Перевод: с русского на таджикский

с таджикского на русский

из+чего+по+чему

  • 1 служить

    несов.
    1. кому-чему хизмат (кор) кардан; служить народу ба халқ хизмат кардан; служить науке дар роҳи илм хизмат кардан; служить искусству дар роҳи санъат хизмат кардан; служить верой и правдой аз таҳи дил хизмат кардан
    2. кем-чем и без доп. хизмат кардан, кор кардан; дар хизмати ҳарбӣ будан; служить машинисткой машинистка шуда кор кардан; служить в армии дар армия хизмат кардан
    3. уст. (быть слугой) хизматгор будан
    4. чем, для чего, к чему, на что будан; это служит хорошим уроком ин дарси хубе мебошад; служить доказательством далел будан; служить на пользу обществу ба фоидаи ҷамъият будан (рафтан); служить во вред кому-чему-л. ба зарари касе, чизе будан
    5. кому, для чего, чем и без доп. (о частях тела, вещах, орудиях ит. п.) будан; большая комната служит столовой хонаи калон ошхона аст
    6. что и без доп. церк. ибодат кардан
    7. (стоять на задних лапах - о собаке) рост истодан

    Русско-таджикский словарь > служить

  • 2 куда

    нареч.
    1. вопр. куҷо?, ба куҷо?, ба кадом ҷо?; куда мне идти? ман куҷо равам?; куда ты положйл книгу? китобро куҷо мондй?; куда же вы? шумо ба куҷо меравед?; куда вы ра-нены? куҷоятон тир хӯрдааст?; куда он тебя ударил? ба куҷоят зад?
    2. вопр. разг. (зачем, для чего, к чему) чӣ даркор?; куда мне столько карандашей? ин қадар қалам ба ман чй дар-кор?
    3. неопр. разг. (в какое-л. место) ба ягон ҷо, ба ягон ҷои дигар; ты поставил ведро в чулан йли еще куда? ту сатилро ба мадон монди ё ба ягои ҷои дигар?
    4. относ. в зиач. союзн. сл. куҷо, ба куҷо, ки; я незнаю, куда пойти сегодня ман намедонам имрӯз ба куҷо равам; в комнате, куда мы вошли, было темно хонае, ки мо даромадем, торик буд
    5. в знач. частицы (употр. со сравн. ст. прил. и иареч.) нисбатан; хеле; эта задача куда сложнее ин масъ-ала хеле мураккабтар аст; он куда более опытен ӯ таҷрибаноктар аст
    6. в знач. усил. частицы уст. разг. хеле, бисёр, басе, беандоза, бениҳоят; куда как весело! басе хурсандиовар!
    7. в знач. частицы прост. (употр. при возра-жении, поправке к своим словам) не; хотели холода переждать, куда там! хостем, ки то гузаштани сармо бардошт кунем, не, нашуд! <> куда ветер дует ҳардамхаёл; идти куда ветер дӯет ақидаи қоим надоштан, замонасозӣ кардан; кто куда ҳар кас ба ҳар куҷо; куда глаза глядят ҳар ҷо, ки бошад, ҳар ҷо, ки рост ояд; идти куда глаза глядят ба куҷое ки бошад рафтан; куда Макар телят не гонял ба ҷойҳое, ки дар хоби шаб ҳам надаромадааст; куда ни кинь глазом ба куҷо, ки назар андозй; куда ни кинь - всё клин погов. куда аҳвол бад, ба боло туф кунам - мӯйлаб, ба поён туф кунам - риш; куда ни шло 1) (так и быть, согласен) майлаш, бошад 2) (ничего, сойдёт) мешавад, фарқ надорад, ин тавр шавад; куда попало куҷое, ки бошад (рост ояд); куда это годится? ин чӣ кор аст?; ин гапи куҷост?; хоть \куда в знач. сказ. кори калон; олиҷаноб; конь хоть \куда! аспи олампаноҳ!

    Русско-таджикский словарь > куда

  • 3 спустить

    сов.
    1. кого-что фуровардан; спустить флаг байрақро фуровардан; спустить альпинистов с горы кӯҳнавардонро аз кӯҳ фуровардан
    2. что фуровардан, ба об фуровардан; спустить судно киштиро ба об фуровардан
    3. кого-что сар додан; спустить воду из арыков обро аз ҷӯйҳо сар додаи; спустить на ночь собаку сагро шабона аз занҷир сар додан; спустить курок кулангро сар додан
    4. чтоперен. фиристодан, равона кардан
    5. что, чего кому-чему разг. авф кардан, бахшидан, гузаштан, гузашт кардан; спустить шалость шӯхиро бахшидан; этого я ему не спущу ман аз ин гуноҳаш намегузарам
    6. что перен. разг. сарф (харҷ) кардан; спустить всю зарплату тамоми маошро сарф кардан
    7. что перен. разг. аз гӯшт фуромадан, хароб шудан, лоғар шудан; спустить пять килограммов панҷ кило хароб шудан
    8. без доп. холӣ шудан; шина спустила шина холӣ шуд <> спустить с лестницы прост. аз хона ҳай кардан; спустя рукава бо дили нохоҳам; работать спустя рукава бо дили нохоҳам кор кардан; спустить в трубу бар бод додан; \спустить шкуру с кого прост. сахт задан (кӯбидан), лат кардан

    Русско-таджикский словарь > спустить

  • 4 что

    I
    мест.
    1. вопр. чӣ?; что это такое? ин чист?; что случилось? чӣ шуд?; чӣ гап? чӣ воқеа рӯй дод?; что с вами? ба шумо чӣ шуд?; что нового? чӣ хабари нав?
    2. вопр. взнач. сказ. чӣ гавр?; что больной? аҳволи бемор чӣ тавр?; ну что, как поживаете? хӯш, аҳволатон чӣ тавр аст?
    3. вопр. в знач. нареч. чаро, барои чӣ; что ты так кричишь? чаро ин кадар фарьёд мезанӣ?: что ты задумался? чаро ба хаёл рафтӣ? / разг. с частицей «так» чаро?; я не приду,- Что так? ман намеоям.- Чаро?
    4. вопр. (что ты сказал?) чӣ гуфти?, чи?
    5. вопр. разг. (сколько?, какую сумму?) чанд нул?, чӣ қадар?; что стоит книга? китоб чанд пул меистад?
    6. неопр. разг. (что-то, что-нибудь) ягон чиз, чизе; если что случится, сразу извести агар воқеае рӯй диҳад, дарҳол хабар деҳ; в случае чего мабодо…
    7. с отриц. чизе ки на …; о чём они только не говорили! оҳо, онҳо чизҳои бисьёр гуфтанд!, онҳо чизе ки нагуфтанд!; чего не сделаешь для тебя! чиро бароят намекунӣ!
    8. в устойчивых сочетаниях 1) (при оботачении сомнения): что пользы? чӣ фоида?; что толку? чӣ манфиат?; что хорошего? чӣ нағзӣ дорад? 2) (всё, любое) кадомаш ки бошад; что угодно? чӣ лозим? чӣ даркор?; что попало чизе ки бошад; что придётся чизе қи рост ояд; чем [ни] попадя прост. ҳар чизе ки ба даст омад (афтид)
    9. относ. ки; я незнаю, что ей нравится ман намедонам, ки чӣ чиз ба вай маъқул аст; что с возу упало, то пропало посл. что обе ки аз кӯза рехт, рехт <> а что? чаро?, барои чӣ?; не ходи сегодня гулять.- а что? - Погода плохая имрӯз ба сайру гашт набаро.-- Чаро? - Чунки ҳаво бад аст; во что бы то ни стало ҳар чӣ ки шавад, ба кадом роҳе ки бошад; вот что медонӣ чӣ, агар дони; вот что я тебё скажу медонӣ, ман ба ту чӣ мегуям; вот (вон) [оно] что ҳамин тавр; ана гап дар қучо будааст; ҳамту гӯед; в случае чего агар вокеае рӯй диҳад; до чего [же] 1) (очень, чрезвычайно) бисьёр, хеле; до чего хорошо на реке! сайри дарё хеле хуш аст! 2) (до какого состояния) ба чӣ ҳолат (аҳвол); до чего ты меня довел! ту маро ба чӣ аҳвол расондӣ!; к чему? 1) (зачем?) чӣ лозим? 2) (что бы это значило?) барои чӣ?, чӣ маънӣ дорад? его вызвали в центр.- К чему бы это? ӯро бо марказ даъват кардаанд.- Чӣ маънӣ дошта бошад?; как ни в чём не бывало ҳеч чиз нашудагӣ барин; мало ли что ҳеҷ гап не; на что [уж] (как ни, хотя и очень) ҳарчанд ки, агар чанде; не к чему ҳоҷат не, ҳоҷат надорад; ни за что 1) (ни в каком случае) ҳеҷ гоҳ, ба ҳеҷ ваҷх, ҳеҷ вақт 2) (зря, напрасно) беҳуда, бефоида, бекора; ни за что [ни про что] беҳудаву бесабаб, бе хеч чиз; ни к чему лозим не, даркор не; пока что ҳоло, дар айни ҳол; почти что кариб, тақрибан, тахминан. наздики …; с чего? дар кадом асос?, ба чӣ асос?; только что [не] қариб ки, наздикӣ …; хоть бы что кому ҳеч парво накардан; чуть что 1) агар ягон ҳодиса рӯй диҳад 2) прост. қариб ки..,; что бы ни чӣ хеле ки …; [ну] что ж хайр, майлаш; что за беда чӣ аҳамият дорад, хеч гап не; что ли магар, ми; пойти погулять, что ли? рафта сайр карда биёяммӣ?; что такое? чӣ?; что [же (ж) это] такое? ин чӣ гап худаш?; что ты? (вы?) наход?, рост?; что это за? ин чӣ?, чӣ?; что касается меня агар гап дар бораи ман равад …; что называется в знач. вводн. сл. чунон ки мегӯянд; на чём свет стоит ругать даншоми қабеҳ додан; ни во что не ставить, ни за что считать кого-л. касеро ҳеҷ шумурдан (донистан); ни с чем уйти, (остаться) дасти холӣ рафтан (мондан); чёрт знает что (сколько и т. п.) худо медонад
    II
    союз
    1. нзъясн. ки; жалко, что ты опоздал афсӯс, кн дер мондӣ; мешок такой тяжёлый, что не поднять чувол чунон вазнин, ки бардоштан мумкин нест
    2. сравн. фольк. и прост. мисли…, монанди…, чун; она поёт, что соловей вай чун булбул месарояд
    3. разг. (хоть …, хоть) хоҳ …, хоҳ; что ты придёшь, что я, - всё равно хоҳ ту биёй, хоҳ ман - фарқ надорад; что в лоб, что по лбу погов. « Хӯҷаалӣ - Алихӯча, ду понздаҳ - якей
    4. вхо­дит в состав сложных союзов, напр.: потому что бинобар он ки; благодаря тому что дар натиҷаи он ки; в связи с тем что ба муносибати он ки, ба сабаби он ки; несмотря на то, \что катъи назар аз он ки, сарфи назар аз он ки …, бо вуҷуди он ки

    Русско-таджикский словарь > что

  • 5 путь

    м
    1. роҳ, ҷода; зимний путь роҳи зимистонгард; воздушный путь роҳи ҳавоӣ; морской путь роҳи баҳрӣ; подземный путь роҳи зеризаминӣ; про­ложить путь роҳ кушодан
    2. гузаргоҳ, роҳи гузар; стоять на пут й дар гузаргоҳ истодан /V перен. роҳ; найти пут ь к чьему-л. сердцу ба дили касе роҳ ёфтан, дили касеро дарёфтан
    3. ж.-д. роҳ, роҳи оҳан; поставить поезд на запасный путь поездро ба роҳи оҳани эҳтиётӣ гузарондан
    4. мн. пути анат. роҳ; дыхательные путй роҳи нафас (нафасгирӣ)
    5. сафар, мусофират, саёҳат; отправиться в далёкий путь ба сафари дурудароз рафтан (баромадан); мы были в путй три дня мо се рӯз роҳ рафтем (сафар кардем)
    6. тараф, сӯй, роҳ, ҷониб, ҷиҳат; наш путь лежал лесом роҳи мо аз бешазор мегузашт; сбиться с путй роҳ гум кардан
    7. тарз, роҳ, тариқ(а), васила; действовать мирным путём бо роҳи сулҳчӯёна амал кардан
    8. уст. прост, (толк, прок) фонда, суд, нафъ, манфиат <> путь - дорога,путь-дороженька роҳ; жизненный путь ҳаёт, зиндагӣ; Млечный Путь астр. Роҳи Каҳкашон; окольным (обходным) путём бо роҳи ношоиста; последний путь роҳи охирин, роҳи вопасин; проводить в последний путь кого ба роҳи охирин гусел кардан; прямой путь к чему роҳи рост; счастливый путь!, счастливого путй!, в добрый путь! роҳи сафед!, са­фари бехатар (бахайр)!, сафар муборак!; путь следования роҳи сафар; путй сообщения роҳҳои алоқа; сухим путём бо хушкӣ, бо роҳи хушкӣ; на путй к чему, по путй чего дар роҳи…; по путй 1) [дар] болои роҳ, [дар] сари роҳ, як сари қадам; зайти по путй к товарищу сари роҳ ба назди рафиқ даромадан 2) кому с кем дар як тараф (сӯ, ҷониб), ҳамроҳ; мне с вами по путй ман ҳам ба ҳамон тараф меравам, ман ҳамроҳи шумо, роҳи ману шумо як 3) кому с кем (заодно) ҳамраъӣ, ҳамроҳ, ҳамовоз; не по путй кому с кем ҳамраъй набудан; быть на путй к чему-л. ба ягон чиз наздик будан (шудан), дар сари роҳ будан; встать на путь чего роҳи муайянеро интихоб кардан; встать по­перёк путй кому-л. пеши роҳи касеро банд кардан; вступить на путь чего-л. ба роҳе даромадан, пеша гирифтан; вывести на путь ба роҳ мондан; мустақил кардан; держать путь куда роҳ раф­тан, озим шудан, ба ҷое раҳсипор шу­дан; заказать путь кому прост, садди роҳ шудан, роҳро бастан; путй заказа­ны кому роҳ баста шудааст; идти своим пут ём бо роҳи худ рафтан; идти по лож­ному путй бо роҳи хато рафтан; напра­вить (наставить) на путь истины (на путь истинный) кого роҳи ҳақиқатро нишон додан, ба сӯи ҳақ ҳидоят кар­дан; пойти по плохому путй бо роҳи бад рафтан; пойти по путй наименьшего сопротивления роҳи осонтар ҷустан, аз душворӣ гурехтан; пробить себе пут ь ба худ роҳ кушодан; проложить путь кому-чему-л. барои касе, чизе роҳ кушодан; сбить с путй кого аз роҳ баровардан, гумроҳ кардан, бероҳа кар­дан; сбиться с \путь й аз роҳ баромадан, гумроҳ шудан, бероҳа шудан; совра­тить с \путьй истинного аз роҳ задан

    Русско-таджикский словарь > путь

  • 6 идти

    несов.
    1. рафтан, гаштан; идти вперед ба пеш рафтан; идти пешком пиёда рафтан; идти в гости ба меҳмонӣ рафтан; идти по дороге бо (аз) ро
    2. тохтан, давидан; конь идёт рысью асп чорхез (резачорпо) метозад
    3. шино кардан; лёд идёт ях шино мекунад; -- на вёслах бел зада рафтан; идти под парусами бодбон кушода рафтан
    4. ҳаракат кардан, раҳсипор шудан, равона (азим) шудан, рафтан; поезд идёт в два часа дня поезд соати дуи руз меравад
    5. ҳуҷум (ҳамла) овардан, юруш кардан; идти войной ҷанг сар кардан
    6. омадан, наздик шудан; весна идёт баҳор наздик шуда истодааст; посторонись, машина идёт! гурез, мошин омада истодааст!
    7. омадаи, оварда (бурда, фиристода) шудан; пушнина идёт с Севера мӯина аз Шимол меояд; посылка идёт туда пять дней посылка ба он ҷо дар панҷ рӯз рафта мерасад
    8. шоридан, чакидан, рафтан; вода идёт по капле об қатра-қатра мечакад; из раны идёт кровь аз ҷароҳат хун меравад
    9. баромадан, паҳн шудан; из самовара идёт пар аз самовор буғ мебарояд; от этих цветов идёт сильный запах бӯи ин гулҳо баланд аст; слух идёт… миш-миш ҳаст…
    10. даромадан; гвоздь не идёт в стёну мех ба девор намедарояд
    11. воқеъ будан, гузаштан; тропинка идёт лесом пайраҳа аз даруни ҷангал мегузарад
    12. (об осадках) боридан; идёт снег барф меборад; вчера шёл дождь дирӯз борон борида буд
    13. рафтан, давом кардан; дела идут успешно корҳо нағз рафта истодаанд; концерт шёл два часа концерт ду соат давом кард
    14. даромадан, дохил (ворид) шудан; идти в университет ба университет дохил шудан
    15. разг. бозоргир будан, ба фурӯш рафтан; этот товар хорошо идёт ин мол бозоргир аст (нағз ба фурӯш меравад)
    16. рафтан, сарф (истеъ-мол) шудан, кор фармуда шудан; на платье идёт три метра материала барои курта се метр матоъ меравад
    17. кому шинам будан, зебидан; эта шляпа ей идёт ин кулоҳ ба ӯ мезебад
    18. (о времени) гузаштан, мурур кардан, рафтан; дни идут за днями рӯзҳо паси ҳам мегузаранд; время идёт фурсат (вақт) мегузарад, вақт рафта истодааст
    19. (о механизмах) гаштан, ҳаракат (кор) кардан; часы идут гочно соат аниқ мегардад
    20. на что тайёр (ҳозир) будан, рози шудан; идти на все условия ба ҳамаи шартҳо рози будан
    21. охот., рыб. фирефта шудан, фанд хӯрдан; андармон шудан; окунь хорошо идёт на червяка хормоҳи ба кирм нағз андармон мешавад
    22. чсм, с чего (в играх) гаштан, бозидан, ропдан; идти конем ишхм. аспро гаштан
    23. (о спектакле и т. п.) нишоп дода шудан, намоиш дода шудан; завтра в театре идёт новый спектакль пагоҳ дар театр тамошои нав намоиш дода мешавад
    24. рафтан, расидан; переговоры идут к концу гуфтушунид ба охир расида истодааст; дело идёт к развязке кор анҷом ёфта истодааст 25, в сочст. с предлогом «в» и сущ.: идти в обработку кор карда шудан; идти в продажу ба фурӯш рафтан, фурӯхта шудан; идти в чистку тоза [карда] шудан
    26. в сочет. с предлогом «на» и сущ.: идти на подпись ба имзо расонда шудан, имзо [карда] щудан; идти на поправку рӯ ба беҳбудӣ (ба сиҳатшавӣ) овардан; идти на риск таваккал кардан; идти на скандал ҷанҷол хезондан; идти на убыль кам (паст) шудан <> идёт (ладно) мешавад, хуб, нағз, маъқул, майлаш; закусим? - Идёт! ягон чиз хӯрем? - Шудааст!, Майлаш!; идти впрок фоида бурдан (бахшидан); идти вразрез с чем мухолиф (зид) будан; идти гигантскими шагами бо кадамҳои азим пеш рафтан; идти навстречу 1) кому-чему тарафдорӣ кардан, ёрӣ расондан 2) чему тезондан, наздик овардан; идти наперекор баракс рафтор кардан; идти напролом ҳеҷ чизро ба эътибор нагирифта исроркорона амал кардан; идти насмарку бар бод (зоеъ) рафтан; идти в гору 1) ба мартабае расидан 2) рӯ ба инкишоф (ба тараққӣ) ниҳодан; идти в дело (в ход) кор омадан, истифода шудан; идти [нога] в ногу 1) с кем баробар қадам задан (партофтан) 2) скем-чем баробар (ҳампо) будан; идти в огонь и в воду за кого-что-л. ба хотири касе, чизехудро ба обу оташ задан; барои касе, чизе ҷони худро дареғ надоштам; идти в сравнение қобили муқоиса будан; [ни] в [какбе] сравнение не идёт с кем-чем ҳеҷ қобили қиёс не; идти в счёт ҳисоб шудан; не идти в счёт ҳисоб нашудан; идти за гробом аз паси тобут (ҷаноза) рафтаи; идти на дно(ко дну) (тонуть) ғарқ шудан 2) ҳалок (маҳв, нест, нобуд) шудан; идти на авось таваккал кардан; идти на ком-промисс созиш кардан, ба созиш даромадан; идти на лад соз (дуруст) шудан, пеш рафтан; идти на поводу у кого-л. дастнигари касе будан, инони ихтиёр ба касе додан; идти на поклон (с поклоном) к кому-л. 1) уст. ба пои касе афтидан, ба хизмати касе расидан (обращаться с просьбами) гардан каҷ кардан, илтиҷо (таманно) кардан; идти на пользу ба нафъ (ба фоида) будан, муфод будан; идти на попятный (на попятную) аз фикр (аз лафз) гаштан, пушаймон шудан; идти на смену 1) кому--чему ҷойгузини касе, чизе шудан, ба иваз омадан; новое идёт на смену старому чизи нав ба ивази чизи кӯҳна меояд, чизи нав ҷойгузини чизи кӯҳна мешавад 2) чему аз паи…, баъд аз, пас аз, баъди…, аз қафои…; идти на «ура» таваккалан коре кардан, «ҳар чӣ бодо бод» гӯён коре кардан; идти по миру [с сумби] гадоӣ кардан, дар ба дари мардум гаштан; идти под венец уст. [ақди] никоҳ кардан; идти под суд ба суд афтидан; идти против своей сбвести хилофи виҷдони худ амал кардан; идти своим чередом аз рӯи тартиби худ рафтан, ба навбати худ рафтан; голова у меня идёт кругом сарам гаранг (гиҷ) шуд; дёло (речь и т. п.) идёт о ком-чём-л. гап (мааъала ва ғ.) дар бораи касе чизе меравад; [ещё] куда ни шло 1) (так и быть, согласен) хуб, хайр, майлаш, маъқул 2) (ничего, сойдёт) мешавад, фарк надорад, шудан мегирад; кусок в гоидтило не идёт аз гулӯ чизе намегузарад; не идет из ума (из головы) аз майна намебарояд, фаромӯш намешавад; не идёт на ум (в голову) кому что ба майна ҳеҷ чиз намедарояд, калла кор намекунад; сон не идёт хоб намеояд (намебарад); не \идти дальше (далее) чего пеш нарафтан, дар марҳалае (дар коре) таваққуф кардан

    Русско-таджикский словарь > идти

  • 7 цена

    ж
    1. нарх, баҳо, кимат, арзиш; государственная цена нархи давлатӣ; оптовые цены нархи кӯтара, нархи яклухт; розничные цены нархи чакана, нархи майдафӯрӯшӣ; высокие цены нархи баланд; низкие цены нархи паст; твердая цена нархи катъӣ; красная цена нархи хуб, нархи арзанда; политика цен сиёсати нархгузорӣ; назначить цену нарх гузоштан (мондан); снизить цены нарх кам кардан; повысить цены нарх баланд кардан; нагнать цену нархро зиёд (баланд) кардан; перебить цену уст. нархро шикастан
    2. перен. кадр, қадру қимат, қадру манзалат; цена дружбы қадру қимати дӯстӣ; это не имеет для меня никакой цены ин барои ман кимате надорад ценою чего ба бадали …ба қимати, …бо арзиши…; ценою жизни ба бадали ҷон; любой (какой бы то ни было) ценой ба бадали чизе, ки бошад; дорогой ценой досталось қимат афтодааст; ба осонӣ ба даст надаромадааст; добиться чего-л. ценою невероятных усилий чизеро бо машаккати зиёд ба даст овардан; быть в цене қимат будан; кадр доштан; знать цену кому - чему-л. ба қадри касе, чизе расидан; знать себе цену қадри худро донистан; набить себе цену нархи худро баланд кардан, бозори худро тез кардан; грош цена [в базарный день] кому-чему ба як пули сиёҳ (пучак) хам намеарзад; якпула чиз, якпула одам; цены нет кому-чему баҳо надорад, бебаҳо

    Русско-таджикский словарь > цена

  • 8 датчанка

    ж даниягизан, даниягидухтар, зани (духтари) даниягӣ №тчик мтех. датчик (асбобест, ки аз кори механизм, фаъолияти организми зинда ва ғ. хабар медиҳад)дать сов.
    1. кого-что, чего додан, бахшидан; датчанка книгу товарищу китобро ба рафиқи худ додан; датчанка адрес адресро додан; датчанка телефон [рақами] телефонро додан // что разг. (заплатить) додан, пардохтан; я дал за эту книгу пять рублей ман барои ин китоб панҷ сӯм додам
    2. что кому имкон додан; это даст мне возможность посещать уроки ин ба ман имкон медиҳад, ки ба дарсҳо ҳозир шавам; не каждому дано быть музыкантом ҳар кас мусиқачй шуда наметавонад
    3. что супурдан, додан; датчанка работу кор супурдан
    4. что кому разг. муайян кардан (ба назар, аз рӯи намуд); на вид ему можно датчанка лет сорок зоҳиран вай қариб чилсола аст
    5. что задан; датчанка пощёчину шаппотӣ (торсакӣ) задан; датчанка подзатыльник ба пушти сар (ба буни гардан) задан // по чему, во что прост. задан; датчанка по уху ба гӯш (баногӯш) задан; датчанка в зубы кому-л. 1) (ударить) ба тумшуқи касе задан; ба таги ҷоғ фаровардан 2) (дать взятку) пора (ришва) додан, гулӯи касеро равған кардан
    6. что додан, барпо кардан; датчанка обед в честь юбиляра ба шарафи соҳибҷашн зиёфат додан; датчанка концерт концерт додан
    7. что (принести как результат) бахшидан, додан; датчанка высокий урожай ҳосили баланд додан
    8. в сочет. с сущ. что датчанка обещание ваъда додан; датчанка распоряжение фармон додан, амр кардан; датчанка разрешение рухсат додан; <> слово 1) (на собрании) сухан додан 2) (пообещать) ваъда (қавл) додан; датчанка согласие розигӣ додан, рози шудан; датчанка указание дастур додан; датчанка звонок занг задан; датчанка отбой бонги бозгашт додан; датчанка трещину тарқиш пайдо шудан; датчанка течь сӯрох (тешуқ) шудан
    9. с неопр. мондан, гузоштан, роҳ (рухсат) додан: дайте пройтй монед, гузарам; он не дал мне договорить вай намонд, ки гапамро тамом кунам
    10. повел. лансгл. 1 л. буд. в знач. побуд. частицы биё, як; дай, думаю, зайду к приятелю як пеши шарикам равам, гуфтам; дайка я прочту ещё раз биё боз як бори дигар хонам <> дай бог кому худо расонад (хоҳад), илоҳи ҳамин тавр шавад, кошкӣ ҳамин тавр мешуд; не дай бог худо накунад, худо нишон надиҳад, худо нигоҳ дорад; датчанка волю кому-л. касеро ба ихтиёраш мондан (монондан); датчанка волю чему сар додан; датчанка волю слезам гиря карда фиристодан (сар додан); датчанка выход чему-л. изҳори чизе кардан, дилро аз чизе холй кардан; датчанка газ прост. газ додан, тезондан; датчанка дорогу кому роҳ додан, имкон додан; датчанка занавес пардаро фуровардаи; датчанка знать кому о ком-чём дарак додан; датчанка себя знать аз худ дарак додан, ҳис карда шудан; усталость дала себя знать хастагӣ ҳис карда шуд; датчанка крюк (крюку) давр зада роҳро дур кардан; датчанка маху хато (ғалат) кардан; датчанка начало чему оғоз кардан; датчанка подножку кому-л. ба касе пешпо додан; датчанка по шапке кому груб. прост. ҳай кардан; датчанка права (право) граждаиства эътироф кардан; датчанка представление о чём мадрак додан; датчанка себе труд лозим донистан, худро вазифадор шумурдан, кӯшиш кардан; он недал себе труда подумать фикр карданро лозим надонист; датчанка стрекача (тягу) прост. думро хода кардан, пойро зери бағал гирифтан; шиппи гурехтан, ғайб задан; датчанка урок дарси ибрат додан; датчанка шпоры маҳмез задан; дорого бы дал ҷонамро фидо мекардам; как пить датчанка прост. албатта, яқин(ан), бешубҳа, бешак; не \датчанка в обйду кого ҳимоя кардан; не \датчанка спуску кому гузашт накардан, беҷазо намонондан; не \датчанка ходу кому роҳ надодан, мамониат кардан; ни \датчанка ни взять худи худаш; айнан; я тебе (те) дам! рӯзатро нишон медиҳам!; вот я тебе дам бегать! ҳоло ман ба ту давиданро нишон медиҳам!

    Русско-таджикский словарь > датчанка

  • 9 отдаться

    сов.
    1. кому-чему, на что худро ба ихтиёри касе, чизе супурдан // кому уст. (сдаться врагу) таслим (асир) шудан
    2. чему худро бахшидан; великом отдаться театру умри худро тамоман ба театр бахшидан; отдаться чему-л. всей душой ба чизе (ба коре) аз таҳти дил дода шудан; отдаться чему-л. безраздельно саргарми коре шудан; отдаться мечтам ғарқи орзуву ҳавас шудан
    3. кому тан додан
    4. (о звуке) акси садо додан; голос гулко отдался в пустой комнате акси садо дар хонаи холӣ баръалоина ба гӯш расид // в ком-чём (о каком-л. чувстве, ощущении и т. п.) асар кардан; острая боль отдалась в голове дарди сахт ба сар асар кард <> отдаться во власть кого-чего-л. ба касе, ба чизе итоат кардан

    Русско-таджикский словарь > отдаться

  • 10 глаз

    м
    1. чашм, дида; правый глаз чашми рост; чёрные глаза чашмони сиёҳ; близорукие глаза чашмони наздикбин, чашмони хира; заплаканные глаза дидаи ашкбор; глазас поволокой чашми хумор, нигоҳи махмурона; зажмурить глаза чашмро нимпӯш кардан; заглаз крыть глаза чашмро пӯшидан
    2. назар, нигоҳ, чашм; встретиться глазами чашм ба чашм афтидан (во хӯрдан); поднять глаза назар (нигоҳ) кардан; провожать глазами кого-что-л. аз пушти касе, чизе нигоҳ карда истодан
    3. чашм; бабушка стала слаба глаз -ами чашми модаркалон хира аст // тк. ед. чашм; верный глаз чашми дақиқ; меткий глаз чашми тез; опытный глаз чашми зирак; посмотреть на что-л. глазом знатока ба чизе бо чашми кор-дони нигоҳ кардан
    4. перен. разг. назорат; нужен глаз да глаз чашм набояд канд; у семй нянек дитя без глазу посл. «кайвонӣ нӯҳ шуд, завола гум шуд <> бесстыжие глаза проспг. бран. обращ. бешарм!, беҳаё!; доступный глазу аён, намоён; дурной глаз чашми бад; невооруженным(простым) глазом бо чашми оддӣ, бе айнак, бе дурбин; своими глазами бо чашми худ; хозяйский глаз пухтакорӣ; ғамхорӣ, назорат; в глаза рӯйрост, беибо; сказать в глаза кому-л. ба рӯи касе гуфтан; в глазах кого-л., чьих-л. дар (ба) назари касе, ба фикри (ба гумони) касе; вырасти в чьйх-л.- ах дар пеши назари касе эътибор (обрӯ) пайдо кардан; за глаза 1) дар ғайб, ғоибона, аз пушт 2) (не видя) нодида (дар хариду фурӯш, ҳангоми ичрра гирифтан) 3) (вполне) комилан, баҳузур; за глаза довольно басу зиёдатист, баҳузур мерасад; на глаз тахминӣ, аз рӯи дид; определить (прикинуть) на глаз аз рӯи дид тахмин (муайян) кардан; на глазах у кого-л. дар пеши чашми касе, дар пеши назари касе, дар ҳузури касе; всё это происходит у него на глазах ҳамаи ин кор дар пеши назари вай рӯй медиҳад; с глаз долой) дур шав аз чашмам (аз назарам); убирайся с глаз долой! рав!, аз пеши чашмам дафъ шав!, ба назарам на-намо! 2) ба чашм нанамояд; с глаз долой - из сердца вон посл. аз дида дур - аз дил дур; с глазу на глаз танҳо ба танҳо, якка ба якқа; для отвода глаз барои чашмбандӣ; как бельмо на -у дилбазан, халаи биқин барин; куда глаза глядят ҳар ҷо, ки бошад; ҳар ҷо, ки рост ояд; лопни [мой] глаза прост. кӯр шавам ки…; насколько хватает глаз то чашм дидана; ни в одном глазу (глазе) маст-паст не; сна ни в одном глазу прост. хеҷ хоб намебарад; ради прекрасных глаз ба хотири чашмони зебо; с закрытыми глазами фикр накарда, мулоҳиза накарда, чашмро пӯшида; с открытыми глазами касдан, дидаю дониста; с пьяных глаз прост. мастомаст; хоть глаз (глаза) выколи (коли тип-торик, торикистон; глаз отдыхает на чём чашми кас меосояд; глаза разбежались у кого ҳайрон шуда монд; глаза разгорелись у кого оби дахон рафт; глаза слипаются (закрываются) хоб зер мекунад; глаза бы [мой] не глядёли (не видали, не смотрели) намедидаму намесӯхтам;глаза на лоб лезут у кого прост. чашмон мош барин калон кушода мешаванд; глаза на мокром месте гирёнчак; и [даже] -ом не ведёт пинакашро вайрон намекунад; глаз не казать куда, к кому камнамо шудан, рафтуоро қатъ кардан; глазом не моргнув 1) мижа назада, бе фикру андеша 2) бе тарсу харос; не успел глазом моргнуть ба як мижа задан, дар як дам; глаз не сводить с кого-чего-л. аз касе, чизе чашм накандан; глаз не сомкнуть чашм напӯшидан, мижа тах накардан; в глаза не видеть кого ҳеч надидан, асло надидан; у меня в -глазах потемнёло пеши чашмонам сиёҳй зад; в - ах рябит дар пеши чашм биҷиррос мезанад; не знаю, с какими -глазами покажӯсь куда бо кадом рӯй ба чашми мардум намоён мешавам; берёчь пӯще глаза (ока) ҳамчун гавхараки чашм ҳифз кардан (нигоҳ доштан); бить в глаза диққатро ба худ кашидан (ҷалб кардан); бросаться в глаза ба чашм афтодан, диқкатро ба худ ҷалб кардан; впиться глаз ами в кого, во что теғ кашида нигоҳ кардан; выкатить глаза прост. чашм ало кардан, чашм аз косахона баровардан; высмотреть [все] глаза прост. чашм чор шудан; вытаращить (выпялить) глаза прост. чашмро аз косахона баровардан, чашмро калон кушодан; глядеть (смотреть) во все глаза, глядеть (смотреть) в оба глаза бо диққат нигох кардан; делать большие -глаза дар тааҷҷуб мондан, ҳайрон шудан; делать круглые глаза худро ба нодонӣ задан; закрыть глаза кому-л. манаҳи касеро бастан; ба ҳалқи касе об чаккондан; закрыть глаза на что-л. чашм аз чизе пӯшидан, аҳамият ба чизе надодан; играть глазами ғамза кардан, чашм паррондан; искать глазами кого-что-л. чашм давонда касеро, чизеро кофтан; лезть в (на) глаза кому-л. прост. 1) зӯр зада диқкати касеро ба худ ҷалб карданӣ шудан 2) худнамоӣ кардан; мозолить глаза кому прост. хори чашм шудан; безор кардан; не верить [своим] глаз -ам ба чашмони худ бовар накардан; не спускать глаз с кого-чего-л. 1) (смотреть) чашм накандан аз касе, чизе 2) (приглаз стально следить) дар зери чашм доштан; открыть глаза кому-л. на что чашми касеро кушодан; отвести глаза кому-л. чашми касеро ба хато андохтан; пожирать глазами кого-что бо чашм хӯрдан; показываться (казаться) на глаза чьи, кому ба назар (ба чашм) намудан; попасть на глаза ба чашм афтидан; продрать глаза прост. чашм кущодан, бедор шудан; проплакать (выплакать) все глаза аз гиря чашмро варам кунондан; протереть глаза прост. бедор шудан; аз хоб хестан; пустить пыль в глаза кому-л. ба чашми касе хок пошидан; пялить (пучить) глаза на кого-что прост. чашмро песондан, чашм сих кардан, чашм дӯхтан; скрыться из глаз аз назар ғоиб шудан; смотреть в глаза кому 1) чашм дӯхтан 2) тамаллуқ кардан; смотреть в глаза чему нотарс рӯ ба рӯ шудан, беҳарос нигоҳ кардан; смотреть в глаза правде аз ҳақикат бим надоштан; смотреть в - а смерти аз марг наҳаросидан; смотреть прямо (смело) в глаза чему нотарсона нигох кардан; смотреть большими глазами тааҷчубомез чашм дӯхтан; смотреть другими глазами на кого--что бо дигар чашм дидан, аз дигар ҷиҳат баҳо додан; аз а в \глаза не знает алифро калтак мегӯяд; искры из глаз посыпались аз чашмон оташ парид; не в бровь, а в \глаз погов. « кофия рост омад; правда \глаза колет посл. сухани ҳак талх мешавад; у страха \глаза велики погов. тарсончак чор чащм дорад

    Русско-таджикский словарь > глаз

  • 11 рука

    ж
    1. даст; кисть рукй панҷаи даст; пальцы на рукё ангуштҳои даст; левая рука дасти чап; по левую руку тарафи дасти чап; по правую руку тарафи дасти рост; брать в руки (на руки) ба даст гирифтан; брать за руку кого-л. касеро аз даст гирифтан; брать из рук у кого-л. аз дасти касе гирифтан; выронить из рук аз даст додан; держать за руку аз даст доштан; заложить руки за спину даст ба пушт кардан; перчатки по руке дастпӯшакҳо лоиқи даст; отдать в собственные руки ба дасти худаш супурдан; подать руку даст додан; пожать руку кому-л. дасти касеро фушурдан; прижать руку к сердцу даст ба сина гузоштан
    2. с определением даст; одам; твёрдая рука дасти тавоно; опытные руки дастони моҳир; умелые руки одами боҳунар
    3. хат; это его рука ин хати ӯст; чёткая рука хати хоно
    4. мн. руки коргар, коркун, қувваи коргарӣ; не хватало рабочих рук коргар намерасид
    5. разг. пуштибон, ҳомӣ, пушту паноҳ; своя рука одами худӣ, ошно; сильная рука пуштибони боэътимод; иметь руку ҳомӣ доштан, пушту паноҳ доштан
    6. уст.: отдать кому-л. руку [и сердце] касеро шавҳар ихтиёр кардан; просить чьей-л. рукй касеро ба занӣ хостан; предложить руку и сердце кому уст. таклифи издивоҷ кардан
    7. разг. дараҷа, рутбаи касбӣ; токарь первой рукй харроти забардаст (моҳир), харроти дараҷаи якӯм; большой рукй негодяй нобакори гузаро
    8. с предлогом «под» и определением дар ҳолати … дар вазъияти; под пьяную руку дар ҳолати мастӣ <> золотые руки 1) устои гулдаст 2) у кого-л. дасташ гул аст 3) ҳунарварӣ; лёгкая рука дасти сабук; правая рука дасти рост; средней рукй миёна, миёнахел; тяжёлая рука дастони бехосият; щедрою рукою, щедрой рукой бо дасти кушод, сахиёна; в руках кого-л., чьих-л., у кого-л. дар ихтиёри касе; на руках кого-л., чьйх-л., у кого-л. 1) дар парастории касе 2) дар ихтиёри касе; не с рукй кому ноқулай, носоз, нобоб; от рукй (писать, рисовать) бо даст (дастӣ, бо қалам) навиштан (расм кашидан); по рукам! розӣ!, хуб, майлаш!; под рукой наздикак, дар зери даст; под руку аз қултуқ (аз бағал) гирифта; взять под руку кого-л. бағали касе гирифтан; под руку говорить кому бемаврид гап зада халал расондан; под руку подвернуться (попасться) кому нохост ба даст афтодан; руками и ногами, с руками и ногами, с руками - ногами 1) бо ҷону дил 2) тамоман, комилан; рука об руку даст ба даст; руки вверх! даст боло кун!; руки коротки у кого зӯр намерасад; рукой не достать (не достанешь) дастнорас будан, даст кӯтоҳӣ мекунад; руки не доходят даст намерасад, фурсат нест; рука не дрогнет у кого-л. мижааш хам намехӯрад; руки опустились (отнялись) у кого ҳавсала пир шуд; рукой подать бисёр наздик; руки прочь! от кого, чего дафъ шав(ед)!, даст каш(ед)!, даст бардор!, дастатро гир!; руки чешутся у меня 1) дастҳоям касеро зан мегӯянд 2) дастҳоям кор талаб мекунанд; в наших (ваших. его и т. д.) руках дар ихтиёри мо (шумо, вай ва ғ.)\ из рук в руки, с рук на руки даст ба даст, бевосита; из рук вон (плохо) бисьёр бад, аз ҳад зисд ганда; бади бад, гандаи ганда; из вторых рук [узнать, получить] аз даҳони касе [фаҳмидан, шунидан]; из первых рук [узнать, получить] аниқ, яқин [фаҳмидан, гирифтан]; как без рук без кого-чего ноӯҳдабаро; как рукой сняло ту дидӣ ман надидам шуд, тамоман нест шуд; на живую руку шитобкорона, саросемавор, муваққатан; на скорую руку ҳаромуҳариш, даст ба даст нарасида; на руку нечист (нечистый) дасташ калб; положа руку на сердце кушоду равшан, рӯйрост; скор на руку 1) зуд ҷазодиҳанда 2) тезкор, абҷир, тездаст; с легкой рукй чьей-л. бо ташаббуси касе; с пустыми руками бо дасти холи, дастхолӣ; с рук долой аз сар соқит; с руками оторвать чанг зада гирифтаы; брать голыми руками осон ба даст даровардан; взять себя в руки худдори кардан, худро ба даст гирифтан; выпустить из рук аз даст додан (баровардан); дать волю рукам 1) даст задан, даст расондан, даст дароз кардан 2) кӯфтан, задан, занозани кардан; дать по рукам кому-л. прост. дасти касеро кӯтоҳ кардан; держать в руках 1) что дар даст доштаи 2) кого дар таҳти назорати худ гирифтан; держать бразды правления в своих руках инони ҳокимиятро дар дасти худ доштан; держать власть в своих руках ҳокимиятро дар дасти худ нигоҳ доштан; держать вожжи в руках зимом дар даст доштан; держать себя в руках худдорӣ кардан; забрать в [свой]- руки ба даст гирифтан, мутеъ кардан; запустить руку во что, куда аз они худ кардан, соҳибӣ кардан; играть в четыре рукй дукаса роял навохтан; играть на руку кому-л. ба осиёи касе об рехтан; иметь (держать) в [своих] руках что доштан, соҳиб будан; ломать руки. даст бар сар задан, афсӯс хӯрдан; марать (пачкать) руки 1) об кого-л. бо нокасе сару кор доштан 2) обо что-л.. ба чизе даст олондан, ба кори баде даст задан; махнуть рукой на кого-что-л. даст афшондан, аз баҳри касе, чизе гузаштан; набить руку в чём, на чём моҳир шудан, малака ҳосил кардан, ёд гирифтан; нагреть руки на чем бо фиребу қаллобӣ бой шудан, таматтӯъ бурдан; наложить руку (лапу) на что зердаст (мутеъ! кардан; наложить на себя руки худро куштан; не знать, куда руки деть аз шарм саросема шудан, аз ҳиҷолат худро гум кардан; носить на руках когс 1) болои даст бардошта гаштан 2) эрка кардан, ба ноз парваридан; обагрить руки кровью (в крови) одам куштан, хун рехтан; опустить руки аз сарп худ соқит кардан; отбиться от рук бенӯхта (бесар, вайрон) шудан; отмахиваться руками и ногами, отмахиваться обёими руками қатъиян даст кашидан; плыть в руки осон (муфт) ба даст даромадан; подать (протянуть) руку [помощи] кому дасти ёрӣ дароз кардан; поднять руку на кого-л. 1) бар зидди касе даст бардоштан 2) дасти тааддӣ (таҷовуз) дароз кардан: покупать с рук аз даст харидан; попасть (попасться) в руки кого-л.. чьи-л., кому-л., к кому-л. 1) зердасти касе шуда мондан 2) ба дасти касе афтидан; попасть под горячую руку кому-л. ба ғазаби касе гирифтор шудан; прибрать к рукам 1) кого ба тасарруфи худ даровардан, зердаст кардан 2) что ба дасти худ гирифтан; приложить руку (руки) к кому, к чему даст задан, дар коре иштирок кардан; приложить руку к чему, под чем уст. даст мондан, имзо гузоштан; продать в одни руки ба як кас фурӯхтан: пройти между рук беҳуда сарф шуда мондан, бар бод рафтан (оид ба пул): развязать руки кому-л. ихтиёр ба дастг. касе додан; сбыть (спустить) с рук кого-что 1) фурӯхта халос шула;; 2) халос шудан; связать по рукам и ногам кого-л. дасту пои касеро бастан: связать руки кому-л. ҳуқуқи касеро маҳдуд кардан; сидеть сложа руки бекор нишастан, даст ба киса зада гаштан; сложить руки даст кашидан, дигар ба коре даст назадан; сойти с рук 1) кому бе ҷазо мондан, бе оқибат мондан 2) навъе гузаштан, бе ҷаиҷол гузаштан; стоять (держать) руки по швам хода барин рост истодан; умыть руки аз сари худ соқит кардан; ухватиться обеими руками за что-л. ба чизе дудаста часпида гирифтан; всё валится из рук у кого 1) кор пеш намеравад 2) ҳавсала нест; даю руку на отсечёние ба ҷонам қасам; дело горит в руках I/ кого кор ба дасти кордон аст; дело рук чьйх-л. ин кори вай: и карты (книги) в руки кому-л. панч панҷааш барин медонад; мастер на всё руки ба ҳар кор усто, ҳаркора даҳ ангушташ ҳунар; охулки на руку не положит прост. девона ба кори худ ҳушёр; сон в руку хоб рост баромад; рука руку моет погов. « даст дастро мешӯяд; чужими \рукаами жар загребать погов. бо дасти ғайр оҳаки таста хамир кардан

    Русско-таджикский словарь > рука

  • 12 вид

    I
    м
    1. намуд, афту андом, қиёфа; здоровый вид афту андоми солим; придать вид кому-чему-л. касеро, чизеро ба намуде даровардан
    2. манзара; из окна был вид на озеро аз тиреза манзараи кӯл намоён буд; какой красивый вид ! чй манзараи зебо!
    3. мн. Виды фарз, тахмин; ният, мақсад, ғараз; виды на урожай андозаи ҳосил (аз рӯи тахмин) <> вид на жительство уст. паспорт, ҳуҷҷати зист; в видах чего уст. бо мақсади …; в видах экономии бо мақсади сарфакорӣ; в виде 1) (в форме чего-л.) монанди…, …барин; нарост в виде опухоли ғуррии монанди омос 2) (в качестве чего-л.) ба тариқи…, ба сифати…; в виде упрёка ба тариқи таъна; в каком-л. виде дар ҳолате; в нетрезвом виде дар ҳолати мастӣ, дар сархушӣ; для вида руякӣ, барои намуд; на вид, по виду, с виду аз рӯи намуд, зоҳиран, аз афт(аш); на вид ему было лет двадцать вай зоҳиран бистсола буд, ни под каким видом дар ҳеҷ сурат, ҳаргиз, асло, ба ҳеҷ ваҷҳ; под видом 1) чего бо баҳонаи …; под видом рыбной ловли бо баҳонаи моҳигирӣ 2) кого-чего ба қиёфаи…; при виде… дида, ҳангоми дидан; быть на виду намоён будан, дар мадди назар будан; видать виды 1) гармию сардиро дидан (чашидан), ҷаҳондида (таҷрибакор, пурдида) будан 2) (об одежде) обшуста (нимдошт) будан; делать вид вонамуд кардан; иметь виды на кого-что-л. касеро, чизеро таги чашм кардан; иметь в виду 1) (подразумевать) дар назар доштан 2) (принимать во внимание) дар хотир (дар назар) доштан, ба эътибор гирифтан; я буду иметь вас в виду ман шуморо дар назар хоҳам дошт 3) (иметь намерение) ният доштан, хостан; имейте в виду ба назар гиред, дар хотир дошта бошед; не подать (не показать) виду (вида) вонамуд кардан, сир надодан; принять вид кого худро … нишон додан; он принял беспечный вид (вид беспечного человека) ӯ худро бепарво нишон дод; потерять из виду (из вида) аз назар гум кардан; скрыться из виду (из вида) аз чашм ғайб задан, аз назар ғоиб шудан; ставить на вид кому огоҳ кардан, огоҳонидан; упустить (выпустить) из виду (из вида) фаромӯш кардан, ба назар нагирифтан
    II
    м
    1. навъ, хел; виды спорта навъҳои варзиш
    2. биол. ҷинс, зот
    3. грам. намуд; совершенный вид глагола намуди мутлақи феъл; несовершённый вид глагола намуди ғайримутлақифеъл; многократный вид глагола намуди бисьёркаратаи феъл; однократный \вид глагола намуди яккаратаи феъл

    Русско-таджикский словарь > вид

  • 13 вести

    несов.
    1. кого-что бурдан, гирифта бурдан, кашидан, етак кардан; вести за руку аз даст гирифта бурдан; вести лошадь под уздцы аспро етак кардан
    2. что роидан, ҳай кардан; вести машину мошин рондан; вести самолёт самолёт рондан
    3. что перен. (управлять, руководить) идора роҳбарӣ) кардан; вести хозяйство хоҷагиро идора кардан
    4. чем, по чему ҳаракат (молиш, сювиш) додан; вести смычком по струне камончаро ба тор молиш додан
    5. что (про-кладывать, протягивать) кашидан, гузарондан; вести телефонный провод сими телефон кашидан
    6. бурдан, рафтан; дорога вела к лесу роҳ ба беша мебурд
    7. к чему перен. (влечь за собой) сабаб (боис) шудан; малейшая неосторожность вела к гибели камтарин ноэҳтиёти боиси ҳалокат мешуд
    8. что навиштан; вести протокол қарор навиштан
    9. в сочет. с сущ. что: вести собрание маҷлисро бурдан; вести торговлю савдо (тиҷорат) кардан; вести борьбу муборира бурдан; вести научную работу кори илмӣ кардан; вести огонь по неприятелю ба сӯи душман оташ кушодан; он вел скромную жизнь ӯ хоксорона умр ба сар мебурд <> вести двойную игру кафтари дубома шудан, дурӯягӣ кардан; вести начало от когб-чего-л. аз касе, чизе сар шудан (ибтидо ёфтан), аз касе, чизе пайдо шудан; вести речь к чему-л. гапро ба сари чизе овардан; вести себя рафтор кардан, муомила кардан; вести свою линию гапи худро гузаронданӣ шудан; вести свой род от кого аз авлоде будан; и [даже] ухом (глазом) не ведет мижааш ҳам хам намехӯрад, пинакашро вайрон намекунад

    Русско-таджикский словарь > вести

  • 14 к

    (ко) предлог с дат.
    1. (указывает направление действия в сторону кого--чего-л.) ба, ба сӯи…, ба тарафи…, ба пеши…, ба назди…; плыть к берегу ба сӯи соҳил шино кардан; подъехать к гроду ба шаҳр омада расидан; подойти к окнӯ ба тиреза наздик шудан; ёхать к брату ба назди бародар рафтан; возвание ко всемтрудящимся хитобнома ба ҳамаи меҳнаткашон
    2. (указывает на предмет, лицо, с которым. связано действие) ба, нисбат ба; требовательность к себе серталаби нисбат ба худ; готовность к работе ба кор тайёр будан(и); любовь к родине муҳаббат ба ватан; нёнависть к врагам адоват нисбат ба душманон
    3. (указывает назначение, цель) барои…, ба; принять к сведению ба маълумот гирифтан; принять к исполнению барои иҷро кабул кардан; приучить к порядку ба риояи тартиб одат кунондан
    4. (указывает время, срок) то, то ба; к двум часам то соати ду; к ночи то шаб; к утру то пагоҳӣ, то саҳар
    5. (указывает на присоединение) ба; к двум прибавить два ба ду ду (дуро) зам кардан; присоединиться к большинству ба аксарият ҳамроҳ шудан; к тому же ба замми ин, илова бар ин 6.(указывает иа соответствие чему-л.) пригодный к употреблёнию кобили истифода; годный к воинской службе муносиби хизмати ҳарби; не ко времени бемаврид; ваше замечание было не к месту эроди шумо бемаврид буд
    7. (в заглавиях) оид ба, доир ба; к вопросу о происхождении языка доир ба масъалаи пайдоиши забон
    8. (в призывах) ба суи…; Вперёд! К победе коммунизма! Ба пеш! Ба сӯи ғалабаи коммунизм!
    9. в сочет. с сущ. Образует вводн. слова: к сожалению мутаассифона; к несчастью бадбахтона; к счастыо нағз ки…, хайрият ки…, хушбахтона; к лучшему оқибаташ ба хайр; к примеру барои мисол, масалан; к слову [сказать] дар омади гап <> к чему? барои чӣ?; не к чему лозим не, даркор не; ни к чемӯ прост. беҳуда, бекора, бефоида; лозим не, даркор нека частица разг. при повел. накл. и гл. буд. вр. канй, як, -чй; прочитайка мне письмо ещё раз канй, мактубро боз як бор ба ман хон; дайтека пройти канӣ, гузарам; дайтека мне посмотреть на вас каий, ман шуморо як бинамчй; куплюка я эту книгу ин китобро харамчи; зайдука я к нему як ба пеши вай дароям, канй кабак м уст. майхона, майкада; харобот; шляться по кам майхона ба майхона гаштан

