-
41 германизм
мгерманизмнемец теленән үҙләштерелгән һүҙ йәки һүҙбәйләнеш -
42 инсценировка
-
43 массированный
-
44 опека
1. ж юр.бағымсылыҡ, опекабалаларҙы, психик ауырыуҙарҙы, ҡарттарҙы тәрбиәләүгә алыу менән бергә уларҙың шәхси һәм милек хоҡуҡтарын һаҡлауҙы ҡайғыртыу2. жлица или учреждениябағымсылар, опека, опекунлыҡ, опекундар3. жзабота, попечениеҡарау, ҡайғыртыу, хәстәрлекмеждународная опека — халыҡ-ара опека (ҡайһы бер бойондороҡло илдәрҙең Берләшкән Милләттәр Ойошмаһы ҡушыуы һәм күҙәтеүе аҫтында ғәмәлләштерелгән идараһы)
-
45 опричнина
1. ж; ист.опричнинаИван Грозныйҙың баяр-кенәздәр оппозицияһын тар-мар итеү, үҙәкләштерелгән дәүләтте нығытыу өсөн үткәргән ғәҙәттән тыш саралар системаһы2. ж; ист.опричнинашул замандағы махсус ғәскәр3. ж; ист.опричнинаИван Грозный тарафынан эре баярҙарҙан тартып алынған һәм батша биләмәләренә ингән ерҙәр -
46 отвлечённый
-
47 радиатор
1. мрадиаторэске яныулы двигателдәрҙә моторҙы һыуытыу аппараты2. мрадиаторүҙәкләштерелгән йылытыу системаһында йылытыу приборы -
48 романизм
мроманизмроман телдәренән үҙләштерелгән һүҙ йәки әйтем -
49 ручной
1. прил.ҡул(дар)...ы2. прил.ҡулдан -ған/-гән, ҡул менән3. прил.ҡулға өйрәтелгән (эйәләштерелгән), ҡулға өйрәнгән (эйәләшкән)4. прил. разг.послушный – о человекекүндәм, буйһоноусан -
50 семитизм
мсемитизмсемит телдәренең береһенән үҙләштерелгән һүҙ йәки әйтем -
51 слово
1. сһүҙ2. сречьтел, телмәр, һөйләү3. собещаниебиргән һүҙ, вәғәҙә4. сфекер, һүҙ5. ссығыш, һүҙ6. с мн. словатекст песни(йырҙың) һүҙҙәре (тексы)без дальних (лишних) слов — һүҙҙе оҙаҡҡа һуҙмайынса, оҙон һүҙҙең ҡыҫҡаһы
к слову (сказать) — әйткәндәй, әйтмәксе, һүҙ уңында әйткәндә
на словах: — 1) (устно) телдән
2) (только в разговоре) һүҙҙә генә; не находить слов — һүҙ таба алмау, юғалып ҡалыу
одним словом — бер һүҙ менән әйткәндә, ҡыҫҡаһы
по словам —: 1) әйтеүенсә, әйткәнсә
2) (как говорит, учит кто-л.) әйтеүе (өйрәтеүе, яҙыуы) буйынса; слово в слово — бәйнә-бәйнә, һүҙмә-һүҙ
слово за слово — һүҙ артынан һүҙ, һүҙ эйәрә һүҙ
словом не обмолвиться — бер һүҙ ҙә әйтмәү, бер һүҙ ҙә өндәшмәү
слов нет — һүҙ ҙә юҡ, әлбиттә, ысынлап та
с чужих слов — кеше аша ғына ишетеп, кеше һүҙенә нигеҙләнеп
-
52 снабжение
1. с см. снабдить – снабжать2. стәьминәт, тәьмин итеү эше, тәьмин итеү саралары3. спредметы, продуктыкәрәк-яраҡ -
53 собирательность
-
54 совокупный
-
55 стилизация
1. жподражаниестилизация, стилләштереү2. жпроизведение, представляющее собой подражание какому-л. стилюстилләштерелгән әҫәрберәй стилгә һалынған -
56 теоретичный
прил.ысынбарлыҡтан алыҫ, ситләштерелгән -
57 тетралогия
жтетралогиядөйөм фекере буйынса берләштерелгән дүрт әҙәби йәки музыкаль әҫәр -
58 унитарный
-
59 централизм
м; полит.централизмүҙәкләштерелгән идара системаһыдемократический централизм — демократик централизм (коммунистар партияһын ойоштороу төҙөлөшөнөң етәксе принцибы)
