-
1 ищхъэрэ
1. низовье ( о местности)/ Псыр здежэх лъэныкъуэ.Къуажэм и ищхъэрэ лъэныкъуэ. ИщхъэрэкIэ ехын.2. север ¦ северный/ Уи гупэр къуэкIыпIэмкIэ гъэзауэ уувмэ, уи сэмэгурабгъур зыхуэзэ лъэныкъуэр.* Чэруанзешэ нэгъуейм и унафэкIэ махъшэхэр ягъэгъуэлъ, я щIыбхэр ищхъэрэкIэ гъэзауэ. Ш. А. -
2 ищхъэрэ
1. север (букв. нижняя часть)2. в знач. опр. северный -
3 ищхъэрэ-къуэкIыпIэ
1. северо-восток2. в знач. опр. северо-восточный -
4 ищхъэрэ-къухьэпIэ
1. северо-запад2. в знач. опр. северо-западный -
5 ищхъэрэ вагъуэ
зэи мыкуэшу ищхъэрэм къыщыблэ вагъуэ, адыгэхэр сыт щыгъуи жэщкIэ абы иригъуазэт
Полярная Звезда -
6 Ищхъэрэ Вагъуэ
Полярная звезда -
7 ХьэтIохъущокъуэ Ищхъэрэ
-
8 Акъбащ Ищхъэрэ
-
9 Курп Ищхъэрэ
см. Къаншыуей -
10 Къуэшыркъуей Ищхъэрэ
-
11 вагъуэзэшибл
(хьэрфышхуэкIэ кърагъажьэ) созвездие Большой Медведицы/ Ищхъэрэ лъэныкъуэмкIэ уафэм щыблэ вагъуэ гуп щхьэхуэ (и бжыгъэкIэ блы мэхъу).* Вагъуэзэшиблым зигъазэмэ, нэху мэщ. (погов.) -
12 вагъуэкIапсэ
(хьэрфышхуэкIэ кърагъажьэ) созвездие Андромеды/ Уэгум и ищхъэрэ лъэныкъуэм щыплъагъу вагъуэ гуп щхьэхуэ. -
13 зэпымычыжу
см. зэпымычу.* Зэпымычыжу ищхъэрэ бгымкIэ къоIу макъым бгыхэр догыз. Макъ. -
14 ищхъэрабгъу
северная сторона чего-л./ Ищхъэрэ лъэныкъуэмкIэ иIэ бгъу, джабэ.Бгым и ищхъэрабгъур тафэ инт. -
15 кIыщтэн
(екIыщтэ) перех. гл. 1. провеять что-л. ( веялкой)/ ЩIэгъэпщын, машинэкIэ хьэцэпэцэм хэлъ фIейр хегъэхун, шыбзэм щIэгъэкIын.* Хьэмым и ищхъэрэ лъэныкъуэмкIэ гуэдз якIыщтэу хъыджэбз гуп щылажьэрт. Iуащхь.2. остудить что-л. ( переливая из одной емкости в другую)/ Зыгуэр зы кумбыгъэм ипкIэм адрейм ипкIэжурэ гъэупщIыIун.Хьэнтхъупс пщтырыр кIыщтэн. -
16 къызыкъуэхын
(къызыкъуех) перех. гл. достать, взять что-л. вдруг/ Езым иIыгъ, и деж щыIэ гуэр зэуэ къищтэн, къигъэхьэзырын.* Ищхъэрэ щакIуэм аркъэн лэрыгъу кIыхь къызыкъуихащ. Черк. таур. Пщы Марыкъуэ и токъумакъыр къызыкъуех. Нарт. -
17 нэхутхьэху
о человеке со светлыми или седыми волосами и приятной внешностью/ Зи щхьэцыр гъуатIэу нэкIуху (е хужьу зэщIэтхъуа), теплъэ гурыхь зиIэ.ЛIыжь нэхутхьэху цIыкIу.Нэхутхьэху хъун заняться ( о заре).* Ищхъэрэ лъэныкъуэр нэхутхьэху хъуащ. Хь. Хь. -
18 пасэ
1. ранний (напр. об утре)/ Зыгуэрым (пщэдджыжьым, щIымахуэм) и щIэдзапIэ, и къежьапIэ.Гъатхэ пасэ.2. ранний (напр. о фруктах)/ Нэхъ япэ хъу, къэкI.КъэкIыгъэ пасэхэр.* Жыраслъэн куэд щIауэ еуэсат и анэшым я гъунэгъу ищхъэрэ Мысостхэ я мыIэрысэ пасэм. Гъу. Л.3. см. пасэрей I.Пасэ зэман см. пасэм. -
19 пэш
комната/ Щыпсэу унэм блынхэмкIэ къыхэгъэщхьэхукIа и зы Iыхьэ.Пэш лъагэ. Пэш ищхъэрэ.пэш зэкIуэцIрыт кубано-зеленчукские анфилада/ Зым укIуэцIрыкIрэ адрейм ущIыхьэу зэпыщIа пэшхэр. -
20 хьэрып
хьэрыпхэр араб, арабка; арабы/ Азием, Ищхъэрэ Африкэм щыпсэу лъэпкъ, а лъэпкъым щыщ цIыху.
См. также в других словарях:
Мифология адыгов — Мифология адыгов объект исследования многих научных дисциплин (философии, истории, археологии, лингвистики, филологии и др.), включающий древний фольклор и народные сказания адыгов : мифы, эпосы, сказки и др. Содержание 1 Общие… … Википедия