Перевод: с русского на таджикский

с таджикского на русский

под+руки

  • 1 подхватить

    сов.
    1. кого-что бардоштан, доштан, гирифтан, дошта гирифтан, даст гирифтан; подхватить кого-л. под руки аз оринҷи касе доштан; спортсмен подхватил мяч варзишгар тӯпро аз ҳаво дошта гирифт; мальчик подхватил сумку и по-бежал бача тӯрбаро гирифту давид // (увлечь течением) бурдан, гирифта бурдан
    2. что перен. ёфтан, дарёфт кардан, гирифтор шудан; подхватить насморк гирифтори зуком шудан
    3. что перен. зуд сарфаҳм рафтан, пай бурдан, дарёфтан; он подхватил мысль собеседника вай фикри ҳамсӯҳбати худро зуд пай бурд
    4. что ҷӯр шудан, ҷӯр шуда хондан; ребята подхватили песню бачаҳо ба суруд ҷӯр шуданд
    5. что ёри додан, ҳамроҳ шудан, қувват (тақвият) додан, ёрмандӣ (кӯмак) кардан; подхватить чю-л. инициативу ташаббуси касеро қувват додан

    Русско-таджикский словарь > подхватить

  • 2 рука

    ж
    1. даст; кисть рукй панҷаи даст; пальцы на рукё ангуштҳои даст; левая рука дасти чап; по левую руку тарафи дасти чап; по правую руку тарафи дасти рост; брать в руки (на руки) ба даст гирифтан; брать за руку кого-л. касеро аз даст гирифтан; брать из рук у кого-л. аз дасти касе гирифтан; выронить из рук аз даст додан; держать за руку аз даст доштан; заложить руки за спину даст ба пушт кардан; перчатки по руке дастпӯшакҳо лоиқи даст; отдать в собственные руки ба дасти худаш супурдан; подать руку даст додан; пожать руку кому-л. дасти касеро фушурдан; прижать руку к сердцу даст ба сина гузоштан
    2. с определением даст; одам; твёрдая рука дасти тавоно; опытные руки дастони моҳир; умелые руки одами боҳунар
    3. хат; это его рука ин хати ӯст; чёткая рука хати хоно
    4. мн. руки коргар, коркун, қувваи коргарӣ; не хватало рабочих рук коргар намерасид
    5. разг. пуштибон, ҳомӣ, пушту паноҳ; своя рука одами худӣ, ошно; сильная рука пуштибони боэътимод; иметь руку ҳомӣ доштан, пушту паноҳ доштан
    6. уст.: отдать кому-л. руку [и сердце] касеро шавҳар ихтиёр кардан; просить чьей-л. рукй касеро ба занӣ хостан; предложить руку и сердце кому уст. таклифи издивоҷ кардан
    7. разг. дараҷа, рутбаи касбӣ; токарь первой рукй харроти забардаст (моҳир), харроти дараҷаи якӯм; большой рукй негодяй нобакори гузаро
    8. с предлогом «под» и определением дар ҳолати … дар вазъияти; под пьяную руку дар ҳолати мастӣ <> золотые руки 1) устои гулдаст 2) у кого-л. дасташ гул аст 3) ҳунарварӣ; лёгкая рука дасти сабук; правая рука дасти рост; средней рукй миёна, миёнахел; тяжёлая рука дастони бехосият; щедрою рукою, щедрой рукой бо дасти кушод, сахиёна; в руках кого-л., чьих-л., у кого-л. дар ихтиёри касе; на руках кого-л., чьйх-л., у кого-л. 1) дар парастории касе 2) дар ихтиёри касе; не с рукй кому ноқулай, носоз, нобоб; от рукй (писать, рисовать) бо даст (дастӣ, бо қалам) навиштан (расм кашидан); по рукам! розӣ!, хуб, майлаш!; под рукой наздикак, дар зери даст; под руку аз қултуқ (аз бағал) гирифта; взять под руку кого-л. бағали касе гирифтан; под руку говорить кому бемаврид гап зада халал расондан; под руку подвернуться (попасться) кому нохост ба даст афтодан; руками и ногами, с руками и ногами, с руками - ногами 1) бо ҷону дил 2) тамоман, комилан; рука об руку даст ба даст; руки вверх! даст боло кун!; руки коротки у кого зӯр намерасад; рукой не достать (не достанешь) дастнорас будан, даст кӯтоҳӣ мекунад; руки не доходят даст намерасад, фурсат нест; рука не дрогнет у кого-л. мижааш хам намехӯрад; руки опустились (отнялись) у кого ҳавсала пир шуд; рукой подать бисёр наздик; руки прочь! от кого, чего дафъ шав(ед)!, даст каш(ед)!, даст бардор!, дастатро гир!; руки чешутся у меня 1) дастҳоям касеро зан мегӯянд 2) дастҳоям кор талаб мекунанд; в наших (ваших. его и т. д.) руках дар ихтиёри мо (шумо, вай ва ғ.)\ из рук в руки, с рук на руки даст ба даст, бевосита; из рук вон (плохо) бисьёр бад, аз ҳад зисд ганда; бади бад, гандаи ганда; из вторых рук [узнать, получить] аз даҳони касе [фаҳмидан, шунидан]; из первых рук [узнать, получить] аниқ, яқин [фаҳмидан, гирифтан]; как без рук без кого-чего ноӯҳдабаро; как рукой сняло ту дидӣ ман надидам шуд, тамоман нест шуд; на живую руку шитобкорона, саросемавор, муваққатан; на скорую руку ҳаромуҳариш, даст ба даст нарасида; на руку нечист (нечистый) дасташ калб; положа руку на сердце кушоду равшан, рӯйрост; скор на руку 1) зуд ҷазодиҳанда 2) тезкор, абҷир, тездаст; с легкой рукй чьей-л. бо ташаббуси касе; с пустыми руками бо дасти холи, дастхолӣ; с рук долой аз сар соқит; с руками оторвать чанг зада гирифтаы; брать голыми руками осон ба даст даровардан; взять себя в руки худдори кардан, худро ба даст гирифтан; выпустить из рук аз даст додан (баровардан); дать волю рукам 1) даст задан, даст расондан, даст дароз кардан 2) кӯфтан, задан, занозани кардан; дать по рукам кому-л. прост. дасти касеро кӯтоҳ кардан; держать в руках 1) что дар даст доштаи 2) кого дар таҳти назорати худ гирифтан; держать бразды правления в своих руках инони ҳокимиятро дар дасти худ доштан; держать власть в своих руках ҳокимиятро дар дасти худ нигоҳ доштан; держать вожжи в руках зимом дар даст доштан; держать себя в руках худдорӣ кардан; забрать в [свой]- руки ба даст гирифтан, мутеъ кардан; запустить руку во что, куда аз они худ кардан, соҳибӣ кардан; играть в четыре рукй дукаса роял навохтан; играть на руку кому-л. ба осиёи касе об рехтан; иметь (держать) в [своих] руках что доштан, соҳиб будан; ломать руки. даст бар сар задан, афсӯс хӯрдан; марать (пачкать) руки 1) об кого-л. бо нокасе сару кор доштан 2) обо что-л.. ба чизе даст олондан, ба кори баде даст задан; махнуть рукой на кого-что-л. даст афшондан, аз баҳри касе, чизе гузаштан; набить руку в чём, на чём моҳир шудан, малака ҳосил кардан, ёд гирифтан; нагреть руки на чем бо фиребу қаллобӣ бой шудан, таматтӯъ бурдан; наложить руку (лапу) на что зердаст (мутеъ! кардан; наложить на себя руки худро куштан; не знать, куда руки деть аз шарм саросема шудан, аз ҳиҷолат худро гум кардан; носить на руках когс 1) болои даст бардошта гаштан 2) эрка кардан, ба ноз парваридан; обагрить руки кровью (в крови) одам куштан, хун рехтан; опустить руки аз сарп худ соқит кардан; отбиться от рук бенӯхта (бесар, вайрон) шудан; отмахиваться руками и ногами, отмахиваться обёими руками қатъиян даст кашидан; плыть в руки осон (муфт) ба даст даромадан; подать (протянуть) руку [помощи] кому дасти ёрӣ дароз кардан; поднять руку на кого-л. 1) бар зидди касе даст бардоштан 2) дасти тааддӣ (таҷовуз) дароз кардан: покупать с рук аз даст харидан; попасть (попасться) в руки кого-л.. чьи-л., кому-л., к кому-л. 1) зердасти касе шуда мондан 2) ба дасти касе афтидан; попасть под горячую руку кому-л. ба ғазаби касе гирифтор шудан; прибрать к рукам 1) кого ба тасарруфи худ даровардан, зердаст кардан 2) что ба дасти худ гирифтан; приложить руку (руки) к кому, к чему даст задан, дар коре иштирок кардан; приложить руку к чему, под чем уст. даст мондан, имзо гузоштан; продать в одни руки ба як кас фурӯхтан: пройти между рук беҳуда сарф шуда мондан, бар бод рафтан (оид ба пул): развязать руки кому-л. ихтиёр ба дастг. касе додан; сбыть (спустить) с рук кого-что 1) фурӯхта халос шула;; 2) халос шудан; связать по рукам и ногам кого-л. дасту пои касеро бастан: связать руки кому-л. ҳуқуқи касеро маҳдуд кардан; сидеть сложа руки бекор нишастан, даст ба киса зада гаштан; сложить руки даст кашидан, дигар ба коре даст назадан; сойти с рук 1) кому бе ҷазо мондан, бе оқибат мондан 2) навъе гузаштан, бе ҷаиҷол гузаштан; стоять (держать) руки по швам хода барин рост истодан; умыть руки аз сари худ соқит кардан; ухватиться обеими руками за что-л. ба чизе дудаста часпида гирифтан; всё валится из рук у кого 1) кор пеш намеравад 2) ҳавсала нест; даю руку на отсечёние ба ҷонам қасам; дело горит в руках I/ кого кор ба дасти кордон аст; дело рук чьйх-л. ин кори вай: и карты (книги) в руки кому-л. панч панҷааш барин медонад; мастер на всё руки ба ҳар кор усто, ҳаркора даҳ ангушташ ҳунар; охулки на руку не положит прост. девона ба кори худ ҳушёр; сон в руку хоб рост баромад; рука руку моет погов. « даст дастро мешӯяд; чужими \рукаами жар загребать погов. бо дасти ғайр оҳаки таста хамир кардан

    Русско-таджикский словарь > рука

  • 3 брать

    несов.
    1. кого-что гирифтан, бардоштан; брать руками бо даст гирифтан; брать в руки (на руки) ба даст гирифтан; брать из рук у кого-л. аз дасти касе гирифтан
    2. что перен. интихоб кардан, баргузидан, хоста гирифтан; брать тему для сочинения барои иншо мавзӯъ интихоб кардан; брать для примера барои мисол гирифтан
    3. (клевать - о рыбе) ба шаст афтидан; здесь рыба хорошо берет дар ин ҷо моҳӣ тез ба шаст меафтад
    4. кого-что гирифта бурдак, бурдан; брать собаку на охоту сагро ба шикор бурдан
    5. кого-что ба ӯҳда (ба зимма) гирифтан; брать ребёнка на воспитание кӯдакро ба тарбия гирифтан; брать поручение супориш (вазифа) гирифтан
    6. кого-что гирифтан; брать в долг қарз гирифтан; брать такси такси киро кардан; брать ванны ванна қабул кардан; брать уроки дарс хондан, омӯхтан; брать уроки английского языка дарси забони англисӣ хондан (аз касе)
    7. харидан, гирифтан; брать билеты в театр ба театр билет гирифтан (харидан); брать обеды из столовой аз ошхона таом гирифтан
    8. что ситондан, рӯёндан, гирифтан; брать пошлину боҷ гирифтан; брать штраф ҷарима гирифтан; брать плату хақ гирифтан
    9. что ҳосил кардан, кандан; брать рудӯ маъдан кандан
    10. что бофта баровардан; откуда он это берёт? вай инро аз куҷо бофта мебарорад?
    11. кого-что гирифтан, ишғол (забт) кардан, ба даст даровардан; брать крепость приступом қалъаро зер карда гирифтан; - в плен асир кардан
    12. кого-что перен. фаро гирифтан; меня берёт дрожь маро ларза гирифта истодааст; его берут сомнения ӯ ба шубҳа меафтад
    13. кого охот. доштан, дунболагирӣ (таъқиб) кардан; собаки брали кабана сагҳо гурозро дунболагирӣ мекарданд
    14. что ҷаҳида гузаштан, гузаштан; брать подъём аз баланди гузаштан; брать барьер аз монеа ҷаҳида гузаштан
    15. чем муваффақ (ноил) шудан, ба мақсад расидан; он берёт смелостью вай ба туфайли ҷасорати худ ноили мақсад мешавад
    16. что гирифтан, хӯрдан; эта работа берёт много времени ин кор вақтро бисьёр мегирад
    17. что чаще с отриц. разг. гирифтан, гузаштан; этот грунт лопата не берёт бел ба ин замин намеғӯтад
    18. бездоп. паррондан, задан; винтовка берёт на триста метров ин милтиқ аз сесад метр мезанад
    19. разг. ба сӯе рафтан, майл кардан; дорога берёт влево роҳ ба тарафи чап меравад <> брать быка за рога якбора ба кори асосӣ шурӯъ кардан; -верх дастболо шудан, ғолиб омадан; брать голыми руками осон ба даст даровардан, бе заҳмат комёб шудан; - грудь синаи модарро макидан, сина гирифтан; брать измором безор карда ба мақсад расидан; брать курс ба сӯе роҳ гирифтан (роҳӣ шудан); брать начало сар шудан, баромадан; брать ноту муз. нота навохтан (хондан); брать обещание ваъда гирифтан; брать пример с кого-л. ибрат гирифтан аз касе; брать свой слова назад аз қавли худ гаштан; брать себя в руки худдорӣ кардан, худро ба даст гирифтан; брать слово иҷозати сухан гирифтан; брать слово с кого-л. аз касе қавл гирифтан; брать чью-л. сторону тарафи касеро гирифтан, касеро тарафгирӣ кардан; брать в клещи ба шиканҷа гирифтан; брать в оборот кого-л. 1) касеро маҷбуран кор фармудан; 2) касеро танбеҳ додан (сарзаниш кардан); брать в расчёт ба ҳисоб гирифтан; брать за бока кого-л. прост. касеро ба коре маҷбур кардан; брать кого-л. за глотку (горло, жабры) прост. аз гулӯи касе гирифтан; брать за сердце (за душу, за живое) кого ба ҳаяҷон овардан, мутаассир кардан; брать на абордаж часпидан, дарафтодан, ҳамла кардан; брать на борт савори киштӣ кардан, ба киштӣ бор кардан; брать на буксир ёри (мадад) расондан; брать грех на душу гуноҳро ба гардан гирифтан; брать назаметкуба назар (қайд) гирифтан; г на замечание ба таҳти назорат гирифтан; брать на испуг кого-л. касеро тарсондан, ба касе дӯғ задан; брать на мушку таъқиб кардан; брать на поруки ба кафолат гирифтан; - на пушку кого прост. фиреб (фанд) додан, фирефтан; брать на себя [смелость] ҷуръат кардан; брать под [свою] защиту кого-что таҳти ҳимояи худ гирифтан; брать под козырёк саломи ҳарбӣ додан; брать под сомнение зери шубҳа гирифтан; \брать с бою бо ҷангу ҷанҷол ба даст даровардан; \брать с потолка аз ҳаво гирифтан, бофта баровардан; наша берёт мо ғалаба мекунем, дасти мо болост; не \брать в рот ба даҳон нагирифтан, нахӯрдан, нанӯшидан; см. тж. взять

    Русско-таджикский словарь > брать

  • 4 попасть

    сов. Л. в кого-что [рафта] расидан, задан, хӯрдан, афтидан, даромадан, ғалтидан; мяч попал в сетку тӯб ба тӯр афтид; камень попал во двор санг ба ҳавлй ғалтид; попасть в цель ба нйшон задан // чем во что расондан, даровардан, гузарондан; попасть крючком в петлю чангакро ба ҳалка даровардан // накого-что (о каплях,брызгах и т. п.) паридан, чакидан, расидан; брызги попали на скатерть чакраҳо ба рӯи дастархон париданд
    2. омадан, даромадан, расидан; афтода (даромада) мондан; я не могу попасть в дом ман ба хона даромада (расида) наметавонам; попасть в чащу леса ба ҷангали анбӯҳ афтода мондан
    3. во что, на что, подо что ба ягон ҳолат афтидан (дучор шудан); гирифтор шудан; попасть в силки ба дом аф-тидан; попасть в плен асир афтидан; в беду гирифторде бало шудан; попасть под дождь таги борон мондан; попасть под суд ба мурофиа афтидан
    4. чем во что ғутидан; попасть ногой в грязь нохост пой ба лой ғӯтидан
    5. во что, на что даромадан, дохил шудан, кабул шудан; попасть во флот ба хизмати флот таъин шудан
    6. шудан; попасть в забияки ҷангара (ҷанҷолчй, шаттоҳ) шудан
    7. прост. дучор шудан, вохӯрдан, ба назар (ба чашм) афтодан
    8. безл. кому-чему разг. (о наказании, взыскании и т. п.) гап шунидан, гап расидан, таҳи гап мондан, сарзаниш (ҷазо) дидан; попадёт тебёза это ту барои ин корат ҷазо мебинй <> где попало ҳар куҷо, ки рост ояд; как попало чи тавре ки рост ояд; бетартибона, ғайри муназзам; какой попало кадомаш ки рост ояд; кадомаш ки бошад; кто попало касе ки рост ояд; касе ки бошад; куда попало куҷое ки рост ояд; что попало чизе ки бошад; попасть впросак ба ҳолати ногувор афтодан; попасть в историю ба гирдоби бало афтодан; попасть в лапы кому-л. ба чанголи касе афтодан; попасть в переделку (в переплёт) дучори мушкилй шудан, ба ҳолати ногувор афтодан; попасть в руки кого, чъи, ко-му, к кому ба даст афтидан; попасть в тон кому табъи сомеъ сухан гуфтан; попасть в [самую] точку айни муддаоро гуфтан (кардан); на глаза кому ба чашм афтидан; попасть на зубок кому-л. хандахариши касе шудан; попасть на язык (язычок) кому-л., к кому-л. вирди забони касе шудан; попасть под руку кому нохост ба даст афтодан; попасть под горячую руку кому-либо ба ғазаби касе гирифтор шудан; попасть пальцем в небо гапи беҷо задан; ҷавоби бемавқеъ додан; вожжа под хвост попала кому прост. кадом ҷин зад; не в то горло попало прост. ба гулӯ парид; чем [ни] попадя прост. бо ҳар чизе, ки ба даст омад (афтид)

    Русско-таджикский словарь > попасть

  • 5 за

    приставкаи префиксе, ки маънохои зеринро ифода мекунад:
    1. I) ибтидои амал: зааплодйровать ба чапакзанн сар кардан; заплакать ба гирья даромадан; забегать ба давутоз даромадан 2) итмоми амал: заасфальтировать асфальтфарш карда шудан 3) бо ҳиссачаи «ся» ё бе он - ба ҳадди охир расондани амал; аз ҳад зиёд кардани коре: заглядеться чашм дӯхта мондан, чашм канда натавонистан; заработаться бисьёр кор карда монда шудан; задарить тӯҳфаборон кардан; закормить хуб сер кардан 4) равона шудани амал ба он тарафи предмет ва ё берун аз ҳудуди чизе: зайтй за дерево ба паси дарахт гузаштан; завернуть за угол ба хамгашти кӯча тоб хӯрдан 5) зимнан иҷрошаванда будани амал: забежать сари роҳ даромадан; занести дароварда додан
    2. дар сифатсозӣ ва исмсозӣ маънои дар беруни чизе буданро ифода мекунад: загородный беруни шаҳр, берунишаҳрӣ; зарубежный хориҷӣ; заречье он тарафи дарё предлог
    1. с вин. (указывает направление движения за пределы чего-л.) аз, ба; уехать за город аз шаҳр берун рафтан; выбросить за окно аз тиреза берун партофтан; уйти за реку ба он тарафи дарё рафтан; выйти за дверь аз дар берун баромадан; вынести за скобки аз қавс баровардан // (под, внутрь, за) ба паси…, ба даруни…, ба; заткнуть рукавицы за пояс дастпӯшакро ба миёнбанд андармон кардан; положить за пазуху ба бағал андохган; поставить за шкаф ба паси ҷевон мондан; заложить руки за спину дастро ба пушт кардан
    2. с вин. (указывает на предмет, орудие, средство дейстдия чаще с гл. «сесть», «стоять» и т.п.)ба сари…; сесть за стол ба сари миз нишастан; сесть за руль ба сари руль нишастан; // (указывает на иачало действия, занятия) ба; взяться за работу ба кор сар кардан; приняться за учение ба таҳсил шурӯъ кардан,'). с вин. (указывает на промежуток времени в течение которого что-л. совершается) дар, дар зарфи…, дар бадали…, дар муддати…; за ночь выпало много снегу дар якшаб барфи зиёде боридааст; мальчик подрос за лето дар муддати тобистон бача калон шудааст; за последние три года дар се соли охир; эту работу можно сделать за два часа ин корро дар ду соат кардан мумкин аст; за один раз да як бор, якбора
    4. с вин. (указывает на время, отделяющее одно событые от другого) пеш, пеш аз; за час до отхода поезда як соат пеш аз рафтани поезд; за несколько дней до поездки якчанд рӯз пеш аз сафар
    5. с вии.(указывает на превышение предела, меры) аз; уже за полночь шаб аз нисф гузаштааст; ей далеко за сорок синнаш аз чил кайҳо гузаштааст
    6. с вин. (по причине, вследствие чего-л.) бинобар, ба сабаби…, барои…, ба хотири…; благодарить за услугу барои хизмат миннатдорӣ кардан; наказать за шалость барои шухӣ ҷазо додан; за что? барои чӣ?, ба чй сабаб?; за что его не любят? барои чӣ вайро нағз намебйнанд?; за что-то ба сабабе, бинобар
    1. (во имя, ради, в пользу чего-л.) ба, барои…, аз барои…, дар роҳи…, ба хотири; отдать жизнь за Родину барои Ватан ҷон супурдан; бороться за мир дар роҳи сулҳ мубориза бурдан; голосовать за предложение барои таклифе овоз додан; поднять тост за чьё-л. здоровье ба саломатии касе қадаҳ бардоштан // в знач. нареч. барои…, ба тарафдории…; он голосовал за вай ҳамчун тарафдор овоз додааст // в знач. сказ. разг. тарафдор; все за, один ты против ҳама тарафдору як худи ту зид // в знач. сущ. за разг. «тарафдор»; подсчитать все «за» ҳама «тарафдорҳо»-ро шумурдан
    8. с вин. (указывает на расстояние) дар, то, дар масофаи…; за десять километров от города дар масофаи даҳ километр аз шаҳр; за два шага от обрыва ду қадам дуртар аз ҷарӣ
    9. с вин. (в оомен на что-л.) ба бадали…, ба ивазӣ…; ба, бе; внести деньги за утерянную книгу пули китоби гумшударо нардохтан; уплатить за квартиру пули квартираро додан // (при обозначении цены) ба, ба нархи…; купить книгу за пять рублей китобро ба нархи панч сӯм харидан; за плату ба (бо) музд, пулакӣ
    10. с вин. (вместо кого-л.) ба ҷоп…, ба ивази…; он работает за мастера вай ба ҷои усто кор мекунад; расписаться за кого-л. ба ҷои касе имзо кардан; работать за двоих кори ду касро кардан
    11. с вин. (указывает на то,что предмет, на который направляется действие) аз; взять за руку аз даст доштан; держаться друг за друга дасти якдигарро гирифтан; ба якдигар такя кардан; дернуть за ручку двери дастаки дарро якбора кашидан; трава цепляется за платье алаф ба курта мечаспад
    12. с вин. (с глаголами «отвечать», «ручаться» и т. п.) барои…, ба; отвечать за порядок барои тартиб ҷавобгар будан; ручаться за точность рассказа ба дӯрустии ҳикоя зомин будан; заступаться за кого-л. тарафи касеро гирифтан 1
    3. с вин. (при обозначении лица, предмета, которые вызывают какое-л. чувство) аз, аз барои…, аз ваҷҳи…, барои…, ба ҷои…; мне стыдно за него аз барои вай хиҷолат мекашам; краснеть за кого-л. ба ҷои касе сурх шудан 1
    4. с вин. (с глаголами «выйти», «выдать», «сватать») ба; выйти замуж за кого-л. ба касе ба шавҳар баромадан 1
    5. с вин. разг. (в качестве кого-чего-л.) ҳамчун; признать за правило ҳамчун қоида қабул кардан; считать за честь шарафманд будан; он слышен за остряка ӯ ба теззабонӣ ном баровардааст 1
    6. с тв. (указывает на предмет, место, позади которого происходит действие) дар он тарафи…; дар пушти…, берун аз, дар паси…; жить за городом берун аз шаҳр зистан; стоять за дверью дар пушти дар истодан; за окном дар паси тиреза; за горами дар паси кӯҳҳо; за рекой дар он тарафи дарё;(внут-ри чего-л., за чем-л.) аз таги…, аз зери…, ба даруни…, ба паси…; держать за пазухой дар зери бағал доштан; солнце скрылось за тучами офтоб дар паси абрқо пинҳон шуд 1
    7. с тв. (указывает иа предмет, орудие, средство действия, чаще с гл. «сидеть», «стоять» и т. п.) ба назди…, ба сари…, дар сари…, дар паҳлӯи…, дар пеши…; сидеть за столом ба сари миз нишастан; сидеть за рулём дар сари руль нишастан; сидеть за книгой китоб хондан; за работой время прошло незаметно дар сари кор вақт номаълум гузашт 1
    8. с тв. (при обозначении движения, следования за кем-чем-л.) аз паси…, аз паи…, аз кафои…, аз ақиби…, аз дунболи…; идти [вслед] за кемзал. аз дунболи касе рафтан; следуйте за мной! аз пасм ман биёед!; гнаться за зайцем харгӯшро дунболагирӣ кардан 1
    9. ств. (во время какого-л. занятия) дар аснои…, дар вакти…, ҳангоми…; читать за обедом дар аснои хӯрок китоб хондан
    20. с тв. (после, вслед за кем-чем-л.) баъди…, пас аз; за дождливой весной наступило жаркое лето баъди баҳори сербориш тобистони гарм омад // (вслед, чередуясь) аз паси…, паи ҳам; читать книгу за книгой паи ҳам китоб хондан; шаг за шагом қадам ба қадам; один за другим яке аз паси дигаре; день за днём рӯз ба рӯз
    21. с тв. (по причине, из-за) аз сабаби…, бинобар; за шумом никто её не расслышал аз сабаби ғало-ғула гапашро ҳеҷ кас нашунид; за истечением срока бинобар тамом шудани мӯҳлат; за неимением свободного времени бинобар набудани вақти холй; за ненадобностью бинобар даркор набудан; за отсутствием улик аз сабаби набудани далел
    22. с тв. (с какой-л. целью) барои…, ба мақсади…, ба; пойти за водой барои об рафтан; послать за врачом ба духтур кас фиристодан; занимать очередь за билетами барои билет навбат гирифтан
    23. с тв. (указывает на лицо, предмет, который является объектом ухода, надзора, наблюдения) ба; смотреть за детьми ба бачаҳо нигоҳубин кардан; ухаживать за больными ба беморон нигоҳубии кардан; следить за чистотой ба гозагӣ назорат кардан
    24. с тв. (указывает на лицо, предмет, от которого зависит наступление какого-л. действия) ба сабаби…, сабаби…; задержка за утверждением проекта сабаб ин аст, ки лоиҳа ҳанӯз тасдиқ нашудааст; очередь за мной навбати ман; за вами долг ба гардани шумо қарз ҳаст
    25. с тв. (указывает на лицо, иредмет, которому присущи те или иные свой-ства): замечать за кем-л. недостатки камбудиҳои касеро пай бурдан
    26. с тв. (в значении предлога «с») бо; приказ за подписью директора фармон бо имзои директор; дело за номером два делаи (кори) рақами ду
    27. с тв. (с гл. «свататься») ба; свататься за дочь соседа ба духтари ҳамсоя хостгор шудан // (чаще со сл. «замужем»): быть замужем за кем-л. зани касе будан