См. также в других словарях:
гомуми — с. 1. Һәркемгә, һәрнәрсәгә караган; барысын да эченә алган. Һәркем, һәркайсы өчен уртак, бердәм 2. Кем белән дә булса бергәләп башкарыла торган г. эш 3. Иң төп, асыл билгеләргә генә караган, детальләргә кермәгән г. рәвештә әйтү. Аерым фактларга… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аю — 1. Куе йонлы, авыр гәүдәле имезүче ерткыч хайван 2. күч. Зур гәүдәле, таза кеше тур.. АЮ БАЛАНЫ – БОХАР МИЛӘШЕ – Кыргый балан, мәрҗән куагы да диләр; рус. Бузина. АЮ БАЛЫГЫ – иск. Тюлень. АЮ БИЕТҮЧЕ – Кулга ияләштерелгән аю белән кәмит күрсәтеп… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
банк — 1. Түләү, бурычка бирү һәм акча туплау яки акча бүлү эшләрендә арадашлык итеп, саф акчаны үзәкләштерелгән әйләнешкә кертә тор. оешма 2. Отышлы кәрт уенында конга куелган акчалар суммасы 3. күч. Отышлы кәрт уенынының бер төре, шуның бер уйналышы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
белгечлек — Күп көч куеп озак вакытлар буена үзләштерелгән махсус белем, һөнәр; шундый белем таләп итә тор. эшчәнлек өлкәсе … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
вульгар — 1. Оятсыз, әдәпсез, тупас 2. Мәгънәсе бозылырлык, үзгәрерлек дәрәҗәдә гадиләштерелгән … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җыентык — 1. Аерым текстларны, әсәрләрне бергә җыеп бастырган китап. Бергә тупланган һәм аерым китап булып басылган яки төпләнгән җыелма 2. диал. Берәр нәрсә җыелган, җыелып тулган урын су җыентыгы 3. Һәртөрле вак төяк, чүп чар нәрсәләрдән җыелган,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
законлы — с. 1. Законга туры килә торган, законга нигезләнгән 2. күч. Гадел, дөрес, нигезле, урынлы 3. Законы гамәлдә йөргән, үз законы булган (урын) 4. Загс бүлегендә рәсмиләштерелгән з. хатын … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йолдызлык — Бер исем астына берләштерелгән йолдызлар төркеме … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
композиция — 1. Әдәбият һәм сәнгать әсәрләренең төзелеше, төп кисәкләренең урнашу тәртибе 2. Музыкаль әсәр. Әдәби, музыкаль әсәрләрнең яки аларның кисәкләренең тема, сюжет буенча берләштерелгән тезмәсе 3. Музыкаль әсәрләр төзү теориясе … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
никах — 1. Өйләнешүне, гаилә төзүне шәригатьчә, махсус дога укытып беркетү йоласы. Кем. б. хатыны (ире) булу хәле 2. Ир белән хатынның рәсмиләштерелгән гаилә берлеге. НИКАХ УКУ – Никах йоласын башкарганда махсус дога укып, никахны шәригатьчә раслату … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
примитив — (ПРИМИТИВЛЫК) (ПРИМИТИВЛАШУ) – с. 1. Катлаулы булмаган. Өстән өстән генә, гадиләштерелгән 2. Белеме һәм культурасы түбән, тар карашлы 3. Иң башлангыч стадиядә булган, түбән төзелешле … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге