-
1 _ЛАТИНСКИЕ СЛОВА И УСТОЙЧИВЫЕ СОЧЕТАНИЯ
ab abrupto — внезапно, сразу
ad arbitrium — произвольно, по усмотрению
ad finem — сокр. ad fin. до конца (страницы и т.п.)
ad interim — сокр. ad int., a.i. в течение некоторого времени; временный; на время
ad oculos — наглядно, воочию
ad verbum — буквально, дословно
alieni juris — несамостоятельный, находящийся под властью другого
Anno Domini — сокр. A.D. в такой-то год нашей эры
a posteriori — на основании опыта; задним числом
causa criminalis — повод к обвинению; уголовное дело
consensus — единодушие; консенсус; согласие
corpus delicti — состав преступления; вещественное доказательство
de facto — в действительности; на деле; фактически
dictum | ta — афоризм; изречение; мнение судьи
et alii — сокр. et al. и другие
ex commodo — в удобное время; по усмотрению
ex consilio — в результате обсуждения; по совету
ex post — задним числом; после, позже
exprompto — внезапно, неожиданно
ex proprio sinu — из самой сути; из самого существа
ex termino facto — немедленно; сразу
gratis — безвозмездно, даром; бескорыстно
ibidem — сокр. ib., ibid. там же (в сносках)
in absentia — без личного присутствия; в отсутствие
in brevi — вкратце, кратко
in esse — действительный, существующий
in extremis — в крайности; в последний момент
in fidem — по договорённости; по доверию
in grosso — в большом количестве, оптом
in margine — сокр. i.m. на полях
in mente — в сознании; в уме
in praesenti — в настоящее время, теперь
in puncto — относительно, что касается
in re — в действительности; фактически
in status quo — в состоянии, существующем теперь
ipsissima verba — слово в слово; совершенно точно
jus strictum — строгая законность; строгое право
justus titulus — законное основание (чего-л), правооснование
loco citato — сокр. loc.cit.; l.c. в цитированном месте
nota bene — сокр. NB заметь хорошо (отметка на полях книги и т.п.)
opus citatum — сокр. op.cit.; op.c. цитированное сочинение
persona non grata — нежелательное лицо, персона нон грата
prima facie — на первый взгляд; с первого раза
qui pro quo — одно вместо другого; путаница; смешение понятий
semper idem — всегда то же самое; одно и то же
sine jure — без права; незаконно
ubi non est lex, ibi non est transgressio — где нет закона, там нет и нарушения
via — через, при чьём-л посредстве
videlicet — сокр. viz а именно, то есть; например
quod erat demonstrandum — сокр. Q.E.D., q.e.d. что и требовалось доказать; само собой разумеется
strictissimo sensu — = stricto
Русско-английский юридический словарь > _ЛАТИНСКИЕ СЛОВА И УСТОЙЧИВЫЕ СОЧЕТАНИЯ
-
2 Латинские слова и устойчивые сочетания
ab abrupto — внезапно, сразу
ad arbitrium — произвольно, по усмотрению
ad finem — сокр. ad fin. до конца (страницы и т.п.)
ad interim — сокр. ad int., a.i. в течение некоторого времени; временный; на время
ad oculos — наглядно, воочию
ad verbum — буквально, дословно
alieni juris — несамостоятельный, находящийся под властью другого
Anno Domini — сокр. A.D. в такой-то год нашей эры
a posteriori — на основании опыта; задним числом
causa criminalis — повод к обвинению; уголовное дело
consensus — единодушие; консенсус; согласие
corpus delicti — состав преступления; вещественное доказательство
de facto — в действительности; на деле; фактически
dictum | ta — афоризм; изречение; мнение судьи
et alii — сокр. et al. и другие
ex commodo — в удобное время; по усмотрению
ex consilio — в результате обсуждения; по совету
ex post — задним числом; после, позже
exprompto — внезапно, неожиданно
ex proprio sinu — из самой сути; из самого существа
ex termino facto — немедленно; сразу
gratis — безвозмездно, даром; бескорыстно
ibidem — сокр. ib., ibid. там же (в сносках)
in absentia — без личного присутствия; в отсутствие
in brevi — вкратце, кратко
in esse — действительный, существующий
in extremis — в крайности; в последний момент
in fidem — по договорённости; по доверию
in grosso — в большом количестве, оптом
in margine — сокр. i.m. на полях
in mente — в сознании; в уме
in praesenti — в настоящее время, теперь
in puncto — относительно, что касается
in re — в действительности; фактически
in status quo — в состоянии, существующем теперь
ipsissima verba — слово в слово; совершенно точно
jus strictum — строгая законность; строгое право
justus titulus — законное основание (чего-л), правооснование
loco citato — сокр. loc.cit.; l.c. в цитированном месте
nota bene — сокр. NB заметь хорошо (отметка на полях книги и т.п.)
opus citatum — сокр. op.cit.; op.c. цитированное сочинение
persona non grata — нежелательное лицо, персона нон грата
prima facie — на первый взгляд; с первого раза
qui pro quo — одно вместо другого; путаница; смешение понятий
semper idem — всегда то же самое; одно и то же
sine jure — без права; незаконно
ubi non est lex, ibi non est transgressio — где нет закона, там нет и нарушения
via — через, при чьём-л посредстве
videlicet — сокр. viz а именно, то есть; например
quod erat demonstrandum — сокр. Q.E.D., q.e.d. что и требовалось доказать; само собой разумеется
strictissimo sensu — = stricto
Русско-английский юридический словарь > Латинские слова и устойчивые сочетания
-
3 status
1.stătus, a, um, v. sisto.2.stătus, ūs, m. [sto and sisto].I.In a corporeal sense.A.Mode or way of standing, of holding one's body (at rest), posture, position, attitude, station, carriage; sing. and plur.: Ps. Statur hic ad hunc modum. Si. Statum vide hominis, Callipho, quasi basilicum, look at the way he stands, Plaut. Ps. 1, 5, 41:B.stat in statu senex ut adoriatur moechum,
in an attitude of attack, ready, id. Mil. 4, 9, 12: concrepuit digitis, laborat;crebro conmutat status,
his posture, id. ib. 2, 2, 51:qui esset status (videre vellem) flabellulum tenere te asinum tantum,
what your attitude was, what figure you cut, in holding the fan, Ter. Eun. 3, 5, 50:in gestu status (oratoris erit) erectus et celsus, rarus incessus,
attitude, Cic. Or. 18, 59:status quidem rectus sit, sed diducti paulum pedes,
Quint. 11, 3, 159:abesse plurimum a saltatore debet orator... non effingere status quosdam, et quidquid dicet ostendere,
id. 11, 3, 89:ut recta sint bracchia, ne indoctae rusticaeve manus, ne status indecorus,
id. 1, 11, 16:stare solitus Socrates dicitur... immobilis, iisdem in vestigiis,
Gell. 2, 1, 2:dumque silens astat, status est vultusque diserti,
Ov. P. 2, 5, 51:statum proeliantis componit,
Petr. 95 fin. —So of the pose of statues: non solum numerum signorum, sed etiam uniuscujusque magnitudinem, figuram, statum litteris definiri vides,
Cic. Verr. 2, 1, 21, § 57:expedit saepe, ut in statuis atque picturis videmus, variari habitus, vultus, status,
Quint. 2, 13, 8:ut illo statu Chabrias sibi statuam fieri voluerit. Ex quo factum est ut postea athletae his statibus in statuis ponendis uterentur,
Nep. Chabr. 1, 3.—And of images in a dream:ubi prima (imago somni) perit, alioque est altera nata inde statu, prior hic gestum mutasse videtur,
Lucr. 4, 772:(opp. motus, incessus) quorum (iratorum) vultus, voces, motus statusque mutantur,
motions and postures, Cic. Off. 1, 29, 102:decorum istud in corporis motu et statu cernitur,
id. ib. 1, 35, 126:habitus oris et vultūs, status, motus,
id. Fin. 3, 17, 56; 5, 17, 47:in quibus si peccetur... motu statuve deformi,
id. ib. 5, 12, 35:eo erant vultu, oratione, omni reliquo motu et statu, ut, etc.,
id. Tusc. 3, 22, 53:status, incessus, sessio, accubatio... teneat illud decorum,
id. Off. 1, 35, 129:in pedibus observentur status et incessus,
the posture and gait, Quint. 11, 3, 124.—Of external appearance, manners, dress, and apparel:C.quoniam formam hujus cepi in me et statum, decet et facta moresque hujus habere me similis item,
Plaut. Am. 1, 1, 111:redegitque se ad pallium et crepidas, atque in tali statu biennio fere permansit,
Suet. Tib. 13.—Size, height, stature of living and inanimate beings (cf. statura;D.post-Aug.): pumilionem, quos natura brevi statu peractos, etc.,
Stat. S. 1, 6, 58: longissimum... aratorem faciemus;mediastenus qualiscunque status potest esse,
Col. 1, 9, 3:in gallinaceis maribus status altior quaeritur,
id. 8, 2, 9; so id. 7, 9, 2; 7, 12 med.:plantae majoris statūs,
Pall. Febr. 25, 20.—A position, place, in the phrase de statu movere, deicere, or statum conturbare, to displace, drive out, eject, expel, throw from a position (esp. of battle and combat):II. A.equestrem procellam excitemus oportet, si turbare ac statu movere (hostes) volumus,
Liv. 30, 18, 14:nihil statu motus, cum projecto prae se clipeo staret, in praesidio urbis moriturum se... respondit,
id. 38, 25: Manlius scutum scuto percussit atque statum Galli conturbavit (cf. the next sentence: atque de loco hominem iterum dejecit), Claud. Quadrig. ap. Gell. 9, 13, 16.—So, out of the military sphere, in order to avoid an attack:ea vis est... quae, periculo mortis injecto, formidine animum perterritum loco saepe et certo de statu demovet,
Cic. Caecin. 15, 42.— Transf., of mental position, conviction, argument, etc.:saepe adversarios de statu omni dejecimus,
Cic. Or. 37, 129:voluptas quo est major, eo magis mentem e suā sede et statu demovet,
throws the mind off its balance, id. Par. 1, 3, 15.—Similarly: de statu deducere, recedere, from one's position or principles:fecerunt etiam ut me prope de vitae meae statu deducerent, ut ego istum accusarem,
Cic. Verr. 2, 2, 4, § 10:neque de statu nobis nostrae dignitatis est recedendum, neque sine nostris copiis in alterius praesidia veniendum,
id. Att. 1, 20, 2.—So, de statu suo declinare = moveri:neque dubito quin, suspitione aliquā perculsi repentinā, de statu suo declinarint,
i. e. became unsettled, Cic. Clu. 38, 106:qui cum me firmissimis opibus... munire possim, quamvis excipere fortunam malui quam... de meo statu declinare,
than abandon my position, id. Prov. Cons. 17, 41; cf.of the position of heavenly bodies: qui eodem statu caeli et stellarum nati sunt,
aspect, id. Div. 2, 44, 92.Of persons, condition in regard to public rights, political or civil status, any loss of which was a capitis deminutio (v. caput):2.capitis minutio est statūs permutatio,
Gai. Dig. 4, 5, 1; id. Inst. 1, 159; cf. Dig. 4, 5, 11:quo quisque loco nostrum est natus... hunc vitae statum usque ad senectutem obtinere debet,
Cic. Balb. 7, 18:ad quem proscripti confluebant. Quippe nullum habentibus statum quilibet dux erat idoneus,
with regard to the civil death of the proscribed, Vell. 2, 72, 5:illorum salus omnibus accepta fuit... quia tam grati exoptatum libertatis statum recuperaverint,
Val. Max. 5, 26:si statu periclitari litigator videtur,
if his civil status seems in peril, Quint. 6, 1, 36:nec ulla tam familiaris est infelicibus patria quam solitudo et prioris statūs oblivio,
i. e. the status of full citizenship, lost by banishment, Curt. 5, 5, 11:permanent tamen in statu servitutis,
Suet. Gram. 21:vetuit quaeri de cujusquam defunctorum statu,
id. Tit. 8 fin.:multorum excisi status,
Tac. A. 3, 28: qui illegitime concipiuntur, statum sumunt ex eo tempore quo nascuntur, i. e. whether freemen or slaves, etc., Gai. Inst. 1, 89:cum servus manumittitur: eo die enim incipit statum habere,
a civil status, Dig. 4, 5, 4:homo liber qui se vendidit, manumissus non ad suum statum revertitur, sed efficitur libertinae condicionis, i. e. that of an ingenuus,
ib. 1, 5, 21:primo de personarum statu dicemus,
civil status, ib. 1, 5, 2; so Titin. 5:de statu hominum (sometimes status used in the jurists absolutely with reference to freedom and slavery): si status controversiam cui faciat procurator, sive ex servitute in libertatem, etc.,
Dig. 3, 3, 39, § 5; so ib. 3, 3, 33, § 1.—Similarly in the later jurists: status suus = aetas XXV. annorum, years of discretion:cum ad statum suum frater pervenisset,
Dig. 31, 1, 77, § 19.—Condition and position with reference to rank, profession, trade, occupation, social standing, reputation, and character:3.an tibi vis inter istas vorsarier prosedas... quae tibi olant stabulum statumque?
their trade, Plaut. Poen. 1, 2, 59:quod in civitatibus agnationibus familiarum distinguuntur status,
the ranks of the families, Cic. Leg. 1, 7, 23:regum status decemviris donabantur,
the rank of kings was assigned to the decemvirs, id. Agr. 1, 1, 2:cum alii rem ipsam publicam atque hunc bonorum statum odissent,
the social position of the higher classes, id. Sest. 20, 46:non ut aliquid ex pristino statu nostro retineamus,
id. Fam. 4, 4, 1:ecquis umquam tam ex amplo statu concidit?
id. Att. 3, 10, 2:non enim jam quam dignitatem, quos honores, quem vitae statum amiserim cogito,
id. ib. 10, 4, 1:quam (statuam) esse ejusdem status amictus, anulus, imago ipsa declarat,
id. ib. 1, 1, 17:praesidium petebamus ex potentissimi viri benevolentiā ad omnem statum nostrae dignitatis,
id. Q. Fr. 3, 8, 1: noster autem status est hic:apud bonos iidem sumus quos reliquisti, apud sordem, etc.,
id. Att. 1, 16, 11:ego me non putem tueri meum statum ut neque offendam animum cujusquam, nec frangam dignitatem meam?
maintain my character, id. Fam. 9, 16, 6:quos fortuna in amplissimo statu (i. e. regum) collocarat,
Auct. Her. 4, 16, 23:tantam in eodem homine varietatem status,
high and low position in life, ups and downs, Val. Max. 6, 9, 4:cum classiarios quos Nero ex remigibus justos milites fecerat, redire ad pristinum statum cogeret,
Suet. Galb. 12:quaedam circa omnium ordinum statum correxit,
id. Claud. 22:cum redieritis in Graeciam, praestabo ne quis statum suum vestro credat esse meliorem,
social position, Curt. 5, 5, 22:omnis Aristippum decuit color et status et res,
Hor. Ep. 1, 17, 23.—Condition in reference to prosperity, happiness or unhappiness, and health (mostly poet. and post-Aug.):4.at iste non dolendi status non vocatur voluptas,
Cic. Fin. 2, 9, 28:neque hic est Nunc status Aurorae meritos ut poscat honores,
Ov. M. 13, 594:flebilis ut noster status est, ita flebile carmen,
id. Tr. 5, 1, 5:quid enim status hic a funere differt?
id. P. 2, 3, 3:pejor ab admonitu fit status iste boni,
id. ib. 1, 2, 54:his enim quorum felicior in domo status fuerat,
Val. Max. 6, 8, 7:sin nostros status sive proximorum ingenia contemplemur,
id. 6, 9 pr.:caelum contemplare: vix tamen ibi talem statum (i. e. felicitatis deorum) reperias,
id. 7, 1, 1:haec quidem (vox) animi magnifici et prosperi status (fuit),
id. 6, 5, ext. 4:obliti statūs ejus quem beneficio exuistis meo,
Curt. 10, 2, 22:sumus in hoc tuo statu iidem qui florente te fuimus,
i. e. distress, id. 5, 11, 5:res magna et ex beatissimo animi statu profecta,
Sen. Ep. 81, 21: voverat, si sibi incolumis status (of health) permisisset, proditurum se... hydraulam, Suet. Ner. 54. —Condition, circumstances, in gen., of life or of the mind:B.homines hoc uno plurimum a bestiis differunt quod rationem habent, mentemque quae... omnem complectatur vitae consequentis statum,
Cic. Fin. 2, 14, 45:facias me certiorem et simul de toto statu tuo consiliisque omnibus,
id. Fam. 7, 10, 3:tibi declaravi adventus noster qualis fuisset, et quis esset status,
id. Att. 4, 2, 1:quid enim ego laboravi, si... nihil consecutus sum ut in eo statu essem quem neque fortunae temeritas, neque, etc., labefactaret,
id. Par. 2, 17:sed hoc videant ii qui nulla sibi subsidia ad omnes vitae status paraverunt,
id. Fam. 9, 6, 4: atque is quidem qui cuncta composuit constanter in suo manebat statu (transl. of emeinen en tôi heautou kata tropon êthei, Plat. Tim. p. 42, c. Steph.), in his own state, being, Cic. Tim. 13:vitae statum commutatum ferre non potuit,
Nep. Dion, 4, 4:id suis rebus tali in statu saluti fore,
Curt. 5, 1, 5: haec sunt fulmina quae prima accepto patrimonio et in novi hominis aut urbis statu fiunt, in any new condition (when a stroke of lightning was considered an omen), Sen. Q. N. 2, 47.—Rarely of a state:libere hercle hoc quidem. Sed vide statum (i. e. ebrietatis),
Plaut. Ps. 5, 2, 4.—Esp., in augury: fulmen status, a thunderbolt sent to one who is not expecting a sign, as a warning or suggestion, = fulmen monitorium:status est, ubi quietis nec agitantibus quidquam nec cogitantibus fulmen intervenit,
Sen. Q. N. 2, 39, 2.—Of countries, communities, etc., the condition of society, or the state, the public order, public affairs.1.In gen.:2.Siciliam ita vexavit ac perdidit ut ea restitui in antiquum statum nullo modo possit,
Cic. Verr. 1, 4, 12:nunc in eo statu civitas est ut omnes idem de re publicā sensuri esse videantur,
id. Sest. 50, 106:omnem condicionem imperii tui statumque provinciae mihi demonstravit Tratorius,
id. Fam. 12, 23, 1; so id. ib. 13, 68, 1:mihi rei publicae statum per te notum esse voluisti,
id. ib. 3, 11, 4; so,status ipse nostrae civitatis,
id. ib. 5, 16, 2:non erat desperandum fore aliquem tolerabilem statum civitatis,
id. Phil. 13, 1, 2:sane bonum rei publicae genus, sed tamen inclinatum et quasi pronum ad perniciosissimum statum,
id. Rep. 2, 26, 48:aliquo, si non bono, at saltem certo statu civitatis,
id. Fam. 9, 8, 2:ex hoc qui sit status totius rei publicae videre potes,
id. Q. Fr. 1, 2, 5, § 15: ex eodem de toto statu rerum communium [p. 1756] cognosces, id. Fam. 1, 8, 1:tamen illa, quae requiris, suum statum tenent, nec melius, si tu adesses, tenerent,
id. ib. 6, 1, 1:non illi nos de unius municipis fortunis arbitrantur, sed de totius municipii statu, dignitate, etc., sententias esse laturos,
id. Clu. 69, 196:ego vitam omnium civium, statum orbis terrae... redemi,
id. Sull. 11, 33:Ti. Gracchum mediocriter labefactantem statum rei publicae,
id. Cat. 1, 1, 3:eo tum statu res erat ut longe principes haberentur Aedui,
Caes. B. G. 6, 12, 9:cum hoc in statu res esset,
Liv. 26, 5, 1; so id. 32, 11, 1:eam regiam servitutem (civitatis) collatam cum praesenti statu praeclaram libertatem visam,
id. 41, 6, 9:statum quoque civitatis ea victoria firmavit ut jam inde res inter se contrahere auderent,
i. e. commercial prosperity, id. 27, 51:ut deliberare de statu rerum suarum posset,
id. 44, 31:ut taedio praesentium consules duo et status pristinus rerum in desiderium veniant,
id. 3, 37, 3:jam Latio is status erat rerum ut neque bellum neque pacem pati possent,
id. 8, 13, 2:qui se moverit ad sollicitandum statum civitatis,
internal peace, id. 3, 20, 8:omni praesenti statu spem cuique novandi res suas blandiorem esse,
more attractive than any condition of public affairs, id. 35, 17:tranquillitatis status,
Val. Max. 7, 2, 1:in sollicito civitatis statu,
Quint. 6, 1, 16:principes regesque et quocumque alio nomine sunt tutores status publici,
guardians of public order, Sen. Clem. 1, 4, 3: curis omnium ad formandum publicum statum a tam sollemni munere aversis, Curt, 10, 10, 9; so,ad formandum rerum praesentium statum,
Just. 9, 5, 1:populo jam praesenti statu laeto,
Suet. Caes. 50:ad componendum Orientis statum,
id. Calig. 1:deploravit temporum statum,
id. Galb. 10:ad explorandum statum Galliarum,
id. Caes. 24:delegatus pacandae Germaniae status,
id. Tib. 16: et omnia habet rerum status iste mearum ( poet., = reipublicae meae), Ov. M. 7, 509.—Esp., of the political sentiments of the citizens:3.a Maronitis certiora de statu civitatium scituros,
Liv. 39, 27:ad visendum statum regionis ejus,
id. 42, 17, 1:suas quoque in eodem statu mansuras res esse,
id. 42, 29, 9:cum hic status in Boeotiā esset,
id. 42, 56, 8.—Of the constitution, institutions, form of government, etc.:4.Scipionem rogemus ut explicet quem existimet esse optimum statum civitatis,
Cic. Rep. 1, 20, 33; 1, 21, 34; 1, 46, 70;1, 47, 71: ob hanc causam praestare nostrae civitatis statum ceteris civitatibus,
id. ib. 2, 1, 2:itaque cum patres rerum potirentur, numquam constitisse statum civitatis,
the form of the government had never been permanent, id. ib. 1, 32, 49:in hoc statu rei publicae (decemvirali), quem dixi non posse esse diuturnum,
id. ib. 2, 37, 62:providete ne rei publicae status commutetur,
id. Har. Resp. 27, 60:eademque oritur etiam ex illo saepe optimatium praeclaro statu,
aristocratic form of government, id. Rep. 1, 44, 68:ut totum statum civitatis in hoc uno judicio positam esse putetis,
id. Fl. 1, 3:ut rei publicae statum convulsuri viderentur,
id. Pis. 2, 4:pro meā salute, pro vestrā auctoritate, pro statu civitatis nullum vitae discrimen vitandum umquam putavit,
id. Red. in Sen. 8, 20:cum hoc coire ausus es, ut consularem dignitatem, ut rei publicae statum... addiceres?
id. ib. 7, 16:omnia quae sunt in imperio et in statu civitatis ab iis defendi putantur,
id. Mur. 11, 24:intelleges (te habere) nihil quod aut hoc aut aliquo rei publicae statu timeas,
id. Fam. 6, 2, 3:quod ad statum Macedoniae pertinebat,
Liv. 45, 32, 2:ex commutatione statūs publici,
Vell. 2, 35, 4:haec oblivio concussum et labentem civitatis statum in pristinum habitum revocavit,
Val. Max. 4, 1, ext. 4:Gracchi civitatis statum conati erant convellere,
id. 6, 3, 1 fin.:Cicero ita legibus Sullae cohaerere statum civitatis affirmat ut his solutis stare ipsa non possit,
Quint. 11, 1, 85:qui eloquentiā turbaverant civitatium status vel everterant,
id. 2, 16, 4:id biduum quod de mutando reipublicae statu haesitatum erat,
Suet. Claud. 11:nec dissimulasse unquam pristinum se reipublicae statum restituturum,
id. ib. 1:conversus hieme ad ordinandum reipublicae statum, fastos correxit, etc.,
id. Caes. 40:tu civitatem quis deceat status Curas,
what institutions, Hor. C. 3, 29, 25.—Hence,Existence of the republic:C.quae lex ad imperium, ad majestatem, ad statum patriae, ad salutem omnium pertinet,
Cic. Cael. 29, 70 (= eo, ut stet patria, the country's existence):si enim status erit aliquis civitatis, quicunque erit,
id. Fam. 4, 14, 4: status enim rei publicae maxime judicatis rebus continetur, the existence of the republic depends on the decisions of the courts, i. e. their sacredness, id. Sull. 22, 63. —In nature, state, condition, etc.:D. 1.incolumitatis ac salutis omnium causā videmus hunc statum esse hujus totius mundi atque naturae,
Cic. Or. 3, 45, 178:ex alio alius status (i. e. mundi) excipere omnia debet,
Lucr. 5, 829:ex alio terram status excipit alter,
id. 5, 835:est etiam quoque pacatus status aëris ille,
id. 3, 292:non expectato solis ortu, ex quo statum caeli notare gubernatores possent,
Liv. 37, 12, 11:idem (mare) alio caeli statu recipit in se fretum,
Curt. 6, 4, 19:incertus status caeli,
Col. 11, 2:pluvius caeli status,
id. 2, 10:mitior caeli status,
Sen. Oedip. 1054.—In gen.:2.atque hoc loquor de tribus his generibus rerum publicarum non perturbatis atque permixtis, sed suum statum tenentibus,
preserving their essential features, Cic. Rep. 1, 28, 44.—Hence,Esp. in rhet. jurisp.(α).The answer to the action (acc. to Cic., because the defence: primum insistit in eo = the Gr. stasis):(β).refutatio accusationis appellatur Latine status, in quo primum insistit quasi ad repugnandum congressa defensio,
Cic. Top. 25, 93; so,statu (sic enim appellamus controversiarum genera),
id. Tusc. 3, 33, 79:statum quidam dixerunt primam causarum conflictionem,
Quint. 3, 6, 4; cf. Cic. Part. Or. 29, 102.—The main question, the essential point:E.quod nos statum id quidam constitutionem vocant, alii quaestionem, alii quod ex quaestione appareat, Theodorus caput, ad quod referantur omnia,
Quint. 3, 6, 2:non est status prima conflictio, sed quod ex primā conflictione nascitur, id est genus quaestionis,
the kind, nature of the question, id. 3, 6, 5; cf. the whole chapter.—In gram., the mood of the verb, instead of modus, because it distinguishes the conceptions of the speaker:► For statu liber, v.et tempora et status,
tenses and moods, Quint. 9, 3, 11:fiunt soloecismi per modos, sive cui status eos dici placet,
id. 1, 5, 41.statuliber. -
4 gradus
grădus, ūs (archaic gen. sing. graduis, Varr. ap. Non. 494, 17; dat. gradu, Lucil. ap. Fest. s. v. remeligines, p. 276 Müll.), m. [kindr. with Sanscr. kram, to go; v. gradior], a step, pace (cf.: gressus, passus, incessus).I.Lit.:B.ad hanc conversionem, quae pedibus et gradu non egeret, ingrediendi membra non dedit,
Cic. Univ. 6: quaenam vox ex te resonans meo gradu remoram facit? Lucil. l. l.: gradum proferre pedum, Enn. ap. Fest. S. V. PEDUM, p. 249, a Müll. (Trag. v. 248 Vahl.): quo nunc incerta re atque inorata gradum Regredere conare? id. ap. Non. 166, 23 (Trag. v. 12 Vahl.):gradum facere,
Cic. de Or. 2, 61, 249:tollere gradum,
Plaut. Bacch. 3, 6, 6:ad forum suspenso gradu placide ire perrexi,
Ter. Phorm. 5, 6, 27:quieto et placido gradu sequi,
Phaedr. 2, 7, 6; cf., on the contrary: celeri gradu Eunt uterque,
Plaut. Trin. 3, 1, 22:ut tu es gradibus grandibus,
id. Ep. 1, 1, 11:citato gradu in hostem ducere,
Liv. 28, 14, 17:concito gradu properare,
Phaedr. 3, 2, 11:gradum celerare,
to hasten, Verg. A. 4, 641: so,corripere,
Hor. C. 1, 3, 33:addere,
Liv. 26, 9, 5:sistere,
Verg. A. 6, 465:sustinere,
Ov. F. 6, 398:revocare,
Verg. A. 6, 128:referre,
Ov. F. 5, 502:vertere,
Stat. Th. 8, 138 et saep.:peditum aciem instructam pleno gradu in hostem inducit,
at full pace, at a quick step, Liv. 4, 32, 10; 34, 15, 3; 34, 16, 2; cf.: militari gradu viginti milia passuum horis quinque dumtaxat aestivis conficienda sunt;pleno autem gradu, qui citatior est, totidem horis XXIV. milia peragenda sunt,
Veg. 1, 9:modico gradu,
Liv. 30, 5, 3: presso gradu, = badên, with measured step, a moderate pace, id. 28, 14, 14:citato gradu,
id. 28, 14, 17; Trebon. ap. Cic. Fam. 12, 16, 2: non gradu, sed praecipiti cursu a virtute descitum, ad vitia transcursum, step by step, = gradatim, Vell. 2, 1, 1:per gradus,
Ov. M. 2, 354.—Trop., a step, stage, degree:II.quem mortis timuit gradum,
pace, approach, Hor. C. 1, 3, 17:hunc quasi gradum quendam atque aditum ad cetera factum intelligitis,
Cic. Agr. 2, 15, 38; cf.:itaque majoribus nostris in Africam ex hac provincia gradus imperii factus est,
id. Verr. 2, 2, 1, § 3; Quint. 3, 6, 8; so,Crassus Licinius nec consul nec praetor ante fuerat, quam censor est factus: ex aedilitate gradum censuram fecit,
Liv. 27, 6, 17; 6, 35, 2 Drak.:hunc gradum mei reditus esse, quod mulieres revertissent,
a step towards my return, Cic. Att. 7, 23, 2; cf. Liv. 6, 42, 2:notitiam primosque gradus vicinia fecit: Tempore crevit amor,
Ov. M. 4, 59; cf. Prop. 1, 13, 8:cum consuleretur, quid sentiret, Non possum, inquit, tibi dicere: nescio enim quid de gradu faciat: tamquam de essedario interrogaretur,
i. e. of the Peripatetics, Sen. Ep. 29:etsi spondeus, quod est e longis duabus, hebetior videtur et tardior, habet tamen stabilem quendam et non expertem dignitatis gradum,
pace, Cic. Or. 64, 216.Transf.A.In milit. and gladiator's lang., station, position, ground taken by a combatant:2.obnisos vos (velim) stabili gradu impetum hostium excipere,
Liv. 6, 12, 8; cf. Tac. H. 2, 35:de gradu libero ac stabili conari,
Liv. 34, 39, 3:in suo quisque gradu obnixi, urgentes scutis, sine respiratione ac respectu pugnabant,
id. 8, 38, 11:inque gradu stetimus, certi non cedere,
Ov. M. 9, 43:hostes gradu demoti,
Liv. 6, 32, 8 Drak. N. cr.; for which:turbare ac statu movere,
id. 30, 18, 4.—Trop., a firm position or stand:B. 1.corda virum mansere gradu,
i. e. firm, steadfast, Sil. 16, 21:fortis et constantis est, non perturbari in rebus asperis, nec tumultuantem de gradu deici, ut dicitur,
to let one's self be disconcerted, Cic. Off. 1, 23, 80; cf.:dejectus de gradu,
id. Att. 16, 15, 3: motus gradu, Sen. Const. Sap. 19:gradu depulsus,
Nep. Them. 5, 1; cf.:nam si gradum, si caritatem filii apud te haberem,
Liv. 40, 9, 3.—Lit. (usu. in plur.): quemadmodum scalarum gradus si alios tollas, alios incidas, etc., Caecin. ap. Cic. Fam. 6, 7, 3:(β).haerent parietibus scalae, postesque sub ipsos Nituntur gradibus,
Verg. A. 2, 443:gradus templorum,
Cic. Att. 4, 1, 5:gradus ejusdem templi tollebantur,
id. Sest. 15, 34; cf.:aerea cui (templo) gradibus surgebant limina,
Verg. A. 1, 448; Vell. 2, 3, 1:pro Palatii gradibus,
Suet. Ner. 8; id. Vit. 15:praeceps per gradus ire,
id. Calig. 35:si gradibus trepidatur ab imis,
Juv. 3, 200.—Sing.:b.cum dextro pede primus gradus ascenditur,
Vitr. 3, 3.—Transf., of things that rise by steps.(α).In hair-dressing, a braid of hair:(β).caput in gradus atque anulos comptum,
Quint. 12, 10, 47:comam in gradus frangere,
id. 1, 6, 44; cf.:coma in gradus formata,
Suet. Ner. 51.—In econom. lang., a spit or such a depth of earth as can be dug at once with the spade, Col. 3, 13, 19; 4, 1, 3.—(γ).In math., a degree of a circle, Manil. 1, 579.—(δ).In veterin. lang., a wrinkle on the roof of a horse's mouth, Veg. Vet. 1, 2; 32; 4, 2.—2.Trop., a step, degree in tones, in age, relationship, rank, etc. (equally common in sing. and plur.):ille princeps variabit et mutabit, omnes sonorum tum intendens tum remittens persequetur gradus,
Cic. Or. 18, 59; cf. id. de Or. 3, 61, 227:ab ima ad summam (vocem) ac retro multi sunt gradus,
Quint. 11, 3, 15; cf. Vulg. Psa. 119 Tit. et saep.:Paulatim gradus aetatis scandere adultae,
Lucr. 2, 1123; cf.:quod tanta penuria est in omni vel honoris vel aetatis gradu, ut, etc.,
Cic. Fam. 3, 11, 3; so,aetatis,
Vell. 2, 36, 2; Quint. 3, 7, 15; Suet. Aug. 79; id. Tit. 3 al.:unus gradus et una progenies,
Lact. 2, 10, 10:nostri quoque sanguinis auctor Juppiter est, totidemque gradus distamus ab illo,
Ov. M. 13, 143; cf.:a matre Magnum Pompeium artissimo contingebat gradu,
Suet. Aug. 4; id. Ner. 2:qui (populus) te tam mature ad summum imperium per omnes honorum gradus extulit,
Cic. Cat. 1, 11, 28:gradus dignitatis,
id. Rep. 1, 27; cf. id. ib. 1, 27 fin.—Sing.:ex tam alto dignitatis gradu,
Cic. Lael. 3, 12 fin.:gradus altior, altissimus, amplissimus, dignitatis,
id. Clu. 55, 150; id. Phil. 1, 6, 14; id. Mur. 14, 30; cf. also id. ib. 27, 55:summum in praefectura florentissima gradum tenere et dignitatis et gratiae,
id. Planc. 13, 32:a senatorio gradu longe abesse,
id. de Imp. Pomp. 21, 61; cf.:ascendens gradibus magistratuum,
id. Brut. 81, 281.—Without gen.:etenim quis est civis praesertim hoc gradu, quo me vos esse voluistis, tam oblitus beneficii vestri, etc.,
id. Phil. 6, 7, 18; id. Ac. 2, 2, 6:omni gradu amplissimo dignissimus,
id. Fam. 6, 10, 2:gradus officiorum,
id. Off. 1, 45, 160:temporum servantur gradus,
id. Part. 4, 12: cf.:non iidem erunt necessitudinum gradus qui temporum,
id. Off. 1, 18, 59:gradus cognationis,
Dig. 38, 10, 1 sqq.:v. de gradibus,
Paul. Sent. 4, 11, 1 -8:agnationis,
Gai. Inst. 3, 10, 11:si plures eodem gradu sint agnati,
Ulp. Fragm. 26, 5: cognati ex transverso gradu usque ad quartum gradum, i. e. collateral kindred (opp. parentes et liberi), id. ib. 5, 6:gradus plures sunt societatis hominum,
id. ib. 1, 17, 53:peccatorum gradus,
id. Verr. 2, 3, 74, § 172:oratorum aetates et gradus,
id. Brut. 32, 122; cf.:gradus et dissimilitudines Atticorum,
id. ib. 82, 285:accendendi judicis plures sunt gradus,
Quint. 11, 3, 166; 6, 4, 67: nec gradus est ultra Fabios cognominis ullus;Illa domus meritis Maxima dicta suis,
Ov. F. 1, 605:si ita esset, quid opus erat te gradatim istuc pervenire?... A beatis ad virtutem, a virtute ad rationem video te venisse gradibus,
Cic. N. D. 1, 32, 89; cf.:omnes gradus virtutis implere,
Lact. 5, 14, 18; and:hi plerumque gradus,
Juv. 11, 46.
См. также в других словарях:
Liste de locutions latines — Cet article contient une liste de locutions latines présentée par ordre alphabétique. Pour des explications morphologiques et linguistiques générales, consulter l article : Expression latine. Sommaire A B … … Wikipédia en Français
in- — 1. in ♦ Élément négatif, du préfixe lat. in (var. il devant l, im devant b, m, p, ir devant r). in 2. in ♦ Élément locatif, du lat. in « en, dans » (var. il , im , ir ). ● in Préfixe exprimant l idée de négation, de contraire (incapable). [In d … Encyclopédie Universelle
List of Latin words with English derivatives — This is a list of Latin words with derivatives in English (and other modern languages). Ancient orthography did not distinguish between i and j or between u and v. Many modern works distinguish u from v but not i from j. In this article both… … Wikipedia
Bis repetita placent — Liste des locutions latines Voir « Locutions latines … Wikipédia en Français
De jure — Liste des locutions latines Voir « Locutions latines … Wikipédia en Français
Ex officio — Liste des locutions latines Voir « Locutions latines … Wikipédia en Français
Felix culpa — Liste des locutions latines Voir « Locutions latines … Wikipédia en Français
Hic et nunc — Liste des locutions latines Voir « Locutions latines … Wikipédia en Français
In extenso — Liste des locutions latines Voir « Locutions latines … Wikipédia en Français
Intuitu personæ — Liste des locutions latines Voir « Locutions latines … Wikipédia en Français
Ipso facto — Liste des locutions latines Voir « Locutions latines … Wikipédia en Français