-
1 подо
предлог ба чои «под» кор фармуда мешавад: 1) дар таркибхои подо мной», «подо что»; инчунин (дар баробари «под») дар таркибҳои «подо всем», «подо всей», «подо всеми» 2) пеш аз калимаҳои бо ду ё зиёда ҳамсадо саршаванда, ки якуми онҳо «р» ё «л» мебошад приставка префиксест, ки ба чои «под» дар мавридҳои зерин кор фармуда мешавад: 1) пеш аз «й» - подойти наздик омадан 2) пеш аз ду ё зиёда ҳамсадо - подобрать чида гирифтан; подоткнуть қат кардан 3) пеш аз ҳамсадое, ки баъд аз он «ь» меояд подобю, подолю; см. под -
2 из-подо
аз таги\из-подо, аз, аз зери\из-подо, аз таҳти\из-подо -
3 под=
(подо=, подъ=) приставка1. префикси феълсозе, ки маънохои зеринро ифода мекунад: 1) ҷорӣ шудани амал аз поён ба боло - подбросить ба боло ҳаво додан; подпрыгнуть ҷаҳидан, ҷастан 2) ичро шудани амал аз таг, дар таг, дар поин - подложить ба таги чизе гузоштан; подгореть аз таг сӯхтан 3) пахн шудани амал ба таг, поён, ба қисми поёнии чизе-подкопать аз зер кофтан; подшить аз таг дӯхтан 4) наздикшавӣ ба касе, чизе - подбежать тохта наздик шудан, давида омадан; подъехать савора наздик шудан 5) илова, изофашавӣ - подлить барилова рехтан, боз рехтан; подсыпать барилова рехтан, андохтан, пошидан о) иҷро шудани амал дар дарацаи сусттаре - подлечиться худро каму беш муолиҷа кунондан, худро каме табобат кунондан; подсохнуть андак хушк шудан, нимхушк шудан 7) ба таври махфӣ, пинхонӣ анҷом дода шудани амал - подглядеть пинҳонӣ нигоҳ кардан; подкрасться ноаён (махфӣ) наздик шудан 8) аз, паи, ақиби чизе анчом дода шудаии амал хамчун такрор ё хамрохшавй ба амали каси дигар - подвывать ҳамроҳ шуда уллос кашидан; подпевать ҷӯр шудан, ҳамовоз шудан2. префикси исмсозе, ки маънохои зеринро ифода мекунад: 1) дар зери чизе воқеъшуда - подземелье хонаи зеризаминӣ; подкожный зерипӯстӣ 2) дар наздикии зич ба чизе воқеъшуда - подтропики минтақаи назди тропик 3) қисм, шӯъба ё хиссаи чизеро ташкилдиханда - подкласс гурӯҳча, қисмча; як қисми гурӯҳ; подразделение қисм, қисмат, ҷузъ, узв 4) дар тахти идораи касе буда, ба соҳа ва доираи чизе мансуб буда - подопытный таҷрибавӣ; поднадзорный таҳтиназоратӣ 5) унвон ва рутбаи поёнтар нисбат ба каси дигар дошта, муовини касе дар ягон кор ва вазифа буда - подмастерье халифа; шогирди усто о) аз рӯи сифат ва хусусияти худ ба касе ё чизе наздик ва монанд буда - подгруздь подгруздь, занбӯруғи груздьмонанд -
4 из-под
из-подо прсдлог с род.1. (указывает на предмет, место, откуда направлено действие) аз, аз таги…, аз зери…, аз таҳти…; кошка вылезла из-под стола гурба аз таги миз баромад; из-подо льда аз таги (аз зери) ях; из-под лохматых бровёй глядёли живые глаза аз зери абрӯвони ғулй чашмони шӯх менигаристанд2. (указывает место, из которого кто-то происходит, появляется и т. п.) аз назди…, аз наздикии…, аз атрофи…; он родом из-под Ташкента ӯ аслан аз атрофи Тошкент аст; я приехал из-под Ленинграда ман аз наздикии Ленинград омадаам3. (указывает на изменение положения, состояния) аз, аз таҳти, аз зери; выйти из-под опеки аз қайюмият баромадан; уйти из-под стражи аз ҳабс халос шудан4. (указывает на прежнее назначение предмета): банка из-под варёнья банкаи холии мураббо; коробка из-под папирос қуттии холии папирос из-под палки бо зарби чӯб, зӯран; из-под полы ба таври пинҳонӣ, ниҳонй; \из-под земли достать аз таги замин пайдо кардан -
5 подвести
сов.1. кого-что наздик овардан (бурдан), наздик кардан; подвести ребёнка к окну кӯдакро ба тиреза наздик овардан, кӯдакро пеши тиреза овардан; ему подвели коня аспро наздики ӯ оварданд2. что сохта то ҷое расондан, сохтан; кашидан; подвести дорогу к заводу роҳро то ба завод сохта расондан3. что подо что ниҳодан, сохтан, гузоштан; подвести фундамент под здание таҳкурсии иморатро ниҳодан (гузоштан)4. что перен. асоснок (собит) кардан, исбот кардан; далел овардан; подвести теоретческую базу аз ҷиҳати назария пухта (асоснок) кардан5. кого-что разг. фиреб додан; хиҷолатманд кардан; дучори вазъи ногувор кардан; он меня едва не подвёл ӯ қариб маро фирефта буд // подо что расондан, овардан; подвести под суд ба суд овардан, ба маҳкама бурдан, ба ҳукм оид кардан что ҷамъбаст (ҷамъ) кардан, натиҷа (хулоса) баровардан; подвести итоги натиҷа баровардан, ҷамъбаст кардан7. что разг. ранг кардан (молидан), сурма (усма) кашидан, сурма (усма) мондан; подвести глаза ба чашм сурма мондан; подвести брови ба абрӯ сурма кащидан, абрӯ сиёҳ кардан8. безл. разг. фурӯ рафтан, коҳидан, чуқур шудан; пуч шудан; от голода живот подвело аз гуруснагӣ шикамаш ба пушташ часпидааст <> подвести мину под кого-л. ба касе чоҳ кандан; подвести часы акрабакҳои соатро гардондан; подвести черту под чем бас (тамом) кардан; \подвести под монастырь кого-л. прост. касеро ба ҳолате ногуворе андохтан -
6 влезть
сов.1. на что часпида баромадан; влезть на дерево ба дарахт часпида баромадан// во что, подо что даромадан; влезть в воду ба об даромадан2. (забраться тайком) пинҳонӣ гузаштан (даромадан)3. прост. (войти непрошенно) бе рухсат даромадан4. разг. гунчидан; книги влезлив чемодан китобҳо дар ҷомадон гунҷиданд5. прост. боб (мувофиқ) будан, мос (соз) омадан; сапоги не влезли мӯза соз наомад <> влезть в доверие к кому-л. ба мағзи пӯсти касе даромадан (ҷо шудан); влезть в долги (в долг) ба қарз ғӯтидан; влезть в душу к кому-л. 1) рози дили касеро фаҳмидан, роздони касе шудан 2) ақли касеро рабудан 3) бо ҳар роҳ ба мағзи пӯсти касе даромадан; влезть в чужую жизнь ба зиндагии каси дигар мудохила кардан; влезть в шкуру (в кожу) кого-л., в чью-л. худро ба ҷои касе ангоштан, вазъияти дигаронро ба худ тасаввур кардан; сколько влезет ба қадри хоҳиш, чӣ қадаре, ки тавонам (тавонӣ ва ғ.) -
7 забраться
сов.1. на что баромадан, боло баромадан, хазида баромадан; забраться на дерево ба дарахт хазида баромадан; забраться на крышу болои бом баромадан // во что даромадан, фуромадан // подо что даромадан; забраться под одемло [ба] таги кӯрпа даромадан2. (о холоде, ветре и т. п.) гузаштан, даромадан3. |пинҳони| даромадан; воры забралйсь в комнату через окно дуздон аз тиреза ба хона даромаданд4. ба ҷои дур рафта мондан, даромада рафтан; забраться в самую глушь леса ба даруни бешазор даромада рафтан5. гайб задан, пинҳон шудаи; куда бьг она могла - ? вай ба куҷо ғайб зада бошад? -
8 залезть
сов.1. на что баромадан, часпида баромадан; залезть на дерево ба дарахт часпида баромадан; залезть на крышу ба болои бом баромадан2. во что, подо что даромадан, фуромадан; в дом залез вор ба хона дузд даромад; - под стол ба таги миз даромадан3. 90 что прост.. (надеть на себя) пӯшидан; залезть в сапоги мӯза пӯшидан; залезть в рубаху курта пӯшидан <> залезть в долги ба қарз ғутидан; залезть в душу чью-л., к кому-л. I) рози дили касеро фаҳмидан, роздони касе шудан 2) ақли касеро рабудан 3) бо ҳар роҳе ба мағзи пӯсти касе даромадан; залезть в чей-л. карман прост.. моли мардум хӯрдан, ба кисаи касе даст андохтан -
9 лезть
несов.1. на что [часпида] баромадан; лез-ть на гору ба кӯҳ баромадан // во что даромадан, фуромадан; лезть в яму ба чуқурӣ фуромадан // подо что даромадан; лезть под стол ба таги стол даромадан2. разг. даст андохтан, даст задан; лезть в карман за папиросами барои папирос ба киса даст андохтан3. пинҳонӣ даромадан; воры лезут в дом дуздон пинҳонӣ ба хона медароянд4. разг. ҳамроҳ шудан, мудохила кардан; лезть не в своё дело ба кори дигарон мудохила кардан5. разг. часпидан, ба дил задан; не лезь ко мне ба ман начасп6. разг. зада даромадан; ты по-чему лезешь сюда? чаро ба ин ҷо зада медароӣ?7. разг. неш зада баромадан, дамидан, рӯидан; из земли - лезла весенняя травка аз замин сабзаи баҳорӣ неш зада мебаромад8. разг. рехтан, афтодан; у меня лезут волосы мӯям мерезад9. (о ткани, коже) ҷиғда-ҷиғда шудан, титупитшудан10. разг. ғунҷидан, ҷойгир шудан; киига не лезет в портфель китоб ба портфель намеғунҷад <> лезть в бутылку прост. ҳавои даҳан кардан; лезть в (на) глаза кому-л. прост. 1) зӯр зада диққати касеро ба худ ҷалб карданӣ шудан 2) худнамоӣ кардан; лезть в голову аз фикру хаёл нарафтан; лезть в душу кого-л. (чью-л., кому-л., к кому-л.) ба дили касе роҳ ёфтан; лезть в петлю ҷонбозӣ кардан; лезть в уши безор кардан; комариный звон лезет в уши ғинг-ғинги пашша безор мекунад; лезть на рожон прост. худро ба балое гирифтор кардан; лезть на стену прост. ниҳоят оташин шудан; глаза на лоб лезут у кого прост. чашмон мош барин калон кушода мешаванд; из кожи [вон] лезть бисьёр кӯшиш кардан, зӯр задан; не лезет в горло (в рот) дилам намекашад, иштиҳо надорам; кусок в горло не -лезет аз гулӯ чизе намегузарад; он за словом в карман не лезет ӯ ҳозирҷавоб аст; ни в какие ворота не лезет дар болои бел монед, намеистад; хоть в петлю \лезтьь ноилоҷӣ, вазъияти ноҳинҷор -
10 подкопаться
сов.1. подо что кофта даромадан, аз таги чизе кофта даромадан (дохил шудан)II(подвести подземный ход) нақб кандан2. под кого--что перен. разг. ба таги пои касе чоҳ кандан -
11 отделать
сов.1. что буд кардан, такмил додан, ба анҷом расондан; отделать картину расмро обу ранг додан подо что пардоз додан, обуранг додан; отделать столовую под дуб хонаи таомхӯриро ба ранги чӯби булут пардоз доданII(отремонтировать) таъмир (шикастурехт) кардан; отделать комнату хонаро шикастурехт кардан2. что чем оростан, ороиш (зинат) додан; отделать платье вышивкой куртаро гулдӯзӣ кардан3. что прост. (испачкать, испортить) ифлос (чиркин) кардан4. кого прост. (выругать) соз (боб) кардан5. кого прост. (избить) задан, кӯфтан, лат (зарбу лат) кардан, дошта задан -
12 под
Iм фарши (таги, замини) печкаII(подо) предлог1. с вин. (на вопрос «куда) ба зери.., ба таги…; -
13 подбежать
сов.1. к кому-чему тохта наздик шудан, давида ба пеш омадан; давида (тохта, тозон) омадан2. подо что давида ба таги чизе даромадан; подбежатьпод мост давида ба таги пул даромадан -
14 подвернуться
сов.1. қат шудан, гардонда шудан; одеяло подвернулось лабҳои кӯрпа қат шуд2. аз ҷо баромадан, лат хӯрдан; нога подвернулась пой аз ҷояш баромад3. тофта шудан, тоб дода шудан4. разг. тасодуфан вохӯрдан, рост омадан, дучор шудан, ба даст омадан; мне подвернулась интересная книга китоби шавқовзре ба дастам афтод // (попасть подо что-л.) дучор (мубтало) шудан, афтодан <> подвернуться под горячую руку кому-л. ба ғазаби касе гирифтор шудан -
15 подделаться
сов.1. под кого, подо что таклид кардан, таклид карда сохтан, таклидан сохтан; подделаться поддет вскую речь ба забони кӯдакон таклид кардан, тақлиди гапзании кӯдакро кардан2. к кому разг. (снискать расположение) бо хушомад дили касеро ёфтан -
16 подлезть
сов. подо что хазида (гавак кашида) ба таги чизе даромадан -
17 подмести
сов.1. что и без доп. рӯфтан, ҷорӯб кардан (задан), рӯфтурӯб кардан; подмести сор хасрӯбаро рӯфтан; подмести в комнате хонаро рӯфтан2. что подо что рӯфта ба таги (ба зери) чизе ҷамъ кардан; подмести сор под крыльцо хасрӯбаро ба таги айвонча рӯфтан -
18 подобраться
сов.1. ғун (ҷамъ) шудан, ҷамъ омадан; ба вуҷуд (ба амал) омадан, тартиб (таркиб) ёфтан; подобралась хорршая библиотека китобҳои хуб ҷамъ шуданд; китобхонаи хубе ба вуҷуд омад2. разг. поида-поида омадан, ноаён омадан, пинҳонӣ (махфӣ) наздик шудан; лиса подобралась к курятнику рӯбоҳ пинҳонӣ ба катаки мурғ наздик омад3. подо что разг. (залезть) даромадан4. разг. (приосаниться) худро бовиқор нишон додан5. разг. (сжаться) бурма шудан, ба худ печидан, печутоб хӯрдан6. прост. (израсходоваться) тамом (соф) шудан, адо шудан, харҷ (сарф, масриф) шудан; истифода шудан -
19 подпасть
сов. подо что мубтало (гирифтор) шудан, мондан, афтодан; подпасть под челвлияние ба таъсири касе мондан -
20 подплыть
сов.1. к кому-чему шинокунон омадан, шинокунон наздик шудан, шино карда наздик омадан; -ть к берегу шинокунон ба соҳил наздик шудан, ба соҳил/шино кардан // перен. нарм-нарм наздик шудан, хиромон-хиромон омадан2. подо что шинокунон даромадан, шино карда даромадан; лодка подплыла под мост заврақ шинокунон ба таги пул даромад
- 1
- 2
См. также в других словарях:
подо́г — подог, а … Русское словесное ударение
ПОДО — (без удар.), предлог. То же, что под2. употр. в сочетаниях: подо мной и подо что; употр. наряду с под в сочетаниях: подо всем, подо всей, подо всеми, а также перед словами, начинающимися с двух согласных звуков, из которых первый р или л : подо… … Толковый словарь Ушакова
подо — (без удар.), предлог. То же, что под2. употр. в сочетаниях: подо мной и подо что; употр. наряду с под в сочетаниях: подо всем, подо всей, подо всеми, а также перед словами, начинающимися с двух согласных звуков, из которых первый р или л : подо… … Толковый словарь Ушакова
ПОДО — (без удар.), предлог. То же, что под2. употр. в сочетаниях: подо мной и подо что; употр. наряду с под в сочетаниях: подо всем, подо всей, подо всеми, а также перед словами, начинающимися с двух согласных звуков, из которых первый р или л : подо… … Толковый словарь Ушакова
подо — (без удар.), предлог. То же, что под2. употр. в сочетаниях: подо мной и подо что; употр. наряду с под в сочетаниях: подо всем, подо всей, подо всеми, а также перед словами, начинающимися с двух согласных звуков, из которых первый р или л : подо… … Толковый словарь Ушакова
ПОДО — ПОДО, предл. То же, что под ; употр. вместо «под» перед нек рыми сочетаниями согласных, напр. подо мной, подо всем, подо льдом. Толковый словарь Ожегова. С.И. Ожегов, Н.Ю. Шведова. 1949 1992 … Толковый словарь Ожегова
подо… — ПОДО…, глагольная приставка. То же, что под…1. употр.: 1) перед согласной, за которой следует ь, напр. подошью, подобью, подовью; 2) перед й, напр. подойду; 3) в некоторых случаях перед группой согласных, напр. подогнуть, подослать, подобрать,… … Толковый словарь Ушакова
подо... — подо... ПОДО..., прист. То же, что под... ; Употр. вместо «под» перед «й» («j») и перед нек рыми сочетаниями согласных, напр. подойду, подобью, подогну, подорву, а также в нек рых отдельных формах, напр. подошёл, подошедший, подошедши. Толковый… … Толковый словарь Ожегова
ПОДО — ПОДО, см. под. Толковый словарь Даля. В.И. Даль. 1863 1866 … Толковый словарь Даля
подо́л — подол, а [не подола](во всех значениях ) … Русское словесное ударение
Подо — предл.; = под II Толковый словарь Ефремовой. Т. Ф. Ефремова. 2000 … Современный толковый словарь русского языка Ефремовой