-
1 всласть
-
2 тую
неперех.1) наеда́ться/нае́сться, насыща́ться/насы́титься || насыще́ниетуярлык ризык — еда́, доста́точная для насыще́ния
җир дымга туйды — земля́ насы́тилась вла́гой
бай малга туймас — (погов.) бога́ч не насы́тится бога́тством
2) име́ть, заиме́ть (что-л.) располага́ть, облада́ть ( чем) в доста́точном коли́честве, в доста́точной сте́пенисаулыкка туймау — не име́ть удовлетвори́тельного здоро́вья
дөньядан тую — пресы́титься жи́знью
туйдым инде бу тавыштан! — до чего́ надое́л мне э́тот шум!
4) разг.; см. тугаю5) в знач. вспом. гл. обозначает удовлетворённость действием и переводится приставками на-, вы-эшләп тую — нарабо́таться
йоклап тую — вы́спаться
укып тую — начита́ться
сөйләшеп тую — наговори́ться
елап тую — вы́плакаться
6) в знач. нареч. ту́йганчыа) вдо́воль, до́сыта, вво́люту́йганчы ашау — пое́сть до́сыта
б) в составных гл. обозначает удовлетворённость завершённым действием и переводится приставками на-, вы-туйганчы карау — насмотре́ться
туйганчы йоклау — вы́спаться, поспа́ть вво́лю
•- туя белмәү
- туеп сикерү -
3 про-
1) фигыльләргә ялганганда, аның мәгънәләре татар теленә нигездә түбәндәге чаралар ярдәмендә биреләа) "үтү", "үткәрү" дигән фигыльләр ярдәмендәпросеять — иләктән [иләп] үткәрү
б) "бетү" яки "бетерү" дигән дәрәҗә фигыльләре беләнв) "узып китү", "үтеп китү" кебек тезмә фигыльләр ярдәмендәг) "чыгу" яки "чыгару" дигән дәрәҗә фигыльләре ярдәмендәд) "керү" яки "кертү" дигән фигыль беләне) "[үтәли] тишү", "тишеп чыгару" кебек фигыльләр ярдәмендәж) "җиткерү", "чыгару" дигән дәрәҗә фигыльләре яисә "бик яхшы", "бик нык" кебек рәвешләр беләнз) "...мый калдыру" кебек фигыль формалары ярдәмендәи) "зыян күрү", "зарар күрү" дигән фигыльләр беләнк) (-ся кисәкчәсе белән килгәндә) "туйганчы" кебек хәл фигыль формасы яисә "тую" дигән фигыль ярдәмендәл) (-ся кисәкчәсе белән килгәндә) ялгыш "ташлау", "салу", "кую" кебек сүзләр белән2) исемнәргә ялганганда, түбәндәге чаралар ярдәмендә тәрҗемә ителәа) "аз гына", "бераз" кебек рәвешләр беләнб) "яклы" дигән сүз белән -
4 выспаться
сов.йоклап тую, туйганчы йоклау, йокы тую -
5 отоспаться
сов.туйганчы йоклау, йокы тую (туйдыру)