-
81 traho
1)а) тащить, тянуть ( plaustra per montes V); таскать, влечь ( aliquem crinibus V)per me ista pedibus trahantur погов. C — по мне, пропади оно пропадомб) волочить ( Hectorem circum Pergăma O); вести за собой ( exercitum L); с трудом передвигать ( genua aegra V); вытаскивать ( ex puteis aquam C); увлекать, мчать (limum arenamque Sl; trahi studio laudis C)2)а) притягивать ( magnes ferrum trahit Sol); привлекать, вовлекать, склонять ( in suam sententiam L)trahit sua quemque voluptas V — каждого влечёт своё удовольствие, т. е. у всякого свой вкусad Poenos rem t. L — быть настроенным в пользу Карфагенаб) втягивать, завлекать ( Teucros in proelia V)ne pars sincēra trahatur O — чтобы и здоровая часть не оказалась вовлечённой, т. е. поражённой3) отнимать ( partem doloris L); утаскивать, уносить ( praedas L); грабитьt. et rapere Sl — грабить и расхищать4) вытаскивать, вынимать, извлекать (ferrum a, de и e vulnere или corpore O)5) стягивать ( vincla galeae O)t. vultum O — хмуритьсяt. vela V — убирать паруса6) вытягивать, удлинять ( digitos pedum O)t. lanam J — прясть шерсть7) тянуть в разные стороны, раздирать ( factionibus trahi T)8) расточать, растрачивать (pecuniam omnibus modis Sl)9) распределять, делить ( laborem sorte V)10) влечь за собой, причинять, вызывать ( ruinam V)11) отвлекать, отклонять (aliquem ab incepto Sl)12) втягивать (в себя), пить ( pocula fauce H); всасывать ( sucum e terra C); впивать, вдыхать (odorem naribus Ph; auras ore O)suspiria t. difficulter Aug — тяжело дышать13) присваивать (себе), захватывать (regnum L; t. in se munia senatus T); приписывать ( decus alicujus rei ad aliquem L)t. gratiam sibi Just — требовать себе благодарностиt. in se crimen O — брать вину на себяomnia non bene consulta in virtutem trahebantur Sl — всё плохо обдуманное приписывалось доблести14) испускать, издавать ( vocem imo a pectore V)15) выводить, вести ( originem ab aliquo PM)16) извлекать, перенимать, усваивать ( multum ex moribus Sarmatarum T)17) принимать, усваивать, получать (nomen ab aliquo C, O; colorem V, O; molestiam ex aliqua re C); приобретать ( lapidis figuram O)18) обдумывать, обсуждать, взвешивать ( rationes alicujus rei Sl)t. animo или cum animo suo Sl — обдумывать, размышлять19) проводить ( noctem sermone V); влачить ( vitam Ph)t. moram O — тянуть, медлитьt. quiētem Prp — отдыхать, спатьt. laborem V — долго трудиться20)а) откладывать ( omnia Sl); затягивать ( aliquid in serum L)21) растягивать, протяжно произносить ( verba Sil)22) тянуться, длиться ( decem annos Fl) -
82 transmitto
trāns-mitto, mīsī, missum, ere1) пересылать, посылать, переправлять ( equitātum Cs); отправлять ( classem in Siciliam L); перебрасывать ( copias in Euboeam L)3) направлять, пускать ( equum per medium amnem L)4) пропускать ( exercitum per fines suos L); пропускать насквозьimbres non t. PM — быть непроницаемым для дождяtransmittens lumen (acc.) Sen — прозрачный5) вонзать ( ensem per latus SenT)6) передавать, сообщать ( vitia sua Romam Just)7) поручать, вверять, возлагать ( bellum Pompejo C)8) оставлять, завещать ( hereditatem alicui PJ)9) применятьvim in aliquem t. T — применить силу к кому-л.10) перебрасывать, класть поперёк ( tigillum per viam L); наводить ( flumen ponte transmittitur PJ)11) отдавать, посвящать ( noctes opĕri St)suum tempus amicorum temporibus t. C — посвящать своё время интересам друзей12) переправляться, переезжать ( ex Siciliā in Africam L)13) переходить ( flumen ponte T); переплывать (maria C etc.); проходить ( campum cursu V)quantum caeli funda plumbo t. potest O — на расстояние броска свинцового снаряда из пращи14) бросать, перекидыватьtectum lapĭde t. PM — перебросить камень через крышу15) уступать (другим), оставлятьt. Gangem amnem QC — отказаться от завоевания Ганга16) упускать, пропускать ( Junium mensem T)17) провести ( tempus quiete PJ); прожить (vitam per obscurum Sen)18) претерпевать, переносить ( febrium ardorem PJ)19) иметь в своём распоряжении, пользоваться (voluptates PJ; regionis abundantiam PJ) -
83 transpono
trāns-pōno, posuī, positum, ere1) перекладывать, переносить ( aliquem locum huc ex Pisōnis annāli AG); переводить, перемещать ( exercĭtum in Italiam Just) -
84 transveho
1. trāns-veho, vēxī, vectum, ereact.1) перевозить ( exercitum in Britanniam Su); переправлять ( naves plaustris L)2) провозить, проносить мимо (преим. в триумфальном шествии) ( arma spoliaque carpentis L)2. med.-pass. transvĕhi1) переезжать, переправляться ( navibus in Africam Sl)2) проходить, проезжать мимо ( на цензорском осмотре) ( equĭtes transvehuntur C)3) ( о времени) протекать, проходить ( transvectum est tempus T) -
85 trifariam
trifāriam adv. (sc. partem) -
86 valeo
luī, itum, ēre1) быть сильным, крепким (dextrae ad caedendum valent Hirt; imbecillitate aliorum v. C)v. securi VF — хорошо владеть боевой секиройpedibus v. Nep — иметь крепкие ногиv. audītu CC — иметь хороший слухvirtute multum v. C — отличаться высокой доблестьюanimo parum v. Sl — быть слабоумным2) здравствовать, быть здоровым (v. stomăcho J; sanus homo, qui bene valet CC)ut vales? Pl или (impers.) ut valetur? Pl — как твоё здоровье?v. bene (recte) C etc. — хорошо чувствовать себяminus v. C — чувствовать себя неважноvaleas! H — оставь меня в покое!, убирайся!valeat C etc. — прочь, долой (его)!S. V. B. E. E. V. — в начале письма (si vales, bene est; ego (equidem) valeo C etc.)dixisse rebus humanis «v. et plaudĕre» Ap — сказать всем человеческим делам «прощайте и рукоплещите» ( обычное обращение актёра к зрителям в конце комедии)supremum «vale» dicere O — сказать последнее «прости»3)а) быть могущественным, сильнымequitatu v. Cs — иметь сильную конницуv. amīcis C — иметь много друзейv. eloquentiā Nep — обладать большим красноречиемб) превосходить, иметь перевес ( suffragiis Hirt)4) быть влиятельным, пользоваться влиянием, иметь вес (apud populum, apud exercitum Cs, Nep)5) способствовать, содействовать, служить ( invidia valet alicui ad gloriam C)v. ad celeritatem reditūs alicujus C — ускорить чьё-л. возвращение6) получать перевес, входить в силу, приобретать значение ( lex valet C)7)а) иметь возможность, быть в силах, быть в состоянии, мочь, годиться, служить (ad aliquid faciendum C и in aliquid Sen)quae enumerare vales V — всё, что ты был бы в состоянии перечислитьб) ( о лечебных средствах) быть действительным, помогать (contra и adversus aliquid PM, CC)8) иметь силу, иметь отношение, распространяться (haec lex valet in omnes C; hoc in Caesarem non valet C)9) иметь смысл, иметь значение, значить (hoc verbum quid valet? C; definitio in omnes valet C; sine justitiā nihil valebit prudentia C)res plus valent, quam verba Sl — факты важнее словut lex v. C — иметь силу закона11) быть действительным, продолжаться (ultra biennium T)etiam in praeterĭtum v. Q — распространяться и на прошлое -
87 vulgo
I vulgō adv. [ vulgus ]1) в большом количестве, во множестве (ab aliquā re discedere Cs; ad prandiuip invitare C; nasci V)2) всенародно, публично ( aliquid ostendere C)victum v. quaerere Ter — добывать себе пропитание, торгуя собой3) (по)всюду, везде (aliquid loqui audire C, CC); сплошь и рядом, то и дело, обычно (non raro, sed v. evenire C)ea, quae v. recepta sunt Q — общеупотребительные поговоркиv. quod dici solet Ter — как это обычно называетсяII vulgo, āvī, ātum, āre1) делать всеобщим, общедоступным, распространять, переносить, разносить (contagium in alios QC; facĭnus per omnes L; vulgatur fama per urbem V)in omnem exercitum vulgari L — распространиться по всему войску2) объявлять, доводить до сведения всех, распространять, разносить ( famam alicujus rei L); издавать, публиковать (librum Q; carmina T, M); разглашать, рассказывать ( dolorem verbis V)vulgato Agrippinae periculo T — когда распространился слух об опасности, которой подвергалась Агриппинаaliquem vulgo v. Pl — знакомить всех с кем-л3) med.-pass. vulgari смешиваться, общаться, сходиться ( cum aliquo L)4)v. corpus L (pretio AV) — торговать своим телом. — см. тж. vulgatus -
88 καθαρμος
ὅ1) культ. очищениеνίψαι καθαρμῷ τι Soph. — очистить что-л. (от злодеяний)
2) очистительная жертва, средство искупленияκαθαρμὸν τῆς χώρης ποιεῖσθαί τινα Her. — сделать кого-л. искупительной жертвой за страну ( чтобы очистить ее от тяготеющих над ней преступлений);
— (у римлян) καθαρμὸν ποιεῖσθαι τῆς δυνάμεως Polyb., Plut. (лат. lustrare exercitum) производить смотр войску ( чему предшествовало очистительное жертвоприношение)4) мед. очищение или промывание5) физиол. удаление ( из организма), извержение(τῶν περιττωμάτων Arst.)
-
89 comparare
1) приготовинть, производить, составлять: ad obligationem comparandam actum interponere (1. 2 § 5 D. 12, l);utilem actionem comp. (1. 1 D. 13, 4). actio non ideo comparata etc. (1. 17 D. 6, 2);
more majorum ita comparatum (1. 5 D. 2, 1);
2) собирать, pecuniam (1. 45 § 10 D. 49, 14), exercitum (1. 3 D. 48, 4). 3) приобретать, в особ. на основании купли-продажи (1. 14 § 5 D. 4, 2. 1. 25 § 1 D. 5, 3. 1. 70 D. 6, 1). 4) сравнивать, comp. rationes (1. 6 § 1 D. 2, 13); (1. 18 D. 26, 2. 1. 31 pr. D. 39, 5). 5) равняться (1. 32 § 9 D. 4, 8. 1. 152 § 2D. 50, 17).praejudicium comp. (1. 4 C. 1, 18. 1. 6 C. 7, 16).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > comparare
-
90 deserere
покидать, бросать, а) оставлять. des. legationem (1. 1. 2 § 1 D. 50, 7), exercitum (1. 2. 3 D. 48, 4), excubias palatii (1. 10 pr. D. 49, 16); особ. о солдатах: бежать, оставлять знамена;desertor, дезертир (1. 3 pr. § 3. 6. 8. 9. 1. 4 § 9. 14. 1. 5 pr. § 1-4. 1. 14. 15 eod. tit. C. 12, 46);
b) слагать с себя, не принимать более участия в чем, des. negotia peritura (1. 17 § 3 D. 13, 6), pupilli negotia (1. 6 D. 27, 2);
promissum officium (1. 27 § 2 D 17, 1); (1. 4 § 4 1. 5 § 1 D. 2, 11. cf. 1. 16 D. 2, 8);
c) отказаться от предъявления иска, des. litem inchoatam (1. 54 § 1 D. 42, 1. 1. 11 D. 46, 7), querelam (1. 21 pr. D. 5, 2); (1. 31 § 2 D. 3, 5);
deserta causa appellationis (1. 6 C. 7, 43), (1. 6 § 3 D. 50, 2);
poena desertae accusationis (1. 3 C. 3, 26. 1. 3 C. 9, 6);
desertio (1. 1 § 13 D. 48, 16);
desertor = qui destitit ab accusatione (1. 1 § 7. 12 eod.);
d) оставлять, удаляться от, des. revertendi consuetudinem (1. 5 § 5 D. 41, 1);
desertorem studiorum efficere aliquem (§ 2 J. 1, 1);
e) отказаться от права, des. usumfructum (1. 3 § 14 D. 43, 16);
testamentum desertum = destitutum (1. 7. 8 J. 3, 1);
f) опустеть, desertae possessiones;
deserta praedia, loca;
deserti agri (1. 1. 3. 5. 8. C. 11, 58); (1. 4 C. 7, 32);
desertiores partes provinciae (1. 1 § 9 D. 48, 22).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > deserere
-
91 regere
1)научать, руководить, consilio regere aliquem (1. 10 § 7 D. 17, 1. 1. 12 § 2 D. 26, 5. 1. 1 § 3 D. 4, 4. 1. 9 D. 1, 1. 1. 1. 6 § 9. 1. 11 D. 4, 18. 1. 13 § 1 D. 2, 1);2) определять: finium regundorum actio, iudicium, iudex (см. finis s. 1. a.).regens exercitum = dux (1. 12 pr. D. 49, 16).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > regere
-
92 exerceo
, exercui, exercitum, exercere 21) упражнять, развивать, заниматься;2) обучать♦ se exercere или exerceri упражняться
См. также в других словарях:
ARAUSIO — Urbs, Episcopatus et Principatus Galliae, in Provincia a Rhodano milliari, et Avenione 3. circiter milliaribus distat. Varia a Veteribus nomina sortita est, Arausio Cavarum, vel secundanorum, Arausica Civitas, et Arausionensis urbs, quô nomine a… … Hofmann J. Lexicon universale
JOHANNES — I. JOHANNES Bohemiae Rex fortis et astutus, fil. Henr. VII. Imp. ductâ Elizabetâ, filiâ Wenceslai Regis A. C. 1309. electus contra Henr. Carinthiae D. Bohemis, ob saevitiam, intolerabilem, et Pragae cum uxore coronatus est. Dein, patre absente,… … Hofmann J. Lexicon universale
armée — I. Armée, f. penacut. Ores est adjectif et feminin de Armé, comme une femme armée, Mulier armata. Et ores est substantif, et signifie toute l assemblée et puissance d un Prince, Republique ou Capitaine en gens de pied et de cheval, qu il a mis… … Thresor de la langue françoyse
Tarraconense — Para las distintas provincias eclesiásticas que han llevado ese nombre, véase Provincia Eclesiástica Tarraconense. Tarraconense Provincia del Imperio romano … Wikipedia Español
Legio X Gemina — Escudo de la Legio X Gemina a principios del siglo V, según la Notitia Dignitatum occ. Activa Desde el 70 a. C. hasta el siglo V … Wikipedia Español
EXERCITUS — militum multitudo est, quae palam fines hosticos ausit invadere. Quod enim furto fit aut latrocinantium more, et quod iusto fir exercitu, passim opponunt Historici. Quare pro viribus hotium aestimandum, quae copiae exercitum faciant. Et quidem… … Hofmann J. Lexicon universale
GLUTINUM — in re chartaria magni usus. Et quidem ratio chartae ex papyro olim conficiendae haec erat: Papyrus solebat dispesci in tenues philuras, iis acu a se invicem separatis, va ut suo quaeque ordine detraherentur. Sic dein separatae, ad modum cratis… … Hofmann J. Lexicon universale
LUSTRUM — Romanis proprie quinque Annos solidos significat, sine respectu praecedentis Lustri. Ovid. Fast. l. 3. v. 165. Hic anni modus est; in Lustrum accedere debet Quae consumatur partibus, unae dies. Vide quoque infra Olympias. A lustrando: quod semel… … Hofmann J. Lexicon universale
charge — Charge, ou fardeau, Onus. Une charge et charté, Vehes, vehis. La charge qu on baille à aucun pour faire quelque chose, Actus, Mandatum, Ministerium, Negotium, Onus. Toute charge qu on prend, ou qu on baille à faire, Prouincia. Une charge… … Thresor de la langue françoyse
Gnaeus Julius Agricola — Infobox Military Person name=Gnaeus Julius Agricola lived=June 13 40 August 23, 93 placeofbirth=Gallia Narbonensis placeofdeath=Gallia Narbonensis caption=A statue of Agricola erected at the Roman Baths at Bath in 1894 nickname= allegiance=Roman… … Wikipedia
Tapiz de Bayeux — Representación del cometa Halley en la escena XXXII del Tapiz de Bayeux. La inscripción en latín dice Isti mirant stella El tapiz de Bayeux /ba jø/, también conocido en Francia como Tapiz de la reina Matilde (en francés: Tapisserie de Bayeux, en… … Wikipedia Español