-
1 foedus
[st1]1 [-] foedus, a, um: - [abcl][b]a - laid, difforme, hideux, horrible, affreux, abominable, épouvantable. - [abcl]b - sale, malpropre, repoussant (pour l'odorat et le goût), dégoûtant. - [abcl]c - funeste. - [abcl]d - honteux, indigne, avilissant, bas, criminel, infâme, ignominieux.[/b] - foedus homo, Ter.: homme laid. - foedum vulnus, Liv.: plaie affreuse. - cimices foedissimum animal, Plin. 29, 4, 17, § 61: les punaises, la plus dégoûtantes des bêtes. - foedus odor, Cels. 2, 8: odeur fétide. - caput foedum porrigine, Hor. S. 2, 3, 126: tête dégoûtante de crasse. - foedissimum bellum, Cic. Att. 7, 26, 3: guerre très sanglante, guerre atroce. - foedum facinus, Ter.: action honteuse. - foedae conditiones, Hor.: conditions déshonorantes. - luxuria senectuti foedissima, Cic. Off. 1, 34, 123: la débauche est révoltante dans la vieillesse. - nihil foedius, Cic. Att. 8, 11, 4: rien de plus hideux. - foedissima ludibria, Quint. 1, 6, 32: les plus infâmes plaisanteries. - foedum relatu, Ov. M. 9.167: chose horrible à raconter. - foedum est + inf. ou prop. inf.: il est honteux de ou que. [st1]2 [-] foedŭs, ĕris, n.: - [abcl][b]a - traité d'alliance, traité, alliance, pacte, convention. - [abcl]b - accord particulier, union, lien, alliance, liaison, relations étroites. - [abcl]c - harmonie, lois constantes de la nature, ordre constant.[/b] - societatem foedere confirmare, Cic. Phil. 2.35.89: sceller une alliance par un traité. - foedus facere (ferire, icere): faire un pacte, conclure un traité. - in foedera venire (coire), Virg.: faire un pacte, conclure un traité. - foedus rumpere (violare, frangere, solvere): rompre un traiter, violer un traiter. - foedus custodire (servare): observer le traité, être fidèle au traité. - contra foedus, Cic.: au mépris du traité, contrairement au traité. - ex foedere, Liv.: aux termes du traité. - foedus aequum: traité qui sauvegarde l'indépendance. - dilargiri foedera, Latium, Tac.: prodiguer le droit fédéral, le droit du Latium. - foedera (tori): mariage, alliance conjugale. - foedus vitae, Stat.: union de la vie, hymen. - foedus amicitiae, Ov.: liens d'amitié. - foedus hospitii, Just.: liens d'hospitalité. - foedera communia studii, Ov. P. 4, 13, 43: communauté d'études. [st1]3 [-] foedus, i, m. arch.: c. haedus (Quint. Isid.).* * *[st1]1 [-] foedus, a, um: - [abcl][b]a - laid, difforme, hideux, horrible, affreux, abominable, épouvantable. - [abcl]b - sale, malpropre, repoussant (pour l'odorat et le goût), dégoûtant. - [abcl]c - funeste. - [abcl]d - honteux, indigne, avilissant, bas, criminel, infâme, ignominieux.[/b] - foedus homo, Ter.: homme laid. - foedum vulnus, Liv.: plaie affreuse. - cimices foedissimum animal, Plin. 29, 4, 17, § 61: les punaises, la plus dégoûtantes des bêtes. - foedus odor, Cels. 2, 8: odeur fétide. - caput foedum porrigine, Hor. S. 2, 3, 126: tête dégoûtante de crasse. - foedissimum bellum, Cic. Att. 7, 26, 3: guerre très sanglante, guerre atroce. - foedum facinus, Ter.: action honteuse. - foedae conditiones, Hor.: conditions déshonorantes. - luxuria senectuti foedissima, Cic. Off. 1, 34, 123: la débauche est révoltante dans la vieillesse. - nihil foedius, Cic. Att. 8, 11, 4: rien de plus hideux. - foedissima ludibria, Quint. 1, 6, 32: les plus infâmes plaisanteries. - foedum relatu, Ov. M. 9.167: chose horrible à raconter. - foedum est + inf. ou prop. inf.: il est honteux de ou que. [st1]2 [-] foedŭs, ĕris, n.: - [abcl][b]a - traité d'alliance, traité, alliance, pacte, convention. - [abcl]b - accord particulier, union, lien, alliance, liaison, relations étroites. - [abcl]c - harmonie, lois constantes de la nature, ordre constant.[/b] - societatem foedere confirmare, Cic. Phil. 2.35.89: sceller une alliance par un traité. - foedus facere (ferire, icere): faire un pacte, conclure un traité. - in foedera venire (coire), Virg.: faire un pacte, conclure un traité. - foedus rumpere (violare, frangere, solvere): rompre un traiter, violer un traiter. - foedus custodire (servare): observer le traité, être fidèle au traité. - contra foedus, Cic.: au mépris du traité, contrairement au traité. - ex foedere, Liv.: aux termes du traité. - foedus aequum: traité qui sauvegarde l'indépendance. - dilargiri foedera, Latium, Tac.: prodiguer le droit fédéral, le droit du Latium. - foedera (tori): mariage, alliance conjugale. - foedus vitae, Stat.: union de la vie, hymen. - foedus amicitiae, Ov.: liens d'amitié. - foedus hospitii, Just.: liens d'hospitalité. - foedera communia studii, Ov. P. 4, 13, 43: communauté d'études. [st1]3 [-] foedus, i, m. arch.: c. haedus (Quint. Isid.).* * *I.Foedus, foederis, pen. corr. neut. gen. Virgil. Appoinctement et traicté de paix faict par certaine solennité entre deux ou plusieurs ayants guerre l'un contre l'autre, Alliance.\Coniugiale. Ouid. Mariage, Alliance de mariage.\Feralia foedera. Lucan. Dommageable, Mortelle.\Genialia. Stat. Alliance de mariage.\Illibata foedera tori. Lucan. Mariage chaste et pudique.\Temeratum foedus. Silius. Alliance violee et rompue.\Feoderi ascribi. Liu. Estre comprins en l'alliance et au traicté.\AEquo foedere amantes. Virgil. Qui s'entr'aiment egualement.\Confundere foedus. Virgil. Troubler l'alliance.\Ferire foedera. Cic. Faire alliance, ou accord.\Foedus inire. Ouid. Faire alliance.\Polluere foedus naturae. Ouid. Faire un acte contraire à nature.\Fraternum rumpere foedus. Horat. Rompre l'accord faict entre les freres.\Soluere foedera. Virgil. Dissouldre, Rompre.II.Foedus, Adiectiuum. Terent. Laid et ord.\Foeda capitis animalia. Plin. Des poulx.\Foedum consilium. Liuius. Meschant.\Foedum exemplum. Liuius. Vilain.\Foedum in modum laceratus verberibus. Liu. Vilainement.\Foedus odor. Plin. Infect et puant, Mauvais odeur.\Sapor foedus. Lucret. Amer.\Foedum. Virgil. Execrable.\Foedum. Terent. Cruel. -
2 foedus [1]
1. foedus, a, um (vgl. griech. πίθηκος für *φίθηκος, der Affe, der Häßliche), garstig, widrig, ekelhaft, häßlich, scheußlich, abscheulich, greulich, grauenhaft, gräßlich, schimpflich, verächtlich, entsetzlich, a) physisch: α) v. Lebl.: sapor, Lucr.: odor, Plin.: locus, Sall.: f. et olidus venter, Sen.: f. oculi, stiere Augen, Sall.: tempestas, Verg. u. Liv.: strages (Gemetzel), Liv.: foeda omnia ac deformia visa (sunt), lauter gräßliche und häßliche Mißgestalten, Liv.: m. Dat. für wen? pestilentia foeda homini, gräßlich, verderblich für den M., Liv. – m. 2. Supin.: foeda aspectu, Liv.: o rem non modo visu foedam sed etiam auditu! Cic.: cetera visu quam dictu foediora, Liv. – m. Infin. st. des 2. Supin., horrida cernique foedaque contingi, Lucan. 3, 348: u. m. folg. Acc. u. Infin., nec foedum alii nec turpe putarent praecones fieri, Iuven. 7, 5: versum in oratione fieri multo foedissimum est, Quint. 9, 4, 72. – β) v. leb. Wesen: tibi videtur foedus, Ter.: hic corpore deformis est, aspectu foedus, Sen.: monstrum foedissimum, Cic.: cum ipse foedissimus esset, Quint. – volucres foedae, Tac.: cimices, foedissimum animal, Plin. – b) moralisch: α) v. Lebl.: facinus, Ter.: bellum foedissimum, Cic.: luxuria senectuti foedissima, Cic.: epularum foeda et inexplebilis libido, Tac. – Compar. m. Infin., ludos vero non facere, quid foedius? Cic. ad Att. 15, 10. – m. 2. Supin., foedum inceptu, foedum exitu, Liv.: foedum relatu, grausig zu erzählen, Ov. – β) v. Pers.: homo, Sall.: Capito avaritiā et libidine foedus ac maculosus, Tac.: an ille... foedior atque inquinatior in Cn. Pompeio accusando quam in universo senatu vituperando fuit? Cic.: foedissimus quisque, der Ärgste, Verworfenste, Tac.
-
3 foedus
1. foedus, a, um (vgl. griech. πίθηκος für *φίθηκος, der Affe, der Häßliche), garstig, widrig, ekelhaft, häßlich, scheußlich, abscheulich, greulich, grauenhaft, gräßlich, schimpflich, verächtlich, entsetzlich, a) physisch: α) v. Lebl.: sapor, Lucr.: odor, Plin.: locus, Sall.: f. et olidus venter, Sen.: f. oculi, stiere Augen, Sall.: tempestas, Verg. u. Liv.: strages (Gemetzel), Liv.: foeda omnia ac deformia visa (sunt), lauter gräßliche und häßliche Mißgestalten, Liv.: m. Dat. für wen? pestilentia foeda homini, gräßlich, verderblich für den M., Liv. – m. 2. Supin.: foeda aspectu, Liv.: o rem non modo visu foedam sed etiam auditu! Cic.: cetera visu quam dictu foediora, Liv. – m. Infin. st. des 2. Supin., horrida cernique foedaque contingi, Lucan. 3, 348: u. m. folg. Acc. u. Infin., nec foedum alii nec turpe putarent praecones fieri, Iuven. 7, 5: versum in oratione fieri multo foedissimum est, Quint. 9, 4, 72. – β) v. leb. Wesen: tibi videtur foedus, Ter.: hic corpore deformis est, aspectu foedus, Sen.: monstrum foedissimum, Cic.: cum ipse foedissimus esset, Quint. – volucres foedae, Tac.: cimices, foedissimum animal, Plin. – b) moralisch: α) v. Lebl.: facinus, Ter.: bellum foedissimum, Cic.: luxuria senectuti foedissima, Cic.: epularum foeda et inexplebilis libido, Tac. – Compar. m. Infin., ludos vero non facere, quid foedius? Cic. ad Att. 15, 10. – m. 2.————Supin., foedum inceptu, foedum exitu, Liv.: foedum relatu, grausig zu erzählen, Ov. – β) v. Pers.: homo, Sall.: Capito avaritiā et libidine foedus ac maculosus, Tac.: an ille... foedior atque inquinatior in Cn. Pompeio accusando quam in universo senatu vituperando fuit? Cic.: foedissimus quisque, der Ärgste, Verworfenste, Tac.————————2. foedus, eris, n. (fīdo), das Bündnis, I) eig.: a) zwischen Fürsten u. freien Staaten, Friedensvertrag, Bundesvertrag, Bündnis, foedus pacis, Vell.: tabulae foederis, Petron.: foederis pactum, Flor.: foedus facere cum alqo od. icere od. ferire, Cic., od. componere od. pangere, Verg.: foedus et amicitiam dare, Sall.: mittere se in foedera, eingehen, Verg.: foedus frangere, rumpere, violare, Cic., od. solvere, Verg. – non foedere pax Caudina, sed per sponsionem facta est, Liv. – b) zwischen einzelnen, der Bund, Vertrag, die Bestimmung, die Verbindung, f. civile et humanum, Liv.: f. amicitiae, Freundschaftsbündnis, Ov.; u. so bl. foedus, Cic. de fin. 2, 83: f. hospitii, Iustin.: amorum, Liebesverbindung, Cic.: scelerum, Cic.: thalami, Ehe, Ov.: caelestia foedera, Ehen der Götter, Ov.: dare foedera per divos, Treue geloben (schwören), Tibull.: contra data foedera, gegen das gegebene (verpfändete) Wort, Ov. – II) poet. übtr., die Anordnung, das Gesetz, Verg. u.a. – ⇒ arch. Genet. Plur. foedesum, nach Varro LL. 7, 27. – arch. Nbf. foidus, Tab. Heracl. ap. Mazochi p. 410.————————3. foedus, ī, m., altlat. = hoedus, Paul. ex Fest. 84, 5. -
4 foedus
I a, umгадкий, мерзкий, безобразный, отвратительный (spectaculum Just; monstrum C; odor PM); гнусный, позорный (facĭnus Ter; fuga Sl); страшный, жуткий ( oculi Sl)II foedus, eris n.союз (f. amicitiae O; pax et f. C; sociĕtas et f. Cs); договорf. facere C (icere, ferire C; pangere, componere V) — заключить договорf. thalami O — бракf. raturae Lcr, O — законы (установление) природыIII foedus, ī m. арх. Q = haedus -
5 foedus
1.foedus, a, um, adj. [Sanscr. dhūmas, smoke; cf.: fumus, fīmus, feteo], foul, filthy, loathsome, ugly, unseemly, detestable, abominable, horrible (class.; cf.: deformis, turpis).I.Physically:II.cimices foedissimum animal,
Plin. 29, 4, 17, § 61:herba odoris foedi,
id. 20, 16, 63, § 171:odor,
Cels. 2, 8; 5, 28, 3:facies,
id. 6, 6, 9:sapor,
Lucr. 2, 401:species,
id. 2, 421:nunc eo tibi videtur foedus, quia illam (vestem) non habet,
Ter. Eun. 4, 4, 17; cf. Quint. 6, 3, 32:immanissimum et foedissimum monstrum,
Cic. Pis. 14, 31:foeda fit volucris (sc. bubo),
Ov. M. 5, 549:caput impexa foedum porrigine,
Hor. S. 2, 3, 126:foeda nigro simulacra fumo,
id. C. 3, 6, 4:foeda cicatrix,
id. S. 1, 5, 60:vulnus,
Ov. M. 12, 366:tergum recentibus vestigiis vulnerum,
Liv. 2, 23, 7; cf. id. 9, 31, 2:victus,
Hor. A. P. 392:loca tetra, inculta, foeda, formidolosa,
Sall. C. 52, 13:tempestates,
Liv. 25, 7, 7; Verg. G. 1, 323:foedissima tempestas,
Liv. 29, 18, 5:incendium,
id. 24, 47, 15.—With dat.:pestilentia foeda homini, foeda pecori,
destructive, Liv. 3, 32, 2.—In the neutr. absol.:foedum relatu,
Ov. M. 9, 167; cf.foediora,
Liv. 3, 69, 2.—Mentally, disgraceful, base, dishonorable, vile, shameful, infamous, foul, etc.:2.quo (tyranno) neque tetrius, neque foedius, nec diis hominibusque invisius animal ullum cogitari potest,
Cic. Rep. 2, 26:nihil fieri potest miserius, nihil perditius, nihil foedius,
id. Att. 8, 11, 4:luxuria senectuti foedissima,
id. Off. 1, 34, 123:homo,
Sall. C. 19, 2:scriptores carmine foedo Splendida facta linunt,
Hor. Ep. 2, 1, 236; cf.:foedissima ludibria,
Quint. 1, 6, 32:bellum foedissimum,
Cic. Att. 7, 26, 3:genus interitus,
id. ib. 15, 20, 2:foedus et perniciosus exitus judicii,
id. Q. Fr. 3, 9, 1:consilium,
Liv. 26, 38, 4:facinus,
Ter. Eun. 5, 5, 1:amor,
Lucr. 4, 1158:ministeria,
Verg. A. 7, 619:condiciones,
Hor. C. 3, 5, 15:fuga ducum,
Val. Fl. 6, 723:exprobratio,
Plin. 18, 26, 66, § 249:inconsequentia rerum foedissima,
Quint. 8, 6, 50.—In the neutr. with a subject-clause: ludos vero non facere, quid foedius? (shortly before: quid turpius?) Cic. Att. 15, 10:versum in oratione fieri multo foedissimum est,
Quint. 9, 4, 72.— Hence, adv.: foede, foully, cruelly, basely, horribly: foede divexarier, Pac. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 106 (Trag. Rel. p. 84 Rib.):aram turparunt sanguine foede,
Lucr. 1, 85:foede aliquem distrahere,
Plaut. Trin. 4, 1, 14:laniare crura brachiaque,
Tac. H. 1, 41:caesa manus juvenum,
Verg. A. 10, 498:ob admissum foede dictumve superbe,
Lucr. 5, 1224:servire,
Plaut. Pers. 2, 2, 48: perire Sall. J. 31, 2:pugnatum est,
Liv. 6, 1, 11:foedius inde pulsus quam, etc.,
id. 2, 51, 8:causa agetur foedissime,
Cic. Att. 9, 7, 4.foedus, ĕris (for foedus, Ennius wrote fidus, acc. to Varr. L. L. 5, § 86 Müll. Archaic form of the gen. plur. foedesum, acc. to Varr. L. L. 7, § 27; v. the letter R), n. [from the root FID; Sanscr. bandh, ligare; v. fido], a league, treaty, compact (cf.: sponsio, pactio).I.Polit.:II.FOEDERVM, PACIS, BELLI, INDVCIARVM ORATORES FETIALES IVDICESVE SVNTO,
Cic. Leg. 2, 9, 21; cf. id. Rep. 1, 32:esse autem tria genera foederum, quibus inter se paciscerentur amicitias civitates regesque,
Liv. 34, 57, 7:pacem foedusque facere,
Cic. de Sen. 6, 16; cf.:oratrices pacis et foederis,
id. Rep. 2, 8:Ambiorigem sibi societate et foedere adjungunt,
Caes. B. G. 6, 2, 2:ne societates, ne foedera nova acciperemus,
Sall. J. 14, 18:societatem foedere confirmare,
Cic. Phil. 2, 35, 89:quibus (foederibus) etiam cum hoste devincitur fides,
id. Off. 3, 31, 111:amicitiam et foedus petere, Sall J. 104, 4: foedus facere cum aliquibus,
Cic. Inv. 2, 30, 91; so,foedus facere,
id. Rep. 3, 18; Caes. B. C. 3, 108, 3; Sall. J. 38, 9 al.: ferire, icere, pangere, percutere, v. h. vv.: de foedere decedere, Cato ap. Gell. 10, 1, 10:foedera negligere, violare, rumpere,
Cic. Balb. 5, 13; cf.:sociorum nominisque Latini jura negligere ac foedera,
id. Rep. 3, 29:rumpere,
Auct. Her. 4, 14, 20; Liv. 9, 1; 21, 10:violare,
Cic. Rep. 1, 19; Liv. 28, 44, 7:rescindere,
Vell. 2, 90, 3:solvere,
Verg. A. 10, 91:turbare,
id. ib. 12, 633:contra foedus facere,
Cic. Balb. 4, 10; Gell. 10, 1, 10:foedus aequum dare,
Liv. 23, 5, 9 (for which:ex aequo venire in amicitiam,
id. 7, 30, 2); cf.:foedere iniquo alligari,
id. 35, 46, 10:ex foedere,
according to agreement, id. 1, 23, 7; 8, 39, 13. —Transf., beyond the polit. sphere, in gen., a compact, covenant, agreement, stipulation, bargain:B.foedus fecerunt cum tribuno plebis palam, ut ab eo provincias acciperent, quas ipsi vellent, etc.,
Cic. Sest. 10, 24; cf.:foedus frangere,
id. Pis. 12, 28:inter se facere,
id. Fin. 2, 26, 83:amorum turpissimorum foedera ferire,
id. Cael. 14, 34:amicitiae,
Ov. Tr. 3, 6, 1:hospitii,
Just. 7, 3:thalami,
i. e. marriage contract, marriage, Ov. M. 7, 403; so,vitae,
Stat. Th. 2, 112:communia studii,
Ov. P. 4, 13, 43.—Poet., of inanim. and abstr. things, a law:continuo has leges aeternaque foedera certis Inposuit natura locis,
Verg. G. 1, 60:omnes Foedere naturae certo discrimina servant,
Lucr. 5, 924; 5, 57; 6, 906:foedere certo et premere et laxas dare habenas,
Verg. A. 1, 62:neve potentis naturae pollue foedus,
Ov. M. 10, 353: caeli foedera, Col. Poët. 10, 219. -
6 foedus
foedus adj. with comp. and sup. [FAV-], foul, filthy, loathsome, repulsive, ugly, unseemly, detestable, abominable, horrible: foedissimum monstrum: volucris, O.: caput Impexā porrigine, H.: volnus, O.: tergum vestigiis verberum, L.: pestilentia homini, destructive, L.: foediora iis, quae subiciebantur oculis, nuntiare, L.: res visu: foedum relatu, O.—Fig., disgraceful, base, dishonorable, vile, shameful, infamous, foul: facinus, T.: ille foedior in Pompeio accusando, etc.: homo, S.: carmen, H.: fuga, S.: mors: genus interitūs: ministeria, V.: inceptu, L.* * *Ifoeda -um, foedior -or -us, foedissimus -a -um ADJfilthy, foul, disgusting, loathsome, beastly; disgraceful, vile, low, obsceneIItreaty, agreement, contract; league; alliance
Перевод: с латинского на все языки
со всех языков на латинский- Со всех языков на:
- Латинский
- С латинского на:
- Все языки
- Английский
- Немецкий
- Русский
- Французский