m. folg. Acc. u. Infin., ubi ei videbatur horam esse tertiam, Varro LL. 6, 89.
B) Jmd. od. etw. sehen, schauen = beschauen, ansehen, AA) eig.: a) übh.: mulieres et pueri, qui visum processerant, um zu schauen, den Kampf mit anzusehen, Sall. – v. nascentem placido lumine, Hor.: niveus videri, anzuschauen wie Schnee, Hor.: alqm videre non posse, jmd. nicht ersehen (nicht ausstehen) können, Cic. – impers., De. Vide sis modo etiam (sieh nur her, sieh mich nur an). Ly. Visum est, hab' schon gesehen, Plaut. – b) nach etwas sehen, nachsehen, zusehen, vide sis signi quid siet, sieh doch nach, was es für ein Siegel ist, sieh doch zuvor das S. an, Plaut.: vide tali ubi sint, Plaut.: illud vide, os ut sibi distorsit carnifex, Ter. – c) jmd. sehen = jmd. aufsuchen und sprechen, Othonem vide, Cic.: videbis hominem, Cic.: rogo, mane Plinium videas domi, Plin. ep. – v. Arzte, einen Kranken sehen = besuchen, qui (medici) aegrum raro vident, Cels. – d) besorgend nach etw. sehen, etw. besorgen, aliud (vinum) lenius vide, Ter.: dulciculae potionis aliquid et cibi, Cic.: alci prandium, Cic.: puerum iubet Taurus oleum in aulam videre, Gell. – e) mit Vertrauen auf jmd. sehen, me vide, sieh auf mich = vertraue auf mich, verlaß dich auf mich, ich bin dir gut dafür, Komik, u. Sen. (s. Brix Plaut. trin. 808. Westerh. Ter. Andr. 2, 2, 13. p. 97 Stallb.). – f) auf jmd. als Vorbild sehen, achten, quin tu me vides? warum siehst du nicht auf mich? da sieh nur auf mich (wie ich es gemacht habe)! Cic. Pis. 61. – g) etwas gleichgültig mit ansehen, gleichgültig zusehen, tantum pro! degeneramus a parentibus nostris, ut praeter quam nuper oram illi suam Punicas vagari classes dedecus esse imperii sui duxerint, eam nos nunc plenam hostium iam factam videamus? Liv. 22, 14, 6: u. so Liv. 6, 14, 4; 6, 18, 8 u.a.
BB) bildl., mit dem Verstande, Geiste usw. sehen, ins Auge fassen, a) in Betrachtung-, in Erwägung ziehen, zusehen = überlegen, erwägen, bedenken, alio loco de oratorum animo videro, Cic.: nunc ea videamus, quae contra ab his disputari solent, Cic.: id primum videamus, quatenus amor in amicitia progredi debeat, Cic.: videas... et consideres, quid agas, Cic.: ipse viderit, er mag selbst zusehen (mich kümmert's nicht), Cic.: quam id recte faciam, viderint sapientes, Cic.: sitne malum dolere, Stoici viderint, Cic.: videre oportet, nervine id vitium an cutis sit, Cels.: videndum est, num etc., Cels.: ante omnia videndum est, tristes an hilares sint (insanientes), Cels. – b) sich um etw. bekümmern, sich nach etw. umsehen, sich mit etw. befassen, für etw. Sorge tragen, sorgen, auf etw. achten, zusehen, daß oder daß nicht usw., viderint ista officia viri boni, Cic.: negotia mea videbis, Cic.: viderit ista deus, Ov.: post de matre videro, Ter.: videndum sibi esse aliud consilium, Cic. – m. folg. ut od. ne u. Konj., ut habeas (comites etc.), diligenter videbis, Cic.: videret, ut quam primum tota res transigeretur, Cic.: illud videndum est, ne quis nervus laedatur, Cels.: videant consules, ne quid res publica detrimenti capiat od. accipiat, Cic.: videndum est, ne obsit benignitas... tum, ut pro dignitate cuique tribuatur, Cic.: vide (nimm dich in acht), ne post mortem meam mentiaris te vicisse, Sen.: vide, ne nulla sit divinatio, es dürfte wohl keine D. geben, Cic.: dagegen videndum est, ne non satis sit, es dürfte wohl nicht genug sein, Cic. – m. folg. indir. Fragesatz, tu, quemadmodum his satisfacias, videris, magst zusehen, Cic.: u. absol., viderit, da mag ein anderer zusehen, Ov. trist. 5, 2, 43 u.a. (s. dazu Platz). – c) etwas im Auge haben = etw. beabsichtigen, maius quiddam, Cic.: vidit aliud, er hat andere Absichten, Cic.: v. gloriam, Liv. – / redupliziertes Plusqu.-Perf. videderant, Itala (Fuld.) Marc. 16, 14: vulg. Fut. videas, Itala num. 23, 13: videant, Itala Iob 21, 20: parag. Infin. viderier, Ter. Hec. 759. Cic. de domo 136. Gell. 3, 7, 8 u. 15, 2, 1. Arnob. 7, 46 in. – 2. Pers. Imperat. Akt. verkürzt in der Verbindung vidĕ sis, Plaut. Pseud. 48 u. sis vidĕ, Plaut. Pseud. 152.
-
14 video
video, vīdī, vīsum, ēre ( altindisch véda, ich weiß, griech. ειδον, St.ιδ, οιδα für
II) etwas sehen, schauen, d.i. A) erblicken, mit den Augen gewahren, AA) eig. u. übtr.: 1) eig.: a) übh.: α) v. Pers.: ego Catuli Cumanum ex eo loco video; Pompeianum non cerno, Cic.: o praeclarum prospectum! Puteolos videmus: at familiarem nostrum————C. Avianum, fortasse in porticu Neptuni ambulantem, non videmus, Cic.: quod non vidisset pro viso sibi renuntiasse, Caes.: ut te viderem et viserem, um dich zu sehen u. nachzusehen, wie du dich befändest, Cic. – m. dopp. Acc., quem puerum vidisti formosum, hunc vides deformem in senecta, Varro LL. 5, 5. – m. Partiz. als Objekt, adulescentium greges Lacedaemone vidimus ipsi incredibili contentione certantes pugnis, calcibus etc., wie sie kämpften, Cic. – m. Acc. u. Infin., suos fugere et concīdi videbat, Caes.: cum suos interfici viderent, Caes.: scindi videres vincula, da konnte man sehen, Liv.: so auch serpentes errare videres, Hor.: wechselnd mit dem Partiz., Hor. carm. 3, 5, 21 sqq. – m. cum u. Konj., dies et noctes virum summā virtute et prudentiā videbamus, philosopho cum operam daret, Q. Tuberonem, Cic. – im Passiv, ubi sol sex mensibus continuis non videtur, Varro: negat sibi umquam, cum oculum torsisset, duas ex lucerna flammulas esse visas, Cic. – β) v. Lebl., triclinium hortum et gestationem videt, Plin. ep. 2, 17, 13: triclinium valvis pratum multumque ruris videt, Plin. ep. 5, 6, 19: Appenninus Gallica rura videt devexasque excipit Alpes, Lucan.: pontus quidquid Scythicus a tergo videt, Sen. poët.: quae nascentem videt ora solem, nach Osten liegt, Sen. poët. – v. Zeiten, vidit noctem dies, Sen. poët. – u.v. Ereignissen, sanguinem extremae dapes videbunt et cruor Baccho incĭdet, Sen.————poët. – b) sehen = antreffen, nostri saeculi medicus, quem nuper vidimus, den ich noch vor kurzem gesehen habe, d.i. der noch vor k. gelebt hat, Cels.: attonitos raro videmus, Cels.: interdum lumbricos, interdum teretes videmus, Cels. – bes. nach angestellter Beobachtung, beobachten, raro admodum, adeo ut magni professores numquam se vidisse memoriae mandaverint, Cels. – c) sehen = lesen, reiectum esse ab Asclepiade vomitum in eo volumine, quod de tuenda sanitate composuit, video, Cels. – d) leben = erleben, α) eine Zeit lebend erreichen, utinam eum diem videam, cum etc., Cic.: ex multis diebus, quos in vita celeberrimos laetissimosque viderit, Cic. – β) im Leben, in einer Zeit ein Übel erfahren od. eines Gutes teilhaftig werden, quam miseriam vidi! Ter.: suo toto consulatu somnum non vidisse, Cic.: nimis sero imperia immodica et regni paterni speciem, Liv.: clarissimas victorias aetas nostra vidit, Cic. – v. lebl. Subjj., et casus abies visura marinos, Verg.2) übtr., übh. mit den Sinnen wahrnehmen, wie unser sehen, mugire videbis sub pedibus terram et descendere montibus ornos, Verg.: tum videres stridere secretā divisos aure susurros, Hor.: naso pol iam haec quidem videt plus quam oculis, Plaut.: caseus, qui vehementior vetustate fit, vel eā mutatione, quam in eo transmarino videmus, sehen (vermittels des Geschmackssinnes), Cels.————BB) bildl., vermittels der inneren Sinne sehen, 1) = wahrnehmen, merken, einsehen, begreifen, quem exitum ego tam video animo, quam ea, quae oculis cernimus, Cic.: si dormientes aliquid animo videre videamur, Cic.: alqm od. alqd in somnis, Cic., secundum quietem, Cic., per somnum oder per quietem, Iustin.: somnia, Tr. sehen, -haben, Cic.: acutius atque acrius vitia in dicente quam recta, Cic.: plus, weiter sehen, einen tieferen Blick haben, Cic.: u. so plus in re publica, einen tieferen politischen Blick haben, Cic.: in futurum, Liv.: aliena melius videre et diiudicare, Ter. – ut quod viderit, non viderit (merkt), Plaut.: exterae gentes, cum subtilem medicinae rationem non noverint, communia tantum vident, Cels.: quod ego, cur nolim, nihil video, Cic. – mit dopp. Acc., quem virum P. Crassum vidimus! Cic. de sen. 61: cum invidiosum se propter nimias opes videret, Iustin. 32, 4, 4. – m. Acc. u. Infin., vidit magno se fore periculo, nisi etc., Nep.: etsi (Datis) non aequum locum videbat suis, Nep. – m. folg. indir. Fragesatz, equidem, cuius criminis reus sim, non video, Curt.: vide, quantum fidei tuae credam, Curt.2) im Passiv, den Schein haben, scheinen, dünken, als etwas erscheinen, für etwas gehalten werden, gelten, a) übh.: α) m. bl. Nom. des Prädikats: ut imbelles timidique videamur, Cic.: quod utile videretur, Cic.: multo rem turpiorem fore et iniquiorem————visum iri intellegebant, Cic.: ex quo illorum beata mors videtur, horum vita laudabilis, Cic. – m. persönl. Dat., quae quibusdam admirabilia videntur, Cic.: a natura mihi videtur potius quam ab indigentia orta amicitia, Cic.: quod idem Scipioni videbatur, Cic. – β) m. Infin., oft = ich glaube, sperare videor, ich glaube hoffen zu dürfen, Cic.: ut beate vixisse videar, Cic.: solem e mundo tollere videntur, qui amicitiam e vita tollunt, Cic.: videre iam videor populum a senatu disiunctum, Cic. – mit persönl. Dat., videor mihi perspicere ipsum animum, Cic. – γ) m. Nom. u. Infin.: ut exstinctae potius amicitiae quam oppressae esse videantur, Cic.: ut tamquam a praesentibus coram haberi sermo videretur, Cic.: quia videbatur et Limnaeum eodem tempore oppugnari posse, Liv. – m. persönl. Dat., divitior mihi et affluentior videtur esse vera amicitia, Cic. – δ) mit Acc. u. Infin. = es hat den Anschein, non mihi videtur, ad beate vivendum satis posse virtutem, Cic.: quae vult videri se esse prudentiam, Cic. – ε) m. Partic. Fut. act. statt des Infin.: eius praecepta sic optime divisuri videmur, ut etc., Quint. 5. prooem. § 5: igitur ut Aratus ab Iove incipiendum putat, ita nos rite coepturi ab Homero videmur, Quint. 10, 1, 46. – b) behutsamer Ausdruck in amtlichen Erklärungen statt der bestimmten Entscheidung: maiores nostri voluerunt, quae iurati iudices cognovissent, ea non ut esse facta, sed ut videri pronuntia-————rent, Cic. (u. so v. Richter, deinde secessi et ex consilii sententia ›videtur‹ inquam, Plin. ep. 5, 1, 6): fecisse videri pronuntiat, Cic.: cum pontifices decressent, videri posse sine religione eam partem areae mihi restitui, Cic.: consul adiecit senatusconsultum, Ambraciam non videri vi captam esse, Liv. – c) prägn., videtur (alci), es erscheint, dünkt gut, gefällt, beliebt (jmdm.), es ist jmd. der Meinung, es glaubt jmd., eam quoque, si videtur, correctionem explicabo, Cic.: tibi si videbitur, villis illis utere, quae etc., Cic.: qui imitamur quos cuique visum est, Cic.: quem videretur ei cum imperio mitteret, Liv.: ubi visum est, Caes.: ut Hippocrati visum est, Cels.: m. folg. Infin., nunc autem visum est mihi de senectute aliquid ad te conscribere, Cic.: m. folg. Acc. u. Infin., ubi ei videbatur horam esse tertiam, Varro LL. 6, 89.B) Jmd. od. etw. sehen, schauen = beschauen, ansehen, AA) eig.: a) übh.: mulieres et pueri, qui visum processerant, um zu schauen, den Kampf mit anzusehen, Sall. – v. nascentem placido lumine, Hor.: niveus videri, anzuschauen wie Schnee, Hor.: alqm videre non posse, jmd. nicht ersehen (nicht ausstehen) können, Cic. – impers., De. Vide sis modo etiam (sieh nur her, sieh mich nur an). Ly. Visum est, hab' schon gesehen, Plaut. – b) nach etwas sehen, nachsehen, zusehen, vide sis signi quid siet, sieh doch nach, was es für ein Siegel ist, sieh doch zuvor das————S. an, Plaut.: vide tali ubi sint, Plaut.: illud vide, os ut sibi distorsit carnifex, Ter. – c) jmd. sehen = jmd. aufsuchen und sprechen, Othonem vide, Cic.: videbis hominem, Cic.: rogo, mane Plinium videas domi, Plin. ep. – v. Arzte, einen Kranken sehen = besuchen, qui (medici) aegrum raro vident, Cels. – d) besorgend nach etw. sehen, etw. besorgen, aliud (vinum) lenius vide, Ter.: dulciculae potionis aliquid et cibi, Cic.: alci prandium, Cic.: puerum iubet Taurus oleum in aulam videre, Gell. – e) mit Vertrauen auf jmd. sehen, me vide, sieh auf mich = vertraue auf mich, verlaß dich auf mich, ich bin dir gut dafür, Komik, u. Sen. (s. Brix Plaut. trin. 808. Westerh. Ter. Andr. 2, 2, 13. p. 97 Stallb.). – f) auf jmd. als Vorbild sehen, achten, quin tu me vides? warum siehst du nicht auf mich? da sieh nur auf mich (wie ich es gemacht habe)! Cic. Pis. 61. – g) etwas gleichgültig mit ansehen, gleichgültig zusehen, tantum pro! degeneramus a parentibus nostris, ut praeter quam nuper oram illi suam Punicas vagari classes dedecus esse imperii sui duxerint, eam nos nunc plenam hostium iam factam videamus? Liv. 22, 14, 6: u. so Liv. 6, 14, 4; 6, 18, 8 u.a.BB) bildl., mit dem Verstande, Geiste usw. sehen, ins Auge fassen, a) in Betrachtung-, in Erwägung ziehen, zusehen = überlegen, erwägen, bedenken, alio loco de oratorum animo videro, Cic.: nunc ea vi-————deamus, quae contra ab his disputari solent, Cic.: id primum videamus, quatenus amor in amicitia progredi debeat, Cic.: videas... et consideres, quid agas, Cic.: ipse viderit, er mag selbst zusehen (mich kümmert's nicht), Cic.: quam id recte faciam, viderint sapientes, Cic.: sitne malum dolere, Stoici viderint, Cic.: videre oportet, nervine id vitium an cutis sit, Cels.: videndum est, num etc., Cels.: ante omnia videndum est, tristes an hilares sint (insanientes), Cels. – b) sich um etw. bekümmern, sich nach etw. umsehen, sich mit etw. befassen, für etw. Sorge tragen, sorgen, auf etw. achten, zusehen, daß oder daß nicht usw., viderint ista officia viri boni, Cic.: negotia mea videbis, Cic.: viderit ista deus, Ov.: post de matre videro, Ter.: videndum sibi esse aliud consilium, Cic. – m. folg. ut od. ne u. Konj., ut habeas (comites etc.), diligenter videbis, Cic.: videret, ut quam primum tota res transigeretur, Cic.: illud videndum est, ne quis nervus laedatur, Cels.: videant consules, ne quid res publica detrimenti capiat od. accipiat, Cic.: videndum est, ne obsit benignitas... tum, ut pro dignitate cuique tribuatur, Cic.: vide (nimm dich in acht), ne post mortem meam mentiaris te vicisse, Sen.: vide, ne nulla sit divinatio, es dürfte wohl keine D. geben, Cic.: dagegen videndum est, ne non satis sit, es dürfte wohl nicht genug sein, Cic. – m. folg. indir. Fragesatz, tu, quemadmodum his satisfacias, videris, magst zusehen,————Cic.: u. absol., viderit, da mag ein anderer zusehen, Ov. trist. 5, 2, 43 u.a. (s. dazu Platz). – c) etwas im Auge haben = etw. beabsichtigen, maius quiddam, Cic.: vidit aliud, er hat andere Absichten, Cic.: v. gloriam, Liv. – ⇒ redupliziertes Plusqu.-Perf. videderant, Itala (Fuld.) Marc. 16, 14: vulg. Fut. videas, Itala num. 23, 13: videant, Itala Iob 21, 20: parag. Infin. viderier, Ter. Hec. 759. Cic. de domo 136. Gell. 3, 7, 8 u. 15, 2, 1. Arnob. 7, 46 in. – 2. Pers. Imperat. Akt. verkürzt in der Verbindung vidĕ sis, Plaut. Pseud. 48 u. sis vidĕ, Plaut. Pseud. 152. -
15 video
vĭdĕo, ēre, vīdi, vīsum - tr. - [st2]1 [-] voir, apercevoir. [st2]2 [-] voir, être témoin, assister à, être contemporain de. [st2]3 [-] percevoir (par l'ouïe, par l'odorat). [st2]4 [-] voir avec les yeux de l'esprit, concevoir, comprendre. [st2]5 [-] voir dans ses lectures, lire. [st2]6 [-] voir avec attention, regarder, aller voir, visiter. [st2]7 [-] voir à, songer à, examiner, s'occuper de, veiller à, prendre soin de, faire attention. [st2]8 [-] avoir en vue, aspirer à. - cf. gr. ἰδεῖν (*Ϝιδεῖν): voir. - vidi eum ingredientem: je l'ai vu entrer (= au moment où il entrait). - fulgentes gladios hostium videbant Decii, cum in aciem eorum inruebant, Cic. Tusc. 2, 59: les Décius voyaient briller les glaives des ennemis, au moment où ils se précipitaient sur leurs rangs. - vidi eum ingredi: j'ai vu (j'ai constaté) qu'il entrait. - animus videt se ad meliora proficisci: l'âme comprend qu'elle part vers une vie meilleure. - vide quomodo sit agendum: examine comment il faut agir. - videtis ut pueri ludere cupiant: vous voyez comme les enfants ont envie de jouer. - vide ut res brevi conficiatur: veille à ce que l'affaire soit terminée en peu de temps. - videas: on peut voir, on verrait. - videres: on pouvait voir, on aurait pu voir. - plus videre: être plus clairvoyant. - aliud vidit: il a eu d'autres vues. - ipse viderit (fut. antérieur), Cic.: c'est à lui de voir. - sitne igitur malum dolere necne, Stoici viderint, Cic. Tusc. 2, 42: si la souffrance est un mal ou non, aux Stoïciens de le voir. - viderint ista officia viri boni, Cic.: je laisse ce devoir aux honnêtes gens. - voir le passif videor.* * *vĭdĕo, ēre, vīdi, vīsum - tr. - [st2]1 [-] voir, apercevoir. [st2]2 [-] voir, être témoin, assister à, être contemporain de. [st2]3 [-] percevoir (par l'ouïe, par l'odorat). [st2]4 [-] voir avec les yeux de l'esprit, concevoir, comprendre. [st2]5 [-] voir dans ses lectures, lire. [st2]6 [-] voir avec attention, regarder, aller voir, visiter. [st2]7 [-] voir à, songer à, examiner, s'occuper de, veiller à, prendre soin de, faire attention. [st2]8 [-] avoir en vue, aspirer à. - cf. gr. ἰδεῖν (*Ϝιδεῖν): voir. - vidi eum ingredientem: je l'ai vu entrer (= au moment où il entrait). - fulgentes gladios hostium videbant Decii, cum in aciem eorum inruebant, Cic. Tusc. 2, 59: les Décius voyaient briller les glaives des ennemis, au moment où ils se précipitaient sur leurs rangs. - vidi eum ingredi: j'ai vu (j'ai constaté) qu'il entrait. - animus videt se ad meliora proficisci: l'âme comprend qu'elle part vers une vie meilleure. - vide quomodo sit agendum: examine comment il faut agir. - videtis ut pueri ludere cupiant: vous voyez comme les enfants ont envie de jouer. - vide ut res brevi conficiatur: veille à ce que l'affaire soit terminée en peu de temps. - videas: on peut voir, on verrait. - videres: on pouvait voir, on aurait pu voir. - plus videre: être plus clairvoyant. - aliud vidit: il a eu d'autres vues. - ipse viderit (fut. antérieur), Cic.: c'est à lui de voir. - sitne igitur malum dolere necne, Stoici viderint, Cic. Tusc. 2, 42: si la souffrance est un mal ou non, aux Stoïciens de le voir. - viderint ista officia viri boni, Cic.: je laisse ce devoir aux honnêtes gens. - voir le passif videor.* * *Video, vides, vidi, visum, videre. Veoir, Regarder.\Somnum ego hac nocte oculis non vidi meis. Terent. Je n'ay point dormi ceste nuict.\Suo toto Consulatu somnum non vidit. Cicero. Il n'a point dormi.\Aliquid animo videre. Cic. Contempler en son esprit.\Somnia videre. Ouid. Songer de nuict.\Video, de visu per insomnium. Tacit. Songer qu'on voit.\Causas videre. Lucret. Entendre.\Insidias alicuius videre. Ouid. Preveoir.\Plus spei video, quam volo. Terentius. Je voy plus d'esperance, que je ne veulx.\Videre quippiam ingratum. Ouid. Veoir quelque chose qui ne nous plaist point.\Ego (vt spero) propediem te videbo. Cic. Je te voiray de brief, et seray avec toy.\Celeriter, vt spero, vos videbo. Cic. De brief.\Auaritia vide quid facit. Terent. Regarde que fait avarice. Dict par courroux.\Vide vt incedit. Plaut. Regarde comme il marche.\Fient, me vide. Terent. Regarde moy hardiment.\Omnia credo vidisti, nihil te sesellit. Cic. Tu as tout preveu.\Videre animo. Cic. Prevoir en son esprit.\Videre. Terent. Prendre garde, Avoir soing de quelque chose, Penser à quelque chose.\Nihil vident nisi quod lubet. Terent. Il ne leur chault de rien, que de ce qui leur plaist.\Recte ego mihi vidissem. Terent. J'eusse bien pourveu à mes affaires.\In clamando video eum esse bene robustum atque exercitatum. Cic. J'appercoy.\Tu pro tua prudentia, quid optimum factu sit videbis. Cic. Tu adviseras.\Valebis, meaque negotia videbis. Cicero. Tu prouvoiras à mes affaires.\Sed id quoque videbimus. Cic. Nous y adviserons.\Posterius ista videbimus. Cic. Nous y penserons une autre fois. B.\Videre alicui prandium. Cic. Luy apprester à disner, ou faire apprester, Donner ordre que son disner soit prest, Prouvoir à son disner.\Hoc vide: in mea vita tu tibi laudem is quaesitum scelus. Terent. Pren garde à ce.\Vide ne a malis dici verius possit. Cic. Garde que, etc.\Vide quid agas. Terent. Pren bien garde à ce que tu feras.\Vide, vt satis modo contemplata sis. Terent. Regarde et advise que tu, etc.\Ego istuc videro. Terent. Je y prendray garde.\Postea videro. Cic. Je y adviseray apres, Je y penseray.\De reliquo videro. Cic. Je prouvoiray au demourant, J'adviseray du reste.\Viderit Epicurus de hac re. Cic. Je m'en rapporte à Epicurus, qu'il y prenne garde s'il veult, C'est à luy à faire.\De Capitone post viderimus. Cic. Nous en adviserons.\Videbitur, Impersonale. Plautus. On y pourvoira, On y advisera.\Videndum est ne obsit benignitas. Cic. Il fault prendre garde que, etc.\Omnes videntur scire. Plaut. Il semble à veoir que touts le scachent.\Videre verum dicere. Terent. Il semble à veoir que tu die la verité.\Bene meriturus mihi videris de tuis ciuibus. Cicero. Il me semble à veoir que tu feras un grand bien à tes citoyens.\Meminisse videor fieri. Plaut. Il me semble que j'ay memoire qu'il a esté faict.\In rege Ariobarzane ea mihi signa videor virtutis, ingenii, fidei, beneuolentiaeque erga vos perspexisse. Cic. Il me semble que j'ay veu et congneu, etc.\Tum denique mihi videbor restitutus, si illa erit nobis restituta. Cic. Il me semblera à veoir, etc. Il me sera advis que, etc.\Videre videor iam diem illum, quum hinc egens Profugiet aliquo militatum. Terent. Il me semble que je voy, Il m'est advis que je voy le jour que, etc.\Videtur ita mihi. Plaut. C'est mon advis, Je suis de cest advis.\- mihi Sic hoc videtur, quod te absente hic filius Egit, etc. Terent. Mon advis est que, etc.\Tibi ita videtur: at ego non posse arbitror. Terent. Il te le semble ainsi, C'est ton advis.\Facies me, si tibi videtur, certiorem. Cic. S'il te semble bon et necessaire, S'il te plaist.\Quibus tibi videbitur, velim des literas nomine meo. Cicero. A ceuls qu'il te semblera qu'il les faille bailler.\Ad haec praesidia disponerent, quibus locis videretur. Liu. és lieux qu'il leur sembleroit bon de mettre.\Audire vocem visa sum ante aedes modo. Plaut. Il me semble que j'ay ouy sa voix.\Id mihi visus est dicere, Abi cito, et suspende te. Terent. Il m'a semblé qu'il disoit, etc.\Visus sum mihi cum Galba ambulare. Cic. Il me sembloit que je me pourmenoye avec Galba.\Facies tamen quod tibi visum fuerit. Brutus ad Ciceronem. Tu en feras ce qu'il t'en semblera bon de faire.\Visum est faciendum quoquomodo res se haberet, certiorem vos facere. Seruius ad Ciceronem. Il a semblé bon de vous advertir.\Pyrrhoni omnino visa sunt pro nihilo. Cic. Il n'a rien estimé tout.\Videre licet plerosque non tam natura liberales, quam quadam gloria ductos. Cic. On en peult veoir plusieurs qui, etc.\Viden`, pro Videsne. Terent. Vois tu pas.\Sed haec fors viderit. Cic. En advienne ce qui pourra. B. quod etiam idem Cicero dixit, Sed haec Fortuna viderit. Et alibi, Sed haec casus gubernabit.\Nos aliquid viderimus. Plaut. Nous trouverons quelque expedient. B.\Ego aliquid videro. Plaut. Je trouveray quelque moyen. B.\Auidus videndi. Ouid. De veoir.\Videndo, Gerundii modus a passiuo. Virgilius, - vritque videndo Foemina. Quand elle est veue.\Visu, Supinum: vt Deformia visu. Ouid. Laids à veoir.\Terribiles visu formae. Virgil. Terribles à regarder. -
16 vacuus
văcŭus, a, um [st2]1 [-] vide, libre. [st2]2 [-] qui manque de, privé de, exempt de, dégagé de, dégarni de. [st2]3 [-] libre, sans possesseur, vacant. [st2]4 [-] libre (des liens du mariage). [st2]5 [-] sans emploi, improductif (en parl. d'un capital). [st2]6 [-] vain, vide, stérile, frivole. [st2]7 [-] libre de tout souci, paisible, calme, tranquille. [st2]8 [-] libre de son temps, inoccupé, oisif, libre. [st2]9 [-] loisible, permis. - vacuissimus, Ov. P. 3, 1, 141 --- vacuos, vacuom, Inscr.: arch. c. vacuus, vacuum. - expertus vacuum Daedalus aera, Hor. C. 1, 3, 34: Dédale a tenté le vide aérien. - vacuus vultus, Sen. Oedip. 1012: visage sans yeux. - vacuum esse: être disponible. - vacua mulier, Tac.: veuve. - vacuus equus, Liv.: cheval sans cavalier. - animus vacuus curis ou animus vacuus a curis: une âme exempte de soucis. - vacuus periculo, Tac.: à l'abri du danger. - moenia vacua defensoribus, Liv. 42, 63, 6: murs sans défenseurs. - vacuus a tributis, Cic.: exempt d'impôts. - oppidum vacuum ab defensoribus, Caes. BG. 2, 12: ville sans défenseurs. - avec gén. ager frugum vacuus, Sall. J. 90, 1: champ sans moissons. - litterae rerum vacuae, Tac. An. 15, 8: lettre vide (dépourvue de faits). - vacuas aures dare, Plaut.: écouter avec attention. - si respublica et populus vacua nomina sunt, Tac. H. 1: si la république et le peuple ne sont que de vains mots. - vacua possessio regni, Caes. BC. 3, 112: possession du royaume vacante, trône vacant. - quoniam vacui sumus, Cic. Leg. 1, 13: puisque nous sommes de loisir. - vacuum, i, n.: - [abcl]a - espace vacant, le vide, l'espace. - [abcl]b - bien vacant. - [abcl]c - temps (de) libre, loisir. - aliquid invenire vacui, Quint. 10: trouver du temps de libre. - ut in vacuum pependerit, Suet.: si bien que ses biens vacants furent mis en vente. - in vacuum se extendere, Virg.: s'étendre librement dans l'espace (en parl. des rameaux). - venire in vacuum (in vacua), Cic. Hor.: venir dans un bien sans propriétaire, recueillir un héritage vacant. - libera per vacuum ponere vestigia, Hor.: porter librement ses pas sur un sol vierge encore.* * *văcŭus, a, um [st2]1 [-] vide, libre. [st2]2 [-] qui manque de, privé de, exempt de, dégagé de, dégarni de. [st2]3 [-] libre, sans possesseur, vacant. [st2]4 [-] libre (des liens du mariage). [st2]5 [-] sans emploi, improductif (en parl. d'un capital). [st2]6 [-] vain, vide, stérile, frivole. [st2]7 [-] libre de tout souci, paisible, calme, tranquille. [st2]8 [-] libre de son temps, inoccupé, oisif, libre. [st2]9 [-] loisible, permis. - vacuissimus, Ov. P. 3, 1, 141 --- vacuos, vacuom, Inscr.: arch. c. vacuus, vacuum. - expertus vacuum Daedalus aera, Hor. C. 1, 3, 34: Dédale a tenté le vide aérien. - vacuus vultus, Sen. Oedip. 1012: visage sans yeux. - vacuum esse: être disponible. - vacua mulier, Tac.: veuve. - vacuus equus, Liv.: cheval sans cavalier. - animus vacuus curis ou animus vacuus a curis: une âme exempte de soucis. - vacuus periculo, Tac.: à l'abri du danger. - moenia vacua defensoribus, Liv. 42, 63, 6: murs sans défenseurs. - vacuus a tributis, Cic.: exempt d'impôts. - oppidum vacuum ab defensoribus, Caes. BG. 2, 12: ville sans défenseurs. - avec gén. ager frugum vacuus, Sall. J. 90, 1: champ sans moissons. - litterae rerum vacuae, Tac. An. 15, 8: lettre vide (dépourvue de faits). - vacuas aures dare, Plaut.: écouter avec attention. - si respublica et populus vacua nomina sunt, Tac. H. 1: si la république et le peuple ne sont que de vains mots. - vacua possessio regni, Caes. BC. 3, 112: possession du royaume vacante, trône vacant. - quoniam vacui sumus, Cic. Leg. 1, 13: puisque nous sommes de loisir. - vacuum, i, n.: - [abcl]a - espace vacant, le vide, l'espace. - [abcl]b - bien vacant. - [abcl]c - temps (de) libre, loisir. - aliquid invenire vacui, Quint. 10: trouver du temps de libre. - ut in vacuum pependerit, Suet.: si bien que ses biens vacants furent mis en vente. - in vacuum se extendere, Virg.: s'étendre librement dans l'espace (en parl. des rameaux). - venire in vacuum (in vacua), Cic. Hor.: venir dans un bien sans propriétaire, recueillir un héritage vacant. - libera per vacuum ponere vestigia, Hor.: porter librement ses pas sur un sol vierge encore.* * *Vacuus, Adiectiuum. Virgil. Vuide.\Aer vacuus. Virgil. Ouvert et spatieux.\AEtas vacua periculo. Tacit. Sans peril et danger.\Agri vacui. Virgil. Qui ne sont point ombragez d'arbres, et recoyvent le soleil à leur aise sans empeschement.\Si es animo vacuo, expone nobis quod quaerimus. Cic. Si tu n'es point empesché, Si tu as le loisir.\Magna cura liberatus, animo coepi vacuo ac soluto nihil aliud, nisi de iudicio agere et cogitare. Cic. Deschargé et delivré de touts autres affaires et soulciz.\Aurae vacuae. Virgil. L'air.\Dare mihi vacuas aures dum eloquor. Plaut. N'occupez voz oreilles à autre chose qu'à m'escouter.\Aures vacuas permulcere dictis. Horatius. Ouvertes aux flateries.\Caelum vacuum. Virgil. L'air.\Dies vacuos habere. Cic. N'estre point empesché.\Equus vacuus. Liu. Qui n'ha personne sur soy.\Gladius vagina vacuus. Cic. Nud, Desgainé.\Hora nulla vacua a furto. Cicero. Il n'est heure en laquelle il ne desrobbe.\Locus vacuus a turba. Cicero. Où il n'y a point d'assemblee de peuple.\Mens vacua. Cic. Sans soulci.\Mentes vacuas tenere. Virgil. Donner du passetemps aux esprits delivrés de chagrin et soulci.\Nomina vacua. Tacit. Vains et sans effect.\Nummi vacui. Scaeuola. Argent qui ne rapporte point d'usure ou interest, ne de prouffit à son maistre, Argent oiseux.\Operarii vacui. Columel. Qui n'ont que faire.\Pars vacua et integra. Cic. Vuide et entiere et sans y toucher.\Pedes vacui. Ouidius. Qui sont de loisir, et se pourmeinent par esbat.\Praedia vacua. Cic. Possession vuide et vacue, Vacant par faulte d'heritier.\Tempus vacuum laboris dare sibi. Terent. Se reposer, Se donner loisir de reposer.\Tempus vacuum amori. Lucan. Temps qu'on peult librement et sans empeschement employer à aimer, Loisir de vaquer à amours.\Sterile et vacuum tempus beneficio. Plin. iunior. Auquel on cesse de bien faire à autruy.\Transtrum vacuum. Cic. Vuide, Où il n'y a point de gascheur ou tireur à l'aviron.\Vmbra tonsoris vacua. Horat. La tente, ou fueillee, ou ramee, ou boutique d'un barbier qui ne fait rien par faulte de besongne.\Vrbs vacua. Horat. Où lon vit en oisiveté et sans soulci.\Vacuus a re aliqua. Cicero. Despesché et delivré de quelque affaire.\Nulla pars Galliae ab exercitu vacua. Caesar. Il n'y a endroict ne costé en France où il n'y ait armee.\Vacuum ab defensoribus oppidum. Caes. Où il n'y a personne qui le defende, ne de garnison.\A periculo vacuus. Cic. Hors de danger, Sans danger.\Vacui, expertes, soluti ac liberi fuerunt ab omni sumptu, molestia, munere. Cic. Ils ne frayent aucune chose, et ne contribuent rien à la despense, Ils sont exempts de, etc.\Animi vacuus. Stat. Qui n'ha point de courage, ou Qui est sans soulci.\Negotiis vacuus. Cic. Delivré de touts affaires.\Operum vacuus. Horat. Qui ne fait rien, Oiseux.\Somno vacuus. Ouid. Qui ne peult dormir.\Timore vacuus. Cic. Qui est sans crainte.\Tributo vacuus. Tacit. Exempt de payer tribut.\Virium vacuus. Plaut. Qui est sans force.\Venire in vacuum. Horat. Succeder à l'heritier par droict de substitution.\Vacuus ad narrandum aliquid. Terent. Qui ha le loisir de raconter quelque chose.\Vacuissimus. Ouid. Qui est fort de loisir et n'ha que faire. -
17 video
vĭdĕo, vīdi, vīsum, 2 (viden', i.e. videsne, Plaut. Ep. 2, 2, 37; Ter. Eun. 2, 2, 10; 2, 2, 34; 4, 6, 16; Cat. 61, 98; Tib. 2, 2, 17; Verg. A. 6, 779; inf. viderier, Cic. Dom. 53, 136; Ter. Hec. 5, 1, 33:I.vidĕ,
Plaut. Ps. 1, 1, 46), v. a. and n. [Sanscr. root vid-, vēda, know; vindāmi, find; cf. vēda-s, sacred book; Gr. root id, Wid-, in eidon, saw; oida, know; Germ. wissen; Engl. wit, wot], to see, perceive, with the eyes (syn. cerno).Lit.A.In gen.: Ph. Tun' me vidisti? Sc. Atque his quidem oculis. Ph. Carebis, credo, Qui plus vident, quam quod vident. Sc. Numquam hercle deterrebor, Quin viderim id quod viderim, Plaut. Mil. 2, 4, 15 sq.:2.clare oculis video,
id. ib. 3, 1, 35:nos enim ne nunc quidem oculis cernimus ea, quae videmus, etc.,
Cic. Tusc. 1, 20, 46; id. de Or. 3, 40, 161:Considium, quod non vidisset, pro viso sibi renuntiasse,
Caes. B. G. 1, 22 fin.:mulieres et pueri qui visum processerant,
Sall. J. 94, 5:ut juvat pastas oves Videre properantes domum! Videre fessos vomerem inversum boves Collo trahentes languido!
Hor. Epod. 2, 62 sq.:serpentes atque videres Infernas errare canes,
id. S. 1, 8, 35 et saep.—With ut and ind. (poët.):viden', ut geminae stant vertice cristae?
Verg. A. 6, 779:viden' ut faces Splendidas quatiunt comas?
Cat. 61, 77.—With ut and subj.:nonne vides, ut tota tremor pertemptet equorum Corpora?
Verg. G. 3, 250:nonne vides ut... Antennae gemant?
Hor. C. 1, 14, 3.— Pass.:ubi sol sex mensibus continuis non videtur,
Varr. R. R. 1, 2, 4:a se disertos visos esse multos,
Quint. 8, praef. § 13; cf. id. 12, 1, 21:consulis ante pedes ire viderer eques,
Ov. P. 4, 9, 18.— Absol., to see, i. e. to have the eyes open, to be awake, Verg. E. 6, 21.— Impers. pass.: De. Vide sis modo etiam. Ly. Visum'st, Plaut. Merc. 2, 2, 52; id. As. 3, 3, 95.—Transf.a.Of things ( poet.), to see:b.(Apenninus) Gallica rura videt,
Luc. 2, 429:et casus abies visura marinos,
i. e. to experience, Verg. G. 2, 68.—Of places, etc., to look out on, afford a view of (post-Aug.):c.triclinium hortum et gestationem videt,
Plin. Ep. 2, 17, 13.—Of the other senses, to perceive, observe any thing:B.vidistin' toto sonitus procurrere caelo?
Prop. 2, 16 (3, 8), 49:mugire videbis Sub pedibus terram et descendere montibus ornos,
Verg. A. 4, 490:tum videres Stridere secretā divisos aure susurros,
Hor. S. 2, 8, 77:naso poljam haec quidem videt plus quam oculis,
Plaut. Mil. 4, 6, 44.—In partic., to see on purpose, to look at any thing:II.vide sis signi quid siet,
Plaut. Am. 2, 2, 155; cf.:vide, tali ubi sint,
id. Most. 1, 3, 151:illud vide, os ut sibi distorsit carnufex,
Ter. Eun. 4, 4, 3:vide, si non os inpudens Videtur,
id. ib. 5, 1, 23; cf.:specta me, a threatening expression,
Plaut. As. 1, 2, 19 al.: quin tu me vides? only look at me! i. e. see what I have done! Cic. Pis. 25, 61.—Trop.A.In gen., to see with the mind's eye, to perceive, mark, observe, discern, understand, comprehend, be aware, know, etc. (class.;B.syn. percipio): ad te, ut video, comminus accessit,
Cic. Att. 2, 2, 2:quem exitum ego tam video animo, quam ea, quae oculis cernimus,
id. Fam. 6, 3, 2:aperte enim adulantem nemo non videt,
sees through, detects, id. Lael. 26, 99:si dormientes aliquid animo videre videamur,
id. Ac. 2, 40, 125:aliquid in somnis,
id. N. D. 1, 29, 82:somnia,
id. Div. 2, 71, 147:quod ego, cur nolim, nihil video,
id. Fam. 9, 6, 2:nonne vobis videtur is animus qui plus cernat et longius, videre se ad meliora proficisci: ille autem cui obtusior est acies non videre?
id. Sen. 23, 83.—With comp., plus, etc.:ut is qui illusus sit plus vidisse videatur,
to have seen farther, had more insight, Cic. Lael. 26, 99:videre acutius atque acrius vitia in dicente quam recta,
id. de Or. 1, 25, 116:aliena melius videre et dijudicare,
Ter. Heaut. 3, 1, 97 (95): cum me vidisse plus fateretur, se speravisse meliora, that I had seen farther, Cic. Phil. 2, 15, 39; cf.:sin autem vos plus in re publicā vidistis,
id. Imp. Pomp. 22, 64; cf.:vos universos in consule deligendo plurimum vidisse fateantur,
id. Agr. 2, 37, 103:di vatesque eorum in futurum vident,
Liv. 6, 12.—With two accs.:quem virum Crassum vidimus,
Cic. Sen. 17, 61; cf.:officiorum conjunctione me privatum videbam,
id. Brut. 1, 1:cum invidiosum se propter nimias opes viderit,
Just. 32, 4, 4.—With ut and ind. (poët.):nonne vides, croceos ut Tmolus odores, India mittit ebur,
Verg. G. 1, 56.—In partic.1.To look at, look to, consider, to think or reflect upon (cf.:2.reputo, considero): duae condiciones sunt: utram tu accipias, vide,
Plaut. Bacch. 4, 9, 118:nunc ea videamus, quae contra ab his disputari solent,
Cic. Ac. 2, 13, 40:id primum videamus, quātenus amor in amicitiā progredi debeat,
id. Lael. 11, 36:sed videamus Herculem ipsum,
id. Tusc. 2, 8, 20 Klotz ad loc.:quamobrem et haec videnda et pecuniae fugienda cupiditas,
id. Off. 1, 20, 68:te moneo: videas etiam atque etiam et consideres, quid agas, quo progrediare, etc.,
id. Verr. 2, 5, 68, § 174:legi Bruti epistolam non prudenter rescriptam: sed ipse viderit,
let him see to that himself, id. Att. 12, 21, 1; so,viderit,
Ov. A. A. 2, 371; id. Tr. 5, 2, 43; cf.:quam id recte faciam, viderint sapientes,
Cic. Lael. 3, 10; and:quae (ars) quam sit facilis, illi viderint, qui, etc.... deinde etiam tu ipse videris, qui eam artem facilem esse dicis,
id. de Or. 1, 58, 246:viderint ista officia viri boni,
id. Quint. 17, 55.—To look out for, see to, care for, provide:3.atque idem (sapiens) ita acrem in omnis partis aciem intendit, ut semper videat sedem sibi ac locum sine molestiā vivendi,
Cic. Tusc. 4, 17, 38:antecesserat Statius, ut prandium nobis videret,
i. e. provide, id. Att. 5, 1, 3:dulciculae potionis aliquid videamus et cibi,
id. Tusc. 3, 19, 46:aliud lenius (vinum),
Ter. Heaut. 3, 1, 50:Philippum dixisse constabat, videndum sibi aliud esse consilium, illo senatu se rem publicam gerere non posse,
Cic. de Or. 3, 1, 2:absque eo esset, Recte ego mihi vidissem,
Ter. Phorm. 1, 4, 12.—To take care, see to it, make sure, with final clause:4. a.navem idoneam ut habeas, diligenter videbis,
Cic. Fam. 16, 1, 2; cf.:videret, ut quam primum tota res transigeretur,
id. Quint. 5, 20:ne fortuna mea desit, videte,
Liv. 6, 18, 8.— Impers. pass.:videndum est, ne absit benignitas... tum, ut pro dignitate cuique tribuatur,
Cic. Off. 1, 14, 42:ut Latine loquamur, non solum videndum est ut verba efferamus ea, etc.,
id. de Or. 3, 11, 40; cf.:vos videte, quid aliae faciant isto loco feminae: et ne, cum velitis, exire non liceat,
id. Fam. 14, 18, 2.—In gen.:b.qui suo toto consulatu somnum non viderit,
Cic. Fam. 7, 30, 1.—Esp., to see, live to see a period or event:5.ex multis diebus, quos in vitā celeberrimos laetissimosque viderit,
Cic. Lael. 3, 12:utinam eum diem videam, cum, etc.,
id. Att. 16, 11, 1:duxi uxorem: quam ibi miseriam vidi!
Ter. Ad. 5, 4, 13:spero multa vos liberosque vestros in re publicā bona esse visuros,
Cic. Mil. 28, 78:multas jam summorum imperatorum clarissimas victorias aetas nostra vidit,
id. ib. 28, 77:tantum pro! degeneramus a parentibus nostris, ut praeter quam oram illi Punicas vagari classes dedecus esse imperii sui duxerint, eam nos nunc plenam hostium jam factam videamus,
Liv. 22, 14, 6; cf. id. 6, 14, 4.—Pregn., to see, i. e. go to see, visit (colloq.; cf.:6.viso, inviso): sed Septimium vide et Laenatem,
Cic. Att. 12, 14, 1:quā re etiam Othonem vide,
id. ib. 12, 37, 4:videbis ergo hominem, si voles,
id. ib. 4, 12 init.:mane videas Plinium domi,
Plin. Ep. 1, 5, 8; Suet. Tib. 7.— Pass., to receive attention, be visited, Amm. 14, 7, 10.—Me vide, rely on me, trust me, believe me, a formula of exhortation and assurance (ante-class.), Plaut. Trin. 3, 3, 79 Brix ad loc.; id. Mil. 2, 4, 23 Lorenz ad loc.; id. Rud. 3, 3, 18; id. Merc. 5, 4, 53; Ter. And. 2, 2, 13; id. Phorm. 4, 4, 30.—7.Pass., to be looked upon or regarded in any manner, i. e. to seem, appear to be or do any thing:(β).numquam periculi fugā committendum est, ut imbelles timidique videamur,
Cic. Off. 1, [p. 1989] 24, 83:ne id, quod speciem haberet honesti, pugnaret cum eo, quod utile videretur,
id. ib. 3, 2, 7:multo rem turpiorem fore et iniquiorem visum iri intellegebant,
id. Verr. 2, 2, 17, § 42; cf. id. de Or. 3, 11, 42:ex quo illorum beata mors videtur, horum vita laudabilis,
id. Lael. 7, 23.—Parenthet. (cf. c. infra):cum ceteris, ut quidem videor, tum mihi ipse displiceo,
Cic. Fam. 4, 13, 3:ea vocabula non, ut videntur, easdem res significant,
id. ib. 3, 34, 84.—With dat. of pers.:cetera, quae quibusdam admirabilia videntur, etc.,
Cic. Lael. 23, 86:digna mihi res cum omnium cognitione tum nostrā familiaritate visa est,
id. ib. 1, 4:idonea mihi Laelii persona visa est, quae, etc.,
id. ib.:a naturā mihi videtur potius quam ab indigentiā orta amicitia,
id. ib. 8, 27:quae Aristoni et Pyrrhoni omnino visa sunt pro nihilo,
id. Fin. 2, 13, 43:quod idem Scipioni videbatur,
id. ib. 4, 14.—Parenthet. (cf. c. infra):quam nostris libris satis diligenter, ut tibi quidem videmur, expressimus,
Cic. Att. 8, 11, 1:Philargyrus omnia de te, ut mihi quidem visus est, narravit,
id. Fam. 4, 13, 3.—With inf.:(γ).de familiari illo tuo videor audisse,
Cic. de Or. 2, 10, 40; id. N. D. 1, 21, 58:satis facere rei publicae videmur, si, etc.,
id. Cat. 1, 1, 2:ut beate vixisse videar, quia, etc.,
id. Lael. 4, 15:solem e mundo tollere videntur, qui amicitiam e vitā tollunt,
id. ib. 13, 47:videre jam videor populum a senatu disjunctum,
id. ib. 12, 41; cf.:te vero, Caecili, quem ad modum sit elusurus, videre jam videor,
id. Div. in Caecil. 14, 45:vere videor posse contendere,
Nep. Att. 12, 4:audire videor undique congerentes nomina poëtarum,
Quint. 10, 1, 56; Vell. 2, 14, 1; Plin. Ep. 10, 61 (69), 1; id. Pan. 17, 1.—With dat. of pers., Cic. Lael. 14, 51:videor mihi perspicere ipsius animum,
id. Fam. 4, 13, 5:hoc mihi videor videre,
id. Inv. 2, 57, 171. —With nom. and inf.:(δ).ut exstinctae potius amicitiae quam oppressae esse videantur,
Cic. Lael. 21, 78:ut tamquam a praesentibus coram haberi sermo videretur,
id. ib. 1, 3:quae (sapientia) videtur in hominem cadere posse,
id. ib. 26, 100: visus 'st in somnis pastor ad me adpellere, Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 44 B. and K.:ut Aratus ab Jove incipiendum putat, ita nos rite coepturi ab Homero videmur,
Quint. 10, 1, 46.—With dat. of pers.:divitior mihi et affluentior videtur esse vera amicitia,
Cic. Lael. 16, 58.—Impers., with acc. and inf. (rare; cf.b.creditur, in the same constr., and dicitur): non mihi videtur, ad beate vivendum satis posse virtutem,
Cic. Tusc. 5, 5, 12:aliis videtur, non incohatam sed perfectam probationem hoc nomen accipere,
Quint. 5, 10, 5 Spald.:quae vult videri, se esse prudentiam,
Cic. Off. 3, 17, 71:quia videbatur et Limnaeam eodem tempore oppugnari posse,
Liv. 36, 13, 9 Weissenb. ad loc.— Absol.:sed mihi contra ea videtur,
Sall. J. 85, 2:seque facile, ut mihi videtur, expediunt,
Cic. Fin. 1, 20, 66; id. Marcell. 3, 10.—In official decisions, as a guarded opinion instead of a positive declaration:c.majores nostri voluerunt, quae jurati judices cognovissent, ea non ut esse facta, sed ut videri pronuntiarent,
Cic. Ac. 2, 47, 146:fecisse videri pronuntiat,
id. Verr. 2, 5, 6, § 14:cum pontifices decressent, videri posse sine religione eam partem areae mihi restitui,
id. Att. 4, 2, 3:consul adjecit Senatusconsultum, Ambraciam non videri vi captam esse,
Liv. 38, 44, 6:Scipionis sententiam sequuntur, uti ante certam diem Caesar exercitum dimittat: si non faciat, eum adversus rempublicam facturum videri,
Caes. B. C. 1, 2.—Pregn., videtur (alicui), it seems proper, right, or fit, it seems good to any one; he ( she, etc.) pleases, likes.(α).With dat. of pers.:(β).tibi si videbitur, villis iis utere, quae, etc.,
Cic. Fam. 14, 7, 3:velim Lentulum puerum visas eique de mancipiis, quae tibi videbitur, attribuas,
id. Att. 12, 28, 3:qui imitamur, quos cuique visum est,
id. Off. 1, 32, 118:ut consul, quem videretur ei, cum imperio mitteret, qui, etc.,
Liv. 31, 3, 2; 29, 20, 4: si ei videretur, integram rem ad senatum reiceret, if he pleased, a formula of politeness, Liv. 26, 16, 4 Weissenb. ad loc.;31, 4, 2: ut, si videretur ei, maturaret venire,
id. 34, 46, 5.—Without dat.:ubi visum est, sub vesperum dispersi discedunt,
Caes. B. G. 5, 58: eam quoque, si videtur, correctionem explicabo, Cic. Ac. 1, 9, 35:nunc, si videtur, hoc, illud alias,
id. Tusc. 1, 11, 23: M. Num non vis audire, etc.? A. Ut videtur, as you will, id. ib. 1, 32, 77:si videatur,
Liv. 6, 25, 2; 26, 22, 7. -
18 video
vīdī, vīsum, ēre1) видеть, обладать чувством зрения, быть зрячимacriter (longius) v. C — хорошо (далеко) видетьvideres C — ты мог бы, т. е. можно было бы увидетьanimo v. G — видеть умственным оком, т. е. отвлечённо мыслить2) видеть, воспринимать (v. oves properantes domum H; aliquem cottidie C)quod non vidisset, pro viso sibi renuntiasse Cs — (Цезарь узнал, что Консидий в страхе) донёс ему, будто видел то, чего (в действительности) не видел3) глядеть, смотретьvisum procedere Sl — подойти, чтобы взглянутьte vidente C — на твоих глазах, в твоём присутствииme vide Ter, Pl — смотри на меня, т. е. можешь мне верить, поверьv. aliquem fugĕre Cs — видеть, что (как) кто-л. бежитest te v.? Pt — тебя ли я вижу?4) смотреть (как на образец), следовать ( aliquem C)5) видеть, быть свидетелем, современником6) увидеть в жизни, испытать ( funus filii Nep)somnum non v. C — глаз не сомкнутьutĭnam eum diem videam! C — если бы мне увидеть этот день!, т. е. дожить до (дождаться) этого дня!7) воспринимать, ощущать, чувствовать, слышатьmugire videbis sub pedibus terram V — ты услышишь, как земля загудит под ногами8) усматривать, обнаруживать, находить ( aliquid in aliquo C); понимать, знатьmultum v. in re publicā C — быть политически дальновидным (проницательным)videmusne, ut pueri aliquid scire se gaudeant? C — разве мы не знаем, с каким удовольствием дети узнают что-л. (новое)?9) рассматривать, обдумывать (aliud consilium C)quid sit, primum est videndum C — рассмотрим прежде всего, что это такоеrectum v. H — правильно (здраво) судитьvideas, quid agas C — смотри (т. е. думай о том), что делаешьhi fuerunt certe oratores, quanti autem, tu videris C — они были, конечно, ораторами, а какими, решай самaliquid videbimus, ne iste nos obstare possit C — мы что-л. придумаем, чтобы (Фалакр) не был нам помехой10) смотреть, заботиться, обращать вниманиеv. sibi C — заботиться о себе самомprandium alicui v. C — позаботиться об обеде для кого-л.videbis, ut res quam primum transigatur C — постарайся, чтобы дело было улажено как можно скорееvidendum est, ne... C — нужно принять меры ( или остерегаться), чтобы не...videndum est, ne non satis sit C — ведь этого, пожалуй, недостаточноvideant consules, ne quid res publica detrimenti capiat (формула объявления страны на чрезвычайном положении) C — пусть консулы следят, чтобы государство не потерпело какого л. ущербаvide scribas C — смотри (же), напишиvide, ne hoc turpe sit C — смотри, не постыдно ли это (= ведь это постыдно)vide, ne nulla sit divinatio C — никакого прорицания, пожалуй, и нетvidete, ut sit necesse C — едва ли (это) необходимо11) иметь в виду, стремиться, ставить целью ( magnam gloriam L)v. majus quiddam C — стремиться к чему-то большемуv. salutem publicam C — иметь в виду общественное благоv. aliud C — иметь иные намеренияquae visa sunt Cs — (всё), что заблагорассудитсяviderint! Pt — а пускай их!, как им будет угодно!12) быть обращённымtriclinium hortum videt PJ — столовая обращена к саду, т. е. окна её выходят в сад13) посещать, навещать (amicum, has domos C; aegrum CC). — см. тж. videor -
19 vaco
văco, āre, āvi, ātum - intr. - - arch. voco Plaut. Cas. 527 (jeu de mots sur voco, être vide et voco, appeler). [st1]1 [-] être vide, être inoccupé (en parl. d'un lieu); être vacant (en parl. d'une fonction), être sans maître, rester sans maître, être sans emploi. - domus superior vacat, Cic. Att. 13, 12, 10: l'appartement d'en haut est vacant. - vacans regnum, Just.: trône vacant. [st1]2 [-] être vide de, manquer de, être sans, être dépourvu de, être exempt de, s'abstenir de. - vacare culpā: être innocent. - vacare metu (vacare a metu): être sans crainte, être exempt de crainte. - milite et pecuniā vacare, Liv.: n'avoir ni soldats ni argent. - dolore vacare summum bonum dixit, Cic. Tusc. 2, 1, 15: [il a dit que le fait d'être exempt de douleur est le souverain bien] = il a dit que le souverain bien consiste à ne pas souffrir. - vacare a bellis, Cic.: être en paix. - ora vacent epulis, Ov.: abstiens-toi de ces mets. - pars mundi mihi nulla vacat, Luc. 2: aucune partie du monde ne se passe de moi. [st1]3 [-] Dig. être libre (en parl. d'une femme), ne pas être mariée. [st1]4 [-] être libre (de travail), être de loisir, être inoccupé, être oisif. - si forte vacas, sequere, Hor. Ep. 2: si par hasard tu as du temps de libre, suis-moi. - Bagoa, dum perago tecum pauca, sed apta, vaca (s.-ent. mihi), Ov. Am. 2: Bagoas, je n'ai que quelques mots à te dire, mais ils sont importants, écoute-moi ([sois libre pour moi]). [st1]5 [-] être de loisir pour s'occuper de, employer ses loisirs à, donner son temps à, s'adonner à, se consacrer à. - vacare alicui rei: avoir du temps de libre pour s'occuper de qqch. - philosophiae vacare: s'adonner à la philosophie. - liberalibus studiis vacare: se consacrer aux études dignes d'un homme libre. - corpori vacare: exercer son corps. - vacare alicui, Phaedr.: se consacrer à qqn, être dévoué à qqn. - vacare uni discipulo, Quint.: s'occuper d'un seul élève. [st1]6 [-] être à la disposition de, servir à. - litora omnibus vacant, Dig.: les ports sont ouverts à tous. - stabulum jumentis et carrucis vacans, Dig.: étable qui sert aux bêtes de somme et aux voitures. [st1]7 [-] avoir le loisir de, avoir le temps de, être à même de, pouvoir. - non vaco ad istas ineptias, Sen. Ep. 49: je n'ai pas le temps de m'occuper de pareilles sottises. [st1]8 [-] impers. il est permis, il est loisible; le temps ne manque pas de, on a le temps de, on a la possibilité de. - o dea, si vacet annalis nostrorum audire laborum, Virg. En. 1: déesse, si tu avais le temps d'écouter le récit détaillé de nos épreuves. - elegiam vacabit in manus sumere, Quint. 10, 1, 58: il sera loisible de prendre en mains les poètes élégiaques. - nobis venari non vacat, Plin. Ep. 9, 16, 1: nous n'avons pas le loisir de chasser. - absol. tu, cui vacat, Plin. Ep. 1, 10, 11: toi, qui as du loisir. - dum vacat, Ov. Am. 3, 170: pendant que loisir il y a. [st1]9 [-] être de trop, être superflu, surabonder; être inutile, ne pas servir. - vacans, Gell.: surabondant, inutile. - pecunia vacabit pupillo, Dig.: l'argent ne rapportera aucun intérêt au pupille.* * *văco, āre, āvi, ātum - intr. - - arch. voco Plaut. Cas. 527 (jeu de mots sur voco, être vide et voco, appeler). [st1]1 [-] être vide, être inoccupé (en parl. d'un lieu); être vacant (en parl. d'une fonction), être sans maître, rester sans maître, être sans emploi. - domus superior vacat, Cic. Att. 13, 12, 10: l'appartement d'en haut est vacant. - vacans regnum, Just.: trône vacant. [st1]2 [-] être vide de, manquer de, être sans, être dépourvu de, être exempt de, s'abstenir de. - vacare culpā: être innocent. - vacare metu (vacare a metu): être sans crainte, être exempt de crainte. - milite et pecuniā vacare, Liv.: n'avoir ni soldats ni argent. - dolore vacare summum bonum dixit, Cic. Tusc. 2, 1, 15: [il a dit que le fait d'être exempt de douleur est le souverain bien] = il a dit que le souverain bien consiste à ne pas souffrir. - vacare a bellis, Cic.: être en paix. - ora vacent epulis, Ov.: abstiens-toi de ces mets. - pars mundi mihi nulla vacat, Luc. 2: aucune partie du monde ne se passe de moi. [st1]3 [-] Dig. être libre (en parl. d'une femme), ne pas être mariée. [st1]4 [-] être libre (de travail), être de loisir, être inoccupé, être oisif. - si forte vacas, sequere, Hor. Ep. 2: si par hasard tu as du temps de libre, suis-moi. - Bagoa, dum perago tecum pauca, sed apta, vaca (s.-ent. mihi), Ov. Am. 2: Bagoas, je n'ai que quelques mots à te dire, mais ils sont importants, écoute-moi ([sois libre pour moi]). [st1]5 [-] être de loisir pour s'occuper de, employer ses loisirs à, donner son temps à, s'adonner à, se consacrer à. - vacare alicui rei: avoir du temps de libre pour s'occuper de qqch. - philosophiae vacare: s'adonner à la philosophie. - liberalibus studiis vacare: se consacrer aux études dignes d'un homme libre. - corpori vacare: exercer son corps. - vacare alicui, Phaedr.: se consacrer à qqn, être dévoué à qqn. - vacare uni discipulo, Quint.: s'occuper d'un seul élève. [st1]6 [-] être à la disposition de, servir à. - litora omnibus vacant, Dig.: les ports sont ouverts à tous. - stabulum jumentis et carrucis vacans, Dig.: étable qui sert aux bêtes de somme et aux voitures. [st1]7 [-] avoir le loisir de, avoir le temps de, être à même de, pouvoir. - non vaco ad istas ineptias, Sen. Ep. 49: je n'ai pas le temps de m'occuper de pareilles sottises. [st1]8 [-] impers. il est permis, il est loisible; le temps ne manque pas de, on a le temps de, on a la possibilité de. - o dea, si vacet annalis nostrorum audire laborum, Virg. En. 1: déesse, si tu avais le temps d'écouter le récit détaillé de nos épreuves. - elegiam vacabit in manus sumere, Quint. 10, 1, 58: il sera loisible de prendre en mains les poètes élégiaques. - nobis venari non vacat, Plin. Ep. 9, 16, 1: nous n'avons pas le loisir de chasser. - absol. tu, cui vacat, Plin. Ep. 1, 10, 11: toi, qui as du loisir. - dum vacat, Ov. Am. 3, 170: pendant que loisir il y a. [st1]9 [-] être de trop, être superflu, surabonder; être inutile, ne pas servir. - vacans, Gell.: surabondant, inutile. - pecunia vacabit pupillo, Dig.: l'argent ne rapportera aucun intérêt au pupille.* * *Vaco, vacas, vacare. Plin. iunior. Entendre à quelque chose, et s'y addonner, Vaquer à quelque chose.\Armis vacare. Cic. Vaquer aux armes.\Corpori vacare. Plin. iun. Se contregarder, Entendre à la santé et gouvernement de son corps, ou traictement de sa personne.\Philosophiae vacare. Cic. Estudier en philosophie.\Sermoni alicuius vacare. Curt. L'escouter, Entendre à ses propos.\In opus aliquod vacare. Ouid. Vaquer à quelque besongne.\Vacare. Plaut. Estre vuide.\Vacant agri. Caes. Ne font rien, On ne les laboure point, Ne rapportent rien.\Vacat locus, domus, triclinium. Caes. Cic. Quand il n'y a personne qui s'y tienne.\Haec a custodibus classium loca vacabant. Caes. Estoyent vuides de gardes.\Quantum temporis vacabit ab officio publico. Cic. Autant de loisir que j'auray, Autant de temps que je seray de loisir.\Deiotarus quicquid a bellis Populi Rom. vacabat, cum hominibus nostris consuetudines, amicitiam, res, rationesque iungebat. Cic. Tout le temps qu'il avoit de demeurant.\A scribendo vacare. Plinius iunior. N'estre point empesché à escrire.\Nullum tempus illi vnquam vacabat a cogitando. Cic. Il pensoit tousjours à quelque chose, Il ne cessoit de penser.\Nullum est tempus, quod iustitia vacare debeat. Cicero. Il n'y a temps auquel ne faille faire justice, En touts temps il fault faire justice.\Ab omni administratione rerum vacare. Cic. N'entendre à affaire quelconque, Ne s'en mesler nullement.\Scribes aliquid, si vacabis. Cicero. Si tu ne fais rien, Si tu es de loisir.\Vacare animo. Cic. N'avoir aucun pensement de chose quelconque, Avoir sa pensee à delivre.\Vacare studiis. Cic. N'estre point empesché apres les estudes.\Culpa vacare. Cic. Estre sans coulpe, N'estre point coulpable de quelque chose.\In quo accusabar, culpa vacabam. Cic. Je n'estoye point coulpable de ce dont on m'accusoit, Je n'avoye point de coulpe, etc.\Fama nostra vacat crimine. Ouid. Est sans blasme.\Custode vacans. Ouid. Estre sans garde.\Epulis ora vacant. Ouid. Ne mangent point.\Lamentis vacauit mors eius. Cic. Sa mort ne fut point plouree, Il ne fut point plouré à sa mort.\Nobis bellum priuato sumptu gerere in animo est, Respub. et milite illic, et pecunia vacet. Liu. Qu'elle ne baille ne fournisse argent pour ceste guerre.\Omni molestia vacare. Cic. Estre sans aucune molestie.\Morbo vacare. Cels. Estre sans maladie.\Vacare a metu. Liu. Estre sans paour.\Vacare populo. Cic. Ne s'addonner point au commun bruit.\Valetudine aduersa vacare. Cels. Estre sans maladie.\Omni vento dies vacat. Cels. En ce jour il ne vente aucunement, Ce jour est sans vent. -
20 ut
ut or ŭtī (old form ŭtei, C. I. L. 1, 196, 4 sq.; 1, 198, 8 et saep.), adv. and conj. [for quoti or cuti, from pronom. stem ka-, Lat. quo-, whence qui, etc., and locat. ending -ti of stem to-, whence tum, etc.].I.As adv. of manner.A. 1.In independent questions (colloq.; rare in class. prose; not in Cic.): De. Quid? ut videtur mulier? Ch. Non, edepol, mala. De. Ut morata'st? Ch. Nullam vidi melius mea sententia, Plaut. Merc. 2, 3, 56 sq.:2.salve! ut valuisti? quid parentes mei? Valent?
id. ib. 5, 2, 107; id. Pers. 2, 5, 8:ut vales?
id. Most. 2, 19, 29; 3, 2, 28; Ter. Heaut. 2, 4, 26:ut sese in Samnio res habent?
Liv. 10, 18, 11:ut valet? ut meminit nostri?
Hor. Ep. 1, 3, 12; id. S. 2, 8, 1.—In exclamatory sentences (in all periods of the language): ut omnia in me conglomerat mala! Enn. ap. Non. p. 90, 14 (Trag. Rel. v. 408 Vahl.):3.ut corripuit se repente atque abiit! Hei misero mihi!
Plaut. Merc. 3, 4, 76:ut dissimulat malus!
id. ib. 5, 4, 13:ut volupe est homini si cluet victoria!
id. Poen. 5, 5, 15: ut multa verba feci;ut lenta materies fuit!
id. Mil. 4, 5, 4:ut scelestus nunc iste te ludos facit!
id. Capt. 3, 4, 47:ut saepe summa ingenia in occulto latent,
id. ib. 1, 2, 61; id. Rud. 1, 2, 75; 2, 3, 33 sq.:ut falsus animi est!
Ter. Eun. 2, 2, 42:heia! ut elegans est!
id. Heaut. 5, 5, 19:fortuna ut numquam perpetua est bona!
id. Hec. 3, 3, 46; cf. id. Phorm. 5, 8, 52:Gnaeus autem noster... ut totus jacet,
Cic. Att. 7, 21, 1:quae ut sustinuit! ut contempsit, ac pro nihilo putavit!
id. Mil. 24, 64:qui tum dicit testimonium ex nostris hominibus, ut se ipse sustentat! ut omnia verba moderatur, ut timet ne quid cupide... dicat!
id. Fl. 5, 12:quod cum facis, ut ego tuum amorem et dolorem desidero!
id. Att. 3, 11, 2:quanta studia decertantium sunt! ut illi efferuntur laetitia cum vicerint! ut pudet victos! ut se accusari nolunt! etc.,
id. Fin. 5, 22, 61:ut vidi, ut perii! ut me malus abstulit error!
Verg. E. 8, 41:ut melius quidquid erit pati!
Hor. C. 1, 11, 3:ut tu Semper eris derisor!
id. S. 2, 6, 53:o superbia magnae fortunae! ut a te nihil accipere juvat! ut omne beneficium in injuriam convertis! ut te omnia nimia delectant! ut to omnia dedecent!
Sen. Ben. 2, 13, 1:ut me in supremis consolatus est!
Quint. 6, prooem. 11.—In dependent questions.(α).With indic. (ante-class. and poet.): divi hoc audite parumper ut pro Romano populo... animam de corpore mitto, Enn. ap. Non. p. 150, 6 (Ann. v. 215 Vahl.): edoce eum uti res se habet, Plaut. [p. 1940] Trin. 3, 3, 21:(β).hoc sis vide ut avariter merum in se ingurgitat,
id. Curc. 1, 2, 33:hoc vide ut dormiunt pessuli,
id. ib. 1, 2, 66:illud vide os ut sibi distorsit carnufex,
Ter. Eun. 4, 4, 3:vide ut otiosus it, si dis placet,
id. ib. 5, 3, 10:illud vide, Ut in ipso articulo oppressit,
id. Ad. 2, 2, 21; 3, 5, 3:viden ut faces Splendidas quatiunt comas?
Cat. 61, 77:viden ut perniciter exiluere?
id. 62, 8:adspicite, innuptae secum ut meditata requirunt,
id. 62, 12:aspice, venturo laetantur ut omnia saeclo! (= omnia laetantia),
Verg. E. 4, 52 Forbig. ad loc.:nonne vides, croceos ut Tmolus odores, India mittit ebur,
id. G. 1, 56; id. E. 5, 6; id. A. 6, 779. —With subj. (class.):B.nescis ut res sit, Phoenicium,
Plaut. Ps. 4, 4, 1:oppido Mihi illud videri mirum, ut una illaec capra Uxoris dotem simiae ambadederit,
id. Merc. 2, 1, 16:nam ego vos novisse credo jam ut sit meus pater,
id. Am. prol. 104:narratque ut virgo ab se integra etiam tum siet,
Ter. Hec. 1, 2, 70:tute scis quam intimum Habeam te, et mea consilia ut tibi credam omnia,
id. Eun. 1, 2, 48:videtis ut omnes despiciat, ut hominem prae se neminem putet, ut se solum beatum se solum potentem putet?
Cic. Rosc. Am. 46, 135:videtisne ut Nestor de virtutibus suis praedicet?
id. Sen. 10, 31; id. Rosc. Am. 24, 66:credo te audisse ut me circumsteterint, ut aperte jugula sua pro meo capite P. Clodio ostentarint,
id. Att. 1, 16, 4:videte ut hoc iste correxerit,
id. Verr. 2, 1, 45, § 115:docebat ut omni tempore totius Galliae principatum Aedui tenuissent,
Caes. B. G. 1, 43:veniat in mentem, ut trepidos quondam majores vestros... defenderimus,
Liv. 23, 5, 8:aspice quo submittat humus formosa colores,
Prop. 1, 2, 9:infinitum est enumerare ut Cottae detraxerit auctoritatem, ut pro Ligario se opposuerit,
Quint. 6, 5, 10:vides ut alta stet nive candidum Soracte,
Hor. C. 1, 9, 1:nonne vides, ut... latus et malus Antennaeque gemant,
id. ib. 1, 14, 3 Orell. ad loc.:audis... positas ut glaciet nives Puro numine Juppiter,
id. ib. 3, 10, 7; id. S. 1, 8, 42; 2, 3, 315; Verg. A. 2, 4; Tib. 2, 1, 26; Prop. 2, 34 (3, 32), 57:mirum est ut animus agitatione motuque corporis excitetur,
Plin. Ep. 1, 6, 2.—Relative adverb of manner = eo modo quo, as.1.Without demonstr. as correlatives: ut aiunt, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 101 Mull. (fr inc. l. 10 Vahl.):2.ego emero matri tuae Ancillam... forma mala, ut matrem addecet familias,
Plaut. Merc. 2, 3, 79:apparatus sum ut videtis,
id. ib. 5, 2, 10:verum postremo impetravi ut volui,
id. Mil. 4, 5, 5:ero ut me voles esse,
id. Capt. 2, 1, 32:faciam ut tu voles,
id. Men. 5, 9, 90: ut vales? Tox. Ut queo, id. Pers. 1, 1, 16:ut potero feram,
Ter. And. 5, 3, 27:faciam ut mones,
id. Hec. 4, 4, 97:Ciceronem et ut rogas amo, et ut meretur et ut debeo,
Cic. Q. Fr. 3, 9, 9:cupiditates quae possunt esse in eo qui, ut ipse accusator objecit, ruri semper habitarit?
id. Rosc. Am. 14, 39:ut ex propinquis ejus audio, non tu in isto artificio callidior es, quam hic in suo,
id. ib. 17, 49:homo demens, ut isti putant,
id. Rep. 1, 1, 1:cumulate munus hoc, ut opinio mea fert, effecero,
id. ib. 1, 46, 70:non ut clim solebat, sed ut nunc fit, mimum introduxisti,
id. Fam. 9, 16, 7:Labienus, ut erat ei praeceptum, ne proelium committeret nisi, etc., monte occupato nostros exspectabat, proelioque abstinebat,
Caes. B. G. 1, 22:cuncta ut gesta erant exposuit,
Liv. 3, 50, 4:(Postumius) fugerat in legatione, ut fama ferebat, populi judicium,
id. 10, 46, 16:sed, ut plerumque fit, major pars meliorem vicit,
id. 21, 4, 1:nec temere, et ut libet conlocatur argentum, sed perite servitur,
Sen. Vit. Beat. 17, 2:servus, ut placet Chrysippo, perpetuus mercenarius est,
id. Ben. 3, 22, 1.—Esp. parenthet., to denote that the facts accord with an assumption or supposition made in the principal sentence (= sicut):si virtus digna est gloriatione, ut est,
Cic. Fin. 4, 18, 51:quorum etiamsi amplecterer virtutem, ut facio, tamen, etc.,
id. Phil. 10, 9, 18:quamvis fuerit acutus, ut fuit,
id. Ac. 2, 22, 69; cf.:incumbite in causam, Quirites, ut facitis,
id. Phil. 4, 5, 12:tu modo istam imbecillitatem valetudinis sustenta, ut facis,
id. Fam. 7, 1, 5:satis enim erat, probatum illum esse populo Romano, ut est,
id. Phil. 1, 15, 37.—With the correlative ita or sic: VTI LEGASSIT SVPER PECVNIA TVTELAVE SVAE REI, ITA IVS ESTO, Leg. XII. Tab. 5, fr. 3: alii, ut esse in suam rem ducunt, ita sint;3.ego ita ero ut me esse oportet,
Plaut. Men. 5, 6, 24 sq.:sic sum ut vides,
id. Am. 2, 1, 57:omnes posthabui mihi res, ita uti par fuit,
Ter. Phorm. 5, 8, 15:ut viro forti ac sapienti dignum fuit, ita calumniam ejus obtrivit,
Cic. Caecin. 7, 18.—In partic. with a superlative belonging to the principal sentence, attracted to the relative clause:haec ut brevissime dici potuerunt, ita a me dicta sunt (= ita breviter dicta sunt ut dici potuerunt),
Cic. de Or. 2, 41, 174.—So ut qui, with sup.:te enim semper sic colam et tuebor ut quem diligentissime,
Cic. Fam. 12, 62 fin.; without sic or ita:causas ut honorificentissimis verbis consequi potero, complectar,
id. Phil. 14, 11, 29:sed exigenda est ut optime possumus,
Quint. 12, 10, 38.—And with comp.:eruditus autem sic ut nemo Thebanus magis,
Nep. Epam. 2, 1; cf.:ad unguem Factus homo, non ut magis alter, amicus,
Hor. S. 1, 5, 33:cocto Chium sic convenit, ut non Hoc magis ullum aliud,
id. ib. 2, 8, 48.—Doubled ut ut, as indefinite relative, = utcumque, in whatever manner, howsoever (mostly ante-class.; only with indic.):4.gaudeo, ut ut erga me est merita,
Plaut. Am. 5, 1, 52:age jam, utut est, etsi'st dedecori, patiar,
id. Bacch. 5, 2, 85:utut est, mihi quidem profecto cum istis dictis mortuo'st,
id. Ps. 1, 3, 76:utut res sese habet, pergam, etc.,
id. Most. 3, 1, 14:non potis est pietati opsisti huic, ututi res sunt ceterae,
id. Ps. 1, 3, 36; id. Cist. 1, 1, 110:sed ut ut haec sunt, tamen hoc faciam,
Ter. Phorm. 3, 2, 46; cf. id. ib. 3, 1, 4; id. Heaut. 1, 2, 26; id. Ad. 2, 2, 40; 4, 4, 22:ut ut est res, casus consilium nostri itineris judicabit,
Cic. Att. 15, 25 B. and K. (dub.;v. Orell. ad loc.): sed ut ut est, indulge valetudini tuae,
id. Fam. 16, 18, 1 dub. (al. ut est).—Causal, as, = prout, pro eo ut.a.Introducing a general statement, in correspondence with the particular assertion of the principal clause, ut = as, considering... that, in accordance with:b.atque, ut nunc sunt maledicentes homines, uxori meae mihique objectent, lenociniam facere,
Plaut. Merc. 2, 3, 75:ut aetas mea est, atque ut huic usus facto est,
id. Men. 5, 2, 1:haud scio hercle ut homo'st, an mutet animum,
Ter. Phorm. 5, 2, 9:praesertim, ut nunc sunt mores,
id. ib. 1, 2, 5:atque ille, ut semper fuit apertissimus, non se purgavit, sed, etc.,
Cic. Mur. 25, 51:permulta alia colligit Chrysippus, ut est in omni historia curiosus,
id. Tusc. 1, 45, 108:magnifice et ornate, ut erat in primis inter suos copiosus, convivium comparat,
id. Verr. 2, 1, 26, § 65:Kal. Sextilibus, ut tunc principium anni agebatur, consulatum ineunt,
Liv. 3, 6, 1:tribuni, ut fere semper reguntur a multitudine magis quam regunt, dedere plebi, etc.,
id. 3, 71, 5:transire pontem non potuerunt, ut extrema resoluta erant, etc.,
id. 21, 47, 3.—Ellipt.:mortales multi, ut ad ludos, convenerant (ut fit, si ludi sunt),
Plaut. Men. prol. 30:Epicharmi, acuti nec insulsi hominis, ut Siculi,
as was natural, he being a Sicilian, Cic. Tusc. 1, 8, 15; so,Diogenes, liberius, ut Cynicus... inquit,
id. ib. 5, 33, 92:ceterum haec, ut in secundis rebus, segniter otioseque gesta,
Liv. 23, 14, 1.—Reflecting the assertion to particular circumstances, etc., ut = for, as, considering:c.hic Geta ut captus est servorum, non malus,
Ter. Ad. 3, 4, 34:ut est captus hominum,
Cic. Tusc. 2, 27, 65; Caes. B. G. 4, 3: Themistocles ut apud nos perantiquus, ut apud Athenienses non ita sane vetus, in regard to us, etc., Cic. Brut. 10, 41:Caelius Antipater, scriptor, ut temporibus illis, luculentus,
for those times, id. ib. 26, 102:nonnihil, ut in tantis malis est profectum,
considering the unfortunate state of affairs, id. Fam. 12, 2, 2:(orationis genus) ut in oratore exile,
for an orator, id. Or. 3, 18, 66:multae (erant in Fabio) ut in homine Romano, litterae,
id. Sen. 4, 12:consultissimus vir, ut in illa quisquam esse aetate poterat,
Liv. 1, 18, 1:florentem jam ut tum res erant,
id. 1, 3, 3:Apollonides orationem salutarem, ut in tali tempore, habuit,
id. 24, 28, 1:Sp. Maelius, ut illis temporibus praedives,
id. 4, 13, 1: insigni, ut illorum temporum habitus erat, triumpho, id. 10, 46, 2:Ardeam Rutuli habebant, gens ut in ea regione atque in ea aetate divitiis praepollens,
id. 1, 57, 1:vir, ut inter Aetolos, facundus,
id. 32, 33, 9:Meneclidas, satis exercitatus in dicendo, ut Thebanus scilicet,
Nep. Epam. 5, 2:ad magnam deinde, ut in ea regione, urbem pervenit,
Curt. 9, 1, 14:multum, ut inter Germanos, rationis ac sollertiae,
Tac. G. 30. —Ut before relatives, with subj., as it is natural for persons who, like one who, since he, since they, etc.; seeing that they, etc. (not in Cic.):d.non demutabo ut quod certo sciam,
seeing that I know it for certain, Plaut. Ps. 1, 5, 153:prima luce sic ab castris proficiscuntur ut quibus esset persuasum non ab hoste, sed ab homine amicissimo consilium datum,
Caes. B. G. 5, 31, 6:facile persuadent (Lucumoni) ut cupido honorum, et cui Tarquinii materna tantum patria esset,
Liv. 1, 34, 6:inde consul, ut qui jam ad hostes perventum cerneret, explorato, etc., procedebat,
id. 38, 18, 7:Philippus, ut cui de summa rerum adesset certamen, adhortandos milites ratus, etc.,
id. 33, 4, 11:Tarquinius ad jus regni nihil praeter vim habebat, ut qui neque populi jussu, neque auctoribus patribus regnaret,
id. 1, 49, 3; 25, 23, 3:Aequorum exercitus, ut qui permultos annos imbelles egissent, sine ducibus certis, sine imperio,
id. 9, 45, 10:igitur pro se quisque inermes, ut quibus nihil hostile suspectum esset, in agmen Romanum ruebant,
id. 30, 6, 3; 23, 15, 4; 23, 29, 12:omnia nova offendit, ut qui solus didicerit quod inter multos faciendum est,
as is natural in one who, since he, Quint. 1, 2, 19:in omni autem speciali inest generalis, ut quae sit prior,
id. 3, 5, 9:ignara hujusce doctrinae loquacitas erret necesse est, ut quae vel multos vel falsos duces habeat,
id. 12, 2, 20; 5, 14, 28; 11, 3, 53.—Rarely with participle:ne Volsci et Aequi... ad urbem ut ex parte captam venirent,
Liv. 3, 16, 2:gens ferox cum procul visis Romanorum signis, ut extemplo proelium initura, explicuisset aciem, etc.,
id. 7, 23, 6.—With perinde or pro eo, with reference to several alternatives or degrees to be determined by circumstances, as, according as, to the extent that, in the measure that, etc.:C.perinde ut opinio est de cujusque moribus, ita quid ab eo factum et non factum sit, existimari potest,
Cic. Clu. 25, 70:in exspectatione civitas erat, perinde ut evenisset res, ita communicatos honores habitura,
Liv. 7, 6, 8: pro eo ut temporis difficultas aratorumque penuria tulit, Metell. ap. Cic. Verr. 2, 3, 54, § 126.—Transf. of local relations, like Gr. hina, where (very rare):II.in eopse astas lapide, ut praeco praedicat,
Plaut. Bacch. 4, 7, 17:flumen uti adque ipso divortio (aquae sunt),
Lucil. 8, 18 Mull.:in extremos Indos, Litus ut longe resonante Eoa Tunditur unda,
Cat. 11, 2 sqq.; 17, 10; cf. Verg. A. 5, 329; Lucr. 6, 550 Munro ad loc.Conj.A.Introducing comparative clauses of manner, = eodem modo quo, as, like.1.In gen.(α).With sic as correlative:(β).haec res sic est ut narro tibi,
Plaut. Most. 4, 3, 40:quae si ut animis sic oculis videre possemus, nemo de divina ratione dubitaret,
Cic. N. D. 2, 39, 99:Pomponium Atticum sic amo ut alterum fratrem,
id. Fam. 13, 1, 5:si sic ageres ut de eis egisti qui jam mortui sunt... ne tu in multos Autronios incurreres,
id. Brut. 72, 251:sic, Scipio, ut avus hic tuus, ut ego, justitiam cole,
id. Rep. 6, 15, 15:ut dicere alia aliis magis concessum est, sic etiam facere,
id. Quint. 11, 3, 150 (for ut... sic, in similes, v. sic, IV. 1. a.).—With ita as correlative:(γ).ut sementem feceris, ita metes,
Cic. Or. 2, 65, 261:quamobrem, ut ille solebat, ita nunc mea repetat oratio populi origines,
id. Rep. 2, 1. 3:non ut injustus in pace rex ita dux belli pravus fuit,
Liv. 1, 53, 1:ut haec in unum congeruntur, ita contra illa dispersa sunt,
Quint. 9, 3, 39.—With other correlatives:(δ).in balteo tracta ex caseo ad eundem modum facito ut placentum sine melle,
Cato, R. R. 78:encytum ad eundem modum facito uti globos,
id. ib. 80:cum animi inaniter moveantur eodem modo rebus his quae nulla sint ut iis quae sint,
Cic. Ac. 2, 15, 47:disputationem exponimus, eisdem fere verbis, ut disputatumque est,
id. Tusc. 2, 3, 9: scelerum caput, ut tute es item omnis censes esse' [p. 1941] Plaut. Rud. 4, 4, 55:ut filium bonum patri esse oportet, item ego sum patri,
id. Am. 3, 4, 9:fecisti item ut praedones solent,
Cic. Verr. 2, 4, 9, § 21:item ut illo edicto de quo ante dixi... edixit, etc.,
id. ib. 2, 1, 45, § 117;so with item,
id. Or. 60, 202:is reliquit filium Pariter moratum ut pater eius fuit,
Plaut. Aul. prol. 21.—With atque:nec fallaciam astutiorem ullus fecit Poeta atque ut haec est fabrefacta a nobis,
Plaut. Cas. 5, 1, 7.—And after aliter = than:si aliter ut dixi accidisset,
Cic. Rep. 1, 4, 7.—Without correlative:2.rem omnem uti acta erat cognovit,
Sall. J. 71, 5:quare perge ut instituisti,
Cic. Rep. 2, 11, 22:apud me, ut apud bonum judicem, argumenta plus quam testes valent,
id. ib. 1, 38, 59:miscent enim illas et interponunt vitae, ut ludum jocumque inter seria,
Sen. Vit. Beat. 12, 2:comitetur voluptas, et circa corpus ut umbra versetur,
id. ib. 13, 5:ut in animum ejus oratio, ut sol in oculos, incurrat,
Quint. 8, 2, 23.—In partic.a.Ut... ita or ut... sic; co-ordinate, introducing contrasted clauses.(α).= cum... tum, as... so, as on the one hand... so on the other, both and:(β).ut errare potuisti, sic decipi te non potuisse, quis non videt?
Cic. Fam. 10, 20, 2:ut Poeni ad moenia urbis Romanae nullo prohibente se pervenisse in gloria ponebant, ita pigebat irriti incepti,
Liv. 26, 37, 6:Dolabellam ut Tarsenses ita Laodiceni ultra arcessierunt,
Cic. Fam. 12, 13, 4:fert sortem suam quisque ut in ceteris rebus ita in amicitiis,
Sen. Ben. 2, 28, 3.—Concessive, = etsi... tamen, although... yet:b.consul, ut fortasse vere, sic parum utiliter in praesens certamen, respondit, etc.,
Liv. 4, 6, 2:Saguntini, ut a proeliis quietem habuerant per aliquot dies, ita non cessaverant ab opere,
id. 21, 11, 5:ut quies certaminum erat, ita ab apparatu operum nihil cessatum,
id. 21, 8, 1:haec omnia ut invitis, ita non adversantibus patriciis transacta,
id. 3, 55, 15:in agrum Nolanum exercitum traducit, ut non hostiliter statim, ita... nihil praetermissurus,
id. 23, 14, 6; 23, 34, 12:uti longe a luxuria, ita famae propior,
Tac. Agr. 6:ut multo infirmior, ita aliquatenus lucidior,
Quint. 10, 1, 74:ut est utilis saepe... ita obstabit melioribus,
id. 12, 2, 12:quod, ut optimum est, ita longe quidem, sed sequitur tamen,
id. 5, 12, 9; cf. id. 10, 1, 62.—With certe in place of ita:ut non demens, crudelis certe videtur,
Quint. 9, 2, 91.—Ita... ut;c.in oaths or strong asseverations: ita me di amabunt ut ego hunc ausculto lubens,
Plaut. Aul. 3, 5, 22:ita me di ament ut ego nunc non tam meapte causa Laetor quam illius,
Ter. Heaut. 4, 3, 8:ita me di amabunt, ut nunc Menedemi vicem Miseret me,
id. ib. 4, 5, 1:ita vivo ut maximos sumptus facio,
Cic. Att. 5, 15, 2.—So with sic:sic me di amabunt ut me tuarum miseritum'st fortunarum,
Ter. Heaut. 3, 1, 54.—In exemplifications.(α).In gen., as for example, for instance:(β).nam aut ipsa cognitio rei perquiritur, ut: virtus suam ne, etc., aut agendi consilium exquiritur, ut: sitne sapienti, etc.,
Cic. de Or. 3, 29, 112:sunt bestiae in quibus inest aliquid simile virtutis, ut in leonibus, ut in canibus, in equis, etc.,
id. Fin. 5, 14, 38:in libero populo, ut Rhodi, ut Athenis, nemo est civium qui, etc.,
id. Rep. 1, 31, 47:qui rem publicam constituissent, ut Cretum Minos, Lacedaemoniorum Lycurgus, etc.,
id. ib. 2, 1, 2; id. Ac. 2, 24, 76; id. Inv. 2, 52, 157:est aliquid quod dominus praestare servo debeat, ut cibaria, ut vestiarium,
Sen. Ben. 3, 21, 2:est etiam amarum quiddam... et aere, ut illud Crassi Ego te consulem putem? etc.,
Quint. 8, 3, 89; 4, 3, 12.—Where several instances are adduced, if each of them singly is made prominent, ut is repeated with each;if they are taken in a group, ut occurs but once, e. g. quod erant, qui aut in re publica, propter sapientiam florerent, ut Themistocles, ut Pericles, ut Theramenes, aut, qui.. sapientiae doctores essent, ut Gorgias, Thrasymachus, Isocrates, etc.,
Cic. de Or. 3, 16, 59.—Ut si, if for instance; for example, if, etc.; with subj.:d.ut si accusetur is qui P. Sulpicium se fateatur occidisse,
Auct. Her. 1, 15, 25:ut si quis hoc velit ostendere, eum qui parentem necarit, etc.,
Cic. Inv. 2, 15, 48:ut si qui docilem faciat auditorem, etc.,
id. ib. 1, 18, 26:ut si qui in foro cantet,
id. Off. 1, 40, 145:ut si quis ei quem urgeat fames venenum ponat,
Liv. 6, 40, 12; cf. Auct. Her. 2, 26, 4; 2, 27, 43; 3, 2, 2; Cic. Inv. 1, 49, 92:ut si obsessi de facienda ad hostem deditione deliberent,
Quint. 3, 8, 23:ut si des arma timidis et imbellibus,
id. 12, 5, 2; 5, 10, 34; 2, 4, 18; 9, 2, 79 et saep.—So with cum:ut cum marem feminamque filios dicimus,
Quint. 9, 3, 63; 1, 6, 22; 3, 8, 30; 9, 1, 3.—Before an appositive noun, as, the same as, like:e.qui canem et felem ut deos colunt,
Cic. Leg. 1, 11, 32:ut militiae Africanum ut deum coleret Laelius,
id. Rep. 1, 12, 18:suam vitam ut legem praefert suis civibus,
id. ib. 1, 34, 52:habuit (ei) honorem ut proditori, non ut amico fidem,
id. Verr. 2, 1, 15, § 38:Hannibalem, non ut prudentem tantum virum, sed ut vatem omnium quae tum evenirent admirari,
Liv. 36, 15, 2: (Dionysium) dimisi a me ut magistrum Ciceronum non lubenter;ut hominem ingratum non invitus,
in his capacity of, Cic. Att. 8, 10:qui ante captas Syracusas non desciverant... ut socii fideles accepti, quos metus post captas Syracusas dediderat, ut victi a victore leges acceperunt,
Liv. 25, 40, 4:qui et ipsum, ut ambiguae fidei virum, suspectum jam pridem habebat,
id. 24, 45, 12:Cicero ea quae nunc eveniunt cecinit ut vates,
Nep. Att. 16:et ipsam (virtutem) ut deos, et professores ejus ut antistites colite,
Sen. Vit. Beat. 26, 7:hunc ut deum homines intuebuntur,
Quint. 12, 10, 65:id ut crimen ingens expavescendum est,
id. 9, 3, 35.—Ut si = quasi, velut si, tamquam si, as if, just as if:f.mater coepit studiose... educere ita uti si esset filia,
Ter. Eun. 1, 2, 37:Rufio tuus ita desiderabatur ut si esset unus e nobis,
Cic. Fam. 7, 20, 1:ejus negotium sic velim suscipias ut si esset res mea,
id. ib. 2, 14, 1:ita se gerant in istis Asiaticis itineribus ut si iter Appia via faceres,
id. Q. Fr. 1, 1, 6:qui aliis nocent ut in alios liberales sint, in eadem sunt injustitia ut si in suam rem aliena convertant,
id. Off. 1, 14, 42; id. Opt. Gen. 4, 10:similes sunt ut si qui gubernatorem in navigando nihil agere dicant,
like men who should say, Cic. Sen. 6, 17: similiter facere eos... ut si nautae certarent, etc., they act like sailors who, etc., id. Off. 1, 25, 87.—Ut quisque... ita (sic), with superlatives (= eo magis... quo magis, with indefinite subjects): ut quisque est vir optimus, ita difficillime alios improbos suspicatur, the better a man is, the more difficult it is for him to, etc., Cic. Q. Fr. 1, 1, 4, § 12:(α).ut quaeque res est turpissima, sic maxime et maturissime vindicanda est,
id. Caecin. 2, 7:ut quisque (morbus) est difficillimus, ita medicus nobilissimus quaeritur,
id. Clu. 21, 57:ut quisque te maxime cognatione... attingebat, ita maxime manus tua putabatur,
id. Verr. 2, 2, 10, § 27; id. Off. 1, 16, 50; 1, 19, 64:nam ut quaeque forma perfectissima ita capacissima est,
Quint. 1, 10, 40.—This construction is variously modified,With ita understood:(β).facillime ad res injustas impellitur ut quisque altissimo animo est,
Cic. Off. 1, 19, 65. —With virtual superlatives:(γ).ut quisque in fuga postremus ita in periculo princeps erat,
Cic. Verr. 2, 5, 34, § 90:ut quisque optime institutus est, esse omnino nolit in vita, si, etc.,
id. Fin. 5, 20, 57.—The superlatives omitted in either clause:(δ).ut quisque aetate antecedit, ita sententiae principatum tenet,
Cic. Sen. 18, 64:ut quisque aetate et honore antecedebat, ita sententiam dixit,
id. Verr. 2, 4, 64, § 143:pro se quisque, ut in quoque erat auctoritatis plurimum, ad populum loquebatur,
id. ib. 2, 1, 27, §68: ut quisque gradu proximus erat, ita ignominiae objectus,
Liv. 9, 6, 1:ut quisque maxime laboraret locus, aut ipse occurrebat, aut aliquos mittebat,
id. 34, 38, 6.—And with tum = ita:nec prodesse tantum, sed etiam amari potest, tum... ut quisque erit Ciceroni simillimus,
in proportion to his resemblance, Quint. 2, 5, 20.—With a comparative in one of the terms:(ε).major autem (societas est) ut quisque proxime accederet,
Cic. Lael. 5, 19.—Without superlative, as, according as:B.de captivis, ut quisque liber aut servus esset, suae fortunae a quoque sumptum supplicium est,
Liv. 3, 18, 10 (for ut quisque... ita, in temporal clauses, v. B. 3. g infra).—Introducing a temporal clause, the principal predicate being an immediate sequence; orig. = quo tempore.1.With perf. indic.a.In gen., as soon as:b.principio ut illo advenimus... continuo Amphitruo delegit viros, etc.,
Plaut. Am. 1, 1, 49:ut hinc te intro ire jussi, opportune hic fit mi obviam,
Ter. And. 3, 4, 11:ut abii abs te fit forte obviam Mihi Phormio,
id. Phorm. 4, 3, 12:ut modo argentum tibi dedimus apud forum, recta domum Sumus profecti,
id. ib. 5, 6, 19; id. Hec. 3, 3, 5; 5, 1, 26; id. Eun. 4, 7, 12:qui ut peroravit, surrexit Clodius,
Cic. Q. Fr. 2, 3, 2:eumque ut salutavit, amicissime apprehendit,
id. Rep. 1, 11, 7:qui ut huc venit... hominesque Romanos bellicis studiis ut vidit incensos, existimavit, etc.,
id. ib. 2, 13, 25; cf. id. Verr. 2, 4, 22, § 48; id. Phil. 9, 4, 9; id. Brut. 8, 30:ut vero aquam ingressi sunt... tum utique egressis rigere omnibus corpora,
Liv. 21, 54, 9:ut haec dicta in senatu sunt, dilectus edicitur,
id. 3, 10, 9; 23, 34, 6; 24, 44, 10.—In oblique discourse:c.Ariovistum, ut semel Gallorum copias vicerit, superbe et crudeliter imperare,
Caes. B. G. 1, 31.—With primum, when first, as soon as ever:d.atque ego, ut primum fletu represso loqui posse coepi, Quaeso inquam, etc.,
Cic. Rep. 6, 15, 15:Siculi, ut primum videre volgari morbos, in suas quisque urbes dilapsi sunt,
Liv. 25, 26, 13: ut primum lingua coepit esse in quaestu, curam morum qui diserti habebantur reliquerunt, Quint. prooem. 13.—Rarely of coincidence in time:e.nam ut dudum adcurrimus ad Alcesimarchum... tum mi puto prae timore hic excidisse Cistellam,
Plaut. Cist. 4, 2, 46.—Ut = ex quo tempore. since:2.ut Brundusio profectus es, nullae mihi abs te sunt redditae litterae,
Cic. Att. 1, 15, 2.—With imperf. indic.(α).In gen.: Fabii oratio fuit qualis biennio ante;(β).deinde, ut vincebatur consensu, versa ad P. Decium collegam poscendum,
Liv. 10, 22, 2:deinde ut nulla vi perculsos sustinere poterat, Quid ultra moror, inquit, etc.,
id. 10, 28, 20:Marcellus, ut tanta vis ingruebat mali, traduxerat in urbem suos,
id. 25, 26, 15:ut vero... exurebatur amoenissimus Italiae ager, villaeque passim incendiis fumabant... tum prope de integro seditione accensi,
id. 22, 14, 1.— And with perf. and imperf. in co-ordinate clauses:consules, ut ventum ad Cannas est, et in conspectu Poenum habebant,
Liv. 22, 44, 1:ut in extrema juga ventum, et hostes sub oculis erant,
id. 22, 14, 3:ut Poenus apparuit in collibus, et pauci... adferebant, etc.,
id. 24, 1, 6.—Of repeated past actions, whenever:3.ut quaeque pars castrorum nudata defensoribus premi videbatur, eo occurrere et auxilium ferre,
Caes. B. G. 3, 4.—With plupf.(α).= postquam (rare):(β).ut hinc forte ea ad obstetricem erat missa,
Ter. Ad. 4, 4, 10:ut ad mare nostrae cohortes excubuerant, accessere subito prima luce Pompejani,
Caes. B. C. 3, 63.—In epistolary style = the Engl. perf.:(γ).litteras scripsi... statim ut tuas legeram (= litteras nunc scribo, ut tuas legi),
Cic. Att. 2, 12, 4:ut Athenas a. d. VII. Kal. Quinct. veneram, exspectabam ibi jam quartum diem Pomptinium (= ut veni, exspecto),
id. ib. 5, 10, 1.—Of repeated past actions, whenever:4.ut cujusque sors exciderat... alacer arma capiebat,
Liv. 21, 42, 3 dub.:ut quisque istius animum offenderat, in lautumias statim coniciebatur,
Cic. Verr. 2, 5, 55, § 143:ut quidque ego apprehenderam, statim accusator extorquebat e manibus,
id. Clu. 19, 52:ut cuique erat locus attributus, ad munitiones accedunt,
Caes. B. G. 7, 81; cf.:ut quisque arma ceperat... inordinati in proelium ruunt,
Liv. 23, 27, 5.—With ita as correl.:ut enim quisque contra voluntatem ejus dixerat, ita in eum judicium de professione jugerum postulabatur,
Cic. Verr. 2, 3, 15, § 39.—With fut. perf., or, in oblique discourse, plupf. subj.:C.neque, ut quaeque res delata ad nos erit, tum denique scrutari locos debemus,
Cic. Or. 2, 34, 146:traditum esse ut quando aqua Albana abundasset, tum... victoriam de Veientibus dari,
Liv. 5, 15, 11 (for ut after simul, v. simul, VI.).—Introducing substantive clauses, that; always with subj. (cf. ut as interrog. adverb in dependent clauses, I. A. 3. supra).1.In object clauses.a.In clauses which, if independent, would take the imperative mood, often rendered by the Engl. infinitive.(α).After verbs denoting [p. 1942] to wish, request, pray, demand, or invite:(β).malim istuc aliis ita videatur quam uti tu, soror, te collaudes,
Plaut. Poen. 5, 4, 18:equidem mallem ut ires,
Cic. Att. 1, 16, 8:equidem vellem ut pedes haberent (res tuae),
id. Fam. 7, 31, 2:volo uti mihi respondeas num quis, etc.,
id. Vatin. 7, 17:precor (deos) ut his infinitis nostris malis contenti sint,
id. Q. Fr. 1, 3, 9:postulo ut ne quid praejudicati afferatis,
id. Clu. 2, 5:petebant uti equites praemitterent,
Caes. B. G. 4, 11:tibi instat Hortensius ut eas in consilium,
Cic. Quint. 10, 34:hoc ut aliquando fieret, instabat,
Sen. Clem. 2, 1, 2:illum Dolabellae dixisse (= eum rogasse) ut ad me scriberet (= me rogaret), ut in Italiam quam primum venirem,
Cic. Att. 11, 7, 2:cupio ut quod nunc natura et impetus est, fiat judicium,
Sen. Clem. 2, 2, 2:senectutem ut adipiscantur omnes optant,
Cic. Lael. 2, 4:exigo a me, non ut optimis par sim, sed ut malis melior,
Sen. Vit. Beat. 17, 3.—With ut ne = ne:Trebatio mandavi, ut, si quid te eum velles ad me mittere, ne recusaret,
Cic. Fam. 4, 1, 2; Tac. H. 4, 58 fin. —Also without verb, like utinam, to express a wish;esp. in imprecations (ante-class.): ut te cum tua Monstratione magnus perdat Juppiter,
Ter. Ad. 4, 6, 2:ut illum di deaeque perdant,
id. Eun. 2, 3, 10; id. Heaut. 4, 6, 6.—After verbs expressing or implying advice, suggestion, or exhortation:(γ).ego vos hortari tantum possum ut, etc.,
Cic. Lael. 5, 17:quod suades ut ad Quinctium scribam, etc.,
id. Att. 11, 16, 4:tibi auctor sum ut eum tibi ordinem reconcilies,
id. Fam. 1, 9, 26:censeo ut iter reliquum conficere pergas,
I propose, id. Or. 2, 71, 200; Caes. B. C. 1, 2; Liv. 30, 40, 4:dixeram a principio ut sileremus,
I had advised, Cic. Brut. 42, 157:Pompejum monebat ut meam domum metueret,
id. Sest. 64, 133:equidem suasi ut Romam pergeret,
id. Att. 16, 8, 2:M. Messalae et ipsi Attico dixit ut sine cura essent,
exhorted, id. ib. 16, 16, A, 5.—After verbs expressing resolution or agreement to do something:(δ).rus ut irem jam heri constitiveram,
Plaut. Ps. 1, 5, 136:decrevistis ut de praemiis militum primo quoque tempore referretur,
Cic. Phil. 5, 2, 4:constitueram ut pridie Idus Aquini manerem,
id. Att. 16, 10, 1:statuunt ut decem millia hominum in oppidum submittantur,
Caes. B. G. 7, 21:Hasdrubal paciscitur cum Celtiberorum principibus ut copias inde abducant,
Liv. 25, 33, 3:illos induxisse in animum, ut superbo quondam regi, tum infesto exuli proderent (patriam),
id. 2, 5, 7; 27, 9, 9; 42, 25, 11:ut ne plebi cum patribus essent conubia sanxerunt,
Cic. Rep. 2, 27, 63:servitia urbem ut incenderent conjurarunt,
Liv. 4, 45, 1.—After verbs of command or prohibition:(ε).imperat Laelio ut per collis circumducat equites,
Liv. 28, 33, 11:illud praecipiendum fuit ut... diligentiam adhiberemus,
Cic. Lael. 16, 60:M. Aemilio senatus negotium dat ut Patavinorum seditionem comprimeret,
Liv. 41, 27, 3:consul edicere est ausus ut senatus ad vestitum rediret,
Cic. Pis. 8, 18:jubet sententiam ut dicant suam,
Plaut. Am. 1, 1, 50:hic tibi in mentem non venit jubere ut haec quoque referret,
Cic. Verr. 2, 4, 12, § 28.—With ne:iis praedixit, ut ne prius Lacedaemoniorum legatos dimitteret, quam ipse esset remissus,
Nep. Them. 7, 3.—Verbs expressing permission:b.atque ille legem mihi de XII. tabulis recitavit quae permittit ut furem noctu liceat occidere,
Cic. Tull. 20, 47:concedo tibi ut ea praetereas quae, etc.,
id. Rosc. Am. 19, 54:dabis mihi hanc veniam ut eorum... auctoritatem Graecis anteponam,
id. de Or. 1, 6, 23:ille tibi potestatem facturus est ut eligas utrum velis,
id. Div. in Caecil. 14, 45:illud natura non patitur ut aliorum spoliis nostras facultates augeamus,
id. Off. 3, 5, 22.—In dependent clauses implying an aim or end.(α).After verbs denoting direction and inclination of the mind, care, purpose, intention, or striving:(β).ut plurimis prosimus enitimur,
Cic. Ac. 2, 2, 6:facilior erit ut albam esse nivem probet quam erat Anaxagoras,
he will be more inclined, disposed, id. ib. 2, 36, 117: ne ille longe aberit ut argumento credat philosophorum, far remote from believing = not inclined, id. ib. 2, 47, 144: qui sibi hoc sumpsit ut conrigat mores aliorum, quis huic ignoscat si, who undertakes to correct, id. Verr. 2, 3, 1, § 2:navem idoneam ut habeas diligenter videbis,
care, id. Fam. 16, 1, 2:ille intellexit id agi atque id parari ut filiae suae vis afferretur,
id. Verr. 2, 1, 26, § 67:pater potuit animum inducere ut naturam ipsam vinceret,
id. Rosc. Am. 19, 53:cum senatus temptaret ut ipse gereret sine rege rem publicam,
id. Rep. 2, 12, 23:equidem ut honore dignus essem, maxime semper laboravi,
id. Planc. 20, 50:omni contentione pugnatum est ut lis haec capitis existimaretur,
id. Clu. 41, 116:omnis spes ad id versa ut totis viribus terra adgrederentur,
Liv. 24, 34, 12:omnis cura solet in hoc versari, semper ut boni aliquid efficiam dicendo,
Cic. de Or. 2, 75, 306:se miliens morituros potius quam ut tantum dedecoris admitti patiantur,
Liv. 4, 2, 8; 2, 34, 11.—Verbs of effecting:(γ).nec potui tamen Propitiam Venerem facere uti esset mihi,
Plaut. Poen. 2, 6:prior pars orationis tuae faciebat ut mori cuperem,
Cic. Tusc. 1, 47, 112:caritas annonae faciebat ut istuc... tempore magnum videretur,
id. Verr. 2, 3, 92, § 215:sol efficit ut omnia floreant,
id. N. D. 2, 15, 41:potest praestare ut ea causa melior esse videatur,
id. Or. 1, 10, 44:non committam ut tibi ipse insanire videar,
id. Fam. 5, 5, 3:di prohibeant, judices, ut hoc praesidium sectorum existimetur,
id. Rosc. Am. 52, 151:effecisti ut viverem et morerer ingratus,
Sen. Ben. 2, 25, 1:quibus nihil aliud actum est quam ut pudor hominibus peccandi demeretur,
id. Vit. Beat. 26, 6.—Verbs of obtaining:(δ).Dumnorix a Sequanis impetrat ut per fines suos Helvetios ire patiantur,
Caes. B. G. 1, 9:quid assequitur, nisi hoc ut arent qui... in agris remanserunt,
what does he gain, Cic. Verr. 2, 3, 55, § 128:facile tenuit ut (Chalcidis) portae sibi aperirentur,
Liv. 35, 51, 6:vicerunt tribuni ut legem perferrent,
id. 4, 25, 13.—Verbs of inducing and compelling:(ε).nec ut omnia quae praescripta sunt defendamus necessitate ulla cogimur,
Cic. Ac. 2, 3, 8:civitati persuasit ut de finibus suis exirent,
Caes. B. G. 1, 2:exspectatione promissi tui moveor ut admoneam te,
Cic. Fam. 9, 8, 1:Parhedrum excita ut hortum ipse conducat,
id. ib. 16, 18, 2:ille adduci non potest ut... ne lucem quoque hanc eripere cupiat, etc.,
id. Rosc. Am. 52, 150:impellit alios avaritia, alios iracundia ut levem auditionem pro re comperta habeant,
Caes. B. G. 7, 42:ut de clementia scriberem, Nero Caesar, una me vox tua maxime compulit,
Sen. Clem. 2, 1, 1.—After verbs implying duty, right, rule, condition, or possibility:c.cum mihi ne ut dubitem quidem relinquatur,
not even the possibility of doubt, Cic. Ac. 2, 38, 119:obsides inter se dent, Sequani ne itinere Helvetios prohibeant, Helvetii ut sine maleficio transeant,
Caes. B. G. 1, 9:se ita a majoribus didicisse ut magis virtute quam dolo contenderent,
id. ib. 1, 13:mea lenitas hoc exspectavit ut id quod latebat erumperet,
Cic. Cat. 2, 12, 27:(natura) nobis insculpsit in mentibus, ut eos (deos) aeternos et beatos haberemus,
id. N. D. 1, 17, 45:hoc mihi Metellus non eripuit, hoc etiam addidit ut quererer hoc sociis imperari,
he gave the additional right, id. Verr. 2, 2, 68, § 164:ut vero conloqui cum Orpheo, Musaeo, Homero liceat, quanti tandem aestimatis?
the privilege of conversing, id. Tusc. 1, 41, 98:respondet Socrates sese meruisse ut amplissimis honoribus decoraretur,
id. Or. 1, 54, 272:meruit ut suspendatur,
Sen. Ep. 7, 5:quia enim non sum dignus prae te ut figam palum in parietem,
Plaut. Mil. 4, 4, 4.—So after dignus, Liv. 24, 16, 19; Quint. 8, 5, 12.—After verbs of fearing, where ut implies a wish contrary to the fear; that not:d.rem frumentariam, ut satis commode supportari posset, timere se dicebant,
Caes. B. G. 1, 39:vereor ut satis diligenter actum sit in senatu de litteris meis,
Cic. Att. 6, 4, 2:verebar ut redderentur,
id. Fam. 12, 19, 1:sin homo amens diripiendam urbem daturus est, vereor ut Dolabella ipse satis nobis prodesse possit,
id. ib. 14, 14, 1:veretur Hiempsal ut foedus satis firmum sit,
id. Leg. 2, 22, 58:timeo ut sustineas,
id. Fam. 14, 2, 3:o puer, ut sis vitalis, metuo, et majorum ne quis amicus Frigore te feriat,
Hor. S. 2, 1, 60.— So sometimes after video, with weakened force: vide ut sit, nearly = perhaps it is not (cf. Roby, Gr. 2, p. 280): considerabitis, vestri similes feminae sintne Romae;si enim non sunt, videndum est, ut honeste vos esse possitis,
Cic. Fam. 14, 14, 1.—Very rarely ut stands for ne after verbs of fearing:quia nihil minus, quam ut egredi obsessi moenibus auderent, timeri poterat,
Liv. 28, 22, 12 Weissenb. ad loc.:ut ferula caedas meritum... non vereor,
Hor. S. 1, 3, 120 Jan. and Orell. ad loc. —In interrogative clauses represented as untrue, rejecting a supposition or thought with indignation (nearly = fierine potest ut):2.me ut quisquam norit, nisi ille qui praebet cibum?
Plaut. Pers. 1, 3, 52:te ut ulla res frangat, tu ut umquam te corrigas?
Cic. Cat. 1, 9, 22:egone ut te interpellem?
id. Tusc. 2, 18, 42:pater ut in judicio capitis obesse filio debeat?
id. Planc. 13, 31:egone ut prolis meae fundam cruorem?
Sen. Med. 927.—In subject clauses, with impersonal predicates.a.With a predicate adjective.(α).With the idea of rule, duty, etc.:(β).id arbitror Adprime in vita utile esse, ut ne quid nimis,
Ter. And. 1, 1, 34:reliquum est ut de Catuli sententia dicendum videatur,
Cic. Imp. Pomp. 20, 59:praeclarum est et verum ut eos qui nobis carissimi esse debeant, aeque ac nosmet ipsos amemus,
id. Tusc. 3, 29, 73:ergo hoc sit primum ut demonstremus quem imitetur,
id. de Or. 2, 22, 90:proximum est ut doceam, etc.,
id. N. D. 2, 29, 73:extremum est ut te orem, etc.,
id. Fam. 4, 13, 7:ei (Dionysio) ne integrum quidem erat ut ad justitiam remigraret,
permission, id. Tusc. 5, 21, 62. —With predicates, aequum est, par (anteclass. and rare):aequom videtur tibi ut ego alienum quod est Meum esse dicam?
Plaut. Rud. 4, 7, 4:non par videtur... praesente ibus una paedagogus ut siet,
id. Bacch. 1, 2, 31.—In clauses expressing result and consequence:(γ).magnificum illud etiam et gloriosum ut Graecis de philosophia litteris non egeant, illud,
that result of my labors, Cic. Div. 2, 2, 5:consentaneum est huic naturae ut sapiens velit gerere et administrare rem publicam,
id. Fin. 3, 20, 68. —In clauses represented as real, true, false, certain, or probable (where the acc. and inf. might be used):b.concedetur verum esse ut bonos boni diligant,
Cic. Lael. 14, 50: sin autem illa veriora ut idem interitus animorum et corporum, etc., id. ib 4, 14; cf.:concedant ut hi viri boni fuerin (= concedant vere factum esse ut, etc.),
id. ib. 5, 18:si verum est ut populus Romanus omnis gentes virtute superarit, etc.,
Nep. Hann. 1, 1:de ipso Roscio potest illud quidem esse falsum ut circumligatus fuerit, angui,
Cic. Div. 2, 31, 66:non est verisimile ut Chrysogonus horum litteras adamarit aut humanitatem,
id. Rosc. Am. 41, 121:deos verisimile est ut alios indulgentius tractent propter parentis, alios propter futuram posterorum indolem,
Sen. Ben. 4, 32, 1; so,rarum est ut,
Quint. 3, 19, 3:quid tam inusitatum quam ut, etc.,
Cic. Imp. Pomp. 21, 62.—And after potius:multi ex plebe spe amissa potius quam ut cruciarentur... se in Tiberim praecipitaverunt,
Liv. 4, 12, 11.—With predicate nouns.(α).Expressing the idea of a verb which would require an object clause, with ut:(β).quoniam ut aliter facias non est copia,
Plaut. Merc. 5, 4, 30:Romano in hostico morandi causa erat ut hostem ad certamen eliceret,
Liv. 6, 31, 7:vetus est lex amicitiae ut idem amici semper velint,
Cic. Planc. 2, 5:consensus fuit senatus ut mature proficisceremur (= decretum est a senatu),
id. Fam. 3, 3, 1:fuit hoc sive meum, sive rei publicae fatum ut in me unum omnis illa inclinatio temporum incumberet,
ordained by fate, id. Balb. 26, 58:tempus est ut eamus ad forum,
Plaut. Mil. 1, 1, 72:dicasque tempus maximum esse ut eat,
id. ib. 4, 3, 9:primum est officium ut homo se conservet in naturae statu,
Cic. Fin. 3, 6, 20:ejus culturae hoc munus est ut efficiat, etc.,
id. ib. 4, 14, 38:caput illud est ut Lyconem recipias in necessitudinem tuam,
duty, id. Fam. 13, 19, 3; so,caput est ut, etc.,
id. de Or. 1, 19, 87:fuit hoc quoddam inter Scipionem et Laelium jus ut Scipio Laelium observaret parentis loco,
id. Rep. 1, 12, 18:mea ratio in dicendo haec esse solet ut boni quod habeat id amplectar,
id. de Or. 2, 72, 292; so,ratio est ut,
id. Verr. 1, 11, 34: est mos hominum ut [p. 1943] nolint eundem pluribus excellere, id. Brut. 21, 84:est hoc Gallicae consuetudinis ut, etc.,
Caes. B. G. 4, 5.—Expressing result and consequence:c.est hoc commune vitium in magnis liberisque civitatibus ut invidia gloriae comes sit,
Nep. Chabr. 3, 3.—With impersonal verbs.(α).Including the idea of a verb requiring an object clause, with ut:(β).convenit, victi utri sint eo proelio, urbem, agrum... seque uti dederent,
Plaut. Am. 1, 1, 71:mihi cum Dejotaro convenit ut ille in meis castris esset,
Cic. Att. 6, 1, 14:placitum est ut in aprico loco considerent,
id. Rep. 1, 12, 18:postea mihi placuit ut, etc.,
id. Or. 1, 34, 155:ad Appii Claudii senectutem accedebat etiam ut caecus esset,
id. Sen. 6, 16.—So after fit, it happens:fit ut natura ipsa ad ornatius dicendi genus incitemur,
Cic. Or. 2, 83, 338:potest fieri ut res verbosior haec fuerit, illa verior,
it may be that, id. Att. 8, 3, 6; id. Ac. 2, 11, 36; id. Verr. 2, 2, 77, § 190.—So with accidit, evenit, contigit: accidit... ut illo itinere veniret Lampsacum,
Cic. Verr. 2, 1, 24, § 63; so id. Imp. Pomp. 9, 25:sed tamen hoc evenit ut in vulgus insipientium opinio valeat,
id. Tusc. 2, 26, 63:utinam Caesari contigisset ut esset optimo cuique carissimus,
id. Phil. 5, 18, 49.—Denoting consequence:(γ).ex quo efficitur ut quidquid honestum sit, idem sit utile,
Cic. Off. 2, 3, 10:sequitur ut dicamus quae beneficia danda sint et quemadmodum,
Sen. Ben. 1, 11, 1:sequitur ut causa ponatur,
Cic. Or. 2, 81, 331.—Est, in the meaning fit, or causa est:3.est ut plerique philosophi nulla tradant praecepta dicendi,
it is a fact that, Cic. Or. 2, 36, 152:non est igitur ut mirandum sit ea praesentiri,
there is no reason for wondering, id. Div. 1, 56, 128:quando fuit ut quod licet non liceret?
id. Cael. 20, 48; so, in eo est ut, prope est ut, to be on the point of, to be near to:jam in eo rem fore ut Romani aut hostes aut domini habendi sint,
Liv. 8, 27, 3:cum jam in eo esset ut comprehenderetur,
Nep. Paus. 5, 1; id. Milt. 7, 3:jam prope erat ut ne consulum quidem majestas coerceret iras hominum,
Liv. 2, 23, 14:prope est ut lamentationem exigat,
Sen. Clem. 2, 6, 4.— Here belongs the circumlocution of the periphrastic future by futurum esse or fore, with ut; generally in the inf.:arbitrabar fore ut lex de pecuniis repetundis tolleretur,
Cic. Verr. 1, 14, 41.—Very rarely in the indic.:futurum est ut sapiam,
Sen. Ep. 117, 29.—In attributive clauses, dependent on nouns not belonging to the predicate.a.With the idea of resolve, etc.:b.vicit sententia ut mitterentur coloni,
Liv. 9, 26, 4:sententiam dixit (= censuit) ut judicum comitia haberentur,
Cic. Q. Fr. 2, 1, 2; id. Fam. 4, 4, 5; id. Tusc. 5, 41, 119; id. Leg. 3, 15, 33.—Of agreement:c.fide accepta ut remitterent eum,
Liv. 24, 48, 8. —Of law, rule, etc.:d.praetores rogationem promulgarunt ut omnes regiae stirpis interficerentur,
Liv. 24, 25, 10:senatus consultum factum est ut M. Fulvius litteras extemplo ad consulem mitteret,
id. 35, 24, 2:haec ei est proposita condicio ut aut juste accusaret aut acerbe moreretur,
Cic. Clu. 14, 42:Suevi in eam se consuetudinem induxerunt ut locis frigidissimis lavarentur in fluminibus,
Caes. B. G. 4, 1.—Of duty:e.jusjurandum poscit ut quod esse ex usu Galliae intellexissent, communi consilio administrarent,
Caes. B. G. 8, 6. —Of purpose, inclination, etc.:f.vobis dent di mentem oportet ut prohibeatis, etc.,
make you inclined, Liv. 6, 18, 9:causa mihi fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem,
Cic. Fin. 3, 2, 8:confectio tabularum hanc habet vim (= efficit) ut quidquid fingatur aut non constet, appareat,
id. Font. 2, 3.—Of effect, result, etc.:4.fuit ista quondam virtus ut viri fortes acrioribus suppliciis civem perniciosum quam hostem everterent,
Cic. Cat. 1, 1, 3:habet hoc virtus ut viros fortis species ejus et pulchritudo etiam in hoste posita delectet,
id. Pis. 32, 81:damnatum poenam sequi oportebat ut igni cremaretur,
Caes. B. G. 1, 4.—In clauses of manner, that, so that.a.With ita, sic, adeo, tantus, talis, or tam as antecedent (v. hh. vv.;b.anteclass. ut qui = ut): Adeon' me fungum fuisse ut qui illi crederem?
Plaut. Bacch. 2, 3, 49.—With is or hic as antecedent: eos deduxi testes et eas litteras deportavi ut de istius facto dubium esse nemini possit, Cic. Verr. 2, 4, 42, § 91:c.ejusmodi res publica debet esse ut inimicus neque deesse nocenti possit, neque obesse innocenti (ejusmodi = talis),
id. ib. 2, 3, 69, §162: eo perducam servum ut in multa liber sit,
Sen. Ben. 3, 19, 2:non eo loco res humanae sunt ut vobis tantum otii supersit,
id. Vit. Beat. 27, 6:haec aequitas in tuo imperio fuit, haec praetoris dignitas ut servos Siculorum dominos esse velles,
Cic. Verr. 2, 3, 38, § 87:hoc jure sunt socii ut eis ne deplorare quidem de suis incommodis liceat,
id. ib. 2, 2, 27, § 65.—Without antecedents, so that:d.cujus aures clausae veritati sunt ut ab amico verum audire nequeat, hujus salus desperanda est,
Cic. Lael. 24, 90:in virtute multi sunt ascensus, ut is maxima gloria excellat qui virtute plurimum praestet,
id. Planc. 25, 60:mons altissimus impendebat ut perpauci prohibere possent,
Caes. B. G. 1, 6:accessit quod Domitius Heraclea iter fecerat, ut ipsa fortuna illum obicere Pompejo videretur,
id. B. C. 3, 79:pecunia a patre exacta crudeliter, ut divenditis omnibus bonis aliquamdiu trans Tiberim veluti relegatus viveret,
Liv. 3, 13, 10:fama Gallici belli pro tumultu valuit ut et dictatorem dici placeret,
id. 8, 17, 6:nihilo minus... magnas percipiendum voluptates, ut fatendum sit, etc.,
Sen. Vit. Beat. 12, 1.—Idiomat. with non.(α).Ut non, when the principal sentence is negative, without: non possunt una in civitate multi rem ac fortunam amittere ut non plures secum in eandem trahant calamitatem, without dragging, etc., Cic. Imp. Pomp. 7, 19:(β).flaminem Quirinalem neque mittere a sacris neque retinere possumus ut non deum aut belli deseramus curam,
Liv. 24, 8, 10:non ita fracti animi civitatis erant ut non sentirent, etc.,
id. 45, 25, 12:nusquam oculi ejus flectentur ut non quod indignentur inveniant,
Sen. Ira, 2, 7, 2:ajunt, nec honeste quemquam vivere ut non jucunde vivat, nec jucunde ut non honeste quoque,
id. Vit. Beat. 6, 3:nemo in eo quod daturus es gratiam suam facere potest ut non tuam minuat,
id. Ben. 2, 4, 3; cf. also: ut non conferam vitam neque existimationem tuam cum illius;neque enim est conferenda (= ut omittam conferre),
Cic. Verr. 2, 4, 20, § 45.—Non ut, followed by sed quod, causal (= non quod, sed quod;e.rare): earum exempla tibi misi non ut deliberarem reddendaene essent, sed quod non dubito, etc.,
not that... but because, Cic. Att. 14, 17, 4:haec ad te scribo non ut queas tu demere solitudinem, sed, etc.,
id. ib. 11, 15, 3.—Followed by sed ut:benigne accipe (beneficium): rettulisti gratiam, non ut solvisse te putes, sed ut securior debeas,
Sen. Ben. 2, 35, 5; and in reversed order: quorsum haec praeterita? Quia sequitur illud, etc.;non ut eas res causam adferrent amoris,
Cic. Fat. 15, 35.—Rarely nedum ut, in the sense of nedum alone, much less that, not to mention that (mostly post-class.; cf.Zumpt, Gram. § 573): ne voce quidem incommoda, nedum ut illa vis fieret, paulatim permulcendo mansuefecerant plebem,
Liv. 3, 14, 6 Weissenb. ad loc.:quando enim... fama in totam urbem penetrat? nedum ut per tot provincias innotescat,
Tac. Or. 10.—Conditional or concessive.(α).Granting that ( for argument's sake):(β).quod ut ita sit—nihil enim pugno—quid habet ista res aut laetabile aut gloriosum?
Cic. Tusc. 1, 21, 49:sed ut haec concedantur, reliqua qui tandem intellegi possunt?
id. N. D. 3, 16, 41:ut tibi concedam hoc indignum esse, tu mihi concedas necesse est, etc.,
id. Clu. 53, 146:quae, ut essent vera, conjungi debuerunt,
id. Fin. 4, 15, 40:quae natura ut uno consensu juncta sit et continens... quid habere mundus potest cum thesauri inventione conjunctum?
id. Div. 2, 14, 33:nihil est prudentia dulcius, quam, ut cetera auferat, adfert certe senectus,
id. Tusc. 1, 39, 94.—Even if, although:(γ).qui (exercitus) si pacis... nomen audiverit, ut non referat pedem, insistet certe,
Cic. Phil. 12, 3, 8:ut ea pars defensionis relinquatur, quid impediet actionem? etc.,
id. Ac. 2, 34, 108:ut quaeras omnia, quomodo Graeci ineptum appellant non reperies,
id. de Or. 2, 4, 18:ut enim neminem alium nisi T. Patinam rogasset, scire potuit, illo ipso die a Milone prodi flaminem,
id. Mil. 17, 46: verum ut hoc non sit, tamen praeclarum spectaculum mihi propono, id. Att. 2, 15; id. Leg. 1, 8, 23; id. Fat. 5, 9; id. Verr. 2, 3, 64, § 151; 2, 1, 45, § 117; id. Planc. 25, 62:qui, ut non omnis peritissimus sim belli, cum Romanis certe bellare didici,
Liv. 36, 7, 20:neque equites armis equisque salvis tantum vim fluminis superasse verisimile est, ut jam Hispanos omnes inflati travexerint utres,
id. 21, 47, 5:at enim, ut jam ita sint haec, quid ad vos, Romani?
id. 34, 32, 13:ut jam Macedonia deficiat,
id. 42, 12, 10:cum jam ut virtus vestra transire alio possit, fortuna certe loci hujus transferri non possit,
id. 5, 54, 6; 22, 50, 2; cf.:ac jam ut omnia contra opinionem acciderent, tamen se plurimum navibus posse,
Caes. B. G. 3, 9:ut desint vires tamen est laudanda voluntas,
Ov. P. 3, 4, 79:ut dura videatur appellatio, tamen sola est,
Quint. 3, 8, 25; 6, prooem. 15.—Ut maxime = si maxime:quaere rationem cur ita videatur: quam ut maxime inveneris... non tu verum testem habere, sed eum non sine causa falsum testimonium dicere ostenderis,
Cic. Ac. 2, 25, 81.—With nihilominus:quae (res) nihilominus, ut ego absim, confici poterunt,
Cic. Fam. 10, 2, 2.—Provided that:5.ambulatiuncula, ut tantum faciamus quantum in Tusculano fecimus, prope dimidio minoris constabit isto loco,
Cic. Att. 13, 39, 2: dabo egenti, sed ut ipse non egeam;succurram perituro, sed ut ipse non peream,
Sen. Ben. 2, 15, 1.—In clauses of purpose (final clauses; distinguished from object clauses with ut; v. C. 1., in which the verb itself contains the idea of purpose, the clause completing the idea of the verb), in order that, so that, so as to.a.In gen.:b.quin voco, ut me audiat, nomine illam suo?
Plaut. Rud. 1, 4, 17:haec acta res est uti nobiles restituerentur in civitatem,
Cic. Rosc. Am. 51, 149:intellego, tempus hoc vobis divinitus datum esse ut odio... totum ordinem liberetis,
id. Verr. 1, 15, 43:Caesar singulis legionibus singulos legatos praefecit uti eos testes suae quisque virtutis haberet,
Caes. B. G. 1, 52.—And with ut ne, instead of ne, lest:id ut ne fiat, haec res sola est remedio,
Ter. Eun. 3, 1, 49; v. 1. ne, I. B. 4. a.—Very rarely, ut non for ne, expressing a negative purpose:ut plura non dicam neque aliorum exemplis confirmem quantum valeat (= ut praeteream),
Cic. Imp. Pomp. 15, 44; cf. d. a fin. supra.—Esp., after certain antecedents.(α).After id, for the purpose (ante-class.):(β).id huc reverti uti me purgarem tibi,
Plaut. Am. 3, 2, 28.—After idcirco:(γ).idcirco amicitiae comparantur ut commune commodum mutuis officiis gubernetur,
Cic. Rosc. Am. 38, 111:legum idcirco omnes servi sumus ut liberi esse possimus,
id. Clu. 53, 146; id. Rosc. Am. 47, 137.—After ideo and eo:(δ).non ideo Rhenum insedimus ut Italiam tueremur, sed ne quis, etc.,
Tac. H. 4, 73:Marionem ad te eo misi ut aut tecum ad me quam primum veniret, aut, etc.,
Cic. Fam. 16, 1, 1.—After ad eam rem, ad hoc, in hoc:(ε).ad eam rem vos delecti estis ut eos condemnaretis quos sectores jugulare non potuissent?
Cic. Rosc. Am. 52, 151:praebere se facilem ad hoc ut quem obligavit etiam exsolvi velit?
Sen. Ben. 2, 17, 6:homo natus in hoc ut mores liberae civitatis Persica servitute mutaret,
id. ib. 2, 12, 2.—After ea mente, hac mente:(ζ).navis onerarias Dolabella ea mente comparavit ut Italiam peteret,
Cic. Fam. 12, 14, 1:hac mente laborem Sese ferre senes ut in otia tuta recedant Ajunt,
Hor. S. 1, 1, 30.—After potius quam:c.potius ad delendam memoriam dedecoris, quam ut timorem faciat,
Liv. 6, 28, 8:potius quodcumque casus ferat passuros, quam ut sprevisse Tarentinos videantur,
id. 9, 14, 8.—Idiomat.(α).With the principal predicate, referring to the conception of the writer, understood; mostly parenthet. = the Engl. inf.: ut in pauca conferam, testamento facto mulier moritur, to be brief, etc., Cic. Caecin. 6, 17:(β).ecquid tibi videtur, ut ad fabulas veniamus, senex ille Caecilianus minoris facere filium rusticum?
to come to the drama, id. Rosc. Am. 16, 46:reliquum judicium de judicibus, et, vere ut dicam, de te futurum est,
to tell the truth, id. Verr. 2, 5, 69, § 177:Murena, si nemini, ut levissime dicam, odio fuit,
to say the least, id. Mur. 40, 87: ut nihil de illo tempore, nihil de calamitate rei publicae [p. 1944] querar, hoc tibi respondeo, etc., not to complain of that time, etc., id. Caecin. 33, 95: quae cum se disposuit, et partibus suis consensit, et, ut ita dicam concinuit, summum bonum tetigit, and, so to speak, chimes in, etc., Sen. Vit. Beat. 8, 5:ecce— ut idem in singulos annos orbis volveretur —Hernici nuntiant Volscos et Aequos reficere, etc.,
Liv. 3, 10, 8.—Satis ut, enough to (lit. enough for the purpose of):(γ).satis esse magna incommoda accepta ut reliquos casus timerent,
disasters large enough to make them afraid, Caes. B. C. 3, 10.—Quam ut after comparatives, too much to:quod praeceptum, quia major erat quam ut ab homine videretur, idcirco adsignatum est deo,
too great to come from man, Cic. Fin. 5, 16, 44:quis non intellegit, Canachi signa rigidiora esse quam ut imitentur veritatem?
id. Brut. 18, 70:clarior res erat quam ut tegi ac dissimulari posset,
too clear to be covered up, Liv. 26, 51, 11:potentius jam id malum apparuit quam ut minores per magistratus sedaretur,
id. 25, 1, 11:est tamen aliquis minor quam ut in sinu ejus condenda sit civitas,
Sen. Ben. 2, 16, 2.
См. также в других словарях:
vide — [ vid ] adj. et n. m. • 1762; vuide XIIIe; du fém. de l a. fr. vuit (1080); lat. pop. °vocitus, de vocuus, vacuus→ vacuité I ♦ Adj. 1 ♦ Qui ne contient rien de perceptible; dans lequel il n y a ni solide, ni liquide. Espace vide entre deux choses … Encyclopédie Universelle
vidé — vide [ vid ] adj. et n. m. • 1762; vuide XIIIe; du fém. de l a. fr. vuit (1080); lat. pop. °vocitus, de vocuus, vacuus→ vacuité I ♦ Adj. 1 ♦ Qui ne contient rien de perceptible; dans lequel il n y a ni solide, ni liquide. Espace vide entre deux… … Encyclopédie Universelle
Vide religieux — Vide Le vide est ordinairement défini comme l absence de matière dans une zone d espace. Une des difficultés des missions spatiales est d offrir aux astronautes des combinaisons réellement protectrices et étanches ; Dégradation et trou dans… … Wikipédia en Français
Vide spatial — Vide Le vide est ordinairement défini comme l absence de matière dans une zone d espace. Une des difficultés des missions spatiales est d offrir aux astronautes des combinaisons réellement protectrices et étanches ; Dégradation et trou dans… … Wikipédia en Français
Vide spirituel — Vide Le vide est ordinairement défini comme l absence de matière dans une zone d espace. Une des difficultés des missions spatiales est d offrir aux astronautes des combinaisons réellement protectrices et étanches ; Dégradation et trou dans… … Wikipédia en Français
Vide (physique) — Vide quantique Pour les articles homonymes, voir Vide. Pour le physicien le vide a toujours été une notion extrêmement difficile à définir. La physique quantique, en particulier, vient compliquer la définition du vide. Il est possible de… … Wikipédia en Français
VIDE ET PLEIN (symbolique) — VIDE & PLEIN, symbolique Cette opposition ne dérive en rien de l’empirie, elle constitue une catégorie a priori de l’imagination. À travers l’imaginaire du plein et du vide, nous investissons la réalité selon les trois plans de la connaissance:… … Encyclopédie Universelle
VIDE (TECHNIQUE DU) — Le but de la technique du vide est d’obtenir des pressions inférieures à la pression atmosphérique en diminuant la quantité de matière présente sous la forme de gaz ou de vapeur. On utilise à cet effet différents modèles de pompes selon la… … Encyclopédie Universelle
Vide-greniers — Vide grenier à Villiers en Désoeuvre (Eure) Un vide greniers, aussi appelé braderie, rederie (Picardie), foire aux puces, foire à tout (Normandie), bric à brac, troc et puces ou vente de garage (québécisme) est un rassemblement populaire au cours … Wikipédia en Français
vide-bouteille — [ vidbutɛj ] n. m. • 1845; « ivrogne » 1560; de vider et bouteille ♦ Instrument permettant de vider une bouteille sans la déboucher (en enfonçant un siphon dans le bouchon). Des vide bouteilles. ● vide bouteille, vide bouteilles nom masculin ou … Encyclopédie Universelle
vide-ordures — [ vidɔrdyr ] n. m. inv. • 1934; de vider et ordure ♦ Conduit vertical dans lequel on peut jeter les ordures par une trappe ménagée à chaque étage, dans un immeuble. ⇒région. dévaloir. Il est interdit de jeter des bouteilles dans le vide ordures.… … Encyclopédie Universelle
