-
101 доколе
1. нареч.; уст.ҡасанға (күпмегә) саҡлы, ҡасанғаса2. нареч.; уст.-ғансы/ -гәнсежди, доколе наступит лето — йәй еткәнсе көт
-
102 доколь
1. нареч.; уст.ҡасанға (күпмегә) саҡлы, ҡасанғаса2. нареч.; уст.-ғансы/ -гәнсе -
103 докуда
1. нареч.; прост.ҡайҙа (ҡайһы ергә) хәтле, ҡайһы ваҡытҡа хәтле2. нареч.; прост.-ғансы/-гәнсе, хәтле -
104 долить
сов. что, чегоөҫтәү, өҫтәп ҡойоу (һалыу), тултырыу, тултырғансы һалыу (ҡойоу) -
105 доносить
-
106 допиться
сов.; разг.эсеүҙең сигенә етеү -
107 допьяна
-
108 доработаться
сов.; разг.хәлдән тайғансы эшләү -
109 досидеть
сов.-ғансы/-гәнсе ултырыу, саҡлы (тиклем) ултырыу -
110 дослужить
сов.-ға/-гә тиклем, -сы/-се хеҙмәт итеү (эшләү) -
111 достичь
1. сов. чего, до чегобарып (килеп) етеү2. сов. чего, до чегоирешеү, өлгәшеү, ҡаҙаныу3. сов. чего, до чегоетеү, булыу4. сов. чего, до чегодожитьйәшәү, тороу, етеүдостичь совершеннолетия — үҫеп етеү, балиғ булыу
-
112 дотла
нареч.бөтөнләй, бөткәнсе, бер нәмәһеҙ ҡалғансы, бер нәмәһен ҡалдырмайразорить дотла — бөтөнләй бөлдөрөү, бер нәмәһеҙ ҡалдырыу
-
113 доучить
1. сов.кого-чтоуҡытып (өйрәтеп) еткереү, -ғансы/-гәнсе уҡытыу (өйрәтеү), -ға/-гә тикле (ҡәҙәр) уҡытыу (өйрәтеү)2. сов. чтоөйрәнеү, ятлау, өйрәнеп (ятлап) бөтөү -
114 доучиться
1. сов.закончить обучениеуҡып (өйрәнеп) бөтө(рө)ү, уҡыуҙы (өйрәнеүҙе) тамамлау2. сов.до какого срока-ғансы/-гәнсе уҡыу, -ға/-гә тиклем (ҡәҙәр, саҡлы) уҡыу -
115 дух
1. маң, аҡыл, рух2. мморальное состояние, самочувствиедарман, рух, күңел, рухи көснабраться духу — дарман (көс) алып, тәүәккәлләнеп
3. м миф., рел.рух, әруах, зат, йән4. м разг.дыханиетын, һулышдух захватывает — тын туҡталыу, тын ҡыҫыу
дух замирает — тын туҡтала, тын бөтә
затаить дух — тын да алмай тороу, һағайыу
5. м прост.запахеҫ, аңҡыш6. м в знач. нареч. прост. духомочень быстро; без остановки, сразуһә тигәнсе, бик тиҙ, күҙ асып йомғансы бер юлы, туҡтамайвыпить одним духом — бер юлы, тын да алмай эсеп ебәреү
быть не в духе — кәйеф булмау, күңелһеҙ булыу
во весь дух; что есть духу (бежать, мчаться) — йән-фарман (сабыу)
дух вон у кого; прост. — йән биреү, үлеү
духу не хватает — йөрәк етмәй, тәүәккәллек етмәй
испустить дух — йән сығыу, үлеү
воспрянуть духом — ҡанатланып китеү, күңел күтәрелеп китеү
пасть духом — кәйеф төшөү, төшөнкөлөккә бирелеү
чтобы духу не было чьего; чтобы духом не пахло чьим — эҙе лә булмаһын, күҙгә күренмәһен, юҡ булһын
-
116 живот
Iмҡорһаҡ, эс, ҡарынIIм; уст.жизньйән, тормош, йәшәүне щадя живота своего; не на живот, а на смерть — йәнен-тәнен аямай
-
117 загрузить
1. сов. чтотултырыу; тулғансы тейәү (һалыу)йөк һ.б. менән2. сов.кого-что; перен.етерлек күләмдә биреү (йөкмәтеү) -
118 заколотить
I1. сов.; разг.чтоҡағыу, ҡағып (ҡаҙап) ҡуйыу2. сов.; разг.чтозабитьҡаҙаҡлау, ҡаҙаҡлап ҡуйыу3. сов.; разг.когозабить до смертибик ныҡ (үлтерә яҙғансы) туҡмауIIсов.; разг.дөбөрләтә (туҡылдата) башлау -
119 запарить
1. сов. чтообработать кипятком, паромпарға тотоу, бешекләү, бешереүзапарить шёлк тех. — ебәкте бешекләү
2. сов.кого; прост.в баненыҡ сабындырыу, хәлдән тайҙырғансы сабындырыу3. сов.кого; прост.загнатьҡара тиргә төшөрөү, аҡ күбеккә батырыуатҡа ҡарата -
120 зарумянить
1. сов. чтоҡыҙартыу, алһыуландырыу, алһыу төҫкә индереү2. сов. чтоҡыҙҙырыу, ҡыҙартҡансы бешереү, йөҙөн килтереү
См. также в других словарях:
қай туғансың — (Жамб., Қорд.) қай елсің, туысың кім? Ол өзі қ а й т у ғ а н екен? (Жамб., Қорд.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ақтарыстырғансы — ет. Ақтарған болу, күйбеңдеу. Газеттерді а қ т а р ы с т ы р ғ а н с ы п, хат пен суретті мыжыдым (Қ. Әбілқайыр, Ұмыт., 105) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
алғансы — ет. Өзінің қамқорына алған болу, қамқорсу. Сол көккөз Империя «қамқорлығына» а л ғ а н с ы п, зеңбірек, мылтықтың күшімен қазақтың өр рухын басқан, бетке шығарын құртқан (Ә.Ыдырысов, Таңшолпан, 203) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
байқағансы — ет. Байқаған болу, аңғарту … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
байқамағансы — ет. Байқамай қалғансу, білмегенсу. Қабылдың әдейі жүйкесіне тиейік дей ме, түрмедегілер б а й қ а м а ғ а н с ы п шөміштен қысады, аула сыпыртады, монша тазалатады (Қ.Жиенбай, Даңқ., 118) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
болған-толғансы — ет. Болыптолған адам болып көріну. Әншейінде бұл төбесімен көк тірегендей боп, б о л ғ а нт о л ғ а н с ы п жүруші еді ау (Ә.Нұрпейісов, Соңғы., 335) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
болып-толғансы — ет. Болыптолған адам сияқтану; кемеліне келгенсу … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
болысқансы — ет. Болысқан болу, жәрдемдескенсу. Б о л ы с қ а н с ы п қойын қалтасына қол жүгіртті де, жүз теңгені суырып алып, алдына тастады (Т. Отарбектегі, Зауал, 196) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
бұлтақтағансы — ет. Шындықты айтқысы келмеу, жалтарғансу. Алғашында Айдабол жас жігітке жаны ашығандай түр көрсетіп, б ұ л т а қ т а ғ а н с ы п бақты (Қ. Ботбай, Егіз қауашақ, 128) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
жазғансы — ет. Жазған болу, жазу әрекетін істеу. Сосын ауаға сұқ саусағымен әлдеқандай сандарды тез тез ж а з ғ а н с ы д ы (Қ. Омарұлы, Әке, 39) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
жақтырмағансы — ет. Жаратпағансу, ұнатпағансу; жаратыңқырамау. – Ой, сен де айтасың ау! – деймін ж а қ т ы р м а ғ а н с ы п (Д. Рамазан, Жылап аққан., 163) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі