-
81 Жоспарларды әзірлеу
Ғылыми-техникалық ынтымақтастық екі тарап үшін де маңызды және дәл жоспар бойынша жүзеге асырылуға тиіс.
Научно-техническое сотрудничество важно для обеих сторон и должно осуществляться по точному плану.
Біз... талқылауымыз қажет.
Нам необходимо обсудить...
- вопросы внедрения результатов научно-исследовательской работы в производство
- продажу лицензий на новейшие технологии.
Біз... жоспарға енгізуді ұсынамыз.
Мы предлагаем включить в план...
- строительство предприятий вашими специалистами в нашей стране.
Мен ақпарат алысуға және мамандардың біліктілігін көтеруге қатысты мәселелердің топтамасын егжей-тегжейлі қарауды ұсынамын.
Я предлагаю подробнее рассмотреть блок вопросов, касающихся обмена информацией и повышения квалификации специалистов.
Бұған... жатқызу керек.
Сюда следует отнести и...
- біздің елдеріміздің институттары мен зертханаларында бірлесіп жұмыс істеу үшін мамандар алмасуды
- обмен специалистами для совместной работы в институтах и лабораториях наших стран
- обмен технической документацией и нормативными документами.
Мен бұл жөнінен аса маңызды бағыттарды атап өткім келеді.
Я хотел бы перечислить важнейшие направления в этом отношении.
Әңгіме... жайында болып отыр.
Речь идет о...
- лекция курстарын оқу үшін лекторлар мен оқытушыларды бір-бірімізге іссапармен жіберу
- взаимном командировании лекторов и преподавателей для чтения курсов лекций
- мамандандырылған курстар, семинарлар, симпозиумдар, коллоквиумдар, ғылыми конференциялар мен сынақтамалар
- специализированных курсах, семинарах, симпозиумах, коллоквиумах, научных конференциях и стажировках
- ірі ғылыми-зерттеу мекемелері мен жоғары оқу орындарында ғылыми кадрлар даярлау
- подготовке научных кадров в крупных научно-исследовательских учреждениях и высших учебных заведениях
- систематическом обмене информационными материалами и опытом.
Мамандарды оқыту және ақыл-кеңестер беру келісімшартқа сәйкес қазақ (орыс) тілінде жүргізіледі.
Обучение специалистов и консультации будут проводиться в соответствии с контрактом на казахском (русском) языке.
Біз кейбір ұйымдастыру мәселелерін айқындап алғымыз және ғылыми-зерттеу жұмыстары саласындағы мәселелерді егжей-тегжейлі қарағымыз келеді.
Мы хотели бы определиться по некоторым организационным вопросам и рассмотреть подробнее вопросы сотрудничества в области научно-исследовательских работ.
Ұйымдастыру мәселелеріне келсек, біз... мәселеге қайтып оралуға тиіспіз.
Что касается организационных вопросов, мы должны вернуться к вопросу о...
- ғылыми-техникалық зерттеулер жүргізу кезіндегі кооперациялау (үйлестіру)
- маңызды ғылыми және техникалық проблемаларды (болжамдарды) бірлесіп жоспарлау және әзірлеу
- совместном планировании и разработке важных научных и технических проблем (прогнозов)
- сотрудничеству в области изобретательства и патентного дела.
Әуелі... мәселелерін талқылап алайық.
Давайте обсудим вопросы...
- долгосрочного развития; фундаментальных исследований
- біздің елімізде бірлескен кәсіпорындар салу кезінде біздің бірлескен ғылыми талдамаларымызды практикалық қолдануға қатысу
- участия в практическом применении наших научных совместных разработок при строительстве совместных предприятий в наших странах.
Біз... туралы мәселелерді талқылаймыз.
Мы обсудим вопросы о (об)...
- біріктірілген және мамандандырылған өнім жөніндегі нормалар мен стандарттар
- техникалық, экономикалық және заңи өлшемдер
- технических, экономических и юридических критериях
- жобалық-құралымдық құжаттаманың бірыңғай жүйесін әзірлеп, енгізу
- разработке и внедрении единой системы проектно-конструкторской документации
- обсуждении и согласовании важнейших технических требований.
Сіз талқылануға тиіс көптеген мәселелерді атадыңыз, бірақ біздің зерттеулеріміздің әдіснамасы және оларды өңдеу туралы ештеңе айтпадыңыз.
Вы назвали множество вопросов, подлежащих обсуждению, но не упомянули ничего о методологии наших исследований и их обработке.
Біз басқа әдіснаманы таңдауымыз керек.
Нам нужно выбрать другую методологию.
Бізде экономикалық-математикалық үлгілерді әзірлеп, қолдану үшін алғышарттар жасалған ба?
У вас созданы предпосылки для разработки и применения экономико-математических моделей?
Біз бұл мәселелердің бәрін әлемдік экономикалық ғылымды ескере отырып шешеміз.
Все эти вопросы мы решаем с учетом мировой экономической науки.
Казахско-русский экономический словарь > Жоспарларды әзірлеу
-
82 Мерзімі
Жеткізілім мерзімін белгілеудің негізгі қағидаты туралы әңгімелесейік.
Поговорим об основных принципах установления сроков поставок.
Жекелеген топтамалар, мүмкіндігінше, біркелкі жөнелтілуге тиіс.
Отгрузка отдельных партий должна осуществляться, по возможности, равномерно.
Қондырғылар мен зауыттар жиынтықтамалы түрде жеткізіледі.
Установки и заводы поставляются комплектно.
Машинаның соңғы бөлшегі жеткізілген күн машинаның жеткізілген күні деп есептеледі.
Датой поставки машины считается день поставки последней части машины.
Тез бұзылатын өнімдер маусымды, олардың сатушыда бар екенін және сатып алушының қажеттерін ескере отырып жеткізіледі.
Поставки скоропортящихся продуктов производятся с учетом сезона, наличия их у продавца и потребностей у покупателя.
Сатып алушының келісімімен сатушы өнімді мерзімінен бұрын жеткізуі мүмкін.
С согласия покупателя продавец может осуществить досрочную поставку.
Егер сатып алушының кінәсынан өндірісте немесе жеткізілімде қандайда болсын қиындықтар пайда болса, сатушының кеңшілік жасау ақысын талап етуге немесе жеткізу мерзімін ауыстыруға құқығы бар.
Продавец имеет право на отступную сумму или перенос срока поставок, если возникнут какие-либо трудности в производстве или в поставках, происшедшие по вине покупателя.
Мерзімнің ауыстырылғаны жайында сатушы сатып алушыға дер кезінде хабарлауға міндетті.
О переносе срока продавец обязан своевременно известить покупателя.
Біз... қалар едік.
Мы хотели бы...
- жеткізілім мерзімінің дәлденгенін (нақтыланғанын, келісілгенін)
- уточнить (конкретизировать, согласовать) сроки поставок.
Біз тауардың мерзімінде жеткізілуіне мүдделіміз.
Мы заинтересованы в срочной поставке товара.
Біз сізден... сұраймыз.
Мы просим вас...
- учесть, что мы передали вам наш заказ еще в прошлом году
- произвести последнюю поставку за 3-й квартал до конца августа.
Бұл мәселені мен шеше алмаймын.
Этот вопрос я не могу решить.
Фирма бұл тауарды ерте дегенде осы жылдың маусымында жеткізеді.
Фирма поставит этот товар не ранее июня этого года.
Жеткізілім мерзіміне келетін болсақ, біз... аламыз.
Что касается сроков поставок, то мы можем...
- пойти вам навстречу.
Қалған мөлшері келесі жылы жеткізілетін болады.
Остальное количество будет поставлено в следующем году.
Сіз бізді қиын жағдайға қалдырып отырсыз.
Вы ставите нас в трудное положение.
Қиындық мынада болып отыр, біз, өкінішке қарай,...
Трудность состоит в том, что мы, к сожалению,...
- сіздерге 1-ші тоқсанда тауарлардың бірде-бір топтамасын жеткізіп бере алмаймыз
- жеткізілімнің ұсынылған мерзімімен келісе алмаймыз.
- не можем согласиться с предложенными сроками поставок.
Біз сіздер ұсынған жеткізілім мерзімін мүмкін (емес) деп есептейміз.
Мы считаем предложенные вами сроки поставок (не) реальными.
Мен жеткізілім мерзіміне тағы бір рет оралғым келіп отыр. Сіз қандай ең қысқа мерзімде жеткізіп бере аласыз?
Я хотел бы еще раз вернуться к срокам поставок. В какой кратчайший срок вы можете произвести поставки?
Автоматты қондырғыларды біз келесі айда жеткізіп бере аламыз.
Поставки автоматических установок мы можем произвести в следующем месяце.
Бір өкініштісі, тапсырыс берілген қондырғылар бізге шұғыл керек, сондықтан біз мерзімнің екі айға өзгертілуіне сіздің келісім беруіңізді сұраймыз.
Очень жаль, так как заказанные установки нам срочно нужны, и мы просим вашего согласия на изменение сроков на два месяца.
Әлбетте, сіз біздің ыңғайымызға көнудің мүмкіндіктерін іздестіретін шығарсыз?
Вероятно, вы изыщете возможность пойти нам навстречу?
Біз бұған өте мүдделіміз.
Мы в этом очень заинтересованы.
Бұл, өкінішке қарай, мүмкін емес, өйткені бізде тапсырыс көп. Биыл біздің кәсіпорын түгелдей жұмысбасты болып отыр.
Это, к сожалению, абсолютно невозможно, потому что у нас много заказов. В этом году наше предприятие полностью загружено.
Біз жеткізілімді тек мамырдан ғана бастай аламыз.
Мы можем начать поставки лишь с мая.
Мен қалай дегенмен бүгін соңғы шешілмеген міндетті (мәселені) шешеміз ғой деген үміттемін.
Я все же надеюсь, что мы сегодня решим последнюю нерешенную задачу (проблему).
Бұл мәселе жеткізілімнің бір қалыптылығына қатысты болып отыр.
Этот вопрос касается равномерности поставок.
Мен мұнымен толық келісемін, өйткені мұндай жеткізілім біздің тілектерімізге ыңғайлас келеді. Біз сіздерге барлық айқындамаларды тең бөліктермен жеткіземіз.
С этим я могу вполне согласиться, потому что такие поставки идут навстречу нашим пожеланиям. Мы поставим вам все позиции равными частями.
Жеткізілімнің бүкіл көлемінің елу пайыздан астамын сіз қазірдің өзінде алдыңыз, қалған мөлшерін біз сіздерге әр тоқсанда тең бөліктермен жеткізіп тұрамыз.
Свыше пятидесяти процентов всего объема поставок вы уже получили, остальное количество мы поставим вам равными частями в каждом квартале.
Сізден келесі жылдың бірінші тоқсанында жеткізілетін машиналар санын азайтып, оларды 2-ші тоқсанға ауыстыруды сұраймыз.
Просим вас уменьшить поставки количества машин в первом квартале следующего года и перенести их на 2-й квартал.
Мен сіздің өтінішіңізді түсінемін және сіздің ұсынысыңызды қабылдауға дайынмын.
Я понимаю вашу просьбу и готов принять ваше предложение.
Мен сізге түсінгеніңіз үшін өте ризамын.
Я очень благодарен вам за понимание.
Менің сізге тағы бір ділгер өтінішім бар.
У меня к вам есть еще одна настоятельная просьба.
Бізге тауарлардың кемеге тиелгені туралы ақпарат жібере салыңызшы.
Информируйте нас, пожалуйста, об отгрузке товаров на судно.
Кемеге тиелген жағдайда бізге... телекспен хабарлай қойыңызшы.
В случае отгрузки на корабль сообщите нам, пожалуйста, телексом...
- номер коносамента.
Теміржолмен (автомобиль көлігімен) жөнелту кезінде... хабарлаңыз.
При отгрузке по железной дороге (автомобильным транспортом) сообщите...
- пункт назначения.
Жеткізілімдегі артта қалушылық осы кезге дейін жойылған жоқ.
До сих пор отставание в поставках не было ликвидировано.
Жеткізілімдегі кідірістің себептері...
Причинами задержки в поставках являются...
- өндірістегі қиындықтар.
- трудности в производстве.
Вагондардың жетіспеуі де жеткізілімді тым қиындатты.
Нехватка вагонов также сильно затрудняла поставки.
Біз тауар жеткізілімін жеделдету үшін мүмкіндіктің бәрін жасаймыз.
Мы сделаем все возможное, чтобы ускорить поставку товара.
-
83 Ұйымдастыру мәселелері
Ол үшін... қажет.
Для этого необходимо обеспечить...
- прокладку рельсов для транспортировки тяжеловесного оборудования.
Жұмысшылар үшін асхана салу қажет.
Необходимо построить столовую для рабочих.
Тапсырыскер алаңның... жағдайлары туралы толық ақпаратты мердігерге береді.
Заказчик передает подрядчику полную информацию о... условиях площадки.
- ұлттық
- табиғи
Сіздер алаңға апаратын барлық жолдарды пайдалана аласыздар, бірақ олардың зақымдалуын болдырмау үшін шаралар қолдануларыңыз қажет.
Вы можете использовать все дороги, ведущие к площадке, но необходимо предпринять меры для предотвращения их повреждения.
Алаңға баратын кірме жолдарды қарау кезінде біз олардың кейбір телімдерінің ауыр салмақты және көлемі үлкен жүктерді тасымалдау талаптарына сай келмейтінін анықтадық.
Во время осмотра подъездных путей к площадке мы обнаружили, что некоторые участки их не отвечают требованиям перевозки тяжеловесных и негабаритных грузов.
Олардың кеңейтілуі және нығайтылуы туралы мәселе дереу шешіледі.
Вопрос об их расширении и укреплении будет решен незамедлительно.
Мердігер барлық қызметкерлер мен инженерлер үшін құрылыс алаңына және барлық жұмыстарға кедергісіз жетуді қамтамасыз етеді.
Подрядчик обеспечит беспрепятственный доступ на строительную площадку и ко всем работам для всех рабочих и инженеров.
Тапсырыскер алаңды қарап,... танысады.
Заказчик произведет осмотр площадки и ознакомится с...
- характером почвы на площадке.
Жоқ, сіздер жай қарауыл күзетін, сондай-ақ алаңның жарықтандырылып, қоршалуын, олардың жөнделген күйде ұсталуын қамтамасыз етуге тиіссіздер.
Нет, вы должны обеспечить обычную сторожевую охрану, а также освещение и ограждение площадки и содержать их в исправном состоянии.
Жұмыс аяқталғаннан кейін мердігер алаңнан... әкетуге тиіс.
По завершению работ подрядчик должен удалить с площадки...
- қоқысты
- мусор
Алаңдағы археологиялық мүддені білдіретін барлық табылған заттар тапсырыскердің даусыз меншігі деп саналады.
Все обнаруженные на площадке предметы, представляющие археологический интерес, считаются абсолютной собственностью заказчика.
Алаңнан тыс желілердің құрылысын тапсырыскер жүзеге асырады.
Сооружение внеплощадочных сетей осуществляется заказчиком.
Сіздер жұмыстар жүргізілетін телімдерді қандай мерзімде бересіздер.
Өз практикамызға сүйене отырып, телімдерді сіздердің иеліктеріңізге жұмыстардың басталуынан 30 күн бұрын береміз.
Исходя из нашей практики, считаем целесообразным передавать участки в ваше владение за 30 дней до начала проведения работ.
Казахско-русский экономический словарь > Ұйымдастыру мәселелері
-
84 Автокредит
Мен сіздер көрсететін қызметті пайдаланып, автомобиль сатып алғым келеді.
Я хотел бы приобрести автомобиль, воспользовавшись вашими услугами.
Біздің банкіде автомобиль сатып алуға арналған несие желісі бар. Автонесие сізге қысқа мерзімде кез келген автомобиль – жаңа және пайдаланылған автомобильді, автосалонда немесе жеке адамнан сатып алуға мүмкіндік береді. Несие шығарылған жылына және өндіруші-елге қарамастан беріледі. Біздің банк автокөлік сатып алуға несие берудің неғұрлым тиімді шарттарын ұсынады:
В нашем банке существует кредитная линия для приобретения автомобиля. Автокредит дает вам возможность в кратчайший срок купить любой автомобиль – новый или бывший в эксплуатации, в автосалоне или у частного лица. Кредит выдается независимо от года выпуска и страны-производителя. Наш банк предлагает наиболее выгодные условия кредитования на приобретение автотранспорта:
- жалақы туралы анықтама талап етілмейді;
- без справки о зарплате;
- теңгемен және шетел валютасымен несиелендірудің ең жоғары мерзімі 7 жыл, 10 жыл, 15 жыл;
- максимальный срок кредитования в тенге и в иностранной валюте 7 лет; 10 лет; 15 лет;
- несиенің ең аз сомасы 120 000 теңге;
- минимальная сумма кредита 120 000 тенге;
- сатып алынатын автомобильдің жасы 10 (15) жыл;
- возраст приобретаемого автомобиля до 10 (15) лет;
- бастапқы жарна 30%-дан (15%-дан талап етілмейді);
- первоначальный взнос от 30% (от 15% не требуется);
- несиелендіру мерзімі қолайлы;
- удобный срок кредитования;
- табысты қуаттау рәсімі оңайлатылған;
- упрощенная процедура подтверждения дохода;
- құжаттар пакеті барынша аз;
- минимальный пакет документов;
- несиенің ең жоғары сомасы бойынша шектеу жоқ, ол сіздің төлем төлеу қабілетіңіз бен несиені өтеу қабілетіңізді басшылыққа ала отырып есептеледі.
- отсутствуют ограничения по максимальной сумме кредита, которая рассчитывается исходя из вашей платежеспособности и кредитоспособности.
Егер кепілзат сатып алынатын автомобильдің құнынан асып түсетін болса, несие шарты қандай болмақ?
Каковы будут условия кредита, если залог превышает стоимость приобретаемого автомобиля?
Сатып алынатын автомобильдің құны 105%-дан асатын мөлшерде кепілзат берілгенде несие 100% мөлшерінде берілуі мүмкін. Сіз несиені ешқандай айыппұл шарасы қолданылмай мерзімінен бұрын өтей аласыз.
При предоставлении залога в размере 105% от стоимости приобретаемого автомобиля кредит может быть выдан в размере 100%. Вы сможете досрочно погашать кредит без штрафных санкций.
Сіздің кепілзат:
Вашим залогом будут:
- тек сатып алынатын автомобиль;
- только приобретаемый автомобиль;
- сатып алынатын автомобиль және бастапқы жарна;
- приобретаемый автомобиль и первоначальный взнос;
- қолда бар және сатып алынатын автомобиль болмақ.
- имеющийся и приобретаемый автомобиль.
Ия, екі автомобильді (ескісі мен жаңасын) кепілзатқа беріп, сіз бастапқы жарнадан босатыласыз және табысты қуаттамауыңызға болады.
Да, предоставив в залог два автомобиля (старый и новый), вы освобождаетесь от первоначального взноса и можете не подтверждать доходы.
Ия, несие алудың міндетті шарты – кепілзатты сақтандыру. Сіз кепілзатқа берілетін мүлікті сақтандырып, банкінің тікелей филиалындағы нотариустың қызметін пайдалана аласыз:
Да, обязательное условие получения кредита – страхование предмета залога. Вы можете застраховать предоставляемое в залог имущество и воспользоваться услугами нотариуса непосредственно в филиале банка:
- білікті қызметкер несиелендіру шарттарын ұғынықты түсіндереді;
- квалифицированный персонал доступно объяснит условия кредитования;
- сіздің қажеттеріңізге орай жеке тәсілді қамтамасыз етеді;
- обеспечит индивидуальный подход к вашим потребностям;
- сіздің қаржылық мүмкіндіктеріңізге талдау жасап, ұсынысыңызды барынша ескеретін шешім ұсынады.
- проанализирует ваши финансовые возможности и предложит решение, максимально учитывающее ваши предложения.
Біздің несиелендіру шарттарымыз:
Наши условия кредитования:
- несие валютасы: теңге, АҚШ доллары, еуро;
- валюта кредита: тенге, доллары США, евро;
- бастапқы жарна: сыныбына қарай автомобиль құнының 15%-ынан басталады;
- первоначальный взнос: от 15% от стоимости автомобиля в зависимости от класса;
- несие мерзімі теңгемен 36 айға дейін, шетел валютасымен 36 айдан 60 айға дейін;
- срок кредита в тенге до 36 месяцев, в иностранной валюте от 36 до 60 месяцев;
- несие үшін төлем: шетел валютасымен жылдық сыйақының 14%-ынан басталады, теңгемен 16%-ынан басталады.
- плата за кредит: от 14% годовых в иностранной валюте, от 16% годовых в тенге.
Несиенің ең жоғары сомасы төлем төлеу қабілетіне және кепілге берілетін мүліктің құнына байланысты. Несиені мыналар қамтамасыз ете алады: сатып алынатын автомобиль немесе қолда бар автомобиль, жылжымайтын мүлік, банкіге салынған ақша. Сіз автомобильді банк несиесі есебінен банкінің әріптесі болып табылатын компанияның автосалондарынан сатып ала аласыз. Сізге автосалондардың тізімін таңдауға ұсынады.
Максимальная сумма кредита зависит от платежеспособности и стоимости предоставляемого в залог имущества. Обеспечением кредита могут быть: приобретаемый или имеющийся автомобиль, недвижимость, деньги, размещенные в банке. Вы можете купить автомобиль за счет кредита банка в автосалонах компаний, являющихся партнерами банка. Вам предоставят список автосалонов на выбор.
Айтыңызшы, мен республиканың кез келген басқа қаласынан несие ала аламын ба?
Скажите, пожалуйста, могу ли я получить кредит в любом другом городе республики?
Ия, сіз Қазақстан Республикасының 22 қаласынан несие ала аласыз.
Да, вы можете получить кредит в 22 городах Республики Казахстан.
Мен қажетті құжаттар пакеті бойынша ақпарат алғым келеді.
Я хотел(-а) бы получить информацию по пакету необходимых документов.
Сіз біздің банкімізден мына құжаттар пакетін ұсынып, несие ала аласыз:
Кредит в нашем банке вы можете получить, предоставив пакет следующих документов:
- қарызгердің анкетасы;
- анкета заемщика;
- жеке басты куәландыратын құжат;
- документ удостоверяющий личность;
- ӘЖК;
- СИК;
- СТТН;
- РНН;
- жүргізуші куәлігінің көшірмесі;
- копия водительского удостоверения;
- мекенжай бюросынан анықтама немесе үй кітабының көшірмесі;
- справка с адресного бюро или копия домовой книги;
- соңғы 12 айдағы жалақы немесе басқа да табыс туралы анықтама (банк нысаны бойынша);
- справка с места работы о размере зарплаты и других доходах за последние 12 месяцев (по форме банка);
- жұбайдың кепілзатқа мүлік беруге және кепілге салынған мүлікті соттан тыс өткізуге нотариуста расталған келісімі не мүлікті меншікке сатып алу және оның банкіге кепілге беру сәтінде кепілзат беруші некеде тұрмаған деген нотариус растаған өтініші;
- нотариально заверенное согласие супруга(-и) на передачу имущества в залог и внесудебную реализацию заложенного имущества либо нотариально заверенное заявление, что на момент приобретения имущества в собственность и передачи его в залог банку залогодатель в браке не состоит;
- қамтамасыз ету бойынша құқықты белгілейтін құжаттар.
- правоустанавливающие документы по обеспечению.
Автомобильді кепілзатқа беру кезінде қамтамасыз ету жөніндегі құқық белгілейтін құжаттар:
Правоустанавливающими документами по обеспечению при передаче автомобиля в залог являются:
- сауда ұйымдарының шот-анықтамалары;
- справки-счета торговых организаций;
- сатып алу-сату шарттары;
- договоры купли-продажи;
- мұралану құқығы туралы құжаттар;
- документы о праве наследования;
- көлік құралының ҚР аумағына әкелінгенін қуаттайтын құжаттар;
- документы, подтверждающие ввоз транспортного средства на территорию РК;
- ҚР-нда Көлік құралдары мен тіркемелерді мемлекеттік тіркеу ережелерінде көзделген меншік құқығын қуаттайтын өзге де құжаттар.
- иные документы, подтверждающие право собственности, предусмотренные Правилами государственной регистрации транспортных средств и прицепов в РК.
Егер сіз автомобиль сатып алуға біздің банкіден қарыз алмақшы болып ұйғарсаңыз, сіздің:
Если вы решили получить в нашем банке заем на покупку автомобиля, вам необходимо:
- сатып алынатын автомобильге құқықты белгілейтін құжаттарды қоспағанда қажетті құжаттар пакетін жинауыңыз;
- собрать необходимый пакет документов, за исключением правоустанавливающих документов на приобретаемый автомобиль;
- менеджерден банкінің несие беру шешімі туралы хабарламаны алуыңыз;
- получить у менеджера уведомление о решении банка предоставить кредит;
- автомобиль сатушыға (жеке адамға немесе автосалонға) банкінің несие беру шешімі туралы хабарламаны таныстыруыңыз;
- ознакомить продавца автомобиля (частное лицо или автосалон) с уведомлением о решении банка предоставить кредит;
- сатушымен сатып алу-сату шартын (егер сатушы жеке тұлға болса) жасасуыңыз не автосалоннан анықтама-шот (егер сатушы автосалон болса) алуыңыз;
- заключить с продавцом договор купли-продажи (если продавец — частное лицо) либо получить в автосалоне счет-справку (если продавец — автосалон);
- сатушыға (егер сатушы жеке адам болса) бастапқы жарнаны қолма-қол ақшалай беріп, одан тиісті қолхат алуыңыз, не автосалонның кассасына бастапты жарнаны қолма-қол ақшалай төлеуіңіз немесе бастапқы жарнаның қажетті сомасын қолма-қол ақшасыз аударуыңыз;
- передать продавцу (если продавец – частное лицо) первоначальный взнос наличными деньгами, получив соответствующую расписку, либо внести в кассу автосалона первоначальный взнос наличными деньгами или перевести необходимую сумму первоначального взноса безналичным путем;
- сатып алынатын автомобильді уәкілетті органда (жол полициясында) өзіңіздің атыңызға қайта ресімдеуіңіз;
- переоформить приобретаемый автомобиль на ваше имя в уполномоченном органе (дорожная полиция);
- кепілзат шартына деректер енгізу үшін сатып алынған автомобильге құқығын белгілейтін құжатты банк менеджеріне беруіңіз;
- предоставить менеджеру банка правоустанавливающий документ на приобретенный автомобиль для внесения данных в договор залога;
- банкіде кепілзатты сақтандыру және жеке басты сақтандыру шартын ресімдеуіңіз;
- оформить в банке договор страхования предмета залога и личного страхования;
- сатып алушыға табыстау үшін өзіңіздің ағымдағы шотыңыздан қолма-қол ақшалай несие алуыңыз немесе банкіге ақшаны сатушының шотына аудару туралы нұсқау беруіңіз қажет.
- получить кредит наличными деньгами со своего текущего счета для передачи продавцу или дать указание банку о переводе денег на счет продавца.
Клиенттің несие алуына мынадай жағдайларда бас тартуы мүмкін:
Клиенту может быть отказано в получении кредита в следующих случаях:
- табыс деңгейі жеткіліксіз болғанда;
- недостаточный уровень доходов;
- құжаттар дұрыс және толық толтырылмағанда;
- неправильное и неполное оформление документов;
- несие лимиті бойынша берешегін қоса бұрын берілген несие бойынша, төлем карточкасы бойынша жаңа несие қызметін көрсетуге мүмкіндік бермейтін берешегі болғанда;
- наличие задолженности по ранее выданным кредитам, включая задолженность по кредитному лимиту, по платежной карточке, не позволяющая обслуживать новый кредит;
- өтініш-анкетасында берілген деректер тексеру барысында алынған деректерге сай келмегенде;
- несоответствие данных, представленных в анкете-заявлении данным, полученным в ходе проверки;
- несие тарихының болымсыздығы.
- отрицательная кредитная история.
Ерікті сақтандыру бағдарламасы сізді...
Программа добровольного страхования защитит вас от риска убытков, при утрате, повреждении автомобиля в случае:
- жол-көлік оқиғалары;
- дорожно-транспортного происшествия;
- дүлей апаттар;
- стихийных бедствий;
- үшінші тұлғалардың заңсыз әрекеттері;
- неправомерных действий третьих лиц;
- сақтандыру шартында айтылған өзге де болжанбаған оқиғалар болған жағдайда автомобильдің жоғалуы, зақымдануы кезінде шегетін залал қатерінен қорғайды.
- иных непредвиденных событий, оговоренных в договоре страхования.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Автокредит
-
85 Банк аралық клиринг
Клиринг дегеніміз тауарлар, қызмет көрсетулер, бағалы қағаздар үшін өзара талаптар мен міндеттемелерді есепке алуға негізделген қолма-қол ақшасыз есеп айырысу жүйесі. Банк аралық клиринг, өз кезегінде – заңды тұлғалардың өзара ақшалай талаптарын есепке алу жолымен банкілердің арасындағы қолма-қол ақшасыз есеп айырысу жүйесі. Клиринг екі банкінің талаптары есепке алынатын екіжақты болуы мүмкін және есепке алу тәсімдеріне үш және одан көп банкілер қатысатын көпжақты болуы мүмкін.
Под клирингом понимается система безналичных расчетов за товары, услуги, ценные бумаги, основанная на зачете взаимных требований и обязательств. Межбанковский клиринг, в свою очередь – это система безналичных расчетов между банками путем зачета взаимных денежных требований юридических лиц. Клиринг может быть двусторонний, когда засчитываются требования двух банков, и многосторонний, когда в зачетных схемах участвуют три и более банков.
Клирингілік операцияларды ұйымдастырудың екі үлгісі қабылданған. Бірінші үлгіде өзара есепке алуға қатысушылардың шоттарындағы қаражатты алдын ала депозиттей отырып клирингіні жүргізу көзделеді. Екінші үлгіге сәйкес клиринг клирингіге қатысушылардың шоттарындағы қаражатты депозиттемей жүзеге асырылады.
Приняты две модели организации клиринговых операций. Первая модель предусматривает проведение клиринга с предварительным депонированием средств на счетах участников взаимозачетов. Согласно второй модели клиринг осуществляется без депонирования средств на счетах участников клиринга.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Банк аралық клиринг
-
86 Банк маркетингі
Қаржы маркетингі сатушы-инвесторлардың қаржы активтерінің (ақшаның, бағалы қағаздардың, асыл металдар мен тастардың) өткізілуі үдерісін басқаруға жүйелі көзқарасы және сатып алушы-инвесторлардың қаржы активтерінің қорлануын басқаруға жүйелі көзқарасы болып табылады. Қаржы нарығы осы маркетингі қызметінің аясы болып табылады. Қаржы нарығындағы банк көрсететін қызметтерді немесе банк өнімдері мен қызмет көрсету нарығын қамтитын банк маркетингі қаржы нарығының құрамдас бөлігі болып саналады.
Финансовый маркетинг представляет собой системный подход инвесторов-продавцов к управлению процессом реализации финансовых активов (денег, ценных бумаг, драгоценных металлов и камней) и системный подход инвесторов-покупателей к управлению накоплением финансовых активов. Сферой деятельности этого маркетинга является финансовый рынок. Составной частью финансового маркетинга считается банковский маркетинг, который затрагивает банковские услуги на финансовом рынке или рынок банковских продуктов и услуг.
Банк маркетингі – мыналарды қамтитын үдеріс:
Банковский маркетинг – это процесс, который включает в себя:
- банк өнімін өндіруді жоспарлау;
- планирование производства банковского продукта;
- қаржы нарығын зерттеу;
- исследование финансового рынка;
- қарым-қатынасты жолға қою;
- налаживание коммуникаций;
- бағаны белгілеу;
- установление цен;
- банк өнімінің жылжытылуын ұйымдастыру;
- организацию продвижения банковского продукта;
- банк сервисінің қызметін өрістету.
- развертывание службы банковского сервиса.
Банк маркетингісінің негізгі міндеттері:
Основными задачами банковского маркетинга являются:
- сатып алушылардың банк өніміне қоятын талаптарын болжау;
- прогнозирование требований покупателей к банковскому продукту;
- банк өніміне сұранымды зерделеу;
- изучение спроса на банковский продукт;
- сатып алушылардың талаптарына сай келетін банк өнімін шығару;
- выпуск банковского продукта, соответствующего требованиям покупателей;
- бәсеке шарттарын ескере отырып банк өнімі бағасының деңгейін белгілеу;
- установление уровня цен на банковский продукт с учетом условий конкуренции;
- банкінің беделін көтеру;
- повышение имиджа банка;
- осы банк бақылайтын қаржы нарығының үлесін арттыру.
- повышение доли финансового рынка, контролируемого данным банком.
Банк маркетингісінің тұжырымдамасы қаржы нарығындағы банк қызметінің мақсатын сипаттайды. Банк өнімін сатып алушылардың мүдделері, қажетсінулері, мүмкіндіктері, ақша ресурстары алуан түрлі, тәуекел дәрежесі де әртүрлі. Сондықтан олардың нақты өнімге деген сұранымы да түрліше. Мұның мәнісі мынада: өз өнімін ұсынушы банк бұл өнімнің сатып алушылардың қандай тобына арналғанын және бұл өнімнің әлеуетті тұтынушылары қанша бола алатынын айқын білуге тиіс. Осыдан келіп банк қызметінің екі бағыты болуы ықтимал:
Концепция банковского маркетинга характеризует цель деятельности банка на финансовом рынке. У покупателей банковского продукта разные интересы, потребности, возможности, денежные ресурсы и разная степень риска. Поэтому у них разный спрос на данные продукты. Это означает, что банк, предлагающий свой продукт, должен четко знать, на какую группу покупателей этот продукт рассчитан и сколько может быть потенциальных потребителей этого продукта. Отсюда возможны два направления деятельности банка:
- жаппай, тұрақты сұранымға бағдарлануы, мұның өзі өнім бағасының (бағамы, пайыздық мөлшерлемесі) біршама төмен болуын, клиенттерге қызмет көрсетудің шектелуін және ұсақ сатып алушылардың кең қамтылуын көздейді;
- ориентация на массовый, стабильный спрос, что предполагает относительно низкие цены (курсы, процентные ставки) на продукт, ограничение услуги по обслуживанию клиентов и больший охват мелких покупателей;
- тұрақсыз сұранымға, яғни сатып алушылардың жекелеген топтарына бағдарлану, мұның өзі өнім бағасының (бағамы, пайыздық мөлшерлемесі) біршама жоғары болуын, клиенттерге неғұрлым кең ауқымда қызмет көрсетілуін және ұсақ сатып алушылардың аз қамтылуын көздейді.
- ориентация на нестабильный спрос, т.е. на отдельные группы покупателей, что предполагает относительно высокие цены (курсы, процентные ставки) на продукт, более широкий круг услуг по обслуживанию клиентов и меньший охват покупателей.
Маркетингілік қызмет:
Маркетинговая деятельность – это комплекс действий:
- тұтыну тұрпаттамасын әзірлеу жөніндегі;
- по разработке типологии потребления;
- сұранымды зерделеу жөніндегі;
- по изучению спроса;
- банк өнімін өндіруді жоспарлау және оның іске асыру жұмысын ұйымдастыру жөніндегі іс-қимылдар кешені.
- по планированию производства банковского продукта и организации работы по его реализации.
Банк өнімдеріне сұранымды сатып алушылардың психологиялық-физиологиялық қарымта жауабына қарай және сатып алушылар қажеттерінің қанағаттандырылу дәрежесіне қарай жіктелуі мүмкін.
Спрос на банковские продукты можно классифицировать по психофизиологической реакции покупателей и по степени удовлетворения потребностей покупателей.
Психологиялық-физиологиялық белгі бойынша мыналарға бөлінеді:
По психофизиологическому признаку выделяют:
- тиянақталған сұраным – банк ұдайы беріп тұратын банк өнімдерінің жекелеген түрлеріне тұрақты сұраным (банкідегі салымның ең аз сомасы 100 теңгеден аспайтын депозиттік салым, неғұрлым беделді банкілердің акциялары, т.б.);
- фиксированный спрос – устойчивый спрос на отдельные виды банковских продуктов, постоянно предоставляемых банком (депозитные вклады в банках с минимальной суммой вклада не более 1000 тенге, акции наиболее престижных банков и др.);
- баламалы сұраным – таңдау бойынша сұраным, мұнда салымшы өз мүмкіндіктерін, табыстылық, тиімділік, тәуекелдік дәрежесін талдағаннан кейін капиталды банк өніміне салу туралы шешім қабылдайды (валюталық депозиттер сияқты активтерге, трастыларға, салым сомасы 3000 теңгеден аспайтын депозиттік салымдарға, т.б. сұраным);
- альтернативный спрос – спрос по выбору, когда вкладчик после анализа своих возможностей, степени доходности, выгодности, риска принимает решение о вложении капитала в банковский продукт (спрос на такие активы, как валютные депозиты, и трасты, депозитные вклады с суммой вклада не более 3000 тенге и др.);
- серпінді сұраным – күтпеген жерден болатын сұраныс; мұнда басқа сатып алушылардың, таныстарының, жарнаманың немесе басқа да факторлардың ықпалымен өз таңдауын жасаған сатып алушы өз шешімін өзгертеді (дивиденді (пайызы) жоғары болады деп күтілген бағалы қағаздар, т.б. бойынша сұраным).
- импульсный спрос – неожиданный спрос, когда покупатель, уже сделавший свой выбор под влиянием советов других покупателей, знакомых, рекламы или иных факторов, меняет свое решение (спрос на ценные бумаги, по которым обещают высокие дивиденды (проценты) и др.).
Сатып алушылар қажеттерінің қанағаттандырылуы дәрежесіне қарай мыналарға бөлінеді:
По степени удовлетворения потребностей покупателей можно выделить:
- өткізілген сұраным (сұраным қызмет көрсету немесе банк өнімі сатып алушыға ұсынылған кезде қанағаттандырылды);
- реализованный спрос (спрос удовлетворен, когда услуга или банковский продукт предъявлены покупателю);
- қанағаттандырылмаған сұраным – сатуда жоқ немесе бар болғанымен ұсынымның көлемі бойынша сатып алушылардың сұрауынан артта қалған банк өнімдеріне сұраным;
- неудовлетворенный спрос – спрос на банковские продукты, отсутствующие в продаже или существующие, но по объему предложения отстающие от запросов покупателей;
- қалыптасушы сұраным, айқын көрініс таппаған сұраным.
- формирующийся спрос, нечетко выраженный спрос.
Рендит – бағалы қағаз табыстылығының салыстырмалы көрсеткіші. Акция рендиті акция бойынша төленген дивидендтің акцияның нарықтық бағамына пайыздық қатынасымен айқындалады. Рендит мөлшері жоғары болған сайын акция да табыстырақ.
Рендит – это относительный показатель доходности ценной бумаги. Рендит акции определяется процентным отношением выплаченного по ней дивиденда к рыночному курсу акции. Чем выше размер рендита, тем доходнее акция.
Спрэд – ұсынымның ең төмен бағасы мен сұранымның ең жоғары бағасының арасындағы алшақтық. Спрэдтің сұранымның ең жоғары бағасына қатынасы барыша төмен (әдетте 3%-ға дейін) бағалы қағаздар неғұрлым өтімді болып табылады.
Спрэд – это разрыв между минимальной ценой предложения и максимальной ценой спроса. Наиболее ликвидными являются ценные бумаги, у которых отношение спрэда к максимальной цене спроса наименьшее (обычно до 3%).
Банк маркетингісі үдерісі мынадай кезеңдерді қамтиды:
Процесс банковского маркетинга включает следующие этапы:
- нақты банк өнімін сатып алушылардың қажеттерін зерделеу;
- изучение потребностей покупателей конкретного банковского продукта;
- қаржы нарығын секторлар бойынша кешенді түрде зерттеу;
- комплексное исследование финансового рынка по секторам;
- банк маркетингісінің ағым-дағы және келешектегі іске асырылуы мүмкіндіктерін зерттеу;
- исследование возможностей текущей и перспективной реализации банковского маркетинга;
- маркетингіні жобалау;
- планирование маркетинга;
- банк инновациясының өміршеңдік циклін жоспарлау;
- планирование жизненного цикла банковской инновации;
- жарнама;
- реклама;
- банкілердің бөлімдері мен құрылымдық бөлімшелерінің жұмысын ұйымдастыру.
- организация работы отделов и структурных подразделений банков.
Банк маркетингісінің негізгі атқарымдары:
Основными функциями банковского маркетинга являются:
- ақпарат жинау;
- сбор информации;
- маркетингілік зерттеу;
- маркетинговые исследования;
- банк өнімдерін шығару және өткізу жөніндегі қызметті жоспарлау;
- планирование деятельности по выпуску и реализации банковских продуктов;
- жарнама;
- реклама;
- банк өнімдерін өткізу.
- реализация банковских продуктов.
Банк маркетингісінің жоспары банк өнімдерін, кәдуілгі және жаңа өнімдерін өткізу жоспары болып табылады. Бұл жоспар нақты уақыт кезеңінде қандай банк өнімін немесе қандай инновацияны, қай аумақта және қандай бағамен сату керек екенін айқындайды.
План банковского маркетинга представляет собой план реализации банковских продуктов, традиционных и новых. Этот план определяет какой банковский продукт или какую инновацию, на какой территории и по какой цене следует продавать в данный период времени.
Банк маркетингісінің стратегиясы:
Стратегия банковского маркетинга заключается в:
- банкінің белгілі бір банк өнімін шығару жөніндегі мүмкіндіктерін талдау үдерісінде;
- анализе возможностей банка по выпуску того или иного банковского продукта;
- өнім шығарудың мақсатын айқындауда;
- определении цели выпуска продукта;
- банк инновациясын негіздеу және оны сипаттауда;
- обосновании банковской инновации и ее характеристики;
- қаржы нарығын және банк өнімін ағымдағы кезеңде де, таяудағы келешекте де өткізу мүмкіндіктерін маркетингілік зерттеуде.
- маркетинговых исследованиях финансового рынка и возможностей реализации банковского продукта как в текущем периоде, так и в ближайшей перспективе.
Банк маркетингінің стратегиясында қандай тұжырымдамаларды бөліп көрсетуге болады?
Банк маркетингісінің стратегиясында мына тұжырымдамаларды бөліп көрсету орынды:
В стратегии банковского маркетинга целесообразно выделить следующие концепции:
- қаржы нарығын бөліктемелеу;
- сегментация финансового рынка;
- нысаналы банк өнімін немесе қызмет көрсетуді таңдау;
- выбор целевого банковского продукта или услуги;
- нарыққа шығу әдістерін таңдау;
- выбор методов выхода на рынок;
- маркетингілік құралдарды таңдау;
- выбор маркетинговых средств;
- нарыққа шығу уақытын таңдау.
- выбор времени выхода на рынок.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Банк маркетингі
-
87 Банк ішіндегі есеп айырысу торабы арқылы есеп айырысу
Несие ұйымдары филиалдарының есеп айырысу операцияларын жүргізу ережелері қандай?
Каковы правила проведения расчетных операций филиалами кредитных организаций?
Несие ұйымдары есеп айырысу операцияларын жүзеге асыру үшін осы шоттарды билеу және осы шоттар бойынша операцияларды оның теңгерімінде көрсету құқығын бере отырып, оның атына мынадай шоттар ашуға құқылы:
Кредитная организация вправе открыть на имя филиала следующие счета для осуществления расчетных операций с предоставлением ему права распоряжения этими счетами и отражения операций по этим счетам на его балансе:
- филиалдың орналасқан жеріндегі банкінің есеп айырысу торабының бөлімшесінде корреспонденттік қосалқы шоттар;
- корреспондентские субсчета в подразделении расчетной сети банка по месту расположения филиала;
- басқа несие ұйымдары мен олардың филиалдарында корреспонденттік шоттар;
- корреспондентские счета в других кредитных организациях и их филиалах;
- бас ұйымда, сондай-ақ несие ұйымы филиалдарының кез келгенінде филиал аралық есеп айырысу шоттары.
- счета межфилиальных расчетов в головной организации, а также в любом из филиалов кредитной организаций.
Филиал аралық есеп айырысу шоттарын ашу, жабу тәртібін кім белгілейді?
Кто устанавливает порядок открытия, закрытия счетов межфилиальных расчетов?
Банк тәртіпті дербес белгілейді, ал олар несие ұйымы басшысының өкімі бойынша несие ұйымы басқармасы уәкілетті органының шешімі негізінде ашылады және жабылады.
Порядок устанавливается банком самостоятельно, а их открытие и закрытие осуществляется по распоряжению руководителя кредитной организации на основании решения уполномоченного органа управления кредитной организации.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Банк ішіндегі есеп айырысу торабы арқылы есеп айырысу
-
88 Банкілерді құру
Қазақстанда банкілер акционерлік қоғам нысанында құрылады. Бұл үшін уәкілетті органның банк ашуға берген рұқсаты керек.
В Казахстане банки создаются в форме акционерных обществ. Для этого необходимо разрешение уполномоченного органа на открытие банка.
Банк Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасымен айқындалатын тәртіппен, банк заңнамасында белгіленген ерекшеліктерді ескере отырып құрылады.
Банк создается в порядке, определяемом гражданским законодательством Республики Казахстан для юридических лиц, с учетом особенностей, установленных банковским законодательством.
Банк құру үшін қандай шарттар талап етіледі? Бұл, сірә, өте күрделі үдеріс шығар?
Какие условия требуются для создания банка? Это, наверное, очень сложный процесс?
Иә, банк құру күрделі үдеріс болып табылады, оны құру барысында:
Да, создание банка представляет собой сложный процесс, в течение которого:
- банкінің болашақ құрылтайшыларының өзара қарым-қатынасы қалыптасады;
- формируются взаимоотношения будущих учредителей банка;
- мынадай қажетті құжаттар табыс етіледі:
- представляются необходимые документы:
мемлекеттік тіркеуге алу және банк операцияларын жүзеге асыруға лицензия беру туралы қузаухатпен қоса өтініш;
заявление с ходатайством о государственной регистрации и выдаче лицензии на осуществление банковских операций;
- банкінің жарғысы;
- устав банка;
- құрылтайшылық шарт;
- учредительный договор;
- құрылтайшылардың жалпы жиналысының хаттамасы;
- протокол общего собрания учредителей;
- несие ұйымын тіркеу үшін мемлекеттік баждың төленгені туралы куәлік;
- свидетельство об уплате государственной пошлины за регистрацию кредитной организации;
- құрылтайшылардың тізімі;
- список учредителей;
- аудиторлық ұйымның қорытындысы;
- заключение аудиторской организации;
- экономикалық негіздеме;
- экономическое обоснование;
- банк басшыларының құрамы туралы мәліметтер;
- сведения о составе руководителей банка;
- Ұлттық банкінің жарғылық капиталдың төленгені туралы банкінің қуаттамасы.
- подтверждение банком об оплате уставного капитала Нацбанком.
Демек, Қазақстанда несие ұйымы тек арнаулы рұқсат негізінде ғана жұмыс істейтін болды ғой?
Значит, в Казахстане кредитная организация действует только на основании специального разрешения?
Өте дұрыс. Ал бұл рұқсат лицензия деп аталады. Онда осы несие ұйымының жүзеге асыруына құқығы бар банк операциялары, сондай-ақ осы банк операцияларын жүзеге асыруға болатын валюта көрсетіледі.
Совершенно верно. А это разрешение называется лицензией. В ней указываются банковские операции, на осуществление которых данная кредитная организация имеет право, а также валюта, в которой эти банковские операции могут осуществляться.
Жаңадан құрылған банкіге мынадай лицензиялар берілуі мүмкін:
Вновь организованному банку могут быть выданы следующие лицензии:
- теңге түріндегі қаражатпен банк операцияларын жүзеге асыруға (жеке тұлғалардың қаражатын салымға тарту құқығы жоқ) лицензия;
- лицензия на осуществление банковских операций со средствами в тенге (без права привлечения во вклады средств физических лиц);
- теңге және шетел валютасы түріндегі қаражатпен банк операцияларын жүзеге асыруға (жеке тұлғалардың қаражатын салымға тарту құқығы жоқ) лицензия;
- лицензия на осуществление банковских операций со средствами в тенге и иностранной валюте (без права привлечения во вклады средств физических лиц);
- асыл металдарды салымға тарту және орналастыруға лицензия;
-лицензия на привлечение во вклады и размещение драгоценных металлов;
- жеке тұлғалардың теңге түріндегі қаражатын салымға тартуға лицензия;
- лицензия на привлечение во вклады средств физических лиц в тенге;
- жеке тұлғалардың теңге және шетел валютасы түріндегі салымдарын тартуға лицензия;
- лицензия на привлечение во вклады средств физических лиц в тенге и иностранной валюте;
- бас лицензия.
- генеральная лицензия.
Біріншіден, бас лицензия теңге және валюта түріндегі қаражатпен барлық банк операцияларын орындауға лицензиясы бар банкіге беріледі. Екіншіден, бас лицензиясы бар банк белгіленген тәртіппен шетелде филиалдар аша алады және бейрезидент-банкілердің жарғылық капиталындағы үлестерді сатып ала алады.
Во-первых, генеральная лицензия может быть выдана банку, имеющему лицензии на выполнение всех банковских операций со средствами в тенге и иностранной валюте. Во-вторых, банк, имеющий генеральную лицензию, может открывать в установленном порядке филиалы за рубежом и приобретать доли в уставном капитале банков-нерезидентов.
Қазақстан банкілерінің жарғылық капиталдарды құрауы үшін шетел инвестицияларын тартуына рұқсат етіле ме?
Допускается ли для формирования уставных капиталов казахстанских банков привлечение иностранных инвестиций?
И¸, рұқсат етіледі. Шетел инвестициялары бар банкілер деп мыналар айтылады:
Да, допускается. Под банками с иностранными инвестициями понимаются:
- жарғылық капиталы резиденттер мен бейрезиденттердің есебінен құралатын банкілер;
- банки, уставный капитал которых формируется за счет резидентов и нерезидентов;
- шетел банкілері, яғни жарғылық капиталы бейрезиденттердің есебінен құралатын банкілер;
- иностранные банки, т.е. банки, уставный капитал которых формируется за счет нерезидентов;
- бейрезидент-банкілердің филиалдары.
- филиалы банков-нерезидентов.
Имеется ли лимит участия иностранного капитала в банковской системе страны?
Иә, еліміздің банк жүйесіне шетел капиталының қатысуына шектеулер қойылған. Бұл шектеулер отандық коммерциялық банкілердің қалыптасуы және шетел банкілерінің экспансиясынан қорғау үшін неғұрлым қолайлы жағдайлар жасау мақсатын көздейді.
Да, установлены ограничения на участие иностранного капитала в банковской системе страны. Эти ограничения преследуют цель создать наиболее благоприятные условия для становления отечественных коммерческих банков и защиты от экспансии зарубежных банков.
Жарғылық қор қатысушылардың қосымша жарналар салуы есебінен де, банкіге жаңа қатысушылардың кіруі есебінен де ұлғайтылады.
Увеличение уставного фонда осуществляется как за счет внесения участниками дополнительных взносов, так и за счет вступления в банк новых участников.
Жаңа мүшелердің кіруі және олардың банкінің жарғылық капиталына салатын салымының мөлшері туралы мәселе қатысушылардың жалпы жиналысында шешіледі.
Вопрос о вступлении новых членов и размерах их вклада в уставный капитал банка решается на общем собрании участников.
Банкіге заңды және жеке тұлғалар - Қазақстан Республикасының резиденттері мен бейрезиденттері құрылтайшылар және акционерлер бола алады. Мемлекет тек Үкімет арқылы ғана құрылтайшы және акционер болады, ал Қазақстан Даму банкісіне сондай-ақ жергілікті органдар да акционерлер болуы мүмкін.
Учредителями и акционерами банка могут быть юридические и физические лица - резиденты и нерезиденты Республики Казахстан. Государство может быть учредителем и акционером банка только в лице Правительства, а акционерами Банка развития Казахстана могут быть также и местные органы.
Банкінің қызметі оның қайта құрылуы немесе таратылуы жолымен тоқтатылады.
Прекращение деятельности банка происходит путем его реорганизации или ликвидации.
Банк:
Реорганизация банка происходит путем:
- бірігу;
- слияния;
- қосылу;
- присоединения;
- бөліну;
- разделения;
- бөліп шығару;
- выделения;
- өзгерту жолымен қайта құрылады.
- преобразования.
Олар құқық мирасқорларына ауысады, яғни мерзімі бітпеген барлық құжаттар белгіленген тәртіппен құқықты мирасқорға табысталады.
Они переходят к правопреемникам, т.е. все документы, сроки которых не истекли, передаются в установленном порядке правопреемнику.
Коммерциялық банк ерікті тәртіппен де, мәжбүрлі тәртіппен де таратылуы мүмкін. Тек құрылтайшылардың жалпы жиналысының шешімімен ғана ерікті түрде таратылуы мүмкін. Мұнда ерікті түрде таратылу туралы шешім қабылдау сәтінде банк несиегерлердің алдындағы барлық міндеттемелерді орындауға тиіс. Демек, банк төлем төлеуге қабілетсіз болса, ерікті тәртіппен таратылу туралы шешім қабылдауға болмайды.
Ликвидация коммерческого банка может происходить как в добровольном, так и в принудительном порядке. Добровольная ликвидация осуществляется только по решению общего собрания учредителей. При этом на момент принятия решения о добровольной ликвидации банк должен выполнить все обязательства перед кредиторами. Следовательно, решение о добровольной ликвидации не может быть принято, если банк является неплатежеспособным.
Коммерциялық банк:
Принудительная ликвидация коммерческого банка происходит по решению уполномоченного органа об отзыве у банка лицензии:
- коммерциялық банкінің банк заңнамасын бұзғаны үшін;
- за нарушение коммерческим банком банковского законодательства;
- коммерциялық банкінің төлем төлеуге қабілетсіздігіне байланысты;
- в связи с неплатежеспособностью коммерческого банка;
- төрелік соттың банкіні банкрот деп тану туралы шешімімен банкіден лицензияны қайтарып алу туралы уәкілетті органның шешімі бойынша мәжбүрлеу тәртібімен таратылады.
- решением арбитражного суда о признании банка банкротом.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Банкілерді құру
-
89 Банкінің қызмет көрсетуі кезінде қолданылатын кейбір аталымдар, сөздер мен сөз тіркестері
Некоторые термины, слова и словосочетания, применяемые при банковских услугахаккредитивы, выпущенные в рамках кредитных линий
аккредитивы, не использованные до истечения срока
акцептеу, ризалық беру
қаржыландыру, қаржы бөлу
жіктелген активтер мен шартты міндеттемелер бойынша залалдарды өтеуге арналған қаржыландыру
ассигнование на покрытие убытков по классифицированным активам и условным обязательствам
“электронды” клиенттердің шотын жүргізу
ведение счета “электронных” клиентов
“наразылық білдірілген” (наразылық білдірілмеген) инкассо бойынша төленбеген құжаттарды қайтару
возврат неоплаченных документов по инкассо “с протестованием” (без протестования)
вознаграждение (интерес), выплаченное по депозитам
“Репо” келісімі бойынша төленбеген сыйақы (мүдде)
вознаграждение (интерес), выплаченное по соглашениям “Репо”
“депо” шотынан көшірме беру
выдача выписок со счета “депо”
…-ге дейін %-дық табыс төлеу
выплата %-го дохода до …
…-ден …-ге дейін %-дық табыс төлеу
выплата %-го дохода от … до …
…-ден артық %-дық табыс төлеу
выплата %-го дохода свыше …
документарная проверка по аккредитиву, выпущенного в рамках кредитных линий
дополнительное вознаграждение при вынесении решения судом в пользу клиента
доход, связанный с получением вознаграждения (интереса)
доход, связанный с получением вознаграждения (интереса) от депозитов в других банках
доход, связанный с получением вознаграждения (интереса) по кредитам
доход, связанный с получением вознаграждения (интереса) по операциям
кері “Репо” операциялары бойынша сыйақы (мүдде) алумен байланысты табыс
доход, связанный с получением вознаграждения (интереса) по операциям обратного “Репо”
доход, связанный с получением вознаграждения (интереса) по ценным бумагам
за каждое физическое лицо, обозначенное в списке юридического лица
басқа банкілердің алдындағы бастапқы өтеу мерзімі үш айға дейінгі (үш айдан артық) берешек
задолженность перед другими банками с первоначальным сроком погашения до трех месяцев (более трех месяцев)
запросы, связанные с инкассо
запросы, связанные с операцией по аккредитиву
бағалы қағаздарды “депо” шотына есептеу
зачисление ценных бумаг на счет “депо”
резиденттер мен бейрезиденттердің чектерін қолма-қол ақшасыз (қолма-қол ақша) нысанда есептеу
сауда орындарында халықаралық карточкалардың барлық түрлері бойынша қызмет көрсеткені үшін комиссия
комиссия за обслуживание в торговых точках по всем видам международных карточек
дебеттік карточкалар бойынша шотқа қолма-қол ақшаны есептеу кезінде қызмет көрсеткені үшін комиссия
комиссия за обслуживание при наличных зачислениях на счет по дебетным карточкам
сауда және сервистік орындардан дебеттік карточкалар бойынша қызмет көрсеткені үшін комиссия
комиссия за обслуживание с торговых и сервисных точек по дебетным карточкам
дебеттік карточкалар бойынша карточкалық шотқа қолма-қол ақшасыз аудару кезіндегі комиссия
комиссия при безналичных перечислениях на карточный счет по дебетным карточкам
конвертация, айырбастау
кредит, несие
несиелендіру, несие беру
кредиты, необеспеченные недвижимостью
кредиты, обеспеченные недвижимостью
дебиторлық берешек және шартты міндеттемелер бо-йынша шеккен залалды өтеуге арналған сақтық қорды шегеру
минус резерв на покрытие убытков по дебиторской задолженности и условным обязательствам
нетто депозиттер, таза депозиттер
нетто несиелер, таза несиелер
депозиттік шоттан нақты валютаны сатып алу/сату жөніндегі операциялар
операции по покупке/продаже наличной валюты с депозитного счета
ақы, ақы төлеу
сауда мәмілелеріне арналған жобаларға жасалған кешенді банк сараптамасы үшін ақы төлеу
банк жүргізетін қосымша зерттеулер негізінде жобаларға жасалатын кешенді банк сараптамасы үшін ақы төлеу
оплата за комплексную банковскую экспертизу проектов на основе дополнительных исследований, проводимых банком
ақпарат негізінде жобаларға жасалатын кешенді банк сараптамасы үшін ақы төлеу
резиденттер мен бейрезиденттердің чектеріне қолма-қол ақшасыз (қолма-қол ақшалай) нысанда ақы төлеу
организация, осуществляющая отдельные виды банковских операций
шетел банкісінің мақұлдауы алынған кепілдікті шығаруға өтініш бойынша клиенттің пікірі
отзыв клиентом заявления на выпуск гарантии, на которое получено одобрение инобанка
мерзімі кейінге қалдырылған төлем, мерзімі өткен төлем
аудару, аударма, аударым
қаражатты карточкалық шоттан банк ішіндегі дербес шотқа және басқа банкілерге аудару
перевод средств с карточного счета на лицевой счет внутри банка и в другие банки
шетел банкілерінен түсетін кепілдіктер мен хабарламалар мәтіндерінің аудармасы
перевод текстов гарантий и сообщений, поступающих от иностранных банков
төлем құжаты белгіленбеген уақытқа берілгенде басқа банкілердің клиенттерінің пайдасына қаражат аудару
переводы средств в пользу клиентов других банков при предоставлении платежного документа в неустановленное время
мұралану құқығы туралы куәлік негізінде немесе басқа себептер бойынша шотты қайта ресімдеу
переоформление счета на основании свидетельства о праве на наследство или по другим причинам
санау, қайта есептеу
дебеттік карточкалар бойынша қолма-қол ақша беру кезінде банкноттарды санау
пересчет при выдаче наличных денег по беспроцентным вкладам до востребования
халықаралық карточкалардың барлық түрлері бойынша банк бөлімшелерінде қолма-қол ақшаны алу кезінде банкноттарды санау
пересчет банкнот при снятии наличности по всем видам международных карточек в отделениях банка
халықаралық карточкалардың барлық түрлері бойынша басқа банкілердің банк бөлімшелері мен банкоматтарында қолма-қол ақшаны алу кезінде банкноттарды санау
пересчет банкнот при снятии наличности по всем видам международных карточек в отделениях и банкоматах иных банков
мерзімі мен сомасына қарай банкінің қолданыстағы %-дық мөлшерлемелеріне сәйкес келісу бойынша
по согласованию в соответствии с действующими %-ми ставками банка в зависимости от срока и суммы
бағалы қағаздар айналысының шарттарына қарай банкінің ағымдағы тарифтері бойынша
подготовка бизнес-плана на основе дополнительных исследований, проводимых банком
подготовка бизнес-плана на основе информации, предоставляемой заказчиком
барлық қажетті құжаттарды алдырып, зерделейтін кінәрат-талаптар мен қуынымдар дайындау
подготовка претензий и исков с истребованием и изучением всех необходимых документов
банк жүргізетін қосымша зерттеулер негізінде қаржы-экономикалық бөлім дайындау
подготовка финансово-экономического раздела на основе дополнительных исследований, проводимых банком
подготовка финансово-экономического раздела на основе информации, предоставляемой заказчиком
клиент шарттарының, келісімшарттарының, келісімдерінің құқықтық сараптамасы
правовая экспертиза договоров, контрактов, соглашений клиента
өтінуші беретін ақпарат негізінде қаржыландыру жобаларын құқықтық сараптау
правовая экспертиза проектов финансирования на основе информации, предоставляемой заявителем
қайталама нарықтағы мәмілелердің нәтижелері туралы қор биржасынан ақпарат беру
предоставление информации о результатах сделок на вторичном рынке с фондовой биржи
компьютерлік-модемдік байланыс бойынша қаржылық және анықтамалық ақпарат беру
предоставление финансовой и справочной информации по компьютерно-модемной связи
клиенттің шотына ТМД елдерінің валютасы түрінде қолма-қол қаражат қабылдау
инкассоға еркін айырбасталатын валюта мен шектеулі айырбасталатын валюта түрінде төлем құжаттарын қабылдау
прием платежных документов на инкассо в СКВ, ОКВ
құжаттарды жөнелтуге қабылдау және дайындау (құжаттарды тексеруден бас тартқан жағдайда)
принятие и подготовка документов к отправке (в случае отказа от проверки документов)
прочие доходы, связанные с получением вознаграждения (интереса)
прочие расходы, связанные с выплатой вознаграждения (интереса)
жеке-дара шарттар, келісімшарттар әзірлеу
разработка индивидуальных договоров, контрактов
клиенттің нақты құқықтық қатынастары үшін жеке-дара шарттар, келісімшарттар әзірлеу
разработка индивидуальных договоров, контрактов для конкретных правовых отношений клиента
клиент қызметінің негізгі бағыттарына сәйкес шарттардың тұрпаттық нысандарын әзірлеу
разработка типовых форм договоров в соответствии с основными направлениями деятельности клиента
расходы, связанные с получением вознаграждения (интереса)
жинақ ақша депозиттері, аманат депозиттер
жоба алдындағы, маркетингілік, техникалық ақпаратты жинап, өңдеу
сбор и обработка предпроектной, маркетинговой, технической информации
собственные акции, выкупленные у акционеров
совокупные расходы, связанные с получением вознаграждения (интереса)
совокупный доход, связанный с получением вознаграждения (интереса)
нормативтік құжаттар, талдамалы шолулар, түсініктемелер, нұсқаулықтар жинақтарын құрастыру
составление сборников нормативных актов, аналитических обзоров, комментариев, инструкций
“депо” шотынан бағалы қағаздарды есептен шығару
списание ценных бумаг с счета “депо”
бастапқы өтеу мерзімі үш айға дейінгі/үш айдан астам мерзімдік депозиттер
срочные депозиты с первоначальным сроком погашения до трех месяцев/более трех месяцев
төлеу мерзімі 5 жылға дейінгі (5 жылдан астам) уақыт кезеңіне қалған бағынышты берешек
субординированная задолженность с оставшимся до срока выплаты периодом времени до 5 лет (более чем 5 лет)
қойылған кінәрат-талапты қанағаттандырмай шетел банкісінің талаптарын реттеу
урегулирование требований инобанка без удовлетворения выставленной претензии
банкінің қызмет көрсетулері, банк көрсететін қызметтер
ценные бумаги, выпущенные в обращение
ценные бумаги, годные для продажи
кері “Репо” туралы келісім бойынша сатып алынған бағалы қағаздар
ценные бумаги, купленные по соглашению об обратном “Репо”
ценные бумаги, предназначенные для продажи
“Репо” келісімі бойынша сатылған бағалы қағаздар
ценные бумаги, проданные по соглашению “Репо”
ценные бумаги, удерживаемые до погашения
чистый доход, связанный с выплатой вознаграждения (интереса)
чистый нереализованный доход (убытки) по ценным бумагам, годным для продажи
дебеттік карточкалар бойынша қолма-қол ақша беру кезінде банкноттарды сақтау
шарттардың, келісімдердің, келісімшарттардың, кепілдіктердің жазбаша қорытынды берілетін заңи сараптамасы
юридическая экспертиза договоров, соглашений, контрактов, гарантий с предоставлением письменного заключения
жылдық сыйақының … %-ы
… % годовых
тоқсандағы … %
… % за квартал
өндіріп алынған соманың … %-ы
… % от взысканной суммы
өндірілген транзакция көлемінен … %
… % от объема произведенных транзакций
алынған табыстан … %
… % от полученного дохода
түскен сомадан … %
… % от поступившей суммы
сомадан … %
… % от суммы
ескі купюр сомасынан … %
… % от суммы ветхих купюр
ақшалай түсімнен … %
… % от суммы выручки
ақы төлеуге пайдаланылған ақшалай түсімнен … %
… % от суммы выручки, использованной для оплаты
ақы төлеуге ұсынылған талаптың сомасынан … %
… % от суммы выставленного требования на оплату
қойылған кінәрат-талаптың сомасынан … %
… % от суммы выставленной претензии
кепілдік сомасынан … %
… % от суммы гарантии
жылдық сыйақы сомасынан … %
… % от суммы годовых
бір айдағы сомадан … %
… % от суммы за месяц
жоба сомасынан … %
… % от суммы проекта
мәміле сомасынан … %
… % от суммы сделки
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Банкінің қызмет көрсетуі кезінде қолданылатын кейбір аталымдар, сөздер мен сөз тіркестері
-
90 Қаржылық несие
Несиені негізінен банкілер береді. Несиені бос ақшалай қаражаты бар шаруашылық жүргізуші субъектілер де беруі мүмкін. Оларға мыналар жатады:
Кредит в основном выдают банки. Кредиты могут предоставляться и хозяйствующими субъектами, имеющими свободные денежные средства. К ним относятся:
- инвестициялық қорлар;
- инвестиционные фонды;
- траст-компаниялар;
- траст-компании;
- қаржы компаниялары.
- финансовые компании.
Несие алу үшін қарызгер несиегерге мынадай құжаттар береді:
Для получения кредита заемщик предоставляет кредитору следующие документы:
- өтінім;
- заявку;
- құрылтай құжаттарының нотариус растаған көшірмелері (құрылтай шарты, жарғы, тіркелу туралы куәлік);
- заверенные нотариусом копии учредительных документов (учредительный договор, устав, свидетельство о регистрации);
- нотариус растаған карточка (түпнұсқа) мен қойылған қолдардың, мөрдің үлгілері;
- заверенную нотариусом карточку (оригинал) с образцами подписей, печати;
- нотариус растаған соңғы есеп берілген күнгі теңгерім;
- баланс на последнюю отчетную дату, заверенный нотариусом;
- аудиторлық тексеру актісі;
- акт аудиторской проверки;
- салық инспекциясынан анықтама.
- справка из налоговой инспекции.
Несие үшін төленетін ақы қысқа мерзімді несие бойынша ақша нарығында және ұзақ мерзімді несие бойынша капитал нарығында қалыптасқан мөлшерлемелер бойынша алынады.
Плата за кредит взимается по ставкам, сложившимся на денежном рынке по краткосрочным кредитам и на рынке капитала по долгосрочным кредитам.
Пайыздық мөлшерлеме әдетте қарызгермен келісе отырып шарттық мөлшерлеме ретінде айқындалады және несие шартында белгіленген кезеңге белгіленеді. Банк пайыздарды алудың мынадай әдістерін қолдана алады. Пайыз:
Процентные ставки обычно определяются банком как договорные по соглашению с заемщиком и устанавливаются на период, обусловленный кредитным договором. Банк может применять следующие методы взимания процентов. Процент удерживается:
- пайыз несие берілген сәтте;
- в момент предоставления кредита;
- несие өтелген сәтте;
- в момент погашения кредита;
- бүкіл несие мерзімінің бойына біркелкі жарна түрінде ұсталады.
- равномерными взносами на протяжении всего срока кредита.
Қарызгерге несие беру нысандары алуан түрлі болуы мүмкін. Несие берудің неғұрлым жиі кездесетін түрлері мыналар:
Формы предоставления кредита заемщику различны. Наиболее часто встречающиеся виды кредитования следующие:
- мерзімді несие;
- срочный кредит;
- контокорренттік несие;
- контокоррентный кредит;
- онколдық несие;
- онкольный кредит;
- ломбардтық несие;
- ломбардный кредит;
- синдикатталған несие;
- синдицированный кредит;
- ипотекалық несие.
- ипотечный кредит.
Мерзімді несие – несиенің жай нысаны. Банк қарызгердің есеп айырысу шотына несие сомасын аударады. Мерзімі өткеннен кейін несие өтеледі, яғни қарызгер өзінің есеп айырысу шотынан банкіге тиісті ақша сомасын аударады.
Срочный кредит – это обычная форма кредита. Банк перечисляет на расчетный счет заемщика сумму кредита. По истечении срока кредит погашается, т.е. заемщик перечисляет со своего расчетного счета банку соответствующую сумму денег.
Контокоррент – банкінің өз клиентімен жасалатын барлық операциясы есепке алынатын бірыңғай шот. Контокоррентте, бір жағынан, банк несиесі және клиенттің тапсыруымен шоттан төленетін барлық төлемдер көрсетіледі, екінші жағынан, клиенттен ақшалай түсім, салым, несиені қайтару, т.б. түрінде түскен қаражат көрсетіледі. Контокоррент – несие шотының ағымдағы шотпен ұштасуы және оның дебеттік немесе кредиттік сальдосы болуы мүмкін.
Контокоррент – единый счет, на котором учитывается все операции банка с клиентом. На контокорренте отражаются, с одной стороны, кредит банка и все платежи со счета по поручению клиента, а с другой – средства, поступающие в банк от клиентов в виде выручки, вкладов, возврата кредита и др. Контокоррент представляет собой сочетание ссудного счета с текущим и может иметь дебетовое или кредитовое сальдо.
Онколдық несие – қысқа мерзімді несие, ол алғашқы талап ету бойынша өтеледі, әдетте, бағалы қағаздар және тауарлар кепілдігімен беріледі.
Онкольный кредит – краткосрочный кредит, который погашается по первому требованию и, как правило, выдается под обеспечение ценными бумагами и товарами.
Ол жылжымайтын мүлік кепілімен берілетін несие. Ипотекалық несие ірі күрделі шығындарды жабу үшін алынады. Әсіресе ол жаңа құрылысты несиелендіру кезінде тиімді пайдаланылады. Бұл орайда құрылыс объектісі кепіл заты болып табылады. Несиенің бұл түрі жылжымайтын мүлікті сатып алу үшін де алынады.
Это кредит под залог недвижимости. Ипотечный кредит берется для покрытия крупных капитальных затрат. Особенно эффективно используется он при кредитовании нового строительства. При этом объект строительства является предметом залога. Этот вид кредита берется и для покупки недвижимости.
Ломбардтық несие — уәкілетті органның коммерциялық банкілерге мемлекеттік бағалы қағаздар кепілімен беретін несие түрі.
Ломбардный кредит — это вид финансового кредита, который предоставляется уполномоченным органом коммерческим банкам под залог государственных ценных бумаг.
Синдикатталған несие — екі және одан көп несиегерлер, яғни банк синдикаты бір қарызгерге беретін несие. Мұндай несиені беру үшін банкілер өздерінің уақытша бос қаражатын уақытша біріктіреді.
Синдицированный кредит — это кредит, предоставляемый двумя и более кредиторами, т.е. банковским синдикатом, одному заемщику. Для предоставления такого кредита банки временно объединяют свои временно свободные денежные средства.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Қаржылық несие
-
91 Несиелендіру қағидаты
Банк несиелендірудің мынадай негізгі қағидатын басшылыққа алады:
Банк руководствуется следующими основными принципами кредитования:
- мерзімділік;
- срочность;
- қайтарымдылық;
- возвратность;
- ақылы.
- платность.
Мерзімділік қағидаты несиенің нақты айқындалған мерзімге берілуінен көрініс табады. Бұл мерзім несие шартында ескертіледі.
Принцип срочности выражается в том, что кредит выдается на четко определенный срок. Этот срок оговаривается в кредитном договоре.
Оның мәнісі мынада: несие шарты аяқталғаннан кейін қарыз ақша несиегерге толық сомада (негізгі қарыз) және пайызымен қайтарылуға тиіс.
Он заключается в том, что по окончании срока кредитного договора заемные деньги должны быть возвращены кредитору в полной сумме (основной долг) и с процентами.
Несие белгіленген мерзімде қайтарылмаған жағдайда банк қандай шаралар қолданады?
Какие меры принимаются банком в случае невозврата кредита в установленный срок?
Мұндай жағдайда қарызгерге өсімпұл (яғни айыппұл ықпалшаралары) есептеледі, оның мөлшері несие шартында белгіленеді. Қаржы несиесінің қайтарылу кепілдігі үшін осы қайтаруды қамтамасыз етудің түрлі тәсілдері пайдаланылады.
В этом случае, заемщику начисляются пени (т.е. штрафные санкции), размер которых устанавливается в кредитном договоре. Для гарантии возврата финансового кредита используют разные способы обеспечения этого возврата.
Банкілер несиені қамтамасыз етудің мынадай негізгі тәсілдерін пайдаланады:
Банки используют следующие основные способы обеспечения кредита:
- кепілгерлік;
- поручительство;
- кепілдік;
- гарантия;
- кепіл;
- залог;
- несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру.
- страхование ответственности заемщика за непогашение кредита.
Кепілгерлік – біржақты міндеттемелері бар шарт, ол арқылы кепілгер несиегердің алдында қажет болған жағдайда қарызгердің берешегін төлеуге міндеттенеді. Кепілгерлік шарты несие шартына толықтыру болып табылады және оны нотариус растайды. Оны қарыз алушы азамат болғанда қолданады. Кез келген шаруашылық жүргізуші субъект (банк, қауымдастық, кәсіпорын, т.б.) кепілгер бола алады.
Поручительство – это договор с односторонними обязательствами, посредством которого поручитель берет обязательство перед кредитором оплатить при необходимости задолженность заемщика. Договор поручительства служит дополнением к кредитному договору и заверяется нотариусом. Он применяется, когда заемщиком является гражданин. Поручителем может выступать любой хозяйствующий субъект (банк, ассоциация, предприятие и т. п.).
Кепілдік — кепілгердің кепілдік берілген сома үшін кепілдік жағдайы басталған кезде төлеуге міндеттенуі. Ол кепілдік хатымен ресімделеді және тек заңды тұлғалар арасында ғана қолданылады.
Гарантия — это обязательство гаранта выплатить за гарантируемого определенную сумму при наступлении гарантийного случая. Она оформляется гарантийным письмом и применяется только между юридическими лицами.
Кепіл операцияларының негізінде мынадай негізгі ережелер жатыр:
В основе залоговых операции лежат следующие основные положения:
- мүлікке кепілзаттық құқығы сол кепілзатпен бірге осы мүлікті кез келген жаңа сатып алушыға көшеді;
- залоговое право на имущество переходит вместе с ним к любому новому приобретателю данного имущества;
- борышқордың тек белгілі бір мүлкі ғана, яғни ҚР заңнамасына сәйкес мүліктен айыруға жататын мүлік қана кепілзат ұстаушы-несиегер талабының орындалуына кепілдік болып табылады;
- гарантией выполнения требования кредитора-залогодержателя является только определенное имущество должника, т.е. только то имущество, которое в соответствии с законодательством РК может быть отчуждено;
- несиегер (кепілзат ұстаушы) борышты қайтармаған жағдайда кепілге салынған мүлікті алуға, соның ішінде оны сату арқылы, яғни оны кепілзат берушіден айыру арқылы өндіріп алуға құқылы.
- кредитор (залогодержатель) в случае невозврата заемщиком (залогодателем) долга имеет право обращать взыскание на заложенное имущество, в том числе путем его продажи, т.е. отчуждения его от залогодателя.
Кепілдің екі нысаны бар:
Существует две формы залога:
- мүлік кепіл берушіде қалдырылатын кепіл;
- залог с оставлением имущества у залогодателя;
- кепілге салынған мүлік кепіл ұстаушыға берілетін кепіл (кепілсалым).
- залог с передачей заложенного имущества залогодержателю (заклад).
Несиенің өтелмегені үшін қарызгердің жауапкершілігін сақтандыру шарты қалай жасалады?
Каким образом заключается договор страхования ответственности заемщика за непогашение кредита?
Осы сақтандыру барысында банкіден несие алған қарызгер сақтандыру компаниясымен сақтандыру шартын жасасады? Ол несие шартына тіркеледі. Іс жүзінде үшжақты сақтандыру шарты қолданылады, ол сақтандыру компаниясы, банк және қарызгер арасында жасалады. Сақтандыру мерзімі несие берілген мерзімге сай келеді. Сақтандыру шарты, әдетте, қарызгер белгіленген мерзімде қайтармаған несие сомасының белгілі бір пайызын және ол бойынша пайызды банкіге сақтандырушы тарапынан өтелуін көздейді.
В ходе данного страхования заемщик кредита в банке заключает со страховой компанией страховой договор. Он прилагается к кредитному договору. На практике применяется тройной договор страхования, который заключается между страховой компанией, банком и заемщиком. Срок страхования соответствует сроку, на который был выдан кредит. Договор страхования предусматривает, как правило, возмещение банку со стороны страховщика определенного процента суммы невозвращенного заемщиком кредита в установленный срок и процентов по нему.
Банк несиенің қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалауда қандай өлшемдерді басшылыққа алады?
Какими критериями руководствуется банк в оценке кредитоспособности заемщика?
Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігін бағалау және несиені тек несиені өтеуге қабілетті және төлем төлеуге қабілетті қарызгерге ғана беру несиенің қайтарылуын қамтамасыз етудің маңызды шарты болып табылады. Қарызгердің несиені өтеуге қабілеттілігі оның бұрынырақ алған несиесі бойынша есептесу кезіндегі ұқыптылығымен, оның ағымдағы қаржы жағдайымен, өзгеру перспективаларымен, қажет болған жағдайда түрлі көздерден ақша қаражатын жұмылдыру қабілетімен сипатталады.
Оценка кредитоспособности заемщика и предоставления кредита только кредитоспособному и платежеспособному заемщику является важным условием обеспечения возврата кредита. Кредитоспособность заемщика характеризуется его аккуратностью при расчетах по ранее полученным кредитам, его текущим финансовым состоянием и перспективами изменения, способностью при необходимости мобилизовать денежные средства из различных источников.
Несие беру шарттарына талдау жасау қандай мәселелерді зерделеуді көздейді?
Несилендіру шарттарын талдау мына мәселелерді зерделеуді көздейді:
Анализ условий кредитования предполагает изучение следующих вопросов:
- қарызгердің “салиқалылығы”, ол бұрынырақ алынған несиелер бойынша уақтылы есеп айырысуымен, берген есептерінің сапалылығымен, басшылықтың жауаптылығымен және біліктілігімен сипатталады;
- “солидность“ заемщика, которая характеризуется своевременностью расчетов по ранее полученным кредитам, качественностью представленных отчетов, ответственностью и компетентностью руководства;
- қарызгердің бәсекеге жарамды өнім өндіруге “қабілеттілігі”;
- “способность” заемщика производить конкурентоспособную продукцию;
- “кірісі”, мұнда банк кірісінің деңгейі несиелендіру кезіндегі тәуекел дәрежесімен байланыстырылуға тиіс;
- “доходы”, при этом уровень доходов банка должен быть увязан со степенью риска при кредитовании;
- несие ресурстарының пайдаланылу “мақсаты”;
- “цель” использования кредитных ресурсов;
- несие “сомасы”, бұл мәселе қарызгердің теңгерім өтемпаздығы шарасын жүргізуін, меншікті және қарыз қаражатының арақатынасын басшылыққа ала отырып зерделенеді;
- “сумма” кредита, изучение этого вопроса производится исходя из проведения заемщиком мероприятия ликвидности баланса, соотношения между собственными и заемными средствами;
- “өтеу”, бұл мәселе материалдық құндылықтардың, берілген кепілдіктердің өткізілуі және кепіл құқығын пайдалану есебінен несиенің қайтарылуына талдау жасау жолымен зерделенеді;
- “погашение”, этот вопрос изучается путем анализа возвращенности кредита за счет реализации материальных ценностей, предоставленных гарантий и использования залогового права;
- несиенің “қамтамасыз етілуі”, яғни банкінің берілген несиені қамтамасыз ету кепілі ретінде қарызгердің бағалы қағаздарымен қоса активтерін алу құқығын анықтау тұрғысынан жарғы мен ережені зерделеу.
- “обеспечение” кредита, т.е. изучение устава и положения с точки зрения определения права банка брать в залог под выданную ссуду активы заемщика, включая ценные бумаги.
Шаруашылық жүргізуші субъектінің өтемпаздығы оны өз берешегін тез өтеуге қабілеттілігімен, яғни шаруашылық жүргізуші субъект теңгерімінің өтемпаздығымен анықталады.
Ликвидность хозяйствующего субъекта определятся его способностью быстро погашать свою задолженность, т.е. ликвидностью баланса хозяйствующего субъекта.
Өтемпаздық берешек пен өтімді қаражат, яғни борышты өтеу үшін пайдалануға болатын қаражат (қолма-қол ақша, депозиттер, бағалы қағаздар, айналым қаражатының нышандары, т.б.) шамасының қатынасымен анықталады.
Ликвидность определяется соотношением величины задолженности и ликвидных средств, т.е. средств, которые могут быть использованы для погашения долгов (наличные деньги, депозиты, ценные бумаги, реализуемые элементы оборотных средств и др.).
Теңгерімнің өтемпаздығын талдаудың мәні өтімділік дәрежесіне қарай топтастырылған актив бойынша қаражатты өтелу мерзіміне қарай топтастырылған пассив бойынша міндеттемелермен салыстыруда.
Анализ ликвидности баланса заключается в сравнении средств по активу, сгруппированных по степени их ликвидности, с обязательствами по пассиву, сгруппированными по срокам их погашения.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Несиелендіру қағидаты
-
92 Ұлттық банкінің атқарымдары мен өкілеттіктері
Ұлттық банк:
Национальный банк:
- республикадағы мемлекеттік ақша-несие саясатын жүргізеді;
- проводит государственную денежно-кредитную политику в республике;
- айналыстағы ақша массасының көлемін реттеу жолымен бағалы қағаздар шығарады;
- эмитирует ценные бумаги путем регулирования объема массы в обращении;
- Үкіметтің мемлекеттік борышына қызмет көрсетуге қатысады, Ұлттық банкінің мемлекеттік борышына қызмет көрсетеді;
- участвует в обслуживании государственного долга правительства, обслуживает государственный долг Национального банка;
- мыналарға:
- выдает разрешение:
- банкілердің ашылуына, олардың ерікті түрде қайта ұйымдастырылуына және таратылуына;
- на открытие банков и их добровольную реорганизацию и ликвидацию;
- Қазақстан аумағында банкілердің, ал республика аумағынан тыс жерлерде резидент-банкілердің филиалдары мен өкілдіктерінің ашылуына (олардың қосылуына);
- на открытие филиалов (их слияние) и представительств банков на территории Казахстана, а для банков-резидентов – вне территории республики;
- жеке және заңды тұлғалардың банкіге ірі қатысушы және банк холдингі мәртебесін алуына;
- на приобретение физическими и юридическими лицами статуса крупного участника банка и банковского холдинга;
- банкілердің бағалы қағаздар нарығында кәсіптік қызметті жүзеге асырушы ұйымдардың жарғылық капиталына қатысуына;
- на участие банков в уставном капитале организаций, осуществляющих профессиональную деятельность на рынке ценных бумаг;
- бағалы қағаздар нарығында кәсіптік қызметті жүзеге асыру үшін банкілерге лицензиялар беруіне рұқсат береді;
- на выдачу банкам лицензии на осуществление профессиональной деятельности на рынке ценных бумаг;
- банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыруға лицензия береді;
- выдает лицензии на осуществление отдельных видов банковских операций;
- банкілердің бағалы қағаздар эмиссияларының аңдатпаларын мемлекеттік тіркеуге дейін міндетті сараптаудан өткізеді, оларға енгізілетін өзгерістерді келіседі;
- проводит обязательную экспертизу проспектов эмиссий ценных бумаг банков до их государственной регистрации, согласование изменений к ним;
- банкілердің бағалы қағаздарды шығару және орналастыру қорытындылары туралы есеп, құрылтай құжаттары бойынша тұжырым береді;
- дает заключение по отчету об итогах выпуска и размещения ценных бумаг банками, учредительным документам;
- банкінің құрылтай құжаттарына өзгертулер енгізуге, оларды қайта тіркеуге, банкінің басшы қызметтерін тағайындауға (сайлауға) келісім береді;
- дает согласие на внесение изменений в учредительные документы банка, их перерегистрацию, назначение (избирание) руководящих работников банка;
- банкілердің қызметін, ерікті не мәжбүрлі түрде таратылатын банкілердің тарату комиссияларының қызметін бақылайды және қадағалайды;
- осуществляет контроль и надзор за деятельностью банков, за деятельностью ликвидационных комиссий, добровольно и принудительно ликвидируемых банков;
- банкілерге пруденциялық нормативтерді, банк капиталының белгілі бір күнгі мөлшерін белгілейді;
- устанавливает банкам пруденциальные нормативы, размер капитала банка на определенную дату;
- республикадағы несиелер бойынша сыйақы (мүдде) мөлшерлемесін реттейді;
- осуществляет регулирование ставок вознаграждения (интереса) по кредитам в республике;
- республикада төлемдерді төлеу және ақша аудару тәртібін, жүйесі мен нысанын айқындайды;
- определяет порядок, систему и форму осуществления платежей и переводов денег в республике;
- банкілердің арасында теңге түріндегі ақшаның уақтылы және үздіксіз аударылуын қамтамасыз ететін төлем жүйесінің жұмыс істеуін ұйымдастырады;
- организует функционирование платежной системы, обеспечивающей своевременное и бесперебойное проведение переводов денег между банками в тенге;
- республикадағы валюталық реттеу мен валюталық бақылауды жүзеге асырады;
- осуществляет валютное регулирование и валютный контроль в республике;
- банк қызметі, есебі, төлем төлеу, ақша аудару, заңнамалық құжаттарда белгіленген өкілеттіктер шегінде валюталық операцияларды жүзеге асыру мәселелері бойынша барлық банкілер мен олардың қызметін пайдаланушылар үшін орындалуы міндетті нормативтік құқықтық актілер шығарады;
- издает обязательные для исполнения всеми банками и их клиентами нормативные правовые акты по вопросам банковской деятельности, учета, платежей и переводов денег, осуществления валютных операций в пределах полномочий, определенных законодательными актами;
- нормативтік-құқықтық актілердің сақталуын қадағалайды;
- осуществляет надзор за соблюдением нормативно-правовых актов;
- Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігімен келісе отырып, банкілердің бухгалтерлік есебінің стандарттарын белгілейді;
- по согласованию с Министерством финансов Республики Казахстан устанавливает стандарты бухгалтерского учета банков;
- нақты банкноттар мен мәнеттерді есептеу, сақтау, тасымалдау және инкассолау ережелерін белгілейді;
- устанавливает правила учета, хранения, перевозки и инкассации наличных банкнот и монет;
- нақты банкноттар мен мәнеттерді тасымалдауға, сақтауға және инкассолауға қатысады;
- участвует в обеспечении перевозки, хранении и инкассации наличных банкнот и монет;
- банкноттар мен мәнеттердің сақтық қорын құрады;
- создает резервные фонды банкнот и монет;
- республика банкілерінің жиынтық теңгерімін және өзінің теңгерімін жасап, тұрақты түрде жариялайды;
- составляет и регулярно публикует сводный баланс банков республики и собственный баланс;
- елдің есептік төлем теңгері-мін қалыптастырады;
- формирует отчетный платежный баланс страны;
- төлем теңгерімі көрсеткіштерінің қысқа мерзімді, орта мерзімді және ұзақ мерзімді болжамды бағалануын әзірлеуге қатысады;
- участвует в разработке краткосрочных, среднесрочных и долгосрочных прогнозных оценок показателей платежного баланса;
- мемлекеттік кепілдіктері жоқ беймемлекеттік сыртқы қарыздар бойынша шарттарды тіркеп, мониторингін жүзеге асырады;
- осуществляет регистрацию и мониторинг договоров по негосударственным внешним займам, не имеющим государственных гарантий;
- елдің жалпы сыртқы борышының бағасын қалыптастырады;
- формирует оценку валового внешнего долга страны;
- республикадағы банк жүйесі үшін кадрлар даярлауға қатысады;
- участвует в осуществлении подготовки кадров для системы банков в республике;
- Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің бірыңғай қазынашылық шотына қызмет көрсетеді;
- обслуживает единый казначейский счет Министерства финансов Республики Казахстан;
- Ұлттық банкінің нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес вексельдерді қайта есептейді.
- осуществляет переучет векселей в соответствии с нормативными правовыми актами Национального банка.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Ұлттық банкінің атқарымдары мен өкілеттіктері
-
93 Шотты ашу, қайта ресімдеу және жабу тәртібі
Порядок открытия, переоформления и закрытия счетаСіз шотты ашу, қайта ресімдеу және жабу тәртібін сипаттап бере алмас па екенсіз?
Вы не могли бы охарактеризовать порядок открытия, переоформления и закрытия счета?
Шотты ашу, қайта ресімдеу және жабу тәртібін Ұлттық банк айқындайды. Клиент шотты ашқаннан кейін банк мыналарға байланысты көрсетілетін қызметтер жиынын ұсынады:
Порядок открытия, переоформления и закрытия счета определяется Нацбанком. После открытия клиентом счета банк предоставляет набор услуг, связанных с:
- клиенттің есеп айырысу, ағымдағы және басқа шоттарын ашу және жүргізу;
- открытием и ведением расчетного, текущего и других счетов клиента;
- қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды ұйымдастыру және жүргізу;
- организацией и проведением безналичных расчетов;
- қолма-қол ақшамен байланысты операцияларды орындау.
- выполнением операций с наличными деньгами.
Ағымдағы шоттан жүзеге асырылатын операциялар шеңберін қандай орган тәртіпке келтіреді?
Какой орган регламентирует круг операций, осуществляемых с расчетного или текущего счета?
Ағымдағы шоттан жүзеге асырылатын операцияларды да Ұлттық банк тәртіпке келтіреді.
Операции, осуществляемые с расчетного или текущего счета, также регламентируется Нацбанком.
Тиісті шоттың жұмыс істеу тетігін коммерциялық банк нақты клиентпен келісе отырып айқындайды және есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету жөніндегі шартпен тиянақталады.
Механизм функционирования соответствующего счета определяется коммерческим банком по согласованию с конкретным клиентом и закрепляется договором по расчетно-кассовому обслуживанию.
Банк пен оның клиентінің арасында жасалған есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету жөніндегі шарт бойынша банк өзіне қандай міндеттемелер алады?
Какие обязательства берет на себя банк по расчетно-кассовому обслуживанию, заключаемому между банком и клиентом?
Банк есеп айырысу-кассалық қызметін көрсету жөніндегі шарттың ережелеріне сәйкес өзіне бірқатар міндеттемелер алады, олар:
В соответствии с положениями договора по расчетно-кассовому обслуживанию банк берет на себя ряд обязательств:
- клиенттің шоты бойынша өз құзыреті шегінде заңнамада көзделген банк операцияларының барлық түрлерін жүргізу;
- проводить по счету клиента в пределах своей компетенции все виды банковских операций, предусмотренных законодательством;
- клиенттің шотына түскен барлық ақшалай қаражаттың сақталуын қамтамасыз ету;
- обеспечивать сохранность всех денежных средств, поступивших на счет клиента;
- клиенттің шотынан қолма-қол ақшасыз есеп айырысу бойынша қаражатты оның тапсыруымен есептен шығару операциясын жүргізу;
- проводить операции по списанию средств со счета клиента по безналичным расчетам по его поручению;
- клиенттің шаруашылық қызметі және оның шоты бойынша жүргізілетін операциялар туралы ақпараттың құпиялылығын қамтамасыз ету;
- обеспечивать конфиденциальность информации о хозяйственной деятельности клиента и операциях, проводимых по его счету;
- клиентке оның шотынан көшірмелер беру.
- выдавать клиенту выписки с его счета.
Клиент, тиісінше, мыналарға міндеттенеді:
Клиент, соответственно, обязуется:
- банкіге шот ашу және жүргізу үшін қажетті құжаттарды ұсыну;
- предоставлять в банк документы, необходимые для открытия и ведения счета;
- қолданыстағы заңнаманы және есеп айырысатын банкілер мен заңды тұлғалар үшін міндетті заңи күші бар есеп айырысу қызметін көрсету, қолма-қол ақшасыз есеп айырысуды және кассалық операцияларды жүзеге асыру мәселелері жөніндегі нормативтік құжаттарды сақтау;
- соблюдать действующее законодательство и имеющие обязательную юридическую силу для банков и юридических лиц, осуществляющих расчеты, нормативные акты по вопросам расчетного обслуживания, осуществления безналичных расчетов и кассовых операций;
- банкіге бухгалтерлік және статистикалық есептемені, есеп айырысу-кассалық қызмет көрсету үшін қажет басқа да құжаттарды белгіленген мерзімде беру;
- предоставлять в банк в установленные сроки бухгалтерскую и статистическую отчетность и другие документы, необходимые для организации расчетно-кассового обслуживания;
- банкіге шоттың жабылғанын жазбаша нысанда алдын ала хабарлау, т.б.
- предварительно в письменной форме уведомить банк о закрытии счета и др.
Шартта өзіне жүктелген міндеттемелердің орындалмағаны үшін екі тараптың жауапкершілігі көзделеді ме?
Предусматривается ли в договоре ответственность обеих сторон за невыполнение взятых на себя обязательств?
И¸, көзделеді. Мәселен, банкіге:
Да, предусматривается. Так, банк несет ответственность:
- клиенттің шотынан қаражатты есептен уақытылы немесе дұрыс шығармағаны үшін;
- за несвоевременное или неправильное списание средств со счета клиента;
- банкінің өз клиентіне тиесілі соманы есептеуі үшін жауапкершілік жүктеледі.
- за зачисление банком сумм, причитающихся клиенту.
Клиентке:
Клиент несет ответственность:
- шотты ашу және ол бойынша операциялар жүргізуге ұсынылатын құжаттар үшін;
- за достоверность документов, предоставляемых для открытия счета и ведения операций по нему;
- алдағы тоқсанға арналған кассалық болжамды уақытылы бермегені үшін;
- за несвоевременное предоставление кассового прогноза на предстоящий квартал;
- банк көрсететін қызметтердің ақысын төлеу мерзімін бұзғаны үшін;
- за нарушение сроков оплаты услуг, оказываемых банком;
- банк клиент үшін бөлген қолма-қол ақшаның өтінімде көрсетілген күні алынуы үшін, т.б. жауапкершілік жүктеледі.
- за получение наличных денег, забронированных банком для клиента в день, указанный в заявке, и др.
Шартта осы аталған бұрмалаушылықтардың әрқайсысы үшін екі жағына да бірдей айыппұл мөлшері тиянақталуы мүмкін. Сондай-ақ шартта дауларды шешу тәртібі, шарттың қолданылу мерзімі және ерекше немесе қосымша талаптар да көзделеді.
В договоре могут фиксироваться размеры штрафа за каждое из перечисленных нарушений как для одной, так и для другой стороны. А также в договоре предусматривается порядок разрешения споров, срок действия договора и особые или дополнительные условия.
Клиенттен шот ашқаны үшін ақы алына ма, яки есеп айырысу қызметін көрсетудің құны қандай?
Взимается ли плата с клиента за открытие счета, т.е. какова стоимость услуг по расчетному обслуживанию?
Клиентке есеп айырысу, ағымдағы немесе кез келген шот жеке ақыға да, тегін де ашылуы мүмкін. Есеп айырысу қызметін көрсеткені үшін банк клиенттен төленетін төлем сомасынан тиянақты пайыздың шартта белгіленген мөлшерінде төлемақы алады. Банкіде есеп айырысу шотын тегін ашу мынаны көздейді: банк клиентке есеп айырысу шоты бойынша операцияларды тегін жүргізуге жұмсалатын шығынның орны өтелетіндей басқа да кең ауқымды ақылы қызмет көрсетуді ұсына алады.
Расчетный, текущий или любой другой счет может открываться клиенту как за отдельную плату, так и бесплатно. За услуги по расчетному обслуживанию банк взимает с клиента плату в размере установленного договором фиксированного процента от суммы совершаемого платежа. Открытие расчетного счета в банке бесплатно предполагает, что банк сможет предоставлять клиенту широкий набор и других платных услуг, что компенсирует затраты на бесплатное проведение операций по расчетному счету.
Бұлардың арасындағы айырмашылықтар олардың міндет-мақсаттарында.
Различия между этими счетами заключаются в их назначении.
Есеп айырысу шоты – кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыруға арналған шот, оны коммерциялық есеп айырысу негізінде жұмыс істейтін және заңды тұлға мәртебесі бар кәсіпорын ашады. Бұл шот бойынша тауарларды өткізумен және қызметтерді көрсетумен, олардың өндірісін қамтамасыз етумен, өндірістік және басқа шығындармен байланысты барлық операциялар жүзеге асырылады. Бұл шотқа түсім ақша есепке алынады. Осы шоттан жалақы беру, сатып алынатын жиынтықтаушылардың құнын төлеу, т.б. үшін ақша есептен шығарылады, салық төленеді. Бұл шот іс жүзінде кез келген операцияларды жасауға мүмкіндік береді, өйткені қаражаттың пайдаланылу бағытын, жүргізілетін операциялардың уақыты мен мөлшерін иегердің өзі қолданыстағы заңнамаға сәйкес айқындайды.
Расчетный счет – счет для осуществления предпринимательской деятельности, который открывается предприятием, работающим на принципах коммерческого расчета и имеющим статус юридического лица. По этому счету осуществляются все операции, связанные с реализацией товаров и услуг, обеспечением их производства, производственными и иными расходами. На этот счет зачисляется выручка. С этого счета списываются деньги для выдачи заработной платы, оплаты стоимости приобретаемых комплектующих и др., уплачиваются налоги. Этот счет позволяет совершать практически любые операции, поскольку владелец сам определяет направления использования средств, время и размеры производимых операций в соответствии с действующим законодательством.
Ағымдағы шот – бейкоммерциялық заңды тұлғаларды, кәсіпкерлік қызметті жүзеге асырмайтын өкілдіктерді, құрылымдық бөлімшелерді қаржыландыруға арналған шот. Ағымдағы шот ақшаны сақтауға, оның иегерін нысаналы мақсатқа қаржыландыруға, сондай-ақ есеп айырысу операцияларына арналған. Есеп айырысу шотының иегерімен салыстырғанда ағымдағы шот иегерінің дербестігі елеулі түрде шектелген, өйткені ол ағымдағы шоттағы қаражатты жоғары тұрған ұйым бекіткен сметаға қатаң түрде сәйкес билейді.
Текущий счет – это счет для финансирования некоммерческих юридических лиц, представительств, структурных подразделений, не осуществляющих предпринимательскую деятельность. Текущий счет предназначен для хранения денег, целевого финансирования его владельца, а также расчетных операций. По сравнению с владельцем расчетного счета, самостоятельность владельца текущего счета существенно ограничена, поскольку он распоряжается средствами на текущем счете в строгом соответствии со сметой, утвержденной вышестоящей организацией.
Ағымдағы шоттарды заңды және жеке тұлғалар ашады. Ағымдағы шоттардың саны шектеусіз. Ағымдағы шоттар арқылы кез келген төлемді, тауарлар мен көрсетілетін қызметтердің ақысын төлеуге болады.
Текущие счета открываются юридическим или физическим лицом. Количество текущих счетов не ограничено. Через текущий счет можно осуществлять любые платежи, оплату товаров и услуг.
Шетел валютасы түріндегі ағымдағы шоттар сыртқы экономикалық қызметті жүзеге асыру үшін ашылады. Шетел валютасы түріндегі ағымдағы шотты ашу үшін өтінішті ресімдеу, қойылған қолдың үлгісі бар карточка толтыру және заңды немесе жеке тұлғаның банкідегі ағымдағы шоты шартына, егер банкіде осындай шотыңыз бар болса, қол қою жеткілікті.
Текущие счета в иностранной валюте открываются для осуществления внешнеэкономической деятельности. Для открытия текущего счета в иностранной валюте достаточно оформить заявление, заполнить карточку с образцами подписей и подписать договор текущего банковского счета юридического или физического лица, если у вас уже имеется текущий счет в банке.
Транзиттік шоттар. Егер сізде республиканың барлық аумағында тармақталған филиалдарыңыз бар болса, онда сізге қаржы ағынын шоғырландырып, төлем төлеуді жеделдету мүмкіндігін береді. Транзиттік шоттардың артықшылықтары:
Транзитные счета. Если у вас имеется разветвленная сеть филиалов по всей территории республики, вам предоставляется возможность аккумулировать финансовые потоки и ускорить проведение платежей. Преимущества транзитных счетов:
- олардың жұмыс істеу режимінің икемділігі;
- гибкость их режима работы;
- ақша ағынының бағыты мен көлемін реттеу;
- регулирование направления и объема денежных потоков;
- оңтайлы мерзім.
- оптимальные сроки.
Карточкалық шоттар. Шоттар заңды тұлғалар үшін корпоративтік картаның көмегімен басқарылады. Сізге компанияның ағымдағы, іссапар және өкілдікті шығынын, сондай-ақ кеден төлемдерін төлеу мүмкіндігін береді.
Карточные счета. Управление счетом осуществляется с помощью корпоративной карты для юридических лиц. Вам предоставляется возможность оплаты текущих, командировочных и представительских расходов компании, а также таможенных платежей.
Какие виды счетов, кроме вышеуказанных, можно открыть в банке?
Банкіде бұл шоттардан басқа бюджеттік, инвестициялық конверсиялық шоттарды ашуға болады.
В банке, кроме этих счетов, можно открыть бюджетные, инвестиционные конверсионные счета.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Шотты ашу, қайта ресімдеу және жабу тәртібі
-
94 ас
1) пища, еда, вариас аралатып отырып — между приемами пищи
ас шақ келеді = ас жетеді — еды достаточно, хватит
астың дәмін түз келтіреді, сөздің сәнін мақал келтіреді — вкус пище придает соль, речи красоту — пословица
2) угощение 3) этн. поминки
См. также в других словарях:
жүре соғыса отырып өту — (Форсирование с ходу) шабуыл барысында шабуылдаушы әскердің қарсы жағада қарсылас қорғанып жатқан су кедергісінен өтуінің негізгі тәсілі. Соғыса өтудің бұл тәсілінде бөлімшелер мен бөлімдер су кедергісіне шыға отырып, оның сипаты мен қарсыластың… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
ізіне түсу — (Преследование) толық жою мақсатында шегінуші қарсыласқа жасалған шабуыл. І.т дің маңыздылығы атыстық соққы, шегінуші қарсыластың қапталы мен тылына шығудағы әскерлердің екпінді ілгерілеуін және оның топтарын қоршауға алу, бөлшектеу және жою… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
су бөгеттерін қорғау — (Оборона водных преград) бөлімдер мен бөлімшелердің өз жақ жағалауында жүргізетін әскери қимылдары. Командир С.б.қ ды ұйымдастыра отырып, су бөгеттерінің ені мен тереңдігін, судың ағыс жыламдығын, оның түбі мен жағалауының ерекшеліктерін тексеріп … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
шаңбасты — I сын. Шаңды басатындай, сіркіреп өткен (жаңбыр). Екінші күндегі салтанатты шеруге дейін жалқау жауған ш а ң б а с т ы жаңбыр да ипподромның шырқын бұзған жоқ (Лен. жас., 24. 09. 1974, 4). II Шаңбасты жасады. жерг. Отырып демалды, шынықты, сусын… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
бірлесіп қимылдау жоспары — (План взаимодействия) жауынгерлік міндеттерін орындау кезінде әскерлердің (күштердің) келісілген бірлесіп қимылдау тәртібін анықтайтын басқару құжаты. Ол операция жоспарының ең маңызды құжаттарының бірі болып табылады. Б.қ.ж н бірлестік штабы… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
жүре шабуылдау — (Наступление с ходу) қорғанатын қарсыластарға қарсы шабуыл жасаудың негізгі әдісі. Ол жасырын әрі қысқа мерзімде жүргізіледі. Жүре шабуылдау әдетте түкпірдегі әскерді тез арада шабуыл шебіне жылжыту арқылы жүргізіледі. Шабуыл шебіне өтуде… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
карта бойынша жергілікті жер бедерін зерделеу — (Изучение рельефа местности по карте) жазықтықтың горизонтальдық суреті бойынша ой жүгірте отырып, жер бетіндегі тегіс емес кеңістік көрінісін елестету және бедер (ылди құлдилығы, нүктелер биіктігі және т.б.) сипатын анықтау бойынша есептеу мен… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
қазақстан республикасының шекара саясаты — Қазақстан Республикасы аумақтық тұтастықтың және Мемлекеттік шекараға қол сұғылмайтындығының халықаралық принциптерін негізге ала отырып: – Мемлекеттік шекараны Қазақстан Республикасы егеменді құқықтардың бүкіл билігіне ие болатын аумақтың… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
маршрут, бағыт — (нем. marschrute, франц. marche жүріс, алға жылжу және route – жол) әскерлердің, теңіз күштерінің, авиацияның, көлік құралдарының күн ілгері белгіленген жүріп өту жолы немесе қозғалысының бағыты. М. картада жүріп өтетін негізгі пунктерді немесе… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
мотоатқыштар ротасы — (Мотострелковая рота) қазіргі заманғы қуатты қару жарақпен қаруланған тактикалық бөлімше. Ол жинақы шапшаңдығымен, маневрлілігімен, жаппай жою қаруының әсеріне төзгіштігімен ерекшеленеді. М.р. басқа әскер түрлерімен өзара қимылда қарсыласты қарсы … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
операция дайындығы — (Подготовка операции (боя)) операцияны (ұрысты) ұйымдастыру мен оны жан жақты қамтамасыз ету жөнінде қолбасшылар (командирлер), штабтар, әскер тектері, арнайы әскерлер және қызмет бастықтары, сонымен қатар әскерлер жүргізетін шаралар кешені. О.(ұ … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу