-
21 вандал
1. м мн. вандалывандалРим империяһының бер өлөшөн баҫып алып, тар-мар итеүсе боронғо герман ҡәбиләһе2. мвандал, вәхишмәҙәниәт ҡиммәттәрен емереүсе3. мтупаҫ, әҙәпһеҙ, наҙан кеше -
22 вменить
сов. кому-чему, во что; офиц.-дел.һанау, иҫәпләү, табыувменить в вину кому — ғәйепле тип һанау, ғәйепле тип табыу
вменить в обязанность — йөкмәтеү, вазифаһы итеү
-
23 диагональ
1. ж мат.диагональкүпмөйөштөң йәки күп ҡырҙың ҡаршы мөйөштәрен тоташтырған тура һыҙыҡ2. ждиагональҡыя ҡырлы туҡымапо диагонали (идти, двигаться, располагаться) — ҡыя, ҡыялап, ҡыйғас, ҡыйғаслап (барыу, хәрәкәт итеү, урынлашыу)
-
24 заключить
1. сов.кого-чтоябыу, ябып ҡуйыу, ҡулға алыу, ултыртыузаключить под стражу — ҡулға алыу, ултыртып ҡуйыу
2. сов.во чтопоместить внутрьэсенә алыу3. сов. чемтамамлау, тамам итеү, бөтөрөү4. сов. с союзом `что`һөҙөмтә (һығымта) яһау, һығымтаға килеүиз его слов я заключил, что — мин уның һүҙҙәренән... тигән һөҙөмтәгә килдем
5. сов. чтосоглашение и т.п.төҙөү -
25 знак
1. мбилдәвопросительный знак грам. — һорау билдәһе
знак равенства мат. — тигеҙлек билдәһе
знаки препинания грам. — тыныш билдәләре
2. мтамға, келәймә, билдә3. мэҙ, билге4. м см. значок 15. мым, ишараводяные знаки — күҙгә күренмәҫ билдәләр, һыу билдәләре (ҡайһы бер ҡағыҙ төрҙәрендә яҡтыға ҡарағас ҡына күренә торған тамға)
в знак памяти — иҫтәлек йөҙөнән, иҫтәлеккә
знаки различия — дәрәжә билдәләре (значок, погон, петлица һ.б.)
подать знак — белдереү, иҫкәртеү
ставить знак равенства между кем-чем — бер тигеҙ баһалау, тигеҙ күреү
-
26 интернирование
1. стотҡонлау, битарафлауҡапма-ҡаршы һуғышыусы дәүләт ғәскәрҙәрен икенсе бер нейтраль илдә ҡулға алыу һәм ҡоралһыҙландырыу2. стотҡонлау, битарафлауҡаршы һуғышыусы ил граждандарын һуғыш бөткәнгә тиклем иркенән мәхрүм итеү -
27 круглить
-
28 непризнание
-
29 нигилизм
1. мнигилизмХIХ б. 60-сы йй. Рәсәйҙә дворян ғөрөф-ғәҙәттәренә ҡырҡа ҡаршы сығыусы интеллигент-разночинецтар йүнәлеше2. мнигилизмдөйөм ҡабул ителгән нормаларҙы инҡар итеү, ҡабул итмәү -
30 оправиться
1. сов.төҙәтенеү, яһаныу2. сов.от чегояҙылыу, арыуланыу, һауығыу, төҙәлеү3. сов.иҫкә килеү, иҫ йыйыу, үҙ-үҙеңде ҡулға алыу4. сов.рәтләнеү, аяҡҡа баҫыу5. сов. разг.отправить естественную надобностьтышҡа сығыу, ярау итеү, бушаныу -
31 опричнина
1. ж; ист.опричнинаИван Грозныйҙың баяр-кенәздәр оппозицияһын тар-мар итеү, үҙәкләштерелгән дәүләтте нығытыу өсөн үткәргән ғәҙәттән тыш саралар системаһы2. ж; ист.опричнинашул замандағы махсус ғәскәр3. ж; ист.опричнинаИван Грозный тарафынан эре баярҙарҙан тартып алынған һәм батша биләмәләренә ингән ерҙәр -
32 предупредить
1. сов.кого-что, о чёмзаранее известитьалдан белдереү, иҫкәртеү, алдан хәбәр итеү2. сов. чтопредотвратитьбулдырмау, юл ҡуймау, иҫкәртеү3. сов.кого-чтоопередитьалдан хәстәрен күреү -
33 признаться
1. сов. в чёмтаныу, иҡрар итеү, тип табыу2. сов.әйтеп (һөйләп) биреү, сисеп һалыупризнаться в любви — үҙенең һөйөүен әйтеп биреү, мөхәббәт белдереү
3. сов. неопр.дөрөҫөн (асыҡтан-асыҡ) әйткәндәпризнаться, это мне непонятно — асыҡтан-асыҡ әйткәндә, миңә был аңлашылмай
-
34 прораб
мпрорабтөҙөлөш эштәренә туранан-тура етәкселек итеүсе -
35 радикализм
1. мрадикаллеккиҫкен саралар үткәреү2. мрадикаллекбуржуаз дәүләт мәнфәғәттәренән сығып демократик реформалар үткәреүҙе талап итеүсе сәйәси йүнәлеш -
36 развязать
1. сов. чтосисеү, ысҡындырыу, ысҡындырып ебәреү2. сов.кого-что; перен.мөмкинлек (юл, ирек) биреүразвязать язык: — 1) һөйләргә мәжбүр итеү, телен сисеү
2) теле асылыу, теле асылып китеү -
37 сверкать
1. несов.балҡыу, йымылдау, йылтылдау, ем-ем (йым-йым) итеү2. несов.ярко вспыхиватьйылтырау, йылт-йылт (ялт-йолт) килеү, ялтлау, ялтырау3. несов. чем и без доп.ярко блестеть при сильном возбуждении – о глазахяныу, янып китеү, ялтырау4. несов.резко выделяться ярким цветомсағылйып күренеү, баҙлау -
38 собор
1. м ист.соборреволюцияға тиклем Рәсәйҙә ойоштороу һәм идара мәсьәләләрен хәл итеү өсөн саҡырыла торған йыйылыш2. мсоборюғары христиан руханиҙары йыйылышы3. мсоборҡаланың йәки монастырҙың иң ҙур сиркәүе -
39 ставить
1. несов.когобаҫтырыу, баҫтырып ҡуйыу, торғоҙоу2. несов. чтосәхнәгә ҡуйыу3. несов. чтовыдвигатьҡуйыу, күтәреп сығыу, тәҡдим итеү4. несов.кого-чтохәлгә ҡуйыу5. несов.рассматривать как что-л.иҫәпләү, итеп ҡуйыуставить точки над `и` — эште аҙағына еткереү, ослап ҡуйыу
6. несов. чтоҡуйыу, терәп (теҙеп) ҡуйыу, ултыртыу7. несов. чтоҡуйыу, һалыу8. несов.кого; разг.ҡуйыу, тәғәйенләү9. несов. что и без доп.в азартных играх, спорахҡуйыу10. несов. чтоҡуйыу, ҡороу, һалыу, күтәреү11. несов. чтоҡуйыу, баҫыу, һалыу12. несов. что; разг.строитьҡуйыу, һалыу, күтәреү, төҙөү13. несов. чтоорганизовыватьойоштороу, яйлау, яйға һалыу -
40 статистика
1. жстатистикаижтимағи тормоштоң, йәмғиәттең төрлө күренештәренең иҫәбен алып, һан күрһәткестәрен сағыштырып өйрәнгән фән2. жстатистикахалыҡ хужалығы тармаҡтары үҫешен иҫәпкә алыу3. жстатистикатөрлө фәндә һан күрһәткесе менән эш итеү, өйрәнеү, тикшеренеү ысулы
См. также в других словарях:
мъногыи — (мъногыи4000) пр. 1.Многочисленный, значительный по количеству: съдравьствѹите же мънога лѣ(т). съдрьжѧще порѹчение || свое. ЕвОстр 1056–1057, 294в–г (запись); Да чл҃вкъ ѹбо обѣштѧ сѧ. ˫ако чѧ˫а многа лѣта быти въ пока˫ании (πολυχρονίσαι) Изб… … Словарь древнерусского языка (XI-XIV вв.)
йорт — 1. Тору өчен, төрле оешмалар, предприятиеләр өчен билгеләнгән корылма, бина; өй һәм аңа караган каралты 2. Бер хуҗалык булып яшәүче кешеләр, гаилә. Бер йортта яшәүче бер яки берничә гаилә кешеләре. Аерым гаилә хуҗалыгы җиде йорт бергә оешып 3.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге