-
81 швырять
1. несов.кого-что, чемырғытыу, атып бәреү, быраҡтырыу, бырғытыу2. несов.кого-что; перен. разг.күсереп йөрөтөү, (унда-бында) ташлаушвырять деньги (деньгами) — бушҡа аҡса туҙҙырыу, аҡса елгәреү
-
82 автошина
-
83 акция
Iжакцияпредприятиеға өлөш индергәнде белдергән, уның эшендә һәм табышында ҡатнашырға хоҡуҡ биргән ҡиммәтле ҡағыҙIIж; книжн.акция, сығышниндәйҙер маҡсатҡа ирешеү өсөн башҡарылған эш -
84 аншлаг
м; театр.аншлагтеатр, киноларҙа һ.б. билеттарҙың һатып бөтөрөлөүе хаҡындағы иғланпройти с аншлагом — ҙур уңыш менән барыу (театр һ.б. тамашалар хаҡында)
-
85 артериосклероз
м; мед.артериосклерозстеналары ҡатып, ҡалынайып торған хроник артерия ауырыуы -
86 бабахнуть
1. сов.; разг.издать сильный звукшарт (гөрҫ) итеп ҡалыу; (атыу) гөрһөлдәү2. сов.; разг.кого-чтос силой ударитьныҡ итеп (ҡаты итеп) һуғыу (тондороу, ҡундырыу) -
87 бахнуть
1. сов.; разг.шарт (доңҡ) итеү, гөрһөлдәп ҡуйыу2. сов.; разг.кого-чтостукнутьтондороу, ҡундырыу, атып бәреү, шап итеп һуғыу3. сов.; разг.әйтеп ҡуйыу (ташлау) -
88 брать
1. несов.кого-чтоалыу2. несов.покупать, приобретатьһатып алыу3. несов.держаться какого-л. направления путитотоу, юл тотоу, алыу4. несов. охотн.ловить, травитьэләктереп (тибеп) алыу, тотоу5. несов.без доп.достигать, попадать – об оружиитейҙереү, алдырыу, алыубрать быка за рога — туранан-тура төп эшкә күсеү, үгеҙҙе мөгөҙөнән алыу
брать (взять) верх — еңеү, өҫтөнлөк алыу, өҫкә сығыу
брать (взять) в оборот кого — ҡыҫымға алыу, яғаһына йәбешеү, яғаһынан алыу, арт һабағын уҡытыу
6. несов. перен.алыу7. несов.без доп.клевать – о рыбеҡабыу, сиртеү8. несов.собиратьйыйыу, тиреү9. несов.кого-чтоуносить с собойалыу10. несов. чемдобиватьсяалдырыу, ирешеүон берёт не силой, а ловкостью — ул көс менән түгел, ә таһыллыҡ менән алдыра
11. несов.получать в своё обладание, пользование, распоряжениеалыу12. несов.наниматьяллау13. несов.сниматьваҡытлыса алыу, алып тороу -
89 валюта
1. жденежная единицавалюта2. жвалюта, сит ил аҡсаһы -
90 вкопать
сов. чтоҡаҙып ултыртыукак (словно, точно) вкопанный — бағана кеүек (ҡатып ҡалыу)
-
91 внимание
1. сиғтибар, диҡҡәт, күңел биреү2. сзаботахәстәрлек, илтифат, иғтибарвнимание! — иғтибар итегеҙ!, тыңлағыҙ!
вниманию (слушателей, покупателей и т.д.) — (тыңлаусылар, һатып алыусылар һ.б.) иғтибарына
обратить внимание кого, на кого-что — иғтибар итеү
в центре внимания (быть, находиться) — иғтибар үҙәгендә (булыу)
-
92 водить
1. несов.кого-чтойөрөтөү, етәкләп йөрөтөү, алып йөрөү, оҙатып (буйлап) йөрөтөү2. несов.идти во главе кого-чего-л.алып барыу, етәкселек итеү3. несов. чтоуправлять чем-л. движущимсяйөрөтөү4. несов. чем, по чемуйөрөтөү5. несов. чтобулыу6. несов. что; разг.тотоу, үрсетеү7. несов. в детских играхуҙаман булыу, уҙаманлыҡ итеүводить на помочах — ҡулынан тотоп йөрөтөү, үҙаллылыҡ бирмәү
водить хлеб-соль с кем — дуҫ булышыу, аралашыу
-
93 вожак
1. мбашлап барыусы, оҙатып барыусы, оҙатыусы, юл күрһәтеүсе2. мбашлыҡ, етәксе -
94 вожатый
1. м уст.вожакоҙатып барыусы, оҙатыусы, юл күрһәтеүсе2. мбашлыҡ, башлап барыусы3. мвожатыйпионер отряды йәки дружинаһының етәксеһе4. м разг.вагоновожатыйтрамвай йөрөтөүсе -
95 выручить
1. сов.кого-чтоҡотҡарыу, ярҙам итеү, аралау, йолоу, йолоп ҡалыу2. сов.получить деньги, прибыль от чего-л.һатып аҡса төшөрөү, хеҙмәттән килем алыу -
96 вышвырнуть
1. сов. кого-что; разг.выброситьбыраҡтырыу, алып бырғау, алып бәреү, ырғытыу, алып ташлау2. сов. кого-что; разг.вытолкнуть, выгнатьтөрткөләп сығарыу, сығарып ташлау, ҡыуып сығарыу -
97 гуртом
1. нареч.; разг.көтөүе менән, тулайым2. нареч.; разг.йыйнаулашып, барыһы бергә -
98 добыть
1. сов. чтодостать, разыскатьтабыу, табып алыу, эҙләп табыу (алыу), хәстәрләү, булдырыу2. сов. что, чегозаработатьтабыу, эшләп табыу (алыу)3. сов.кого-что(получить, охотясьаулап (атып) алыу4. сов. что; спец.(ҡаҙып) сығарыу, алыу -
99 за
1. предлогс вин. п.при указании на направление движения за пределы чего-л.аръяғына, артына, тышына, ситенә2. предлогс вин. п.при указании цели действия, предмета, лица, в защиту которого совершается действиеөсөн3. предлогс вин. п.при обозначении цены-ға/-гә, өсөн4. предлогс вин. п.при указании лица, вместо которого кто-л. действуетөсөн, урынына5. предлогс вин. п.указывает на лицо, предмет, на который направлено действие-дан/-дән6. предлогс вин. п.при обозначении лица, предмета, который вызывает какое-л. чувствоөсөн7. предлогс вин. п.при указании на то, в каком качестве воспринимается кто-что-л.итеп, тип8. предлогс твор. п.при указании на предмет, место, позади которого происходит действиеартында, ситендә9. предлог.с твор. п.при указании на место вокруг, около чего-л., рядом с чем-л., где происходит действиеартында, эргәһендә, янында10. предлог.с твор. п.при обозначении движения, следования за кем-чем-л.артынан, арттан11. предлогс твор. п.при указании на непрерывность следования одного за другимартынан, һуңынан, бер-бер артлыодин за другим — береһе артынан икенсеһе, бер-бер артлы
12. предлогс вин. п.при указании предмета, места, лица, по другую сторону которого что-л. помещено-ға/-гә, эсенә, артына13. предлогс твор. п.при указании на причинусәбәпле14. предлогс твор. п.при указании лица, предмета, ради получения которого совершается действиеартынан, маҡсатынан сығып, -ға/-гә15. предлогс твор. п.при указании на лицо, предмет, который является объектом действия-ды/-де16. предлогс твор. п.при указании на лицо, предмет, от которого зависит наступление какого-л. действия-да/-дәочередь за мной — сират миндә, минең сират
17. предлогс твор. п.при указании на лицо, предмет, которому присущи те или иные свойства-ды/-де18. предлогс твор. п.при указании на номер, подпись и т.п. внешние признаки документа-лы/-ле, булған, менән19. предлогв знач. сказ.ыңғайвсе за, он один против — бөтәһе ыңғай, ул бер үҙе ҡаршы
20. предлогс вин. п.при указании на место вокруг, около чего-л., рядом с чем-л.артына, янына, эргәһенә21. предлогс вин. п.при указании на начало действия, обычно с глаголом-ға/-гә22. предлогс вин. п.при указании на промежуток времени, в течение которого совершается что-л.-да/-дә, эсендә, буйындасделать за два часа что-л. — нимәнелер ике сәғәт эсендә эшләү
23. предлог.с вин. п.при указании на время, отделяющее одно событие от другогоалда(н), элек, элгәре24. предлогс вин. п.при указании на превышение предела, меры-дан/-дән ашыу (артыу)25. предлогс вин. п.при указании на расстояниеарала, алыҫлыҡта, ерҙә26. предлогс вин. п.при указании причиныөсөн -
100 завернуть
1. сов.кого-чтотөрөү, урау2. сов. чтоҡайтарыу, төрөү, һыҙғаныу3. сов.свернуть в сторонуборолоу4. сов. разг.зайти по путиинеү, тейеү, һуғылыу5. сов. чтозавинтитьбороп ҡуйыу
См. также в других словарях:
атып ұрып тастау — (Ақт.: Жұр., Ойыл) тастай салу. Сатуға заттары тура келіп қалса, колхозда істеп жүрген жұмысын а т ы п ұ р ы п т а с т а п, базарға жүре береді (Ақт., Жұр.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қаны қатып тыңдау — (Түрікм.: Таш., Тедж., Мары) ұйып тыңдау. Қ а н ы қ а т ы п т ы ң д а п қалыпты (Түрікм., Таш.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ыргыту — 1. Кулдагы әйберне куәт белән очыру, ату, ташлау. Югарыдан түбәнгә ташлау. Түбәннән югарыга атып бәрү, чөю 2. Берәр нәрсәне кирәксез дип яки башка сәбәп максат белән кая да булса ташлау, атып бәрү. Тәртип белән урнаштырмау, куймау, ничек эләкте… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ату — 1. Кулда булган әйберне ыргыту, ташлау. Кем. б. өстенә берәр нәрсә ыргыту. Кемне дә булса көч белән күтәреп алып читкә ташлау яки егып салу 2. Эчке көч белән бәреп чыгу, ургу таулар ут атып тора. Эчке көч белән бәреп чыгару, ыргыту (бөкене,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
бәрү — 1. Кискен һәм каты ору, сугу көймәгә дулкын бәрә 2. күч. Ыргытып ташлау атып атып бәрә 3. күч. Ату ике көртлек бәреп алган – туры казармага бәр 5. Нык бөркелү, ургылу торбадан нефть бәрә. күч. Бик көчле аңку, нык тоелу (ис тур.). күч. Бик сизелеп … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
мә — 1. Ал, кулыңа ал, тот. Нәрсәгә дә булса ирек бирү, рөхсәт итү сүзе буларак кулл. 2. Кыйнаганда, сукканда, әйберләрне атып атып бәргәндә әйтелә. МӘ СИҢА – Көтелмәгән хәлдән аптырап калуны белдерә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алтынқабақ — (Гур.: Маңғ., Есб.; Орал: Жән., Чап., Қара.) жамбы. Тойда а л т ы н қ аб а қ аттырыпты (Гур., Есб.). Бұрын мергендер а л т ы н қ а б а қ т ы атып түсіретін (Орал, Жән.). Тирде а л т ы н қ а б а қ ату жарысы өткізіледі («Маңғ.», 7.11.1955).… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
шық етер — (Қар., Тельм.; Жамб., Шу) асық ойынының түрі. Ш ы қ е т е р сақаны сақамен кезек кезек атып тигізеді (Жамб., Шу). Сәмет ш ы қ е т е р, омпа өлтір, бір табан сияқты атып ойнайтын ойындарға шорқақ болатын (Ғ. Мұст., Көз көр., 38) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
еңіреп — үст. жерг. Тұтастай, тегіс, сіресіп. Артына бірер күн салғасын сыпыра жағалау е ң і р е п қатып, көкше мұз көз ұшына асып кетті (Ә. Нұрпейісов, Соңғы., 13). Одан гөрі анадай жердегі е ң і р е п қатып жатқан сіре мұзға таңырқай қарасады (Ә.… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
құмсаздақ — зат. Құм мен саз қосылып, тастай болып қатып қалған минерал. Скважинадан шыққан лайға қарағанда штанга тұтаса біткен известняктың арасында ұшырайтын тастай болып қатып қалған, су өтпейтін қ ұ м с а з д а қ қ а кездескен тәрізді (І.Есенберлин,… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
қынаулап — үст. жерг. Тамағын қырнап, даусын көтеріп. Әлдебір желөкпе, қызбалау қонақ Қозы Қарынды мақтай келе: «Ал, кәне алып жіберейік!» деп қ ы н а у л а п дауыс көтергенде, стол басындағылар жаны қалмай атып атып тұрды (Ә.Нұрпейісов, Соңғы, 171) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі