-
81 бетонный
-ая; -ое1) бетон...ы2) бетон..., бетоннан ясалган -
82 бирюзовый
-
83 бобровый
-
84 бойница
жбойница (мылтыктан, пулемёттан ату өчен крепость стенасына ясалган тишек) -
85 брикет
мбрикет (күмер, пычкы чүбе, металл йомычкасы кебекләрдән ясалган кирпеч, аерым кисәк) -
86 бронза
-
87 бронзовый
-
88 брус
-
89 буза
I ж; прост.(скандал, беспорядок) гауга, җәнҗал, ызгыш; тәртипсезлекII жбуза (тарыдан, карабодайдан, арпадан ясалган исерткеч эчемлек) -
90 бумажный
I -ая; -ое1) кәгазь...ы2) кәгазьдән ясалган, кәгазь...II -ая; -ое1) ( выделанный из хлопка) киҗе-мамыктан эшләнгән, киҗе-мамык...2) ( сделанный из бумажной ткани) киҗе-мамык..., киҗе-мамыктан тегелгән -
91 в
предлог; = во1) с вин. п. (на вопрос "куда")...га, эченә2) с вин. п. (при обознач. предмета, в к-рый что-л. заключается, облекается)...га3) с вин. п. (при обознач. занятия, состояния)...га4) с вин. п. (при обознач. предмета, через к-рый совершается действие)...дан5) с вин. п. (на вопрос "когда", "во сколько")...да6) с вин. п. (при обознач., свойства, качества, количественного признака)...лы7) ...лыкка8) (при обознач. способа, характера действия)...га,... булыпсжаться в комок — йомарлану, йомарлам булып йомарлану
9) с вин. п. (при обознач. игры)10) с вин. п. (при указ. на сходство)...га11) с предл. п. (на вопрос "где")...да, эчендә12) с предл. п. (на вопрос "когда")...да13) с предл. п....лы14) с предл. п. (при обознач. предмета, к-рый находится на ком-чём-л.)...дан; белән15) с предл. п. белән...ган16) с предл. п. (при указ. на кратность чисел, величин)•- остаться в дураках
- в случае, если... -
92 в-
приставка; = во-; = въ-бу приставка белән ясалган фигыльләр нигездә тезмә фигыльләр белән тәрҗемә ителә, приставканың мәгънәсе түбәндәге чаралар ярдәмендә бирелә1) "керү" яки "кертү" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендә2) "кую" дәрәҗә фигыле ярдәмендә4) "-ся" кисәкчәле фигыльләр белән килгәндә төрлечә тәрҗемә ителә -
93 ватный
-ая; -ое1) мамык...ы; мамык...2) мамык..., мамыктан ясалган -
94 верблюжий
-ья; -ье1) дөя...ы2) дөя йоныннан ясалган, дөя йоныннан эшләнгән -
95 вересковый
-ая; -ое1) бот. арчан...ы2) арчан..., арчаннан ясалган -
96 вз-
приставка ; = взо-; = взъ-; = вс-бу приставка белән ясалган фигыльләр татар теленә тезмә фигыльләр белән тәрҗемә ителә, приставканың мәгънәсе түбәндәге чаралар ярдәмендә бирелә1) "менү" дигән фигыль ярдәмендә2) "җибәрү" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендә3) "китү" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендә4) "чыгу" яки "чыгару" дигән дәрәҗә фигыле ярдәмендә -
97 вигвам
-
98 вигоневый
-ая; -оевигонь...ы; вигонь..., вигоньнан ясалган -
99 виноградный
-ая; -ое1) виноград...ы, йөзем...ы2) виноград...ы, виноградтан ясалган -
100 вискозный
-ая; -ое1) вискоза...ы; вискоза...2) вискоза..., вискозадан ясалган
См. также в других словарях:
читән — Бастырып яки буйга үрелгән чыбыклардан ясалган киртә. с. Читәннән ясалган, читәннән үреп ясалган читән койма. с. Читәнгә балчык сылап ясалган читән абзар. ЧИТӘН АРБА, ЧЫТЫР АРБА, ТАРАНТАС – Утыра торган урыны чит читләп тал чыбыклардан үреп… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
челтәр — 1. Үтә күренмәле, тигез яки рәсемле итеп тукылган яисә бәйләнгән эре күзәнәкле җиңел тукыма (гадәттә тәрәзә пәрдәсе, күлмәккә бизәк тоту һ. б. ш. өчен кулл.) с. Шундый тукымадан тегелгән, ясалган 2. Үзара тигез кисешкән җепләрдән төенләп ясалган… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чүлмәк — 1. Сөт катык һ. б. ш. салып кую өчен балчыктан яндырып ясалган, төбе таррак түгәрәк савыт. Гөл утырту өчен өскә таба киңәеп киткән, гадәттә төбе тишекле балчык савыт. с. Чүлмәктән гыйбарәт чүлмәк морҗа 2. иск. Савыт фарфордан ясалган кыйммәтле… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җәтмә — 1. Бау, җеп һ. б. ш. нәрсәләрдән үреп, аркылы торкылы итеп төйнәп ясалган челтәр сыман җайланма. Җәтмә челтәр сыман булып күренгән әйбер тур. томан җәтмәсе аша... 2. Кош аулау, балык тоту, кайбер җәнлекләрне эләктерү һ. б. өчен үреп ясалган тозак … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
таш — 1. Металлардан башка һәртөрле каты минерал, тау токымы. Таштан кисеп ясалган кирпеч – төзү материалы. Таштан торган, таштан ясалган кайбер әйберләр яки аларның өлешләре мунча ташы 2. Кыйммәтле яки кирәкле минерал тур. 3. с. күч. Хәрәкәтсез һәм… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чылбыр — диал. Озынча, түгәрәк яки башка төрле металл боҗраларны бер берсенә кидереп ясалган бау сәгать чылбыры. с. Чылбырдан ясалган чылбыр тезген. сөйл. Богау. күч. Ирекне, азатлыкны буып торган нәрсә; зынҗыр 2. Нәр. б. эзлекле рәвештә рәт рәт булып… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чыңгыр — диал. Озынча, түгәрәк яки башка төрле металл боҗраларны бер берсенә кидереп ясалган бау сәгать чылбыры. с. Чылбырдан ясалган чылбыр тезген. сөйл. Богау. күч. Ирекне, азатлыкны буып торган нәрсә; зынҗыр 2. Нәр. б. эзлекле рәвештә рәт рәт булып… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
элгәк — 1. Бауның, җепнең һ. б. ш. очларыннан тартып тыгызларлык, кысарлык итеп бәйләнгән бер өлеше. Кошларны, вак җәнлекләрне аулау өчен булган, бер өлеше кысылып тыгызланырлык итеп бәйләнгән бау; тозак 2. Берәр әйбергә, сапка беркетелгән, кулга киярлек … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
элмәк — 1. Бауның, җепнең һ. б. ш. очларыннан тартып тыгызларлык, кысарлык итеп бәйләнгән бер өлеше. Кошларны, вак җәнлекләрне аулау өчен булган, бер өлеше кысылып тыгызланырлык итеп бәйләнгән бау; тозак 2. Берәр әйбергә, сапка беркетелгән, кулга киярлек … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
баз — I. 1. Казып ясалган зур чокыр. Нәр. б. урнаштыру өчен җайлаштырылган чокыр 2. Идән асты чокыры (куышлыгы) 3. иск. Җирне казып ясалган зиндан 4. этн. Өсте чыбык чабык белән каплап куела торган тирән чокыр рәв. ау корылмасы бүре базы 5. Таш, балчык … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
басма — I. и. 1. Баскычның басып менә торган аратасы яки киртләче 2. Өйалды баскычы. Басып яки утырып тору өчен бер генә тактадан торган җайланма көймә б. сы 3. Су кырыеннан эчкәрәк кереп басып торырга (йөрергә) уңайлы булсын өчен ясалган, корылган… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге