Перевод: со всех языков на таджикский

с таджикского на все языки

кому+до+кого-чего

  • 1 рука

    ж
    1. даст; кисть рукй панҷаи даст; пальцы на рукё ангуштҳои даст; левая рука дасти чап; по левую руку тарафи дасти чап; по правую руку тарафи дасти рост; брать в руки (на руки) ба даст гирифтан; брать за руку кого-л. касеро аз даст гирифтан; брать из рук у кого-л. аз дасти касе гирифтан; выронить из рук аз даст додан; держать за руку аз даст доштан; заложить руки за спину даст ба пушт кардан; перчатки по руке дастпӯшакҳо лоиқи даст; отдать в собственные руки ба дасти худаш супурдан; подать руку даст додан; пожать руку кому-л. дасти касеро фушурдан; прижать руку к сердцу даст ба сина гузоштан
    2. с определением даст; одам; твёрдая рука дасти тавоно; опытные руки дастони моҳир; умелые руки одами боҳунар
    3. хат; это его рука ин хати ӯст; чёткая рука хати хоно
    4. мн. руки коргар, коркун, қувваи коргарӣ; не хватало рабочих рук коргар намерасид
    5. разг. пуштибон, ҳомӣ, пушту паноҳ; своя рука одами худӣ, ошно; сильная рука пуштибони боэътимод; иметь руку ҳомӣ доштан, пушту паноҳ доштан
    6. уст.: отдать кому-л. руку [и сердце] касеро шавҳар ихтиёр кардан; просить чьей-л. рукй касеро ба занӣ хостан; предложить руку и сердце кому уст. таклифи издивоҷ кардан
    7. разг. дараҷа, рутбаи касбӣ; токарь первой рукй харроти забардаст (моҳир), харроти дараҷаи якӯм; большой рукй негодяй нобакори гузаро
    8. с предлогом «под» и определением дар ҳолати … дар вазъияти; под пьяную руку дар ҳолати мастӣ <> золотые руки 1) устои гулдаст 2) у кого-л. дасташ гул аст 3) ҳунарварӣ; лёгкая рука дасти сабук; правая рука дасти рост; средней рукй миёна, миёнахел; тяжёлая рука дастони бехосият; щедрою рукою, щедрой рукой бо дасти кушод, сахиёна; в руках кого-л., чьих-л., у кого-л. дар ихтиёри касе; на руках кого-л., чьйх-л., у кого-л. 1) дар парастории касе 2) дар ихтиёри касе; не с рукй кому ноқулай, носоз, нобоб; от рукй (писать, рисовать) бо даст (дастӣ, бо қалам) навиштан (расм кашидан); по рукам! розӣ!, хуб, майлаш!; под рукой наздикак, дар зери даст; под руку аз қултуқ (аз бағал) гирифта; взять под руку кого-л. бағали касе гирифтан; под руку говорить кому бемаврид гап зада халал расондан; под руку подвернуться (попасться) кому нохост ба даст афтодан; руками и ногами, с руками и ногами, с руками - ногами 1) бо ҷону дил 2) тамоман, комилан; рука об руку даст ба даст; руки вверх! даст боло кун!; руки коротки у кого зӯр намерасад; рукой не достать (не достанешь) дастнорас будан, даст кӯтоҳӣ мекунад; руки не доходят даст намерасад, фурсат нест; рука не дрогнет у кого-л. мижааш хам намехӯрад; руки опустились (отнялись) у кого ҳавсала пир шуд; рукой подать бисёр наздик; руки прочь! от кого, чего дафъ шав(ед)!, даст каш(ед)!, даст бардор!, дастатро гир!; руки чешутся у меня 1) дастҳоям касеро зан мегӯянд 2) дастҳоям кор талаб мекунанд; в наших (ваших. его и т. д.) руках дар ихтиёри мо (шумо, вай ва ғ.)\ из рук в руки, с рук на руки даст ба даст, бевосита; из рук вон (плохо) бисьёр бад, аз ҳад зисд ганда; бади бад, гандаи ганда; из вторых рук [узнать, получить] аз даҳони касе [фаҳмидан, шунидан]; из первых рук [узнать, получить] аниқ, яқин [фаҳмидан, гирифтан]; как без рук без кого-чего ноӯҳдабаро; как рукой сняло ту дидӣ ман надидам шуд, тамоман нест шуд; на живую руку шитобкорона, саросемавор, муваққатан; на скорую руку ҳаромуҳариш, даст ба даст нарасида; на руку нечист (нечистый) дасташ калб; положа руку на сердце кушоду равшан, рӯйрост; скор на руку 1) зуд ҷазодиҳанда 2) тезкор, абҷир, тездаст; с легкой рукй чьей-л. бо ташаббуси касе; с пустыми руками бо дасти холи, дастхолӣ; с рук долой аз сар соқит; с руками оторвать чанг зада гирифтаы; брать голыми руками осон ба даст даровардан; взять себя в руки худдори кардан, худро ба даст гирифтан; выпустить из рук аз даст додан (баровардан); дать волю рукам 1) даст задан, даст расондан, даст дароз кардан 2) кӯфтан, задан, занозани кардан; дать по рукам кому-л. прост. дасти касеро кӯтоҳ кардан; держать в руках 1) что дар даст доштаи 2) кого дар таҳти назорати худ гирифтан; держать бразды правления в своих руках инони ҳокимиятро дар дасти худ доштан; держать власть в своих руках ҳокимиятро дар дасти худ нигоҳ доштан; держать вожжи в руках зимом дар даст доштан; держать себя в руках худдорӣ кардан; забрать в [свой]- руки ба даст гирифтан, мутеъ кардан; запустить руку во что, куда аз они худ кардан, соҳибӣ кардан; играть в четыре рукй дукаса роял навохтан; играть на руку кому-л. ба осиёи касе об рехтан; иметь (держать) в [своих] руках что доштан, соҳиб будан; ломать руки. даст бар сар задан, афсӯс хӯрдан; марать (пачкать) руки 1) об кого-л. бо нокасе сару кор доштан 2) обо что-л.. ба чизе даст олондан, ба кори баде даст задан; махнуть рукой на кого-что-л. даст афшондан, аз баҳри касе, чизе гузаштан; набить руку в чём, на чём моҳир шудан, малака ҳосил кардан, ёд гирифтан; нагреть руки на чем бо фиребу қаллобӣ бой шудан, таматтӯъ бурдан; наложить руку (лапу) на что зердаст (мутеъ! кардан; наложить на себя руки худро куштан; не знать, куда руки деть аз шарм саросема шудан, аз ҳиҷолат худро гум кардан; носить на руках когс 1) болои даст бардошта гаштан 2) эрка кардан, ба ноз парваридан; обагрить руки кровью (в крови) одам куштан, хун рехтан; опустить руки аз сарп худ соқит кардан; отбиться от рук бенӯхта (бесар, вайрон) шудан; отмахиваться руками и ногами, отмахиваться обёими руками қатъиян даст кашидан; плыть в руки осон (муфт) ба даст даромадан; подать (протянуть) руку [помощи] кому дасти ёрӣ дароз кардан; поднять руку на кого-л. 1) бар зидди касе даст бардоштан 2) дасти тааддӣ (таҷовуз) дароз кардан: покупать с рук аз даст харидан; попасть (попасться) в руки кого-л.. чьи-л., кому-л., к кому-л. 1) зердасти касе шуда мондан 2) ба дасти касе афтидан; попасть под горячую руку кому-л. ба ғазаби касе гирифтор шудан; прибрать к рукам 1) кого ба тасарруфи худ даровардан, зердаст кардан 2) что ба дасти худ гирифтан; приложить руку (руки) к кому, к чему даст задан, дар коре иштирок кардан; приложить руку к чему, под чем уст. даст мондан, имзо гузоштан; продать в одни руки ба як кас фурӯхтан: пройти между рук беҳуда сарф шуда мондан, бар бод рафтан (оид ба пул): развязать руки кому-л. ихтиёр ба дастг. касе додан; сбыть (спустить) с рук кого-что 1) фурӯхта халос шула;; 2) халос шудан; связать по рукам и ногам кого-л. дасту пои касеро бастан: связать руки кому-л. ҳуқуқи касеро маҳдуд кардан; сидеть сложа руки бекор нишастан, даст ба киса зада гаштан; сложить руки даст кашидан, дигар ба коре даст назадан; сойти с рук 1) кому бе ҷазо мондан, бе оқибат мондан 2) навъе гузаштан, бе ҷаиҷол гузаштан; стоять (держать) руки по швам хода барин рост истодан; умыть руки аз сари худ соқит кардан; ухватиться обеими руками за что-л. ба чизе дудаста часпида гирифтан; всё валится из рук у кого 1) кор пеш намеравад 2) ҳавсала нест; даю руку на отсечёние ба ҷонам қасам; дело горит в руках I/ кого кор ба дасти кордон аст; дело рук чьйх-л. ин кори вай: и карты (книги) в руки кому-л. панч панҷааш барин медонад; мастер на всё руки ба ҳар кор усто, ҳаркора даҳ ангушташ ҳунар; охулки на руку не положит прост. девона ба кори худ ҳушёр; сон в руку хоб рост баромад; рука руку моет погов. « даст дастро мешӯяд; чужими \рукаами жар загребать погов. бо дасти ғайр оҳаки таста хамир кардан

    Русско-таджикский словарь > рука

  • 2 глаз

    м
    1. чашм, дида; правый глаз чашми рост; чёрные глаза чашмони сиёҳ; близорукие глаза чашмони наздикбин, чашмони хира; заплаканные глаза дидаи ашкбор; глазас поволокой чашми хумор, нигоҳи махмурона; зажмурить глаза чашмро нимпӯш кардан; заглаз крыть глаза чашмро пӯшидан
    2. назар, нигоҳ, чашм; встретиться глазами чашм ба чашм афтидан (во хӯрдан); поднять глаза назар (нигоҳ) кардан; провожать глазами кого-что-л. аз пушти касе, чизе нигоҳ карда истодан
    3. чашм; бабушка стала слаба глаз -ами чашми модаркалон хира аст // тк. ед. чашм; верный глаз чашми дақиқ; меткий глаз чашми тез; опытный глаз чашми зирак; посмотреть на что-л. глазом знатока ба чизе бо чашми кор-дони нигоҳ кардан
    4. перен. разг. назорат; нужен глаз да глаз чашм набояд канд; у семй нянек дитя без глазу посл. «кайвонӣ нӯҳ шуд, завола гум шуд <> бесстыжие глаза проспг. бран. обращ. бешарм!, беҳаё!; доступный глазу аён, намоён; дурной глаз чашми бад; невооруженным(простым) глазом бо чашми оддӣ, бе айнак, бе дурбин; своими глазами бо чашми худ; хозяйский глаз пухтакорӣ; ғамхорӣ, назорат; в глаза рӯйрост, беибо; сказать в глаза кому-л. ба рӯи касе гуфтан; в глазах кого-л., чьих-л. дар (ба) назари касе, ба фикри (ба гумони) касе; вырасти в чьйх-л.- ах дар пеши назари касе эътибор (обрӯ) пайдо кардан; за глаза 1) дар ғайб, ғоибона, аз пушт 2) (не видя) нодида (дар хариду фурӯш, ҳангоми ичрра гирифтан) 3) (вполне) комилан, баҳузур; за глаза довольно басу зиёдатист, баҳузур мерасад; на глаз тахминӣ, аз рӯи дид; определить (прикинуть) на глаз аз рӯи дид тахмин (муайян) кардан; на глазах у кого-л. дар пеши чашми касе, дар пеши назари касе, дар ҳузури касе; всё это происходит у него на глазах ҳамаи ин кор дар пеши назари вай рӯй медиҳад; с глаз долой) дур шав аз чашмам (аз назарам); убирайся с глаз долой! рав!, аз пеши чашмам дафъ шав!, ба назарам на-намо! 2) ба чашм нанамояд; с глаз долой - из сердца вон посл. аз дида дур - аз дил дур; с глазу на глаз танҳо ба танҳо, якка ба якқа; для отвода глаз барои чашмбандӣ; как бельмо на -у дилбазан, халаи биқин барин; куда глаза глядят ҳар ҷо, ки бошад; ҳар ҷо, ки рост ояд; лопни [мой] глаза прост. кӯр шавам ки…; насколько хватает глаз то чашм дидана; ни в одном глазу (глазе) маст-паст не; сна ни в одном глазу прост. хеҷ хоб намебарад; ради прекрасных глаз ба хотири чашмони зебо; с закрытыми глазами фикр накарда, мулоҳиза накарда, чашмро пӯшида; с открытыми глазами касдан, дидаю дониста; с пьяных глаз прост. мастомаст; хоть глаз (глаза) выколи (коли тип-торик, торикистон; глаз отдыхает на чём чашми кас меосояд; глаза разбежались у кого ҳайрон шуда монд; глаза разгорелись у кого оби дахон рафт; глаза слипаются (закрываются) хоб зер мекунад; глаза бы [мой] не глядёли (не видали, не смотрели) намедидаму намесӯхтам;глаза на лоб лезут у кого прост. чашмон мош барин калон кушода мешаванд; глаза на мокром месте гирёнчак; и [даже] -ом не ведёт пинакашро вайрон намекунад; глаз не казать куда, к кому камнамо шудан, рафтуоро қатъ кардан; глазом не моргнув 1) мижа назада, бе фикру андеша 2) бе тарсу харос; не успел глазом моргнуть ба як мижа задан, дар як дам; глаз не сводить с кого-чего-л. аз касе, чизе чашм накандан; глаз не сомкнуть чашм напӯшидан, мижа тах накардан; в глаза не видеть кого ҳеч надидан, асло надидан; у меня в -глазах потемнёло пеши чашмонам сиёҳй зад; в - ах рябит дар пеши чашм биҷиррос мезанад; не знаю, с какими -глазами покажӯсь куда бо кадом рӯй ба чашми мардум намоён мешавам; берёчь пӯще глаза (ока) ҳамчун гавхараки чашм ҳифз кардан (нигоҳ доштан); бить в глаза диққатро ба худ кашидан (ҷалб кардан); бросаться в глаза ба чашм афтодан, диқкатро ба худ ҷалб кардан; впиться глаз ами в кого, во что теғ кашида нигоҳ кардан; выкатить глаза прост. чашм ало кардан, чашм аз косахона баровардан; высмотреть [все] глаза прост. чашм чор шудан; вытаращить (выпялить) глаза прост. чашмро аз косахона баровардан, чашмро калон кушодан; глядеть (смотреть) во все глаза, глядеть (смотреть) в оба глаза бо диққат нигох кардан; делать большие -глаза дар тааҷҷуб мондан, ҳайрон шудан; делать круглые глаза худро ба нодонӣ задан; закрыть глаза кому-л. манаҳи касеро бастан; ба ҳалқи касе об чаккондан; закрыть глаза на что-л. чашм аз чизе пӯшидан, аҳамият ба чизе надодан; играть глазами ғамза кардан, чашм паррондан; искать глазами кого-что-л. чашм давонда касеро, чизеро кофтан; лезть в (на) глаза кому-л. прост. 1) зӯр зада диқкати касеро ба худ ҷалб карданӣ шудан 2) худнамоӣ кардан; мозолить глаза кому прост. хори чашм шудан; безор кардан; не верить [своим] глаз -ам ба чашмони худ бовар накардан; не спускать глаз с кого-чего-л. 1) (смотреть) чашм накандан аз касе, чизе 2) (приглаз стально следить) дар зери чашм доштан; открыть глаза кому-л. на что чашми касеро кушодан; отвести глаза кому-л. чашми касеро ба хато андохтан; пожирать глазами кого-что бо чашм хӯрдан; показываться (казаться) на глаза чьи, кому ба назар (ба чашм) намудан; попасть на глаза ба чашм афтидан; продрать глаза прост. чашм кущодан, бедор шудан; проплакать (выплакать) все глаза аз гиря чашмро варам кунондан; протереть глаза прост. бедор шудан; аз хоб хестан; пустить пыль в глаза кому-л. ба чашми касе хок пошидан; пялить (пучить) глаза на кого-что прост. чашмро песондан, чашм сих кардан, чашм дӯхтан; скрыться из глаз аз назар ғоиб шудан; смотреть в глаза кому 1) чашм дӯхтан 2) тамаллуқ кардан; смотреть в глаза чему нотарс рӯ ба рӯ шудан, беҳарос нигоҳ кардан; смотреть в глаза правде аз ҳақикат бим надоштан; смотреть в - а смерти аз марг наҳаросидан; смотреть прямо (смело) в глаза чему нотарсона нигох кардан; смотреть большими глазами тааҷчубомез чашм дӯхтан; смотреть другими глазами на кого--что бо дигар чашм дидан, аз дигар ҷиҳат баҳо додан; аз а в \глаза не знает алифро калтак мегӯяд; искры из глаз посыпались аз чашмон оташ парид; не в бровь, а в \глаз погов. « кофия рост омад; правда \глаза колет посл. сухани ҳак талх мешавад; у страха \глаза велики погов. тарсончак чор чащм дорад

    Русско-таджикский словарь > глаз

  • 3 делать

    несов.
    1. что кардан, сохтан, тайёр кардан; творог делают из простокваши чаккаро аз ҷурғот тайёр мекунанд; делать мебель мебел сохтан
    2. кардан, эҷод кардан, баровардан; делать фильм филм баровардан
    3. что кардан, кор кардан; ничего не делать бекор гаштан, ҳеҷ кор накардан; доьольно говорить, надо [дело] делать гап [задан] бас, кор кардан лозим; чего только мы не дёлали! кори накардагиамон намонд!; что мне было делать? ман чӣ коре карда метавонистам?
    4. в сочет. с сущ. что: делать зарядку машқ (варэиш) кардан; делать опыты таҷриба кардан; делать уроки дарс тайёр кардан; делать дополнения к новому изданию ба чопи нав иловаҳо даровардан; делать выбор интихоб кардан; делать вывод хулоса баровардан; делать глупости беақлӣ кардан; делать долги қарз гирифтан; делать наблюдения мушоҳида кардан; делать обход (о враче, стороже) дидан, дида баромадан; делать ошибку хато кардан; делать подарок тӯҳфа кардан; делать попытку саъй кардан; делать предупреждение огоҳонидан; делать различие фарқ кардан; делать сообщение хабар (ахборот) додан; делать усилия зӯр задан, кӯшиш кардан; делать шаг вперёд як қадам ба пеш мондан; делать жест рукой бо даст ишора кардан
    5. что (в сочет. со словами, указывающими на количество) гаштан, роҳ рафтан, чарх задан; поезд делает восемьдесят километров в час поезд дар як соат ҳаштод километр мегардад; колесо делает сто оборотов в минуту ғилдирак дар як дақиқа сад бор чарх мезанад; катер делает два рейса в сутки катер дар як шабонарӯз ду рейс мекунад
    6. что и без доп. рафтор (муомила) кардан; делать всё посвоему ҳама корро ба таври худ кардан; не знаю, что делать намедонам, чӣ кор кунам
    7. что кардан, расондан; делать добро некӣ кардан;делать одолжение илтифот кардан; делать кому-л. неприятности касеро хафа кардан (озор додан)
    8. кого-что из кого-чего кардан, сохтан, гардондан; делать из кого-л. посмешище касеро хандазор кардан; делать событие из каждого пустяка барои ҳар кори ночизе ҳаёҳу бардоштан // кого-что кем-чем кардан, таъин кардан; делать кого-л. своим помощником касеро ёрдамчии худ кардан; делать счастливым хушбахт кардан, бахтиёр кардан // кого-что кардан, сохтан, нишон додан; борода делала его старше своих лет ришаш ӯро аз будаш калонсолтар нишон медод <> делать авансы кому умедвор кардан, майли муошиқат кардан (аз тарафи зан); делать акцент на чем-л. чизеро таъкид кардан; делать вид вонамуд кардан; делать большие глаза дар тааҷҷуб мондан, ҳайрон шудан; делать весёлую (хорошую) мину при плохой игре бардурӯғ худро хурсанд нишон додан; делать глазки кому назарбозӣ кардан, чашмакӣ задан; делать дело (делать что-л. важное, полезное) кори муҳимме кардан; делать карьеру ба мартабаи калон (баланд) расидан; делать крюк давр зада роҳро дур кардан; делать кислую мйну рӯй турш кардан; делать нечего, нечего делать в знач. вводн. сл. илоҷ (илоҷи дигар) нест; делать нечего, придётся пойтй туда илоҷи дигар нест, бояд он ҷо рафт; делать погоду таъсири ҳалкунанда доштан; роли муҳим бозидан; делать предложение хостгорӣ кардан; делать стойку охот. сайдро дида наҷунбида истодан; собака делает стойку саг сайдро дида наҷунбида меистад; делать сцену кому-л. бо касе ҷанҷол бардоштан; делать честь кому-л. обрӯи касеро бардоштан, лоиқи ҳурмат кардан; этот поступок делает вам честь ин рафторатон обрӯи шуморо мебардорад; делать из мухи слона аз пашша фил сохтан, аз коҳ кӯҳ сохтан; \делать под козырёк саломи ҳарбӣ додан; \делать под себя прост. бистарро олуда кардан; что \делать1, что будешь \делать ! чӣ бояд кард!, илоҷи дигар нест!; что прикажешь (прикажете) \делать ? чй бояд кард?, илоҷ чист?; от нечего \делать аз бекорӣ

    Русско-таджикский словарь > делать

  • 4 вид

    I
    м
    1. намуд, афту андом, қиёфа; здоровый вид афту андоми солим; придать вид кому-чему-л. касеро, чизеро ба намуде даровардан
    2. манзара; из окна был вид на озеро аз тиреза манзараи кӯл намоён буд; какой красивый вид ! чй манзараи зебо!
    3. мн. Виды фарз, тахмин; ният, мақсад, ғараз; виды на урожай андозаи ҳосил (аз рӯи тахмин) <> вид на жительство уст. паспорт, ҳуҷҷати зист; в видах чего уст. бо мақсади …; в видах экономии бо мақсади сарфакорӣ; в виде 1) (в форме чего-л.) монанди…, …барин; нарост в виде опухоли ғуррии монанди омос 2) (в качестве чего-л.) ба тариқи…, ба сифати…; в виде упрёка ба тариқи таъна; в каком-л. виде дар ҳолате; в нетрезвом виде дар ҳолати мастӣ, дар сархушӣ; для вида руякӣ, барои намуд; на вид, по виду, с виду аз рӯи намуд, зоҳиран, аз афт(аш); на вид ему было лет двадцать вай зоҳиран бистсола буд, ни под каким видом дар ҳеҷ сурат, ҳаргиз, асло, ба ҳеҷ ваҷҳ; под видом 1) чего бо баҳонаи …; под видом рыбной ловли бо баҳонаи моҳигирӣ 2) кого-чего ба қиёфаи…; при виде… дида, ҳангоми дидан; быть на виду намоён будан, дар мадди назар будан; видать виды 1) гармию сардиро дидан (чашидан), ҷаҳондида (таҷрибакор, пурдида) будан 2) (об одежде) обшуста (нимдошт) будан; делать вид вонамуд кардан; иметь виды на кого-что-л. касеро, чизеро таги чашм кардан; иметь в виду 1) (подразумевать) дар назар доштан 2) (принимать во внимание) дар хотир (дар назар) доштан, ба эътибор гирифтан; я буду иметь вас в виду ман шуморо дар назар хоҳам дошт 3) (иметь намерение) ният доштан, хостан; имейте в виду ба назар гиред, дар хотир дошта бошед; не подать (не показать) виду (вида) вонамуд кардан, сир надодан; принять вид кого худро … нишон додан; он принял беспечный вид (вид беспечного человека) ӯ худро бепарво нишон дод; потерять из виду (из вида) аз назар гум кардан; скрыться из виду (из вида) аз чашм ғайб задан, аз назар ғоиб шудан; ставить на вид кому огоҳ кардан, огоҳонидан; упустить (выпустить) из виду (из вида) фаромӯш кардан, ба назар нагирифтан
    II
    м
    1. навъ, хел; виды спорта навъҳои варзиш
    2. биол. ҷинс, зот
    3. грам. намуд; совершенный вид глагола намуди мутлақи феъл; несовершённый вид глагола намуди ғайримутлақифеъл; многократный вид глагола намуди бисьёркаратаи феъл; однократный \вид глагола намуди яккаратаи феъл

    Русско-таджикский словарь > вид

  • 5 стать

    I
    сов.
    1. хестан, рост хестан, аз ҷо хестан рост шудан; истодан; стать на цепочки ба нӯги по истодан; волосы стали дыбом мӯйҳо сих шуда монданд
    2. истодан, ҷой гирифтан; стать лагерем дар кароргоҳ ҷой гирифтан
    3. истодан, аз ҳаракат мондан; часы стали соат хобид; мотор стал мотор истод; лошади стали аспҳо аз ҳаракат монданд
    4. ҷойгир шудан, ғунҷидан; диван здесь не станет диван ин ҷо намеғунҷад
    5. таваккуф кардан; стать на якорь лангар андохтан
    6. сар кардан, ба коре шурӯъ кардан; стать на караул посбон шуда истодан <> -стать горой за кого-что пуштибон шудан; стать грудью за кого-что сина сипар кардан; стать поперёк горла кому дилбазан шудан, ба ҷон расондан; стать поперёк пути кому-л. пеши роҳи касеро гирифтан; стать в копеечку бисьёр қимат афтидан; стать во главе чего-л. дар сари чизе истодан; стать в тупик ноилоҷ монондан; стать на дыбы қатъиян мукобил шудан, пошна задан; стать на задние лапки перед кем хушомадгӯиро сар кардан, лаганбардор шудан; стать на колени таслим шудан, гардан фуровардан; стать на ноги 1) сиҳат шудан 2) мустакил шудан 3) аҳволи моддии худро беҳтар кярдан; стать на одну доску с кем-л. ба касе баробар шудан; стать на пути см. стать поперёк пути; стать на путь чего ихтиёр кардан; стать на стражу (на страже) чего-л. пуштибони чизе шудан, чизеро дифоъ кардан; дело стало кор хоб карда монд; за чем дело стало? чаро кор пеш намеравад?; ни \статьть ни сесть сӯзан партоӣ - рост меистад
    II
    ж
    1. кадду қомат, андом, сохти бадан
    2. зот; лошадь арабской стати аспи зоти тозӣ
    3. перен. уст. хо-сият
    4. в знач. сказ. со словами «что за, какая» уст.: чӣ ҳоҷат <> под стать 1) шабеҳ, монанд 2) мезебад, шинам, зебо; с какой стати? чаро? барои чӣ?
    сов.
    1. ҳамчун феъли ёридиҳанда кор фармуда мешавад: сар (шурӯъ) кардан; он сразу стал работать вай якбора ба кор сар кард; он стал заниматься на курсах вай ба хондан дар курс шурӯъ кард
    2. в сочет. с неопр.\ я стану тебе помогать ман ба ту ёрй медиҳам; я не стану тебя слушать ман гапи туро гӯш намекунам
    3. кем-чем безл. в сочет. с тв. или с прил. в тв. или им. означает «сделаться», «превратиться» шудан, гардидан; стать счастливым хушбахт шудан; он стал очень нервным вай бисьёр асабӣ шуд; в доме стало холодно хона хунук шуд; стать взрослым калон шудан; стать врачом духтур шудан
    4. шудан, воқеъ шудан, рӯй додан; что с ним стало? ба вай чӣ шуд?
    5. кого-чего безл. с отриц. намондан, тамом шудан; сил не стало қувва намонд
    6. разг. расидан, кифоя будан; станет ли на это времени? ба ин (кор) вақт мерасида бошад?
    7. прост. истодан, арзидан, афтидан; во сколько вам стало пальто? ин пальто ба шумо чанд пул афтид? <> во что бы то ни стало бо кадом роҳе ки бошад, ҳар навъ карда, ҳар чӣ бошадҳам; незаниматьстать чего прост. фаровон, мӯл, сероб; стало быть вводн. сл. (следовательно, значит) пас, набошад, яъне; стало быть, его нет дома пас ӯ дар хона нест; с него станет вай метавонад, аз дасти вай ҳар кор меояд

    Русско-таджикский словарь > стать

  • 6 нос

    м
    1. бинӣ, димоғ, машом; курносый нос бинии пучуқ; прямой нос бинии рост; нос с горбинкой бинии дӯнг; орлиный нос бинии минқоршакл; греческий нос бинии рост, бинии зебо
    2. нӯл, минқор; дятел стучит носом по коре эзорсурхак ба пӯсти дарахт нӯл мезанад
    3. ҷумак; чайник с отбитым носом чойники ҷумакшикаста
    4. нӯг, нӯл; ботинки с тупыми носами ботинкаи нӯгпаҳн
    5. сар, нӯг, қисми пеш; нос корабля сари кишти
    6. геогр. (мыс) димоға нос в нос, носом к.носу рӯ ба рӯ; на носу ба наздики, наздик; зима на носу зимистон наздик; не по носу кому прост. маъқул не, зӯр намерасад; под носом, под самым носом дар пеши чашм, дар пеши назар; с носа, с носу прост. аз ҳар кас, сари касе; носа не показыватв (не казать) куда, к кому камдидор будан, камнамо шудан; в нос говорить (петь и т. п.) манқаманқа (бо димоғ) гап задаи (сурудан); изпод [самого] носа (носу) кого, чьего, у кого взять (утащить и т. п.) аз пеши чашм бурдан (рабудан ва ғ.); под нос говорить (бормотать и т. п.) прост. зери лаб ғур-ғур кардан; бить в нос ба димоғ задан; водить за нос бо чормағзи пуч доман пур кардан, бо ваъдаи дурӯғ фиреб додан; воротить нос от кого-чего рӯ гардондан, рӯй тофтан; высунуть нос куда, откуда берун баромадан; держать нос по ветру замонасозӣ кардан; драть (задирать, поднимать) нос перед кем прост. димоғбаландӣ кардан, фук ба осмон бардоштан, ҳавобаланд шудан; зарубить [себё] на носу ҳалқа бар гӯш кардан; клевать носом пинак рафтан; крутить носом прост. гардантобӣ (саркашӣ) кардан; морщить нос рӯ турш кардан; не видеть дальше своего [собственного] носа аз атроф бехабар будан, кӯтоҳандеш будан; оставить с носом кого, натянуть (наставить) нос кому прост. фиреб додан, ду даст дар бини монондан; остаться с носом фанд хӯрдан, ду даст дар бинӣ мондан; повесить нос [на квинту] лабу лунҷ овезон кардан, хафа мондан, маъюс шудан; совать [свой] нос, соваться с носом (со свойм носом) куда, во что прост. ба ҳар кор аралаш шудан, ба ҳар ош қатиқ шудан; тыкать в нос кому, тыкать носом кого во что прост. дағалона ишорат додан; утереть нос кому-л. прост. касеро ба як нӯл задан, уткнуть нос, уткнуться носом во что чашм дӯхтан, ғарқ шудан (ба навиштан, хондан); комар носа (носу) не подточит погов. касе ғингӣ гуфта наметавонад; с гулькин (с воробьйный) нос прост. қитикак, пушти нохун барин; короче воробьйного носа бисёр кӯтоҳ, хеле кӯтоҳмуддат; [хоть] кровь из носу (из \носа) прост. бо ҳар роҳе, ки бошад, мурӣ ҳам

    Русско-таджикский словарь > нос

  • 7 наставить

    I
    сов.
    1. что кого-чего мондан, гузоштан; наставить на стол всякой еды ба рӯи миз ҳар гуна таом гузоштан
    2. чего разг. задан; т синяков зада кабуд кардан
    3. что [илова карда] дарозтар кардан; наставить рукава остинҳоро дарозтар кардан
    4. что рост кардан, ба нишон рост кардан; наставить дуло револьвера мили таппончаро рост кардан <> наставить нос кому-л. касеро фиреб додан, ду даст дар бинӣ монондан; наставить рога кому-л. 1) ба шавҳар бевафоӣ кардан 2) хушдори зани касе будан
    II
    сов. кого-что на что, чему уст. панд додан, насиҳат кардан; наставить на путь истинный (на путь истины) кого роҳи ҳақиқатро нишон додан, ба роҳи рост ҳидоят кардан; \наставить на ум (на разум) кого насиҳат додан

    Русско-таджикский словарь > наставить

  • 8 набить

    сов.
    1. что пур кардан, анбоштан, пуропур рехтан, ҷо кардна; набить погреб льдом таҳхонаро бо (аз) ях пур кардан; набить папиросы найчаи папиросро аз тамоку пур кардан; набить трубку ба чубуқ тамоку ҷо кардан; набить рот (живот) прост. даҳон (шикам) пур кардан
    2. что на что зада шинондан (даровардан); набить обруч на бочку ба бочка чамбарак задан (зада шинондан)
    3. что текст. нақшдор кардан, гул баровардан; набить ситец ба чит нақш бастан
    4. что разг. занондан, задан; набить мозоли обила занондан; набить шишку на лбу пешониро зада варам кунондан
    5. что, чего разг. (вколотить) задан; набить гвоздей в стену ба девор мех задан
    6. что, чего разг. (разбить) шикастан
    7. что, кого-чего шикор (сайд) кардан (задан); набить уток мурғобӣ шикор кардан
    8. кому-чему прост. (победить в игре) ғолиб (зӯр) баромадан
    9. кого-что прост. задан, сахт задан; набить морду кому-л. груб. прост. ба фуки касе задан набить битком пур (лаболаб) кардан; набить карман (мошну) кисаро пур кардан; бой шудан; набить оскомину 1) дандонро кунд кардан, дандонро занондан (аз бисёр хӯрдани чизхои турш) 2) ба дил задан, безор (сер) шудан; набить руку вчём, на чём моҳир шудан, малака ҳосил кардан, ёд гирифтан; набить цену на что нархро бардоштан (баланд кардан); \набить себе цену нархи худро баланд кардан, бозори худро тез кардан

    Русско-таджикский словарь > набить

  • 9 выйти

    сов.
    1. баромадан, баромада рафтан, берун баромадан, хориҷ шудан; выйти из дому аз хона баромадан; выйти на воздух берун баромадан
    2. перен. баромадан, хориҷ шудан, партофта рафтан; выйти из игры аз бозй барома-дан; выйти из боя аз ҷанг баромадан; выйти из больницы аз касалхона баромадан
    3. баромадан, омадан; выйти на сцену ба саҳна баромадан
    4. рафтан, баромадан; выйти на прогулку ба сайру гашт рафтан; выйти на охоту ба шикор баромадан
    5. баромадан, нашр шудан; выйти из печати аз чоп баромадан
    6. баромадан, шудан; выйти победителем голиб шудан
    7. баромадан, шудан; из этих записок вышла бы повесть аз ин хотирот кисса мешуд
    8. рӯйдодан, вокеъшудан; вышла неприятность ҳодисаи нохуш рӯй дод
    9. закого шавхар кардан; выйти замуж шавҳар кардан
    10. из кого-чего баромадан; выйти из народа аз байни халк баромадан 1). (прийти к концу) сарф шудан, тамом шудан; дрова все вышли тамоми ҳезум сарф шуд; срок вышел мӯхлат тамом шуд <> выйти боком аз бинй баро-мадан; выйти наружу ошкор шудан; выйти сухим из воды аз об хушк баромадан; выйти в люди ба катори одам даромадаи; выйти в свет чоп шудан, нашр гардидан; выйти в тираж ирон. аз маърака баромадан; выйти из колей сарсон шудан; выйти из пелёнок калонсол шудан, мустакил шудан; выйти из положения чора ёфтан; выйти из пределов (из гранйц) чего, -выйти за пределы чего аз ҳадди эътидол гузаштан; выйти из себя худро гум кардап, инони ихтиёр аз даст додан; выйти из строя аз кор баромадан; выйти из терпения токат ток шудан; выйти из-под кисти кого, чьей книжн. амали… (расми…) фалон кас буда; - из-под опеки аз васоят озод шудан; выйти из-под пера кого, чьего книжн. ба қалами касе мансуб будан; выйти на пенсию ба нафақа баромадан, нафақахӯр шудан; лицом не вышел хушрӯ не; рожей не вышел груб. прост. афташ хунук; ростом не вышел қад-паст аст; годы (года) вышли кому, кого прост. синнаш ба як ҷо расидааст; он пошел на фронт добровбльцем, хотя года его вышли вай ихтиёрй ба фронт рафт, агарчи синнаш калои буд

    Русско-таджикский словарь > выйти

  • 10 честь

    I
    ж
    II
    . ору номус, шарафу номус, виҷдон; дело чести кори виҷдон; береги честь смолоду шарафу номуси худро аз овони ҷавонӣ нигоҳ дор
    2. шараф, шаън, [мояи] ифтихор; честь страны ифтихори мамлакат; честь флага шарафи байрақ
    3. номи нек, некномӣ; задеть чью-л. честь ба иззати нафси касе расидан
    4. бакорат, исмат, иффат, покдоманӣ; потерять честь иффатро гум кардан
    5. ҳурмат, эҳтиром, иззат, обрӯ; это для меня большая честь ин барои ман шарафи бузург аст // уст. (почетное звание) номи фахрӣ <> в честь кого-чего-либо ба шарафи касе, чизе; к чести чьей-л. ба ҳурмати касе; к чести его следует заметить, что … хубии ӯ дар он аст, ки …; по чести ба ростӣ ио чести сказать в знач. веодн. сл. уст. рости гап ин ки … честь честью, честь по чести аз рӯи қоида; он тавр, ки мебоист; делать честь кому-л. обрӯи касеро бардоштан, касеро лоиқи ҳурмат кардан; это делает честь вашему вкусу ин аз хубии саликаи шумо шаҳодат медиҳад; отдавать честь 1) кому воен. саломи низомӣ додан 2) кому-чему (воздать почести) арзи эҳтиром кардан; пора (надо) и честь знать 1) бас аст, қофист 2) иззати нафси худро донистан даркор; вакти рафтан (хайру хуш) расид; просить честью ба нағзӣ пурсидан, бо забони хуш илтимос кардан; принадлежит честь кому-л. махсуси шарафи касе аст; честь открытия чего-л. принадлежит кому-л. шарафи кашфи чизе ба касе тааллук дорад; была бы честь предложена таклиф карда шудку, бас аст; честь и место комууст. 1) марҳамат кунед, бинишинед; 2) мо аз ташрифи шумо хушнудем; ваша честь уст. ҷаноби (ҳазрати) шумо; честь имею сообщить вам, что ба маълумоти ҷанобашон мерасонам, ки…; \честьь имею кланяться уст. хуш бошед!, саломат бошед!
    II
    несов. уст. эътироф кардан, ҳисоб кардан, шумурдан, донистан
    несов. что уст. и обл. хондан

    Русско-таджикский словарь > честь

  • 11 ум

    м
    1. акл, хирад, фаҳм, зеҳн; пытливый ум акли кунҷков; человек большого ума одами боақл, одами хирадманд; светлый ум ақли расо (комил); проницательный ум акли басир (тез); короткий ум ақли кӯтоҳ; волновать умы одамонро шӯрондан
    2. мутафаккир, олим, хирадманд, донишманд; лучшие умы человечества беҳтарин мутафаккирони башарият <> в уме
    1. дар дил, дар фикр 2) выражение удивления: ты в уме? ақлат ҳаст? ақ-лат дар ҷояш?; не в своем уме ақлаш дар ҷояш не, девонаавзоъ; из ума вон аз хотир баромад, фаромӯш шуд; на уме дар дил; от (с) большого ума ирон. аз камоли беақлӣ, аз бефаҳмӣ, аз нодонӣ; с умом андешида, фикр карда; себе ка уме ба кори худ ҳушьёр, дамдузд; без ума [быть] от кого-чего-л. волаю шайдои касе, чизе шудан; брать-ся за ум боақл шудан; взбрести на ум кому ба хаёл омадан; взяться за ум ба тавфиқ омадан; выжить из ума пир шуда ақлро гум кардан; держать в уме что дар хотир доштан; доходить своим умом сарфаҳм рафтан; лишиться ума аклро гум кардан, аз ақл бегона шудан; мешаться в уме ақлро гум кардан, девона шудан; не выходит (нейдет) из ума аз хаёл дур намешавад, фаромӯш намешавад; не идет на ум кому что ҳавсала нест; прийти на ум ба хаёл омадан; раскинуть умом фикр карда баромадан, майна кор фармудан, ақл давондан; свести с ума 1) ба дараҷаи девонагӣ расондан, девона кардаи 1) шефтаю шайдо кардан; сойти (спятить) с ума 1) аклро гум кардан, девона шудан 2) бемулоҳизагӣ кардан; ум за разум зашёл (заходит) у кого калла варам кард, майна гиҷ шуд; ума не приложу фикрам (ақлам) намегирад, ҳеҷ ақлам намерасад; уму непостижимо аз ақл берун; ума палата у кого акли расо, кони ақл; ума помраченье уст. аҷоиб, ҳайратафзо, тааҷҷубовар; уму-разуму учить/сого ақлу хирад ёд додан; задним умом крепок ақли ғулом баъд аз пешин медарояд; и в уме нет (не было) у когб-л. дар фикраш ҳам набуд; не моего (твоего, нашего) ума дело ин ба ман (ту, мо) алоқае надорад; по одежке встречают, по уму провожают посл. ум гап дар салла не, дар калла

    Русско-таджикский словарь > ум

  • 12 снять

    сов.
    1. кого-что гирифтан, бардоштан, фуровардан; снять чайник с огня чойникро аз болои оташ гирифтан; снять ковёр со стены гилемро аз девор гирифтан; снять ребёнка с дивана кӯдакро аз диван фуровардан; снять рюкзак борхалтаро кашида фуровардан
    2. что кашидан, кашида гирифтан; снять пальто палторо кашидан
    3. что с.-х. бардоштан, ғундоштан, чидан; снять богатый урожай ҳосили фаровон бардоштан
    4. что кашида баровардан (гирифтан); снять лодку с мели заврақро аз ҷои пасти об кашида баровардаи
    5. что буридан, бурида гирифтан; снять волосы мӯй гирифтан; снять шкуру с медведя хирсро пӯст кандан; снять пуговицы тугмаҳоро бурида гирифтан
    6. кого-что ҷеғ зада гирифтан, пас гирифтан; снять караул қаровулро чеғ зада гирифтан
    7. кого-что воен. куштан, асир кардан; партизаны сняли часового партизанҳо посбони душманро куштанд
    8. кого перен. бекор кардан, баровардан; снять с работы аз кор баровардан; снять с учёта аз ҳисоб баровардан
    9. что перен. бекор кардан, лағв кардан, монондан; снять вопрос с обсуждения масъаларо ба муҳокима нагузоштан; он снял своё предложение вай таклифи худро пас гирифт; снять обвинение айбро бардоштан
    10. что озод кардан, халос кардан, гирифтан; снять ответственность с кого-л. касеро аз масъулият озод кардан
    11. что гирифтан, бардоштан; снять копию с диплома нусхаи дипломро бардоштан; снять мерку андоза гирифтан
    12. кого-что фото, кино сурат (акс) гирифтан; снять фильм фильм гирифтан
    13. что ба иҷора гирифтан; снять комнату хонаро ба иҷора гирифтан
    14. что юр. пурсидан, пурсида гирифтан, кардан; снять показания со свидетелей шоҳидонро пурсидан; снять допрос истинтоқ кардан <> снять голову с кого, кому 1) (убить) сар буридан 2) (наказать) калла кандан 3) уст. (подвести кого-л.) ноумед кардан; снять покров (покровы) с кого-чего-л. миси касеро, чизеро баровардан; снять последнюю рубашку с кого луб-луч кардан, лучу урён кардан; снять стружку с кого-л. касеро ба тахта ка-шидан; снять шляпу перед кем-л. дар пеши касе сари таъзим фуруд овардан; как рукой сняло что прост. ту дидӣ - ман надидам шуд, тамоман нест шуд

    Русско-таджикский словарь > снять

  • 13 пронести

    сов.
    1. кого-что бурдан, бардошта бурдан (овардан), гирифта бурдан (овардан); пронести чемодан до вагона чамадонро то дари вагон бар­дошта бурдан
    2. кого-что (мимо кого-чего-л.) бардошта гузаштан (гузарондан), аз пеши касе (чизе) гирифта гу­заштан; пронести знамёна мимо трибуны байрақҳоро бардошта аз назди минбар гузаштан // кого-что (через что-л.) аз миёни (аз байни) чизе гузарондан; пронести шкаф через дверь ҷевонро аз дар гузарондан // что разг. (доставить тайком) рустӣ (пинҳонӣ) бурда ра­вондан // что перен. дар дил (дар хотир, дар ёд) нигоҳ доштан (хиссеро, фикреро ва ғ.) пронести любовь к кому-л. через всю жизнь ишқи касеро то охири умр дар дил парваридан
    3. кого-что тез (давон-давон) гузаронда бурдан, тез (тозон) давонда гузарондан, босуръат бурдан (савора); машина пронесла нас через центр города мошин моро аз маркази шаҳр бо­суръат гузаронда бурд
    4. чаще безл. что рондан, ҳай (рад) кардан; тучу пронесло шамол абрро ронд, абр гузашта рафт // перен. (миновать - о беде, опасности и т. п.) гузаштан, бартараф (рафъ) шудан
    5. что уст. (раз­нести - слух, сплетню) паҳн кардан, миш-миш кардан, ғайбат кардан
    6. безл. кого прост, дарун равондан, дарунрав кардан, исҳол кардан (ку­нондан); от ягод ребёнка пронесло мева бачаро дарунрав кард

    Русско-таджикский словарь > пронести

  • 14 отнестй

    сов.
    1. кого-что бурдан, бурда расондан (додан, мондан); отнестй книгу в библиотёку китобро ба китобхона бурдан; отнестй ребёнка в ясли бачаро ба ясли бурда мондан
    2. кого-что бардошта бурдан, дур кардан, ба дигар ҷо бурдан; отнестй забор дальше деворро акибтар бурдан; отнестй от дороги аз сари роҳ дур кардан // (течением, ветром) бурдан, рондан; течением отнесло лодку безл. ҷараёни об заврақро гирифта бурд
    II
    (отстранить от себя) кашидан, ёзондан, гардондан
    3. кого-что к кому-чему нисбат (тааллук) додан, мансуб кардан, марбут (мансуб) донистан; отнестй рукопись к десятому веку дастнависро марбут ба асри даҳум донистан // что к чему донистан, ҳавола кардан, вобаста кардан; ошибки следует отнестй к его небрежности хатоҳои содиршударо аз бепарвоии ӯ бояд донист
    4. что разг. (отложить) монондан, мавкуф гузоштан, гузарондан
    5. что прост. буридан, ҷудо (катъ) кардан; отнестй голову сар аз тан буридан <> отнестй за счёт кого-чего-либо 1) ба ҳисоби касе, чизе гузарондан 2) ба касе, чизе нисбатдодан; \отнестй на чей-л. счёт ба касе, чизе нисбат додан

    Русско-таджикский словарь > отнестй

  • 15 отдаться

    сов.
    1. кому-чему, на что худро ба ихтиёри касе, чизе супурдан // кому уст. (сдаться врагу) таслим (асир) шудан
    2. чему худро бахшидан; великом отдаться театру умри худро тамоман ба театр бахшидан; отдаться чему-л. всей душой ба чизе (ба коре) аз таҳти дил дода шудан; отдаться чему-л. безраздельно саргарми коре шудан; отдаться мечтам ғарқи орзуву ҳавас шудан
    3. кому тан додан
    4. (о звуке) акси садо додан; голос гулко отдался в пустой комнате акси садо дар хонаи холӣ баръалоина ба гӯш расид // в ком-чём (о каком-л. чувстве, ощущении и т. п.) асар кардан; острая боль отдалась в голове дарди сахт ба сар асар кард <> отдаться во власть кого-чего-л. ба касе, ба чизе итоат кардан

    Русско-таджикский словарь > отдаться

  • 16 переити

    сов.
    1. что, через что и без доп. гузаштан, убур кардан; переити [через] улицу аз кӯча гузаштан, кӯчаро бурида гузаштан; переити мост аз пул гузаштан; переити реку вброд аз ҷои пастоби дарё [пиёда] гузаштан; переити в другую комнату ба хонаи дигар гузаштан
    2. гузаштан; переити на другой факультет ба факультети дигар гузаштан; переити на третий курс ба курси сеюм гузаштан
    3. гузаштан, ҳамроҳ шудан; переити на сторону врага ба тарафи душман гузаштан; гу в другое подданство ба раияти давлати дигар гузаштан
    4. к кому, кому гузаштан; власть перешла в руки трудящихся ҳокимият ба дасти меҳнаткашон гузашт; дом перешёл по наследству к сьшу хона ба писар мерос монд; болезнь от матери перешла к ребёнку касали аз модар ба бача сироят кард; в русскии язык перешло много слов из французского ба забони руси аз французи бисёр калимаҳо гузаштаанд
    5. гузаштан; пардохтан, шурӯъ кардан; переити к другой теме ба мавзӯи дигар гузаштан; переити от обороны к наступлению аз мудофиа ба ҳуҷум гузаштан
    6. во что мубаддал шудан, табдил ёфтан, гузаштан; ветер перешёл в ураган шамол ба тӯфон мубаддал шуд
    7. за что разг. гузаштан; время перешло за полночь вакт аз нисфи шаб гузашт <> переити дорогу кому-л. сари роҳи касеро гирифтан; -ы [через] порог кого-чего, чеи ворид (дохил) шудан; \переити Рубикон қадами қатъӣ гузоштан, ба қарори қатъӣ омадан

    Русско-таджикский словарь > переити

  • 17 памятць

    ж
    1. ёд, зеҳн, хотир, қувваи ҳофиза; зрительная памятцьь ҳофизаи чашм; у него хорошая памятцьь қувваи ҳофизаи ӯ нағз аст; зеҳни ӯ тезаст; если мне не изменяет памятцьь агар аз хотирам набаромада бошад, агар аз ёдам нарафта бошад; выучить на памятцьь аз ёд кардан, аз бар (ҳифз) кардан
    2. ёдоварӣ, ёдгорӣ, хотира, ёдбуд; хранить памятцьь о погибших героях қаҳрамонони шаҳидро ёдоварӣ кардан; подарить на памятцьь барои ёдгорӣ туҳфа додан
    3. ҳуш, ҳис; больной лежал без памятць и бемор беҳуш мехобид <> вечная памятцьь кому хотираи абадӣ; дырявая (короткая, куриная) памятцьь фаромӯшхотирӣ, ҳофизаи суст; блаженной (светлой, незабвенной) памятцьи уст. ёдаш ба хайр, марҳум, раҳматӣ; без памятцьи 1) маҷнунвор, шайдоиёна, девонавор; любить без памятцьи маҷнунвор дӯст доштан, ошиқи шайдо шудан 2) в знач. сказ. от кого-чего мафтун шуда аст, дилдода аст; он от тебя без памятць и вай мафтуни ту шудааст, вай ба ту дил бохтааст; из памятцьи вон [выскочило] аз хотир баромад, фаромӯш шуд; на памятцьи кого-л., чёй-л. дар хотири (дар ёди) касе будан; этот случай на моёй памятцьи ин воқеа дар хотирам ҳаст; на памятцьь, по памятцьи аз ёд (гуфтан, нақл кардан, донистан); по старой памятцьи гузаштаро ба ёд оварда; выбросить (выкинуть, вычеркнуть) из памятцьи кого-что аз хотир баровардан; выжить из памятцьи пир шуда ақлро гум кардан; вылететь (выпасть, выскочить, улетучиться) из памятцьи тамоман аз хотир баромадан, тамоман фаромӯш шудан; выпустить из памятцьи аз хотир баровардан, фаромӯш кардан; зарубить [себе] в памятцьи прост. нағзакак ба хотир гирифтан; изгладиться из памятцьи фаромӯш кунондан, аз хотир (аз ёд) рафтан; лишиься памятцьи уст. беҳис (беҳуш) шудан, аз ҳуш рафтан; не выходит из \памятцьи фаромӯш намешавад, аз хотир намебарояд; прийти на \памятцьь ба хотир (ба ёд) омадан; дай бог \памятцьь хофиза мададгор шавад

    Русско-таджикский словарь > памятць

  • 18 перед

    (передо) предлог с тв.
    1. (напротив кого-чего-л.) дар пеши…, дар рӯ ба рӯи…; перед домом дар пеши хона; перед тобой дар рӯ ба рӯи ту
    2. (за некоторое время до чего-л.) андаке пеш аз…, пеш аз…, пеш, қабл аз…; он приехал перед нами ӯ аз мо андак пеш омад; мыть руки перед е доим дастҳоро пеш аз хӯрок шустан
    3. (по отношению к кому-чему-л.) дар пеши…, дар назди…, дар ҳузури…, аз…; я перед вами винват ман дар пеши шумо гунаҳкорам; мне неудобно перед вами ман аз шумо дар хиҷолатам, ман аз шумо изо мекашам; извиниться перед другом аз дӯст узр (маъзарат) хостан
    4. (по сравнению с кем-чем-л.) дар пеши…, дар назди…, нисбат ба…, назар ба…, аз…; его игра перед твоей бледнеет бозии ӯ дар пеши бозии ту ҳеҷ аст <> перед лицом 1) коголибо дар пеши (дар ҳузури, дар назди) шахсе 2) чего-л. дар сурати мавҷуд будани чизе м
    1. пеш, тарафи пеш, тарафи рӯи; перед платя пеши курта
    2. мн. переда сапожн, сари; переда сапог сарии мӯза

    Русско-таджикский словарь > перед

  • 19 следовать

    несов.
    1. за кем-чем раф­тан; он неотступно следовал за мной вай ҳамчунон аз паи ман мерафт
    2. за чем рӯй додан; события следовали одно за другим ҳодисаҳо паи хам зуд рӯй медоданд
    3. рафтан, гаштан, ҳаракат кардан; поезд следует без остановок поезд бе таваққуф меравад
    4. чему перен. ба инобат гирифтан, пай­равӣ кардан; он во всём следует отцу вай ҳамаи гапҳои падарашро ба ино­бат мегирад; она следует моде вай мудпарастӣ мекунад
    5. баромадан; из этого следует, что… аз ин бармеояд ки…
    6. безл. кому-чему и с неопр. лозим (зарур) аст, бояд; вам следует обратиться к врачу шумо бояд ба духтур муроҷиат кунед; об этом следует знать всем ҳама инро бояд донанд
    7. кому--чему, с кого-чего и без доп. бояд; вам следует получить сто рублей шумо бояд сад сӯм гиред; мне с вас следует полу­чить три рубля шумо бояд ба ман се сӯм диҳед как \следоватьует бояду шояд

    Русско-таджикский словарь > следовать

  • 20 вина

    ж
    1. айб; гуноҳ; признать свою вину ба гуноҳи худ иқрор кардан; загладить свою - у гунохи худро шустан; поставить кому-л. в вину ь айбдор кардан; по чьей-л. винего (бо гуноҳи) касв
    2. сабаб, иллат, боис; всему виною была его усталость ҳамаи ин хастагии ӯ буд ' но -ё кого-чего ба сабаби …, ба иллати …; без вины виноватый гунаҳгори бегунох

    Русско-таджикский словарь > вина

См. также в других словарях:

  • КОМУ — как угодно, а мы как знаем. Еще солнышко высоко (говорит лиса в яме), а знать тут ночевать! Про то знают купец, да продавец. Знай, да не бай. знать не знаю, ведать не ведаю, ответ на допрос. Тем только и дышим, что знать не знаем, ведать не… …   Толковый словарь Даля

  • Награждение, признание заслуг или лишение чего-либо, наказание — Имена существительные     ИЗВЕ/СТНОСТЬ, знамени/тость, популя/рность, сла/ва.     Широкое признание заслуг многими, всеми чьего либо таланта, доблести.     НАКАЗА/НИЕ, пла/та, высок. возме/здие, высок. ка/ра, высок. немези/да, высок. распла/та,… …   Словарь синонимов русского языка

  • требование (кому), требовать (у кого) — ▲ обращение (к кому), ▲ обращаться (к кому) ↑ для (чего), побуждать, выполнить, обязательный, действие требовать просить категорически; обращаться, чтобы побудить выполнить обязательное действие (я требую от вас). требование кому (выдвигать #.… …   Идеографический словарь русского языка

  • не́кого — некому, некем, не о ком, мест. отрицат., с неопр. В сочетании с предлогом отрицание „не“ ставится перед предлогом и пишется отдельно, например: не у кого, не к кому, не с кем. Нет никого, кто (мог бы сделать что л., был бы пригоден для чего л.).… …   Малый академический словарь

  • ценность (чего) — ▲ свойство ↑ положительный ценность положительное свойство; свойства объекта, которые можно использовать; польза, которую можно извлечь из чего л; значимость объекта; совокупность свойств объекта; степень полезности (духовные #). представлять… …   Идеографический словарь русского языка

  • быть примером (кому) — ▲ быть источником ↑ подражать пример то, что вызывает подражание (# для подражания. личный #). являть пример [образец] чего. показывать [подавать] пример кому. быть [являться] примером для кого. ставить в пример. законодатель (# мод). задавать… …   Идеографический словарь русского языка

  • ДЕЛО — ДЕЛО, а, мн. дела, дел, делам, ср. 1. Работа, занятие, деятельность. Занят важным делом. Привычное д. Текущие дела. Быть без дела. По делам службы. 2. кого (чего). Круг ведения; то, что непосредственно относится к кому н., входит в чьи н. задачи …   Толковый словарь Ожегова

  • ЖАЛЬ — ЖАЛЬ, безл. 1. в знач. сказуемого, кому чему кого что или с инф. Охватывает чувство жалости, сострадания по отношению к кому чему нибудь, по поводу чего нибудь. До смерти мне жаль брата. До слез жаль смотреть на него. 2. кому чему кого чего или с …   Толковый словарь Ушакова

  • УХО — УХО, уха, мн. уши, ушей, ср. 1. Орган слуха, а также наружная часть его (у человека в форме раковины). Внутреннее, среднее, наружное у. Шум в ушах (болезненное ощущение шума, звона). Взять за у. Почесать за ухом. Ударить по уху. Драть за уши… …   Толковый словарь Ожегова

  • ЖЕЛАТЬ — ЖЕЛАТЬ, желаю, желаешь, несовер. (к пожелать). 1. С инф. и с союзом чтобы . Иметь внутреннее стремление к осуществлению чего нибудь, обладанию чем нибудь, хотеть (книжн.). «Желанья! что пользы напрасно и вечно желать?» Лермонтов. Не желаю его… …   Толковый словарь Ушакова

  • обход — а; м. 1. к Обойти обходить. Утренний о. палат. О. главного врача. Опасность обхода на левом фланге. После приезда целый день совершал о. своей родни. 2. Место, путь, по которому можно обойти что л. Не найти обхода. Там, где было нужно, рабочие… …   Энциклопедический словарь

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»