Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

crassus

  • 61 altercor

    altercor, āri, ātus sum [alter] - intr. -    - constr avec cum aliquo, inter se, alicui, avec acc. et absol. [st1]1 [-] échanger des propos, prendre à partie, disputer, débattre.    - altercari cum aliquo, Caes.: se quereller avec qqn.    - mulierum ritu inter nos altercantes, Liv. 3, 68, 8: disputant entre nous comme des femmes.    - avec acc. dum hunc et hujusmodi sermonem altercamur, Apul. M. 2, 3: tout en échangeant ces propos et d'autres semblables. [st1]2 [-] [au tribunal] échanger attaques et ripostes avec l'avocat adverse.    - in altercando invenit parem neminem, Cic. Br. 159: dans les prises à partie (les corps à corps oratoires) il [Crassus] ne rencontra pas son pareil.    - cf. Quint. 6, 4, 5; 6, 4, 14; Plin. Ep. 3, 9, 24 [st1]3 [-] lutter avec, contre.    - avec dat. altercante libidinibus pavore, Hor. S. 2, 7, 57: la peur luttant contre les passions.
    * * *
    altercor, āri, ātus sum [alter] - intr. -    - constr avec cum aliquo, inter se, alicui, avec acc. et absol. [st1]1 [-] échanger des propos, prendre à partie, disputer, débattre.    - altercari cum aliquo, Caes.: se quereller avec qqn.    - mulierum ritu inter nos altercantes, Liv. 3, 68, 8: disputant entre nous comme des femmes.    - avec acc. dum hunc et hujusmodi sermonem altercamur, Apul. M. 2, 3: tout en échangeant ces propos et d'autres semblables. [st1]2 [-] [au tribunal] échanger attaques et ripostes avec l'avocat adverse.    - in altercando invenit parem neminem, Cic. Br. 159: dans les prises à partie (les corps à corps oratoires) il [Crassus] ne rencontra pas son pareil.    - cf. Quint. 6, 4, 5; 6, 4, 14; Plin. Ep. 3, 9, 24 [st1]3 [-] lutter avec, contre.    - avec dat. altercante libidinibus pavore, Hor. S. 2, 7, 57: la peur luttant contre les passions.
    * * *
        Altercor, altercaris, altercatus sum, altercari: et antique Alterco, altercas. Tanser l'un à l'autre, Debatre de parolles, Noiser, Alterquer.

    Dictionarium latinogallicum > altercor

  • 62 crassesco

    crassesco, ĕre [crassus] - intr. - [st2]1 [-] engraisser, grossir. [st2]2 [-] épaissir, se fortifier, prendre corps, prendre de la consistance. [st2]3 [-] se condenser, durcir.    - crassescere in nubes, Plin.: se condenser en nuages.    - crassescere in duritiam pumicis, Plin.: devenir aussi dur que la pierre ponce.
    * * *
    crassesco, ĕre [crassus] - intr. - [st2]1 [-] engraisser, grossir. [st2]2 [-] épaissir, se fortifier, prendre corps, prendre de la consistance. [st2]3 [-] se condenser, durcir.    - crassescere in nubes, Plin.: se condenser en nuages.    - crassescere in duritiam pumicis, Plin.: devenir aussi dur que la pierre ponce.
    * * *
        Crassesco, crassescis, crassescere. Columel. Devenir gros, ou gras, Engrossir.
    \
        Nec aliunde magis, quam purgamentis eius sues crassescunt. Plin. Les porcs s'engraissent.
    \
        Nec crassescat in nubes. Plin. S'espessisse.

    Dictionarium latinogallicum > crassesco

  • 63 crassitudo

    crassĭtūdo, ĭnis, f. [crassus] [st2]1 [-] épaisseur, grosseur. [st2]2 [-] consistance, densité. [st2]3 [-] matière consistante.    - stipites feminis crassitudine, Caes. B. G. 7: des pieux de la grosseur de la cuisse.    - crassitudo aeris, Cic. Div. 1: densité de l'air.    - crassitudo cerae, Plin. 27: la consistance de la cire.    - crassitudo mellis, Plin. 28: la consistance du miel.
    * * *
    crassĭtūdo, ĭnis, f. [crassus] [st2]1 [-] épaisseur, grosseur. [st2]2 [-] consistance, densité. [st2]3 [-] matière consistante.    - stipites feminis crassitudine, Caes. B. G. 7: des pieux de la grosseur de la cuisse.    - crassitudo aeris, Cic. Div. 1: densité de l'air.    - crassitudo cerae, Plin. 27: la consistance de la cire.    - crassitudo mellis, Plin. 28: la consistance du miel.
    * * *
        Crassitudo, pen. prod. crassitudinis. Plin. Espesseur, ou Grosseur.
    \
        Referre crassitudinem mellis. Celsus. Estre espez comme miel.

    Dictionarium latinogallicum > crassitudo

  • 64 deditio

    dēdĭtĭo, ōnis, f. [dedo] capitulation, reddition, soumission.    - Helvetii legatos de deditione ad eum miserunt, Caes. BG. 1, 27: les Helvètes lui envoyèrent des députés pour traiter de leur reddition.    - simul de deditione eorum agebat et incolumitatem deditis pollicebatur, Caes. BC. 3, 28: en même temps, il traitait de leur capitulation et leur promettait la vie sauve s'ils se rendaient.    - aliquem in deditionem accipere, Caes. BG. 1, 28: accepter la reddition de qqn.    - legatos ad Crassum mittunt seque in deditionem ut recipiat petunt, Caes. BG. 3, 21: ils envoient des députés à Crassus et demandent qu’il accepte leur soumission.    - deditionis condicio, Caes. BG. 2, 32: les conditions de la capitulation.    - deditione facta, Caes. BG. 2, 33: la soumission étant faite.    - subire deditionem, Caes. BC. 1, 81: se rendre, capituler.    - in deditionem venire, Caes. BC. 3, 99, 3: se rendre, capituler.    - deditionem omittere, Sall. J. 66, 1: renoncer à capituler.    - deditio ad Romanos, Liv. 8, 25: soumission aux Romains.    - voir l'article: deditio.
    * * *
    dēdĭtĭo, ōnis, f. [dedo] capitulation, reddition, soumission.    - Helvetii legatos de deditione ad eum miserunt, Caes. BG. 1, 27: les Helvètes lui envoyèrent des députés pour traiter de leur reddition.    - simul de deditione eorum agebat et incolumitatem deditis pollicebatur, Caes. BC. 3, 28: en même temps, il traitait de leur capitulation et leur promettait la vie sauve s'ils se rendaient.    - aliquem in deditionem accipere, Caes. BG. 1, 28: accepter la reddition de qqn.    - legatos ad Crassum mittunt seque in deditionem ut recipiat petunt, Caes. BG. 3, 21: ils envoient des députés à Crassus et demandent qu’il accepte leur soumission.    - deditionis condicio, Caes. BG. 2, 32: les conditions de la capitulation.    - deditione facta, Caes. BG. 2, 33: la soumission étant faite.    - subire deditionem, Caes. BC. 1, 81: se rendre, capituler.    - in deditionem venire, Caes. BC. 3, 99, 3: se rendre, capituler.    - deditionem omittere, Sall. J. 66, 1: renoncer à capituler.    - deditio ad Romanos, Liv. 8, 25: soumission aux Romains.    - voir l'article: deditio.
    * * *
        Deditio, Verbale. Cic. Quand on se rend à aucun, Reddition.
    \
        Facere deditionem ad hostem. Quintil. Se rendre.
    \
        Properare deditionem. Tacit. Se haster de se rendre.

    Dictionarium latinogallicum > deditio

  • 65 excido

    [st1]1 [-] excĭdo, ĕre, cĭdi [ex + cado]: - intr. - [abcl][b]a - tomber de, tomber. - [abcl]b - faillir, se tromper. - [abcl]c - sortir, échapper. - [abcl]d - sortir de la mémoire, être oublié. - [abcl]e - mourir, périr. - [abcl]f - être dépossédé de, être privé de, perdre. - [abcl]g - être frustré de, ne pas obtenir. - [abcl]h - tomber en, finir en, se terminer en. - [abcl]i - s'écarter d'une opinion. - [abcl]j - manquer de mémoire.[/b]    - verbum ex ore alicujus excidit: un mot échappe à qqn., qqn laisse échapper un mot.    - excidere de manibus: échapper des mains.    - excidere a digitis: échapper des doigts.    - in vitium libertas excidit: la liberté tomba dans l’excès.    - excidere (de memoria): sortir de la mémoir, oublier.    - non excidit mihi scripsisse me: je n’ai pas oublié que j’ai écrit.    - excidit, ut peterem, Ov. M. 14, 139: j'oubliai de demander.    - (ex) aliquâ re excidere: être privé de qqch., perdre qqch.    - regno excidere: être dépossédé du trône, être renversé de sontrône.    - formulâ excidere: perdre son procès.    - ut cujusque sors exciderat, Liv. 21, 42, 3: [chaque fois que le sort de chacun était sorti (de l'urne)] = chaque fois qu'un nom était tiré au sort.    - citari quod primum sorte nomen excidit jussit, Liv. 23, 3, 7.: il fit citer en justice celui qu'on tira au sort en premier. [st1]2 [-] excīdo, ĕre, cīdi, cīsum [ex + caedo]: - tr. - [abcl][b]a - détacher en frappant, détacher en coupant, enlever en coupant, couper. - [abcl]b - abattre (un arbre). - [abcl]c - extraire en coupant, creuser, tailler (un arbre, des pierres). - [abcl]d - détacher, retrancher, extirper, ôter, bannir. - [abcl]e - abattre, renverser, détruire, démolir, dévaster, raser, anéantir.[/b]    - excidere ericium, Caes. B. C. 3, 67: couper le cheval de frise.    - excidere linguam alicui, Crassus ap. Cic. de Or. 3, 1 fin.: couper la langue à qqn.    - excidere arborem e stirpe, Dig. 43, 27, 1: couper l'arbre par le pied.    - excidere columnas rupibus, Virg. En. 1.428: tailler des colonnes dans des roches.    - excidere virilitatem, Quint. 5, 12, 17: castrer.    - excidere aliquid ex animo, Cic. Prov. Cons. 18.43: bannir qqch. de son esprit.    - excidere aliquem numero civium, Plin. Ep. 8, 18, 6: retrancher qqn. du nombre des citoyens.    - excidere domum: détruire une maison.
    * * *
    [st1]1 [-] excĭdo, ĕre, cĭdi [ex + cado]: - intr. - [abcl][b]a - tomber de, tomber. - [abcl]b - faillir, se tromper. - [abcl]c - sortir, échapper. - [abcl]d - sortir de la mémoire, être oublié. - [abcl]e - mourir, périr. - [abcl]f - être dépossédé de, être privé de, perdre. - [abcl]g - être frustré de, ne pas obtenir. - [abcl]h - tomber en, finir en, se terminer en. - [abcl]i - s'écarter d'une opinion. - [abcl]j - manquer de mémoire.[/b]    - verbum ex ore alicujus excidit: un mot échappe à qqn., qqn laisse échapper un mot.    - excidere de manibus: échapper des mains.    - excidere a digitis: échapper des doigts.    - in vitium libertas excidit: la liberté tomba dans l’excès.    - excidere (de memoria): sortir de la mémoir, oublier.    - non excidit mihi scripsisse me: je n’ai pas oublié que j’ai écrit.    - excidit, ut peterem, Ov. M. 14, 139: j'oubliai de demander.    - (ex) aliquâ re excidere: être privé de qqch., perdre qqch.    - regno excidere: être dépossédé du trône, être renversé de sontrône.    - formulâ excidere: perdre son procès.    - ut cujusque sors exciderat, Liv. 21, 42, 3: [chaque fois que le sort de chacun était sorti (de l'urne)] = chaque fois qu'un nom était tiré au sort.    - citari quod primum sorte nomen excidit jussit, Liv. 23, 3, 7.: il fit citer en justice celui qu'on tira au sort en premier. [st1]2 [-] excīdo, ĕre, cīdi, cīsum [ex + caedo]: - tr. - [abcl][b]a - détacher en frappant, détacher en coupant, enlever en coupant, couper. - [abcl]b - abattre (un arbre). - [abcl]c - extraire en coupant, creuser, tailler (un arbre, des pierres). - [abcl]d - détacher, retrancher, extirper, ôter, bannir. - [abcl]e - abattre, renverser, détruire, démolir, dévaster, raser, anéantir.[/b]    - excidere ericium, Caes. B. C. 3, 67: couper le cheval de frise.    - excidere linguam alicui, Crassus ap. Cic. de Or. 3, 1 fin.: couper la langue à qqn.    - excidere arborem e stirpe, Dig. 43, 27, 1: couper l'arbre par le pied.    - excidere columnas rupibus, Virg. En. 1.428: tailler des colonnes dans des roches.    - excidere virilitatem, Quint. 5, 12, 17: castrer.    - excidere aliquid ex animo, Cic. Prov. Cons. 18.43: bannir qqch. de son esprit.    - excidere aliquem numero civium, Plin. Ep. 8, 18, 6: retrancher qqn. du nombre des citoyens.    - excidere domum: détruire une maison.
    * * *
        Excido, excidis, pen. corr. excidi, excidere, Ab ex, et cado, cadis, compositum. Plaut. Cheoir, Tomber.
    \
        Mihi ista exciderant. Cic. J'avoye oublié ces choses, Cela m'estoit eschappé de la memoire.
    \
        Tibi excidimus. Ouidius. Tu nous as oublié, Tu n'as plus souvenance de nous.
    \
        Excidit. Quintil. Il ne scait là où il en est, Il a oublié.
    \
        Necdum etiam causae irarum, saeuique dolores Exciderant animo. Virgil. Il ne les avoit pas encore oubliees, Cela n'estoit pas encore hors de son cerveau.
    \
        Excidit ex hac familia. Plaut. Il est privé et banni de ceste famille.
    \
        Ingenio alicuius excidere. Ouid. Estre mis en oubli.
    \
        In vitium libertas excidit. Horat. Est tombee en, etc.
    \
        Excidit memoria huius rei, vel Haec res excidit e memoria. Liu. On n'en a plus de memoire.
    \
        Vultus, oratio, mens denique excidit. Cic. Il perdit contenance, parolle et entendement.
    \
        Exciderat pacis mentio ex omnium animis. Liu. Il ne leur souvenoit plus de parler de paix.
    \
        Excidit mihi verbum ex ore. Cic. M'est eschappé et sorti hors de la bouche.
    \
        Excidit e manibus victoria. Cic. Elle m'est eschappee des mains.
    \
        Excidere vxore. Terent. Herus vxore excidit. N'aura point à femme celle qu'il pensoit, Il en est frustré et privé, Il a failli à avoir celle qu'il pensoit.
    \
        Excidere ab aliquo. Lucilius. N'estre point d'accord et de son opinion.
    \
        Excido, excidis, excidi, excisum, penul. prod. excidere, Ab ex et Caedo, caedis, compositum. Couper.
    \
        Excidere lapides ex terra. Cic. Couper, et tirer des pierres d'une carriere.
    \
        Excidere stagnum in petra. Colum. Entailler.
    \
        Excidere manibus suis patriam. Plaut. Destruire.
    \
        Vrbes excidere. Cic. Destruire, Raser.
    \
        Excidere et euertere vrbem. Cic. Ruiner.
    \
        Ex animo excidere tempus aliquod. Cic. L'oster de sa memoire et souvenance, L'oublier.
    \
        Excidere numero ciuium aliquem. Plin. iunior. Le bannir de la ville.

    Dictionarium latinogallicum > excido

  • 66 molestia

    mŏlestĭa, ae, f. [st2]1 [-] embarras, ennui, inquiétude, souci; peine, chagrin, désagrément, déplaisir, inconvénient. [st2]2 [-] affectation (du style). [st2]3 [-] au plur. taches, rougeurs (à la figure).    - si forte quid erit molestiae te ad Crassum conferas censeo, Cic.: si jamais tu as quelque ennui, je t'invite à t'adresser à Crassus.    - alicui molestam facere (exhibere): causer de l'ennui à qqn.    - in maximis molestiis esse: éprouver de très grands ennuis.    - habeo illam molestiam, quod... Cic. Fam. 16, 12, 5: j'ai l'ennui de voir que.    - aliquem molestiā levare: mettre fin aux ennuis de qqn.    - ex aliqua re molestiam trahere (capere): s'affecter de qqch.    - alicui molestiam afferre: importuner qqn, ennuyer qqn.    - aliquem magnā molestiā afficere: ennuyer beaucoup qqn.    - avec double dat. - nulla ei defatigatio molestiae erat: aucune fatigue ne lui pesait.    - sine molestiā diligens elegantia, Cic. Brut. 38, 143: une élégance soigneuse sans affectation.
    * * *
    mŏlestĭa, ae, f. [st2]1 [-] embarras, ennui, inquiétude, souci; peine, chagrin, désagrément, déplaisir, inconvénient. [st2]2 [-] affectation (du style). [st2]3 [-] au plur. taches, rougeurs (à la figure).    - si forte quid erit molestiae te ad Crassum conferas censeo, Cic.: si jamais tu as quelque ennui, je t'invite à t'adresser à Crassus.    - alicui molestam facere (exhibere): causer de l'ennui à qqn.    - in maximis molestiis esse: éprouver de très grands ennuis.    - habeo illam molestiam, quod... Cic. Fam. 16, 12, 5: j'ai l'ennui de voir que.    - aliquem molestiā levare: mettre fin aux ennuis de qqn.    - ex aliqua re molestiam trahere (capere): s'affecter de qqch.    - alicui molestiam afferre: importuner qqn, ennuyer qqn.    - aliquem magnā molestiā afficere: ennuyer beaucoup qqn.    - avec double dat. - nulla ei defatigatio molestiae erat: aucune fatigue ne lui pesait.    - sine molestiā diligens elegantia, Cic. Brut. 38, 143: une élégance soigneuse sans affectation.
    * * *
        Molestia, molestiae. Cic. Ennuy, Fascherie, Molestie, Grevance, Hoguinement, Hutin ou Hutinement, Tabut.
    \
        Aspergere molestiam alicui. Cic. Luy faire quelque ennuy et fascherie.
    \
        Suscipere molestiam. Cic. Venir en fascherie et ennuy.

    Dictionarium latinogallicum > molestia

  • 67 obnoxius

    obnoxĭus, a, um [st1]1 [-] responsable aux yeux de la loi, exposé à une peine légale; coupable, responsable.    - ego lege Aquiliā obnoxius sum, Dig.: je suis sous le coup de la loi Aquilia (je suis coupable en vertu de la loi Aquilia).    - obnoxius tibi sum, Plaut.: je suis coupable à ton égard. [st1]2 [-] exposé à, sujet à, soumis à, en butte à; exposé à un mal, à un danger, livré au péril; soumis, pusillanime, dépendant de.    - alicui obnoxius: soumis à qqn, redevable à qqn, esclave de qqn.    - obnoxius uxori: soumis à son épouse.    - alicui rei obnoxius: soumis à qqch.    - obnoxius lubidini, Sall.: esclave de la passion.    - obnoxius periculo, Phaedr.: exposé au danger.    - obnoxius irae, Sen.: sujet à la colère, irascible.    - in omnia obnoxius, Flor. 3, 20, 1: exposé à tout.    - terra ad tales casus obnoxia, Plin. 2: terre exposée à de tels accidents.    - servi in omnia obnoxii, Flor.: esclaves exposés à tout.    - quid metuis? -- ne obnoxius filio sim et servo, Plaut. Bacch.: que crains-tu? -- d'être à la merci de mon fils et de mon esclave.    - ut obnoxios vidit, Curt.: quand il les vit à sa merci. [st1]3 [-] obligé envers, redevable de, tenu de, soumis, obéissant, dévoué.    - fratris radiis obnoxia Luna, Virg. G. 1: la lune qui doit son éclat aux rayons de son frère.    - facies nullis obnoxia gemmis, Prop. 1: beauté qui ne doit rien aux joyaux.    - plerique Crasso ex negotiis privatis obnoxii, Sall. C. 48: la plupart étaient les obligés de Crassus pour leurs affaires personnelles.    - Graecia beneficio libertatis obnoxia Romanis, Liv.: la Grèce redevable aux Romains du bienfait de la liberté. [st1]4 [-] qui n'a pas de volonté, soumis, craintif, servile, humble, vil, bas.    - facies obnoxia mansit, Ov. M. 5: il garda un air humble.    - obnoxia pax, Liv.: paix humiliante.    - si reticeam, aut superbus aut obnoxius videar, Liv.: si je me taisais, je paraîtrais ou orgueilleux ou veule. [st1]5 [-] fragile, faible.    - obnoxium corpus, Plin.: corps maladif.    - obnoxius flos, Plin.: fleur délicate. [st1]6 [-] exposé à, tourné vers (en parl. d'un lieu). [st1]7 [-] qqf. dangereux.    - obnoxium est + inf. Tac. Or. 10: il est dangereux de, il est hasardeux de.
    * * *
    obnoxĭus, a, um [st1]1 [-] responsable aux yeux de la loi, exposé à une peine légale; coupable, responsable.    - ego lege Aquiliā obnoxius sum, Dig.: je suis sous le coup de la loi Aquilia (je suis coupable en vertu de la loi Aquilia).    - obnoxius tibi sum, Plaut.: je suis coupable à ton égard. [st1]2 [-] exposé à, sujet à, soumis à, en butte à; exposé à un mal, à un danger, livré au péril; soumis, pusillanime, dépendant de.    - alicui obnoxius: soumis à qqn, redevable à qqn, esclave de qqn.    - obnoxius uxori: soumis à son épouse.    - alicui rei obnoxius: soumis à qqch.    - obnoxius lubidini, Sall.: esclave de la passion.    - obnoxius periculo, Phaedr.: exposé au danger.    - obnoxius irae, Sen.: sujet à la colère, irascible.    - in omnia obnoxius, Flor. 3, 20, 1: exposé à tout.    - terra ad tales casus obnoxia, Plin. 2: terre exposée à de tels accidents.    - servi in omnia obnoxii, Flor.: esclaves exposés à tout.    - quid metuis? -- ne obnoxius filio sim et servo, Plaut. Bacch.: que crains-tu? -- d'être à la merci de mon fils et de mon esclave.    - ut obnoxios vidit, Curt.: quand il les vit à sa merci. [st1]3 [-] obligé envers, redevable de, tenu de, soumis, obéissant, dévoué.    - fratris radiis obnoxia Luna, Virg. G. 1: la lune qui doit son éclat aux rayons de son frère.    - facies nullis obnoxia gemmis, Prop. 1: beauté qui ne doit rien aux joyaux.    - plerique Crasso ex negotiis privatis obnoxii, Sall. C. 48: la plupart étaient les obligés de Crassus pour leurs affaires personnelles.    - Graecia beneficio libertatis obnoxia Romanis, Liv.: la Grèce redevable aux Romains du bienfait de la liberté. [st1]4 [-] qui n'a pas de volonté, soumis, craintif, servile, humble, vil, bas.    - facies obnoxia mansit, Ov. M. 5: il garda un air humble.    - obnoxia pax, Liv.: paix humiliante.    - si reticeam, aut superbus aut obnoxius videar, Liv.: si je me taisais, je paraîtrais ou orgueilleux ou veule. [st1]5 [-] fragile, faible.    - obnoxium corpus, Plin.: corps maladif.    - obnoxius flos, Plin.: fleur délicate. [st1]6 [-] exposé à, tourné vers (en parl. d'un lieu). [st1]7 [-] qqf. dangereux.    - obnoxium est + inf. Tac. Or. 10: il est dangereux de, il est hasardeux de.
    * * *
        Obnoxius, Adiectiuum. Plaut. Qui a deservi d'estre puni pour quelque faulte qu'il a faicte.
    \
        Obnoxium et trepidum agebat. Sueton. Il faisoit bien le petit, Il faisoit le timide et servilement craintif.
    \
        Minari interdum ferro, nisi sibi obnoxia foret. Sallust. Si elle ne faisoit à son plaisir.
    \
        Obnoxius gratiae iudex. Quintil. Qui regarde à complaire aux parties, et porter faveur, Favorable.
    \
        Obnoxius sum illi. Plaut. Je suis subject à luy.
    \
        Obnoxius, ad alia multa transfertur: vt Obnoxius ventis. Colum. Exposé et subject aux vents.
    \
        Obnoxius iniuriis, ludibriis, et huiusmodi. Plin. iunior. A qui on fait aiseement injure, ou Souvent subject à injures, Exposé aux injures de chascun.
    \
        Vides quot periculis, quot contumeliis, quot ludibriis simus obnoxii. Plin. iunior. Tu vois à combien de dangers nous sommes subjects.
    \
        Obnoxius crimini. Liu. Qui est chargé d'aucun crime.
    \
        Mens turpi obnoxia facto. Tibull. Se sentant coulpable de quelque meschant acte.
    \
        Pars hominum obnoxia prauis. Horat. Addonnee et comme assubjectie à vices.
    \
        Obnoxius tibi sum. Plaut. Je suis tenu à toy, Je suis ton obligé.
    \
        Animis obnoxius. Plin. Forlignant et deshonneste, Coeur villain et qui n'ha rien de noble.
    \
        Arua obnoxia curae. Virg. Desquels il fault necessairement avoir soing, Lesquels ne rapportent rien s'ils ne sont soingneusement cultivez et labourez.
    \
        Corpora obnoxia. Plin. Maladifs.
    \
        Fructus feris obnoxius. Colum. Qui est au danger des bestes sauvages et en leur misericorde.
    \
        Obnoxia nulli animali olera. Plin. Ausquels nulle beste ne fait dommage ou nuisance.

    Dictionarium latinogallicum > obnoxius

  • 68 quid

    [st1]1 [-] Pronom interrogatif, neutre singulier que, de quoi, à quoi, en quoi, pourquoi quelle chose? de quelle chose? qu'est-ce qui? qu'est-ce que? ce qui, ce que.    - dic mihi quid videris (videris, subj. entraîné par l'inter. indirecte): dis-moi ce que tu as vu.    - quid queritur? de quoi se plaint-il?    - quid studes? à quoi t'intéresses-tu?    - quid ( = cur, quare) moraris? pourquoi tardes-tu?    - quid tibi nocui? en quoi t'ai-je nui?    - quid tristis erat? pourquoi était-il triste?    - quid tibi videtur? que t'en semble?    - exponam quid homini sit: je montrerai quelle espèce d'homme c'est.    - quid est novi? qu'y a-t-il de nouveau?    - dubito quid mihi sit capiendum consilii: je me demande quelle décision je dois prendre.    - quid est quod me verberasti (ind. → fait réel)? pourquoi m'as-tu frappé? (*qu'y a-t-il à cause de quoi, que signifie le fait que*).    - quid est quod gaudeas (subj. → fait envisagé par l'esprit)? quelle raison as-tu de te réjouir? (* qu'y a-t-il de tel que, quelle raison y a-t-il pour que*).    - quid + gén.: quelle sorte de? (* quoi en fait de*?).    - quid est causae cur gaudeas? quelle raison as-tu de te réjouir?    - quid negotii ? qu'y a-t-il? (* quoi d'affaire?*).    - quid mulieris uxorem habes? Ter. Hec.: quelle sorte de femme as-tu comme épouse?    - scio quid agas, quid egeris: je sais ce que tu fais, ce que tu as fait.    - sciebam quid ageres, quid egisses: je savais ce que tu faisais, ce que tu avais fait.    - scio quid acturus sis: je sais ce que tu feras.    - sciebam quid acturus esses: je savais ce que tu ferais (futur dans le passé).    - quid ita? comment cela? et pourquoi?    - quid si...? qu'arriverait-il si...    - quid si recusem? et si je refusais?    - quid multa, quid plura (dicam)? bref.    - quid quod: de plus, bien plus, en outre; que dire de ce fait que? (* quoi encore... le fait que?*).    - quid quod pleraque eorum propter quae irascimur offendunt nos magis quam laedunt! Sen. Ir. 3: en outre la plupart des choses à cause desquelles nous sommes irrités nous heurtent plus qu'elles ne nous blessent.    - quid quod, posteaquam es designatus, multo salutas neglegentius? Cic. Mur. 7: que dire de ce fait que, depuis que tu es désigné (tribun), tu salues les gens beaucoup plus négligemment? [st1]2 [-] Interrogatif servant de liaison ou d'interjection quoi! eh quoi? comment? et puis, bien plus... eh bien! et alors...    - quid? eh quoi?    - quid ergo? eh quoi? quoi donc?    - quid? qui volunt exclamare majus, num satis habent latera, fauces, linguam intendere, Cic. Tusc, 2: eh quoi! à qui veut crier assez fort, suffit-il par hasard de mettre en action les poumons, la gorge et la langue?    - quid tum? et puis, après?    - quid enim? eh quoi, par exemple?    - quid... quid... (énumération pressante): et... et...    - quid? exercitatio legionum, quid? ille cursus, concursus, clamor quanti laboris est! Cic. Tusc, 2, 37: et l'entraînement des légions, et la course, la charge, le cri (de guerre), c'est au prix de combien d'efforts! [st1]3 [-] quid = aliquid a) après si, nisi, ne, num    - si quid deletum est, restituam: [si quelque chose a été détruit] = ce qui a été détruit, je le relèverai.    - si quid tibi nocui, damnum explebo: si je t'ai causé quelque dommage, je le réparerai.    - num quid vis? = veux-tu encore quelque chose? tu n'as plus rien à me dire?    - si forte quid erit molestiae te ad Crassum conferas censeo, Cic. Q. Fr. 1, 3: si jamais tu as quelque ennui, je t'invite à t'adresser à Crassus.    - ne quid novum rogetur, Liv. 45: qu'on ne porte aucune loi nouvelle. b) quid, enclitique    - cum quid evenerit, Cic. Off. 1, 81: quand il sera arrivé quelque chose.    - qui quid crudelissimum fecerat, is civis optimus habebatur, Caes. BC. 3, 32, 3: celui qui avait commis quelque action très cruelle était regardé comme le meilleur citoyen.
    * * *
    [st1]1 [-] Pronom interrogatif, neutre singulier que, de quoi, à quoi, en quoi, pourquoi quelle chose? de quelle chose? qu'est-ce qui? qu'est-ce que? ce qui, ce que.    - dic mihi quid videris (videris, subj. entraîné par l'inter. indirecte): dis-moi ce que tu as vu.    - quid queritur? de quoi se plaint-il?    - quid studes? à quoi t'intéresses-tu?    - quid ( = cur, quare) moraris? pourquoi tardes-tu?    - quid tibi nocui? en quoi t'ai-je nui?    - quid tristis erat? pourquoi était-il triste?    - quid tibi videtur? que t'en semble?    - exponam quid homini sit: je montrerai quelle espèce d'homme c'est.    - quid est novi? qu'y a-t-il de nouveau?    - dubito quid mihi sit capiendum consilii: je me demande quelle décision je dois prendre.    - quid est quod me verberasti (ind. → fait réel)? pourquoi m'as-tu frappé? (*qu'y a-t-il à cause de quoi, que signifie le fait que*).    - quid est quod gaudeas (subj. → fait envisagé par l'esprit)? quelle raison as-tu de te réjouir? (* qu'y a-t-il de tel que, quelle raison y a-t-il pour que*).    - quid + gén.: quelle sorte de? (* quoi en fait de*?).    - quid est causae cur gaudeas? quelle raison as-tu de te réjouir?    - quid negotii ? qu'y a-t-il? (* quoi d'affaire?*).    - quid mulieris uxorem habes? Ter. Hec.: quelle sorte de femme as-tu comme épouse?    - scio quid agas, quid egeris: je sais ce que tu fais, ce que tu as fait.    - sciebam quid ageres, quid egisses: je savais ce que tu faisais, ce que tu avais fait.    - scio quid acturus sis: je sais ce que tu feras.    - sciebam quid acturus esses: je savais ce que tu ferais (futur dans le passé).    - quid ita? comment cela? et pourquoi?    - quid si...? qu'arriverait-il si...    - quid si recusem? et si je refusais?    - quid multa, quid plura (dicam)? bref.    - quid quod: de plus, bien plus, en outre; que dire de ce fait que? (* quoi encore... le fait que?*).    - quid quod pleraque eorum propter quae irascimur offendunt nos magis quam laedunt! Sen. Ir. 3: en outre la plupart des choses à cause desquelles nous sommes irrités nous heurtent plus qu'elles ne nous blessent.    - quid quod, posteaquam es designatus, multo salutas neglegentius? Cic. Mur. 7: que dire de ce fait que, depuis que tu es désigné (tribun), tu salues les gens beaucoup plus négligemment? [st1]2 [-] Interrogatif servant de liaison ou d'interjection quoi! eh quoi? comment? et puis, bien plus... eh bien! et alors...    - quid? eh quoi?    - quid ergo? eh quoi? quoi donc?    - quid? qui volunt exclamare majus, num satis habent latera, fauces, linguam intendere, Cic. Tusc, 2: eh quoi! à qui veut crier assez fort, suffit-il par hasard de mettre en action les poumons, la gorge et la langue?    - quid tum? et puis, après?    - quid enim? eh quoi, par exemple?    - quid... quid... (énumération pressante): et... et...    - quid? exercitatio legionum, quid? ille cursus, concursus, clamor quanti laboris est! Cic. Tusc, 2, 37: et l'entraînement des légions, et la course, la charge, le cri (de guerre), c'est au prix de combien d'efforts! [st1]3 [-] quid = aliquid a) après si, nisi, ne, num    - si quid deletum est, restituam: [si quelque chose a été détruit] = ce qui a été détruit, je le relèverai.    - si quid tibi nocui, damnum explebo: si je t'ai causé quelque dommage, je le réparerai.    - num quid vis? = veux-tu encore quelque chose? tu n'as plus rien à me dire?    - si forte quid erit molestiae te ad Crassum conferas censeo, Cic. Q. Fr. 1, 3: si jamais tu as quelque ennui, je t'invite à t'adresser à Crassus.    - ne quid novum rogetur, Liv. 45: qu'on ne porte aucune loi nouvelle. b) quid, enclitique    - cum quid evenerit, Cic. Off. 1, 81: quand il sera arrivé quelque chose.    - qui quid crudelissimum fecerat, is civis optimus habebatur, Caes. BC. 3, 32, 3: celui qui avait commis quelque action très cruelle était regardé comme le meilleur citoyen.
    * * *
        Quid, Nomen substantiuum, interrogat, aut infinite capitur, nunquam refert. Quid causae est, quin hinc in pistrinum recta proficiscar via? Terentius. A quoy tient il que, etc. Quelle cause y a il que, etc. Pourquoy ne, etc.
    \
        Quid facerent miseri? Cic. Que feroyent les miserables?
    \
        Quid te futurum? pro Quid de te. Cic. Que sera il faict de toy?
    \
        Ego scio quid sis aetatis. Plaut. Je scay quel aage tu has.
    \
        - quid scio Quid sit ei animi, vaenirene eam velit, an non velit? Plaut. Que scay je quel vouloir il ha, etc.
    \
        Captiuorum quid ducunt secum? Plaut. Quels prisonniers, ou Combien de prisonniers.
    \
        Quid sui consilii sit, ostendit. Caes. Ce qu'il a deliberé de faire.
    \
        Quid tu hominis es? Terent. Quel homme es tu? Je ne scay quel homme tu es.
    \
        Exponam vobis breuiter Timarchides quid hominis sit. Cic. Quelle sorte d'homme c'est, et de quelle nature, Il fault que vous congnoissiez le personnage.
    \
        Quid gentium caret his malis? Plin. Quelle nation ou peuple est exempt de ces maladies?
    \
        Quid istuc gaudii est? Terentius. Que signifie ceste joye? ou Que veult dire ceste joye?
    \
        Vxorem habes? aut quibus moratam moribus? Terentius. Quelle sorte de femme has tu?
    \
        Quid militum, aut nautarum per triennium dederunt? Cic. Combien de gents de guerre, etc?
    \
        Ibo intro, vt quid huius sit rei, sciam. Plaut. Comment il va de cest affaire.
    \
        Quid hoc rei est? Liu. Qu'est cela? Que veult dire cela?
    \
        Quid rei est tibi dum illa? Terent. Qu'has tu à faire avec ceste là?
    \
        Quid de hac re dicat, quidve sit sententiae. Terent. Que c'est qui luy semble de ceci.
    \
        Signi dic quid est. Plaut. Di quelle marque il y a.
    \
        Quid istuc verbi est? Plaut. Qu'est ce à dire cela? Que veuls tu dire par cela?
    \
        Nescio quid viri sis. Plaut. Je ne scay quel homme tu es.
    \
        Quid, pro Aliquid. Terent. Si tibi quid feci. Quelque chose.
    \
        Portant quid rerum. Terent. Ils portent quelque chose.
    \
        Ne me obseruare possis, quid rerum geram. Plaut. Que c'est que je fay.
    \
        Quid! admiratiue dictum a respondente. Terentius. Me demandes tu quoy!
    \
        Quid autem? Terent. Pourquoy?
    \
        Scin'esse factum vt dico? C. quid ego nesciam? Terent. Pourquoy ne le scauroye je?
    \
        Quid est quod laetus sis? Terent. Qu'has tu à estre si joyeux? ou Pourquoy es tu si joyeux?
    \
        Quid est quod tu alios accuses? Cic. Pourquoy accuserois tu les autres?
    \
        Quid est cur verear ne ad eam non possim accommodare Torquatos nostros? Cic. Pourquoy craindroye je de, etc.
    \
        Quid est quamobrem quisquam nostrum, etc. Cic. Pourquoy est ce que, etc.
    \
        Quid, quid aliud volui dicere? Terent. Que demandoye je autre chose?
    \
        Quid? senem quoad expectatis vestrum? Terent. Et puis, jusques à quand, etc.
    \
        Quid orationis, quot sunt partes? Cic. Quoy, que dirons nous de l'oraison, combien ha elle de parties?
    \
        Nosti reliquos ludos. quid! ne id quidem leporis habuerunt quod solent mediocres ludi. Cic. Quoy, me faictes vous feste de ces jeux là? ils, etc.
    \
        Quid est, si non hoc contumelia est? Terentius. Qu'est ce doncques si ce n'est, etc.
    \
        Quid pater, viuitne? Plaut. Et puis, mon pere vit il?
    \
        Quid ergo, siue igitur est? Cic. Que fault il doncques faire?
    \
        Quid amplius vultis? Cic. Que demandez vous plus? Que voulez vous d'avantage?
    \
        Quid mecum est tibi? Plaut. Qu'ay je à faire, ne que soulder avec toy?
    \
        Quid mihi cum ista sanctimonia et summa diligentia? Cic. Qu'ay je à faire de ceste saincteté?
    \
        Cum Vatinii legionibus quid erat Antonio? Cic. Qu'avoit à faire Antoine avec les legions de Vatine? Quelle intelligence avoit il avec eulx? Quid quidem tibi? Cic. Mais qu'en has tu à faire? Que te touche cela?
    \
        Quid, quod me etiam occidere vult? Plaut. Et puis, ou Quoy, que diriez vous de ce qu'il me veult aussi tuer?
    \
        Quid, quum ipse Antiochus dissentit quibusdam in rebus, ab his quos amat Stoicis? Cic. Quoy, que diriez vous de Antiochus, etc.
    \
        Quid nunc illi fiet? Plaut. Que fera on de luy?
    \
        Quid mihi fiet postea? Plaut. Que sera il faict de moy? Que deviendray je?
    \
        Quid pecunia fiet? Cic. Que deviendra cest argent.
    \
        Stomachari Cannius: sed quid faceret? Cic. Qu'y eust il faict? De remede? Qu'y feroit il?
    \
        Quid faceret aliud? Cic. Qu'y eust il faict autre chose?
    \
        Quid si optaro? LE. eueniet. Plaut. Que dis tu, si je souhaite?
    \
        Quid si sic? Terent. Que te semble il, si je fay ainsi, feray je bien?
    \
        Quid si hoc quispiam voluit Deus? Terentius. Que dirois tu si Dieu l'avoit voulu ainsi?
    \
        Quid tibi videtur? adeon'ad eum? Terent. Que te semble il? doy je aller vers luy?
    \
        Quid vis tibi? aut quid quaeris? Terent. Que penses tu faire?
    \
        Extra portam Metiam currendum est prius. C. Quid eo? Plaut. Quoy faire là?
    \
        Quid verbis opus est? Plaut. Que fault il tant de parolles? Que vault tant dire? Brief, En briefs mots.
    \
        Quid multa? Cic. Que fault il tant dire? Brief.
    \
        Quid multitudinem, suauitatemque piscium dicam? Cic. Qu'est il de besoing de parler, etc.
    \
        Quid ita? Terent. Pourquoy?
    \
        Quid ita non? Terent. Adduxtin'tecum filiam? C. non. D. quid ita non? Pourquoy non?
    \
        Quid ita tantum? Terent. - qua audacia Tantum facinus audet? P. quid ita tantum? PA. an non hoc maximum est? Pourquoy l'appelle tu grand?
    \
        Quid tibi huc? Plaut. Qu'has tu ici à faire?
    \
        Quid tu istic? Terent. Que fais tu ici?
    \
        Quid tua id refert? Terent. Qu'en ha tu à faire?
    \
        Quid enim nostra, victum esse Antonium, si etc. Brutus. Qu'avons nous à faire si, etc. ou Dequoy nous sert et prouffite il si, etc.
    \
        Quid interest, vtrum Praetor, etc. Cicero. Quelle difference y a il si, etc.
    \
        Quid tum? Terent. Qu'en est il? Que s'ensuit il? Et puis quand ainsi seroit?
    \
        Quid tum postea? Plaut. Et puis qu'en est il? ou, Est ce si grand cas?
    \
        Quid offendi? Quintil. En quoy ay je offensé?
    \
        Quid istic? si certum est facere, facias. Terent. Qu'y feroye je? Que feroye je à ceci? Quand on accorde quelque chose à regret.
    \
        Quid nunc agimus? Terent. Qu'est il de faire?
    \
        Quid quaeris? Cic. Que demande tu d'advantage? Que veuls tu que je die plus?
    \
        Quid censes eos esse facturos, qui omnino virtutem a bonorum fine segregauerunt, Epicurum, Hieronymum, etc. Cic. Que penses tu, etc.
    \
        Quid cum illis agas, qui, etc. Terent. Que ferois tu avec ces gens là, qui, etc.
    \
        Quid huic tu homini facias? Cicero. Que ferois tu avec un tel homme?
    \
        Quid facias? vt homo est, ita morem geras. Terent. Qu'y ferois tu?
    \
        Quid aliud agimus, quum, etc. nisi animum ad seipsum aduocamus? Cic. Que faisons nous autre chose quand, etc. sinon que, etc.
    \
        Quid dicam quantus amor sit bestiarum in educandis custodiendisque iis quae procreauerunt? Cic. Qu'est il besoing que je parle de la grand'amour, etc. Que parleray je de, etc.
    \
        Quid est factum? Varro. Qu'est il advenu?
    \
        Quid enim? summus dolor plures dies manere non potest? Car quoy?
    \
        Quid enim aliud quam admonendi essetis, vt morem traditum a maioribus, seruaretis? Liu. Que fauldroit il autre chose, sinon vous remonstrer que, etc.

    Dictionarium latinogallicum > quid

  • 69 quivis

    quīvis, quaevis, quodvis (pron. quidvis), pron.-adj. indéfini n'importe qui, n'importe quel, tout le monde, qui que ce soit; tout, n'importe quoi.    - à l'origine: is quem vis: celui que tu veux.    - cuivis potest accidere quod cuiquam potest, Sen. Tranq. 11, 8: à n'importe qui d'entre nous peut arriver ce qui peut arriver à tout homme.    - quemvis nostrum delectare, Cic. Verr. 2, 4, 2: plaire à n'importe qui d'entre nous.    - quaevis amplificationes, Cic. Inv. 1: toute sorte d'amplifications.    - quivis vestrum, Cic.: qui que ce soit d'entre vous.    - quivis unus: le premier venu.    - ab quīvis (= quovis) homine, quom opus est, beneficium accipere gaudeas, Ter. Ad.: de qui que ce soit, quand on est dans le besoin, on serait content de recevoir un service.    - fuere ea tempestate qui crederent M. Licinium Crassum... cujusvis opes voluisse contra illius potentiam crescere, Sall. C.: il y eut à cette époque des gens pour croire que M. Licinius Crassus aurait voulu accroître l'autorité de quiconque pour contrer le pouvoir de son rival.    - saepe tribus lectis videas cenare quaternos, e quibus unus amet quâvis (= quāvis ratione) aspergere cunctos, Hor. S. 1: souvent on peut voir, sur chacun des trois lits de table, quatre convives, dont l'un aime de n'importe quelle façon railler tous les autres.    - quidvis ou quodvis: tout (ce qu'on veut).    - quidvis perpeti, Cic.: souffrir tout.    - quidvis + gén. quidvis anni, Cato, R. R. 17: en n'importe quelle saison, en toute saison.    - quidvis mihi sat est, Plaut.: un rien me suffit.    - quare, si quidvis satis est, aufers undique? Hor. S. 2: pourquoi, si un rien te suffit, voles-tu de tous côtés?    - avec tmèse. - quod genus vis, Cato, R. R. 52.    - voir quovis.
    * * *
    quīvis, quaevis, quodvis (pron. quidvis), pron.-adj. indéfini n'importe qui, n'importe quel, tout le monde, qui que ce soit; tout, n'importe quoi.    - à l'origine: is quem vis: celui que tu veux.    - cuivis potest accidere quod cuiquam potest, Sen. Tranq. 11, 8: à n'importe qui d'entre nous peut arriver ce qui peut arriver à tout homme.    - quemvis nostrum delectare, Cic. Verr. 2, 4, 2: plaire à n'importe qui d'entre nous.    - quaevis amplificationes, Cic. Inv. 1: toute sorte d'amplifications.    - quivis vestrum, Cic.: qui que ce soit d'entre vous.    - quivis unus: le premier venu.    - ab quīvis (= quovis) homine, quom opus est, beneficium accipere gaudeas, Ter. Ad.: de qui que ce soit, quand on est dans le besoin, on serait content de recevoir un service.    - fuere ea tempestate qui crederent M. Licinium Crassum... cujusvis opes voluisse contra illius potentiam crescere, Sall. C.: il y eut à cette époque des gens pour croire que M. Licinius Crassus aurait voulu accroître l'autorité de quiconque pour contrer le pouvoir de son rival.    - saepe tribus lectis videas cenare quaternos, e quibus unus amet quâvis (= quāvis ratione) aspergere cunctos, Hor. S. 1: souvent on peut voir, sur chacun des trois lits de table, quatre convives, dont l'un aime de n'importe quelle façon railler tous les autres.    - quidvis ou quodvis: tout (ce qu'on veut).    - quidvis perpeti, Cic.: souffrir tout.    - quidvis + gén. quidvis anni, Cato, R. R. 17: en n'importe quelle saison, en toute saison.    - quidvis mihi sat est, Plaut.: un rien me suffit.    - quare, si quidvis satis est, aufers undique? Hor. S. 2: pourquoi, si un rien te suffit, voles-tu de tous côtés?    - avec tmèse. - quod genus vis, Cato, R. R. 52.    - voir quovis.
    * * *
        Quivis, quaevis, quoduis vel quidvis. Terent. Qui que tu vouldras, Un chascun.
    \
        Abs quivis homine, quum est opus, beneficium accipere gaudeas. Terent. De quelque homme que ce soit.
    \
        Quidvis potius quam iudicium. Cic. Tout ce que tu vouldras plustost que, etc.
    \
        Homo quiduis temporis. Cic. Id est, omnium temporum horarumque. B. Homme prest à faire tout ce qu'on veult.

    Dictionarium latinogallicum > quivis

  • 70 verum

    [st1]1 [-] vērum: - [abcl][b]a - adv. (= vero): vraiment. - [abcl]b - conj. mais, mais en vérité.[/b]    - Ter. Ad. 543 ; Eun. 347; Haut. 1013.    - verum enimvero (verum enim vero ou verum vero): mais vraiment, oui vraiment, mais pour le coup.    - non modo... verum etiam: non seulement... mais encore.    - non solum... verum etiam: non seulement... mais encore.    - non tantum... verum etiam: non seulement... mais encore.    - verum quidem haec hactenus, Cic.: mais en voilà suffisamment sur ce sujet.    - dans les transitions verum ad Crassum revertamur, Cic. Br. 147: mais revenons à Crassus.    - verum praeterita omittamus, Cic. Phil. 5, 31: mais laissons le passé. [st1]2 [-] vērum, i, n. [verus, subst.]: la vérité, la réalité, le fait.    - controversia aut de vero aut de recto, Cic.: questions de fait ou de droit.    - in vero esse, Lact. 1: être vrai.    - vis dicam tibi veriora veris? Mart. 6, 30, 6: veux-tu que je te dise une chose plus vraie que la vérité même?    - veri inquisitio atque investigatio, Cic. Off. 1, 13: le désir de chercher et de découvrir le vrai.    - verum et falsum, Cic. Ac. 2, 33: le vrai et le faux.    - vera dico, Plaut.: je dis la vérité.    - vicit in senatu pars illa, quae vero pretium aut gratiam anteferebat, Sall. J. 16: l'emporta au sénat le parti qui préférait à la vérité l'argent ou l'influence.    - verum est, quod pro salute fit mendacium, Syr.: quand il s’agit du salut, le mensonge devient vérité. [st1]3 [-] vĕrum, i, n.: c. veru (Plaut. Rud. 1302; 1304).
    * * *
    [st1]1 [-] vērum: - [abcl][b]a - adv. (= vero): vraiment. - [abcl]b - conj. mais, mais en vérité.[/b]    - Ter. Ad. 543 ; Eun. 347; Haut. 1013.    - verum enimvero (verum enim vero ou verum vero): mais vraiment, oui vraiment, mais pour le coup.    - non modo... verum etiam: non seulement... mais encore.    - non solum... verum etiam: non seulement... mais encore.    - non tantum... verum etiam: non seulement... mais encore.    - verum quidem haec hactenus, Cic.: mais en voilà suffisamment sur ce sujet.    - dans les transitions verum ad Crassum revertamur, Cic. Br. 147: mais revenons à Crassus.    - verum praeterita omittamus, Cic. Phil. 5, 31: mais laissons le passé. [st1]2 [-] vērum, i, n. [verus, subst.]: la vérité, la réalité, le fait.    - controversia aut de vero aut de recto, Cic.: questions de fait ou de droit.    - in vero esse, Lact. 1: être vrai.    - vis dicam tibi veriora veris? Mart. 6, 30, 6: veux-tu que je te dise une chose plus vraie que la vérité même?    - veri inquisitio atque investigatio, Cic. Off. 1, 13: le désir de chercher et de découvrir le vrai.    - verum et falsum, Cic. Ac. 2, 33: le vrai et le faux.    - vera dico, Plaut.: je dis la vérité.    - vicit in senatu pars illa, quae vero pretium aut gratiam anteferebat, Sall. J. 16: l'emporta au sénat le parti qui préférait à la vérité l'argent ou l'influence.    - verum est, quod pro salute fit mendacium, Syr.: quand il s’agit du salut, le mensonge devient vérité. [st1]3 [-] vĕrum, i, n.: c. veru (Plaut. Rud. 1302; 1304).
    * * *
        Verum, Coniunctio. Terent. Mais.
    \
        Verum vidi cantharam suffarcinatam. Terent. Si vis je toutesfois.
    \
        Verum vtvt es facturus, hoc quidem hercle haud reticebo tamen. Plaut. Toutesfois.
    \
        Verum etiam. Cic. Non modo agendo, verum etiam cogitando. Mais aussi.
    \
        Verum enim quando bene promeruit, fiat: suum ius postulat. Terent. Toutesfois.
    \
        Verum enimuero. Cic. Toutesfois certainement, Mais certes, Pour certain.
    \
        Veruntamen. Cic. Toutesfois.

    Dictionarium latinogallicum > verum

  • 71 a) alio incredibili scelere hoc scelus cumulasti

    a) alio incredibili scelere hoc scelus cumulasti, Cic. Cat. 1, 14 tu as mis le comble à ce dernier crime par un autre crime incroyable; erat surdaster M. Crassus, sed aliud molestius quod... Cic. Tusc. 5, 116: M. Crassus était un peu sourd; mais il y avait une autre chose plus fâcheuse, c'est que...; aliud esse causae suspicamur, Cic. Flacc. 39: je soupçonne qu'il y a une autre raison; "alio die" inquit, Cic. Phil. 2, 83: "à un autre jour", dit-il [formule des augures pour renvoyer une affaire, les auspices étant défavorables]; alio loco, Cic. Verr. 1, 61: ailleurs, cf. Verr. 2, 15; Or. 203, etc.; alio loco antea, Cic. Verr. 5, 58: ailleurs précédemment, cf. Fam. 1, 9, 7; Att. 9, 10, 6, etc.; alia ratione ulla, Cic. Cat. 2, 18: par aucun autre moyen;

    Dictionarium latinogallicum > a) alio incredibili scelere hoc scelus cumulasti

  • 72 Claudius

    1. Claudius u. (andere Schreibart) Clōdius, a, um, Name zweier röm. gentes (einer patrizischen u. einer plebejischen, von deren letzterer die Marcelli [s. Marcellus] die bedeutendste Familie waren): I) subst.: A) Form Claudius, wie die Patrizier: 1) Appius Claudius Regillensis Crassus, der durch seinen Frevel gegen die Virginia bekannte Dezemvir, Liv. 3, 35 sqq. – 2) Appius Claudius (Crassus) Caecus, errichtete als Zensor große Bauten (s. Appius), noch spät gerühmt wegen der Rede, durch die er 281 v. Chr. im Senat zu Rom den Abschluß eines Friedens mit Pyrrhus zu hindern wußte, Cic. de sen. 16. Tac. dial. 18. – 3) Tiberius Claudius Drusus Germanicus, der vierte röm. Kaiser (41-54 n. Chr.), Suet. Claud. 1 sqq. Tac. ann. lib. 11 sq. – Dav.: a) Claudiānus, a, um, zu einem Klaudius (besond. dem Kaiser dieses Namens) gehörig, klaudianisch, castra (des Appius Klaudius Pulcher), Liv.: tonitrua (nach dems. benannt), Fest.: tempora (des Kaisers), Tac.: cometes (zur Zeit des Kl. sichtbar), Sen. – b) Claudiālis, e, des (K.) Klaudius, klaudialisch, flaminium, Tac. ann. 13, 2. – B) Form Clōdius, wie P. Clodius Pulcher, der unruhige Volkstribun, Feind Ciceros, von Milo zu Bovillä im J. 52 v. Chr. ermordet, oft in Cic. oratt. u. epp.: Plur. Clodii, Sen. ep. 97, 10 u. de brev. vit. 5, 1. – Dav. Clōdiānus, a, um, klodianisch, des
    ————
    (gen.) Klodius, crimen, seine Ermordung, Cic.: incendia, von ihm veranlaßt, Cic.: operae, seine Helfershelfer, Cic. – II) adi. klaudisch, via C., eine Seitenstraße der via Cassia, Ov.: aqua C., eine von Kaligula begonnene, vom Kaiser Klaudius vollendete Wasserleitung, Liv. epit. u. Suet.: tribus C., jenseit des Anios, nach dem Ahnherrn der gens Claudia ben., Liv.: leges Clodiae, vom Volkstribun Klodius herrührend, Cic.; von andern Klaudiern, Liv.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > Claudius

  • 73 Ninnius

    Ninnius, a, um, Name eines urspr. kampanischen Geschlechtes, aus dem bes. bekannt L. Ninnius Quadratus, Volkstribun im J. 58 v. Chr., tätig für Cicero, Cic. Sest. 68; ad Att. 3, 23, 4 u.a. – Zur Kaiserzeit Ninnius Crassus, Übersetzer der Ilias ins Lateinische, Prisc. 9, 42. Non. 475, 14 (wo bl. Crassus).

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > Ninnius

  • 74 subtilis

    subtīlis, e ( aus *sub-texlis untergewebt, feingewebt, zu tēla), I) fein, dünn, zart, 1) eig. (Ggstz. crassus, spissus, verb. crassus spissusque), filum, Lucr. u. Auson.: bestis (= vestis), Edict. Diocl.: mitra, Catull.: corpus, Lucr. u. Sen.: ignis, Lucr.: farina, Plin.: vestis subtilior, Solin.: capillus flavus et solito subtilior, Vulg.: semen subtilius, Plin.: sucus subtilissimus, Plin.: poet., Graecia, zart, schlank, Manil. – 2) übtr.: a) im allg., fein, genau, akkurat, gründlich, descriptio, akkurat, genau, Cic.: venustas, fein, geschmackvoll, Cic.: sententia, ein feiner, vortrefflicher Gedanke, Plin.: epistulae subtiliores, genauer, ausführlicher, Cic.: inventum subtilissimum, Plin.: curationes subtilissimae, Cels. – b) insbes., v. Ausdruckgefallend durch genaue Bestimmtheit und schmucklose Einfachheit, schlicht, einfach schön, einfach, oratio, Cic.: dicendi genus, Cic.: subtile, quod ἰσχνόν vocant, Quint. – v. Rednern u. Schriftstellern, subtilis oratione, Cic. (vgl. subtilis deductā oratione Menelaus, Auson.): Lysias subtilis atque elegans, Quint.: Lysias egregie subtilis scriptor atque elegans, Cic.: praeceptor, Quint. – II) von den Sinneswerkzeugen = feinfühlend, -schmeckend, 1) eig.: palatum, Hor.: subtilior gula, Colum. – 2) übtr., vom ästhetischen Geschmack u. Urteil = feinfühlend, fein unterscheidend, fein, iudicium, Cic. u. Hor.: ve-
    ————
    terum iudex, Hor.: sapiens subtilisque lector, Plin. ep.: sagax et admodum subtilis ingenio, ein gar feiner Kopf, Eutr.: Democritus subtilissimus omnium, der feinste Forscher, Sen. – Vulg. Schreibung soubtilis, Edict. Diocl. 7, 48.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > subtilis

  • 75 spoil the Egyptians

    поживиться за счёт врага [этим. библ. Exodus XII, 36]

    ‘How does a man of your strict principles reconcile yourself to cheat to revenue?’ ‘It's a mere spoiling o' the Egyptians,’ replied Andrew. (W. Scott, ‘Rob Roy’, ch. XVIII) — - Как же это вы, человек строгих правил, позволяете себе обкрадывать казну? - Это значит только пограбить нечестивцев, - ответил Эндрю.

    Crassus: "Come and lunch with me - all of you." Amanda: "What opulence! Can you afford it?" Crassus: "Breakages will pay. They have a standing account at the Ritz. Over five thousand a year, it comes to." Proteus: "Right. Let us spoil the Egyptians." (B. Shaw, ‘The Apple Cart’, act I) — Красс: "Идемте завтракать со мной. Я приглашаю всех." Аманда: "Какой богач выискался! А денег у тебя хватит? " Красс: "Фирма за все заплатит. У нее постоянный счет у Ритца. Это обходится ей в пять тысяч в год." Протей: "Хорошо позавтракать за счет этих варваров."

    Large English-Russian phrasebook > spoil the Egyptians

  • 76 adulescens

    ădŭlescens (only ădŏl- in the verb and part. proper), entis ( gen. plur. usu. adulescentium, e. g. Cic. Tusc. 5, 27 al.:

    adulescentum,

    Plaut. Ps. 1, 3, 130).
    A.
    P. a., growing up, not yet come to full growth, young:

    eodem ut jure uti senem liceat, quo jure sum usus adulescentior, Ter. Hec. prol. alt. 3: uti adulescentior aetati concederet, etc.,

    Sall. H. 1, 11 (Fragm. ap. Prisc. 902).— Trop., of the new Academic philosophy:

    adulescentior Academia,

    Cic. Fam. 9, 8, 1.— Sup. and adv. not used.—
    B.
    Subst. comm. gen., one who has not yet attained maturity, a youth, a young man; a young woman, a maiden (between the puer and juvenis, from the 15th or 17th until past the 30th year, often even until near the 40th; but the same person is often called in one place adulescens, and in another juvenis, e. g. Cic. Fam. 2, 1, with Att. 2, 12; cf. id. Top. 7; often the adulescentia passes beyond the period of manhood, even to senectus; while in other cases adulescentia is limited to 25 years, Cic. Tusc. 2, 1, 2 Goer.: “Primo gradu usque ad annum XV. pueros dictos, quod sint puri, i. e. impubes. Secundo ad XXX. annum ab adolescendo sic nominatos,” Varr. ap. Censor. cap. 14. “Tertia (aetas) adulescentia ad gignendum adulta, quae porrigitur (ab anno XIV.) usque ad vigesimum octavum annum,” Isid. Orig. 11, 2, 4. Thus Cicero, in de Or. 2, 2, calls Crassus adulescens, though he was 34 years old; in id. Phil. 2, 44, Brutus and Cassius, when in their 40th year, are called adulescentes; and in id. ib. 46, Cicero calls himself, at the time of his consulship, i. e. in his 44th year, adulescens; cf. Manut. ap. Cic. Fam. 2, 1, p. 146):

    tute me ut fateare faciam esse adulescentem moribus,

    Plaut. Mil. 3, 1, 67:

    bonus adulescens,

    Ter. And. 4, 7, 4:

    adulescentes bonā indole praediti,

    Cic. Sen. 8, 26:

    adulescens luxu perditus,

    Ter. Ad. 4, 7, 42:

    adulescens perditus et dissolutus,

    Cic. Tusc. 4, 25; Vulg. Gen. 34, 19; ib. Matt. 19, 20.—Homo and adulescens are often used together:

    amanti homini adulescenti,

    Plaut. Trin. 4, 2, 94; Ter. Phorm. 5, 9, 53; Cic. Fam. 2, 15:

    hoc se labore durant homines adulescentes,

    Caes. B. G. 6, 28; Sall. C. 38; id. J. 6; Liv. 2, 6.— Fem.:

    optimae adulescenti facere injuriam,

    Ter. And. 3, 2, 8:

    Africani filia adulescens,

    Cic. Div. 1, 18 fin. The young Romans who attended the proconsuls and propraetors in the provinces were sometimes called adulescentes (commonly contubernales), Caes. B. C. 1, 23; 1, 51. Sometimes adulescens serves to distinguish the younger of two persons of the same name:

    Brutus adulescens,

    Caes. B. G. 7, 87: P. Crassus adulescens, id. ib. 1, 52, and 3, 7:

    L. Caesar adulescens,

    id. B. C. 1, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > adulescens

  • 77 Caeliana

    Caelĭus ( Coel-), i, m.
    I.
    A Roman gentile name.
    A.
    The orator M. Caelius Rufus, for whom Cicero made an oration, and whose letters to Cicero are contained in the 8th book of the Epp. ad Famil.; Cic. Brut. 79, 273; Caes. B. C. 3, 20 sqq.; Vell. 2, 68, 1; Sen. Ira, 3, 8, 4; Quint. 10, 1, 115; v. Teuffel, Röm. Litt. § 206, 5 sqq.—Hence, Caelĭānus, a, um, adj., Cœlian:

    orationes,

    Tac. Or. 21.—
    B.
    L. Caelius Antipater, a distinguished historian and jurist in the time of the Gracchi, and teacher of Crassus, Cic. Brut. 26, 102; id. de Or. 2, 12, 53; id. Leg. 1, 2, 6.—Hence, Caelĭāna, ōrum, n., the writings of Cœlius, Cic. Att. 13, 8; v. Teuffel. Röm. Litt. § 142.—
    C.
    C. Caelius Caldus, an orator, contemporary with Crassus, Cic. de Or. 1, 25, 117; id. Planc. 21, 52; id. Leg. 3, 16, 36.—
    D.
    Caelius Aurelianus, a physician of the post - classic period, v. Teuffel, Röm. Litt. § 456.—
    II.
    Caelius Mons, the Cœlian Hill at Rome, south of Palatinus, and east of Aventinus, named after the Tuscan Caeles Vibenna (pure Etrusc. Kaile Fipne), now the Lateran Mount, Varr L. L. 5, § 46 Müll.; Cic. Rep. 2, 18, 33; id. Off. 3, 16, 66; Tac. A. 4, 65.—Called Caelius Major, Mart. 12, 18, 16; cf. Caeliolus.— The soldiers of this Caeles are called Caelĭāni, Varr. L. L. 5, § 46 Müll.; cf.:

    CAELIANVS EXERCITVS,

    Inscr. Grut. 502, 1, 20.

    Lewis & Short latin dictionary > Caeliana

  • 78 Caeliani

    Caelĭus ( Coel-), i, m.
    I.
    A Roman gentile name.
    A.
    The orator M. Caelius Rufus, for whom Cicero made an oration, and whose letters to Cicero are contained in the 8th book of the Epp. ad Famil.; Cic. Brut. 79, 273; Caes. B. C. 3, 20 sqq.; Vell. 2, 68, 1; Sen. Ira, 3, 8, 4; Quint. 10, 1, 115; v. Teuffel, Röm. Litt. § 206, 5 sqq.—Hence, Caelĭānus, a, um, adj., Cœlian:

    orationes,

    Tac. Or. 21.—
    B.
    L. Caelius Antipater, a distinguished historian and jurist in the time of the Gracchi, and teacher of Crassus, Cic. Brut. 26, 102; id. de Or. 2, 12, 53; id. Leg. 1, 2, 6.—Hence, Caelĭāna, ōrum, n., the writings of Cœlius, Cic. Att. 13, 8; v. Teuffel. Röm. Litt. § 142.—
    C.
    C. Caelius Caldus, an orator, contemporary with Crassus, Cic. de Or. 1, 25, 117; id. Planc. 21, 52; id. Leg. 3, 16, 36.—
    D.
    Caelius Aurelianus, a physician of the post - classic period, v. Teuffel, Röm. Litt. § 456.—
    II.
    Caelius Mons, the Cœlian Hill at Rome, south of Palatinus, and east of Aventinus, named after the Tuscan Caeles Vibenna (pure Etrusc. Kaile Fipne), now the Lateran Mount, Varr L. L. 5, § 46 Müll.; Cic. Rep. 2, 18, 33; id. Off. 3, 16, 66; Tac. A. 4, 65.—Called Caelius Major, Mart. 12, 18, 16; cf. Caeliolus.— The soldiers of this Caeles are called Caelĭāni, Varr. L. L. 5, § 46 Müll.; cf.:

    CAELIANVS EXERCITVS,

    Inscr. Grut. 502, 1, 20.

    Lewis & Short latin dictionary > Caeliani

  • 79 Caelius

    Caelĭus ( Coel-), i, m.
    I.
    A Roman gentile name.
    A.
    The orator M. Caelius Rufus, for whom Cicero made an oration, and whose letters to Cicero are contained in the 8th book of the Epp. ad Famil.; Cic. Brut. 79, 273; Caes. B. C. 3, 20 sqq.; Vell. 2, 68, 1; Sen. Ira, 3, 8, 4; Quint. 10, 1, 115; v. Teuffel, Röm. Litt. § 206, 5 sqq.—Hence, Caelĭānus, a, um, adj., Cœlian:

    orationes,

    Tac. Or. 21.—
    B.
    L. Caelius Antipater, a distinguished historian and jurist in the time of the Gracchi, and teacher of Crassus, Cic. Brut. 26, 102; id. de Or. 2, 12, 53; id. Leg. 1, 2, 6.—Hence, Caelĭāna, ōrum, n., the writings of Cœlius, Cic. Att. 13, 8; v. Teuffel. Röm. Litt. § 142.—
    C.
    C. Caelius Caldus, an orator, contemporary with Crassus, Cic. de Or. 1, 25, 117; id. Planc. 21, 52; id. Leg. 3, 16, 36.—
    D.
    Caelius Aurelianus, a physician of the post - classic period, v. Teuffel, Röm. Litt. § 456.—
    II.
    Caelius Mons, the Cœlian Hill at Rome, south of Palatinus, and east of Aventinus, named after the Tuscan Caeles Vibenna (pure Etrusc. Kaile Fipne), now the Lateran Mount, Varr L. L. 5, § 46 Müll.; Cic. Rep. 2, 18, 33; id. Off. 3, 16, 66; Tac. A. 4, 65.—Called Caelius Major, Mart. 12, 18, 16; cf. Caeliolus.— The soldiers of this Caeles are called Caelĭāni, Varr. L. L. 5, § 46 Müll.; cf.:

    CAELIANVS EXERCITVS,

    Inscr. Grut. 502, 1, 20.

    Lewis & Short latin dictionary > Caelius

  • 80 contra

    contrā, adv. and prep. [stem con, i. e. cum, through a comparative form conter; cf.: alter, uter, inter, praeter, etc.; in abl. fem. form like the locative adverbs ea, qua, etc.; cf.: ultra, intra, extra, citra], orig., in comparison with; hence, over against, fronting, in front, opposite, in opposition to, against, contrary to, opposed to, etc.
    I.
    Adv. (referring to an opposed object often with the force of a preposition with ellipsis of a pronoun, = against it, against him, etc.).
    A.
    Local.
    1.
    Lit., of position in front of a person, place, or thing.
    a.
    With verb of being or position expressed or understood.
    (α).
    Referring to living beings, opposite, in face of, face to face, facing, in front of, fronting, confronting (not in Cic., Caes., or Sall.):

    feminam scelestam te, adstans contra, contuor,

    Plaut. Pers. 2, 2, 26:

    ut confidenter mihi contra adstitit,

    id. Capt. 3, 5, 6; Lucr. 4, 223; 6, 929:

    signum contra, quoad longissume oculi ferebant, animo finivit,

    Liv. 1, 18, 8:

    stat contra starique jubet,

    Juv. 3, 290:

    stat contra dicitque tibi tua pagina Fures!

    Mart. 1, 55, 12:

    ulmus erat contra,

    in front of her, Ov. M. 14, 661:

    templa vides contra,

    in front (of us), id. ib. 7, 587.—Of position in front of the enemy:

    contra conserta manu,

    Plaut. Mil. 1, 1, 3: contra consistere, to make front against them, Caes. B. G. 2, 17.—
    (β).
    Referring to things and places, over against (it), opposite (to it), on the opposite side (mostly post-Aug.):

    contra jacet Cancer patulam distentus in alvum,

    Manil. 2, 253:

    posita contra Hispania,

    Tac. Agr. 11:

    promuntorium quod contra procedit,

    Plin. 4, 2, 3, § 6: relinquendae autem contra erunt vacuae tabellae, on the opposite side, i. e. of the leaf, Quint. 10, 3, 32: illo quaerente cur non decidant contra siti, the antipodes (cf. Cic. Ac. 2, 39, 123; v. II. A. 1. c. a), Plin. 2, 65, 65, § 161.—With the governing verb understood:

    arguam hanc vidisse apud te contra conservum meum,

    face to face, Plaut. Mil. 2, 2, 91:

    jam omnia contra circaque hostium plena erant, Liv 5, 37, 8: eadem verba contra (i. e. ponuntur),

    side by side, Quint. 9, 3, 36; Verg. A. 6, 23.—
    b.
    With verbs of motion, so as to be opposite to an object or face to face with a person, variously rendered.
    (α).
    Referring to persons:

    accede ad me atque adi contra,

    come right up to me, Plaut. Rud. 1, 4, 23; id. Bacch. 3, 6, 6: hostes crebri cadunt; nostri contra ingruunt, advance to their front (in Plaut. hostility is not implied in contra), id. Am. 1, 1, 84: quis nos pater aut cognatu' volet contra tueri, face to face, eye to eye, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 12 Mull. (Trag. Rel. v. 444 Rib.); Att. ap. Macr. S. 6, 1, 55 (Trag. Rel. v. 538 ib.):

    adspicedum contra me = contra adspice me,

    Plaut. Most. 5, 1, 56 Lorenz ad lec.:

    contra adspicere,

    id. Mil. 2, 1, 45:

    contra intueri,

    Liv. 1, 16, 6; 9, 6, 8; Sen. Q. N. 1, 3, 6:

    cum veniret contra Marcianus,

    Quint. 6, 3, 95; Plin. 9, 46, 70, § 152.—
    (β).
    Of things:

    hic ubi sol radiis... Adversa fulsit nimborum aspergine contra,

    Lucr. 6, 525; Cels. 8, 8, 1:

    quam (turrim) promoti contra validi asseres... perfregere,

    Tac. H. 4, 30.—Reciprocally: oscula non pervenientia contra, not coming through (the wall) so as to meet, Ov. M. 4, 80.—
    2.
    Transf. to equivalents of weight, value, and price; so,
    (α).
    In Plaut. only in the colloq. phrases auro contra, aurichalco contra, and contra auro (sc. posito); lit., for gold placed against; cf.:

    aes contrarium, s. v. contrarius: (servus) non carus'st auro contra,

    at his weight in gold, Plaut. Ep. 3, 3, 30: jam auro contra constat filius, id. Truc. 2, 6, 57 (Speng. aurichalco): auro contra cedo modestum amatorem! A me aurum accipe. Pa. Cedo mihi contra aurichalco quoi ego sano serviam, id. Curc. 1, 3, 45 sq.; id. Mil. 3, 1, 63; 4, 2, 85; id. Ps. 2, 3, 23.—
    (β).
    In post-Aug. prose (very rare):

    at si aquae et ejus rei quam contra pensabis par pondus erit, nec pessum ibit, nec exstabit, etc.,

    Sen. Q. N. 3, 25, 5.—
    3.
    Of reciprocal actions, = vicissim, in turn, in return, back, on my, his, etc., part, likewise, counter-.
    (α).
    In gen.:

    te ut deludam contra, lusorem meum,

    Plaut. Am. 2, 2, 71:

    quae me amat, quam ego contra amo,

    id. Merc. 5. 2, 77; id. Cist. 1, 1, 96; id. Trin. 4, 2, 55; id. As. 2, 2, 110:

    qui arguat se, eum contra vincat jurejurando suo,

    make a victorious counter-charge, id. Mil. 2, 2, 37:

    si laudabit haec Illius formam, tu hujus contra (i. e. lauda),

    Ter. Eun. 3, 1, 54:

    audi nunc contra jam,

    listen in turn, id. Phorm. 4, 4, 18; id. Ad. 5, 4, 23:

    at tu mihi contra nunc videre fortunatus, Phaedria, Cui, etc.,

    you likewise seem fortunate to me, id. Phorm. 1, 3, 21:

    Mettius Tullo gratulatur, contra Tullus Mettium benigne alloquitur,

    Liv. 1, 28, 1:

    contra ut me diligat illa,

    Cat. 76. 23; Hor. S. 1, 3, 27 Orell. ad loc.—Hence, with ellipsis of inquit, = respondit:

    cui latrans contra senex,

    Phaedr. 5, 10, 7:

    scietis, inquam, etc., contra Nigrinus: ad quem missi sunt? ego, etc.,

    Plin. Ep. 7, 6, 4.—

    Rarely with inquit, etc., expressed: at ille contra, renidens, Audi, inquit, discipule, etc.,

    Gell. 15, 9, 9; cf.:

    contra talia reddit,

    Claud. B. Gild. 379.—
    (β).
    With dat. pers.:

    consulo quem dolum doloso contra conservo parem,

    Plaut. Mil. 2, 2, 45:

    facere contra huic aegre,

    Ter. Eun. 4, 1, 10:

    hiscine contra insidiabere?

    id. Hec. 1. 1, 13:

    tibi contra gratiam Referre,

    id. ib. 4, 2, 7.—
    (γ).
    With item:

    item a me contra factum est,

    Plaut. Aul. prol. 20:

    puellam senex Amat et item contra filius,

    id. Cas. prol. 49; id. Pers. 5, 2, 36; id. Am. 1, 1, 67; Ter. Ad. 1, 1, 25.—
    (δ).
    Combining a reciprocal with a local relation (A. 1. a. a, and b. a): contra carinantes verba, exchanging abusive words ( face to face), Enn. ap. Serv. ad Verg. A. 8, 361 (Ann. v. 181 Vahl.): tubae utrimque contra canunt;

    Consonat terra,

    Plaut. Am. 1, 1, 73; 1, 1, 86:

    confer gradum Contra pariter,

    id. Ps. 2, 4, 18; id. Truc. 1, 2, 28:

    video amicam... Ubi contra adspexit me, etc.,

    id. Mil. 2, 1, 45; Verg. E. 7, 8; cf. Lucr. 4, 243:

    vesper adest, juvenes consurgite!... Cernitis, innuptae, juvenes? consurgite contra!

    Cat. 62, 6.—
    (ε).
    Implying also opposition: Pe. Conpellabo. Ph. Orationis aciem contra conferam, Plaut. Ep. 4, 1, 20:

    si scias quod donum huic dono contra comparet,

    what counter gift, Ter. Eun. 2, 3, 63: quod Scipio postulavit... ut, etc. Et quod contra collega postulavit ne, etc., Annal. Trib. Pleb. ap. Gell. 7 (6), 19, 5:

    si vobis aequa et honesta postulatio videtur, ego contra brevem postulationem adfero,

    Cic. Rosc. Am. 2, 7; Nep. Epam. 6, 1;

    Auct. B. Alex. 24: illo licente contra liceri audeat nemo,

    to bid in opposition, Caes. B. G. 1, 18; Liv. 4, 53, 6:

    agedum pauca accipe contra,

    Hor. S. 1, 4, 38.—So in battle:

    Numidae... Romanorum ordines conturbare... neque contra feriundi copia erat,

    Sall. J. 50, 4; and in law: et ab eo is qui adoptat vindicat... et illo contra non vindicante, etc., Gai Inst. 1, 134; 2, 24.—Esp. in replies:

    oratio contra a Demosthene pro Ctesiphonte edita,

    Cic. de Or. 3, 56, 213:

    dicit accusator haec: primum, etc.... quid contra reus?

    id. Clu. 30, 81; id. Fin. 5, 22, 63; Curt. 4, 1, 10; 7, 9, 1.
    B.
    Of opposition, strife, etc., against; constr. absol., with dat., and ne, quominus or quin.
    1.
    Of physical exertion.
    (α).
    Lit.:

    concurrunt... aetheriae nubes contra pugnantibu' ventis,

    struggling against each other, Lucr. 6. 98:

    nec nos obniti contra... Sufficimus,

    bear up, battle against, Verg. A. 5, 21; Ov. M. 9, 50; 2, 434:

    at ille contra nititur,

    resists, Plin. 2, 38, 38, § 103; 7, 20, 19, § 82:

    pars remigum, tamquam imperitia... officia nautarum impediebant. Mox contra tendere,

    rowed in an opposite direction, Tac. H. 4, 16.—
    (β).
    Trop.:

    te rogo ne contrahas ac demittas animum, neque te obrui tamquam fluctu... sinas, contraque erigas ac resistas,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 1, § 4:

    et torrens judicem vel nitentem contra feret, cogatque ire qua rapiet,

    Quint. 12, 10, 61.— With ne: vi contra niti, ne advorsus eum fiat, Cato ap. Gell. 7 (6), 3, 16.—With quominus, Lucr. 1, 780.—
    2.
    Of mental exertion:

    si tibi vera videntur, Dede manus, aut, si falsum est, accingere contra,

    arm yourself against them, Lucr. 2, 1043; 2, 280. —With dat.:

    siti contra... pugnandum,

    Cels. 4, 2 fin.
    3.
    Of hostile opposition in gen.
    (α).
    Lit.:

    quod animadversum est in eo qui contra omni ratione pugnarunt, non debeo reprehendere,

    who made opposition in every way, Cic. Rosc. Am. 47, 137; id. Verr. 2, 2, 43, § 107:

    contra etiam aliquid abs te profectum ex multis audivi,

    something inimical, id. Fam. 5, 5, 2.—
    (β).
    Trop.:

    aut alio quovis (sc. colore) qui contra pugnet et obstet,

    Lucr. 2, 794; 2, 868.—
    4.
    Of warfare.
    (α).
    Lit.:

    ut eos adversarios existimemus qui arma contra ferant,

    Cic. Off. 1, 25, 87; 1, 12, 37; Vell. 2, 28, 4; cf.:

    quid quod exercitum contra duxit?

    Auct. Her. 4, 16, 23:

    ut si qua ex parte obviam contra veniretur, acie instructa depugnarent,

    if they should be attacked by an open charge, Caes. B. G. 7, 28:

    issentque confestim ad urbem ni venire contra exercitum... audissent,

    Liv. 7, 39, 17:

    cum Romanae legiones contra direxerint,

    would oppose their march, Tac. H. 4, 58; id. A. 6, 44.—With dat.:

    et huic contra itum ad amnem Erinden,

    Tac. A. 11, 10.—
    (β).
    Trop.:

    quod ubi viderunt corvi, contra auxiliantur, velut adversus communem hostem,

    Plin. 10, 74, 95, § 205.—
    5.
    Of legal contests.
    (α).
    With verbs of saying; v. 9. a.—
    (β).
    Venire contra, of any legal act with the intention to hurt the adversary:

    quid? si omnium mortalium Sthenio nemo inimicior quam hic C. Claudius... fuit? si de litteris corruptis contra venit, etc.?

    if he made a charge of forgery against him? Cic. Verr. 2, 2, 43, § 107; cf. II. B. c. b.—
    (γ).
    On the part of the adversary:

    inveniendum contra est, quo distet haec causa a ceteris,

    Quint. 5, 10, 114; 9, 2, 35; 12, 8, 10.—
    (δ).
    Of judgments against the parties or against opinions:

    ne spoliaret fama probatum hominem si contra judicasset,

    given an adverse decision, Cic. Off. 3, 19, 77; cf. Val. Max. 7, 2, 4; Cic. Caecin. 24, 69.—
    6.
    Of literary opposition.
    (α).
    Mostly with verbs of saying; v. 9. a. g.—
    (β).
    With other verbs:

    astrologorum artem contra convincere tendit,

    Lucr. 5, 728:

    contra nunc illud pone, etc.,

    Sen. Ben. 7, 14, 6:

    habeat (liber meus) etiam quosdam qui contra sentiant et adversentur,

    some dissentients and opponents, Quint. 3, 1, 5; 2, 17, 40; 3, 8, 69.—
    7.
    Of public and political opposition.
    (α).
    With verbs of saying; v. 9. a. d.—
    (β).
    With petere, to be a candidate for office in opposition to another:

    nihil enim supererat de quo certarent, nihil quod contra peterent,

    no office was left for which to canvass against each other, Cic. Agr. 2, 33, 91:

    honores contra petere,

    Quint. 6, 1, 17.—With ire, with dat., of an opposing vote in the senate (cf.:

    pedibus ire): sententia Cassii ut nemo unus contra ire ausus est, ita dissonae voces respondebant,

    Tac. A. 14, 45.—
    8.
    Of violation of law, contracts, etc.: contra facere, or contra committere, to violate, transgress a law, etc.: leges esse non ex ejus qui contra commiserit utilitate, spectari oportere, not in the interest of the transgressor, Cic. Inv. 2, 48, 153:

    si quis sub hoc pacto vendiderit ancillam ne prostitueretur, et si contra factum esset,

    and if the contract was violated, Dig. 18, 1, 56.—
    9.
    With verbs of saying, etc., contra dicere; less freq. disputare, disserere, pugnare, in the sense of dicere, and contra scribere (often contradico, in one word, in post-Aug. writers; esp. with dat.).
    a.
    Absol.
    (α).
    Contra dicere, to speak as counsel of the adversary, to plead his cause, in legal proceedings:

    cum contra dicturus Hortensius esset,

    would speak on the other side, Cic. Quint. 24, 77:

    hoc... contra dicente Cotta judicatum est,

    id. Caecin. 33, 97:

    dixisse ut contra nemo videretur,

    id. Brut. 53, 198: ut contra Crassus... exorsus est, began on the other side, id. ib. § 197.—Hence: qui contra dicit, the adversary or counsel of the adversary:

    contra autem qui dicet, similitudinem infirmare debebit,

    Cic. Inv. 2, 50, 151; id. Part. Or. 21, 108.—In the same sense: agens contra: si nos... impares agentium contra ingeniis dixerimus, that we are unequal to the talents of our adversary's counsel, [p. 453] Quint. 4, 1, 8.—
    (β).
    To make charges against (rare):

    si qui contra vellet dicere, usurum esse eum suo testimonio,

    Cic. Clu. 48, 134:

    qua ratione nemo neque tum item fecerit, neque nunc contra dicat,

    id. Quint. 29, 88; so,

    contra disputare, of objections to or against a witness: nihil contra disputabo priusquam dixerit,

    id. Fl. 21, 51.—
    (γ).
    In gen., to speak on the other side of a question:

    fiebat autem ita, ut cum is qui audire vellet dixisset quid sibi videretur, tum ego contra dicerem,

    Cic. Tusc. 1, 4, 8; id. Fin. 2, 1, 2; so,

    contra disputare and contra scribere,

    id. Or. 1, 19, 85; Vitr. 3, 1, 6; Quint. 2, 17, 13; Dig. 9, 2, 21, § 1.—Hence: qui contra dicunt or disputant, the opponents:

    nec qui contra dicunt causam difficilem repellunt,

    Cic. Fin. 3, 1, 2:

    ad coarguendos qui contra disputant,

    to refule his opponents, Quint. 2, 15, 26.—
    (δ).
    To oppose or object to a proposition, motion, or petition:

    quam palam principes dixerunt contra!

    protested against it, Cic. Verr. 2, 5, 16, § 41; Caes. B. C. 1, 32; Cic. Clu. 47, 130.—With pugnare:

    cum decerneretur frequenti senatu, contra pugnante Pisone, etc.,

    Cic. Att. 1, 14, 5:

    filius ejus incolumitatem optat: contradicit pater,

    the father objects, Quint. 9, 2, 85; 9, 2, 83; Plin. ap. Gell. 9, 16, 5; Cic. Dom. 33, 87:

    contradicente nullo,

    Suet. Caes. 20; Dig. 3, 3, 15.—
    (ε).
    To reply:

    contradixit edicto,

    answered by an edict, Suet. Aug. 56. —
    (ζ).
    Abl. absol. impers.:

    explorandum videtur an etiam contradicto aliquando judicio consuetudo firmata sit,

    whether the custom has been confirmed by judgment upon a judicial contest, Dig. 1, 3, 34.—
    b.
    With acc. neutr. pron., to object, to make or raise an objection, to reply; esp. in legal proceedings:

    ego enim, te disputante, quid contra dicerem meditabar,

    Cic. N. D. 3, 1, 1:

    ut contra si quid dicere velit non audiatur,

    id. Fin. 5, 10, 27:

    aiebat illum primo sane diu multa contra (i. e. dixisse), ad extremum autem, etc.,

    id. Att. 2, 22, 2.— Hence: quod contra dicitur, or quae contra dicuntur, the objections:

    ut et id quod intenderemus confirmare, et id quod contra diceretur refellere (possemus),

    refute the objections, Cic. de Or. 1, 20, 90:

    quia neque reprehendi quae contra dicuntur possunt, etc.,

    id. ib. 2, 81, 331; id. Inv. 2, 44, 127; Quint. 1, 2, 17.—In the same sense, as subst.: contrā dicta, orum, n. plur.:

    seu proposita confirmamus, sive contra dicta dissolvimus,

    or refute the objections, Quint. 4, prooem. 6.—With acc. and inf.:

    dicitur contra, nullum esse testamentum,

    the objection is made that there is no testament, Cic. Agr. 2, 6, 42.—
    c.
    With dat., written in one word (post-Aug.).
    (α).
    To oppose a person by speaking against his views:

    solitum se etiam Thraseae contradicere,

    to oppose even Thrasea, Tac. H. 2, 91:

    tibi,

    Suet. Aug. 54:

    Curioni...,

    id. Rhet. 1. —Hence of answers and replies in law: quid si filium testatoris heres ejus prohibuit? Huic contradici potest: ergo pietatis, etc., he may be answered by this plea, etc., Dig. 11, 7, 14, § 13.—And of advisory answers opposed to one's legal views:

    volenti mihi ream adulterii postulare eam, etc., contradictum est,

    my views were disapproved, rejected, Dig. 48, 5, 11, § 10.—
    (β).
    To oppose an opinion, with dat. of the thing:

    cum plures tantum sententiis aliorum contradicerent,

    opposed the opinions, Tac. H. 1, 39.—
    (γ).
    To object to a motion or petition, with dat. of the petitioner:

    patrem qui damnavit optat ne is torqueatur: pater ei contradicit,

    the father objects, Quint. 9, 2, 81:

    cum ambienti ut legibus solveretur multi contradicerent,

    Suet. Caes. 18; Dig. 40, 5, 14; 40, 12, 33.—
    (δ).
    With dat. of the petition:

    preces erant, sed quibus contradici non posset,

    which could not be denied, Tac. H. 4, 46 fin.; Dig. 3, 1, 1, § 2.—
    (ε).
    To contest the validity of a law (rare):

    quibus (legibus) contradici potest,

    Quint. 7, 7, 4.—
    (ζ).
    To contradict an assertion (very rare):

    pro certis autem habemus... cuicunque adversarius non contradicit,

    Quint. 5, 10, 13.—
    d.
    With quin, to object:

    praetor Samnitibus respondit... nec contra dici quin amicitia de integro reconcilietur,

    there was no objection to a reconciliation, Liv. 8, 2, 2.
    C.
    To one's disadvantage; mostly predic. with esse, unfavorable, adverse, damaging (post-Aug.;

    but cf. II. B. 2.): ut eum qui responsurus est vel tacere, vel etiam invitum id quod sit contra cogat fateri,

    Quint. 7, 3, 14:

    cum verba (legis) contra sint,

    id. 7, 1, 49:

    sed experimentum contra fuit,

    unsuccessful, Tac. H. 2, 97 fin.:

    ubi fortuna contra fuit,

    id. ib. 3, 18:

    si fortuna contra daret,

    should be unfavorable, id. ib. 1, 65 fin.; id. A. 15, 13.
    D.
    Of logical opposition, with negative force.
    1.
    Of a direct contrast.
    a.
    Predicatively, with esse, fieri, etc., the contrary, the opposite:

    quod fieri totum contra manifesta docet res,

    but experience teaches that just the contrary is true, Lucr. 3, 686; 4, 1088:

    in stultitia contra est,

    with fools the reverse is true, Cic. Clu. 31, 84:

    in hac quidem re vereor ne etiam contra (i. e. sit),

    id. Att. 12, 46; id. Off. 1, 15, 49:

    quod contra est,

    Sall. J. 85, 21:

    quis non credat, etc.? Contra autem est,

    Sen. Q. N. 3, 25, 12; id. Ep. 7, 3; Dig. 37, 4, 4:

    contra fore si, etc.,

    ib. 34, 2, 39, § 2:

    immo forsitan et contra (i. e. erit),

    ib. 41, 3, 49:

    ego contra puto (i. e. esse),

    Plin. Ep. 1, 20, 7; Lampr. Alex. Sev. 25.—
    b.
    With evenire, accidere, sentire, scribere, habere, etc.:

    utrumque contra accidit: istic enim bellum est exortum, hic pax consecuta,

    of both the contrary has happened, Cic. Fam. 12, 18, 2; so Dig. 38, 2, 51:

    id ego contra puto (sc.: faciendum esse),

    id. Att. 10, 8, 2:

    contra evenit in iis morbis,

    Sen. Ep. 52, 7; Plin. 2, 65, 65, § 163:

    ego contra sentio,

    Sen. Clem. 1, 15, 5; Sedig. ap. Gell. 15, 24, 4; Dig. 40, 2, 25:

    Proculus contra (sc. sentit),

    ib. 35, 2, 1, § 14; 33, 7, 25:

    licet Celsus contra scribat,

    ib. 9, 2, 21, § 1: contra probatur, Gai Inst. 2, 78; Dig. 33, 7, 12, § 34.—Very rarely referring to a term in the same clause:

    cujus disparem mitioremque naturam contra interpretabatur,

    interpreted in an opposite sense, misinterpreted, misunderstood, Tac. H. 4, 86 fin.
    c.
    Referring to a word or phrase in the same predicate.
    (α).
    To an adverb, in an opposite manner, otherwise, differently, not, etc.:

    nam ad summam totius rei pertinet, caute an contra demonstrata res sit,

    Cic. de Or. 2, 81, 330: quod viriliter animoque fit, id, etc.;

    quod contra, id turpe,

    id. Off. 1, 27, 94:

    sit sapienter usus aut contra,

    Quint. 2, 5, 15:

    lactuca locis apricis optume autumno ponitur, mediterraneis aut frigidis contra ( = pessime),

    Col. 11, 3, 25.—
    (β).
    To a predicative adjective, not, the opposite, the reverse, etc.:

    ut aliae (res) probabiles videantur aliae contra,

    improbable, Cic. Ac. 2, 32, 103; id. Off. 2, 2, 7:

    quid est quod me impediat ea quae probabilia mihi videantur sequi, quae contra, improbare,

    id. ib. 2, 2, 8; id. Or. 2, 31, 135; Quint. 4, 2, 52.—
    (γ).
    To a verbal predicate:

    an frater fratri exsistat heres, an contra ( = annon),

    Dig. 34, 5, 19.—
    (δ).
    To a subject infinitive:

    laudare testem vel contra pertinet ad momentum judiciorum,

    praising or censuring a witness, Quint. 3, 7, 2.—
    (ε).
    To a clause, translated by not or by a repetition of the clause with a negative:

    quae secundum naturam essent, ea sumenda et quadam aestimatione dignanda docebat, contraque contraria,

    those that were not, not, Cic. Ac. 1, 10, 36: quod cuidam aut sapiens videor quod una non jerim, aut felix fuisse;

    mihi contra,

    id. Att. 9, 12, 4: an credibile est, incestum cum filia commissum? Et contra, veneficum in noverca, adulterum in luxurioso? and incredible, etc., Quint. 5, 10, 19; so Dig. 9, 1, 2, § 1.—
    (ζ).
    To an attributive genitive:

    Marius cognoscere quid boni utrisque or contra esset (i. e. mali),

    Sall. J. 88, 2:

    verum de origine laudis contraque perspiciemus suo tempore (i. e. vituperationis),

    Quint. 2, 4, 21:

    alii a propositione accusatoris contraque loci oriuntur,

    the accuser and the accused, id. 7, 2, 31;

    so in several titles of the Digests, as Depositi vel contra, = actio depositi, vel contraria actio depositarii,

    Dig. 16, 3 tit.; so ib. 16, 17, 1; 16, 13, 6; 16, 13, 7.—
    2.
    Reversing the relation of terms in the preceding sentence, the reverse, conversely, vice versa, etc.
    a.
    With its own predicate: saepe... corpus aegret, Cum tamen ex alia laetamur parte latenti;

    Et retro fit uti contra sit saepe vicissim, Cum miser ex animo laetatur corpore toto,

    Lucr. 3, 108: illa altera argumentatio, quasi retro et contra, prius sumit, etc., ( proceeding), so to speak, backward and in inverted order, Cic. Part. Or. 13, 46: neque illud ignoro, etc.; sed non idem accidit contra, but the converse is not true, Quint. 8, 6, 3; Gell. 4, 2, 5: ut vocabula verbis, verba rursus adverbiis, nomina appositis et pronominibus essent priora. Nam fit contra quoque frequenter non indecore. for often, not inelegantly, the order is reversed, Quint. 9, 4, 24:

    quae etiam contra valent,

    i. e. if the terms are reversed, id. 3, 7, 25; 9, 2, 49; 8, 6, 25; 9, 4, 72.—
    b.
    Belonging to the same predicate:

    ut quidque erit dicendum ita dicet, nec satura jejune, nec grandia minute, nec item contra,

    Cic. Or. 36, 123:

    cum emtor venditori, vel contra, heres exstitit,

    Dig. 35, 2, 48:

    in quibus patrium pro possessivo dicitur, vel contra,

    Quint. 1, 5, 45; 5, 10, 71:

    junguntur autem aut ex nostro et peregrino, ut biclinium, aut contra, ut epitogium et Anticato,

    id. 1, 5, 68:

    ut capras in montosis potius locis quam in herbidis (pascar), equas contra,

    but with mares the reverse is the case, Varr. R. R. 2, 1, 16:

    itaque ille dicere melius quam praecipere, nos contra fortasse possumus,

    Cic. Or. 42, 143:

    qua collegi solent ex his quae faciunt ea quae faciuntur, aut contra,

    or vice versa, Quint. 5, 10, 80; Dig. 14, 1, 1, § 12; 48, 5, 23, § 4.
    E.
    In logical antithesis of clauses with a merely rhet. force, on the contrary, on the other hand, vice versa; sometimes almost = sed or autem (freq.).
    1.
    In independent clauses.
    a.
    Opposing persons or parties: fortunam insanam esse... perhibent philosophi... Sunt autem alii philosophi qui contra Fortunam negant ullam exstare, Pac. ap. Auct. Her. 2, 23, 36 (Trag. Rel. v. 372 Rib.); Caecil. ap. Cic. Tusc. 4, 32, 68; Varr. R. R. 1, 8, 1:

    ego etiam quae tu sine Verre commisisti Verri crimini daturus sum... Tu, contra, ne quae ille quidem fecit, obicies,

    Cic. Div. in Caecil. 11, 35:

    ego contra ostendo, non modo nihil fecisse Sex. Roscium, sed, etc.,

    id. Rosc. Am. 29, 79; id. Phil. 8, 3, 8; id. Off. 1, 30, 108; id. Fin. 5, 22, 62:

    in Italia bellum gerimus, in sede ac solo nostro... Hannibal contra in aliena, in hostili est terra,

    Liv. 22, 39, 13; 21, 50, 2; 3, 15, 2; 6, 7, 4; 9, 35, 4 et saep.; Nep. Alcib. 8, 1; Vell. 2, 31, 4; Sen. Ep. 9, 14; id. Ira, 2, 33, 6; Plin. 35, 10, 37, § 113; Tac. H. 3, 84; 3, 57; Suet. Tib. 2; id. Vit. 2; Just. 2, 1, 10; 8, 4, 11:

    contra mercator, navim jactantibus austris Militia est potior?

    Hor. S. 1, 1, 6; 1, 2, 30; 1, 3, 27; Prop. 2, 1, 45; 2, 23, 13 (3, 17, 3); Sen. Hippol. 214;

    so with versa vice: barbarae gentes (Alexandrum) non ut hostem, sed ut parentem luxerunt... Contra Macedones versa vice non ut civem, sed ut hostem amissum gaudebant,

    Just. 13, 1, 7.—
    b.
    Introducing a secondary or parallel opposition of thought: in loco umidiore far potius serunt quam triticum;

    contra in aridiore hordeum potius quam far,

    Varr. R. R. 1, 9, 4; 1, 1, 47: si nihil esset quod inane vocaret, Omne foret solidum;

    nisi contra corpora certe Essent, etc., Omne quod est spatium vacuum constaret inane,

    Lucr. 1, 521; 4, 348; cf.:

    justa omnia decora sunt, injusta contra, ut turpia, sic indecora,

    Cic. Off. 1, 27, 94; id. N. D. 2, 15, 41; id. de Or. 3, 33, 136; id. Quint. 30, 93: id. Off. 3, 21, 84; id. Leg. 2, 1, 2: facilem esse rem... si modo unum omnes sentiant; contra in dissensione nullam se salutem perspicere, Caes. B. G, 5, 31; Liv. 25, 30, 3; Sen. Ben. 1, 5, 2; Plin. 12, 19, 42, § 92; 11, 14, 14, § 35; Suet. Caes. 73; Gell. 1, 4, 5:

    si male rem gerere insani est, contra bene, sani,

    Hor. S. 2, 3, 74.—
    2.
    In opposition to a dependent clause:

    ut hi miseri, sic contra illi beati quos, etc.,

    Cic. Tusc. 5, 6, 16; so id. de Or. 1, 45, 198; Quint. 9, 3, 39:

    cui ego rei tantum abest ut impedimento sim, ut contra te M. Manli adhorter, etc.,

    Liv. 6, 15, 5; 6, 31, 4:

    cum virtus adeo neminem spe ac pollicitatione corrumpat, ut contra in se inpendere jubeat, ac, etc.,

    Sen. Ben. 4, 1, 2: aut igitur negemus quidquam ratione confici, cum contra nihil sine ratione recte fieri possit, aut, etc., whereas on the contrary, etc., Cic. Tusc. 4, 38, 84; cf.:

    at contra,

    Lucr. 2, 392.—
    3.
    With co-ordinate conjunctions.
    a.
    Copulative, et contra or contraque (never with ac or atque); also nec contra (rare), and on the other hand.
    (α).
    With reference to a reason or conclusion, after nam, enim, cum, or itaque: nam et ratione uti... omnique in re quid sit veri videre et tueri decet, contraque falli [p. 454]... tam dedecet quam, etc., Cic. Off. 1, 27, 94:

    malus est enim custos... metus, contraque benevolentia fidelis,

    id. ib. 2, 7, 23:

    cum reficiat animos varietas ipsa, contraque sit aliquanto difficilius in labore uno perseverare,

    Quint. 1, 12, 4; 3, 8, 32; 8, 6, 20:

    itaque in probris maxime in promptu est, si quid tale dici potest, etc. Contraque in laudibus, etc.,

    Cic. Off. 1, 18, 61; cf. Suet. Calig. 51; so with nec:

    nam nec comoedia cothurnis assurgit, nec contra tragoedia socculo ingreditur,

    Quint. 10, 2, 22.—
    (β).
    With contrasted examples or illustrations, often after ut or sic:

    audivi ex majoribus natu, hoc idem fuisse in P. Scipione Nasica, contraque patrem ejus... nullam comitatem habuisse sermonis,

    Cic. Off. 1, 30, 109:

    ut suspitionibus credi oportere, et contra suspitionibus credi non oportere,

    id. Inv. 2, 15, 48; Quint. 8, 4, 1; 5, 10, 48; 9, 3, 7; 9, 4, 52; 11, 1, 14; Sen. Ep. 82, 14; Dig. 17, 1, 22, § 4.—
    (γ).
    With contrasted actions, assumptions, etc.:

    atque utinam qui ubique sunt propugnatores hujus imperii possent in hanc civitatem venire, et contra oppugnatores rei publicae de civitate exterminari!

    Cic. Balb. 22, 51:

    domo pignori data, et area ejus tenebitur... et contra jus soli sequitur aedificium,

    Dig. 13, 7, 21:

    equo et asina genitos mares, hinnos antiqui vocabant: contraque mulos quos asini et equae generassent,

    Plin. 8, 44, 69, § 17: ceterum potest ex lege quidem esse judicium, sed legitimum non esse, et contra ex lege non esse, sed legitimum esse, Gai Inst. 4, 109; Plin. 2, 65, 65, § 161; 35, 15, 5, § 183.—
    (δ).
    After a negative clause, affirming the opposite idea, et contra or contraque, but on the contrary:

    in quo (consulatu) ego imperavi nihil, et contra patribus conscriptis et bonis omnibus parui,

    Cic. Sull. 7, 21:

    nunc vero cum ne pulsus quidem ita sim ut superare non possim, contraque a populo Romano semper sim defensus, etc.,

    id. Dom. 33, 88; id. Fin. 2, 17, 55; id. Marcell. 6, 20; so,

    et contra,

    Suet. Tit. 7.—
    b.
    With adversative conjunctions, at contra, sed contra, contra autem, contra vero (not verum contra, nor contra tamen).
    (α).
    At contra (freq.), merely a strengthened contra (v. 1. supra): huc accedit uti mellis lactisque liquores Jucundo sensu linguae tractentur in ore;

    At contra taetri absinthi natura... foedo pertorqueat ora sapore,

    Lucr. 2, 400:

    cogunt,

    id. 2, 74; 1, 366; 2, 235 et saep.: nos qui domi sumus, tibi beati videmur;

    at contra nobis tu quidem... prae nobis beatus,

    Cic. Fam. 4, 4, 2; id. Tusc. 1, 3, 5; id. Rosc. Am. 45, 131; id. Verr. 2, 5, 26, § 66; Sall. J. 36, 2; 4, 7; 15, 3; id. C. 12, 5:

    ideo siccas aiunt Aethiopiae solitudines... At contra constat Germaniam abundare rivis,

    Sen. Q. N. 3, 6, 2; 1, 3, 1; id. Ep. 100, 7; Plin. 7, 53, 54, § 186; Suet. Galb. 15; Tac. A. 4, 28.—
    (β).
    Sed contra, after a negative sentence (class.):

    non quo acui ingenia adulescentium nollem, sed contra ingenia obtundi nolui,

    Cic. de Or. 3, 24, 93; id. Att. 9, 15, 3; id. Ac. 1, 10, 35; id. Fl. 11, 26:

    arma populi Romani non liberis servitutem, sed contra servientibus libertatem adferre,

    Liv. 45, 18, 1:

    tu ne cede malis, sed contra audentior ito,

    Verg. A. 6, 95; Plin. Ep. 1, 10, 12.—PostAug. also without a preceding negation:

    obiisse nostro Laium scelere autumant superi inferique: sed animus contra innocens... negat,

    Sen. Oedip. 765; Symm. Ep. 6, 81.—
    (γ).
    Contra autem (rare;

    in Cic. only where different subjects have contrasted predicates in dependent clauses): quia pacis est insigne toga, contra autem arma tumultus atque belli,

    Cic. Pis. 30, 73.—In later writers = contra alone:

    sub septemtrione aedificia... conversa ad calidas partes oportere fieri videntur. Contra autem sub impetu solis meridiani regionibus conversa ad septemtrionem... sunt facienda,

    Vitr. 6, 1, 2; Gell. 14, 2, 19; Dig. 7, 1, 25, § 3; 34, 3, 25.—
    (δ).
    Contra vero (very rare;

    not in Cic.), used for contra: contra vero quercus infinitam habet aeternitatem,

    Vitr. 2, 9, 8; 6, 1, 3; Cels. 3, 6 fin.
    (ε).
    Atqui contra, App. Mag. p. 287, 24.—
    c.
    With disjunctive conjunctions, aut contra, vel contra, seu contra, or on the contrary, or conversely (always without change of subject).
    (α).
    Aut contra:

    num aut scriptum neget, aut contra factum infitietur?

    Cic. Part. Or. 38, 133: quae (mens) aut languescit... aut contra tumescit, etc., Quint. 1, 2, 18:

    si imbres defuere, aut contra abundavere,

    Plin. 17, 24, 37, § 228.—
    (β).
    Vel contra:

    hinc enim quaestiones oriuntur: Injuriam fecisti, sed quia magistratus, majestatis actio est? Vel contra: Licuit... quia magistratus?

    Quint. 5, 10, 40; 9, 4, 96; Suet. Galb. 3; Dig. 35, 2, 56, § 4; 8, 4, 6.—
    (γ).
    Seu contra:

    seu tristis veniam, seu contra laetus amicis,

    Prop. 1, 11, 25.—
    d.
    With causal conjunctions, nam contra (very rare;

    never contra enim): falso queritur de natura sua genus humanum quod, etc. Nam contra, reputando, neque majus aliud, neque praestabilius invenies,

    Sall. J. 1, 1; Quint. 1, 1, 1; 9, 2, 23. —
    4.
    In late Lat., e contra (also one word, ēcontrā) = contra,
    (α).
    In the meaning, the contrary (D. 1.):

    aliis vero econtra videtur,

    Hier. Ep. 12.—
    (β).
    Et econtra = et contra (E. 3. a.):

    honestiorum provectu et econtra suppliciis,

    Aur. Vict. Caes. 39, 45.—For quod contra, v. II. E. 1. c.—
    5.
    With emphatic particles.
    a.
    Quin contra, nay on the contrary, opposing an affirmative sentence to a preceding negative statement (quin etiam amplifies without opposition; sed contra opposes without amplification; quin contra both opposes and amplifies);

    not before Livy: num qui enim socordius rempublicam administrari post Calvi tribunatum... quam? etc. Quin contra patricios aliquot damnatos... neminem plebeium,

    Liv. 6, 37, 8; 31, 31, 9; 35, 26, 10; 37, 15, 3.—
    b.
    Immo contra (post-Aug.).
    (α).
    = no, on the contrary, refuting opinions, after questions and in the form of a dialogue:

    existimas nunc me detrahere tibi multas voluptates?... Immo contra, nolo tibi umquam deesse laetitiam,

    Sen. Ep. 23, 3; Dig. 33, 7, 5; 33, 7, 29.—
    (β).
    = sed contra, but on the contrary:

    proinde ne submiseris te, immo contra fige stabilem gradum,

    Sen. Cons. Marc. 5, 6; id. Cons. Polyb. 15, 2; cf. prep.:

    immo contra ea,

    Liv. 41, 24, 8; cf. II. E. 1. b. infra.—
    c.
    Item contra = an emphatic et contra (very rare):

    quoniam... beate vivere alii in alio, vos in voluptate ponitis, item contra miseriam in dolore, etc.,

    Cic. Fin. 2, 27, 86; cf. I. A. 3. g supra.
    F.
    With a comparative clause introduced by ac, atque, or quam, representing a logical or moral opposition (contra atque debuit = non ita ut debuit; cf. Cic. Or. 3, 19, 70); cf. prep., II. C. 3. g, and II. E. 2. infra.
    1.
    Of logical opposition, contrary to, different from, otherwise than; in the best prose only with atque or ac.
    (α).
    With atque:

    item, contra atque apud nos, fieri ad Elephantinem ut neque ficus neque vites amittant folia,

    Varr. R. R. 1, 7, 6:

    simulacrum Jovis, contra atque ante fuerat, ad orientem convertere,

    Cic. Cat. 3, 8, 20; id. Sull. 24, 69:

    judicium suscepturos contra atque omnis Italia populusque Romanus judicavisset,

    Caes. B. C. 3, 12; id. B. G. 4, 13; Plin. 12, 19, 43, § 95.—
    (β).
    With ac:

    itaque contra est ac dicitis,

    Cic. Fin. 4, 15, 41:

    vides, omnia fere contra ac dicta sint evenisse,

    id. Div. 2, 24, 53; so id. Verr. 2, 4, 6, § 11; id. Or. 40, 137:

    cum contra ac Deiotarus sensit victoria belli judicaret,

    id. Phil. 11, 13, 34:

    Petreius ubi videt, Catilinam, contra ac ratus erat, magna vi tendere, etc.,

    Sall. C. 60, 5.—
    (γ).
    With ac and atque:

    si denique aliquid non contra ac liceret factum diceretur, sed contra atque oporteret,

    Cic. Balb. 3, 7.—
    (δ).
    With quam (post-Aug.):

    cui contra quam proposuerat aliqua cesserunt,

    Sen. Ira, 3, 6, 5; Plin. 10, 53, 74, § 149; 11, 21, 24, § 72; Gell. 6 (7), 8, 6:

    contra quam licet,

    id. 1, 3, 19; Sil. 15, 107.—
    2.
    Of moral opposition of acts contrary to rules and principles (cf. II. 3. g infra); so always with quam:

    mater Aviti, generi sui, contra quam fas erat, amore capta,

    contrary to the divine law, Cic. Clu. 5, 12:

    ut senatus, contra quam ipse censuisset, ad vestitum rediret,

    contrary to its own resolution, id. Pis. 8, 18:

    contra quam ista causa postulasset,

    id. Caecin. 24, 67:

    contra quam sanctum legibus est,

    Liv. 30, 19, 9; Cic. Leg. 2, 5, 11; id. Q. Fr. 1, 1, 1, § 2; id. Dom. 46, 122:

    contraque faciunt quam polliceri videntur,

    Auct. Her. 4, 3, 6; Cic. de Or. 2, 20, 86.
    II.
    Prep. with acc., before, against, facing, towards, opposite to, contrary to (acc. to many scholars not ante-class.; cf. Hand, Turs. II. p. 108; but found Plaut. Ps. 1, 2, 24 Fleck., a line omitted by Lorenz as a gloss; id. Pers. 1, 1, 13 Ritschl; Att. ap. Non. p. 469, 15, or Trag. Rel. v. 476 Rib.; cf. also Plaut. Poen. 5, 6, 18; Cato, R. R. 18, 1, and v. I. A. 1. a. b, and I. A. 1. b. a supra).
    A.
    Local uses.
    1.
    Opposite, over against, facing.
    a.
    Of countries and places (mostly of those separated by water;

    adversus and e regione mostly of places opposite by land): insulae natura triquetra, cujus unum latus est contra Galliam,

    Caes. B. G. 5, 13; 3, 9; 4, 20:

    ad insulam quae est contra Massiliam,

    id. B. C. 1, 56; 3, 23:

    Rhodios, pacatis contra insulam suam terris, etc.,

    Liv. 37, 15, 7; 3, 26, 8:

    Carthago Italiam contra,

    Verg. A. 1, 13; 5, 124; Ov. M. 14, 17:

    insulae quae contra Tauri promuntorium inopportune navigantibus objacent, Chelidoniae nominantur,

    Mel. 2, 7; Plin. 3, 26, 30, § 151; 6, 28, 32, § 152; 5, 7, 7, § 41; Tac. A. 3, 1; id. H. 2, 17.—
    b.
    Of the heavenly bodies:

    donique (luna) eum (sc. solem) contra pleno bene lumine fulsit,

    Lucr. 5, 708:

    contra Volucris rostrum posita est Lyra,

    Vitr. 9, 4, 5; Sen. Q. N. 1, 5, 9; 1, 8, 3; Plin. 2, 31, 31, § 99; 5, 10, 10, § 56.—So, tertium (latus Britanniae) est contra septem triones, opposite ( facing); hence, contra meridiem and contra ortus (instead of ad or adversus meridiem, etc.), facing the south and east, Plin. 6, 24, 24, § 85; 17, 2, 2, § 22. —So of a person standing in the sunlight:

    cum minima umbra (i. e. a sole) contra medium fiet hominem,

    Plin. 18, 33, 76, § 327; cf.:

    contra mediam faciem meridies erit,

    id. 18, 33, 76, § 326.—
    c.
    Of opposite ends of a line.
    (α).
    Of the diameter of the earth: esse e regione nobis e contraria parte terrae qui adversis vestigiis stent contra nostra vestigia, quos antipodas vocatis, Cic. Ac. 2, 39, 123.—
    (β).
    Of a line drawn:

    contra autem E littera I erit ubi secat circinationem linea,

    opposite the point E will be the letter I, Vitr. 9, 7, 4.—
    d.
    Of buildings, etc.:

    contra hoc aviarium est aliud minus in quo quae mortuae sunt aves curator servare solet,

    Varr. R. R. 3, 5, 5; Vitr. 5, 6, 3; 3, 5, 15:

    (statuam) quae fuerit contra Jovis Statoris aedem in vestibulo Superbi domus,

    Plin. 34, 6, 13, § 29:

    contra medium fere porticum diaeta paulum recedit,

    Plin. Ep. 5, 6, 20; 2, 17, 5; Suet. Aug. 44.—
    e.
    Of places on the human body:

    id quod contra stomachum est,

    Cels. 4, 5 (4, 12 med.); 7, 7;

    4, 20 (13).—Of the direction of the intestines, etc.: ea... contra medium alvum orsa,

    Cels. 4, 1 fin.
    2.
    Of actions, opposite, towards, against, facing (syn.:

    adversus, ad, e regione,

    Caes. B. G. 7, 61).
    a.
    In gen.:

    quamvis subito... quamque Rem contra speculum ponas, apparet imago,

    Lucr. 4, 156: Democritus... clipeum constituit contra exortum Hyperionis, Laber. ap. Gell. 10, 17, 4:

    et contra magnum potes hos (i.e. oculos) attollere solem, Nec tremis...?

    Prop. 1, 15, 37; Col. 7, 3, 8:

    rex constiterat contra pedites,

    Curt. 10, 9, 13; 9, 5, 1:

    ne contra septentrionem paveris,

    Plin. 18, 33, 76, § 330; 28, 6, 19, § 69:

    contra solem varie refulgens,

    placed in the sun, id. 37, 10, 63, § 173; 10, 54, 75, § 151; 37, 6, 22, § 83;

    37, 7, 25, § 95: cum terrestres volucres contra aquam clangores dabunt,

    id. 18, 35, 87, § 363; 19, 8, 39, § 131.—
    b.
    Dependent on verbs of motion (very rare without the idea of hostility):

    (Dinocrates) incessit contra tribunal regis jus dicentis,

    towards, Vitr. 2, praef. 1.—So trop., of actions done for a purpose:

    lege Cornelia de sicariis tenetur qui, cum in magistratu esset, eorum quid fecerit contra hominis necem quod legibus permissum non sit,

    Dig. 48, 8, 4.—
    c.
    Appositively, with the predicate: (elephanti) tanta narratur clementia contra minus validos, ut, etc., if fronting weaker animals, if brought in contact with them (not to be connected with clementia), Plin. 8, 7, 7, § 23.—Similarly: dum... fidens non est contra feram, if fronting the animal (not dependent on fidens), Plin. 8, 16, 21, § 57.—
    d.
    Against an opposing action, etc.:

    contra vim atque impetum fluminis conversa,

    Caes. B. G. 4, 17, 5:

    cum plateae contra directos ventos erunt conformatae,

    Vitr. 1, 6, 8:

    ut contra ventum gregem pascamus,

    Col. 7, 3, 12; Sen. Q. N. 2, 31, 2; Plin. 29, 3, 12, § 52; 17, 2, 2, § 21; 8, 16, 21, § 54:

    contra fluminum impetus aggeribus,

    id. 35, 14, 48, § 169:

    capite in sole contra pilum peruncto,

    id. 27, 4, 5, § 17; 18, 35, 88, § 364; Varr. ap. Plin. 7, 20, 19, § 83; Sil. 14, 352; Dig. 9, 2, 29, § 4. [p. 455] — Trop.:

    contra fortunam tenendus est cursus,

    Sen. Prov. 5, 9.—Prov.:

    contra stimulum calces,

    kick against the pricks, Isid. Orig. 1, 36, 28 (al. calcitres); cf. Amm. 18, 5, 1.—
    e.
    Of local actions with hostile intent.
    (α).
    Lit.:

    quae vis Coclitem contra omnes hostium copias tenuit?

    Cic. Par. 1, 2, 12:

    Pompeium Cartejae receptum scribis: jam igitur contra hunc exercitum (sc. constitit),

    id. Att. 15, 20, 3:

    pertimescam, credo, ne mihi non liceat contra vos in contione consistere,

    to face you, id. Agr. 1, 8, 25; Lepidus ap. Cic. Fam. 10, 34, 1; Caes. B. C. 1, 26:

    a fronte contra hostem pedum quindecim fossam fieri jussit,

    id. ib. 1, 41; 1, 42; id. B. G. 7, 62:

    Tullus adversus Veientem hostem derigit suos: Albanos contra legionem Fidenatium collocat,

    Liv. 1, 27, 5; 24, 41, 5; 38, 4, 5; Verg. A. 12, 279; Front. Strat. 2, 2, 13; 2, 3, 17.—Appositively, with a local verb understood:

    terribilis haec contra fugientes belua est, fugax contra insequentes,

    i. e. if fronting, if placed opposite, Plin. 8, 25, 38, § 92.—
    (β).
    Trop.:

    castra sunt in Italia contra populum Romanum in Etruriae faucibus collocata,

    Cic. Cat. 1, 2, 5; id. Mil. 1, 2; Quint. 7, 7, 5:

    tum contra hanc Romam illa altera Roma quaeretur,

    will be as a rival against this Rome, Cic. Agr. 2, 22, 86:

    cui rationi contra homines barbaros atque imperitos locus fuisset, hac ne ipsum quidem sperare, etc.,

    Caes. B. G. 1, 40:

    (Cicero) plerumque contra inimicos atque obtrectatores plus vindicat sibi,

    when fronting adversaries, Quint. 11, 1, 23.—
    f.
    In partic.
    (α).
    Stare contra aliquem (opp. stare ab aliquo); usu. implying hostility; mostly trop., to stand against, to be arrayed against, to face, oppose:

    quod contra hoc exemplum nulla staret eorum ratio,

    Auct. Her. 4, 5, 7:

    contra populi studium,

    Cic. Brut. 34, 126:

    contra civium perditorum... dementiam a senatu et a bonorum causa,

    id. ib. 79, 273; so,

    a mendacio contra veritatem,

    id. Inv. 1, 3, 4:

    contra cives in acie,

    id. Att. 16, 11, 2:

    et adversi contra stetit ora juvenci,

    opposite, Verg. A. 5, 477; 5, 414:

    haec enim (ratio) sola... stat contra fortunam,

    Sen. Ep. 14, 4, 2: contra leonem etiam stetit, fronted, i. e. hunted, Spart. Carac. 5 fin.
    (β).
    Contra aliquem ire:

    aut saevos Libyae contra ire leones,

    Stat. Th. 9, 16.— Trop.:

    uti contra injurias armati eatis,

    Sall. J. 31, 6:

    interritus (sapiens) et contra illa (mala) ibit et inter illa,

    Sen. Ep. 59, 8; cf.: contra venire, II. B. 1. c. b infra, and v. also II. B. 2. b. and II. B. 1. b. infra.—
    3.
    Transf.,
    a.
    To persons placed together for comparison:

    C. vero Caesar, si foro tantum vacasset, non alius ex nostris contra Ciceronem nominaretur,

    Quint. 10, 1, 114:

    CORONATO CONTRA OMNES SCAENICOS,

    Inscr. Grut. p. 331, n. 4.—
    b.
    To things compared, as if weighed against each other as to their value, strength, etc.
    (α).
    Lit. (very rare):

    quamcunque vis rem expende, et contra aquam statue... Si gravior est, leviorem rem... feret, etc.,

    Sen. Q. N. 3, 25, 5.—
    (β).
    Prop.:

    cujus (i. e. generis humani) causa videtur cuncta alia genuisse natura, magna saeva mercede contra tanta sua munera,

    Plin. 7, 1, 1, § 1:

    qui amicus esse coepit quia expedit, placebit ei aliquod pretium contra amicitiam,

    Sen. Ep. 9, 9:

    numquam ulli fortiores cives fuerunt quam qui ausi sunt eum contra tantas opes ejus... condemnare,

    Cic. Fam. 7, 2, 3:

    tantum studium bonorum in me exstitisse, contra incredibilem contentionem clarissimi et potentissimi viri,

    id. ib. 7, 2, 2; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 9, 3:

    nomen prorogans nostrum et memoriam extendens contra brevitatem aevi,

    as a compensation for, Plin. 2, 63, 63, § 154.—So esp., valere contra, to weigh against, counterbalance, avail or prevail against: non vereor ne meae vitae modestia parum valitura sit contra falsos rumores, Matius ap. Cic. Fam. 11, 28, 8:

    (illa facta) pro periculo potius quam contra salutem valere debere,

    Cic. Part. Or. 35, 120; id. Off. 3, 29, 104:

    contrane lucrum nil valere Pauperis ingenium?

    Hor. Epod. 11, 11; Sen. Ben. 4, 15, 1; id. Cons. Helv. 5, 5; so,

    robur habere contra: si contra unamquamlibet partem fortunae satis tibi roboris est,

    id. ib. 13, 2;

    so of counterchecks: in Creta decem qui cosmoe vocantur, ut contra consulare imperium tribuni plebis, sic illi contra vim regiam constituti,

    Cic. Rep. 2, 33, 58.—Of antidotes: cimicum natura contra serpentium morsus valere dicitur, item contra venena omnia, Plin. 29, 4, 17, § 61.—Hence,
    c.
    Colloq., aliquid contra aurum est, something is worth gold, is superb, both predicatively and attributively (cf.: auro contra, I. A. 2. supra): hujusce pomaria in summa Sacra Via ubi poma veneunt, contra aurum imago, a spectacle for gold, i. e. a magnificent sight, Varr. R. R. 1, 2, 10 MSS. (al. aliter):

    numcubi hic vides citrum... num quod emblema aut lithostratum? quae illic omnia contra aurum,

    superb, id. ib. 3, 2, 4 MSS. (Schneid. omits aurum, ex conj.):

    oneravi vinum, et tunc erat contra aurum,

    Petr. 7, 6.—
    d.
    Transf., of replies, with aiebat, inquit, etc.; both in friendly and inimical sense; esp., contra ea, contra haec, = the adv. contra:

    contra ea Titurius sero facturos clamitabat, etc.,

    Caes. B. G. 5, 29:

    contra ea Verginius unum Ap. Claudium et legum expertem et, etc., aiebat,

    Liv. 3, 57, 1; 24, 45, 4:

    quae contra breviter fata est vates,

    Verg. A. 6, 398:

    contra quod disertus Tu impie fecisti inquit, etc.,

    Quint. 7, 1, 53 (cf.: contra ea, II. E. 1. infra).
    B.
    Denoting hostility or disadvantage.
    1.
    With verbs of hostile action.
    a.
    Of physical exertion:

    pugnavere et tertio consulatu ejus viginti (elephanti) contra pedites quingentos,

    Plin. 8, 7, 7, § 22:

    proelium Afri contra Aegyptios primi fecere fustibus,

    id. 7, 56, 57, § 200; 8, 40, 61, § 142. —
    b.
    Referring to warfare (usu. adversus), bellum gerere (rarely for cum or adversus; but contra patriam, contra aras, etc., not cum patria, etc.; cf.

    bellum, II. A. 1. e.): a quo prohibitos esse vos contra Caesarem gerere bellum (opp. pro),

    Cic. Lig. 8, 25; id. Phil. 5, 10, 27; Liv. Ep. 129.—With bellum suscipere:

    contra Antonium,

    Cic. Phil. 8, 2, 5; so,

    contra patriam,

    id. Sull. 20, 58:

    pugnare contra patriam,

    id. ib. 25, 70:

    contra conjuges et liberos,

    Sen. Ben. 5, 15, 5:

    armatum esse contra populum Romanum,

    Cic. Prov. Cons. 13, 32.—With arma ferre (freq.), Cic. Phil. 2, 29, 72; 13, 21, 47; Liv. 28, 28, 15; Nep. Att. 4, 2; Tib. 1, 6, 30; Ov. M. 4, 609; 13, 269; id. P. 1, 1, 26.—With arma sumere or capere, Cic. Rab. Perd. 6, 19; id. Phil. 4, 1, 2; 4, 3, 7:

    armis contendere contra,

    Caes. B. G. 2, 13:

    arma alicui dare (trop.),

    Cic. Phil. 2, 21, 53:

    aciem instruere (trop.),

    Liv. 25, 4, 4:

    exercitum comparare,

    Cic. Phil. 3, 6, 14; 4, 1, 2:

    exercitum instruere,

    id. Cat. 2, 11, 24:

    exercitum ducere and adducere,

    id. Phil. 4, 2, 5; 3, 4, 11:

    exercitum contra Philippum mittere,

    id. Inv. 1, 12, 17:

    naves ducere contra,

    Hor. Epod. 4, 19:

    ducere contra hostes,

    Liv. 1, 27, 4:

    florem Italiae educere contra,

    Cic. Cat. 2, 11, 24:

    proficisci contra,

    to march against, Liv. 1, 11, 3; 8, 2, 5:

    auxilium ferre Rutulis contra Latinos,

    Plin. 14, 12, 14, § 88:

    juvare aliquem contra,

    Caes. B. C. 1, 35:

    consilium inire contra Sequanos,

    to take hostile measures against, id. B. G. 6, 12.—
    c.
    Of legal contention (more freq. adversus, except with verbs of saying).
    (α).
    In gen., with agere or causam agere, to act as counsel against a party or his attorney:

    cum agerem contra hominem disertissimum nostrae civitatis,

    Cic. Caecin. 33, 97; id. Brut. 63, 226; Sen. Ben. 4, 15, 3; Quint. 11, 1, 59.—Causam recipere or suscipere contra, to accept a retainer against:

    (causam) quam receperam contra pueros Octavios,

    Cic. Att. 13, 49, 1; Quint. 6, 1, 12; Plin. Ep. 4, 17, 1.—Adesse alicui contra, to appear, act as one's counsel against:

    rogavit me Caecilius ut adessem contra Satrium,

    Cic. Att. 1, 1, 3; Plin. Ep. 1, 7, 5 al.; cf.:

    esse contra,

    id. ib. 1, 18, 3.— Trop.: conquesturus venit;

    at contra se adfuit et satisfacienti satisfecit,

    Sen. Fragm. Amic. 14, 1, 89:

    causam defendere contra,

    against the accuser, Cic. de Or. 1, 39, 178:

    statuere contra aliquem (sc. causam),

    to establish a case against an adversary, id. Or. 10, 34:

    actio competit contra,

    Dig. 49, 14, 41:

    querelam instituere contra,

    ib. 5, 2, 21, § 1:

    bonorum possessionem petere contra,

    ib. 5, 2, 23:

    jus obtinere contra,

    Cic. Quint. 9, 34:

    pugnare contra,

    to struggle against the accuser, id. Sull. 17, 49; id. Verr. 1, 11, 33:

    id quod mihi contra illos datum est,

    i. e. a local advantage over, id. Tull. 14, 33:

    judicare contra aliquem,

    id. Fl. 20, 48; Dig. 21, 2, 55; 5, 2, 14; Just. Inst. 4, 17, 2:

    pronuntiare contra,

    Paul. Sent. 5, 34, 2: dare sententiam contra, Dig. 21, 2, 56, § 1:

    decernere contra,

    Cic. Fl. 31, 76:

    appellare contra aliquem,

    Dig. 49, 1, 3; 49, 5, 6; cf.:

    contra sententiam,

    Cod. Just. 7, 62, 32, § 2.—Sentire contra aliquem, to have an opinion unfavorable to:

    cur vos (cum) aliquid contra me sentire dicatis, etc.,

    Cic. Caecin. 27, 79.—
    (β).
    Venire contra aliquem, to appear as counsel for one's adversary:

    quid tu, Saturi, qui contra hunc venis, existimas aliter?

    Cic. Rosc. Com. 6, 18; id. Mur. 4, 9; id. Phil. 8, 6, 18.—Venire contra rem alicujus, to give advice damaging one's interests:

    contra rem suam me venisse questus est,

    Cic. Phil. 2, 2, 3.—
    (γ).
    With dicere and other verbs of saying. (aa) Of a lawyer pleading against a lawyer:

    ipse ille Mucius, quid in illa causa cum contra te diceret, attulit quod? etc.,

    Cic. de Or. 1, 57, 244:

    cum ille contra me pro Sex. Naevio diceret,

    id. Brut. 60, 2, 7; id. de Or. 2, 7, 30; id. Rosc. Am. 15, 45; id. Div. in Caecil. 14, 44; id. Planc. 2, 5; id. Brut. 26, 102; so,

    causam dicere,

    id. Or. 2, 23, 98:

    causam perorare,

    id. Quint. 24, 77.—(bb) Of a lawyer's pleading against the parties: dic mihi, M. Pinari, num si contra te dixero mihi male dicturus es? Servil. ap. Cic. de Or. 2, 65, 261; 3, 34, 138; 1, 14, 60; id. Or. 35, 123; Quint. 11, 1, 57; cf. with ellipsis of acc.:

    quorum alter pro Aufldia, contra dixit alter,

    id. 10, 1, 22.—(ng) Of a party against a lawyer:

    si Gaditani contra me dicerent,

    if the Gaditani were my adversaries, Cic. Balb. 17, 38.—(dd) Of witnesses and experts, and the pleadings against them:

    si decressent legationem quae contra istum diceret,

    Cic. Verr. 2, 2, 4, § 12: contra testes dicere (opp. a testibus or pro testibus). Auct. Her. 2, 6, 9; Cic. de Or. 2, 27, 118 (cf.:

    testimonium in aliquem dicere,

    id. Sull. 17, 48; Quint. 7, 4, 36):

    contra juris consultos dicere,

    against their legal opinions, Cic. Caecin. 24, 69.—So of witnesses in scientific questions:

    contra testes dicendum est,

    Sen. Q. N. 7, 16, 1.—(ee) Dicere or contendere aliquid contra aliquem, to maintain a point against:

    cum interrogamus adversarios... quid contra nos dici possit,

    Auct. Her. 4, 23, 33:

    tamenne vereris ut possis hoc contra Hortensium contendere?

    Cic. Quint. 25, 78. —
    d.
    Of literary adversaries, mostly with verbs of saying and writing:

    cum scriberem contra Epicurios,

    Cic. Att. 13, 38, 1:

    contra Epicurum satis superque dictum est,

    id. N. D. 2, 1, 2:

    contra Brutum,

    id. Tusc. 5, 8, 21:

    contra Academiam,

    id. Ac. 2, 19, 63; id. Fin. 1, 1, 2; 5, 8, 22; id. Tusc. 5, 11, 32; 5, 30, 84; id. Ac. 2, 4, 17:

    contra autem omnia disputatur a nostris,

    id. Off. 2, 2, 8.—
    e.
    Of public and political adversaries (syn. adversus and in).
    (α).
    In gen.:

    sentire contra,

    Cic. Mil. 2, 5:

    pugnare contra bonos,

    id. Sull. 25, 71:

    contra eos summa ope nitebatur nobilitas,

    Sall. C. 38, 2; Cic. Sest. 19, 42; 52, 112:

    (tribuni) qui aut contra consulem, aut pro studio ejus pugnabant,

    Liv. 39, 32, 12.—
    (β).
    Of political speaking:

    cum (Cato) eo ipso anno contra Serv. Galbam ad populum summa contentione dixisset,

    Cic. Brut. 20, 80; so id. Imp. Pomp. 17, 53; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 9, 1.—
    f.
    Of hostile or criminal acts in gen. (syn.:

    adversus, in): inire consilia contra,

    Cic. Rosc. Am. 38, 110; id. Cat. 1, 7, 18:

    manum comparare contra aliquem,

    id. Sull. 24, 68:

    conjurationem facere,

    id. ib. 4, 12:

    congredi,

    id. Lig. 3, 9; Sall. J. 64, 4:

    aliquid contra imperatorem moliri,

    Just. Inst. 4, 18, 3:

    nec dolor armasset contra sua viscera matrem,

    against her own offspring Ov. R. Am. 59.—Facere contra (more freq. with abstr. objects; cf. II. C. 1. f. b infra): nunc te contra Caesarem facere summae stultitiae est, to take parts against, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 16, 2:

    eae (res) contra nos ambae faciunt,

    operate against us, id. Quint. 1, 1.—With verbs of saying, etc.:

    homo disertus non intellegit, eum quem contra dicit laudari a se?

    Cic. Phil. 2, 8, 18; 2, 1, 2; 2, 21, 51; Sen. Ep. 15, 3, 70:

    epigramma quod contra quamdam Gelliam scripsit,

    Lampr. Alex. Sev. 38:

    disputare contra deos, in two signif.: contra deum licet disputare liberius,

    to accuse, reproach a god, Cic. N. D. 3, 31, 76; but: mala et impia consuetudo est contra deos disputandi, to reason against the gods, i. e. against their existence, id. ib. 2, 67, 168.—
    2.
    Predicatively, with esse (videri, etc.), against, injurious to, unfavorable, prejudicial, to one's disadvantage: ut [p. 456] ex senatusconsulto neque cujus intersit, neque contra quem sit intellegi possit, Cic. Mur. 32, 68; id. de Or. 3, 20, 75; 2, 74, 299; 2, 81, 330; id. Sull. 13, 39; Sen. Ben. 6, 31, 6:

    licentiam malis dare certe contra bonos est,

    injurious to, Quint. 4, 2, 75:

    res contra nos est, of unfavorable chances in a lawsuit,

    id. 4, 66, 1; 4, 2, 75; 5, 13, 32.—Often, contra aliquem = quod est contra aliquem, referring to indef. pronouns or adjectives:

    nihil contra me fecit odio mei = nihil quod esset contra me,

    Cic. Har. Resp. 3, 5; id. Off. 3, 31, 112:

    quibus (temporibus) aliquid contra Caesarem Pompeio suaserim,

    id. Phil. 2, 10, 24.—
    3.
    Added adverb. to the predicate, mostly referring to purpose, with hostile intent, for the purpose of some hostile act, in order to oppose, in opposition:

    Caesarine eam (provinciam) tradituri fuistis, an contra Caesarem retenturi?

    or keep it against Caesar, Cic. Lig. 7, 23:

    sero enim resistimus ei quem per annos decem aluimus contra nos,

    id. Att. 7, 5, 5:

    judicium illud pecunia esse temptatum non pro Cluentio, sed contra Cluentium,

    id. Clu. 4, 9; id. Imp. Pomp. 17, 52; id. Ac. 2, 28, 92:

    cum quae facitis ejusmodi sint ut ea contra vosmet ipsos facere videamini,

    id. Rosc. Am. 36, 104; Sen. Ep. 3, 7, 3: Curio se contra eum totum parat, i. e. to speak against him, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 10; Caes. B. C. 1, 85 ter; Sen. Q. N. 1, 7, 1; Plin. 16, 39, 74, § 192; Plin. Pan. 41.—So with the force of a temporal clause:

    fidem meam quam essent contra Massam Baebium experti,

    in the suit against, Plin. Ep. 3, 4, 4.—
    4.
    Dependent on adjectives (rare):

    contra se ipse misericors,

    to his own injury, Phaedr. 4, 18, 3:

    severissimus judex contra fures,

    Lampr. Alex. Sev. 28.—
    5.
    With nouns.
    a.
    Acc. to 1. b.:

    ut quam maximae contra Hannibalem copiae sint,

    Cic. Inv. 1, 12, 17; cf. Vell. 2, 76, 3.—
    b.
    Acc. to 1. c. and 1. e.; so esp., oratio contra (cf.: oratio in).
    (α).
    Oratio contra (never in), of an address against the counsel of a party or against the prosecutor:

    quid in omni oratione Crassus vel apud centumviros contra Scaevolam, vel contra accusatorem Brutum, cum pro Cn. Plancio diceret?

    Cic. de Or. 2, 54, 220; cf.:

    Cato pro se contra Cassium = in oratione contra,

    Gell. 10, 15, 3; so,

    haec perpetua defensio contra Scaevolam,

    Cic. de Or. 2, 54, 221:

    orationem illam egregiam quam (Aeschines) in Ctesiphontem contra Demosthenem dixerat,

    id. ib. 3, 56, 213.—
    (β).
    Of an address against the party, either in judicial or political affairs:

    unam orationem contra Gracchum reliquit,

    Cic. Brut. 26, 99:

    (Demosthenis) oratio contra Leptinem... contra Aeschinem falsae legationis,

    id. Or. 31, 111; Gell. 10, 24, 10; 10, 18, 91; Cic. Brut. 46, 169; Quint. 12, 10, 61; Cic. de Or. 2, 11, 45; id. Brut. 44, 164; Gell. 13, 25 (24), 15; cf. Quint. 4, 3, 13; 11, 2, 25.—
    c.
    Acc. to 1. f.:

    contra patres concitatio et seditio,

    Cic. Brut. 14, 56.—Of animals:

    contra volpium genus communibus inimicitiis,

    Plin. 10, 76, 96, § 207.
    C.
    With inanimate and abstract objects.
    1.
    Directly dependent on verbs (cf. B. 1.).
    a.
    Of physical or moral exertion:

    cum fulmina contra Tot paribus streperet clipeis,

    Verg. A. 10, 567:

    pugnandum tamquam contra morbum, sic contra senectutem,

    Cic. Sen. 11, 35:

    contra verum niti,

    Sall. J. 35, 8:

    contra fortunam luctari,

    Sen. Ben. 7, 15, 2; id. Brev. Vit. 10, 1; id. Ep. 78, 15; 99, 32; cf. Cic. Off. 1, 31, 110.—
    b.
    Of warfare (lit. and trop.):

    bellum contra aras, focos, vitam fortunasque gerere,

    Cic. Phil. 3, 1, 1:

    bellum gerimus... contra arma verbis,

    id. Fam. 12, 22, 1.—So of logical contradictions:

    artificis autem est invenire in actione adversarii quae semet ipsa pugnent,

    Quint. 5, 13, 30.—
    c.
    Of legal contention.
    (α).
    Of the actions of the counsel or prosecutor: dicere, or perorare, agere contra aliquid, to plead against, contest something:

    contra argumenta, rumores, tabulas, quaestiones (opp. ab argumentis, etc.),

    Auct. Her. 2, 6, 9 sqq.; Cic. de Or. 2, 27, 118:

    contra ratiocinationem,

    id. Inv. 2, 50, 153: contra scriptum dicere, to contest, controvert a written law or a document, id. ib. 2, 47, 138; 2, 48, 143; id. Brut. 39, 145; Quint. 7, 7, 1:

    contra caput dicere,

    to plead against life, Cic. Quint. 13, 44 (cf.:

    servum in caput domini interrogare,

    Paul. Sent. 1, 1, 34; 5, 16, 5 and 8; 5, 46, 3): contra libertatem agere, Dig. 40, 12, 26.—Pregn.:

    contra rerum naturam, contraque consuetudinem hominum dicere (opp. contra nos dicere),

    Cic. Rosc. Am. 15, 45.—
    (β).
    Of judicial decisions contradicting documents, etc.:

    contra tabulas judicare,

    Cic. de Or. 2, 70, 281:

    contra testamentum,

    Dig. 2, 17, § 1:

    contra sententiam dicere,

    ib. 49, 8, 1, § 2.—
    (γ).
    Admittere aliquem contra bona, to admit a petition for bonorum possessio (cf.:

    inmittere in bona),

    Dig. 38, 2, 3, § 6.—
    d.
    Of antagonism in literary and ethical questions.
    (α).
    To contend that something is false:

    dicere, disputare, disserere contra opinionem or sententiam,

    Cic. Tusc. 1, 4, 8; 5, 19, 55; id. de Or. 3, 18, 67; id. Fin. 5, 4, 10; id. Ac. 2, 18, 60; Sen. Ira, 1, 3, 3; id. Ep. 87, 5; 102, 5 (cf.:

    in sententiam dicere,

    in support of an opinion, Caes. B. G. 1, 45):

    contra sensus dicere,

    Cic. Ac. 2, 31, 101:

    contra rhetoricen dicere,

    Quint. 2, 17, 40.—
    (β).
    Of criticism, hostility to principles, etc.:

    contra Iliadem et Odysseam scribere,

    Vitr. 7, praef. 8:

    contra quorum disciplinam ingenium ejus exarserat,

    Cic. Tusc. 5, 29, 83.—
    (γ).
    Ethically:

    contra voluptatem dicere,

    that pleasure is a moral evil, Cic. Fin. 5, 8, 21:

    contra mortem loqui,

    that death is no evil, Sen. Ep. 82, 7;

    in both senses: contra vitia, pericula, fortunam, ambitionem,

    id. ib. 100, 10:

    contra fortunam gloriari,

    that fortune has no power over him, Cic. Tusc. 5, 9, 26; Sen. Ep. 26, 5.—
    e.
    Of public and political acts and speeches:

    contra potentiam accusatorum dicere,

    Cic. Brut. 44, 164:

    contra legem dicere or verba facere,

    id. Imp. Pomp. 15, 53; Liv. 34, 8, 1:

    rogationem ferre contra coloniam ( = contra legem de colonia deducenda),

    Cic. Clu. 51, 140; Auct. Her. 1, 17, 21; Plin. 8, 17, 24, § 64.—
    f.
    Of hostility, injury, wrongs, etc.
    (α).
    In gen.:

    senatusconsulto quod contra dignitatem tuam fieret,

    directed against, Cic. Fam. 12, 29, 2:

    contra rem publicam se commovere,

    id. Cat. 1, 26; 1, 3, 7:

    incitari,

    id. Sest. 47, 100:

    consilia inire,

    id. Agr. 2, 3, 8:

    conjurationem facere,

    Sall. C. 30, 6:

    contra salutem urbis incitari,

    Cic. Cat. 3, 8, 20:

    cogitare aliquid contra salutem,

    id. ib. 3, 9, 21: contra voluntatem or studium dicere, to oppose one's will in a speech:

    esse aliquem in civitate qui contra ejus (Chrysogoni) voluntatem dicere auderet,

    id. Rosc. Am. 22, 60; id. Phil. 1, 11, 28; id. de Or. 3, 34, 138; id. Mur. 4, 10; Tac. H. 2, 91:

    ne quid contra aequitatem contendas, ne quid pro injuria,

    do not array yourself against equity, Cic. Off. 2, 20, 71.— Trop.:

    quis non contra Marii arma, contra Suliae proscriptionem irascitur? ( = Mario propter arma, Sullae propter proscriptionem),

    Sen. Ira, 2, 2, 3.—
    (β).
    In partic.: facere contra aliquid (syn. adversus), to commit an offence against, to transgress, etc.:

    si quis ad Antonium profectus esset... senatus existimaturum eum contra rem publicam fecisse,

    Cic. Phil. 8, 11, 33; id. Mil. 5, 13; 6, 14; id. Off. 3, 10, 43; 3, 25, 95; S. C. ap. Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 6; Liv. 25, 4, 7; so,

    contra salutem rei publicae facere,

    Cic. Dom. 38, 102:

    contra majestatem,

    against the emperor, Dig. 48, 4, 5:

    contra leges,

    Cic. Dom. 18, 48; id. Vatin. 7, 18; id. Fin. 2, 17, 55; id. Mur. 32, 67; id. de Or. 3, 19, 70; cf. id. Clu. 34, 92; id. Mur. 32, 68; id. Dom. 14, 38; id. Phil. 10, 6, 13; Gai Inst. 4, 121:

    contra edictum (praetoris),

    Cic. Verr 2, 3, 10, § 25; Dig. 39, 1, 20, § 1:

    contra foedus,

    Cic. Balb. 6, 16:

    contra jusjurandum ac fidem,

    id. Off. 3, 10, 43; id. Lael. 3, 30, 74; id. Verr. 2, 3, 3, § 7; Prop. 3, 30, 44 (2, 32, 44).—And ironically:

    tune contra Caesaris nutum (sc. facies)?

    Cic. Att. 14, 10, 1.—Rarely contra ea facere = contra facere, adverb. (cf. I. B. 8. and II. E. 1. b.):

    corpus in civitatem inferri non licet... et qui contra ea fecerit, extra ordinem punitur,

    Paul. Sent. 1, 21, 2; 1, 21, 12.—
    2.
    Predicatively with esse (usu. impers.), in violation of, in conflict with, contrary to (cf. 3. g).
    (α).
    With esse expressed as the predicate:

    hominem hominis incommodo suum augere commodum magis est contra naturam quam mors,

    Cic. Off. 3, 5, 21; id. Fin. 3, 9, 31; id. N. D. 3, 13, 33; Sen. Ep. 5, 4; Plin. 7, 8, 6, § 45:

    contra leges or legem est,

    Cic. Pis. 13, 30; id. Mur. 32, 67:

    contra officium est,

    id. Off. 3, 10, 43; 1, 10, 32; 1, 6, 19; cf. id. Lael. 11, 39; id. Off. 3, 15, 63; Liv. 6, 40, 5; Sen. Q. N. 2, 37, 2; Gai Inst. 3, 157; Dig. 30, 1, 112, § 3; 16, 3, 1, § 7.—With ellipsis of object (naturam), Cic. Fin. 5, 29, 89; cf.:

    adeo res ista non habet ullam moram quae contra causas ignium sit,

    unfavorable to the formation of fire, Sen. Q. N. 2, 26, 7.—
    (β).
    With verbal predicate, referring to an indef. pron. or adj., with esse understood:

    scis hunc... nihil umquam contra rem tuam cogitasse ( = nihil quod contra rem tuam esset),

    Cic. Rosc. Am. 50, 147; id. Mil. 5, 13:

    aliquid contra animum audiendi,

    something against our liking, Sen. Const. 19, 2.—So mostly with facere:

    si quid Socrates aut Aristippus contra morem consuetudinemque fecerint,

    Cic. Off. 1, 41, 148; id. Att. 3, 23, 2; 2, 22, 2; id. Off. 3, 15, 63; Sall. C. 15, 1; Dig. 8, 2, 11; 8, 2, 17; 35, 1, 79, § 2. —
    (γ).
    Contra officium, substantively, = id quod contra officium est:

    Sic inter recte factum atque peccatum, officium et contra officium, media locabat quaedam,

    Cic. Ac. 1, 10, 37.—
    3.
    Adverbially with the predicate.
    (α).
    In order to oppose, in opposition to, with hostile intent (cf. B. 3.):

    eidem illam proscriptionem capitis mei contra salutem rei publicae rogatam esse dicebant,

    that the proposal of the law was an attack on the republic, Cic. Prov. Cons. 19, 45; id. Rab. Perd. 12, 35; id. Phil. 10, 10, 22:

    imperator contra postulata Bocchi nuntios mittit,

    to reply to the demands, Sall. J. 83, 3; 25, 6; so,

    advocare contra,

    Sen. Cons. Polyb. 12, 4; id. Ep. 15, 2, 52:

    si contra mortem te praeparaveris,

    to meet death, id. ib. 11, 3, 8.—
    (β).
    With the force of a clause of manner, injuriously to, etc.:

    quibus contra valetudinis commodum laborandum est,

    Cic. Mur. 23, 47; Suet. Aug. 78:

    contra hominis salutem,

    with danger to a man's life, Cod. Just. 7, 62, 29.—
    (γ).
    In gen., of conflict with some rule or principle, contrary to, in violation of, without regard to ( = ita ut contra sit; cf. 2. supra; very freq. from the class. period;

    syn. adversus): ceperitne pecunias contra leges P. Decius,

    Cic. de Or. 2, 31, 136; id. Verr. 2, 1, 4, § 10; id. Fl. 34, 86:

    pecuniam contra leges auferre,

    id. Verr. 1, 18, 56; 2, 1, 10, § 27; 2, 5, 18, § 46; id. Har. Resp. 26, 56:

    contra legem,

    id. Rab. Perd. 3, 8; id. Dom. 16, 41:

    contra jus fasque,

    id. Har. Resp. 16, 34; id. Quint. 6, 28:

    contra jus,

    Liv. 5, 4, 14; id. Dom. 13, 55; id. Verr. 2, 5, 13, § 34:

    contra jus gentium,

    Liv. 4, 32, 5; 9, 10, 10; 21, 25, 7; 5, 36, 6;

    6, 1, 6: contra juris rigorem,

    Dig. 40, 5, 24, § 10 et saep.:

    contra testimonium aliquid judicare,

    without regard to, Cic. Brut. 31, 117:

    aliquid contra verecundiam disputare,

    contrary to the rules of decency, id. Off. 1, 35, 128:

    aliquid contra fidem constituere,

    Quint. 5, 13, 34:

    quae majores nostri contra lubidinem animi sui recte atque ordine fecere,

    contrary to the dictates of passion, Sall. C. 51, 4; id. J. 33, 1; cf. of logical opposition, II. E. 2. infra.—
    4.
    Dependent on substt.
    a.
    Of physical strife:

    scit ille imparem sibi luctatum contra nexus (draconis),

    Plin. 8, 12, 12, § 33. —
    b.
    Of warfare:

    imperatorum copia contra tuum furorem,

    Cic. Mur. 39, 83:

    Parthorum gloria contra nomen Romanum,

    Liv. 9, 18, 6: in castris perditorum contra patriam, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 23, 6.—
    c.
    Of legal contention:

    causa contra scriptum,

    Cic. Inv. 2, 46, 135.—
    d.
    Of political speaking:

    divina M. Tullii eloquentia contra leges agrarias,

    Quint. 2, 16, 7; 9, 3, 50; Gell. 18, 7, 7.—
    e.
    Of literary opposition:

    Caesaris vituperatio contra laudationem meam,

    Cic. Att. 12, 40, 1.—
    f.
    Of hostility, etc.:

    cujus factum, inceptum, conatumve contra patriam,

    Cic. Cat. 2, 12, 27:

    ullum factum dictumve nostrum contra utilitatem vestram,

    Liv. 6, 40, 5.—
    g.
    Of injury:

    vitae cupiditas contra rem publicam,

    Cic. Planc. 37, 90: contra serpentes venenum, fatal to serpents, or as a defence against serpents, Plin. 7, 2, 2, § 15.—
    h.
    Of violation, disregard, etc. (cf. 3. g):

    iter contra senatus auctoritatem,

    Cic. Phil. 2, 19, 48:

    contra consuetudinem somnium,

    Plin. 10, 77, 98, § 211:

    bonorum possessio contra tabulas,

    Dig. 37, 4, 3, § 13; Gai Inst. 3, 41.—
    5.
    Dependent on adjectives (very rare; cf.

    II. D. 2. c. infra): contraque patris impii regnum impotens, avum resolvam,

    Sen. Herc. Fur. 966.
    D.
    Of defence, protection, and resistance (syn.: adversus, ab).
    1.
    Against persons.
    a.
    Dependent on verbs:

    cum populus Romanus suam auctoritatem vel contra omnes qui dissentiunt possit defendere,

    Cic. Imp. Pomp. 22, 63: si ego consul rem publicam [p. 457] contra te et gregales tuos defendissem, id. Sest. 52, 111; 22, 49; 8, 20; id. Fam. 11, 27, 7; id. Phil. 2, 18, 45:

    contra quem multum omnes boni providerunt,

    provided a great defence, id. Mur. 38, 81: formula qua utitur patronus contra libertum qui eum in jus vocat, as a defence against, Gai Inst. 4, 46. —And of protection of plants against injurious animals:

    contra haec animalia proderit, si, etc.,

    Pall. 10, 3, 2.—
    b.
    Dependent on adjectives, mostly participial:

    paratus contra,

    Cic. Mil. 21, 56:

    nihil satis firmum contra Metellum,

    Sall. J. 80, 1:

    contra potentes nemo est munitus satis,

    Phaedr. 2, 6, 1.—
    2.
    Against inanimate and abstract things.
    a.
    Dependent on verbs:

    contra avium morsus munitur vallo aristarum,

    Cic. Sen. 15, 51:

    propugnaculum, quo contra omnes meos impetus usurum se putat,

    id. Verr. 2, 3, 16, § 40; 2, 5, 39, § 102:

    publicam causam contra vim armatam suscipere,

    id. Dom. 34, 91; id. Quint. 30, 94; id. Leg. 3, 3, 9:

    contra tantas difficultates providere,

    Sall. J. 90, 1; 76, 4; so,

    contra ea,

    id. ib. 57, 5:

    patricii vi contra vim resistunt,

    Liv. 3, 13, 4; Plin. 14, 2, 4, § 28; Tac. Agr. 45; Sen. Prov. 4, 12; id. Const. 5, 4.—
    b.
    Dependent on substt.:

    suffragia contra oppugnationem vestrae majestatis,

    Cic. Rab. Perd. 12, 35:

    defensio contra vim,

    id. Mil. 5, 14:

    patronus justitiae fuit contra orationem Phili,

    id. Lael. 7, 25; Plin. 29, 2, 9, § 30; 14, 3, 4, § 40:

    contra labores patientia,

    id. 23, 1, 22, § 37.—
    c.
    Dependent on adjectives (in Cic. freq. with P. a. predicatively used; otherwise very rare;

    in later prose freq.): nec est quidquam Cilicia contra Syriam munitius,

    against an attack from the side of Syria, Cic. Fam. 14, 4, 4:

    ut nullius res tuta, nullius domus clausa, nullius vita saepta, nullius pudicitia munita contra tuam cupiditatem posset esse,

    id. Verr. 2, 5, 15, § 39; id. Fin. 1, 16, 51; id. Mil. 25, 67; id. Tusc. 5, 8, 19; 5, 27, 76:

    vir contra audaciam firmissimus,

    id. Rosc. Am. 30, 85; Sall. J. 33, 2; 28, 5:

    fortis contra dolorem,

    Sen. Ep. 98, 18; Quint. 12, 1, 10:

    callosus,

    Plin. 11, 37, 54, § 147; 14, 2, 4, § 23:

    far contra hiemes firmissimum,

    id. 18, 8, 19, § 83:

    equus tenax contra vincula,

    Ov. Am. 3, 4, 13:

    contraque minantia fata pervigil,

    Claud. I. Cons. Stil. 1, 284.—
    3.
    Of remedies against sickness and its causes, poison, etc.; so only in Plin.; in Pall. only of preventives and of protection against hurtful animals, and against mental perturbations in gen.; cf. infra (syn. ad in Cat., Cic., Cels., Col.; adversus only in Celsus, who also has in with abl.).
    (α).
    Dependent on verbs:

    cujus et vinum et uva contra serpentium ictus medetur,

    Plin. 14, 18, 22, § 117; 7, 2, 2, § 13:

    prodest et contra suspiria et tussim,

    id. 20, 13, 50, § 128:

    valet potum contra venena,

    id. 28, 7, 21, § 74; 29, 4, 22, § 71; 29, 4, 26, § 81; 28, 8, 27, § 98; 16, 37, 71, § 180; 35, 6, 14, § 34; 28, 6, 18, §§ 65-67.—
    (β).
    Dependent on substt.:

    remedium contra morsus,

    Plin. 8, 32, 50, § 118; 10, 59, 79, § 163:

    contra venena esse omnia remedio,

    id. 16, 44, 95, § 251; 17, 24, 37, § 240; 7, 1, 1, § 4.—
    (γ).
    Dependent on adjectives:

    vinum quod salutare contra pestilentiam sit,

    Pall. 11, 14, 17.—
    (δ).
    Appositively, as a remedy:

    cujus lacteum succum miris laudibus celebrat... contra serpentes et venena,

    Plin. 5, 1, 1, § 16; 29, 4, 26, § 83. —So of remedies against affections:

    Tiberium tonante caelo coronari ea (lauro) solitum ferunt contra fulminum metus,

    Plin. 15, 30, 40, § 135; cf. Sen. Ira, 2, 21, 1; id. Tranq. 5. 1.
    E.
    Of logical opposition.
    1.
    With a neuter demonstrative (contra ea, contra haec, contra quae, quod contra = contra, adv.).
    a.
    The contrary, the reverse (very rare; cf.

    I. D. 1.): sed mihi contra ea videtur,

    but to me the contrary seems true, Sall. J. 85, 1:

    omnia quae contra haec sunt, omnia quae contra sunt,

    and vice versa, Quint. 5, 10, 90. —
    b.
    Contra ea, on the contrary, in logical antithesis (not in Cic. and Sall.; once in Caes. and Quint.; several times in Liv. and Nep.; cf.: contra ea, in other uses, II. A. 2. e. a, II. D. 2. a., II. A. 3. d., II. C. 1. f.):

    omnes arderent cupiditate pugnandi... contra ea Caesar... spatiumque interponendum... putabat ( = at contra),

    but Caesar on the contrary, Caes. B. C. 3, 74: superbe ab Samnitibus... legati prohibiti commercio sunt;

    contra ea benigne ab Siculorum tyrannis adjuti,

    Liv. 4, 52, 6; 2, 60, 1; 21, 20, 6;

    44, 43, 5: pater... Thracem me genuit, contra ea mater Atheniensem,

    Nep. Iphicr. 3, 4; id. praef. 6; id. Alcib. 8, 1.—And after a question, with immo (cf. I. E. 5. b.):

    an infirmissimi omnium... (sumus)? Immo contra ea vel viribus nostris, vel, etc., tuti (sumus),

    Liv. 41, 24, 8.—
    c.
    Quod contra, by anastrophe (v. F. 1.), contrary to which, whereas, while on the contrary (only once in Lucr. and three times in Cic.):

    illud in his rebus vereor ne forte rearis, Inpia te rationis inire elementa viamque indugredi sceleris: quod contra saepius illa Religio peperit scelerosa atque impia facta,

    whereas on the contrary, Lucr. 1, 81:

    cujus a me corpus crematum est, quod contra decuit ab illo meum (sc. cremari),

    Cic. Sen. 23, 84:

    quod contra oportebat delicto dolere, correctione gaudere,

    id. Lael. 24, 90 (B. and K. place a comma after oportebat; cf.

    Nauck ad loc.): reliquum est ut eum nemo judicio defenderit: quod contra copiosissime defensum esse contendi,

    id. Quint. 28, 87 (many consider contra in all these passages as an adverb; cf. Hand, Turs. II. p. 121 sq.; some explain quod as an ancient ablative, = qua re;

    v. Ritschl,

    Plaut. Exc. p. 57, Munro ad Lucr. 1, 82).—
    2.
    With an abstract noun, with the force of the adverb contra with ac or atque (I. F. 1.), contrary to, contrary to what, etc. (esp. in Sall., not in Cic.; cf. praeter): celeriter contraque omnium opinionem confecto itinere, contrary to the opinion ( = contra ac rati erant), Caes. B. G. 6, 30:

    contra opinionem Jugurthae ad Thalam perveniunt,

    Sall. J. 75, 9; Hirt. B. G. 8, 40.—Contra spem either contrary to the opinion, or against the hope:

    Metellus contra spem suam laetissume excipitur ( = contra ac ratus, veritus est),

    Sall. J. 88, 1; so,

    cetera contra spem salva invenit,

    Liv. 9, 23, 17:

    contra spem omnium L. Furium optavit,

    id. 6, 25, 5; Curt. 8, 4, 45;

    but: at Jugurtha contra spem nuntio accepto ( = contra ac speraverat),

    Sall. J. 28, 1; Liv. 24, 45, 3:

    postquam... Jugurtha contra timorem animi praemia sceleris adeptum sese videt,

    Sall. J. 20, 1:

    ipse in Numidiam procedit, ubi contra belli faciem tuguria plena hominumque... erant ( = contra ac in bello evenire solet),

    id. ib. 46, 5:

    contra famam,

    Plin. 13, 22, 43, § 126; 7, 53, 54, § 180:

    segniterque et contra industriam absconditae formicae,

    slowly, and in a manner different from their usual activity, id. 18, 35, 88, § 364.—Of persons:

    frigidam potionem esse debere, contra priores auctores, Asclepiades confirmavit,

    contrary to the opinion of the former physicians, Cels. 4, 26 (19).
    F.
    Sometimes by anastrophe after its noun.
    1.
    In prose, after relatives, esp. in Cic.:

    quos contra disputant,

    Cic. Ac. 2, 15, 47:

    quem contra dicit,

    id. Phil. 2, 8, 18 (v. II. B. 1. f.):

    quem contra veneris,

    id. Mur. 4, 9:

    quas contra, praeter te, etc.,

    id. Vatin. 7, 18:

    eos ipsos quos contra statuas,

    id. Or. 10, 34:

    quos contra me senatus armavit,

    id. Att. 10, 8, 8:

    quam contra multa locutus est,

    Sen. Ep. 82, 7, Plin. Ep. 1, 23, 3; Claud. in Rufin. 1, 332; v. also E. 1. c. supra.—
    2.
    After other words ( poet. and in post-Aug. prose):

    hunc igitur contra mittam contendere causam,

    Lucr. 4, 471:

    dicere eos contra,

    id. 4, 484:

    donique eum contra,

    id. 5, 708:

    agmina contra,

    Verg. A. 12, 279:

    magnum Alciden contra,

    id. ib. 5, 414:

    Paridem contra,

    id. ib. 5, 370:

    Italiam contra,

    id. ib. 1, 13:

    deos contra,

    Ov. P. 1, 1, 26:

    Messania moenia contra,

    id. M. 14, 17:

    litora Calabriae contra,

    Tac. A. 3, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > contra

См. также в других словарях:

  • Crassus — (wörtlich: „dick“; auch „grob“) ist das römische Cognomen folgender Personen: Lucius Licinius Crassus (140 v. Chr.–91 v. Chr.), römischer Politiker Marcus Licinius Crassus (115/114 v. Chr.–53 v. Chr.), römischer Politiker und Triumvir Marcus… …   Deutsch Wikipedia

  • Crassus — (der Dicke). I. Römer. Familiennamen mehrerer römischer Geschlechter, bes. der Calpurnii, Claudii, Licinii, Ottacilli, Papirii (Papisii), Veturii; daher 1) Calpurnius C., s. Calpurnius 1). 2) Appius Claudius C., s. Claudius 5). 3) Appius Claudius …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Crassus — (der »Dicke«), Beiname einer Familie des alten plebejischen Geschlechts der Licinier. Merkwürdig sind in dieser Familie: 1) P. Licinius, der erste, der in diesem Zweig der Licinier die Beinamen C. und Dives führte, geb. um 254 v. Chr., gest.… …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Crassus — (d.i. der Dicke), Zuname altröm. Familien, bes. eines Zweigs des plebejischen Geschlechts der Licinier, – Lucius Licinius C., geb. 140 v. Chr., 95 Konsul, Urheber des Licinisch Mucischen Gesetzes gegen widerrechtliche Inanspruchnahme des… …   Kleines Konversations-Lexikon

  • Crassus — Crassus, Beiname mehrer röm. Familien, besonders der Licinii; Lucius Licinius C. mit dem ehrenden Zunamen orator, der Redner, geb. 140, Consul 95, Censor 92, st. 91 v. Chr. Nach Ciceros mehrfachem und begeistertem Zeugnisse war C. nicht nur der… …   Herders Conversations-Lexikon

  • Crassus — (Marcus Licinius) (v. 114 53 av. J. C.) homme politique romain; membre, avec César et Pompée, du premier triumvirat (60 av. J. C.) …   Encyclopédie Universelle

  • Crassus — [kras′əs] (Marcus Licinius) 115? 53 B.C.; Rom. statesman & general …   English World dictionary

  • Crassus — Pour les articles homonymes, voir Crassus (homonymie). Crassus …   Wikipédia en Français

  • CRASSUS (M.) — M. CRASSUS P. Crassi Censoris filius, Romanorum omnium ditissimus: Negavit quempiam divitem habendum, qui annuô reditu exercitum alere non posset. Hic sub Cinna Marioque, in Hispaniam se recepit, ubi apud Vibium octo menses latuit, hinc in Africa …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CRASSUS — I. CRASSUS Crassi divitis avus, numquam risisse fertur: ob id Agelastus est vocatus. Plin. l. 7. c. 19. II. CRASSUS M. Crassi divitis fil. Caesaris legatus fuit in bello Gallico: in Caesarianis tandem partibus adolescens occubuit. Fuit autem… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • crassus — adj. [L. crassus, thick] Coarse, thick or tumid in structure …   Dictionary of invertebrate zoology

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»