-
21 concito
āvī, ātum, āre [intens. к concieo ]1) быстро двигать, приводить в сильное движение ( classem remorum ictu QC); бросать, устремлять ( equitatum in pugnam L)c. equum calcaribus L — пришпорить коняequo concitato Nep — во весь опор, вскачь, во всю прытьc. navem remis L — налечь на вёслаc. se in hostem L — устремиться (ударить) на неприятеляc. se in fugam L — пуститься бежатьc. mare Mela, QC — волновать мореc. tela L — быстро бросать (метать) копья2) потрясать, заставить содрогнуться ( artūs Lcr)3) созывать, приглашать ( omnem juventutem L)4) будить, пробуждать (totam viciniam, sc. strepitu Pt)5) побуждать ( aliquem captam dimittere Trojam O); поощрять, подстрекать (aliquem ad aliquid Q, Su; aliquem in или adversus aliquem C, L)6) возбуждать, вызывать (seditionem ac discordiam C; lacrimas O; somnum PM; bellum L, C; misericordiam, invidiam C)c. exercitum adversus regem L — поднять армию против царяc. animum in iram QC — разгневатьsec. in iram Q — разгневаться -
22 suffugium
-
23 tutus
1. tūtus, a, um 2. adj.1) не знающий (свободный от) опасностей, не подвергающийся опасностямt. bos rura perambūlat H — бык, не зная опасностей (т. е. беспечно), ходит по селениям2) безопасныйCaesar existimabat tutissimam fore Galliam Hirt — Цезарь полагал, что Галлия не будет представлять никакой опасностиomnia tuta timere V — пугаться (даже) всего того, что ничем не угрожает3) обеспеченный (ab aliquā re C, Cs, adversus, contra и ad aliquid QC, Sen, Eutr, CC, L etc.)4) надёжный ( custodia L)5)а) защищённый, ограждённый ( ad omnes ictūs L)t. a senectūte Sen — не подверженный старостиse committĕre alicui tutandum Ph — довериться чьей-л. защитеб) неповреждаемый, невосприимчивый (ad omnes ictus L; adversus venenorum pericula CC)t. ab hostibus Cs — недоступный для враговtutae aures H — уши, которым можно доверить тайнуnihil tutum pati apud aliquem Sl — не оставлять кого-л. в покое6) осторожный, благоразумный, осмотрительный ( consilia L)deliberare utilia mora tutissima est PS — самая разумная медлительность состоит в размышлении о том, как действовать с пользойmens male tuta H — безумие, помешательство. — см. тж. tutum -
24 consistere
1) стоять: locus, ubi quis consistat moveaturque spectaculum sui praebiturus (1. 2 § 5 D. 3, 2. 1. 1 pr. 1. 5 § 6. 9 D. 9, 3. 1. 15 pr. D. 8, 1). 2) находиться, проживать: si quo constitit, non dico jure domicilii, sed tabernulam - conducens (1. 19 § 2 D. 5, 1);3)предъявлять иск против кого: cons. adversus aliquem (1. 53 D. 5, 1. 1. 13 § 3 D. 20, 1. 1. 9 pr. D. 40, 12), cum aliquo (1. 49 D. 5, 3. 1. 5 pr. D. 40, 1. 1. 7 D. 48, 10);in alia provincia cons. = constitutum esse (l. 1 C. 3, 19).
cons. adversus aliq. actione tutelae (1. 3 C. 5, 54. 1. 1 C. 5, 75. 1. 1 C. 9, 20);
4) существовать, бывать, а) иметь место (Gai. III. 24);judicio communi divid., venditi (1. 1 C. 3, 37. 1. 1 C. 4, 49).
b) становиться, иметь законное основание (1. 98 pr. D. 45, 1. 1. 1291 1 D. 50, 17. 1. 14 § 1 D. 20, 1. 1. 1 § 2 D. 13, 6. 1. 27 D. 24, 1); с) основываться, зависеть от: obligationum substantia in eo consistit etc. (1. 3 pr. D. 44, 7); (1. 1 pr. D. 17, 1), res, quae in abusu consistunt (1. 5 § 1 D. 7, 5);
d) состоять из, ex particulis (1. 76 D. 5, 1);
usufr. ex fruendo consistit (1. 1 pr. D. 7, 3).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > consistere
-
25 facere
делать: 1) совершать известное действие, quae facta contra bonos mores fiunt, nec facere nos posse credendum, est (1. 15 D. 28, 7. 1. 102. D. 50, 17);2)особ., как предмет обязательства, обозначает в обширнейшем смысле а) всякое действие, т. е. состоящее как в даче какой-либо вещи или предоставлении пользования оною, так и в оказании какой-либо услуги или помощи (1. 218 D. 50, 16. cf. 1. 175 eod.); отсюда обозн. также исполнение обязательства, состоящее in praestando, solvendo: facere posse = solvendo esse (1. 8. 9. D. 12, 6. l. 23 pr. I. 81. D. 17, 2. 1. 18 § 1. 1. 28. 54. D. 24. 3 1. 1 § 1 D. 42, 7. I. 21. D. 46, 3. 1. 63 § 7. 1. 68 § 1 D. 17, 2);facere contra s. adversus legem, SCtum, voluntatem defuncti etc. (см. adversus s. 1., contra s. 1. 1. 9 § 8. D. 4, 2. 1. 3 D. 1, 1. 1. 55. D. 50, 17).
centum tautum facere posse (1. 82 D. 35, 2);
quatenus facere potest debitor (1. 49 D. 2, 14. l. 3 pr. D. 13, 5. 1. 63 D. 17, 2. 1. 36 D. 24, 3. 1. 33 pr. D. 39, 5. 1. 16- 25 D. 42, 1. 1. 35 pr. D. 3, 5);
nihil vel minus facere posse (1. 1 § 43 D. 16, 3);
facere iudicatum (1. 45 § 1. D. 5, 1. 1. 42 pr. D. 12, 1. 1. 45. D. 46, 1);) в более тесном смысле обозн. всякое действие, которое не вмещает в себе понятия dandi, т. е. передачи предмета в собственность другого лица (см. s. 1. с), противоп. dare;
3) совершать, причинять, fac. homicidium (1. 1 § 21. D. 48,18. I. 28 § 15 D. 48, 19), stuprum, adulterium (1. 12 D. 48, 6), furtum (1. 7 pr. 1. 18. 19 § 6. I. 23 D. 47, 2);
si nox furtum faxsit (L. XII tab. VIII, 11), si servus furtum faxit (1. c. XII. 3), cum nexum faciet (1. c. VI. 1);
damnum (1. 151 D. 50, 17), pauperiem, iniuriam (1. 1 pr. § 3 D. 9, 1), si iniuriam faxsit (L. XII, tab. VII, 4);
vim, metum (1. 9 § 1. 8. 1. 14 § 2. 13. 15 D. 4, 2) moram (см.);
4) составлять, fac. testamentum, tabulas testamenti (1. 18 § 1. 1. 19 D. 28, 1), codicillum (1. 19 D. 29, 7. 1 37 § 1 D. 32);
5) заключать, совершать, fac. locationem, venditionem (1. 8 § l D. 42, 5), nomina (1. 9 pr. 13. 2,14. 1. 39 § 14. D. 26, 7. 1. 46. D. 32);
6) facere negotium, причинять неприятности: calumniae causa negotium facere alicui (1. 1 pr. § l 1. 3 § 1. D. 3, 6. 1. 5. pr. D. 37, 15);
7) сделать: locat artifex operam suam, i. e. faciendi necessitatem (1. 22 § 2. D. 19, 2);
opus factum (1. 21 § 1 D. 39, 2);
materia facta (1. 6. D. 6, 1);
argentum, aurum factum (1. 78 § 4 D. 32. 1. 27 D. 34, 2);
8) заниматься: fac. medicinam (1. 26 § 1 D. 38, 1), argentariam (1. 4 § 3. 4 D. 2, 13), artem ludicram, lenocinium (1. 4pr. § l. 2. D. 3, 2);
9) сделать кого чем, possessorem fac. aliquem (1. 22 D. 50, 16. 1. 6 § 5. 1. 13 § 5. D. 3, 2);
suspectum fac. aliquem (1. 2 D. 27, 8);
fieri, делаться, iure institutionis, ex testamento, heres factus (1. 5 D. 28, 6. 1. 68 § 1 D. 30. 1. 40 § 1 D. 1, 7);
sui iuris, paterfamil. factus (1. 2 § 1. 1. 3 D. 14, 5. 1. 3 § 4. 1. 20 D. 14, 6);
pubes factus pupillus (1. 4 D. 27, 2);
annorum XIV factus (1. 22 pr. D. 36, 2);
furiosus mentis compos factus (1. 47 D. 29, 2. 1. 2 § 11. D. 38, 17);
liber servus factus (1. 1 § 4. eod. 1. 38 pr. D. 46, 3);
fundus sacer factus (1. 91 § 1 D. 45, 1. 1. 3 § 8 D. 12, 4. 1. 55 D. 35. 1. 1. 2 D. 39, 6. 1. 24 D. 3, 5);
fundum facere emtoris (1. 25 § 1 D. 18, l);- делать, facit totum voluntas defuncti (1. 35 § 3 D. 28, 5);
facere dodrantem, quadrantem bonorum (см. dodrans);
10) творить, установлять, назначать, fac. ius (1. 40 D. 1. 3);
fac. plures gradus heredum (1. 36 pr. D. 28, 6);
dotem fac. alicui (1. 49 D. 23, 3);
curatores (1. 9 D. 27, 10);
ad actionem procurator factus (1. 13 pr. D. 2, 14);
11) употреблять, издерживать, fac. alimenta in aliquem (1. 5 § 14 D. 25, 3. 1. 19 § 2 D. 36, 1), fac. impensas (см.);
12) = agere s. 2: annum in fuga facere (1. 14 § 1. D. 40, 7);
13) оценивать, magni, parvi facere (1. 4 § 6 D. 1, 16. 1. 1 § 10 D. 43, 24. 1. 16. C. 10, 31); - 14) = experiri, иметь: fac. lucrum (см.), damnum, потерпеть (1. 56 D. 30. 1. 26 D. 39, 2);
vitium facere. испортиться (1. 32 eod. 1. 10 § 1 D. 14, 2);
abortum facere (см.);-15) противоп. immittere, на недвижимом имуществе, на земле другого лица делать какие-нб. перемены, постройки (1. 1 pr. D. 43, 6. 1. 2 pr. D. 43, 8. 1. 1 pr. D. 43, 12).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > facere
-
26 maiestas
достоинство, величие, святость, a) Бога (1. 32 § 4 D. 4, 8. 1. 1 pr. C. 1, 1);b) народа, государственных учреждений (1. 7 § 1 D. 49, 15); особ. p. народа: maiestatis crimen illud est, quod adversus pop. Rom. vel adversus securitatem eius committitur (l. l § 1 D. 48, 4. cf. 1. 3 eod.);
quaestiones laesae mai. (1. 9 eod.);
maiestatis s. legis Jul. maiest. reus (1. 11 eod.);
maiest. causa. damnati (1. 1 D. 48, 24);
maiestatis iudicium (1. 20 D. 48, 2);
vindicta maiestatis (1. 33 D. 47, 10);
c) достоинство магистратуры: contemta mai. Praetoris (1. 9 D. 2, 1. 1. 11 D. 1, 1);
d) величeство, principalis maiestatis veneratio (1. 7 § 3 D. 48. 4. 1. 7 C. 9, 8. 1. 1 C. 9, 61);
mai. imperatoria (1. un. C. 10, 15);
regia (1. 1 C. 2, 16);
augusta (1. 4 C. 10, 1).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > maiestas
-
27 pertinere
1) простираться, cloaca, quae ex aedibus eius in tuas pertinet, h. e. dirigitur, extenditur, pervenit (1. 1 pr. § 8. 10 D. 43, 23). 2) относиться, касаться (1. 3 § 8 D. 10, 4. cf. 1. 21 § 3 D. 28, 1. 1. 16. 18 D. 29, 7. 1. 1 § 2 D. 43, 5. 1. 45 § 1 D. 19. 1. 1. 60 pr. D. 23, 2. 1. 33 D. 36, 1. 1. 24 § 1. 1. 28 § 2 D. 49, 1. 1. 33 § 3. 1. 39 § 1. 2 D. 3, 3. 1. 9 pr. § 3 D. 42, 5. 1. 29 pr. § 1. 2 D. 48, 5. 1. 30 § 1 D. 48, 10. 1. 4 pr. cf. 1. 6 § 5. 1. 9 § 4 D. 2, 13. 1. 5 § 2 D. 24, 1);3) принадлежать, pert. ad officium iudicis (1. 10 D. 7, 9. 1. 1 § 2 D. 22, 1);pert. ad animum alicuius, это у него на душе (1. 60 § 1 D. 17, 1).
ad notionem Praesidis (1. 1. 26 D. 49, 1);
4) касаться, быть обязанным, datur actio (funeraria) adversus eos, ad quos funus pertinet, utputa adversus heredem etc. (1. 14 § 17 D. 11, 7. cf. 1. 3 pr. D. 47, 12);ad curam Praefecti (1. 1 § 11. 12 D. 1, 12. 1. 19 § 1 D. 2, 1. 1. 53 § 3 D. 42, 1).
pertin. ad iudicem (1. 25 § 8 D. 21, 1);
5) принимать участие в чем, пользоваться: pert. ad stipulationem (1. 3 § 4 D. 7, 9);ad Praefectum (1. 1 § 4 D. 1, 12. 1. 11 D. 26, 8).
ad libertatem (1. 13 § 3 D. 40, 4);
6) в том дело, напр. pertinet scire (1. 20 § 2 D. 11, 1);ad beneficium (1. 1 C. 8, 56).
quaeri (1. 34 § 1 D. 17, 1);
7) pert. ad legem, SCtum, edictum etc., подходить под что (1. 6. 7 § 1. 1. 8 § 3 D. 4, 2. 1. 60 pr. D. 23, 2. 1. 3 pr. D. 23, 5. 1. 8 D. 47, 12). 8) в тесн. юрид. см. обоз. pertin. ad aliquem принадлежать, составлять чью-либо собственность, напр. emtor omnesque, ad quos ea res pertinet (1. 1 § 1. 1. 19 § 5. 1. 34 § 21. 3 D. 12, 1. 1. 3 § 9 D. 27, 4. cf. 1. 7 D. 12, 2. 1. 53 § 1 D. 44, 7. 1. 3 pr. 1. 22 § 7 D. 46, 8. 1. 70 § 1 D. 50, 16. 1. 181 eod.);nec ad rem pertin. (1. 93 D. 35, 1).
legatum s. rem legatam ad se pertin. velle прот. repudiare (1. 44 § 1 D. 30. 1. 66 D. 47, 2. 1. 43 D. 19, 1. 1. 36 D. 43, 3. 1. 3 § 1 D. 7, 9).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > pertinere
-
28 acriter
ācriter [ acer ]1)а) остро, живоa. intellegere C — обладать живым умомб) резко, сильно ( minari C); сурово, жестоко ( caedere virgis aliquem C)2) горячо, пламенно, с ожесточением ( pugnam inire L)3) пристально ( intueri C); зорко ( contemplari C)4) ярко ( viridis PM)5) громко ( pronuntiare PJ)6) ясно, отчетливо (videre aliquid C)7) страстно ( exspectare C); бурно ( adversus aliquem dicere Cato); решительно, энергично ( dilectum habere L)a. cavere aliquid H — тщательно остерегаться чего-л.8) чрезвычайно, весьма ( metuere aliquem Lact) -
29 actio
āctio, ōnis f. [ ago ]2) тж. pl. действие, деятельность, активность ( virtutis laus omnis in actione consistit C)a. corporis C — физическая деятельность, тж. CC физиологические функцииa. vitae C — жизнедеятельность, образ жизни3) поступок, деяние (actiones honestae, rectae Sen)4) совершение, исполнениеgratiarum a. C, PJ и actiones PJ — изъявление благодарности5) совещание (tribunorum L, C); переговоры ( consulum de pace C)6) судебный процесс, дело, тяжба (a. civilis C); жалоба, иск (actionem constituere, instituere или intendere C, adversus aliquem VM)10) мероприятие, распоряжение (a. consularis, tribunicia L)11) юр. процессуальная формулаinde illa a.: «ope consilioque tuo furtum aio factum esse» C — отсюда формула: «я утверждаю, что кража совершена тобой и по твоему же замыслу»12) судебное заседание, слушание дела, сессия ( actio in C Verrem prima C)13) рит. выразительные средства, ораторская манера (a. vehemens, plena animi C)actionem Cicero alias quasi sermonem, alias eloquentiam quandam corporis dicit Q — под термином «actio» Цицерон понимает как будто то (самую) речь, то некое телесное красноречие (т. е. мимику и жестикуляцию)14) сценическое представление, актёрская игра (a. tragica C) -
30 adhibeo
ad-hibeo, buī, bitum, ēre [ habeo ]1) прилагать, прикладывать, класть ( medicamina vulneri T)manus vectigalibus a. C — присваивать себе государственные доходы2) обнимать, обхватыватьa. manūs genibus O — обхватить руками колени3) надевать ( frenos alicui C)a. vincula captis O — надеть цепи на пленных4) прибавлять, присоединять (aliquid alicui rei или ad aliquid C etc.)5) прилагать (curam, diligentiam in omnem rem C)a. animum и animos ad aliquid C — обратить внимание на что-л.animos adhibete V, O — заметьте, примите во вниманиеa. memoriam rei Nep — помнить что-л.6)а) употреблять (vestem ad ornatum C; potionem, cibum C); применять, проявлять (saevitiam in aliquem, severitatem in aliquo, officium erga aliquem, reverentiam adversus aliquem C)ut occultando facinori nox adhiberetur T — чтобы преступление могло быть совершено под покровом ночиalicui rei vim a. H — применить к чему-л. силу (насилие), но тж. силой проводить в жизнь (non modo licentiam alicui rei permittere, sed vim a. T)nullum dolum malum consilio a. Pt — не замышлять ничего дурногоrebus modum et ordinem a. C — вносить в дела умеренность и порядокб) пускать в ход (remedia morbis C; aegro medicinam C)8) призывать (testem aliquem in auxilium Just; aliquem ad и in consilium Cs, C); привлекать (aliquem ad deliberationem C, Cs); приглашать (aliquem ad convivium C или convivio L)9) доставлять (voluptates, consolationem alicui C); оказывать ( alicui honores C); приносить ( odores ad deos C); добавлять ( nasturcium ad panem C)10) обращаться, поступать (aliquem liberaliter, severius a. C)se a. C — проявлять (вести) себя -
31 adhortor
ad-hortor, ātus sum, ārī depon.ободрять, поощрять ( milites L)a. aliquem ad aliquid faciendum C — убеждать кого-л. совершить что-л.a. aliquem, ne quid faciat Su — уговаривать кого-л. не делать чего-л.a. se adversus omnia Sen — мужественно встретить любое обстоятельство -
32 adjuto
adjūto, —, —, āre [frequ. к adjuvo ]помогать, усердно содействовать, деятельно поддерживать (aliquem Ter; aliquem adversus aliquem AG) -
33 adulatio
adulātio, ōnis f. [ adulor ]1) ласки, нежности (canum amans dominorum a. C; animalium Q; ad boves cum vocis adulatione venire Col)2) раболепие, низкопоклонство, лесть, угодливость ( humi jacentium adulationes L)3) лживость, шарлатанство ( medicinae Q) -
34 adversitas
adversitās, ātis f. [ adversus ]1) противодействие, т. е. сила противоядия PM2) враждебность, непримиримость ( mentis Aug)3) неудача, бедствие ( adversitatibus premi Aug) -
35 adversor
ātus sum, ārī depon. [ adversus ]1) быть против, противиться, сопротивляться (alicui и alicui rei Pl, C etc.); возражать ( adversum sententiam alicujus Pl)adversante vento T, PJ — при встречном ветре2) враждебно относиться, притеснять (aliquem a. et affligere Ap) -
36 aequanimitas
aequanimitās, ātis f. [ aequus + animus ]1) душевное спокойствие, невозмутимость, терпеливость (adversus inevitabilia Sen; medicina calamitatis est ae. PS)2) снисходительность, благосклонность (bonitas atque ae. Ter) -
37 amaritudo
amāritūdo, inis f. [ amarus ]1) горький вкус, горечь (olearum Vr; absinthii PM)2) горькое вещество (aliqua amaritudine circumlinere aliquid Aug)3) неприятное качество (a. semel percepta Q); резкость ( vocis Q)4) раздражённость, досада, злоба или язвительность ( verborum maledictorumque Sen)amaritudine odii uti adversus aliquem PJ — обрушивать на кого-л. свой гнев -
38 amor
I ōris m. (в поэзии иногда amōr)a. patriae (in patriam) C — любовь к родинеin amore esse alicui C — быть любимым кем-л.habere ali quem in amore C — любить кого-л.in amorem alicujus incĭdere L — влюбиться в кого-л.2) страсть, томление, сильное желание ( cognitionis C)a. habendi H — жадность, корыстолюбие, любостяжаниеa. sanguinis Sil — кровожадностьpl. amores et deliciae tuae C — предмет твоей любви и твоего наслажденияsi tantus a. casus cognoscere nostros V — если так велико твоё желание узнать о наших невзгодах3) (= hippomanes 2.) нарост на лбу новорождённых жеребят VII Amor, ōris m.Амор, бог любви, т. е. Купидон V, Q etc. -
39 antidotum
-
40 armo
āvī, ātum, āre [ arma ]1) вооружать (milites Cs; exercitum L); готовить к бою или восстанавливать, возмущать (aliquem aliquā re adversus или in aliquem C); оснащать, снаряжать ( classem V)a. se eloquentiā C — вооружиться красноречиемse a. imprudentiā alicujus Nep — использовать в своих интересах чьё-л. неблагоразумие2) наполнять ( calamis thecam M)a. veneno calamos V или sagittas Just — отравлять стрелы3) укреплять, снабжать ( muros propugnaculis L). — см. тж. armatus I
См. также в других словарях:
Adversus — nach der Veröffentlichung von Einer Nacht Gewesenes , 2006 … Deutsch Wikipedia
Adversus — est un groupe de musique expérimentale originaire d Allemagne, qui mêle musiques traditionnelles et techno. Il y a deux chanteuses : une mezzo soprano et une soprano, les autres voix étant des voix death metal ou des passages parlés.… … Wikipédia en Français
adversus — index adverse (opposite), antipode, contrary, unfavorable Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
adversus — /aedvarsas/ In the civil law, against (contra). Adversus bonos mores, against good morals … Black's law dictionary
adversus — /aedvarsas/ In the civil law, against (contra). Adversus bonos mores, against good morals … Black's law dictionary
Adversus Judaeos — regroupe une série d homélies du IVe siècle, rédigées par Jean Chrysostome (considéré comme un saint par l Église catholique romaine et par l Église orthodoxe), qui ont circulé à l époque pour propager l antisémitisme[1]. James Parkes désigne ces … Wikipédia en Français
Adversus Haereses — Adversus Hæreses Cette page d’homonymie répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom. Adversus Hæreses (expression latine, en français « contre les hérésies ») peut désigner : Dénonciation et réfutation de la … Wikipédia en Français
Adversus haereses — Adversus Hæreses Cette page d’homonymie répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom. Adversus Hæreses (expression latine, en français « contre les hérésies ») peut désigner : Dénonciation et réfutation de la … Wikipédia en Français
Adversus omnes haereses — may refer to*The work On the Detection and Overthrow of the So Called Gnosis by Irenaeus, usual Latin title Adversus haereses *A work by Pseudo Tertullian *A lost work by Gennadius of Massilia … Wikipedia
Adversus Haereses — ( Against Heresies ) is the standard name of two books on Gnosticism and other Christian heresies.*A book which actually has the title On the Detection and Overthrow of the So Called Gnosis written by Irenaeus in the second century A.D. *A book… … Wikipedia
Adversus haereses — (Contra los Herejes o Contra las Herejías) es el nombre estándar de dos libros sobre el gnosticismo y otras herejías anticatólicas. Un libro también llamado Desenmascarar y Refutar la falsamente llamada Ciencia, escrito por Ireneo de Lyon en el… … Wikipedia Español