-
1 emergo
ē-mergo, mersī, mer sum, ere1) вынырнуть, выплыть ( e palūde L и paludibus T); выходить, появляться (ex saltibus in campos L; flos emergit e caule PM)2) вытекать, явствовать, следовать3) возникать (fama emersit V; bellum emersit C)4) выпутываться, вывёртываться (ex judicio C)5) подниматься, восходить ( sol emergens T)emersae in lucem noctes O — ночи, близящиеся к рассвету6) оправляться, приходить в себя (e. ex mendicitate C; ab admiratione L)7) выводить наружу, поднимать ( e gurgĭte vultus Ctl)8) ( чаще e. se или emergi) выходить, выплывать, выбираться, вынырнуть ( emergi e flumine C)e. se ex mălis Ter, Nep — выпутаться из бедhaud facile emergunt, quorum virtutibus obstat res angusta domi J — нелегко подняться тем, чьи способности скованы нуждой -
2 emergo
ēmergo, ĕre, ēmersi, ēmersum [st1]1 - tr. - faire sortir, élever (au-dessus), faire apparaître. - emergere se: sortir, s'élever, apparaître, émerger. - pars sese emergit in astra, Manil. 5, 198: une partie monte dans les cieux. - emergere se ex malis, Nep.: sortir du malheur. - ut possim rerum tantas emergere moles, Manil. 1, 116: pour me tirer avec bonheur d'un sujet aussi difficile. - emergi, passif: sortir de. [st1]2 - intr. - [abcl][b]a - sortir de l'eau. - [abcl]b - sortir de, s'élever, se lever, apparaître, se montrer. - [abcl]c - se tirer de.[/b] - equus emersit e flumine, Cic. Div. 2, 31: le cheval sortit du fleuve. - ex peculatus judicio emergere, Cic.: se tirer d’un procès pour péculat (pour malversation). - ex mendicitate emergere, Cic. Vatin. 9: sortir de la misère. - ex sermone emersit, Cic. Cael. 31.75: il s'est débarrassé de cette réputation. - tantis sceleris indicium per Fulviam emersit, Flor. 4, 1, 6: un tel attentat fut dénoncé par Fulvie. - ex quo magis emergit, quale sit decorum illud, Cic. Off. 1, 31: d'où l'on voit plus clairement ce qu'est cette bienséance. - voir emersus.* * *ēmergo, ĕre, ēmersi, ēmersum [st1]1 - tr. - faire sortir, élever (au-dessus), faire apparaître. - emergere se: sortir, s'élever, apparaître, émerger. - pars sese emergit in astra, Manil. 5, 198: une partie monte dans les cieux. - emergere se ex malis, Nep.: sortir du malheur. - ut possim rerum tantas emergere moles, Manil. 1, 116: pour me tirer avec bonheur d'un sujet aussi difficile. - emergi, passif: sortir de. [st1]2 - intr. - [abcl][b]a - sortir de l'eau. - [abcl]b - sortir de, s'élever, se lever, apparaître, se montrer. - [abcl]c - se tirer de.[/b] - equus emersit e flumine, Cic. Div. 2, 31: le cheval sortit du fleuve. - ex peculatus judicio emergere, Cic.: se tirer d’un procès pour péculat (pour malversation). - ex mendicitate emergere, Cic. Vatin. 9: sortir de la misère. - ex sermone emersit, Cic. Cael. 31.75: il s'est débarrassé de cette réputation. - tantis sceleris indicium per Fulviam emersit, Flor. 4, 1, 6: un tel attentat fut dénoncé par Fulvie. - ex quo magis emergit, quale sit decorum illud, Cic. Off. 1, 31: d'où l'on voit plus clairement ce qu'est cette bienséance. - voir emersus.* * *Emergo, emergis, emersi, emersum emergere. Cic. Sourdre hors l'eaue et se monstrer.\Posteaquam emergere authoritatem vestram a fluctibus illis seruitutis vidit, etc. Cic. Sortir hors, Eschapper.\Emergere e patrio regno. Cic. Saillir hors.\Emergere ex iudicio peculatus. Cic. Eschapper.\Emergere ex mendicitate. Cic. Sortir hors de povreté.\Emergere ex aliquo negotio. Cic. Se despestrer de quelque affaire, et en sortir hors.\Emerseram commode ex Antio in Appiam. Cic. J'estoye sorti.\Emergere vtero infans dicitur. Plin. Sortir hors.\Emersit e mari insula. Plin. S'est apparue et monstree.\Quum ventus emersit. Plin. Quand le vent a trouvé issue, et est sorti hors des cavernes.\Emergere, et se ad frugem bonam recipere. Cic. Se retirer des voluptez et delices.\Ad summas emergere opes. Lucret. Monter et parvenir.\Emergi, Impersonale. Terent. Tot res repente circunuallant, vnde emergi non potest. D'où on ne se peult retirer. -
3 emergo
ē-mergo, mersī, mersum, ere, I) tr. auftauchen machen od. lassen, freti candenti e gurgite vultus, von den Nerëiden, Catull. 64, 14: tibiae eius pustulas emerserunt, Greg. Tur. hist. Franc. 6, 15. p. 259, 11. – dah. emergere se od. emergi, auftauchen, aus einer verbergenden Tiefe (Wasser usw.) emporkommen, zum Vorschein kommen, A) eig.: serpens se emergit, Cic.: emersus e flumine, Cic.: ex profunda emersus palude, Liv. – B) übtr., emporkommen, befreit werden, sich losmachen, emergere se ex malis, Ter. u. Nep.: in apertos campos emersit, rettete sich, Liv.: velut emerso ab admiratione animo, als hätten sie sich von ihrem tiefen Staunen erholt, Liv. – II) intr. auftauchen, emportauchen, emporkommen, zum Vorschein kommen, A) eig.: equus ex flumine emersit, Cic.: cum foramine e terra emersisset, Vell.: navigia fundo emergunt, Sall. fr.: multa cum caede suorum aegre in apertos campos emersit, konnte mit Mühe sich durchschlagen in usw., Liv.: vom Aufgang der Sonne u. der Gestirne, Tac. u. Plin. – B) übtr.: 1) emportauchen, aus einer üblen Lage sich erholen, von etwas loskommen, sich losmachen, hāc autem re incredibile est quantum civitates emerserint, neu aufgelebt haben, Cic.: em. ex iudicio peculatus, Cic.: ex paternis probris ac vitiis, Cic.: emersisse civitatem ex obnoxia pace, Liv.: in profundum ultimarum miseriarum abiectus ex ipso vitae discrimine beneficio maiestatis emersit, Val. Max. – 2) emporkommen, emporsteigen, ad summas opes, Lucr.: in quod iam emersissent fastigium, Vell. – 3) zum Vorschein kommen, sichtbar werden, sich zeigen, erhellen, emergit rursum dolor, Cic.: fama, rumor emergit mit folg. Acc. u. Infin., Vopisc.: tanti sceleris indicium per Fulviam emersit, kam an den Tag, Flor.: ex quo magis emergit, quale sit decorum illud, Cic.
-
4 emergo
ē-mergo, mersī, mersum, ere, I) tr. auftauchen machen od. lassen, freti candenti e gurgite vultus, von den Nerëiden, Catull. 64, 14: tibiae eius pustulas emerserunt, Greg. Tur. hist. Franc. 6, 15. p. 259, 11. – dah. emergere se od. emergi, auftauchen, aus einer verbergenden Tiefe (Wasser usw.) emporkommen, zum Vorschein kommen, A) eig.: serpens se emergit, Cic.: emersus e flumine, Cic.: ex profunda emersus palude, Liv. – B) übtr., emporkommen, befreit werden, sich losmachen, emergere se ex malis, Ter. u. Nep.: in apertos campos emersit, rettete sich, Liv.: velut emerso ab admiratione animo, als hätten sie sich von ihrem tiefen Staunen erholt, Liv. – II) intr. auftauchen, emportauchen, emporkommen, zum Vorschein kommen, A) eig.: equus ex flumine emersit, Cic.: cum foramine e terra emersisset, Vell.: navigia fundo emergunt, Sall. fr.: multa cum caede suorum aegre in apertos campos emersit, konnte mit Mühe sich durchschlagen in usw., Liv.: vom Aufgang der Sonne u. der Gestirne, Tac. u. Plin. – B) übtr.: 1) emportauchen, aus einer üblen Lage sich erholen, von etwas loskommen, sich losmachen, hāc autem re incredibile est quantum civitates emerserint, neu aufgelebt haben, Cic.: em. ex iudicio peculatus, Cic.: ex paternis probris ac vitiis, Cic.: emersisse civitatem ex obnoxia pace, Liv.: in profundum ultimarum miseriar-————um abiectus ex ipso vitae discrimine beneficio maiestatis emersit, Val. Max. – 2) emporkommen, emporsteigen, ad summas opes, Lucr.: in quod iam emersissent fastigium, Vell. – 3) zum Vorschein kommen, sichtbar werden, sich zeigen, erhellen, emergit rursum dolor, Cic.: fama, rumor emergit mit folg. Acc. u. Infin., Vopisc.: tanti sceleris indicium per Fulviam emersit, kam an den Tag, Flor.: ex quo magis emergit, quale sit decorum illud, Cic. -
5 emergo
ē-mergo, si, sum, 3, v. a. and n.I.Act., to bring forth, bring to light, raise up (very rare; mostly with se, or pass. in mid. sense), to come forth, come out, to rise up, emerge (not in Plaut., Caes., Verg., or Hor.).A.Lit.:B.emersere e gurgite vultus Nereides,
Cat. 64, 14:ex undis Cancri pars sese emergit in astra,
Manil. 5, 198;se torrens imo hiatu,
Auct. Aetn. 118:se lux pelago,
Avien. Perieg. 126:tibi (somnianti) subito sum visus emersus e flumine,
Cic. Div. 2, 68; so,emersus e palude,
Liv. 1, 13:emersus paludibus,
Tac. A. 1, 65.— Poet.:cernis et emersas in lucem tendere noctes,
Ov. M. 15, 186;nox emersa,
id. F. 3, 399.—Trop., to extricate or free one's self, to raise one's self up, to rise:II. A.sese ex malis,
Ter. And. 3, 3, 30 Ruhnk.; so Nep. Att. 11, 1:homo emersus subito ex diuturnis tenebris lustrorum ac stuprorum,
Cic. Sest. 9; cf.:tu emersus e caeno,
id. Vatin. 7, 17:velut emerso ab admiratione animo,
Liv. 8, 7 fin. —Once perh. act.:ut possim rerum tantas emergere moles,
Manil. 1, 116.—Far more freq. and class.,Lit.1.In gen.:2.equus emersit e flumine,
Cic. Div. 2, 31 fin.:e vadis,
id. Cael. 21:ex alto,
id. Fin. 4, 23, 64:de paludibus,
Liv. 22, 3:ab infima ara (anguis),
Cic. Div. 1, 33, 72:sub exsistentibus glebis (pisces),
Liv. 42, 2: extra aquam Plin. 13, 18, 32, § 109; 2, 88, 89, § 203:foras (with exsilire),
Lucr. 2, 200:ad ortus,
id. 5, 697:in suam lucem (luna),
Liv. 44, 37 et saep.:ex Antiati in Appiam ad Tres Tabernas,
to get away, escape, Cic. Att. 2, 12, 2; cf.:e patrio regno (with Cappadociae latebris se occultare),
id. de Imp. Pomp. 3:aegre in apertos campos (Manlius),
Liv. 21, 25 al. — Absol.:aves, quae se in mari mergerent: quae cum emersissent, etc.,
Cic. N. D. 2, 49; cf. id. Fin. 3, 14 fin.: sol. id. Arat. 76 (also, id. N. D. 2, 44, 113); Tac. G. 45; cf.stellae,
Plin. 2, 14, 11, § 58 al. — Impers. tot res repente circumvallant, unde emergi non potest, Ter. Ad. 3, 2, 4.—In partic., to come forth, come up, break forth, as a plant or animal, when it springs up or is born:B.viriditas e vaginis emergit, etc.,
Cic. de Sen. 15, 51; cf.:flos ex caule,
Plin. 21, 17, 66, § 106:totus infans utero,
id. 11, 51, 112, § 270:ova,
id. 10, 52, 74, § 145:ventus,
id. 2, 82, 84, § 198.—Trop., to extricate one's self from, to raise one's self up, to emerge, get clear:ex sermone emersit,
Cic. Cael. 31, 75:ex miserrimis naturae tuae sordibus,
id. Pis. 12, 27:ex peculatus judicio,
id. Verr. 2, 1, 5:ex paternis probris ac vitiis,
id. ib. 2, 3, 69:ex mendicitate,
id. Vatin. 9 fin.:vixdum e naufragiis prioris culpae cladisque,
Liv. 5, 52, 1:ex obnoxia pace,
id. 9, 10:ex omni saevitia fortunae (virtus),
id. 25, 38; Dig. 47, 10, 5 fin.: cum tam multa ex illo mari (sc. Ponto) bella emerserint, have arisen, [p. 642] broken out, Cic. Verr. 2, 4, 58:equidem multos vidi emersisse aliquando, et se ad frugem bonam, ut dicitur, recepisse,
have raised themselves up, have risen, Cic. Cael. 12:hac autem re incredibile est quantum civitates emerserint,
have raised themselves up, elevated themselves, id. Att. 6, 2, 4; cf.:ad summas opes,
Lucr. 2, 13; 3, 63:in quod fastigium,
Vell. 2, 65; Juv. 3, 164:quamvis enim demersae sint leges, emergunt tamen haec aliquando,
Cic. Off. 2, 7, 24; cf. id. Clu. 65, 183:nunc emergit amor,
id. Att. 9, 10, 2; cf.dolor,
id. ib. 9, 6, 5:ex quo magis emergit, quale sit decorum illud, etc.,
appears, is evident, id. Off. 1, 31; cf.:tanti sceleris indicium per Fulviam emersit,
Flor. 4, 1, 6. -
6 ē-mergō
ē-mergō sī, sus, ere, to bring forth, bring to light, raise up: e gurgite voltūs, Ct.: sum visus emersus e flumine. — Fig., to extricate oneself, raise oneself up, rise: ex malis se, N.: emersus ex tenebris: velut emerso ab admiratione animo, L. — Intrans, to come forth, come up, come out, arise, rise, emerge: equus emersit e flumine: de paludibus, L.: ex Antiati in Appiam, to escape: aves, quae se in mari mergerent: quae cum emersissent: sonus (solis) emergentis, Ta.—Fig., to extricate oneself, rise, escape, come forth, free oneself, emerge, get clear, appear: quā ex vitā emersit: ex paternis probris: ex omni saevitiā fortunae (virtus) emersura, L.: incredibile est quantum civitates emerserint, elevated themselves: Haud facile emergunt, quorum, etc., become famous, Iu.: depressa veritas emergit: res, unde emergi non potest, T.: ex quo magis emergit, quale sit, etc. -
7 emergere
1) уходить, удалиться, in locum reverti, ex quo indecenter emerserat (оставить) (1. 2 C. 1. 31). 2) появляться, si aliqud inopinatum emergat (1. 7 D. 2, 12. 1. 1 § 1 D. 19, 1);si morum ante celata vel ignorata emerserit improbitas (1. 8 D. 26, 3);
3) выходит (явствует), si publica utilitas ex hoc emergit (1. 5 § 11 D. 47, 10).si Falcidia emerserit, ежели имеет место вычет Фальцидиевой доли (1. 2 pr. D. 12, 6); (1. 2 § 1 eod. 1. 7 pr. D. 14, 4. 1. 43 § 1 D. 26, 7. 1. 1 § 11 D. 35, 3); (1. 10 § 5 D. 48, 18).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > emergere
-
8 deprimo
dē-prĭmo, pressi, pressum, 3, v. a. [premo], to press down, weigh down, sink down, to depress (freq. and class.).I.Lit.A.In gen.:B.vis venti nubem deprimit,
Lucr. 6, 432:qui (Critolaus) tantum propendere illam lancem putet, ut terram et maria deprimat,
Cic. Tusc. 5, 17 fin.; cf. id. Fin. 5, 30, 92: deprimi in tenebras, id. Fragm. ap. Lact. 3, 19:ad mentum depresso supercilio,
id. Pis. 6 fin.:animus caelestis ex altissimo domicilio depressus et quasi demersus in terram,
id. de Sen. 21:depresso aratro (sc. in terram),
Verg. G. 1, 45 et saep.— Absol.:haec quae porto deprimunt,
Plaut. Merc. 4, 1, 9.—In partic.1.To sink deep, as a plant, a well, etc.; to plant deep, to dig deep:2.vites in terram,
Cato R. R. 32 fin.; cf. Plin. 14, 1, 3, § 10:plantas,
Col. 11, 3, 28 et saep.:qui tollit aedificium, vel deprimit,
Dig. 8, 2, 17, § 2:saxum in mirandam altitudinem depressum,
Cic. Verr. 2, 5, 27; cf.:valle in altitudinem depressa,
Hirt. B. G. 8, 9, 2:locus circiter duodecim pedes humi depressus,
Sall. C. 55, 3:fossam,
Hirt. B. G. 8, 40, 3; Tac. A. 15, 42:deprimere vel allevare rivum,
Dig. 8, 4, 11 et saep.—Naut. t. t., to sink to the bottom, to sink, sc. a ship:II.partem navium,
Caes. B. C. 1, 58 fin.:naves,
id. ib. 2, 6 fin.; 2, 7; Nep. Con. 4, 4:lenunculos,
Caes. B. C. 2, 43 fin.:carinam,
Ov. M. 14, 185; Tac. H. 4, 79: classis superata atque depressa, Cic. de imp. Pomp. 8, 21 et saep. —Trop.A.To press down, depress:B.animus depressus,
Lucr. 6, 53: vos, gemi nae voragines scopulique reipublicae, vos meam fortunam deprimitis? vestram extollitis? (a figure borrowed from the sinking of a ship, v. supra, no. I. B. 2), Cic. Pis. 18; cf.:improbitate depressa veritas emergit,
id. Clu. 65, 183:ita se quisque extollit, ut deprimat alium,
Liv. 3, 65 fin.; cf. id. 30, 36; Plin. Pan. 44, 6 et saep.:preces,
to suppress, silence, Nep. Att. 22, 2:nunc quid elocutio attollat aut deprimat dicendum,
Quint. 8, 3 fin.: depressus in ludum, i. e. pressed, forced, Asin. Pollio ap. Cic. Fam. 10, 32, 3.—Esp., to depreciate in words, disparage (cf. depretio):C. A.adversariorum causam per contemptionem deprimere,
Auct. Her. 1, 5, 8; Cic. Inv. 1, 16, 22.—Lit., pressed down, i. e. deep, lying low, depressed (perh. only post-Aug.):B.humilius et depressius iter,
Plin. Ep. 9, 26, 2:aquaeductus depressior,
Front. Aquaed. 65:depresso loco castra ponere,
id. Strat. 1, 5, 24.—Transf., of the voice, low, suppressed:quam sedatissima et depressissima vox,
Auct. Her. 3, 14.— Adv.: dē-pressē, deeply; pos. not found.— Comp.:fodere, quo depressius aestivos specus foderint,
Sen. Cons. ad Helv. 9, 2:pastinare,
Col. 11, 3, 10.
См. также в других словарях:
BURGUNDIA — Galliae Celticae regio, nomen habens a Burgundionibus, Germanis populis, ex Vandalorum sanguine ortis, qui dicti a Burgis, i. e. praesidiariorum castris. Ab Almannis (in horum enim agris violenter in Capellatio, ubi hodie Palatini Comitis ditio,… … Hofmann J. Lexicon universale
PADUS — fluv. Italiae, nulli amnium claritate inferior, praecipue poenâ Phaethontis nobilis, de qua vide Eridanus; sie enim amnis iste Graecis Poetis dici solet. Martial. l. 10. Epigr. 12. v. 2. Et Phaethonteei qui petis arva Padi. De vocabulo Padi, ita… … Hofmann J. Lexicon universale
TIGRIS — I. TIGRIS quadrupedum pulcherrima, ut pavo avium, Oppianus, Cyneget. l. 3. v. 340. Τίγριδος αὖ μετέπειτα κλυτὸν δέμας ἀείδωμεν Τῆς οὐ τερπνότερον φύσις ὤπαϚε τεχνήεςςα, Ο᾿φθαλμοῖσιν ἰδεῖν, θηρῶν μετὰ πουλυν` ὅμιλον, Τόςςον δ᾿ ἐν θήρεςςι μέγ᾿… … Hofmann J. Lexicon universale
ANAS — I. ANAS Hispaniae fluv. Straboni, Ana Ptol. Hispanis, Rio Guadiana dicitur, ab Arabibus receptô vocabulo, quibus Guad fluvium designat. Hic ex montanis de Consuegra ortus, per Meridam et Badaios, labitur, et im confiniis Algarbiae et Andalusiae… … Hofmann J. Lexicon universale
CHARYBDIS — gurges vorticosus in freto Siculo, versus Meridiem, iuxta litus Tauromenitanum, Scyllae oppositus, contrariis fluctuum concutsibus in miram altitudinem allurgens, statisque temporum vicibus obvia quaeque absorbens, iterumque evomens. Virg. l. 3.… … Hofmann J. Lexicon universale
LYCUS — I. LYCUS Boeotiae Rex, qui ANtiopam Nyctei Regis filiam uxorem duxit: quam postea cum a Iove in Satyrum converso compressam cognovisset, repudiavit, Dircenque uxorem duxit, quae verita, ne Antiopa cum Lyco in gratiam rediret, arctissimis eam in… … Hofmann J. Lexicon universale
BARBURI Saginati — in Mensa Salomonis, 1. Regum c. 4. v. 23. Iunio et Mercero sunt lectissima quaeque animalia, quae Appuleius pastus electiles dixisset; Graecis aves electae altiles, eaeque gallinacei generis; Talmudicis electi boves aut gallinae peculairi modô… … Hofmann J. Lexicon universale
HEMEROCALLIS — flos est, primo post violam loco, ineunte vere, spectabilis; officiosus adeo et liberalis, ut, quo maturius suâ nos praesentiâ recreet, gratissimoque odore reficiat, vix exspectet, dum hiems abeat, dum defluant nives. Emergit binis ternisve… … Hofmann J. Lexicon universale
PROSUMNUS vel potius Prosymnus — de quo sic Arnob. l. 5. Cum inter homines, inquiunt. esset adhuc Nysius, et Semeleius Liber, nôsse inferos expetivit, et sub Tartari sedibus quidnam rerum ageretur, inquirere: sed cupiditas haec eius nonnullis difficultatibus impediebatur, quod… … Hofmann J. Lexicon universale
REDDI — dicebantur proprie, quae prosecta Diis porriciebantur. Unde de Pinariis, qui in sacrificio Herculis ad tempus praesto non fuerant, venerantque, ἐσπλαγχνευμένων ἤδη τῶ ἱερῶν, ut ait Dionysius, h. e. extis iam adesis, ut vertit Livius, l. 1. c. 7.… … Hofmann J. Lexicon universale