Перевод: с казахского на все языки

со всех языков на казахский

права

  • 21 шаруашылық серіктестігіне

    Казахско-русский экономический словарь > шаруашылық серіктестігіне

  • 22 Ұлттық банкінің құқықтары

    Ұлттық банкіге мынадай құқықтар берілген:

    Национальный банк наделен следующими правами:

    - банкілерге, Ұлттық банкіде шоттар ашатын заңды тұлғаларға несие беру;

    - предоставлять кредиты банкам, юридическим лицам, открывающим банковские счета в Национальном банке;

    - банкілердің және басқа ұйымдардың Ұлттық банк алдында оларға берілген несиелер бойынша берешегінің құрылымын өзгерту;

    - производить реструктуризацию задолженностей банков и других организаций перед Национальным банком по предоставленным им кредитам;

    - несие көлемін және ол бойынша банк мөлшерлемесін (мүддесін) шектеу (республикадағы инфляциялық үдерістерді ақша-несиелік реттеу әдістерімен бақылау мүмкін болмайтын жағдайда);

    - ограничивать объемы кредитов и банковские ставки вознаграждения (интереса) по ним (в случаях невозможности контроля за инфляционными процессами в республике методами денежно-кредитного регулирования);

    - заңнамалық актілерде көзделген санкцияларды қолдану;

    - применять санкции, предусмотренные законодательными актами;

    - республика үкіметімен келісе отырып, капиталының мөлшері теріс банкілердің акцияларын (акционерлердің үлестерін) мәжбүрлі түрде сатып алу;

    - по согласованию с правительством республики принудительно выкупить акции (доли акционеров) банков, имеющих отрицательный размер капитала;

    - валюталық операциялардың барлық түрлерін жүргізу;

    - проводить все виды валютных операций;

    - үкіметпен келісе отырып, банкілер және барлық шаруашылық жүргізуші субъектілер жүзеге асыратын банк шоттары бойынша төлемдердің кезектілігін белгілеу;

    - устанавливать по согласованию с правительством очередность платежей по банковским счетам, осуществляемых банками и всеми хозяйствующими субъектами;

    - Ұлттық банкінің өзіне жүктелген атқарымдарды жүзеге асыруына жәрдемдесетін және қаржы нарығының инфрақұрылымының бір бөлігі болып табылатын ұйымдарды құру және олардың қызметіне қатысу;

    - участвовать в создании и деятельности организаций, способствующих осуществлению Национальным банком возложенных на него функций, и являющихся частью инфраструктуры финансового рынка;

    - клиенттің банк шотынан ақшаны оның қате есептелгені анықталғанда алу;

    - изъятие денег с банковского счета клиента при установлении факта ошибочности их зачисления;

    - клиенттің банк шотынан ақша алуға келісімін қуаттайтын құжат болғанда оның банк шотын дебеттеу.

    - дебетовать банковский счет клиента при наличии документов, подтверждающих его согласие на изъятие денег с банковского счета.

    Казахско-русский экономический словарь > Ұлттық банкінің құқықтары

  • 23 Ұлттық банкінің құқықтары

    Ұлттық банкіге мынадай құқықтар берілген:

    Национальный банк наделен следующими правами:

    - банкілерге, Ұлттық банкіде шоттар ашатын заңды тұлғаларға несие беру;

    - предоставлять кредиты банкам, юридическим лицам, открывающим банковские счета в Национальном банке;

    - банкілердің және басқа ұйымдардың Ұлттық банк алдында оларға берілген несиелер бойынша берешегінің құрылымын өзгерту;

    - производить реструктуризацию задолженностей банков и других организаций перед Национальным банком по предоставленным им кредитам;

    - несие көлемін және ол бойынша банк мөлшерлемесін (мүддесін) шектеу (республикадағы инфляциялық үдерістерді ақша-несиелік реттеу әдістерімен бақылау мүмкін болмайтын жағдайда);

    - ограничивать объемы кредитов и банковские ставки вознаграждения (интереса) по ним (в случаях невозможности контроля за инфляционными процессами в республике методами денежно-кредитного регулирования);

    - заңнамалық актілерде көзделген санкцияларды қолдану;

    - применять санкции, предусмотренные законодательными актами;

    - республика үкіметімен келісе отырып, капиталының мөлшері теріс банкілердің акцияларын (акционерлердің үлестерін) мәжбүрлі түрде сатып алу;

    - по согласованию с правительством республики принудительно выкупить акции (доли акционеров) банков, имеющих отрицательный размер капитала;

    - валюталық операциялардың барлық түрлерін жүргізу;

    - проводить все виды валютных операций;

    - үкіметпен келісе отырып, банкілер және барлық шаруашылық жүргізуші субъектілер жүзеге асыратын банк шоттары бойынша төлемдердің кезектілігін белгілеу;

    - устанавливать по согласованию с правительством очередность платежей по банковским счетам, осуществляемых банками и всеми хозяйствующими субъектами;

    - Ұлттық банкінің өзіне жүктелген атқарымдарды жүзеге асыруына жәрдемдесетін және қаржы нарығының инфрақұрылымының бір бөлігі болып табылатын ұйымдарды құру және олардың қызметіне қатысу;

    - участвовать в создании и деятельности организаций, способствующих осуществлению Национальным банком возложенных на него функций, и являющихся частью инфраструктуры финансового рынка;

    - клиенттің банк шотынан ақшаны оның қате есептелгені анықталғанда алу;

    - изъятие денег с банковского счета клиента при установлении факта ошибочности их зачисления;

    - клиенттің банк шотынан ақша алуға келісімін қуаттайтын құжат болғанда оның банк шотын дебеттеу.

    - дебетовать банковский счет клиента при наличии документов, подтверждающих его согласие на изъятие денег с банковского счета.

    Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Ұлттық банкінің құқықтары

  • 24 екі жақтың құқы мен міндеттері

    права и обязанности сторон

    Казахско-русский словарь для учащихся и студентов > екі жақтың құқы мен міндеттері

  • 25 Банкілерді құру

    Қазақстанда банкілер акционерлік қоғам нысанында құрылады. Бұл үшін уәкілетті органның банк ашуға берген рұқсаты керек.

    В Казахстане банки создаются в форме акционерных обществ. Для этого необходимо разрешение уполномоченного органа на открытие банка.

    Банк Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасымен айқындалатын тәртіппен, банк заңнамасында белгіленген ерекшеліктерді ескере отырып құрылады.

    Банк создается в порядке, определяемом гражданским законодательством Республики Казахстан для юридических лиц, с учетом особенностей, установленных банковским законодательством.

    Банк құру үшін қандай шарттар талап етіледі? Бұл, сірә, өте күрделі үдеріс шығар?

    Какие условия требуются для создания банка? Это, наверное, очень сложный процесс?

    Иә, банк құру күрделі үдеріс болып табылады, оны құру барысында:

    Да, создание банка представляет собой сложный процесс, в течение которого:

    - банкінің болашақ құрылтайшыларының өзара қарым-қатынасы қалыптасады;

    - формируются взаимоотношения будущих учредителей банка;

    - мынадай қажетті құжаттар табыс етіледі:

    - представляются необходимые документы:

    мемлекеттік тіркеуге алу және банк операцияларын жүзеге асыруға лицензия беру туралы қузаухатпен қоса өтініш;

    заявление с ходатайством о государственной регистрации и выдаче лицензии на осуществление банковских операций;

    - банкінің жарғысы;

    - устав банка;

    - құрылтайшылық шарт;

    - учредительный договор;

    - құрылтайшылардың жалпы жиналысының хаттамасы;

    - протокол общего собрания учредителей;

    - несие ұйымын тіркеу үшін мемлекеттік баждың төленгені туралы куәлік;

    - свидетельство об уплате государственной пошлины за регистрацию кредитной организации;

    - құрылтайшылардың тізімі;

    - список учредителей;

    - аудиторлық ұйымның қорытындысы;

    - заключение аудиторской организации;

    - экономикалық негіздеме;

    - экономическое обоснование;

    - банк басшыларының құрамы туралы мәліметтер;

    - сведения о составе руководителей банка;

    - Ұлттық банкінің жарғылық капиталдың төленгені туралы банкінің қуаттамасы.

    - подтверждение банком об оплате уставного капитала Нацбанком.

    Демек, Қазақстанда несие ұйымы тек арнаулы рұқсат негізінде ғана жұмыс істейтін болды ғой?

    Значит, в Казахстане кредитная организация действует только на основании специального разрешения?

    Өте дұрыс. Ал бұл рұқсат лицензия деп аталады. Онда осы несие ұйымының жүзеге асыруына құқығы бар банк операциялары, сондай-ақ осы банк операцияларын жүзеге асыруға болатын валюта көрсетіледі.

    Совершенно верно. А это разрешение называется лицензией. В ней указываются банковские операции, на осуществление которых данная кредитная организация имеет право, а также валюта, в которой эти банковские операции могут осуществляться.

    Жаңадан құрылған банкіге мынадай лицензиялар берілуі мүмкін:

    Вновь организованному банку могут быть выданы следующие лицензии:

    - теңге түріндегі қаражатпен банк операцияларын жүзеге асыруға (жеке тұлғалардың қаражатын салымға тарту құқығы жоқ) лицензия;

    - лицензия на осуществление банковских операций со средствами в тенге (без права привлечения во вклады средств физических лиц);

    - теңге және шетел валютасы түріндегі қаражатпен банк операцияларын жүзеге асыруға (жеке тұлғалардың қаражатын салымға тарту құқығы жоқ) лицензия;

    - лицензия на осуществление банковских операций со средствами в тенге и иностранной валюте (без права привлечения во вклады средств физических лиц);

    - асыл металдарды салымға тарту және орналастыруға лицензия;

    -лицензия на привлечение во вклады и размещение драгоценных металлов;

    - жеке тұлғалардың теңге түріндегі қаражатын салымға тартуға лицензия;

    - лицензия на привлечение во вклады средств физических лиц в тенге;

    - жеке тұлғалардың теңге және шетел валютасы түріндегі салымдарын тартуға лицензия;

    - лицензия на привлечение во вклады средств физических лиц в тенге и иностранной валюте;

    - бас лицензия.

    - генеральная лицензия.

    Біріншіден, бас лицензия теңге және валюта түріндегі қаражатпен барлық банк операцияларын орындауға лицензиясы бар банкіге беріледі. Екіншіден, бас лицензиясы бар банк белгіленген тәртіппен шетелде филиалдар аша алады және бейрезидент-банкілердің жарғылық капиталындағы үлестерді сатып ала алады.

    Во-первых, генеральная лицензия может быть выдана банку, имеющему лицензии на выполнение всех банковских операций со средствами в тенге и иностранной валюте. Во-вторых, банк, имеющий генеральную лицензию, может открывать в установленном порядке филиалы за рубежом и приобретать доли в уставном капитале банков-нерезидентов.

    Қазақстан банкілерінің жарғылық капиталдарды құрауы үшін шетел инвестицияларын тартуына рұқсат етіле ме?

    Допускается ли для формирования уставных капиталов казахстанских банков привлечение иностранных инвестиций?

    И¸, рұқсат етіледі. Шетел инвестициялары бар банкілер деп мыналар айтылады:

    Да, допускается. Под банками с иностранными инвестициями понимаются:

    - жарғылық капиталы резиденттер мен бейрезиденттердің есебінен құралатын банкілер;

    - банки, уставный капитал которых формируется за счет резидентов и нерезидентов;

    - шетел банкілері, яғни жарғылық капиталы бейрезиденттердің есебінен құралатын банкілер;

    - иностранные банки, т.е. банки, уставный капитал которых формируется за счет нерезидентов;

    - бейрезидент-банкілердің филиалдары.

    - филиалы банков-нерезидентов.

    Имеется ли лимит участия иностранного капитала в банковской системе страны?

    Иә, еліміздің банк жүйесіне шетел капиталының қатысуына шектеулер қойылған. Бұл шектеулер отандық коммерциялық банкілердің қалыптасуы және шетел банкілерінің экспансиясынан қорғау үшін неғұрлым қолайлы жағдайлар жасау мақсатын көздейді.

    Да, установлены ограничения на участие иностранного капитала в банковской системе страны. Эти ограничения преследуют цель создать наиболее благоприятные условия для становления отечественных коммерческих банков и защиты от экспансии зарубежных банков.

    Жарғылық қор қатысушылардың қосымша жарналар салуы есебінен де, банкіге жаңа қатысушылардың кіруі есебінен де ұлғайтылады.

    Увеличение уставного фонда осуществляется как за счет внесения участниками дополнительных взносов, так и за счет вступления в банк новых участников.

    Жаңа мүшелердің кіруі және олардың банкінің жарғылық капиталына салатын салымының мөлшері туралы мәселе қатысушылардың жалпы жиналысында шешіледі.

    Вопрос о вступлении новых членов и размерах их вклада в уставный капитал банка решается на общем собрании участников.

    Банкіге заңды және жеке тұлғалар - Қазақстан Республикасының резиденттері мен бейрезиденттері құрылтайшылар және акционерлер бола алады. Мемлекет тек Үкімет арқылы ғана құрылтайшы және акционер болады, ал Қазақстан Даму банкісіне сондай-ақ жергілікті органдар да акционерлер болуы мүмкін.

    Учредителями и акционерами банка могут быть юридические и физические лица - резиденты и нерезиденты Республики Казахстан. Государство может быть учредителем и акционером банка только в лице Правительства, а акционерами Банка развития Казахстана могут быть также и местные органы.

    Банкінің қызметі оның қайта құрылуы немесе таратылуы жолымен тоқтатылады.

    Прекращение деятельности банка происходит путем его реорганизации или ликвидации.

    Банк:

    Реорганизация банка происходит путем:

    - бірігу;

    - слияния;

    - қосылу;

    - присоединения;

    - бөліну;

    - разделения;

    - бөліп шығару;

    - выделения;

    - өзгерту жолымен қайта құрылады.

    - преобразования.

    Олар құқық мирасқорларына ауысады, яғни мерзімі бітпеген барлық құжаттар белгіленген тәртіппен құқықты мирасқорға табысталады.

    Они переходят к правопреемникам, т.е. все документы, сроки которых не истекли, передаются в установленном порядке правопреемнику.

    Коммерциялық банк ерікті тәртіппен де, мәжбүрлі тәртіппен де таратылуы мүмкін. Тек құрылтайшылардың жалпы жиналысының шешімімен ғана ерікті түрде таратылуы мүмкін. Мұнда ерікті түрде таратылу туралы шешім қабылдау сәтінде банк несиегерлердің алдындағы барлық міндеттемелерді орындауға тиіс. Демек, банк төлем төлеуге қабілетсіз болса, ерікті тәртіппен таратылу туралы шешім қабылдауға болмайды.

    Ликвидация коммерческого банка может происходить как в добровольном, так и в принудительном порядке. Добровольная ликвидация осуществляется только по решению общего собрания учредителей. При этом на момент принятия решения о добровольной ликвидации банк должен выполнить все обязательства перед кредиторами. Следовательно, решение о добровольной ликвидации не может быть принято, если банк является неплатежеспособным.

    Коммерциялық банк:

    Принудительная ликвидация коммерческого банка происходит по решению уполномоченного органа об отзыве у банка лицензии:

    - коммерциялық банкінің банк заңнамасын бұзғаны үшін;

    - за нарушение коммерческим банком банковского законодательства;

    - коммерциялық банкінің төлем төлеуге қабілетсіздігіне байланысты;

    - в связи с неплатежеспособностью коммерческого банка;

    - төрелік соттың банкіні банкрот деп тану туралы шешімімен банкіден лицензияны қайтарып алу туралы уәкілетті органның шешімі бойынша мәжбүрлеу тәртібімен таратылады.

    - решением арбитражного суда о признании банка банкротом.

    Казахско-русский экономический словарь > Банкілерді құру

  • 26 Ипотекалық операциялар

    Ипотека несиегердің (кепіл ұстаушының) борышқорға (кепіл берушіге) ақшалай талабын қамтамасыз ететін жылжымайтын мүлік кепілі болып табылады. Ипотека – жылжымайтын мүлік кепілімен алынған несие.

    Ипотека представляет собой залог недвижимости для обеспечения денежного требования кредитора (залогодержателя) к должнику (залогодателю). Ипотека – это кредит, полученный под залог недвижимости.

    Жылжымайтын мүлікке мына объектілер жатады:

    К недвижимости относятся следующие объекты:

    - жер қойнауының жер телімі;

    - земельные участки недр;

    - оқшауландырылған су объектілері;

    - обособленные водные объекты;

    - ормандар;

    - леса;

    - үймереттер;

    - здания;

    - ғимараттар;

    - сооружения;

    - кәсіпорындар;

    - предприятия;

    - пәтерлер;

    - квартиры;

    - мемлекеттік тіркеуге алынуға тиіс әуе және теңіз кемелері;

    - подлежащие государственной регистрации воздушные и морские суда;

    - ішкі жүзу кемелері;

    - суда внутреннего плавания;

    - ғарыш объектілері;

    - космические объекты;

    - құрылысқа бөлінген жер телімдерінде салынатын жылжымайтын мүліктің аяқталмаған құрылысы.

    - незавершенное строительство недвижимого имущества, возводимого на земельном участке, отведенного для строительства.

    Ипотекаға мыналарға қатысты рұқсат етілмейді:

    Ипотека не допускается в отношении:

    - мөлшерін ескергенде тиісті санаттағы жер мақсатын сақтап, дербес телім ретінде пайдалануға болмайтын жер телімі бөлігіне;

    - части земельного участка, которая с учетом его размера не может быть использована в качестве самостоятельного участка с соблюдением назначения земель соответствующей категории;

    - үйді немесе пәтерді меншіктенушінің осы үйдің немесе пәтердің бір бөлігін құрайтын тұрғын бөлмелері;

    - жилых комнат, составляющих часть дома или квартиры собственника этого дома или квартиры;

    - банкроттық туралы іс қозғалған не тарату немесе қайта құру туралы шешім қабылданған кәсіпорындар.

    - предприятия, в отношении которого возбуждено дело о банкротстве либо принято решение о ликвидации или реорганизации.

    Ипотека кепіл берушіге тиесілі мүлікке меншік немесе шаруашылық жүргізу құқығы негізінде белгіленеді. Мүлік кепіл берушіде оның иеленуі мен пайдалануында қалады.

    Ипотека устанавливается на имущество, которое принадлежит залогодателю на правах собственности или хозяйственного ведения. Имущество остается у залогодателя в его владении и пользовании.

    Ипотека заты шартта айқындалып, оның атауы, тұрған жері көрсетіледі.

    Предмет ипотеки определяется в договоре с указанием его наименования, места нахождения.

    Онда ипотека заты болып табылатын мүлік кепіл ұстаушыға тиесілі болатын құқық және кепіл ұстаушының осы құқығын тіркеген жылжымайтын мүлікке құқықты мемлекеттік тіркеу органының атауы көрсетілуге тиіс.

    В договоре об ипотеке должно быть указано право, в силу которого имущество являющееся предметом ипотеки, принадлежит залогодержателю, и наименование органа государственной регистрации прав на недвижимое имущество, зарегистрировавшего это право залогодателя.

    Ипотека туралы шарт нотариалдық жолмен куәландырылуға және мемлекеттік тіркеуге алынуға тиіс.

    Договор об ипотеке должен быть нотариально удостоверен и подлежит государственной регистрации.

    Ипотека затының бағасы Қазақстанның заңнамасына сәйкес кепіл берушінің кепіл ұстаушымен келісімі бойынша айқындалады. Ипотека туралы шарт тараптары ипотека затын бағалауды тәуелсіз кәсіпқой ұйымға тапсыруы мүмкін.

    Оценка предмета ипотеки определяется в соответствии с законодательством Казахстана по соглашению залогодателя с залогодержателем. Стороны договора об ипотеке могут поручить оценку предмета ипотеки независимой профессиональной организации.

    Кепілпұл өзінің заңды иеленушісіне мынадай құқықтарды:

    Закладная является именной ценной бумагой, удостоверяющей следующие права ее законного владельца:

    - ипотека туралы шартта көрсетілген мүлік ипотекасымен қамтамасыз етілген ақшалай міндеттеме бойынша орындалуын алуға құқықты;

    - право на получение исполнения по денежному обязательству, обеспеченному ипотекой имущества, указанному в договоре об ипотеке;

    - аталған мүлікке салынған кепіл құқығын куәландыратын атаулы бағалы қағаз болып табылады.

    - право залога на указанное имущество.

    Ипотекамен қамтамасыз етілген міндеттеме бойынша борышкер және кепіл беруші кепілпұл бойынша міндетті тұлғалар болып табылады.

    Обязанными по закладной лицами являются должник по обеспеченному ипотекой обязательству и залогодатель.

    Кепілпұлды кепіл беруші жасайды, ал егер ол үшінші тұлға болса, ипотекамен қамтамасыз етілген міндеттеме бойынша борышкер толтырады.

    Закладная составляется залогодателем, а если он является третьим лицом, то должником по обеспеченному ипотекой обязательству.

    Кепілпұлды бастапқы ұстаушыға ипотека мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін ипотеканы мемлекеттік тіркеуге алған орган береді.

    Закладная выдается первоначальному залогодержателю органом, осуществляющим государственную регистрацию ипотеки, после государственной регистрации ипотеки.

    Кепілпұл мынадай мазмұнда болуға тиіс:

    Закладная содержит:

    - құжаттың атауына енгізілген “кепілпұл” деген сөз;

    - слово “закладная”, включенное в название документа;

    - кепіл берушінің есімі және оның тұрғылықты мекені көрсетілуі не кепіл беруші – заңды тұлға болса, оның атауы және орналасқан мекені көрсетілуі;

    - имя залогодателя и указание его места жительства либо его наименование и указание местонахождения, если залогодатель – юридическое лицо;

    - бастапқы кепіл ұстаушының есімі және оның тұрғылықты мекені көрсетілуі не кепіл беруші – заңды тұлға болса, оның атауы және орналасқан мекені ипотека заты болып табылатын мүлікті кепіл берушіге тиесілі ететін құқықтың атауы және осы құқықты тіркеген органның атауы, онда мемлекеттік тіркеуге алынған нөмірі, күні және жері, ал егер ипотека заты кепіл берушіге тиесілі жалдау құқығы болса – жалға берілетін зат болып табылатын мүліктің дәл атауы және осы құқықтың қолданылу мерзімі;

    - имя первоначального залогодержателя и указание его места жительства либо его наименование и указание местонахождения, если залогодатель – юридическое наименование права, в силу которого имущество, являющееся предметом ипотеки, принадлежит залогодателю, и наименование органа, зарегистрировавшего это право, с указанием номера, даты и места государственной регистрации, а если предметом ипотеки является принадлежащее залогодателю право аренды – точное название имущества, являющегося предметом аренды и срок действия этого права;

    - ипотека заты болып табылатын мүліктің өмірлік пайдалану, жалға алу құқығымен, сервитутпен, өзгедей құқықпен қамтамасыз етілгені не ипотеканың мемлекеттік тіркеуге алынуы сәтінде үшінші тұлғаның тіркелуге тиісті ешқандай құқығымен қамтамасыз етілмегені көрсетілуі;

    - указание на то, что имущество, являющееся предметом ипотеки, обременено правом пожизненного пользования, аренды, сервитутом, иным правом либо не обременено никаким из подлежащих государственной регистрации правом третьих лиц на момент государственной регистрации ипотеки;

    - кепіл берушінің қойған қолы, ал егер үшінші тұлға болса, онда ипотекамен қамтамасыз етілген міндеттеме бойынша борышқордың да қолы;

    - подпись залогодателя, а если он является третьим лицом, то и должника по обеспеченному ипотекой обязательству;

    - ипотека туралы шарттың нотариуста куәландырылған уақыты мен жері туралы мәліметтер;

    - сведения о времени и месте нотариального удостоверения договора об ипотеке;

    - бастапқы кепіл ұстаушыға кепілпұлдың берілген күнінің көрсетілуі.

    - указание даты выдачи закладной первоначальному залогодержателю.

    Казахско-русский экономический словарь > Ипотекалық операциялар

  • 27 Банкілерді құру

    Қазақстанда банкілер акционерлік қоғам нысанында құрылады. Бұл үшін уәкілетті органның банк ашуға берген рұқсаты керек.

    В Казахстане банки создаются в форме акционерных обществ. Для этого необходимо разрешение уполномоченного органа на открытие банка.

    Банк Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасымен айқындалатын тәртіппен, банк заңнамасында белгіленген ерекшеліктерді ескере отырып құрылады.

    Банк создается в порядке, определяемом гражданским законодательством Республики Казахстан для юридических лиц, с учетом особенностей, установленных банковским законодательством.

    Банк құру үшін қандай шарттар талап етіледі? Бұл, сірә, өте күрделі үдеріс шығар?

    Какие условия требуются для создания банка? Это, наверное, очень сложный процесс?

    Иә, банк құру күрделі үдеріс болып табылады, оны құру барысында:

    Да, создание банка представляет собой сложный процесс, в течение которого:

    - банкінің болашақ құрылтайшыларының өзара қарым-қатынасы қалыптасады;

    - формируются взаимоотношения будущих учредителей банка;

    - мынадай қажетті құжаттар табыс етіледі:

    - представляются необходимые документы:

    мемлекеттік тіркеуге алу және банк операцияларын жүзеге асыруға лицензия беру туралы қузаухатпен қоса өтініш;

    заявление с ходатайством о государственной регистрации и выдаче лицензии на осуществление банковских операций;

    - банкінің жарғысы;

    - устав банка;

    - құрылтайшылық шарт;

    - учредительный договор;

    - құрылтайшылардың жалпы жиналысының хаттамасы;

    - протокол общего собрания учредителей;

    - несие ұйымын тіркеу үшін мемлекеттік баждың төленгені туралы куәлік;

    - свидетельство об уплате государственной пошлины за регистрацию кредитной организации;

    - құрылтайшылардың тізімі;

    - список учредителей;

    - аудиторлық ұйымның қорытындысы;

    - заключение аудиторской организации;

    - экономикалық негіздеме;

    - экономическое обоснование;

    - банк басшыларының құрамы туралы мәліметтер;

    - сведения о составе руководителей банка;

    - Ұлттық банкінің жарғылық капиталдың төленгені туралы банкінің қуаттамасы.

    - подтверждение банком об оплате уставного капитала Нацбанком.

    Демек, Қазақстанда несие ұйымы тек арнаулы рұқсат негізінде ғана жұмыс істейтін болды ғой?

    Значит, в Казахстане кредитная организация действует только на основании специального разрешения?

    Өте дұрыс. Ал бұл рұқсат лицензия деп аталады. Онда осы несие ұйымының жүзеге асыруына құқығы бар банк операциялары, сондай-ақ осы банк операцияларын жүзеге асыруға болатын валюта көрсетіледі.

    Совершенно верно. А это разрешение называется лицензией. В ней указываются банковские операции, на осуществление которых данная кредитная организация имеет право, а также валюта, в которой эти банковские операции могут осуществляться.

    Жаңадан құрылған банкіге мынадай лицензиялар берілуі мүмкін:

    Вновь организованному банку могут быть выданы следующие лицензии:

    - теңге түріндегі қаражатпен банк операцияларын жүзеге асыруға (жеке тұлғалардың қаражатын салымға тарту құқығы жоқ) лицензия;

    - лицензия на осуществление банковских операций со средствами в тенге (без права привлечения во вклады средств физических лиц);

    - теңге және шетел валютасы түріндегі қаражатпен банк операцияларын жүзеге асыруға (жеке тұлғалардың қаражатын салымға тарту құқығы жоқ) лицензия;

    - лицензия на осуществление банковских операций со средствами в тенге и иностранной валюте (без права привлечения во вклады средств физических лиц);

    - асыл металдарды салымға тарту және орналастыруға лицензия;

    -лицензия на привлечение во вклады и размещение драгоценных металлов;

    - жеке тұлғалардың теңге түріндегі қаражатын салымға тартуға лицензия;

    - лицензия на привлечение во вклады средств физических лиц в тенге;

    - жеке тұлғалардың теңге және шетел валютасы түріндегі салымдарын тартуға лицензия;

    - лицензия на привлечение во вклады средств физических лиц в тенге и иностранной валюте;

    - бас лицензия.

    - генеральная лицензия.

    Біріншіден, бас лицензия теңге және валюта түріндегі қаражатпен барлық банк операцияларын орындауға лицензиясы бар банкіге беріледі. Екіншіден, бас лицензиясы бар банк белгіленген тәртіппен шетелде филиалдар аша алады және бейрезидент-банкілердің жарғылық капиталындағы үлестерді сатып ала алады.

    Во-первых, генеральная лицензия может быть выдана банку, имеющему лицензии на выполнение всех банковских операций со средствами в тенге и иностранной валюте. Во-вторых, банк, имеющий генеральную лицензию, может открывать в установленном порядке филиалы за рубежом и приобретать доли в уставном капитале банков-нерезидентов.

    Қазақстан банкілерінің жарғылық капиталдарды құрауы үшін шетел инвестицияларын тартуына рұқсат етіле ме?

    Допускается ли для формирования уставных капиталов казахстанских банков привлечение иностранных инвестиций?

    И¸, рұқсат етіледі. Шетел инвестициялары бар банкілер деп мыналар айтылады:

    Да, допускается. Под банками с иностранными инвестициями понимаются:

    - жарғылық капиталы резиденттер мен бейрезиденттердің есебінен құралатын банкілер;

    - банки, уставный капитал которых формируется за счет резидентов и нерезидентов;

    - шетел банкілері, яғни жарғылық капиталы бейрезиденттердің есебінен құралатын банкілер;

    - иностранные банки, т.е. банки, уставный капитал которых формируется за счет нерезидентов;

    - бейрезидент-банкілердің филиалдары.

    - филиалы банков-нерезидентов.

    Имеется ли лимит участия иностранного капитала в банковской системе страны?

    Иә, еліміздің банк жүйесіне шетел капиталының қатысуына шектеулер қойылған. Бұл шектеулер отандық коммерциялық банкілердің қалыптасуы және шетел банкілерінің экспансиясынан қорғау үшін неғұрлым қолайлы жағдайлар жасау мақсатын көздейді.

    Да, установлены ограничения на участие иностранного капитала в банковской системе страны. Эти ограничения преследуют цель создать наиболее благоприятные условия для становления отечественных коммерческих банков и защиты от экспансии зарубежных банков.

    Жарғылық қор қатысушылардың қосымша жарналар салуы есебінен де, банкіге жаңа қатысушылардың кіруі есебінен де ұлғайтылады.

    Увеличение уставного фонда осуществляется как за счет внесения участниками дополнительных взносов, так и за счет вступления в банк новых участников.

    Жаңа мүшелердің кіруі және олардың банкінің жарғылық капиталына салатын салымының мөлшері туралы мәселе қатысушылардың жалпы жиналысында шешіледі.

    Вопрос о вступлении новых членов и размерах их вклада в уставный капитал банка решается на общем собрании участников.

    Банкіге заңды және жеке тұлғалар - Қазақстан Республикасының резиденттері мен бейрезиденттері құрылтайшылар және акционерлер бола алады. Мемлекет тек Үкімет арқылы ғана құрылтайшы және акционер болады, ал Қазақстан Даму банкісіне сондай-ақ жергілікті органдар да акционерлер болуы мүмкін.

    Учредителями и акционерами банка могут быть юридические и физические лица - резиденты и нерезиденты Республики Казахстан. Государство может быть учредителем и акционером банка только в лице Правительства, а акционерами Банка развития Казахстана могут быть также и местные органы.

    Банкінің қызметі оның қайта құрылуы немесе таратылуы жолымен тоқтатылады.

    Прекращение деятельности банка происходит путем его реорганизации или ликвидации.

    Банк:

    Реорганизация банка происходит путем:

    - бірігу;

    - слияния;

    - қосылу;

    - присоединения;

    - бөліну;

    - разделения;

    - бөліп шығару;

    - выделения;

    - өзгерту жолымен қайта құрылады.

    - преобразования.

    Олар құқық мирасқорларына ауысады, яғни мерзімі бітпеген барлық құжаттар белгіленген тәртіппен құқықты мирасқорға табысталады.

    Они переходят к правопреемникам, т.е. все документы, сроки которых не истекли, передаются в установленном порядке правопреемнику.

    Коммерциялық банк ерікті тәртіппен де, мәжбүрлі тәртіппен де таратылуы мүмкін. Тек құрылтайшылардың жалпы жиналысының шешімімен ғана ерікті түрде таратылуы мүмкін. Мұнда ерікті түрде таратылу туралы шешім қабылдау сәтінде банк несиегерлердің алдындағы барлық міндеттемелерді орындауға тиіс. Демек, банк төлем төлеуге қабілетсіз болса, ерікті тәртіппен таратылу туралы шешім қабылдауға болмайды.

    Ликвидация коммерческого банка может происходить как в добровольном, так и в принудительном порядке. Добровольная ликвидация осуществляется только по решению общего собрания учредителей. При этом на момент принятия решения о добровольной ликвидации банк должен выполнить все обязательства перед кредиторами. Следовательно, решение о добровольной ликвидации не может быть принято, если банк является неплатежеспособным.

    Коммерциялық банк:

    Принудительная ликвидация коммерческого банка происходит по решению уполномоченного органа об отзыве у банка лицензии:

    - коммерциялық банкінің банк заңнамасын бұзғаны үшін;

    - за нарушение коммерческим банком банковского законодательства;

    - коммерциялық банкінің төлем төлеуге қабілетсіздігіне байланысты;

    - в связи с неплатежеспособностью коммерческого банка;

    - төрелік соттың банкіні банкрот деп тану туралы шешімімен банкіден лицензияны қайтарып алу туралы уәкілетті органның шешімі бойынша мәжбүрлеу тәртібімен таратылады.

    - решением арбитражного суда о признании банка банкротом.

    Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Банкілерді құру

  • 28 Ипотекалық операциялар

    Ипотека несиегердің (кепіл ұстаушының) борышқорға (кепіл берушіге) ақшалай талабын қамтамасыз ететін жылжымайтын мүлік кепілі болып табылады. Ипотека – жылжымайтын мүлік кепілімен алынған несие.

    Ипотека представляет собой залог недвижимости для обеспечения денежного требования кредитора (залогодержателя) к должнику (залогодателю). Ипотека – это кредит, полученный под залог недвижимости.

    Жылжымайтын мүлікке мына объектілер жатады:

    К недвижимости относятся следующие объекты:

    - жер қойнауының жер телімі;

    - земельные участки недр;

    - оқшауландырылған су объектілері;

    - обособленные водные объекты;

    - ормандар;

    - леса;

    - үймереттер;

    - здания;

    - ғимараттар;

    - сооружения;

    - кәсіпорындар;

    - предприятия;

    - пәтерлер;

    - квартиры;

    - мемлекеттік тіркеуге алынуға тиіс әуе және теңіз кемелері;

    - подлежащие государственной регистрации воздушные и морские суда;

    - ішкі жүзу кемелері;

    - суда внутреннего плавания;

    - ғарыш объектілері;

    - космические объекты;

    - құрылысқа бөлінген жер телімдерінде салынатын жылжымайтын мүліктің аяқталмаған құрылысы.

    - незавершенное строительство недвижимого имущества, возводимого на земельном участке, отведенного для строительства.

    Ипотекаға мыналарға қатысты рұқсат етілмейді:

    Ипотека не допускается в отношении:

    - мөлшерін ескергенде тиісті санаттағы жер мақсатын сақтап, дербес телім ретінде пайдалануға болмайтын жер телімі бөлігіне;

    - части земельного участка, которая с учетом его размера не может быть использована в качестве самостоятельного участка с соблюдением назначения земель соответствующей категории;

    - үйді немесе пәтерді меншіктенушінің осы үйдің немесе пәтердің бір бөлігін құрайтын тұрғын бөлмелері;

    - жилых комнат, составляющих часть дома или квартиры собственника этого дома или квартиры;

    - банкроттық туралы іс қозғалған не тарату немесе қайта құру туралы шешім қабылданған кәсіпорындар.

    - предприятия, в отношении которого возбуждено дело о банкротстве либо принято решение о ликвидации или реорганизации.

    Ипотека кепіл берушіге тиесілі мүлікке меншік немесе шаруашылық жүргізу құқығы негізінде белгіленеді. Мүлік кепіл берушіде оның иеленуі мен пайдалануында қалады.

    Ипотека устанавливается на имущество, которое принадлежит залогодателю на правах собственности или хозяйственного ведения. Имущество остается у залогодателя в его владении и пользовании.

    Ипотека заты шартта айқындалып, оның атауы, тұрған жері көрсетіледі.

    Предмет ипотеки определяется в договоре с указанием его наименования, места нахождения.

    Онда ипотека заты болып табылатын мүлік кепіл ұстаушыға тиесілі болатын құқық және кепіл ұстаушының осы құқығын тіркеген жылжымайтын мүлікке құқықты мемлекеттік тіркеу органының атауы көрсетілуге тиіс.

    В договоре об ипотеке должно быть указано право, в силу которого имущество являющееся предметом ипотеки, принадлежит залогодержателю, и наименование органа государственной регистрации прав на недвижимое имущество, зарегистрировавшего это право залогодателя.

    Ипотека туралы шарт нотариалдық жолмен куәландырылуға және мемлекеттік тіркеуге алынуға тиіс.

    Договор об ипотеке должен быть нотариально удостоверен и подлежит государственной регистрации.

    Ипотека затының бағасы Қазақстанның заңнамасына сәйкес кепіл берушінің кепіл ұстаушымен келісімі бойынша айқындалады. Ипотека туралы шарт тараптары ипотека затын бағалауды тәуелсіз кәсіпқой ұйымға тапсыруы мүмкін.

    Оценка предмета ипотеки определяется в соответствии с законодательством Казахстана по соглашению залогодателя с залогодержателем. Стороны договора об ипотеке могут поручить оценку предмета ипотеки независимой профессиональной организации.

    Кепілпұл өзінің заңды иеленушісіне мынадай құқықтарды:

    Закладная является именной ценной бумагой, удостоверяющей следующие права ее законного владельца:

    - ипотека туралы шартта көрсетілген мүлік ипотекасымен қамтамасыз етілген ақшалай міндеттеме бойынша орындалуын алуға құқықты;

    - право на получение исполнения по денежному обязательству, обеспеченному ипотекой имущества, указанному в договоре об ипотеке;

    - аталған мүлікке салынған кепіл құқығын куәландыратын атаулы бағалы қағаз болып табылады.

    - право залога на указанное имущество.

    Ипотекамен қамтамасыз етілген міндеттеме бойынша борышкер және кепіл беруші кепілпұл бойынша міндетті тұлғалар болып табылады.

    Обязанными по закладной лицами являются должник по обеспеченному ипотекой обязательству и залогодатель.

    Кепілпұлды кепіл беруші жасайды, ал егер ол үшінші тұлға болса, ипотекамен қамтамасыз етілген міндеттеме бойынша борышкер толтырады.

    Закладная составляется залогодателем, а если он является третьим лицом, то должником по обеспеченному ипотекой обязательству.

    Кепілпұлды бастапқы ұстаушыға ипотека мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін ипотеканы мемлекеттік тіркеуге алған орган береді.

    Закладная выдается первоначальному залогодержателю органом, осуществляющим государственную регистрацию ипотеки, после государственной регистрации ипотеки.

    Кепілпұл мынадай мазмұнда болуға тиіс:

    Закладная содержит:

    - құжаттың атауына енгізілген “кепілпұл” деген сөз;

    - слово “закладная”, включенное в название документа;

    - кепіл берушінің есімі және оның тұрғылықты мекені көрсетілуі не кепіл беруші – заңды тұлға болса, оның атауы және орналасқан мекені көрсетілуі;

    - имя залогодателя и указание его места жительства либо его наименование и указание местонахождения, если залогодатель – юридическое лицо;

    - бастапқы кепіл ұстаушының есімі және оның тұрғылықты мекені көрсетілуі не кепіл беруші – заңды тұлға болса, оның атауы және орналасқан мекені ипотека заты болып табылатын мүлікті кепіл берушіге тиесілі ететін құқықтың атауы және осы құқықты тіркеген органның атауы, онда мемлекеттік тіркеуге алынған нөмірі, күні және жері, ал егер ипотека заты кепіл берушіге тиесілі жалдау құқығы болса – жалға берілетін зат болып табылатын мүліктің дәл атауы және осы құқықтың қолданылу мерзімі;

    - имя первоначального залогодержателя и указание его места жительства либо его наименование и указание местонахождения, если залогодатель – юридическое наименование права, в силу которого имущество, являющееся предметом ипотеки, принадлежит залогодателю, и наименование органа, зарегистрировавшего это право, с указанием номера, даты и места государственной регистрации, а если предметом ипотеки является принадлежащее залогодателю право аренды – точное название имущества, являющегося предметом аренды и срок действия этого права;

    - ипотека заты болып табылатын мүліктің өмірлік пайдалану, жалға алу құқығымен, сервитутпен, өзгедей құқықпен қамтамасыз етілгені не ипотеканың мемлекеттік тіркеуге алынуы сәтінде үшінші тұлғаның тіркелуге тиісті ешқандай құқығымен қамтамасыз етілмегені көрсетілуі;

    - указание на то, что имущество, являющееся предметом ипотеки, обременено правом пожизненного пользования, аренды, сервитутом, иным правом либо не обременено никаким из подлежащих государственной регистрации правом третьих лиц на момент государственной регистрации ипотеки;

    - кепіл берушінің қойған қолы, ал егер үшінші тұлға болса, онда ипотекамен қамтамасыз етілген міндеттеме бойынша борышқордың да қолы;

    - подпись залогодателя, а если он является третьим лицом, то и должника по обеспеченному ипотекой обязательству;

    - ипотека туралы шарттың нотариуста куәландырылған уақыты мен жері туралы мәліметтер;

    - сведения о времени и месте нотариального удостоверения договора об ипотеке;

    - бастапқы кепіл ұстаушыға кепілпұлдың берілген күнінің көрсетілуі.

    - указание даты выдачи закладной первоначальному залогодержателю.

    Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Ипотекалық операциялар

  • 29 несиелендіру қағидаты

    Банк несиелендірудің мынадай негізгі қағидатын басшылыққа алады:

    Банк руководствуется следующими основными принципами кредитования:

    - мерзімділік;

    - срочность;

    - қайтарымдылық;

    - возвратность;

    - ақылы.

    - платность.

    Мерзімділік қағидаты несиенің нақты айқындалған мерзімге берілуінен көрініс табады. Бұл мерзім несие шартында ескертіледі.

    Принцип срочности выражается в том, что кредит выдается на четко определенный срок. Этот срок оговаривается в кредитном договоре.

    Оның мәнісі мынада: несие шарты аяқталғаннан кейін қарыз ақша несиегерге толық сомада (негізгі қарыз) және пайызымен қайтарылуға тиіс.

    Он заключается в том, что по окончании срока кредитного договора заемные деньги должны быть возвращены кредитору в полной сумме (основной долг) и с процентами.

    Несие белгіленген мерзімде қайтарылмаған жағдайда банк қандай шаралар қолданады?

    Какие меры принимаются банком в случае невозврата кредита в установленный срок?

    Мұндай жағдайда қарызгерге өсімпұл (яғни айыппұл ықпалшаралары) есептеледі, оның мөлшері несие шартында белгіленеді. Қаржы несиесінің қайтарылу кепілдігі үшін осы қайтаруды қамтамасыз етудің түрлі тәсілдері пайдаланылады.

    В этом случае, заемщику начисляются пени (т.е. штрафные санкции), размер которых устанавливается в кредитном договоре. Для гарантии возврата финансового кредита используют разные способы обеспечения этого возврата.

    Банкілер несиені қамтамасыз етудің мынадай негізгі тәсілдерін пайдаланады:

    Банки используют следующие основные способы обеспечения кредита:

    - кепілгерлік;

    - поручительство;

    - кепілдік;

    - гарантия;

    - кепіл;

    - залог;

    - несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру.

    - страхование ответственности заемщика за непогашение кредита.

    Кепілгерлік – біржақты міндеттемелері бар шарт, ол арқылы кепілгер несиегердің алдында қажет болған жағдайда қарызгердің берешегін төлеуге міндеттенеді. Кепілгерлік шарты несие шартына толықтыру болып табылады және оны нотариус растайды. Оны қарыз алушы азамат болғанда қолданады. Кез келген шаруашылық жүргізуші субъект (банк, қауымдастық, кәсіпорын, т.б.) кепілгер бола алады.

    Поручительство – это договор с односторонними обязательствами, посредством которого поручитель берет обязательство перед кредитором оплатить при необходимости задолженность заемщика. Договор поручительства служит дополнением к кредитному договору и заверяется нотариусом. Он применяется, когда заемщиком является гражданин. Поручителем может выступать любой хозяйствующий субъект (банк, ассоциация, предприятие и т. п.).

    Кепілдік — кепілгердің кепілдік берілген сома үшін кепілдік жағдайы басталған кезде төлеуге міндеттенуі. Ол кепілдік хатымен ресімделеді және тек заңды тұлғалар арасында ғана қолданылады.

    Гарантия — это обязательство гаранта выплатить за гарантируемого определенную сумму при наступлении гарантийного случая. Она оформляется гарантийным письмом и применяется только между юридическими лицами.

    Кепіл операцияларының негізінде мынадай негізгі ережелер жатыр:

    В основе залоговых операции лежат следующие основные положения:

    - мүлікке кепілзаттық құқығы сол кепілзатпен бірге осы мүлікті кез келген жаңа сатып алушыға көшеді;

    - залоговое право на имущество переходит вместе с ним к любому новому приобретателю данного имущества;

    - борышқордың тек белгілі бір мүлкі ғана, яғни ҚР заңнамасына сәйкес мүліктен айыруға жататын мүлік қана кепілзат ұстаушы-несиегер талабының орындалуына кепілдік болып табылады;

    - гарантией выполнения требования кредитора-залогодержателя является только определенное имущество должника, т.е. только то имущество, которое в соответствии с законодательством РК может быть отчуждено;

    - несиегер (кепілзат ұстаушы) борышты қайтармаған жағдайда кепілге салынған мүлікті алуға, соның ішінде оны сату арқылы, яғни оны кепілзат берушіден айыру арқылы өндіріп алуға құқылы.

    - кредитор (залогодержатель) в случае невозврата заемщиком (залогодателем) долга имеет право обращать взыскание на заложенное имущество, в том числе путем его продажи, т.е. отчуждения его от залогодателя.

    Кепілдің екі нысаны бар:

    Существует две формы залога:

    - мүлік кепіл берушіде қалдырылатын кепіл;

    - залог с оставлением имущества у залогодателя;

    - кепілге салынған мүлік кепіл ұстаушыға берілетін кепіл (кепілсалым).

    - залог с передачей заложенного имущества залогодержателю (заклад).

    Несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру шарты қалай жасалады?

    Каким образом заключается договор страхования ответственности заемщика за непогашение кредита?

    Осы сақтандыру барысында банкіден несие алған қарызгер сақтандыру компаниясымен сақтандыру шартын жасасады? Ол несие шартына тіркеледі. Іс жүзінде үшжақты сақтандыру шарты қолданылады, ол сақтандыру компаниясы, банк және қарызгер арасында жасалады. Сақтандыру мерзімі несие берілген мерзімге сай келеді. Сақтандыру шарты, әдетте, қарызгер белгіленген мерзімде қайтармаған несие сомасының белгілі бір пайызын және ол бойынша пайызды банкіге сақтандырушы тарапынан өтелуін көздейді.

    В ходе данного страхования заемщик кредита в банке заключает со страховой компанией страховой договор. Он прилагается к кредитному договору. На практике применяется тройной договор страхования, который заключается между страховой компанией, банком и заемщиком. Срок страхования соответствует сроку, на который был выдан кредит. Договор страхования предусматривает, как правило, возмещение банку со стороны страховщика определенного процента суммы невозвращенного заемщиком кредита в установленный срок и процентов по нему.

    Банк несиенің қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалауда қандай өлшемдерді басшылыққа алады?

    Какими критериями руководствуется банк в оценке кредитоспособности заемщика?

    Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалау және несиені тек несиені өтеуге қабілетті және төлем төлеуге қабілетті қарызгерге ғана беру несиенің қайтарылуын қамтамасыз етудің маңызды шарты болып табылады. Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігі оның бұрынырақ алған несиесі бойынша есептесу кезіндегі ұқыптылығымен, оның ағымдағы қаржы жағдайымен, өзгеру перспективаларымен, қажет болған жағдайда түрлі көздерден ақша қаражатын жұмылдыру қабілетімен сипатталады.

    Оценка кредитоспособности заемщика и предоставления кредита только кредитоспособному и платежеспособному заемщику является важным условием обеспечения возврата кредита. Кредитоспособность заемщика характеризуется его аккуратностью при расчетах по ранее полученным кредитам, его текущим финансовым состоянием и перспективами изменения, способностью при необходимости мобилизовать денежные средства из различных источников.

    Несие беру шарттарына талдау жасау қандай мәселелерді зерделеуді көздейді?

    Несилендіру шарттарын талдау мына мәселелерді зерделеуді көздейді:

    Анализ условий кредитования предполагает изучение следующих вопросов:

    - қарызгердің “салиқалылығы”, ол бұрынырақ алынған несиелер бойынша уақтылы есеп айырысуымен, берген есептерінің сапалылығымен, басшылықтың жауаптылығымен және біліктілігімен сипатталады;

    - “солидность“ заемщика, которая характеризуется своевременностью расчетов по ранее полученным кредитам, качественностью представленных отчетов, ответственностью и компетентностью руководства;

    - қарызгердің бәсекеге жарамды өнім өндіруге “қабілеттілігі”;

    - “способность” заемщика производить конкурентоспособную продукцию;

    - “кірісі”, мұнда банк кірісінің деңгейі несиелендіру кезіндегі тәуекел дәрежесімен байланыстырылуға тиіс;

    - “доходы”, при этом уровень доходов банка должен быть увязан со степенью риска при кредитовании;

    - несие ресурстарының пайдаланылу “мақсаты”;

    - “цель” использования кредитных ресурсов;

    - несие “сомасы”, бұл мәселе қарызгердің теңгерім өтемпаздығы шарасын жүргізуін, меншікті және қарыз қаражатының арақатынасын басшылыққа ала отырып зерделенеді;

    - “сумма” кредита, изучение этого вопроса производится исходя из проведения заемщиком мероприятия ликвидности баланса, соотношения между собственными и заемными средствами;

    - “өтеу”, бұл мәселе материалдық құндылықтардың, берілген кепілдіктердің өткізілуі және кепіл құқығын пайдалану есебінен несиенің қайтарылуына талдау жасау жолымен зерделенеді;

    - “погашение”, этот вопрос изучается путем анализа возвращенности кредита за счет реализации материальных ценностей, предоставленных гарантий и использования залогового права;

    - несиенің “қамтамасыз етілуі”, яғни банкінің берілген несиені қамтамасыз ету кепілі ретінде қарызгердің бағалы қағаздарымен қоса активтерін алу құқығын анықтау тұрғысынан жарғы мен ережені зерделеу.

    - “обеспечение” кредита, т.е. изучение устава и положения с точки зрения определения права банка брать в залог под выданную ссуду активы заемщика, включая ценные бумаги.

    Шаруашылық жүргізуші субъектінің өтемпаздығы оны өз берешегін тез өтеуге қабілеттілігімен, яғни шаруашылық жүргізуші субъект теңгерімінің өтемпаздығымен анықталады.

    Ликвидность хозяйствующего субъекта определятся его способностью быстро погашать свою задолженность, т.е. ликвидностью баланса хозяйствующего субъекта.

    Өтемпаздық берешек пен өтімді қаражат, яғни борышты өтеу үшін пайдалануға болатын қаражат (қолма-қол ақша, депозиттер, бағалы қағаздар, айналым қаражатының нышандары, т.б.) шамасының қатынасымен анықталады.

    Ликвидность определяется соотношением величины задолженности и ликвидных средств, т.е. средств, которые могут быть использованы для погашения долгов (наличные деньги, депозиты, ценные бумаги, реализуемые элементы оборотных средств и др.).

    Теңгерімнің өтемпаздығын талдаудың мәні өтімділік дәрежесіне қарай топтастырылған актив бойынша қаражатты өтелу мерзіміне қарай топтастырылған пассив бойынша міндеттемелермен салыстыруда.

    Анализ ликвидности баланса заключается в сравнении средств по активу, сгруппированных по степени их ликвидности, с обязательствами по пассиву, сгруппированными по срокам их погашения.

    * * *

    Казахско-русский экономический словарь > несиелендіру қағидаты

  • 30 Қаржы операциялары, сақтандыру

    Финансовые операции, страхование

    Тауарды сақтандыруды алушы мойнына алады.

    Страхование товара берет на себя получатель.

    Тауарды біздің есебімізден сақтандырыңызшы.

    Застрахуйте, пожалуйста, товар за наш счет.

    Сақтандыру қоғамына.

    В страховое общество.

    Егер бұл келісімшартта көзделген болса.

    Если это предусмотрено контрактом.

    Кеше біз... сақтандыру шартына қол қойдық.

    Вчера мы подписали договор... страхования.

    Кезекті сақтандыру жарнасын.

    Очередной страховой взнос.

    Біз сақтандыру шарты жөніндегі міндеттемелерден өзімізді босатамыз.

    Мы освобождаем себя от обязательств по договору страхования.

    Вы имеете право на застрахованное имущество.

    Біз сақтандырылған мүлікке құқықтан бас тартамыз.

    Мы отказываемся от права на застрахованное имущество.

    Сақтандыру келісімшартының барлық шарттары бізді қанағаттандырады.

    Нас устраивают все условия контракта страхования.

    Ең алдымен сіздер сақтандыру бойынша салықтар төлеуге тиіссіздер.

    Прежде всего вы должны уплатить налоги по страхованию.

    Барлық ресімдеулер орындалған бойда.

    Как только будут выполнены все формальности.

    Біз... полисін алдық.

    Мы получили полис...

    - на путешествие.

    Сізде... бар ма?

    У вас есть...?

    ... жазып берді?

    Кем был выписан...?

    Сіз... мазмұнымен таныстыңыз ба?

    Вы познакомились с содержанием...?

    Біз... сақтандыру полисінің шарттарын қарап шықтық.

    Мы рассмотрели условия страхования полиса... по небрежности

    Біз сақтандыру жауапкершілігінің өзгертілуі мүмкіндігін көздейтін полис толтырдық.

    Мы составили полис, предусматривающий возможность изменения страховой ответственности.

    Біз сізге... табыс еттік.

    Мы представили вам...

    - страховой полис.

    Сіз... келе ме?

    Вы хотите... ?

    Біз толық (толық емес) құнға сақтандыру жасадық.

    Мы произвели страхование в полную (неполную) стоимость.

    ... сақтандыру шығынын кім көтереді?

    Кто будет нести расходы по страхованию от... ?

    Біз... сақтандырдық.

    Мы застраховали...

    - завод.

    Сіз сақтанушының... зерделедіңіз бе?

    Вы изучили... страхователя?

    Вы знакомы с условиями, принятыми в страховой практике?

    Сіздің... құқыңыз бар.

    Вы имеете право на...

    - застрахованное имущество.

    ... қалай жүзеге асырылады?

    Как будет осуществляться... ?

    Біз сақтандыру оқиғасының басталуы мүмкіндігін ескеруге тиіспіз.

    Мы должны учитывать возможность наступления страхового случая.

    Сақтандырушының мүдделері қорғалуға тиіс.

    Интересы страховщика должны охраняться.

    Сақтандыру практикасында... орын алады.

    В страховой практике имеют место...

    - смешанные страховые риски.

    Сақтандыру туралы келісімшарт жекеменшіктік залалдарды өтеуді көздейді.

    Контракт о страховании предусматривает возмещение частных убытков.

    Біз қызметкерлердің өндірістік қатерлер мен жазатайым оқиғалардан сақтандырылуын қамтамасыз етеміз?

    Мы обеспечим страхование персонала от производственных рисков и несчастных случаев.

    Біз тек объектілерді ғана емес, сонымен бірге құрылыстың мүліктік құндылықтарын да өрттен және дүлей апаттардан сақтандырамыз.

    Мы страхуем не только объекты, но и материально-имущественные ценности строительства от пожаров и стихийных бедствий.

    Ал егер мұндай жағдай туа қалса, шығындарды кім төлейді?

    А кто оплатит расходы, если такая ситуация возникнет?

    Шығындар объектінің құнына жатқызылады.

    Расходы будут отнесены на стоимость объекта.

    Казахско-русский экономический словарь > Қаржы операциялары, сақтандыру

  • 31 Несиелендіру қағидаты

    Банк несиелендірудің мынадай негізгі қағидатын басшылыққа алады:

    Банк руководствуется следующими основными принципами кредитования:

    - мерзімділік;

    - срочность;

    - қайтарымдылық;

    - возвратность;

    - ақылы.

    - платность.

    Мерзімділік қағидаты несиенің нақты айқындалған мерзімге берілуінен көрініс табады. Бұл мерзім несие шартында ескертіледі.

    Принцип срочности выражается в том, что кредит выдается на четко определенный срок. Этот срок оговаривается в кредитном договоре.

    Оның мәнісі мынада: несие шарты аяқталғаннан кейін қарыз ақша несиегерге толық сомада (негізгі қарыз) және пайызымен қайтарылуға тиіс.

    Он заключается в том, что по окончании срока кредитного договора заемные деньги должны быть возвращены кредитору в полной сумме (основной долг) и с процентами.

    Несие белгіленген мерзімде қайтарылмаған жағдайда банк қандай шаралар қолданады?

    Какие меры принимаются банком в случае невозврата кредита в установленный срок?

    Мұндай жағдайда қарызгерге өсімпұл (яғни айыппұл ықпалшаралары) есептеледі, оның мөлшері несие шартында белгіленеді. Қаржы несиесінің қайтарылу кепілдігі үшін осы қайтаруды қамтамасыз етудің түрлі тәсілдері пайдаланылады.

    В этом случае, заемщику начисляются пени (т.е. штрафные санкции), размер которых устанавливается в кредитном договоре. Для гарантии возврата финансового кредита используют разные способы обеспечения этого возврата.

    Банкілер несиені қамтамасыз етудің мынадай негізгі тәсілдерін пайдаланады:

    Банки используют следующие основные способы обеспечения кредита:

    - кепілгерлік;

    - поручительство;

    - кепілдік;

    - гарантия;

    - кепіл;

    - залог;

    - несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру.

    - страхование ответственности заемщика за непогашение кредита.

    Кепілгерлік – біржақты міндеттемелері бар шарт, ол арқылы кепілгер несиегердің алдында қажет болған жағдайда қарызгердің берешегін төлеуге міндеттенеді. Кепілгерлік шарты несие шартына толықтыру болып табылады және оны нотариус растайды. Оны қарыз алушы азамат болғанда қолданады. Кез келген шаруашылық жүргізуші субъект (банк, қауымдастық, кәсіпорын, т.б.) кепілгер бола алады.

    Поручительство – это договор с односторонними обязательствами, посредством которого поручитель берет обязательство перед кредитором оплатить при необходимости задолженность заемщика. Договор поручительства служит дополнением к кредитному договору и заверяется нотариусом. Он применяется, когда заемщиком является гражданин. Поручителем может выступать любой хозяйствующий субъект (банк, ассоциация, предприятие и т. п.).

    Кепілдік — кепілгердің кепілдік берілген сома үшін кепілдік жағдайы басталған кезде төлеуге міндеттенуі. Ол кепілдік хатымен ресімделеді және тек заңды тұлғалар арасында ғана қолданылады.

    Гарантия — это обязательство гаранта выплатить за гарантируемого определенную сумму при наступлении гарантийного случая. Она оформляется гарантийным письмом и применяется только между юридическими лицами.

    Кепіл операцияларының негізінде мынадай негізгі ережелер жатыр:

    В основе залоговых операции лежат следующие основные положения:

    - мүлікке кепілзаттық құқығы сол кепілзатпен бірге осы мүлікті кез келген жаңа сатып алушыға көшеді;

    - залоговое право на имущество переходит вместе с ним к любому новому приобретателю данного имущества;

    - борышқордың тек белгілі бір мүлкі ғана, яғни ҚР заңнамасына сәйкес мүліктен айыруға жататын мүлік қана кепілзат ұстаушы-несиегер талабының орындалуына кепілдік болып табылады;

    - гарантией выполнения требования кредитора-залогодержателя является только определенное имущество должника, т.е. только то имущество, которое в соответствии с законодательством РК может быть отчуждено;

    - несиегер (кепілзат ұстаушы) борышты қайтармаған жағдайда кепілге салынған мүлікті алуға, соның ішінде оны сату арқылы, яғни оны кепілзат берушіден айыру арқылы өндіріп алуға құқылы.

    - кредитор (залогодержатель) в случае невозврата заемщиком (залогодателем) долга имеет право обращать взыскание на заложенное имущество, в том числе путем его продажи, т.е. отчуждения его от залогодателя.

    Кепілдің екі нысаны бар:

    Существует две формы залога:

    - мүлік кепіл берушіде қалдырылатын кепіл;

    - залог с оставлением имущества у залогодателя;

    - кепілге салынған мүлік кепіл ұстаушыға берілетін кепіл (кепілсалым).

    - залог с передачей заложенного имущества залогодержателю (заклад).

    Несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру шарты қалай жасалады?

    Каким образом заключается договор страхования ответственности заемщика за непогашение кредита?

    Осы сақтандыру барысында банкіден несие алған қарызгер сақтандыру компаниясымен сақтандыру шартын жасасады? Ол несие шартына тіркеледі. Іс жүзінде үшжақты сақтандыру шарты қолданылады, ол сақтандыру компаниясы, банк және қарызгер арасында жасалады. Сақтандыру мерзімі несие берілген мерзімге сай келеді. Сақтандыру шарты, әдетте, қарызгер белгіленген мерзімде қайтармаған несие сомасының белгілі бір пайызын және ол бойынша пайызды банкіге сақтандырушы тарапынан өтелуін көздейді.

    В ходе данного страхования заемщик кредита в банке заключает со страховой компанией страховой договор. Он прилагается к кредитному договору. На практике применяется тройной договор страхования, который заключается между страховой компанией, банком и заемщиком. Срок страхования соответствует сроку, на который был выдан кредит. Договор страхования предусматривает, как правило, возмещение банку со стороны страховщика определенного процента суммы невозвращенного заемщиком кредита в установленный срок и процентов по нему.

    Банк несиенің қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалауда қандай өлшемдерді басшылыққа алады?

    Какими критериями руководствуется банк в оценке кредитоспособности заемщика?

    Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалау және несиені тек несиені өтеуге қабілетті және төлем төлеуге қабілетті қарызгерге ғана беру несиенің қайтарылуын қамтамасыз етудің маңызды шарты болып табылады. Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігі оның бұрынырақ алған несиесі бойынша есептесу кезіндегі ұқыптылығымен, оның ағымдағы қаржы жағдайымен, өзгеру перспективаларымен, қажет болған жағдайда түрлі көздерден ақша қаражатын жұмылдыру қабілетімен сипатталады.

    Оценка кредитоспособности заемщика и предоставления кредита только кредитоспособному и платежеспособному заемщику является важным условием обеспечения возврата кредита. Кредитоспособность заемщика характеризуется его аккуратностью при расчетах по ранее полученным кредитам, его текущим финансовым состоянием и перспективами изменения, способностью при необходимости мобилизовать денежные средства из различных источников.

    Несие беру шарттарына талдау жасау қандай мәселелерді зерделеуді көздейді?

    Несилендіру шарттарын талдау мына мәселелерді зерделеуді көздейді:

    Анализ условий кредитования предполагает изучение следующих вопросов:

    - қарызгердің “салиқалылығы”, ол бұрынырақ алынған несиелер бойынша уақтылы есеп айырысуымен, берген есептерінің сапалылығымен, басшылықтың жауаптылығымен және біліктілігімен сипатталады;

    - “солидность“ заемщика, которая характеризуется своевременностью расчетов по ранее полученным кредитам, качественностью представленных отчетов, ответственностью и компетентностью руководства;

    - қарызгердің бәсекеге жарамды өнім өндіруге “қабілеттілігі”;

    - “способность” заемщика производить конкурентоспособную продукцию;

    - “кірісі”, мұнда банк кірісінің деңгейі несиелендіру кезіндегі тәуекел дәрежесімен байланыстырылуға тиіс;

    - “доходы”, при этом уровень доходов банка должен быть увязан со степенью риска при кредитовании;

    - несие ресурстарының пайдаланылу “мақсаты”;

    - “цель” использования кредитных ресурсов;

    - несие “сомасы”, бұл мәселе қарызгердің теңгерім өтемпаздығы шарасын жүргізуін, меншікті және қарыз қаражатының арақатынасын басшылыққа ала отырып зерделенеді;

    - “сумма” кредита, изучение этого вопроса производится исходя из проведения заемщиком мероприятия ликвидности баланса, соотношения между собственными и заемными средствами;

    - “өтеу”, бұл мәселе материалдық құндылықтардың, берілген кепілдіктердің өткізілуі және кепіл құқығын пайдалану есебінен несиенің қайтарылуына талдау жасау жолымен зерделенеді;

    - “погашение”, этот вопрос изучается путем анализа возвращенности кредита за счет реализации материальных ценностей, предоставленных гарантий и использования залогового права;

    - несиенің “қамтамасыз етілуі”, яғни банкінің берілген несиені қамтамасыз ету кепілі ретінде қарызгердің бағалы қағаздарымен қоса активтерін алу құқығын анықтау тұрғысынан жарғы мен ережені зерделеу.

    - “обеспечение” кредита, т.е. изучение устава и положения с точки зрения определения права банка брать в залог под выданную ссуду активы заемщика, включая ценные бумаги.

    Шаруашылық жүргізуші субъектінің өтемпаздығы оны өз берешегін тез өтеуге қабілеттілігімен, яғни шаруашылық жүргізуші субъект теңгерімінің өтемпаздығымен анықталады.

    Ликвидность хозяйствующего субъекта определятся его способностью быстро погашать свою задолженность, т.е. ликвидностью баланса хозяйствующего субъекта.

    Өтемпаздық берешек пен өтімді қаражат, яғни борышты өтеу үшін пайдалануға болатын қаражат (қолма-қол ақша, депозиттер, бағалы қағаздар, айналым қаражатының нышандары, т.б.) шамасының қатынасымен анықталады.

    Ликвидность определяется соотношением величины задолженности и ликвидных средств, т.е. средств, которые могут быть использованы для погашения долгов (наличные деньги, депозиты, ценные бумаги, реализуемые элементы оборотных средств и др.).

    Теңгерімнің өтемпаздығын талдаудың мәні өтімділік дәрежесіне қарай топтастырылған актив бойынша қаражатты өтелу мерзіміне қарай топтастырылған пассив бойынша міндеттемелермен салыстыруда.

    Анализ ликвидности баланса заключается в сравнении средств по активу, сгруппированных по степени их ликвидности, с обязательствами по пассиву, сгруппированными по срокам их погашения.

    Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Несиелендіру қағидаты

  • 32 авторлық

    Казахско-русский словарь > авторлық

  • 33 автордың ағлақтық құқықтары

    моральные права автора (әдебиет, ғылым және өнер туындыларының авторына тиесілі, авторлық құқық нормаларымен қорғалатын жеке беймүліктік құқықтық өкілеттіктерінің жиынтығы)

    Казахско-русский экономический словарь > автордың ағлақтық құқықтары

  • 34 авторлық құқық объектісі

    Казахско-русский экономический словарь > авторлық құқық объектісі

  • 35 авторлық құқықты табыстау

    Казахско-русский экономический словарь > авторлық құқықты табыстау

  • 36 азаматтық құқық қоғамы

    Казахско-русский экономический словарь > азаматтық құқық қоғамы

  • 37 айналым құқығынсыз

    без права оборота (қаржы құралының бұрынғы иесі бас тартқан жағдайда оның қазіргі иесіне талап қою құқығы болмайды)

    Казахско-русский экономический словарь > айналым құқығынсыз

  • 38 айырбасталым құқығынсыз клиринг

    Казахско-русский экономический словарь > айырбасталым құқығынсыз клиринг

  • 39 айырбасталым құқықтары

    Казахско-русский экономический словарь > айырбасталым құқықтары

  • 40 акционерлердің талғамалы құқығы

    Казахско-русский экономический словарь > акционерлердің талғамалы құқығы

Страницы

См. также в других словарях:

  • ПРАВА — (rights) Юридическая или моральная санкция выбора или интересов, которым придается особое значение. Справедливость утверждения, что Х имеет законное право на Y, проверяется тем, признает ли на самом деле закон право Х на Y; притязания на такое… …   Политология. Словарь.

  • права — полномочия, власть, карт бланш, компетенция Словарь русских синонимов. права см. полномочия Словарь синонимов русского языка. Практический справочник. М.: Русский язык. З. Е. Александрова …   Словарь синонимов

  • права — ПРАВА, прав, правам, мн Документ, удостоверяющий официальное разрешение на вождение автомобиля, мотоцикла или другого транспортного средства. Полина была рада, что наконец то получила права только с третьего раза смогла она сдать зачет… …   Толковый словарь русских существительных

  • права — права: юридичний факультет [IV] Права (польсь. prawa) правознавство, юриспруденція, юридичні науки редакція подає як «юридичний факультет» (536) Виходить, що й філологія та філологічний факультет синоніми. [MО,IV] …   Толковый украинский словарь

  • Права — мн. Документ, удостоверяющий официальное разрешение на вождение транспортного средства. Толковый словарь Ефремовой. Т. Ф. Ефремова. 2000 …   Современный толковый словарь русского языка Ефремовой

  • права — — [http://www.eionet.europa.eu/gemet/alphabetic?langcode=en] EN rights 1) Title to or an interest in any property. 2) Any interest or privilege recognized and protected by law. (Source: DICLAW)… …   Справочник технического переводчика

  • права — восстановить права • существование / создание, повтор добиться права • обладание, начало зарегистрировать права • оценка, регистрация затрагивать права • касательство защитить права • содействие, защита защищает права • содействие, защита качать… …   Глагольной сочетаемости непредметных имён

  • ПРАВА — (RIGHTS) Понятие, играющее ключевую роль в обсуждении вопросов гражданства, равенства, справедливости и легитимности. Права бывают пассивными или активными и могут определяться как: (1) требования (например, право на возвращение долга); (2)… …   Социологический словарь

  • Права — – законная претензия на лечение, пособия или защитные меры, о которых индивид может ходатайствовать в рамках закона, устава или декларации. Права бывают нескольких видов. Политические и гражданские права защищают гражданина конкретной страны от… …   Словарь-справочник по социальной работе

  • Права — степени свободы (человека или общественного института); существуют естественные и общественные права человека; очень часто естественные и общественные права человека находятся в противоречии. Считается, что права обеспечиваются институтом права …   Теоретические аспекты и основы экологической проблемы: толкователь слов и идеоматических выражений

  • Права — Право один из видов регуляторов общественных отношений, санкционированный государством. Субъективное право возможность конкретного лица по своему выбору совершить определённые действия либо воздержаться от их совершения. Права (водительское… …   Википедия

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»