    Русско-таджикский словарь > за

  • 6 выпростать

    сов. что прост.
    1. холӣ (тиҳӣ) кардан
    2. баровардан, берун баровардан; выпростать руки из-под одеяла дастҳоро аз зери кӯрпа баровардан

    Русско-таджикский словарь > выпростать

  • 7 горячий

    (горяч, -а, -е)
    1. гарм, ҷӯшон, тафсон, сӯзон; горячие руки дастони гарм; горячая печь печкаи тафсон; горячее сонце офтоби сӯзон
    2. перен. пурҷӯшу хурӯш, гарму ҷӯшон, оташин, пурҳарорат; - ий привет саломи гарму ҷӯшон; горячая работа кори пурҷӯшу хурӯш; горячие сноры баҳсу мунозираи пурҳарорат
    3. перен. тундмизоҷ, оташинмизоҷ; горячий темперамент мизоҷи гарм; горячий конь аспи шӯх
    4. (о времени) авҷи…, долу зарб; горячая пора, горячее время авҷи кор, долу зарби кор; горячие дни экзаменов рӯзҳои авҷи имтиҳонсупорӣ
    5. тк. полн. ф. тех. гармогарм, хунук нашуда; горячая обработка металлов коркарди гармо-гарми металлҳо
    6. в знач. сущ. горячее с ризг. дами гарм <> горячая голова одами саргарм; по горячим следам, по горячему следу дар гармогармӣ, фавран, дарҳол; попасть под \горячийую руку кому-л. ба ғазаби касе гирифтор шудан

    Русско-таджикский словарь > горячий

  • 8 забрать

    сов.
    1. что гирифтан; - в горсть орехи як каф чормағз гирифтан // уст. (взять взаймы) қарз гирифтан
    2. кого-что бо худ гирифтан, гирифта бурдан; забрать свой вещи чизҳои худро гирифта бурдан; забрать детей в деревню бачаҳоро ба деҳа гирифта бурдан
    3. кого-что разг. соҳибӣ кардан, ба даст даровардан, кашида гирифтан; зер карда гирифтан, фатҳ кардан; - крепость қалъаро фатҳ кардан; // забрать в плен асир гирифтан; забрать в солдаты ба аскарӣ гирифтан
    4. (арестовать) ҳабс кардан, ба ҳабс гирифтан, банди кардан
    5. кого-что перен. разг. фаро гирифтан, зер кардаи, моидаи; страх забрал ваҳм зер кард; жалость забрала раҳмам омад; тоска забрала ғаму ғӯсса зер кард
    6. что гйрифтан, гузарондан, раво дидан; - власть над кем-л. ҳукми худро ба касе ғузарондаи
    7. что гирифтан, ба дарун андохтан; забрать волосы под платок мӯйро ба зери рӯймол гириф-тан
    8. что тангтар дастболо шудан; ғолиб омадан; забрать голыми руками кого-что осон комёб шудан; забрать себе в голову санги ман сад ман гуфтаи, гап гапи ман ғуфтан; забрать силу нуфуз ёфтаи; - в (свой| руки ба даст гирифтан, мутеъ кардан; - за живое ба ҳаяҷон овардан

    Русско-таджикский словарь > забрать

  • 9 запрятать

    сов. что разг. пинҳон (руст) кардан, ҷо кардан; андохтан; запрятать туфли под кровать туфлиро ба таги кат ҷо кардан; запрятать руки в карманы дастро ба киса андохтан

    Русско-таджикский словарь > запрятать

  • 10 изъесть

    сов.
    1. что хӯрдан, хоидан, хӯрда нобуд кардан; задан; мыши изъели мешок из-под муки мушҳо халтаи ордро хоидаанд; пальто изъела моль пальторо куя задааст
    2. кого-что разг. газидан, хӯрдан, тала кардан; у рекй нас изъели комары дар лаби дарьё моро хомӯшак тала кард
    3. что сӯзондан, хароб кардан, аз кор баровардан; кислота изъела ему руки кислота дастҳои ӯро сӯзони-дааст; ржавчина изъела крышу тунукаи бом занг задааст

    Русско-таджикский словарь > изъесть

  • 11 отдариться

    сов. см. отдарить отдать сов.
    1. кого-что гардонда (гашта, пас) додан; отдариться долг қарзи худро адо кардан
    2. кого-что супурдан, додан; отдариться в собственные руки ба дасти худаш супурдан; отдариться дом в аренду ҳавлиро ба иҷора мондан; отдариться в чё-л. распоряжение ба ихтиёри касе додан
    3. что додан, таслим кардан; отдариться город неприятелю шаҳрро ба душман додан
    4. кого-что перен. бахшидан, фидо кардан, нисор кар-дан, дареғ надоштан; отдариться себя искусству умри худро ба санъат бахшидан; отдариться жизнь за кого-что-л. барои касе, чизе ҷон фидо кардан
    5. кого-что и с неопр. додан, мондан; отдариться ребёнка в школу бачаро ба мактаб мондан; отдариться кого-л. в люди уст. касеро ба хизматгорӣ (ба шогирдӣ) додан; отдариться туфли в ремонт пойафзолро ба устохона додан
    II
    кого (выдать замуж) додан; отдариться замуж ба шавҳар додан
    6. кого-что разг. (продать) фурӯхтан, додан; отдариться за бесценок хеле арзон фурӯхтан; даром отдариться муфтдодан // что (заплатить) пул додан; отдариться за подписку сорок рублей барои обуна чил сӯм додан
    7. (об оружии) такон (лат) додан; ружё отдало в плечо милтик кифтро такон дод безл. (об ощущении боли) хала задан; у меня отдаёт в спину миёнам хала мезанад
    8. что мор. кушодан, яла (ҷудо) кардан; суст кардан; андохтан, партофтан; отдариться якорь лангар андохтан
    9. прост. (отойти назад) ақиб гаштан <> отдариться богу душу мурдан, ҷон супурдан; отдариться визит ҷавобан ташриф овардан; отдариться дань 1) кому-чему ҳақ шумурдан, лоик донистан, ба қадри касе, чизе расидан 2) чему гузашт (рӯйхотир) кардан; отдариться дань уважения кому-л. эҳтироми касеро ба ҷо овардан; отдариться должное, отдариться справедливость кому ба қадри кори (хизмати) касе расидан; отдариться кому-л. руку [и сердце] уст. касеро шавҳар ихтиёр кардан; отдариться кому-л. сердце ба касе дил додан; отдариться поклон салом додан; отдариться последний долг кому-л. ба ҷанозаи касе рафтан; отдариться предпочтение кому--чему-л. ба касе, чизе тарҷех додан; отдариться распоряжение амр кардан; отдариться себе отчёт в чем-л. чизеро фаҳмидан (дарк кардан); \отдариться честь 1) кому воен. саломи низомй додан 2) кому-чему арзи эҳтиром кардан; \отдариться на поруки ба кафолат додан, кафил шуда аз ҳабс озод ку-нондан; \отдариться под чей-л. надзор ба зери назорати касе додан (супурдан)

    Русско-таджикский словарь > отдариться

  • 12 плыть

    несов.
    1. шино кардан, шинокунон рафтан, шиновар будан; плыть на спине бо пушт хобида (пуштнокӣ) шино кардан; плыть брассом бо услуби брасс шино кардан
    2. шино кардан, бо киштӣ сафар кардан; плыть на плоту бо амад шино кардан; плыть на веслах бел зада шино кардан; плыть под парусами бодбонсавор шино кардан
    3. перен. оҳиста ҳаракат кардан; луна плывет по небу моҳ дар баҳри осмон шино мекунад; орёл плы-вёт в вышинё уқоб дар баландӣ бол назада парвоз мекунад
    4. перен. оҳиста (хиромон) рафтан
    5. перен. чарх задан; всё плыло у него перед глазами атроф дар назараш чарх мезад
    6. разг. паҳн шудан, мулоим (шуррут) шуда паҳн шудан; сургуч плывет сурғуч об шудаает <> плыть в руки осон (муфт) ба даст даромадан; плыть по течению замонасозӣ кардан; плыть против течения замонасозӣ накардан; плыть сквозь пальцы, между (меж) пальцами (пальцев) бисёр ва зуд сарф шудан

    Русско-таджикский словарь > плыть

  • 13 попасться

    сов.
    1. афтидан, бархӯрдан, вохӯрдан; гирифтор шудан;попасться в плен асир афтидан; попасться в капкан ба дом афтидан
    2. разг. дучор шудан, вохӯрдан, рост омадан; мне попались приятные попутчики хамсафарони ман одамони днлкаш буданд
    3. ба даст афтодан (ёфт шудан), вохӯрдан; мне попалась хорошая книга ба дастам китоби нағз афтод О попасться впросак ба ҳолати ногувор афтодан; попасться в руки кого, чи, кому, к кому ба даст афтидан; попасться на глаза кому ногох ба чашм афтидан, банохост вохӯрдан, ногоҳ ба назар намудан; попасться под руку кому нохост ба даст афтодан

    Русско-таджикский словарь > попасться

  • 14 приложить

    сое. что
    1. ниҳодан, мондан, гузоштан, зер (пахш) кардан; приложить руку к сердцу даст ба дил гузоштан; печать мӯҳр мондан (задан)
    2. илова (изофа, зам, хамроҳ) кардан, мулҳақ кардан; приложить к письму фотогра­фию ба хат сурат ҳамроҳ кардан; к заявлению документы ба ариза ҳуҷҷатҳоро илова кардан
    3. ба кор буррдан (андохтан), истифода кардан (бурдан), кор фармудан, татбиқ кардан; приложить все силы тамоми қувватро ба кор андохтан; приложить энергию саъй ба кор бурдан, ғайрат кардан О приложить руку (руки) к кому-чему даст задан, дар коре иштирок кардан, шарик будан; приложить руку к чему, под чем уст. даст мондан, имзо кардан, имзо гузоштан; ума не приложу ақлам (фаҳмам) намерасад

    Русско-таджикский словарь > приложить

  • 15 себя

    мест. возвр. (себе, собою и собой, о себе) худро, худ; он сам себя знает вай худро медонад; он поставил себе целью ӯ ба худ мақсад гузошт; представь себе худат тасаввур кун; вы за себя отвечаете шумо барои рафтори худатон ҷавобгар; он собой недоволен вай аз худ розӣ нест <> собою, собой қиёфааш, намудаш; она хороша собою қиёфааш хуб аст; себе на уме ба кори худ ҳушьёр; вне себя хашмгин; за собой аз қафои худ, аз ақиби худ; из себя прост. сураташ, намудаш; к себё 1) ба тарафи худ 2) ба хона, ба сӯи хона; не в себе прост. димоғаш сӯхта; не по себ е кому 1) (нездоровится) тобаш не 2) (неприятно) маъқул не; от себя 1) аз тарафи худ, аз ҷониби худ 2) аз номи худ; по себе мувофиқи табъи (завки) худ, аз рӯи қувваи худ; про себя 1) (тихо, не вслух) бо овози паст, дар дил 2) (в душе, в уме) дар дил, дар майна; сам по себе 1) (самостоятельно) мустақилона 2) (по собственной инициативе) бо майли худ, бо рағбати худ 3) (раздельно) ҳар кадом ба сари (ба роҳи) худ 4) (как таковой) худаш; сам собой (сама собой, само собой) худ ба худ, худ аз худ; само собой [разумеется] вводн. сл. албатта, бечуну чаро, бешакку шубҳа; у себя дар хонаи худ; себё дороже станет (стоит) мурда ба гиря намеарзад, мурда кирои гиристан намекунад; блюсти себя уст. худро пок нигоҳ доштан; бороться с [самим] собой худро даст гирифтан; брать на себя смелость ҷуръат кардан; брать себяв руки худдорӣ кардан, худро ба даст гирифтан; вести себя рафтор кардан, муомила кардан; владеть собой худдорӣ кардан; влечь за собой овардан, ба натиҷае овардан; возвысить до себя ба худ монанд (баробар) кардан, монанди худ кардан; возмечтать о себё уст. худро калон (баланд) пиндоштан, калонгирӣ кардан; вывести из себя кого ба хашм овардан, асабонӣ кардан; выдать себя 1) худро ошкор кардан 2) ҳоли (ҳиссиёти) худро зоҳир кардан 3) ба коре дахл доштани худро маълум кардан; выдать себя с головой сирри худро фош (ошкор) кардан; выйти из себя худро гум кар-дан, инони ихтиёр аз даст додан; дё-лать под себя прост. бистар олуда кардан; держать при себё (взгляды, мне-ние и т. п.) изҳор (баён) накардан; держать себя рафтор (муомила) кардан; забыть себя манфиати худро фаромӯш кардан (риоя накардан); заживо по-хоронйть себя уст. гӯшанишин шудан; знать за собой что камбудии худро донистан; знать про себя прост. нагуф-тан, пинҳон доштан; не помнить себя от чего саргаранг шудан, худро гум кардан; оставлять за собой ҳак доштан; оторвать от себя прост. аз насибаи худ ба дигар кас додан, аз ризқи худ задан; переломить себя 1) феъли (атвори) худро дигаргун кардан (тағьир додан); 2) худро ба зӯр нигоҳ доштан; ҳиссеро хомӯш кардан; покончить с собой худкушӣ кардан; прийти в себя ба худ омадан, ба ҳуш омадан; сдержать себя худдорӣ кардан; терять власть над собой худдорй карда натавонистан, инони ихтиёр аз даст додан

    Русско-таджикский словарь > себя

  • 16 сидеть

    несов.
    1. нишастан, шиштан; сидеть на скамье дар харак нишастан; сидеть в седле болои зин нишастан
    2. будан, истодан, нишастан; сидеть дома дар хона будан (нишастан); сидеть в гостях дар меҳмонӣ будан; сидеть без дела бекор нишастан; лодка сидит на мели заврақ дар ҷои пасти об дармондааст; сидеть под арестом маҳбус будан
    3. будан, мондан; сидеть без хлеба бе нон мондан; сидеть без денег (без гроша) бе пул мондан; сидеть без помощи мӯҳтоҷи ёрӣ будан; сидеть на диете парҳез доштан; сидеть над уроками машғули дарстайёркунӣ будан
    4. (об одежде) шинам будан; пальто на нем сидит хорошо пальтоаш шинам аст сидеть как на иголках орому қарор надоштан; сидеть на бобах прост. ду даст дар бинӣ мондан; сидеть на мели зору нотавон мондан; сидеть на хлебе и воде нимсеру нимгурусна зиндагӣ кардан; санги қаноат ба шикам бастан; сидеть на чемоданах рахти сафар бастан; сидеть на шее (на горбу) у кого-л. ба гардани касе савор шудан; сидеть на яйцах тухм зер кардан; сидеть над душой чьей, у кого ба ҷон расондан, безор кардан; сидеть сложа руки бекор нишастан, даст ба киса зада гаштан; \сидеть у моря, ждать погоды ирон. погов. \сидеть ба умеди фардо будан

    Русско-таджикский словарь > сидеть

См. также в других словарях:

  • под руки — (ведут) …   Орфографический словарь-справочник

  • под руки — попасть(ся), подвернуться; положить Имеется в виду, что предмет (Z) или лицо, группа лиц (Y) оказались в пределах досягаемости другого лица (X) или в непосредственной от него близости. ✦ Z <Y> попал под руку X у. Обычно в роли именной части …   Фразеологический словарь русского языка

  • под руки — по/д руки, нареч. Вести под руки …   Слитно. Раздельно. Через дефис.

  • под руки — Его вели под руки …   Орфографический словарь русского языка

  • Под Руки — нареч. качеств. обстоят. Взяв кого либо под руку с обеих сторон. Толковый словарь Ефремовой. Т. Ф. Ефремова. 2000 …   Современный толковый словарь русского языка Ефремовой

  • под руки — п од руки (вз ять, вест и) …   Русский орфографический словарь

  • под руки —   по/д руки …   Правописание трудных наречий

  • из-под руки — тишком, шито крыто, втихую, по тихому, шито и крыто, тишком ладком, тихой сапой, втихаря, тайно Словарь русских синонимов. из под руки нареч, кол во синонимов: 9 • втихаря (23) • …   Словарь синонимов

  • ведший под руки — прил., кол во синонимов: 1 • ведший вдвоем, придерживая с обеих сторон (1) Словарь синонимов ASIS. В.Н. Тришин. 2013 …   Словарь синонимов

  • под руку — попасть(ся), подвернуться; положить Имеется в виду, что предмет (Z) или лицо, группа лиц (Y) оказались в пределах досягаемости другого лица (X) или в непосредственной от него близости. ✦ Z <Y> попал под руку X у. Обычно в роли именной части …   Фразеологический словарь русского языка

  • под — 1) а, предл. о поде, на поду, м. Нижняя горизонтальная поверхность в печи, в печной топке. Лопата пекаря зло и быстро шаркала о под печи, сбрасывая скользкие вареные куски теста на горячий кирпич. М. Горький, Двадцать шесть и одна. Женщины… …   Малый академический словарь

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»