Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

ferro+et+igni

  • 1 Ferro et igni

    "Железом и огнем", огнем и мечом.
    Первоисточник выражения восходит к первому афоризму Гиппократа (Quod medicamenta non sanant, ferrum sanat; quod ferrum non sanat, ignis sanat, см.) в стихотворном переложении Клавдиана ("Против Евтропия", II, 14): Ferro sanantur et igni. "Излечивается огнем и мечом".
    Цицерон, Ливий и другие римские авторы употребляли выражение ferro atque igni delere (vastare) "уничтожать огнем и мечом". У Квинтилиана (Declamationes, 350) встречается образ крови и железа, использованный в 19 в. Бисмарком, провозгласившим политику объединения Германии железом и кровью (Eisen und Blut). Широкую известность выражение получило после выхода в свет романа "Огнем и мечом" польского писателя Генрика Сенкевича (1846-1916).
    Германец не поневоле, не ради необходимости отыскать себе прочную границу, а весьма сознательно и предумышленно, из жажды к добыче и из властолюбия всегда переступал свои естественные этнографические или установившиеся политические рубежи и шел от захвата к захвату, огнем и железом, igni et ferro (недавно вновь возглашенный Германией принцип!), пользуясь сравнительной слабостью политической организации соседей - главным образом нашей братии - славян. (И. С. Аксаков, Где границы государственному росту России?)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Ferro et igni

  • 2 Igni et ferro

    Огнем и железом.
    Так это нас сюда на убой послали? Теперь мы поняли! Не сегодня начались эти разговоры об absolutum dominium! [ абсолютная власть (лат.) - авт. ] Но коли на то пошло, так и мы сумеем позаботиться о наших головах! - И о наших детях! - И о нашем имении, которое враг будет отпустошать igni et ferro. (Генрик Сенкевич, Потоп.)

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Igni et ferro

  • 3 ferrum

    ferrum, i, n. [cf. Sanscr. dharti, firmness; Lat. firmus], iron.
    I.
    Lit., Plin. 34, 14, 39, § 138; Lucr. 1, 571; 5, 1241; 1286; Cic. N. D. 2, 60, 151; id. Leg. 2, 18, 45; Caes. B. G. 5, 12, 5; Hor. S. 1, 4, 20 et saep.:

    mustum quod resipit ferrum,

    has a taste of iron, Varr. R. R. 1, 54, 3.—
    B.
    Poet.
    1.
    As a fig. of hard-heartedness, unfeelingness, cruelty, etc.:

    gerere ferrum in pectore,

    Ov. M. 9, 614; cf.:

    ferrum et scopulos gestare in corde,

    id. ib. 7, 33:

    durior ferro,

    id. ib. 14, 712; hence for the iron age, id. ib. 1, 127; 15, 260; Hor. Epod. 16, 65.—
    2.
    As an image of firmness, endurance, Ov. Pont. 4, 10, 3.—
    II.
    Transf., any thing made of iron, an iron implement, as a plough: glebas proscindere ferro, Lucil. ap. Non. 401, 19:

    solum terrae,

    Lucr. 5, 1295; cf.

    also, campum,

    Ov. M. 7, 119:

    ferro scindimus aequor,

    Verg. G. 1, 50; a hatchet:

    ferro mitiget agrum,

    Hor. Ep. 2, 2, 186; an axe:

    mordaci velut icta ferro Pinus,

    id. C. 4, 6, 9; 4, 4, 60 (for which, shortly before, bipennis); cf. Lucr. 6, 168; a dart:

    petita ferro belua,

    Hor. Epod. 5, 10; the tip of an arrow:

    exstabat ferrum de pectore aduncum,

    Ov. M. 9, 128; the head (of a spear), Tac. G. 6; an iron stylus:

    dextra tenet ferrum,

    id. ib. 9, 522; hair-scissors:

    solitus longos ferro resecare capillos,

    id. ib. 11, 182; curling-irons:

    crines vibratos calido ferro,

    Verg. A. 12, 100 et saep.—Esp. freq. a sword:

    Drusum ferro. Metellum veneno sustulerat,

    Cic. N. D. 3, 33, 81:

    in aliquem cum ferro invadere,

    id. Caecin. 9, 25:

    aut ferro aut fame interire,

    Caes. B. G. 5, 30 fin.:

    uri virgis ferroque necari,

    Hor. S. 2, 7, 58; cf.:

    gladiator, ferrum recipere jussus,

    the stroke of the sword, Cic. Tusc. 2, 17, 41. So, ferrum et ignis, like our fire and sword, to denote devastation, utter destruction:

    huic urbi ferro ignique minitantur,

    Cic. Phil. 11, 14, 37; cf.:

    hostium urbes agrique ferro atque igni vastentur,

    Liv. 31, 7, 13:

    pontem ferro, igni, quacumque vi possent, interrumpant,

    id. 2, 10, 4; 30, 6, 9; 1, 59, 1:

    ecce ferunt Troës ferrumque ignemque Jovemque In Danaas classes,

    Ov. M. 13, 91:

    inque meos ferrum flammasque penates Impulit,

    id. ib. 12, 551; so, conversely, igni ferroque, Cic. Phil. 13, 21, 47; Liv. 35, 21, 10; cf. Tac. A. 14, 38; Suet. Claud. 21:

    flamma ferroque,

    Cic. Verr. 2, 4, 35, § 78; Flor. 2, 17, 15; 3, 18, 14; Sen. Const. Sap. 2, 2: ferrum, i. q. arms, for battle, war, force of arms: ferro, non auro, vitam cernamus, utrique, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 202 ed. Vahl.); cf.: quem nemo ferro potuit superare nec auro, id. ap. Cic. Rep. 3, 3 (Ann. v. 220 ed. Vahl.): adnuit, sese mecum decernere ferro, id. ap. Prisc. p. 822 P. (Ann. v. 136 ed. Vahl.):

    decernere ferro,

    Cic. de Or. 2, 78, 317; Liv. 40, 8 fin.; Verg. A. 7, 525; 11, 218:

    cernere ferro,

    id. ib. 12, 709:

    ferro regna lacessere,

    with war, id. ib. 12, 186; cf.:

    atque omnis, Latio quae servit purpura ferro,

    i. e. made subject by the force of arms, Luc. 7, 228.— Prov.: ferrum meum in igni est, i. q. mea nunc res agitur, Sen. Mort. Claud.

    Lewis & Short latin dictionary > ferrum

  • 4 ferrum

    ferrum, ī, n., das Eisen, I) als Rohstoff, 1) eig., fabrica aeris et metalli, Cic.: scyphi e ferro dicati, B. aus Eisen, eiserne, Plin. – 2) übtr., v. der Härte des Gemüts, in pectore ferrum gerit, Ov.: rigidum ferri semina pectus habet, Ov. – II) verarbeitet, meton.: 1) im allg. = jedes eiserne Werkzeug, Axt, Beil, Hor.: Kette, Sen.: Schere oder Schermesser, Ov.: Kräuseleisen, Brenneisen, Verg. u. Ov.: aequor ferro scindere, Pflugschar, Verg.: ferro et igne curari, durch Schneiden u. Brennen, Sen. – 2) insbes., wie unser Eisen, Stahl, Klinge = das Schwert, der Dolch, ferrum stringere (blank ziehen), Verg. u. Liv.: incumbere ferro, sich ins Schw. stürzen, Ov., Val. Max. u.a.: alqm ferro aggredi, Nep. u. Ov.: alqm cum ferro (mit bewaffneter Hand) invadere, Cic.: ferro, non rudibus dimicantes, Tac.: agros ferro ignique vastare, urbes ferro atque igni vastare, Liv.: Troiam ferro ignibusque delere, Augustin.: Ciliciam igni ferroque vastare, Curt.: huic urbi ferro ignique minitari, Cic.: patriae igni ferroque minitari, Cic.: spernens quod alii per ignes ferrumque peterent, Curt.: haec omnia flammā ac ferro delere, Cic.: ferro flammāque omnia pervastare, Liv.: quinquaginta milium spatium ferro flammisque pervastare, Tac.: face (mit Feuer) Dardanios ferroque sequi colonos, Verg.: exercitus nostros ferro vique caedere, Tac.: me L. Tarquinium Superbum ferro igni quācumque dehinc vi possim exacturum, Liv.: cadere od. perire ferro poenali (durchs Henkerschwert), Amm.: ferrum nunc hebet? Liv.

    lateinisch-deutsches > ferrum

  • 5 ferrum

    ferrum, ī, n., das Eisen, I) als Rohstoff, 1) eig., fabrica aeris et metalli, Cic.: scyphi e ferro dicati, B. aus Eisen, eiserne, Plin. – 2) übtr., v. der Härte des Gemüts, in pectore ferrum gerit, Ov.: rigidum ferri semina pectus habet, Ov. – II) verarbeitet, meton.: 1) im allg. = jedes eiserne Werkzeug, Axt, Beil, Hor.: Kette, Sen.: Schere oder Schermesser, Ov.: Kräuseleisen, Brenneisen, Verg. u. Ov.: aequor ferro scindere, Pflugschar, Verg.: ferro et igne curari, durch Schneiden u. Brennen, Sen. – 2) insbes., wie unser Eisen, Stahl, Klinge = das Schwert, der Dolch, ferrum stringere (blank ziehen), Verg. u. Liv.: incumbere ferro, sich ins Schw. stürzen, Ov., Val. Max. u.a.: alqm ferro aggredi, Nep. u. Ov.: alqm cum ferro (mit bewaffneter Hand) invadere, Cic.: ferro, non rudibus dimicantes, Tac.: agros ferro ignique vastare, urbes ferro atque igni vastare, Liv.: Troiam ferro ignibusque delere, Augustin.: Ciliciam igni ferroque vastare, Curt.: huic urbi ferro ignique minitari, Cic.: patriae igni ferroque minitari, Cic.: spernens quod alii per ignes ferrumque peterent, Curt.: haec omnia flammā ac ferro delere, Cic.: ferro flammāque omnia pervastare, Liv.: quinquaginta milium spatium ferro flammisque pervastare, Tac.: face (mit Feuer) Dardanios ferroque sequi colonos, Verg.: exercitus nostros ferro vique caedere, Tac.: me L. Tarquinium Superbum
    ————
    ferro igni quācumque dehinc vi possim exacturum, Liv.: cadere od. perire ferro poenali (durchs Henkerschwert), Amm.: ferrum nunc hebet? Liv.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > ferrum

  • 6 ignis

    ignis, is, m. [st2]1 [-] le feu (élément), feu, incendie, flamme. [st2]2 [-] bûcher; cuisson. [st2]3 [-] feu du foyer. [st2]4 [-] météore enflammé, astre, feu d'un camp, torche, éclair, foudre. [st2]5 [-] feu (d'une passion), ardeur, flamme, amour; objet aimé.    - abl. sing. igni; igne surtout chez les poètes et après Auguste.    - aqua et igni alicui interdicere: interdire l’eau et le feu à qqn (= l’exiler).    - ferro et igni: par le fer et par le feu.    - omnia igni ferroque populari, Fl.: mettre tout à feu et à sang.    - pati ab igne ignem capere, Cic. Off. 1, 16, 52: laisser prendre du feu à son feu.    - in ignem inferre, Caes. BG. 6, 19: mettre sur le bûcher.    - ignium jactu circumveniri, Tac.: être enveloppé par les feux lancés de toutes parts.    - ignem operibus inferre, Caes. BC. 2, 14, 1: mettre le feu aux ouvrages.    - armati ignibus, Liv.: armés de brandons.    - inter ignes luna minores, Virg.: la lune au milieu des étoiles qu'elle fait pâlir.    - quem ille obrutum ignem reliquerit, Liv. 10: ce feu qu'il a laissé sous la cendre.    - rem igni dare, Virg.: mettre le feu à une chose, livrer une chose aux flammes.    - ne parvus hic ignis (= Hannibal) incendium ingens exsuscitet, Liv. 21, 3, 6: de peur que cette faible étincelle (= Hannibal) n'allume un vaste incendie.    - ignes Amarryllidis, Ov.: les amours d'Amarryllis.    - meus ignis, Virg.: celui pour qui je brûle.    - ignis sacer: feu sacré (sorte d'érésipèle).
    * * *
    ignis, is, m. [st2]1 [-] le feu (élément), feu, incendie, flamme. [st2]2 [-] bûcher; cuisson. [st2]3 [-] feu du foyer. [st2]4 [-] météore enflammé, astre, feu d'un camp, torche, éclair, foudre. [st2]5 [-] feu (d'une passion), ardeur, flamme, amour; objet aimé.    - abl. sing. igni; igne surtout chez les poètes et après Auguste.    - aqua et igni alicui interdicere: interdire l’eau et le feu à qqn (= l’exiler).    - ferro et igni: par le fer et par le feu.    - omnia igni ferroque populari, Fl.: mettre tout à feu et à sang.    - pati ab igne ignem capere, Cic. Off. 1, 16, 52: laisser prendre du feu à son feu.    - in ignem inferre, Caes. BG. 6, 19: mettre sur le bûcher.    - ignium jactu circumveniri, Tac.: être enveloppé par les feux lancés de toutes parts.    - ignem operibus inferre, Caes. BC. 2, 14, 1: mettre le feu aux ouvrages.    - armati ignibus, Liv.: armés de brandons.    - inter ignes luna minores, Virg.: la lune au milieu des étoiles qu'elle fait pâlir.    - quem ille obrutum ignem reliquerit, Liv. 10: ce feu qu'il a laissé sous la cendre.    - rem igni dare, Virg.: mettre le feu à une chose, livrer une chose aux flammes.    - ne parvus hic ignis (= Hannibal) incendium ingens exsuscitet, Liv. 21, 3, 6: de peur que cette faible étincelle (= Hannibal) n'allume un vaste incendie.    - ignes Amarryllidis, Ov.: les amours d'Amarryllis.    - meus ignis, Virg.: celui pour qui je brûle.    - ignis sacer: feu sacré (sorte d'érésipèle).
    * * *
        Ignis, huius ignis, masc. gen. Le feu.
    \
        Pugnax aquae ignis. Ouid. Contraire et repugnant à l'eaue.
    \
        Abolitum corpus igni. Tacit. Tout bruslé et consumé.
    \
        Vlmos igni dare. Virgil. Mettre dedens le feu.
    \
        Ignem facere. Caesar. Allumer le feu.
    \
        Ignem operibus inferre. Caes. Mettre le feu dedens.
    \
        Moliri ignem. Virgil. Jecter du feu.
    \
        Ignem ignes procudunt. Lucret. Font, Engendrent, Produisent.
    \
        Ignem subiicere. Cic. Mettre le feu.
    \
        Liquidus ignis. Virgil. L'element du feu.
    \
        Astrorum ignes. Virgil. Les claires estoilles et luisantes.
    \
        Tremuli ignes. Lucret. La lueur et splendeur du soleil tressaillant.
    \
        Fulmineus ignis. Lucret. Le feu de fouldre.
    \
        Crebris micat ignibus aether. Virgil. D'esclers.
    \
        Rapidus ignis Iouis. Virgil. Fouldre.
    \
        Meus ignis Amyntas. Virgil. Mes amours que j'ayme ardamment.
    \
        Caeco carpitur igni. Virgil. Elle est esprinse d'amour.
    \
        Subiicere ignem, per translationem. Cicero. Bailler matiere d'envie.
    \
        Ignis sacer. Plin. Le feu sainct Antoine, Estiomene.

    Dictionarium latinogallicum > ignis

  • 7 ferrum

    ī n.
    1) железо (f. eruere Amm, VF)
    2) железное орудие: плут ( campum proscindere ferro O); хирургический инструмент ( ferro curari Sen); остриё стрелы (f. aduncum O); ножницы ( ferro resecare capillos O); меч ( ferro interire Nep)
    ferro et igni, ferro atque igni, ferro ignique, igni ferroque C, L, QCогнём и мечом
    3) удар меча (f. recipĕre C)
    4) железная твёрдость, неумолимость (pectore f. gerere O)

    Латинско-русский словарь > ferrum

  • 8 corrumpo

    cor-rumpo, rūpī, ruptum, ere (con u. rumpo), I) der Existenz nach verderben, zuschanden machen, bis zur Unbrauchbarkeit beschädigen, zunichte machen, vernichten, a) mater. Objj.: α) übh.: sua frumenta c. aedificiaque incendere, Caes.: c. alimenta, Curt. – m. Ang. wodurch? womit? reliquum frumentum flumine atque incendio, Caes.: vineas igni et lapidibus, Sall.: coria igni ac lapidibus, Caes.: illa (aurum atque argentum) et domum et semet igni, Sall.: se suosque cum omnibus copiis suis ferro et igni, Flor.: alia opera disicere, alia igni c., Liv. (u. so oft c. igni, s. Fabri Sall. Iug. 76, 7. Duker Flor. 2, 6, 6). – v. lebl. Subjj., pituitae cursus acerrimus sequitur exulceratisque vehementer oculis aciem quoque ipsam corrumpit, Cels.: corrumpente (frumentum) umore, Plin. – β) das Vermögen zugrunde richten, ruinieren, res familiares, Sall.: saevius aut lenius agendo rem domini, Col.

    b) Zustände usw., etwas verderben, zunichte machen = untergraben, zuschanden machen, vereiteln, verscherzen, verspielen, sich od. jmd. um etw. bringen, gratiam (die Gunst), Phaedr.: dei beneficia, Sen.: fidem artis (den Glauben an die Kunst), Tac.: corrupta totiens victoria, Tac.: c. libertatem, Tac.: ob rem corruptam domi poenas metuere, Sall.: se suasque spes c., Sall. – mit Ang. wem? durch Dat., ille mihi hodie corrupit diem, Plaut. – m. Ang. wodurch? womit? durch Abl., tot meritorum gratiam (den Dank für so viele V.) maiore culpā, quam causa culpae est, Liv.: dubitando et prolatando magnas opportunitates, Sall.: his factis magnifice gestarum rerum gloriam, Val. Max.: multo dolore corrupta voluptas, ein zunichte gemachtes, zu Wasser gewordenes, Hor.: quodcumque addebatur subsidio, id corruptum timore fugientium, wurde vereitelt, Caes.

    II) seiner guten Beschaffenheit nach zum Schlechtern verändern, verderben, verschlechtern, verfälschen, verhunzen, herunterbringen, im Passiv corrumpi = verderben (intr.), in Verderbnis übergehen, herunterkommen, a) physisch: α) übh.: pabulum et aquarum fontes, Sall.: vinum, oleum ceterasque res, quae ad victum parari solent, Auct. b. Afr.: Aeschinus odiose cessat; prandium corrumpitur, Ter.: assa caro danda est et valens, quae non facile corrumpitur, Cels.: conclusa aqua facile corrumpitur, Cic. – von lebl. Subjj., morbo caeli coorta tempestas corrupit lacus, verpestete, Verg.: aqua amara, quae corrumpit dulcem, Curt.: hoc medicamentum stomachum non corrumpit, Scrib. – mit Ang. wodurch? durch Abl., nec casiā liquidi corrumpitur usus olivi, Verg.: Ceres corrupta undis, Verg.: animadvertit rura neglegentiā villici corrupta et perdita, Val. Max.: vino forma perit, vino corrumpitur aetas, Prop. – m. Ang. wohin? wozu? durch in u. Akk., umor ex hordeo aut frumento in quandam similitudinem vini corruptus, Tac. Germ. 23, 1: vinum in acorem corrumpitur, Macr. sat. 7, 12, 11. – β) den Körper und dessen Teile verderben, zuschanden machen, entstellen, bei Angabe wodurch? womit? m. Abl., ne plora; oculos corrumpis tales, Plaut.: quid fles et madidos lacrimis corrumpis ocellos, Ov.: teneros c. febribus artus, Ov.: dentibus ungues, zernagen, zerbeißen, Prop.: forma ne illā quidem sorte corrupta, Curt.: corpus exanimum nulla tabe, ne minimo quidem livore corruptum, Curt. – u. leb. Wesen, den Kräften nach herunterbringen, abmergeln, im Passiv = herunterkommen, abfallen, corrumpi equos in insula inclusos, Liv.; vgl. corrupti equi macie, Caes.: quia corruptos nuper viderat boves, Phaedr.

    b) dem Laute, der Aussprache nach verderben, verhunzen, verdrehen, entstellen, Chloris eram, quae Flora vocor; corrupta Latino nominis est nostri littera Graeca sono, Ov. – nomen eorum paulatim Libyes corrupere, barbarā linguā Mauros pro Medis appellantes, Sall.: videri potest (Nilus) non alio nomine appellari, sed a barbaro ore corruptus, Mela. – m. Ang. wohin? wozu? durch in u. Akk., os in peregrinum sonum corruptum, Quint.: littera continuata cum insequente in naturam eius corrumpitur, Quint.

    c) dem Sinne, Inhalte nach verderben, verfäl schen, entstellen, interpolieren, Schriften, Urkunden, c. litteras od. tabulas publicas, Cic.: u. so bl. c. litteras (Urkunden), Cic. – u. m. Ang. womit? durch Abl., tabulas publicas municipii manu suā c., Cic.: actorum eiusdem (Caesaris) insertis falsis regnis civitatibusque corrupti commentarii, Vell. – u. die Rede (Ggstz. ornare), totidem generibus corrumpitur oratio, quot ornatur, Quint. – m. Ang. wohin? wozu? durch in u. Akk., corruptae in adulationem causae, zur Schmeichelei entstellte Gründe, Tac. – von lebl. Subjj., illa temeraria laudatrix, fama popularis, simulatione honestatis formam eius (gloriae) pulchritudinemque corrumpit, entstellt, gibt ein Zerrbild (eine Karikatur) von usw., Cic. Tusc. 3, 4.

    d) moralisch verderben, teils Zustände u. dgl., entweihen, entehren, herabwürdigen, schänden, zerrütten (Ggstz. corrigere), mores civitatis, Nep. u. (Ggstz. corrigere) Cic.; vgl. corrumpi mores (puerorum) in scholis, Quint.: c. disciplinam castrorum od. bl. disciplinam (Mannszucht), Plin. pan. u. Tac.: huius urbis iura et exempla corrumpere domesticāque immanitate nostrae civitatis humanitatem inquinare, Cic.: c. acceptam nobilitatem, Sall.: cubicula principum feminarum, Tac. – non est opus fide, quam neque cupiditas corrumpat, nec gratia avertat, nec metus frangat? Quint.: me non ullae poterunt corrumpere taedae, keine andere Liebesflamme wird mich entweihen, Prop. – m. Ang. wodurch? durch Abl., humilibus per omnes tribus divisis forum et campum c., Liv.: inter tanta vitia aetas (meine schwache Jugend) ambitione corrupta tenebatur, Sall.: corrupti mores depravatique sunt admiratione divitiarum, Cic.: longā consuetudine corruptos depravatosque mores principatus reformare et corrigere, Plin. pan. – mit Ang. wohin? wozu? durch in u. Akk., omnium partium decus in mercedem corruptum erat, Sall. hist. fr. 1, 13 D. u. Kr.: non corrumpi ea in deterius, quae aliquando a malis fiunt, Plin. ep. 5, 3, 6. – teils Personen u. dgl. = verderben, corrumpere iuventutem (zB. von Sokrates), Quint.: tu illum corrumpi sinis, Ter.: non se luxu (luxui) neque inertiae corrumpendum dare, Sall.: u. v. lebl. Subjj., ne otium corrumperet militem, Vell.: milites soluto imperio licentia atque lascivia corruperat, Sall.: invidia vulgi vanum ingenium dictatoris corrupit, Liv.: haec (natura, natürlicher Gang) Curionem, haec Hortensii filium, non patrum culpa, corrupit, Cic.: quae manus obscenas depinxit prima tabellas, illa puellarum ingenuos corrupit ocellos, hat vergiftet den Blick, Prop. – m. Ang. wodurch? durch Abl., c. alqm pecuniā (vgl. unten no. α), Cic.: c. exercitum largiendo, Quint.: populus largitione magistratuum corruptus est, Nep.: corrumpi felicitate, vom Glücke verdorben (verwöhnt) werden, Ps. Quint. decl.: corruptus largitionibus animus, Cic.: postquam luxu atque desidiā civitas corrupta est, Sall.: genus hominum ad honestatem natum malo cultu pravisque opinionibus corruptum, Cic.: iudicia corrupta et contaminata paucorum vitio ac turpitudine, Cic.

    Insbes.: α) durch irgend ein Mittel zu einer unrechten Handlung verführen, verleiten, durch Geld usw. = bestechen, corrumpere et corrumpi (sich verführen lassen), Tac.: erilem filium, Plaut.: adulescentulus corruptus, Cic. – c. sacerdotes fani, Nep.: oraculum Delphicum, Nep.: scribae servum, Plin. ep.: iudicem, Cic.: nutricis fidem, Ov. – gew. m. Ang. wodurch? womit? durch Abl., c. alqm pecuniā, Sall.: alqm auro, Sall.: alqm donis, Sall.: tribum turpi largitione, Cic.: corrumpi regiā mercede, Val. Max.: ne pretio quidem corrumpi iudex in eiusmodi causa potest, Cic.: sibi quisque opes aut patrimonia quaerendo consilium publicum corruperunt, haben die öffentliche Meinung irregeleitet, Sall. fr.: addidi alios (elegos), facilitate corruptus, verführt, verleitet, Plin. ep. – m. Ang. durch wen (wessen Vermittelung)? durch per u. Akk., u. m. Ang. vermittelst wessen? durch Abl., tu doce, per quem sequestrem, quo divisore tribus corrupta sit, Cic. – m. Ang. wozu? durch ad od. in m. Akk., alqm ad scelus, Tac.: alqm ad societatem, Tac.: alqm in spem rapinarum, Tac. – m. Ang. in welcher Absicht? durch ut u. Konj., centuriones ducesque turmarum, uti transfugerent, c., Sall.: Sp. Tarpeii filiam auro c., ut armatos in arcem accipiat, Liv.: u. so pretio corruptus fuerat, ut etc., Val. Max. – β) zur Unzucht verführen, entehren, schänden, mulierem, Ter.: puerum praetextatum et ingenuam virginem, Val. Max.: plurimas et illustres feminas, Suet.: fratris filiam, Suet.: uxorem quondam magni Minois, ut aiunt, corrupit torvi candida forma bovis, Prop. – / Parag. Infin. corrumpier, Lucr. 6, 18.

    lateinisch-deutsches > corrumpo

  • 9 corrumpo

    cor-rumpo, rūpī, ruptum, ere (con u. rumpo), I) der Existenz nach verderben, zuschanden machen, bis zur Unbrauchbarkeit beschädigen, zunichte machen, vernichten, a) mater. Objj.: α) übh.: sua frumenta c. aedificiaque incendere, Caes.: c. alimenta, Curt. – m. Ang. wodurch? womit? reliquum frumentum flumine atque incendio, Caes.: vineas igni et lapidibus, Sall.: coria igni ac lapidibus, Caes.: illa (aurum atque argentum) et domum et semet igni, Sall.: se suosque cum omnibus copiis suis ferro et igni, Flor.: alia opera disicere, alia igni c., Liv. (u. so oft c. igni, s. Fabri Sall. Iug. 76, 7. Duker Flor. 2, 6, 6). – v. lebl. Subjj., pituitae cursus acerrimus sequitur exulceratisque vehementer oculis aciem quoque ipsam corrumpit, Cels.: corrumpente (frumentum) umore, Plin. – β) das Vermögen zugrunde richten, ruinieren, res familiares, Sall.: saevius aut lenius agendo rem domini, Col.
    b) Zustände usw., etwas verderben, zunichte machen = untergraben, zuschanden machen, vereiteln, verscherzen, verspielen, sich od. jmd. um etw. bringen, gratiam (die Gunst), Phaedr.: dei beneficia, Sen.: fidem artis (den Glauben an die Kunst), Tac.: corrupta totiens victoria, Tac.: c. libertatem, Tac.: ob rem corruptam domi poenas metuere, Sall.: se suasque spes c., Sall. – mit Ang. wem? durch Dat., ille
    ————
    mihi hodie corrupit diem, Plaut. – m. Ang. wodurch? womit? durch Abl., tot meritorum gratiam (den Dank für so viele V.) maiore culpā, quam causa culpae est, Liv.: dubitando et prolatando magnas opportunitates, Sall.: his factis magnifice gestarum rerum gloriam, Val. Max.: multo dolore corrupta voluptas, ein zunichte gemachtes, zu Wasser gewordenes, Hor.: quodcumque addebatur subsidio, id corruptum timore fugientium, wurde vereitelt, Caes.
    II) seiner guten Beschaffenheit nach zum Schlechtern verändern, verderben, verschlechtern, verfälschen, verhunzen, herunterbringen, im Passiv corrumpi = verderben (intr.), in Verderbnis übergehen, herunterkommen, a) physisch: α) übh.: pabulum et aquarum fontes, Sall.: vinum, oleum ceterasque res, quae ad victum parari solent, Auct. b. Afr.: Aeschinus odiose cessat; prandium corrumpitur, Ter.: assa caro danda est et valens, quae non facile corrumpitur, Cels.: conclusa aqua facile corrumpitur, Cic. – von lebl. Subjj., morbo caeli coorta tempestas corrupit lacus, verpestete, Verg.: aqua amara, quae corrumpit dulcem, Curt.: hoc medicamentum stomachum non corrumpit, Scrib. – mit Ang. wodurch? durch Abl., nec casiā liquidi corrumpitur usus olivi, Verg.: Ceres corrupta undis, Verg.: animadvertit rura neglegentiā villici corrupta et perdita, Val. Max.: vino forma perit, vino corrumpitur aetas, Prop. – m. Ang. wohin?
    ————
    wozu? durch in u. Akk., umor ex hordeo aut frumento in quandam similitudinem vini corruptus, Tac. Germ. 23, 1: vinum in acorem corrumpitur, Macr. sat. 7, 12, 11. – β) den Körper und dessen Teile verderben, zuschanden machen, entstellen, bei Angabe wodurch? womit? m. Abl., ne plora; oculos corrumpis tales, Plaut.: quid fles et madidos lacrimis corrumpis ocellos, Ov.: teneros c. febribus artus, Ov.: dentibus ungues, zernagen, zerbeißen, Prop.: forma ne illā quidem sorte corrupta, Curt.: corpus exanimum nulla tabe, ne minimo quidem livore corruptum, Curt. – u. leb. Wesen, den Kräften nach herunterbringen, abmergeln, im Passiv = herunterkommen, abfallen, corrumpi equos in insula inclusos, Liv.; vgl. corrupti equi macie, Caes.: quia corruptos nuper viderat boves, Phaedr.
    b) dem Laute, der Aussprache nach verderben, verhunzen, verdrehen, entstellen, Chloris eram, quae Flora vocor; corrupta Latino nominis est nostri littera Graeca sono, Ov. – nomen eorum paulatim Libyes corrupere, barbarā linguā Mauros pro Medis appellantes, Sall.: videri potest (Nilus) non alio nomine appellari, sed a barbaro ore corruptus, Mela. – m. Ang. wohin? wozu? durch in u. Akk., os in peregrinum sonum corruptum, Quint.: littera continuata cum insequente in naturam eius corrumpitur, Quint.
    c) dem Sinne, Inhalte nach verderben, verfäl-
    ————
    schen, entstellen, interpolieren, Schriften, Urkunden, c. litteras od. tabulas publicas, Cic.: u. so bl. c. litteras (Urkunden), Cic. – u. m. Ang. womit? durch Abl., tabulas publicas municipii manu suā c., Cic.: actorum eiusdem (Caesaris) insertis falsis regnis civitatibusque corrupti commentarii, Vell. – u. die Rede (Ggstz. ornare), totidem generibus corrumpitur oratio, quot ornatur, Quint. – m. Ang. wohin? wozu? durch in u. Akk., corruptae in adulationem causae, zur Schmeichelei entstellte Gründe, Tac. – von lebl. Subjj., illa temeraria laudatrix, fama popularis, simulatione honestatis formam eius (gloriae) pulchritudinemque corrumpit, entstellt, gibt ein Zerrbild (eine Karikatur) von usw., Cic. Tusc. 3, 4.
    d) moralisch verderben, teils Zustände u. dgl., entweihen, entehren, herabwürdigen, schänden, zerrütten (Ggstz. corrigere), mores civitatis, Nep. u. (Ggstz. corrigere) Cic.; vgl. corrumpi mores (puerorum) in scholis, Quint.: c. disciplinam castrorum od. bl. disciplinam (Mannszucht), Plin. pan. u. Tac.: huius urbis iura et exempla corrumpere domesticāque immanitate nostrae civitatis humanitatem inquinare, Cic.: c. acceptam nobilitatem, Sall.: cubicula principum feminarum, Tac. – non est opus fide, quam neque cupiditas corrumpat, nec gratia avertat, nec metus frangat? Quint.: me non ullae poterunt corrumpere taedae, keine andere Liebesflamme wird mich
    ————
    entweihen, Prop. – m. Ang. wodurch? durch Abl., humilibus per omnes tribus divisis forum et campum c., Liv.: inter tanta vitia aetas (meine schwache Jugend) ambitione corrupta tenebatur, Sall.: corrupti mores depravatique sunt admiratione divitiarum, Cic.: longā consuetudine corruptos depravatosque mores principatus reformare et corrigere, Plin. pan. – mit Ang. wohin? wozu? durch in u. Akk., omnium partium decus in mercedem corruptum erat, Sall. hist. fr. 1, 13 D. u. Kr.: non corrumpi ea in deterius, quae aliquando a malis fiunt, Plin. ep. 5, 3, 6. – teils Personen u. dgl. = verderben, corrumpere iuventutem (zB. von Sokrates), Quint.: tu illum corrumpi sinis, Ter.: non se luxu (luxui) neque inertiae corrumpendum dare, Sall.: u. v. lebl. Subjj., ne otium corrumperet militem, Vell.: milites soluto imperio licentia atque lascivia corruperat, Sall.: invidia vulgi vanum ingenium dictatoris corrupit, Liv.: haec (natura, natürlicher Gang) Curionem, haec Hortensii filium, non patrum culpa, corrupit, Cic.: quae manus obscenas depinxit prima tabellas, illa puellarum ingenuos corrupit ocellos, hat vergiftet den Blick, Prop. – m. Ang. wodurch? durch Abl., c. alqm pecuniā (vgl. unten no. α), Cic.: c. exercitum largiendo, Quint.: populus largitione magistratuum corruptus est, Nep.: corrumpi felicitate, vom Glücke verdorben (verwöhnt) werden, Ps. Quint. decl.: corruptus largitionibus animus, Cic.:
    ————
    postquam luxu atque desidiā civitas corrupta est, Sall.: genus hominum ad honestatem natum malo cultu pravisque opinionibus corruptum, Cic.: iudicia corrupta et contaminata paucorum vitio ac turpitudine, Cic.
    Insbes.: α) durch irgend ein Mittel zu einer unrechten Handlung verführen, verleiten, durch Geld usw. = bestechen, corrumpere et corrumpi (sich verführen lassen), Tac.: erilem filium, Plaut.: adulescentulus corruptus, Cic. – c. sacerdotes fani, Nep.: oraculum Delphicum, Nep.: scribae servum, Plin. ep.: iudicem, Cic.: nutricis fidem, Ov. – gew. m. Ang. wodurch? womit? durch Abl., c. alqm pecuniā, Sall.: alqm auro, Sall.: alqm donis, Sall.: tribum turpi largitione, Cic.: corrumpi regiā mercede, Val. Max.: ne pretio quidem corrumpi iudex in eiusmodi causa potest, Cic.: sibi quisque opes aut patrimonia quaerendo consilium publicum corruperunt, haben die öffentliche Meinung irregeleitet, Sall. fr.: addidi alios (elegos), facilitate corruptus, verführt, verleitet, Plin. ep. – m. Ang. durch wen (wessen Vermittelung)? durch per u. Akk., u. m. Ang. vermittelst wessen? durch Abl., tu doce, per quem sequestrem, quo divisore tribus corrupta sit, Cic. – m. Ang. wozu? durch ad od. in m. Akk., alqm ad scelus, Tac.: alqm ad societatem, Tac.: alqm in spem rapinarum, Tac. – m. Ang. in welcher Absicht? durch ut u. Konj., centuri-
    ————
    ones ducesque turmarum, uti transfugerent, c., Sall.: Sp. Tarpeii filiam auro c., ut armatos in arcem accipiat, Liv.: u. so pretio corruptus fuerat, ut etc., Val. Max. – β) zur Unzucht verführen, entehren, schänden, mulierem, Ter.: puerum praetextatum et ingenuam virginem, Val. Max.: plurimas et illustres feminas, Suet.: fratris filiam, Suet.: uxorem quondam magni Minois, ut aiunt, corrupit torvi candida forma bovis, Prop. – Parag. Infin. corrumpier, Lucr. 6, 18.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > corrumpo

  • 10 "Железом и огнем"

    = Огнем и мечом

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > "Железом и огнем"

  • 11 bacchor

    bacchor, ātus sum, ārī (Bacchus), I) intr.: A) eig., das Bacchusfest begehen, -feiern, Baccha bacchans, Plaut. Amph. 703: cum alqo, Plin. 3, 8: u. im Gleichnis, non ego sanius bacchabor (will lustiger schwärmen) Edonis, Hor. carm. 2, 7, 27. – dah. bacchantēs = Bacchae, Bacchantinnen, bacchantum voce, Ov. met. 3, 703: bacchantum ritu, ibid. 7, 258: similes bacchantibus, Curt. 8, 10 (36), 15: bacchantium lusus, Curt. 9, 10 (42), 24. – B) übtr.: a) übh. v. Menschen, bacchantisch schwärmen, jauchzen, frohlocken, lärmen, toben, rasen, wüten, bacchans et grassans, ein rasender Wüterich, Suet.: tum baccharis, tum furis, Cic.: quibus gaudiis exsultabis? quanta in voluptate bacchabere? Cic.: bacch. in vestra caede, Cic.: tantā in illos caede, Vulg. iudic. 20, 25: auch umherschwärmen, umhertollen = schwärmend-, rasend-, wild umherschweifen, -umherirren, in magnis montibus passim, Lucr.: totam per urbem, Verg.: medias Italûm per urbes, Verg.: per convivia et balneas, Lampr.: omne per latus Italiae ferro et igni, Claud. – b) vom feurigen Redner od. seiner Rede, eos... furere et bacchari arbitraretur, für überbegeisterte u. taumelnde Schwärmer hält, Cic. Brut. 276: dicendi genus... quod inanibus locis bacchatur, sich bacchantisch gebärdet, herumrast, Quint. 12, 10, 76. – v. der in Begeisterung versetzten Wahrsagerin, rasen, in antro, Verg. Aen. 6, 78: ebenso vom Dichter, in bacchantischer Begeisterung schwelgen, ad aras, Stat. silv. 1, 2, 258. – c) v. lebl. Gegenständen: α) = daher(heran-, herab-)rasen, -toben, -tosen, vom Winde, Hor. u. Ov.: v. Regen, Val. Flacc.: v. Gerüchte, fama bacchatur per urbem, Verg. – β) scherzh. v. einem vollgefüllten Gefäße, ubi bacchabatur aula, cassabant cadi, ins Tollen kam (= übervoll wurde), Plaut. mil. 856. – II) tr.: A) den Bacchusruf ertönen lassen, a) eig.: bacchari euhoe, Catull. 64, 61 u. 255. – b) passiv, v. Örtl. = vom Bacchusruf-, Bacchustanz od. von der Bacchusfeier durchtobt werden od. widerhallen, ita obsoletum sono furenter ab omni parte bacchatur nemus, Santra b. Non. 78, 28: ululatibus Ide bacchatur, Claud. rapt. Proserp. 1, 206: bes. Partiz., te, bacchate Cithaeron, Stat. Theb. 4, 371: bacchata iugis (auf seinen Gebirgen) Naxos, Verg. Aen. 3, 125: virginibus bacchata Lacaenis (von lakon. J.) Taygeta, Verg. georg. 2, 487: u. so Dindyma sanguineis famulûm bacchata lacertis, Val. Flacc. 3, 20. – B) in bacchantischer od. wilder Begeisterung dichten, carmen, Iuven. 6, 636.

    lateinisch-deutsches > bacchor

  • 12 bacchor

    bacchor, ātus sum, ārī (Bacchus), I) intr.: A) eig., das Bacchusfest begehen, -feiern, Baccha bacchans, Plaut. Amph. 703: cum alqo, Plin. 3, 8: u. im Gleichnis, non ego sanius bacchabor (will lustiger schwärmen) Edonis, Hor. carm. 2, 7, 27. – dah. bacchantēs = Bacchae, Bacchantinnen, bacchantum voce, Ov. met. 3, 703: bacchantum ritu, ibid. 7, 258: similes bacchantibus, Curt. 8, 10 (36), 15: bacchantium lusus, Curt. 9, 10 (42), 24. – B) übtr.: a) übh. v. Menschen, bacchantisch schwärmen, jauchzen, frohlocken, lärmen, toben, rasen, wüten, bacchans et grassans, ein rasender Wüterich, Suet.: tum baccharis, tum furis, Cic.: quibus gaudiis exsultabis? quanta in voluptate bacchabere? Cic.: bacch. in vestra caede, Cic.: tantā in illos caede, Vulg. iudic. 20, 25: auch umherschwärmen, umhertollen = schwärmend-, rasend-, wild umherschweifen, -umherirren, in magnis montibus passim, Lucr.: totam per urbem, Verg.: medias Italûm per urbes, Verg.: per convivia et balneas, Lampr.: omne per latus Italiae ferro et igni, Claud. – b) vom feurigen Redner od. seiner Rede, eos... furere et bacchari arbitraretur, für überbegeisterte u. taumelnde Schwärmer hält, Cic. Brut. 276: dicendi genus... quod inanibus locis bacchatur, sich bacchantisch gebärdet, herumrast, Quint. 12, 10, 76. – v. der in Begeisterung versetzten
    ————
    Wahrsagerin, rasen, in antro, Verg. Aen. 6, 78: ebenso vom Dichter, in bacchantischer Begeisterung schwelgen, ad aras, Stat. silv. 1, 2, 258. – c) v. lebl. Gegenständen: α) = daher(heran-, herab-)rasen, -toben, -tosen, vom Winde, Hor. u. Ov.: v. Regen, Val. Flacc.: v. Gerüchte, fama bacchatur per urbem, Verg. – β) scherzh. v. einem vollgefüllten Gefäße, ubi bacchabatur aula, cassabant cadi, ins Tollen kam (= übervoll wurde), Plaut. mil. 856. – II) tr.: A) den Bacchusruf ertönen lassen, a) eig.: bacchari euhoe, Catull. 64, 61 u. 255. – b) passiv, v. Örtl. = vom Bacchusruf-, Bacchustanz od. von der Bacchusfeier durchtobt werden od. widerhallen, ita obsoletum sono furenter ab omni parte bacchatur nemus, Santra b. Non. 78, 28: ululatibus Ide bacchatur, Claud. rapt. Proserp. 1, 206: bes. Partiz., te, bacchate Cithaeron, Stat. Theb. 4, 371: bacchata iugis (auf seinen Gebirgen) Naxos, Verg. Aen. 3, 125: virginibus bacchata Lacaenis (von lakon. J.) Taygeta, Verg. georg. 2, 487: u. so Dindyma sanguineis famulûm bacchata lacertis, Val. Flacc. 3, 20. – B) in bacchantischer od. wilder Begeisterung dichten, carmen, Iuven. 6, 636.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > bacchor

  • 13 crucio

    crŭcĭo, āvi, ātum, 1, v. a. [crux].
    I.
    Orig., to put to death on the cross, to crucify (only in eccl. Lat.), Lact. Mort. Pers. 2, 1.—
    II.
    In gen., to put to the rack, to torture, torment (freq. and class., esp. in the signif. B.).
    A.
    Physically:

    cum vigiliis et fame cruciaretur,

    Cic. Fin. 2, 20, 65:

    tribunos militum verberatos servilibusque omnibus suppliciis cruciatos trucidando occidit,

    Liv. 29, 18, 14 Drak. N. cr.:

    cum cruciabere dirae Sanguine serpentis,

    Ov. M. 2, 651:

    cruciataque diris Corpora tormentis,

    id. ib. 3, 694 al.:

    qui advehuntur quadrupedanti crucianti canterio,

    i. e. torturing the rider by its uneasy motion, Plaut. Capt. 4, 2, 34.—
    2.
    Transf. of inanimate things:

    terra ferro, ligno, igni, lapide, fruge omnibus cruciatur horis,

    Plin. 2, 63, 63, § 157; so,

    aes cruciatur in primis accensumque restinguitur sale,

    id. 33, 3, 20, § 65.—
    B.
    Mentally.
    (α).
    Act.:

    graviter adulescentulum,

    Ter. Heaut. 5, 5, 1; id. Eun. 2, 3, 93; Hor. S. 1, 10, 78 al.:

    officii me deliberatio cruciat cruciavitque adhuc,

    Cic. Att. 8, 15, 2:

    ut ipsus sese cruciat aegritudine!

    Plaut. Bacch. 3, 3, 89:

    ne crucia te, obsecro, anime mi,

    Ter. Eun. 1, 2, 15; cf. Hor. S. 1, 2, 22:

    quos major sollicitudo cruciat,

    Just. 6, 3, 9:

    illud me cruciat, quod, etc.,

    Mart. 11, 94, 5. —So pass.:

    tanto dolore cruciatus est,

    Just. 12, 13, 9.—
    (β).
    Medial (only in Plaut. and Ter.), to afflict one's self, to grieve, be afflicted:

    ut miserae matres cruciantur!

    Plaut. Truc. 2, 5, 2; cf.:

    crucior miser,

    Ter. And. 5, 2, 10; with acc. and inf.:

    crucior me lapidem non habere, ut, etc.,

    Plaut. Capt. 3, 4, 68; Ter. Heaut. 4, 2, 6; and with acc. of neutr. pron.:

    istuc crucior, a viro me tali abalienarier,

    Plaut. Mil. 4, 8, 11; id. Trin. 5, 2, 46.

    Lewis & Short latin dictionary > crucio

  • 14 Огнем и железом

    Латинско-русский словарь крылатых слов и выражений > Огнем и железом

  • 15 ferrum

    ferrum, i, n. [st2]1 [-] fer. [st2]2 [-] objet en fer: glaive, épée, lance, couteau, hache, chaîne, ciseaux... [st2]3 [-] dureté de coeur, insensibilité. [st2]4 [-] Ov. patience, fermeté. [st2]5 [-] guerre.    - nascitur ibi in maritimis regionibus ferrum, Caes.: il y a là du fer dans les régions maritimes.    - in pectore ferrum gerit, Ov.: il a un coeur de fer.    - ferro flammaque (ferro ignique): par le fer et par le feu.    - C. Marium e civili ferro eripuerunt: ils arrachèrent C. Marius à la guerre civile.    - qui videret ferrum suum in igni esse, Sen. (prov.): voyant qu'il s'agissait de lui (qu'il était sur le tapis).
    * * *
    ferrum, i, n. [st2]1 [-] fer. [st2]2 [-] objet en fer: glaive, épée, lance, couteau, hache, chaîne, ciseaux... [st2]3 [-] dureté de coeur, insensibilité. [st2]4 [-] Ov. patience, fermeté. [st2]5 [-] guerre.    - nascitur ibi in maritimis regionibus ferrum, Caes.: il y a là du fer dans les régions maritimes.    - in pectore ferrum gerit, Ov.: il a un coeur de fer.    - ferro flammaque (ferro ignique): par le fer et par le feu.    - C. Marium e civili ferro eripuerunt: ils arrachèrent C. Marius à la guerre civile.    - qui videret ferrum suum in igni esse, Sen. (prov.): voyant qu'il s'agissait de lui (qu'il était sur le tapis).
    * * *
        Ferrum, huius ferri. Plin. Fer.
    \
        Absumere ferro aliquem. Virg. Tuer d'un glaive.
    \
        Accipere ferrum pectoribus. Sil. Recevoir un coup d'espee en la poictrine.
    \
        Adegit ferrum in viscera. Sil. Il a fourré dedens les entrailles.
    \
        Ardens ferrum. Valer. Flac. Reluisant et flamboyant.
    \
        Collapsus ferro. Virg. Qui tombe mort, et tué d'un glaive.
    \
        Condit ferrum sub aduerso pectore. Virgil. Il cache et met dedens.
    \
        Consumere ferrum pectore. Stat. Recevoir l'espee dedens la poictrine, Quand on ha la poictrine traversee d'un coup d'espee.
    \
        Demetere aliquid ferro. Horat. Abbatre, Copper.
    \
        Demittere ferrum in artus. Ouid. Fourrer tout dedens.
    \
        Detegere ferrum. Lucan. Desgainer.
    \
        Elicere ferrum e terrae cauernis. Cic. Tirer hors.
    \
        Eripere ferrum vagina. Virgil. Desgainer.
    \
        Exigere spiritum ferro. Senec. Se tuer.
    \
        Exegit ferrum per viscera domini. Lucan. Il a poulsé ou fourré son espee à travers de, etc.
    \
        Hausit pectora ferro. Ouid. Il luy a fourré l'espee dedens la poictrine.
    \
        Immori ferro. Senec. Mourir sur une espee.
    \
        Incumbere ferro. Ouid. Se jecter sur la poincte d'une espee, S'enferrer.
    \
        Ferro semet induere. Senec. S'enferrer d'une espee.
    \
        Instructi ferro. Virgil. Garniz.
    \
        Mergere ferrum iugulo. Senec. Fourrer dedens la gorge.
    \
        Moliri ferrum in aliquem. Ouid. Lever pour frapper aucun.
    \
        Petere aliquem ferro. Ouid. Envahir, Assaillir.
    \
        Reponere ferrum. Stat. Rengainer, Remettre en la gaine.
    \
        Resoluit iugulum ferro. Ouid. Coppe la gorge.
    \
        Retundere ferrum iugulis. Lucan. Reboucher.
    \
        Stringere ferrum. Stat. Desgainer.
    \
        Superare ferrum duritia. Ouid. Estre plus dur que fer.
    \
        Traiecta ferro pectora. Virg. Percé tout oultre.

    Dictionarium latinogallicum > ferrum

  • 16 ignis

    īgnis, is, Abl. e u. ī, m. (altind. agnī-h), das Feuer, I) eig.: A) im engern Sinne: 1) im allg.: ignis aëre purior, Ov.: ignis multus, Caes.: vivus ignis, lebendiges Feuer = brennende Kohlen, Vell.: e cavernis maris ignium eruptio, Sen.: versare in igne, am F., Hor.: ignem concipere od. comprehendere, Feuer fangen, Cic. u. Caes.: ignem accendere, Verg.: ignem ab igne capere, Feuer (Licht) am Feuer (Lichte) anzünden, Cic.: operibus ignem inferre, Caes.: alqm igni cremare, necare, interficere, Caes.: dare alimenta igni, Curt.: dare alqd igni, Val. Flacc., ignibus, Prop.: ferro ignique, s. ferrumno. II, 2. – aestivi ignes, Prop.: illi sempiterni ignes, quae sidera et stellas vocatis, Cic.: malleoli ignesque, Feuerstoffe, Auct. b. Alex. – im Bilde, von verderbenbringenden Zuständen od. Pers., die Flamme, der Brand, quem ille obrutum ignem reliquerit, ita ut toties novum ex improviso incendium daret, eum se exstincturum, Liv.: ne parvus hic ignis incendium ingens exsuscitet, Liv.: et Syphacem et Carthaginienses, nisi orientem illum ignem oppressissent, ingenti mox incendio arsuros, Liv. – 2) insbes.: a) die Feuersbrunst, pluribus simul locis, et iis diversis, ignes coorti sunt, Liv. 26, 27, 5: idem annus gravi igni urbem affecit (suchte heim), Tac. ann. 6, 45. – b) das Wachtfeuer, ignes Thessali, Hor.: ignes fieri prohibuit, Caes.: ignibus exstinctis, Liv. – c) der Feuerbrand, Plur., ignibus armata ingens multitudo facibusque ardentibus tota collucens, Liv.: instrumenta necis ferrumque ignesque parantur, Ov. – d) die Flamme des Scheiterhaufens, der brennende Scheiterhaufen, in ignem ponere, Ter.: alienis ignibus ardent, Ov.: ignes supremi, Begräbnisflamme, Ov. – e) der Feuerstrahl = Blitzstrahl, der Blitz, ignis coruscus, Hor.: Plur., ignes trisulci, rutili, Ov.: elisi nubibus, Ov.: saevi (v. einem Blitz), Ov. – f) das Feuer, Licht der Gestirne, ignes curvati lunae, feurige Sichel, Hor.: ignes minores, die kleinern Lichter des Himmels, die Sterne, Hor. – B) im weitern Sinne: a) die Glut, Hitze, ignes solis, Ov.: u. so siderei, Phoebei, Ov.: diurni, die Tagesglut, Ov.: aëris, Ov. – b) das Feuer, der Glanz, Schimmer, das Funkeln, der Gestirne, Hor.: der Edelsteine, Mart.: der Metalle, Claud.: der Augen, Cic. Tim. 49. – c) das Feuer der Wangen, die Röte, Cic. Tim. 40 M. Stat. Ach. 1, 516: dah. sacer ignis, die sogenannte »Rose«, das »Antoniusfeuer«, od. sonst heftige Entzündungen des Körpers, Verg.: von der Rose (erysipelas) unterschieden, Cels. – II) übtr.: 1) im allg.: quidam divinus ignis ingenii et mentis, Cic. fr.: huic ordini novum ignem subieci, d.i. Grund zum Hasse, Cic.: igni spectatus, der die Feuerprobe ausgehalten, Cic.: ebrietas ignis in igne fuit, der Rausch goß Öl in das Feuer, Ov. – 2) insbes., das leidenschaftliche Feuer, die Glut, a) die Glut der Begeisterung, aetherii ignes, Ov. fast. 1, 473: laurigeri ignes, Stat Ach. 1, 509. – b) das Feuer, die Glut der Liebe, die Liebe, Hor. u. Ov.: castissimi ignes Porciae, Val. Max.: secundus, Liebe, Ehe, Prud.: miseram tuis dicens ignibus uri, Hor. – meton., die Flamme = die geliebte Person selbst (vgl. Prisc. de XII vers. Aen. § 62), Hor. epod. 14, 13: meus ignis, Verg. ecl. 3, 66. Ov. am. 2, 16, 11: tuus ignis, Ov. am. 3, 9, 50. – c) die Zornesglut, Wut, exarsere ignes animo, Verg. Aen. 2, 575: saevos irarum concipit ignes, Val. Flacc. 1, 748. – / Über die Ablative igne u. ignī s. Neue-Wagener Formenl.3 1, 340 u. 341 u. Georges Lexik. d. lat. Wortf. S. 333.

    lateinisch-deutsches > ignis

  • 17 ignis

    īgnis, is, Abl. e u. ī, m. (altind. agnī-h), das Feuer, I) eig.: A) im engern Sinne: 1) im allg.: ignis aëre purior, Ov.: ignis multus, Caes.: vivus ignis, lebendiges Feuer = brennende Kohlen, Vell.: e cavernis maris ignium eruptio, Sen.: versare in igne, am F., Hor.: ignem concipere od. comprehendere, Feuer fangen, Cic. u. Caes.: ignem accendere, Verg.: ignem ab igne capere, Feuer (Licht) am Feuer (Lichte) anzünden, Cic.: operibus ignem inferre, Caes.: alqm igni cremare, necare, interficere, Caes.: dare alimenta igni, Curt.: dare alqd igni, Val. Flacc., ignibus, Prop.: ferro ignique, s. ferrum no. II, 2. – aestivi ignes, Prop.: illi sempiterni ignes, quae sidera et stellas vocatis, Cic.: malleoli ignesque, Feuerstoffe, Auct. b. Alex. – im Bilde, von verderbenbringenden Zuständen od. Pers., die Flamme, der Brand, quem ille obrutum ignem reliquerit, ita ut toties novum ex improviso incendium daret, eum se exstincturum, Liv.: ne parvus hic ignis incendium ingens exsuscitet, Liv.: et Syphacem et Carthaginienses, nisi orientem illum ignem oppressissent, ingenti mox incendio arsuros, Liv. – 2) insbes.: a) die Feuersbrunst, pluribus simul locis, et iis diversis, ignes coorti sunt, Liv. 26, 27, 5: idem annus gravi igni urbem affecit (suchte heim), Tac. ann. 6, 45. – b) das Wachtfeuer, ignes Thessali, Hor.: ignes fieri prohibuit, Caes.: ignibus exstinctis,
    ————
    Liv. – c) der Feuerbrand, Plur., ignibus armata ingens multitudo facibusque ardentibus tota collucens, Liv.: instrumenta necis ferrumque ignesque parantur, Ov. – d) die Flamme des Scheiterhaufens, der brennende Scheiterhaufen, in ignem ponere, Ter.: alienis ignibus ardent, Ov.: ignes supremi, Begräbnisflamme, Ov. – e) der Feuerstrahl = Blitzstrahl, der Blitz, ignis coruscus, Hor.: Plur., ignes trisulci, rutili, Ov.: elisi nubibus, Ov.: saevi (v. einem Blitz), Ov. – f) das Feuer, Licht der Gestirne, ignes curvati lunae, feurige Sichel, Hor.: ignes minores, die kleinern Lichter des Himmels, die Sterne, Hor. – B) im weitern Sinne: a) die Glut, Hitze, ignes solis, Ov.: u. so siderei, Phoebei, Ov.: diurni, die Tagesglut, Ov.: aëris, Ov. – b) das Feuer, der Glanz, Schimmer, das Funkeln, der Gestirne, Hor.: der Edelsteine, Mart.: der Metalle, Claud.: der Augen, Cic. Tim. 49. – c) das Feuer der Wangen, die Röte, Cic. Tim. 40 M. Stat. Ach. 1, 516: dah. sacer ignis, die sogenannte »Rose«, das »Antoniusfeuer«, od. sonst heftige Entzündungen des Körpers, Verg.: von der Rose (erysipelas) unterschieden, Cels. – II) übtr.: 1) im allg.: quidam divinus ignis ingenii et mentis, Cic. fr.: huic ordini novum ignem subieci, d.i. Grund zum Hasse, Cic.: igni spectatus, der die Feuerprobe ausgehalten, Cic.: ebrietas ignis in igne fuit, der Rausch goß Öl in das Feuer, Ov. – 2) insbes., das leidenschaftliche
    ————
    Feuer, die Glut, a) die Glut der Begeisterung, aetherii ignes, Ov. fast. 1, 473: laurigeri ignes, Stat Ach. 1, 509. – b) das Feuer, die Glut der Liebe, die Liebe, Hor. u. Ov.: castissimi ignes Porciae, Val. Max.: secundus, Liebe, Ehe, Prud.: miseram tuis dicens ignibus uri, Hor. – meton., die Flamme = die geliebte Person selbst (vgl. Prisc. de XII vers. Aen. § 62), Hor. epod. 14, 13: meus ignis, Verg. ecl. 3, 66. Ov. am. 2, 16, 11: tuus ignis, Ov. am. 3, 9, 50. – c) die Zornesglut, Wut, exarsere ignes animo, Verg. Aen. 2, 575: saevos irarum concipit ignes, Val. Flacc. 1, 748. – Über die Ablative igne u. ignī s. Neue-Wagener Formenl.3 1, 340 u. 341 u. Georges Lexik. d. lat. Wortf. S. 333.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > ignis

  • 18 ferrum

        ferrum ī, n     iron, C., Cs., H.—Poet.: gerere ferrum in pectore, i. e. cruelty, O.: durior ferro, O.: de duro est ultima (aetas) ferro, O.: ferro duravit saecula, H.—An iron, tool of iron, iron implement: ferro proscindere campum, ploughshare, O.: ferro scindimus aequor, V.: ferro mitiget agrum, axe, H.: Petita ferro belua, dart, H.: aduncum, arrow-head, O.: hastae brevi ferro, head, Ta.: Dextra tenet ferrum, stylus, O.: longos ferro resecare capillos, shears, O.: foedare crinīs Vibratos calido ferro, curling-irons, V.: stridor ferri tractaeque catenae, iron chain, V.—A sword: ferro iter aperiundum est, S.: aut ferro aut fame interire, Cs.: uri virgis ferroque necari, H.: ferro inter se comminus decertare: cernere ferro, V.: ferro regna lacessere, with war, V.: huic urbi ferro ignique minitantur, i. e. with fire and sword: ferunt ferrumque ignemque In Danaas classes, O.: igni ferroque.—Fig., the age of iron: ad ferrum venistis ab auro, O.
    * * *
    iron; any tool of iron; weapon, sword

    Latin-English dictionary > ferrum

  • 19 ignis

    ignis, is (abl. usu. igni; poet. and postAug. igne; so Plin. ap. Charis. p. 98 P.; Charis. p. 33 P.; Prisc. p. 766 P.; and always in Mart., e. g. 1, 21, 5; 4, 57, 6; cf. Neue, Formenl. 1, 223 sq.;

    scanned ignis,

    Verg. E. 3, 66; id. G. 3, 566; Ov. H. 16, 230; Lucr. 1, 663; 853;

    but ignīs,

    Hor. C. 1, 15, 36), m. [Sanscr. agnis, fire; Lith. ugn-is; Slav. ogný; Gr. aiglê, aglaos], fire (com mon in sing. and plur.; cf. flamma, incendium).
    I.
    Lit.:

    lapidum conflictu atque tritu elici ignem videmus,

    Cic. N. D. 2, 9, 25:

    admoto igni ignem concipere,

    id. de Or. 2, 45, 190:

    pati ab igne ignem capere, si qui velit,

    id. Off. 1, 16, 52; cf.:

    datur ignis, tametsi ab inimico petas,

    Plaut. Trin. 3, 2, 53:

    ignis periculum,

    id. Leg. 2, 23, 58; plur. = sing.:

    subditis ignibus aquae fervescunt,

    id. N. D. 2, 10, 27:

    cum omnes naturae numini divino, caelum, ignes, terrae, maria parerent,

    id. ib. 1, 9, 22:

    hisce animus datus est ex illis sempiternis ignibus, quae sidera et stellas vocatis,

    id. Rep. 6, 15:

    ut fumo atque ignibus significabatur,

    Caes. B. G. 2, 7 fin.:

    quod pluribus simul locis ignes coörti essent,

    Liv. 26, 27, 5:

    ignibus armata multitudo, facibusque ardentibus collucens,

    id. 4, 33, 2:

    ignes fieri prohibuit,

    Caes. B. C. 3, 30, 5:

    ignem accendere,

    Verg. A. 5, 4:

    ignem circum subicere,

    Cic. Verr. 2, 1, 27, § 69:

    ignem operibus inferre,

    Caes. B. C. 2, 14, 1:

    ignem comprehendere,

    id. B. G. 5, 43, 2:

    igni cremari,

    id. ib. 1, 4, 1:

    urbi ferro ignique minitari,

    Cic. Phil. 11, 14 fin.:

    ignis in aquam conjectus,

    id. Rosc. Com. 6, 17 et saep.:

    quodsi incuria insulariorum ignis evaserit (opp. incendium inferre),

    Paul. Sent. 5, 3, 6.— Poet.:

    fulsere ignes et conscius aether,

    lightnings, Verg. A. 4, 167; cf.: Diespiter Igni corusco nubila [p. 881] dividens, Hor. C. 1, 34, 6:

    caelum abscondere tenebrae nube una subitusque antennas impulit ignis,

    Juv. 12, 19; 13, 226:

    micat inter omnes Julium sidus, velut inter ignes luna minores,

    i. e. stars, id. ib. 1, 12, 47:

    et jam per moenia clarior ignis Auditur,

    the crackling of fire, Verg. A. 2, 705:

    Eumenidum ignis,

    torches, Juv. 14, 285.—
    2.
    In partic.
    a.
    Sacer ignis, a disease, St. Anthony's fire, erysipelas, Cels. 5, 28, 4; Verg. G. 3, 566; Col. 7, 5, 16.—
    b.
    Aqua et ignis, to signify the most important necessaries of life; v. aqua.—
    B.
    Transf., brightness, splendor, brilliancy, lustre, glow, redness (mostly poet.):

    fronte curvatos imitatus ignes lunae,

    Hor. C. 4, 2, 57; cf.:

    jam clarus occultum Andromedae pater Ostendit ignem,

    id. ib. 3, 29, 17; so of the brightness of the stars, Ov. M. 4, 81; 11, 452; 15, 665;

    of the sun,

    id. ib. 1, 778; 4, 194; 7, 193;

    of Aurora,

    id. ib. 4, 629:

    arcano florentes igne smaragdi,

    Stat. Th. 2, 276; cf. Mart. 14, 109; and:

    acies stupet igne metalli,

    Claud. VI. Cons. Hon. 51:

    cum ignis oculorum cum eo igne qui est ob os offusus,

    redness, blush, Cic. Univ. 14; Stat. Ach. 1, 516.—
    2.
    Firewood, fuel:

    caulis miseris atque ignis emendus,

    Juv. 1, 134.—
    II.
    Trop.
    A.
    (Mostly poet.) The fire or glow of passion, in a good or bad sense; of anger, rage, fury:

    exarsere ignes animo,

    Verg. A. 2, 575:

    saevos irarum concipit ignes,

    Val. Fl. 1, 748; most freq. of the flame of love, love:

    cum odium non restingueritis, huic ordini ignem novum subici non sivistis,

    Cic. Rab. Post. 6, 13:

    laurigerosque ignes, si quando avidissimus hauri,

    raving, inspiration, Stat. Ach. 1, 509:

    quae simul aethereos animo conceperat ignes, ore dabat pleno carmina vera dei,

    Ov. F. 1, 473:

    (Dido) caeco carpitur igni,

    the secret fire of love, Verg. A. 4, 2; so in sing., Ov. M. 3, 490; 4, 64; 195; 675 et saep.; in plur., Hor. C. 1, 13, 8; 1, 27, 16; 3, 7, 11; Ov. M. 2, 410; 6, 492 et saep.; cf.:

    socii ignes,

    i. e. nuptials, Ov. M. 9, 796.—
    2.
    Transf., like amores, a beloved object, a flame (only poet.):

    at mihi sese offert ultro meus ignis, Amyntas,

    Verg. E. 3, 66; Hor. Epod. 14, 13.—
    B.
    Figuratively of that which brings destruction, fire, flame:

    quem ille obrutum ignem (i. e. bellum) reliquerit,

    Liv. 10, 24, 13:

    ne parvus hic ignis (i. e. Hannibal) incendium ingens exsuscitet,

    id. 21, 3, 6; cf.:

    et Syphacem et Carthaginienses, nisi orientem illum ignem oppressissent, ingenti mox incendio arsuros,

    i. e. Masinissa, id. 29, 31, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > ignis

  • 20 sequor

    sĕquor, sĕqui, sĕcūtus sum - tr. -.    - [gr]gr. ἕπω, ἓπομαι (*σέπω, *σέπομαι).    - la forme active sequo, ĕre est attestée par Gell. 18, 9, 8; Prisc. 8, 6, 29 ; passif sequi Her. 3, 3, 5. [st1]1 [-] suivre, aller à la suite, s'attacher à (au pr. et au fig.).    - abi prae, jam ego sequar, Plaut. Am.: va devant, je suivrai.    - sequi procul, Plaut. (sequi magno intervallo, Caes.): suivre de loin.    - non tibi sequendus eram, Ov.: il ne fallait pas m'accompagner.    - sequi praetorem, Hor.: suivre le préteur, escorter le préteur.    - sequi vestigia alicujus, Ov. M. 4: s'attacher aux pas de qqn.    - sequi terga alicujus, Cic.: s'attacher aux pas de qqn.    - sequi aliquid oculis, Virg.: suivre qqch des yeux.    - neque arborum te ulla sequetur, Hor.: et pas un de ces arbres ne te suivra (aux enfers).    - absol. Helvetii secuti, Caes. BG. 1, 24, 4: les Helvètes ayant suivi, cf. Caes. BG. 1, 40.    - sequi naturam ducem, Cic. Lael. 19: suivre la nature comme guide.    - Epicurus, in quibus sequitur Democritum, non fere labitur, Cic. Fin. 1, 18: Epicure, dans les endroits où il suit Démocrite, ne se trompe pas d'ordinaire.    - Panaetius, quem multum in his libris secutus sum, non interpretatus, Cic. Off. 2, 60: Panétius que j'ai beaucoup suivi dans ce traité, sans pourtant le traduire.    - sequi auctoritatem et consilium alicujus, Cic. Fam. 4, 3, 2: suivre l'autorité et les conseils de qqn.    - sequi sententiam, Caes. BC. 1, 2, 6: suivre l'avis de qqn.    - sequi factum alicujus, Caes. BC. 2, 32, 2: suivre la conduite (l'exemple) de qqn.    - nostro sequitur de vulnere sanguis, Virg.: le sang suit le coup que nous portons.    - sudor membra sequebatur, Virg.: la sueur couvrait les membres.    - nares vicinitatem oris secutae sunt, Cic.: les narines ont été placées dans le voisinage de la bouche.    - patrem sequuntur liberi, Liv. 4: les enfants suivent la condition de leur père.    - post gloriam invidia sequitur, Sall. J. 55: l'envie marche à la suite de la gloire.    - damnatum poenam sequi oportebat, ut igni cremaretur, Caes. BG. 1: la peine infligée au condamné était qu'il devait subir le châtiment du feu.    - te fama illa sequetur oppressisse... Sall. Mithr.: s'attachera à toi la gloire d'avoir anéanti... [st1]2 [-] suivre hostilement, poursuivre, courir après.    - sequi aliquem nudo ferro, Ov. M. 6: presser qqn l'épée nue à la main.    - neque prius finem sequendi fecere quam... Caes. BG. 7, 47: et leur poursuite ne cessa pas avant que...    - sequi feras, Ov. M. 2: donner la chasse aux bêtes sauvages.    - nos bella sequuntur, Ov.: la guerre s'acharne après nous.    - sequi hostes, Caes. BG. 1, 22: poursuivre les ennemis.    - finis sequendi, Caes. BG. 7, 17: la fin de la poursuite. [st1]3 [-] suivre (une direction), parcourir en suivant.    - sequi avia cursu, Virg.: s'engager en courant dans des chemins détournés.    - in re publica viam sequi, Cic. Cat. 4: suivre une voie politique.    - rectum sequi, Cic.: marcher dans le droit chemin. [st1]4 [-] se diriger vers; au fig. chercher à atteindre, rechercher, tendre vers, être en quête de, s'attacher, viser à.    - sequi Formias, Epirum, Cic.: aller à Formies, gagner l'Epire.    - illi cogebantur sequi loca demissa ac palustria, Caes. BC. 3, 49: les ennemis étaient forcés de rejoindre les terrains bas et marécageux.    - Italiam non sponte sequor, Virg. En. 4: c'est malgré moi que je poursuis l'Italie.    - sequi florentem cytisum, Virg.: chercher le cytise en fleurs.    - sequi potus calidos, Plin.: rechercher des boissons chaudes, aimer boire chaud.    - sequi lites, Plaut. And. 4, 5, 16: courir après les procès, aimer la chicane.    - sequi hymenaeos, Virg.: prétendre à un hymen.    - sequi amicitiam, Nep.: rechercher l'amitié.    - sequi fasces, Prop.: ambitionner les faisceaux consulaires.    - sequi parvas mercedes, Hor. S. 1, 6, 87: être en quête d'un mince salaire.    - sequi tranquillitatem, Cic.: aspirer à la tranquillité.    - sequi longius adulationem, Tac.: pousser plus loin la flatterie.    - explicemus quid ipsi sequamur, Quint.: montrons l'avantage auquel nous visons. [st1]5 [-] suivre (un exemple, un parti, une opinion), se laisser guider par, se régler sur, se conformer, obéir, adhérer, être attaché à, adopter.    - sequi exemplum: suivre l'exemple.    - vestrum factum omnia municipia sunt secuta, Caes. BC. 2: c'est votre conduite qu'ont imitée tous les municipes.    - sequi optimos, Tac.: se modeler sur les gens de bien.    - sequi Platonem auctorem, Cic.: suivre l'autorité de Platon.    - amicum vel bellum patriae inferentem sequi, Cic. Lael. 12, 43: rester fidèle à un ami lors même qu'il ferait la guerre à son pays.    - sequi officium, Cic.: rester fidèle à son devoir.    - sequi partes, Vell.: embrasser un parti.    - sequi leges, Cic.: se conformer aux lois.    - deos duces sequere, Liv. 41: prends les dieux comme guides.    - horrentem capillum retro sequuntur, Tac.: ils conservent la coutume de retrousser leurs cheveux.    - sequi ardorem militum, Tac.: céder à l'ardeur des soldats.    - hoc minimum ut sequamur, Cic.: pour nous en tenir à ce minimum.    - non existimationem populi sequentur? Cic.: ne s'en référeront-ils pas à l'opinion du peuple? [st1]6 [-] poursuivre (un discours, une lecture); qqf. dire, parler.    - perge sequi interdictum, Cic.: poursuis la lecture de l'ordonnance.    - quid majora sequar? Virg. G. 2, 434: pourquoi mentionner une végétation plus haute?    - sequemur claritates operum, Plin.: je vais parler des effets les plus remarquables.    - sequor disponere causas, Lucr. 5, 529: je continue à exposer les causes.    - cum ipso sum secuta placide ipsa, Plaut.: je lui ai parlé tranquillement en personne. [st1]7 [-] parler après un autre, répondre.    - dicta sic voce secutus, Virg.: il répondit en ces termes. [st1]8 [-] succéder à, venir après; faire suite à un discours.    - luce secutura, Ov.: le jour suivant.    - sequitur hunc annum pax, Liv. 9: cette année est suivie de la paix.    - clamorem res secuta est, Liv.: des cris, on en vint à l'action.    - secuturi nepotes, Ov.: les descendants, la postérité.    - quae sequuntur: ce qui suit, la suite.    - sed sequitur is qui, Cic.: mais en voici venir un qui.    - post illas datas litteras secuta est summa contentio de domo, Cic. Att. 4, 2: après la réception de cette lettre, on en est venu à un violent débat au sujet de ma maison. [st1]9 [-] venir comme conséquence, se rattacher à, résulter de.    - hunc habitum convenientes mores sequebantur, Liv.: à de telles manières se joignaient des moeurs à l'avenant.    - vina quies sequitur, Ov.: l'ivresse amène le sommeil.    - modo ne turpitudo sequatur, Cic. Lael. 17, 61: pourvu qu'il n'en résulte pas de déshonneur. [st1]10 [-] échoir à (comme avantage ou comme charge).    - sequi heredem, Hor.: échoir à un héritier ou incomber à un héritier.    - urbes captae Aetolos sequuntur, Liv. 33, 13, 10: les villes prises sont la part des Etoliens.    - ubi malos praemia sequuntur, Sall.: quand les récompenses sont le partage des mauvais citoyens.    - quid quod, si bonum esset ira, perfectissimum quemque sequeretur? Sen. Ir. 1: *que dire relativement au fait que* = il y a plus, si la colère était un bien, elle reviendrait (échoirait) aux hommes les plus parfaits. [st1]11 [-] suivre de soi-même, venir naturellement, venir facilement, céder sans résistance.    - ipse (ramus) facille sequetur, Virg.: le rameau se détachera sans effort.    - telum non sequitur, Liv. 38, 21, 11: le trait résiste (à la main qui l'arrache).    - cerae manum sequuntur, Stat.: la cire s'assouplit sous les doigts.    - oratio sequetur quocumque torquebis, Cic.: le style se prêtera à toutes les formes.    - laus pulcherrima cum sequitur, non cum arcessitur, Quint. 10, 2, 27: mérite précieux, quand il est spontané et non affecté.    - nec verba sequuntur, Virg.: les paroles font défaut.    - sequitur tropus oratorem, Quint.: le trope est à la discrétion de l'orateur. [st1]12 [-] impers. sequitur.    - sequitur dicere, Dig.: reste à parler de.    - sequitur nihil deos ignorare, Cic. Div. 2: il s'ensuit que les dieux n'ignorent rien.    - sequitur ut...: - [abcl]a - il arrive en conséquence que, il s'ensuit que... - [abcl]b - il s'ensuit que (par conséquent, cela prouve que) - [abcl]c - il faut ensuite que, il reste à.    - sequitur ut doceam: ma tâche est ensuite de montrer (il me reste à montrer).    - num sequitur ut...? Tac.: est-ce une raison pour que...?    - sequitur ut nihil paeniteat, nihil desit, nihil obstet, Cic. Tusc. 5, 18: il s'ensuit qu'on ne connaît ni repentir, ni insuffisance, ni difficulté. ¶ 2 poursuivre, chercher à atteindre a) ; b) sequi Formias, Cic. Att. 10, 18, 2: se diriger vers Formies, chercher à gagner Formies, cf. Cic. Att. 3, 16 ; Caes. BC. 3, 49 ; Virg. En. 4, 361; c) platani umbram sequi, Cic. de Or. 1, 28: rechercher l'ombre d'un platane ; sequi praemia recte factorum, Cic. Mil. 96: rechercher la récompense des belles actions, cf. Cic. Lael. 100; Mur. 55; Rep. 3, 18; Leg. 2, 3; Off. 1, 110; sequi probabilia conjectura, Cic. Tusc. 1, 17: chercher à atteindre la vraisemblance par conjecture II [avec inf.] Lucr. 5, 529, s'attacher à ¶ 3 venir après: a) secutum est bellum Africanum, Cic. Dej. 25: vint ensuite la guerre d'Afrique, cf. Cic. Verr. 3, 190; Tusc. 5, 72; et quae sequuntur, Cic. Or. 184: et le reste, et ce qui suit, cf. Cic. Nat. 2, 110 II sequitur hunc annum nobilis clade Romana Caudina pax, Liv. 9, 1, 1: après cetta année vient la paix Caudine, célèbre par la défaite des Romains II sequitur ut... doceam, Cic. Verr. 3, 163: ma tâche est ensuite de montrer..., cf. Cic. Nat. 2, 80; deinde sequitur, quibus jus sit... Cic. Leg. 3, 40: puis vient la question de savoir quels sont ceux qui ont le droit... ; b) suivre comme conséquence, comme résultat: sequuntur largitionem rapinae, Cic. Off. 2, 54: à la suite de la prodigalité viennent les rapines, cf. Cic. Lael. 74; Off. 1, 160; 3, 19 ; ex eo tempore discordiae secutae sunt, Cic. Off. 2, 80: à partir de ce moment des discordes ont succédé ; c) s'ensuivre logiquement: [avec prop. inf.] sequitur nihil deos ignorare, Cic. Div. 2, 105: il s'ensuit que les dieux n'ignorent rien, cf. Cic. Nat. 2, 75 ; Fat. 28 ; Tusc. 5, 21; [avec ut subj.] Cic. Fin. 2, 24 ; 3, 26 ; Tusc. 5, 53; 5, 67; etc. ¶ 4 suivre de soi-même, céder sans résistance, obéir à une impulsion ; herbae aridae factae celerius rumpuntur quam sequuntur, Varr. R. 1, 47: les plantes devenues sèches se brisent avant que de céder à la main, cf. Virg. En. 6, 146; Liv. 38, 21, 11 II [fig.] Cic. de Or. 3, 176 ; Or. 52 ; non quaesitus est numerus, sed secutus, Cic. Or. 165: le rythme n'a pas été cherché, mais il est venu naturellement, cf. Quint. 10, 2, 27 ; Plin. Ep. 1, 8, 14 ¶ 5 échoir comme possession, tomber en partage: ager urbesque captae Aetolos sequuntur, Liv. 33, 13, 10: les terres et les villes prises tombent en partage aux Etoliens II [formule abrégée d'inscription]: H. M. H. N. S. hoc monumentum heredem non sequitur: ce monument ne fait pas partie de l'héritage, cf. Hor. S. 1, 8, 13.
    * * *
    sĕquor, sĕqui, sĕcūtus sum - tr. -.    - [gr]gr. ἕπω, ἓπομαι (*σέπω, *σέπομαι).    - la forme active sequo, ĕre est attestée par Gell. 18, 9, 8; Prisc. 8, 6, 29 ; passif sequi Her. 3, 3, 5. [st1]1 [-] suivre, aller à la suite, s'attacher à (au pr. et au fig.).    - abi prae, jam ego sequar, Plaut. Am.: va devant, je suivrai.    - sequi procul, Plaut. (sequi magno intervallo, Caes.): suivre de loin.    - non tibi sequendus eram, Ov.: il ne fallait pas m'accompagner.    - sequi praetorem, Hor.: suivre le préteur, escorter le préteur.    - sequi vestigia alicujus, Ov. M. 4: s'attacher aux pas de qqn.    - sequi terga alicujus, Cic.: s'attacher aux pas de qqn.    - sequi aliquid oculis, Virg.: suivre qqch des yeux.    - neque arborum te ulla sequetur, Hor.: et pas un de ces arbres ne te suivra (aux enfers).    - absol. Helvetii secuti, Caes. BG. 1, 24, 4: les Helvètes ayant suivi, cf. Caes. BG. 1, 40.    - sequi naturam ducem, Cic. Lael. 19: suivre la nature comme guide.    - Epicurus, in quibus sequitur Democritum, non fere labitur, Cic. Fin. 1, 18: Epicure, dans les endroits où il suit Démocrite, ne se trompe pas d'ordinaire.    - Panaetius, quem multum in his libris secutus sum, non interpretatus, Cic. Off. 2, 60: Panétius que j'ai beaucoup suivi dans ce traité, sans pourtant le traduire.    - sequi auctoritatem et consilium alicujus, Cic. Fam. 4, 3, 2: suivre l'autorité et les conseils de qqn.    - sequi sententiam, Caes. BC. 1, 2, 6: suivre l'avis de qqn.    - sequi factum alicujus, Caes. BC. 2, 32, 2: suivre la conduite (l'exemple) de qqn.    - nostro sequitur de vulnere sanguis, Virg.: le sang suit le coup que nous portons.    - sudor membra sequebatur, Virg.: la sueur couvrait les membres.    - nares vicinitatem oris secutae sunt, Cic.: les narines ont été placées dans le voisinage de la bouche.    - patrem sequuntur liberi, Liv. 4: les enfants suivent la condition de leur père.    - post gloriam invidia sequitur, Sall. J. 55: l'envie marche à la suite de la gloire.    - damnatum poenam sequi oportebat, ut igni cremaretur, Caes. BG. 1: la peine infligée au condamné était qu'il devait subir le châtiment du feu.    - te fama illa sequetur oppressisse... Sall. Mithr.: s'attachera à toi la gloire d'avoir anéanti... [st1]2 [-] suivre hostilement, poursuivre, courir après.    - sequi aliquem nudo ferro, Ov. M. 6: presser qqn l'épée nue à la main.    - neque prius finem sequendi fecere quam... Caes. BG. 7, 47: et leur poursuite ne cessa pas avant que...    - sequi feras, Ov. M. 2: donner la chasse aux bêtes sauvages.    - nos bella sequuntur, Ov.: la guerre s'acharne après nous.    - sequi hostes, Caes. BG. 1, 22: poursuivre les ennemis.    - finis sequendi, Caes. BG. 7, 17: la fin de la poursuite. [st1]3 [-] suivre (une direction), parcourir en suivant.    - sequi avia cursu, Virg.: s'engager en courant dans des chemins détournés.    - in re publica viam sequi, Cic. Cat. 4: suivre une voie politique.    - rectum sequi, Cic.: marcher dans le droit chemin. [st1]4 [-] se diriger vers; au fig. chercher à atteindre, rechercher, tendre vers, être en quête de, s'attacher, viser à.    - sequi Formias, Epirum, Cic.: aller à Formies, gagner l'Epire.    - illi cogebantur sequi loca demissa ac palustria, Caes. BC. 3, 49: les ennemis étaient forcés de rejoindre les terrains bas et marécageux.    - Italiam non sponte sequor, Virg. En. 4: c'est malgré moi que je poursuis l'Italie.    - sequi florentem cytisum, Virg.: chercher le cytise en fleurs.    - sequi potus calidos, Plin.: rechercher des boissons chaudes, aimer boire chaud.    - sequi lites, Plaut. And. 4, 5, 16: courir après les procès, aimer la chicane.    - sequi hymenaeos, Virg.: prétendre à un hymen.    - sequi amicitiam, Nep.: rechercher l'amitié.    - sequi fasces, Prop.: ambitionner les faisceaux consulaires.    - sequi parvas mercedes, Hor. S. 1, 6, 87: être en quête d'un mince salaire.    - sequi tranquillitatem, Cic.: aspirer à la tranquillité.    - sequi longius adulationem, Tac.: pousser plus loin la flatterie.    - explicemus quid ipsi sequamur, Quint.: montrons l'avantage auquel nous visons. [st1]5 [-] suivre (un exemple, un parti, une opinion), se laisser guider par, se régler sur, se conformer, obéir, adhérer, être attaché à, adopter.    - sequi exemplum: suivre l'exemple.    - vestrum factum omnia municipia sunt secuta, Caes. BC. 2: c'est votre conduite qu'ont imitée tous les municipes.    - sequi optimos, Tac.: se modeler sur les gens de bien.    - sequi Platonem auctorem, Cic.: suivre l'autorité de Platon.    - amicum vel bellum patriae inferentem sequi, Cic. Lael. 12, 43: rester fidèle à un ami lors même qu'il ferait la guerre à son pays.    - sequi officium, Cic.: rester fidèle à son devoir.    - sequi partes, Vell.: embrasser un parti.    - sequi leges, Cic.: se conformer aux lois.    - deos duces sequere, Liv. 41: prends les dieux comme guides.    - horrentem capillum retro sequuntur, Tac.: ils conservent la coutume de retrousser leurs cheveux.    - sequi ardorem militum, Tac.: céder à l'ardeur des soldats.    - hoc minimum ut sequamur, Cic.: pour nous en tenir à ce minimum.    - non existimationem populi sequentur? Cic.: ne s'en référeront-ils pas à l'opinion du peuple? [st1]6 [-] poursuivre (un discours, une lecture); qqf. dire, parler.    - perge sequi interdictum, Cic.: poursuis la lecture de l'ordonnance.    - quid majora sequar? Virg. G. 2, 434: pourquoi mentionner une végétation plus haute?    - sequemur claritates operum, Plin.: je vais parler des effets les plus remarquables.    - sequor disponere causas, Lucr. 5, 529: je continue à exposer les causes.    - cum ipso sum secuta placide ipsa, Plaut.: je lui ai parlé tranquillement en personne. [st1]7 [-] parler après un autre, répondre.    - dicta sic voce secutus, Virg.: il répondit en ces termes. [st1]8 [-] succéder à, venir après; faire suite à un discours.    - luce secutura, Ov.: le jour suivant.    - sequitur hunc annum pax, Liv. 9: cette année est suivie de la paix.    - clamorem res secuta est, Liv.: des cris, on en vint à l'action.    - secuturi nepotes, Ov.: les descendants, la postérité.    - quae sequuntur: ce qui suit, la suite.    - sed sequitur is qui, Cic.: mais en voici venir un qui.    - post illas datas litteras secuta est summa contentio de domo, Cic. Att. 4, 2: après la réception de cette lettre, on en est venu à un violent débat au sujet de ma maison. [st1]9 [-] venir comme conséquence, se rattacher à, résulter de.    - hunc habitum convenientes mores sequebantur, Liv.: à de telles manières se joignaient des moeurs à l'avenant.    - vina quies sequitur, Ov.: l'ivresse amène le sommeil.    - modo ne turpitudo sequatur, Cic. Lael. 17, 61: pourvu qu'il n'en résulte pas de déshonneur. [st1]10 [-] échoir à (comme avantage ou comme charge).    - sequi heredem, Hor.: échoir à un héritier ou incomber à un héritier.    - urbes captae Aetolos sequuntur, Liv. 33, 13, 10: les villes prises sont la part des Etoliens.    - ubi malos praemia sequuntur, Sall.: quand les récompenses sont le partage des mauvais citoyens.    - quid quod, si bonum esset ira, perfectissimum quemque sequeretur? Sen. Ir. 1: *que dire relativement au fait que* = il y a plus, si la colère était un bien, elle reviendrait (échoirait) aux hommes les plus parfaits. [st1]11 [-] suivre de soi-même, venir naturellement, venir facilement, céder sans résistance.    - ipse (ramus) facille sequetur, Virg.: le rameau se détachera sans effort.    - telum non sequitur, Liv. 38, 21, 11: le trait résiste (à la main qui l'arrache).    - cerae manum sequuntur, Stat.: la cire s'assouplit sous les doigts.    - oratio sequetur quocumque torquebis, Cic.: le style se prêtera à toutes les formes.    - laus pulcherrima cum sequitur, non cum arcessitur, Quint. 10, 2, 27: mérite précieux, quand il est spontané et non affecté.    - nec verba sequuntur, Virg.: les paroles font défaut.    - sequitur tropus oratorem, Quint.: le trope est à la discrétion de l'orateur. [st1]12 [-] impers. sequitur.    - sequitur dicere, Dig.: reste à parler de.    - sequitur nihil deos ignorare, Cic. Div. 2: il s'ensuit que les dieux n'ignorent rien.    - sequitur ut...: - [abcl]a - il arrive en conséquence que, il s'ensuit que... - [abcl]b - il s'ensuit que (par conséquent, cela prouve que) - [abcl]c - il faut ensuite que, il reste à.    - sequitur ut doceam: ma tâche est ensuite de montrer (il me reste à montrer).    - num sequitur ut...? Tac.: est-ce une raison pour que...?    - sequitur ut nihil paeniteat, nihil desit, nihil obstet, Cic. Tusc. 5, 18: il s'ensuit qu'on ne connaît ni repentir, ni insuffisance, ni difficulté. ¶ 2 poursuivre, chercher à atteindre a) ; b) sequi Formias, Cic. Att. 10, 18, 2: se diriger vers Formies, chercher à gagner Formies, cf. Cic. Att. 3, 16 ; Caes. BC. 3, 49 ; Virg. En. 4, 361; c) platani umbram sequi, Cic. de Or. 1, 28: rechercher l'ombre d'un platane ; sequi praemia recte factorum, Cic. Mil. 96: rechercher la récompense des belles actions, cf. Cic. Lael. 100; Mur. 55; Rep. 3, 18; Leg. 2, 3; Off. 1, 110; sequi probabilia conjectura, Cic. Tusc. 1, 17: chercher à atteindre la vraisemblance par conjecture II [avec inf.] Lucr. 5, 529, s'attacher à ¶ 3 venir après: a) secutum est bellum Africanum, Cic. Dej. 25: vint ensuite la guerre d'Afrique, cf. Cic. Verr. 3, 190; Tusc. 5, 72; et quae sequuntur, Cic. Or. 184: et le reste, et ce qui suit, cf. Cic. Nat. 2, 110 II sequitur hunc annum nobilis clade Romana Caudina pax, Liv. 9, 1, 1: après cetta année vient la paix Caudine, célèbre par la défaite des Romains II sequitur ut... doceam, Cic. Verr. 3, 163: ma tâche est ensuite de montrer..., cf. Cic. Nat. 2, 80; deinde sequitur, quibus jus sit... Cic. Leg. 3, 40: puis vient la question de savoir quels sont ceux qui ont le droit... ; b) suivre comme conséquence, comme résultat: sequuntur largitionem rapinae, Cic. Off. 2, 54: à la suite de la prodigalité viennent les rapines, cf. Cic. Lael. 74; Off. 1, 160; 3, 19 ; ex eo tempore discordiae secutae sunt, Cic. Off. 2, 80: à partir de ce moment des discordes ont succédé ; c) s'ensuivre logiquement: [avec prop. inf.] sequitur nihil deos ignorare, Cic. Div. 2, 105: il s'ensuit que les dieux n'ignorent rien, cf. Cic. Nat. 2, 75 ; Fat. 28 ; Tusc. 5, 21; [avec ut subj.] Cic. Fin. 2, 24 ; 3, 26 ; Tusc. 5, 53; 5, 67; etc. ¶ 4 suivre de soi-même, céder sans résistance, obéir à une impulsion ; herbae aridae factae celerius rumpuntur quam sequuntur, Varr. R. 1, 47: les plantes devenues sèches se brisent avant que de céder à la main, cf. Virg. En. 6, 146; Liv. 38, 21, 11 II [fig.] Cic. de Or. 3, 176 ; Or. 52 ; non quaesitus est numerus, sed secutus, Cic. Or. 165: le rythme n'a pas été cherché, mais il est venu naturellement, cf. Quint. 10, 2, 27 ; Plin. Ep. 1, 8, 14 ¶ 5 échoir comme possession, tomber en partage: ager urbesque captae Aetolos sequuntur, Liv. 33, 13, 10: les terres et les villes prises tombent en partage aux Etoliens II [formule abrégée d'inscription]: H. M. H. N. S. hoc monumentum heredem non sequitur: ce monument ne fait pas partie de l'héritage, cf. Hor. S. 1, 8, 13.
    * * *
        Sequor, sequeris, sequutus sum, sequi. Terent. Suyvre.
    \
        Amicitiam alicuius sequi. Cic. Entretenir son alliance.
    \
        Amicum sequi. Cic. Faire ce qu'il luy plaist, Luy obeir.
    \
        Authoritatem alicuius sequi. Cic. La suyvre.
    \
        Compendia temporis sequi. Columel. Tascher à n'employer de temps que le moins qu'on peult en quelque chose, Suyvre brieveté, Eviter despense de temps.
    \
        Consuetudinem sequi. Plin. iunior. Faire selon la coustume, Suyvre la coustume.
    \
        Ex fuga aliquem sequi. Caes. Aller apres aucun qui s'enfuit, et fuir avec luy.
    \
        Fames sequuta est. Plin. Est ensuyvie.
    \
        Feras sequi. Ouid. Poursuyvre, Chasser aux bestes sauvages.
    \
        Fidem alicuius sequi. Caesar. Croire à sa parolle, à sa foy et promesse.
    \
        Caesaris fidem sequutus. Caes. A l'adveu de Cesar.
    \
        Fidem Populi Romani sequi. Cicero. Tenir le parti du peuple Romain.
    \
        Fortunam suam sequi. Liu. Suyvre sa fortune.
    \
        Gratiam Caesaris sequi. Caes. Tascher d'estre en son amitié, Pourchasser son amitié.
    \
        Sequi librum lapsum. Plin. iunior. Suyvre pour le recueillir et relever.
    \
        Sequi lites. Terent. Plaider.
    \
        Matrimonium diuitis sequi. Plin. iunior. Suyvre le parti d'une personne riche, et la prendre à mari ou à femme.
    \
        Naturam ducem sequi. Cic. Faire ce que nature nous enseigne.
    \
        Officium sequi. Cic. Faire son debvoir, et y satisfaire, S'acquicter de son debvoir.
    \
        Promissa sequi. Liu. S'attendre aux promesses d'aucun.
    \
        Quaestum et sumptum alicuius sequi. Cic. Ensuyvre sa profession et maniere d'acquerir et de despendre.
    \
        Sectam alicuius sequi. Liu. Tenir ou suyvre son parti.
    \
        Sententiam alicuius sequi. Cic. Estre de son opinion, Tenir ou suyvre son opinion.
    \
        Vtilitates sequi. Cic. Cercher ses prouffits.
    \
        Verbum aliquod sequi. Cic. Prendre un mot à la rigueur, Suyvre le sens de la lettre.
    \
        Vestigiis sequi. Liu. Suyvre pas à pas, ou Suyvre le train et la trace.
    \
        Voce aliquem sequi. Virgil. Suyvre de parolles aucun qui s'en va.
    \
        Sequitur, absolute. Cic. Il s'ensuit.

    Dictionarium latinogallicum > sequor

См. также в других словарях:

  • igni et ferro — (izg. ȉgni ȅt fȅro) DEFINICIJA ognjem i mačem ETIMOLOGIJA lat …   Hrvatski jezični portal

  • Igni et ferro — (lat.), mit Feuer und Schwert …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Igni et ferro — (lat.), mit Feuer und Schwert …   Kleines Konversations-Lexikon

  • Ferro sanantur et igni. — См. Огнем и мечем …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • Franz Borkenau — Infobox Person name = Franz Borkenau caption = birth date = Birth date|1900|12|15 birth place = Vienna, Austria Hungary death date = Death date and age|1957|05|22|1900|12|15 death place = Zurich, Switzerland other names = known for = One of the… …   Wikipedia

  • Otto von Bismarck — Otto Eduard Leopold von Bismarck Retrato de Otto von Bismarck 1875 …   Wikipedia Español

  • EMBDA — seu Emda, urbs Germ. munita, emporiumqueve celebre, ad fluv. Amisiae ostia, Frisiae Occid. caput, alias sub proprio Comite, nunc in ditione Batavorum, 6. mill. Germ. a Groninga in Ort. 15. a Brema in Occas. cum portu commodissimo. Historia urbis… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • TERRA — I. TERRA Antarctica quid sit, non constat, cum nondum detecta sit. Vide Antarcticae regiones, seu quae magis versus Antarcticum circulum extenduntur, et terra Australis. II. TERRA communis ommunis omnium parens, ut caelum Deorum, credita est,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Liste lateinischer Phrasen/I — Lateinische Phrasen   A B C D E F G H I L M N O P Q R S T U V …   Deutsch Wikipedia

  • Ipso facto — Lateinische Phrasen   A B C D E F G H I L M N O P …   Deutsch Wikipedia

  • Список латинских фраз — В Викицитатнике есть страница по теме Латинские пословицы Во многих языках мира, в том числе в …   Википедия

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»