    Русско-таджикский словарь > к

  • 15 лицо

    с
    1. рӯй, чеҳра, рухсора, афт, симо, башара; красивое лицо рӯи зебо; вытянутое лицо 1). рӯи дароз 2) перен. чеҳраи мушавваш
    2. перен. симо, хислатҳои хоси касе; не имёть своего лица дорои хислатҳои хоси худ набу-дан
    3. шахс, одам, кас; частное лицо шахси ғайрирасмй; историческое лиц шахси таърихӣ
    4. рӯй, тарафи роста
    5. грам. шахс; изменение глагола по лицам тасрифи феъл аз рӯи шахс <> действующее лицо 1) лит. қаҳрамон 2) иштироккунанда; действующие лица и исполнители театр. иштироккунандагон ва иҷрокунандагони ролҳо; должностное лицо мансабдор; юридическое лицо юр. шахси юридикӣ; физиче-ское лицо юр. шахси вокеӣ; лицом к кому--чему-л. 1) ба касе, чизе рӯ оварда; 2) рӯи (пеши, саҳни) чизе; сестьлицом к свету рӯ ба. рӯшноӣ оварда нишастан; лицом к лицу (стоять, встретиться) 1) рӯ ба рӯ (истодан, шудан); 2) бевосита; в лицо говорить рӯйрост (кушоду равшан) гуфтан; на одно лицо ба якдигар монанд, як себу ду тақсим; невзирая на лица рӯйбинӣ накарда, бе рӯйбинӣ, риояи хотир накарда; от лица кого-л. аз номи касе; перед лицом 1) кого-л. дар пеши (дар ҳузури, дар назди) шахсе; 2) чего-л. дар сурати мавҷуд будани чизе; быть к лицу кому 1) зебидан, ҷоиз (раво) будан, шинам омадан 2) муносиб будан; в поте лица трудиться бо арақи ҷабин меҳнат кардан; смотреть (глядёть) в лицо чему нотарс рӯ ба рӯ шудан; делать какое-л. лицо ифодаи чеҳраро дигар кардан; знать в лицо кого-л. бо касе чашмдид. будан, касеро шинохтан; он изменился в -лице қиёфааш дигар шуд; лица [живого] нет на кьом-л. ранги касе парид; лицом в грязь не ударить шарманда (рӯйсиёҳ) нашудан; лицом не вышел хушрӯ не, бадафт; на лице написано у кого, чьём намоён, ба ҳама маълум; ни кровинки в лице у кого ранги рӯ парида; повернуться -лицом к чему-л. диққат кардан, аҳамият додан; с каким лицом я покажусь теперь ему на глаза? ман акнун чӣ тавр ба рӯяш нигоҳ мекунам?; смотреть правде в лицо аз ҳақиқат бим надоштан (руй натофтан); спасть с лица прост. худро гирондан; стереть с лица земли ба замин яксон кардан, несту нобуд кардан; у него лицо вытянулось 1) (от удивления) кайфаш (ҳушаш) парид 2) (от худобы) ҷеҳрааш коҳидааст; с лица не воду пить погов. ҳуснашро ба лаълй андохта ба бозор намебарорӣ

    Русско-таджикский словарь > лицо

  • 16 следовать

    несов.
    1. за кем-чем раф­тан; он неотступно следовал за мной вай ҳамчунон аз паи ман мерафт
    2. за чем рӯй додан; события следовали одно за другим ҳодисаҳо паи хам зуд рӯй медоданд
    3. рафтан, гаштан, ҳаракат кардан; поезд следует без остановок поезд бе таваққуф меравад
    4. чему перен. ба инобат гирифтан, пай­равӣ кардан; он во всём следует отцу вай ҳамаи гапҳои падарашро ба ино­бат мегирад; она следует моде вай мудпарастӣ мекунад
    5. баромадан; из этого следует, что… аз ин бармеояд ки…
    6. безл. кому-чему и с неопр. лозим (зарур) аст, бояд; вам следует обратиться к врачу шумо бояд ба духтур муроҷиат кунед; об этом следует знать всем ҳама инро бояд донанд
    7. кому--чему, с кого-чего и без доп. бояд; вам следует получить сто рублей шумо бояд сад сӯм гиред; мне с вас следует полу­чить три рубля шумо бояд ба ман се сӯм диҳед как \следоватьует бояду шояд

    Русско-таджикский словарь > следовать

  • 17 набить

    сов.
    1. что пур кардан, анбоштан, пуропур рехтан, ҷо кардна; набить погреб льдом таҳхонаро бо (аз) ях пур кардан; набить папиросы найчаи папиросро аз тамоку пур кардан; набить трубку ба чубуқ тамоку ҷо кардан; набить рот (живот) прост. даҳон (шикам) пур кардан
    2. что на что зада шинондан (даровардан); набить обруч на бочку ба бочка чамбарак задан (зада шинондан)
    3. что текст. нақшдор кардан, гул баровардан; набить ситец ба чит нақш бастан
    4. что разг. занондан, задан; набить мозоли обила занондан; набить шишку на лбу пешониро зада варам кунондан
    5. что, чего разг. (вколотить) задан; набить гвоздей в стену ба девор мех задан
    6. что, чего разг. (разбить) шикастан
    7. что, кого-чего шикор (сайд) кардан (задан); набить уток мурғобӣ шикор кардан
    8. кому-чему прост. (победить в игре) ғолиб (зӯр) баромадан
    9. кого-что прост. задан, сахт задан; набить морду кому-л. груб. прост. ба фуки касе задан набить битком пур (лаболаб) кардан; набить карман (мошну) кисаро пур кардан; бой шудан; набить оскомину 1) дандонро кунд кардан, дандонро занондан (аз бисёр хӯрдани чизхои турш) 2) ба дил задан, безор (сер) шудан; набить руку вчём, на чём моҳир шудан, малака ҳосил кардан, ёд гирифтан; набить цену на что нархро бардоштан (баланд кардан); \набить себе цену нархи худро баланд кардан, бозори худро тез кардан

    Русско-таджикский словарь > набить

  • 18 перед

    (передо) предлог с тв.
    1. (напротив кого-чего-л.) дар пеши…, дар рӯ ба рӯи…; перед домом дар пеши хона; перед тобой дар рӯ ба рӯи ту
    2. (за некоторое время до чего-л.) андаке пеш аз…, пеш аз…, пеш, қабл аз…; он приехал перед нами ӯ аз мо андак пеш омад; мыть руки перед е доим дастҳоро пеш аз хӯрок шустан
    3. (по отношению к кому-чему-л.) дар пеши…, дар назди…, дар ҳузури…, аз…; я перед вами винват ман дар пеши шумо гунаҳкорам; мне неудобно перед вами ман аз шумо дар хиҷолатам, ман аз шумо изо мекашам; извиниться перед другом аз дӯст узр (маъзарат) хостан
    4. (по сравнению с кем-чем-л.) дар пеши…, дар назди…, нисбат ба…, назар ба…, аз…; его игра перед твоей бледнеет бозии ӯ дар пеши бозии ту ҳеҷ аст <> перед лицом 1) коголибо дар пеши (дар ҳузури, дар назди) шахсе 2) чего-л. дар сурати мавҷуд будани чизе м
    1. пеш, тарафи пеш, тарафи рӯи; перед платя пеши курта
    2. мн. переда сапожн, сари; переда сапог сарии мӯза

    Русско-таджикский словарь > перед

  • 19 глядеть

    несов.
    1. нигоҳ кардан, нигаристаи, назар андохтан, тамошо кардан; глядеть в окно аз тиреза нигоҳ кардан
    2. кого-что прост. аз паси чизе, касе нигоҳ кардан, пинҳонй (дуздида) нигоҳ кардан; глядеть кого-л. в толпе дар байни издиҳом ба касе дуздида нигоҳ кардан
    3. на кого--что перен. ба ёд овардан, аз хаёл гузарондан; гляжу на своё прошлое… гузаштаи худро ба ёд овардам…
    4. на кого-что перен. нигоҳ кардан, муносибат кардан; гляди на вещи просто мушкилписандӣ накун
    5. на кого перен. разг. тақлид кардан, пайравӣ кардан, таассуб кардан; глядя на друга и он сделал то же ба ҷӯрааш тақлид намуда, вай ҳам ҳамин тавр кард
    6. на что перен. эътибор додан, парво кардан
    7. за кем-чем разг. назорат кардан, нигоҳубин кардан; глядеть за детьми ба кӯдакон нигоҳубин кардан; глядеть за порядком ба тартиб назорат кардан
    8. на что ба тарафе нигаронида шудан, ба тарафе нигоҳ кардан, дар ягон тараф воқеъ будан; дом бкнами глядел на море тирезаҳои бино ба тарафи баҳр буданд
    9. разг. (виднеться) намоён шудан, намудан
    10. в знач. вводн. сл. гляди, глядишь прост. (весьма вероятно) аҷаб нест ки…
    11. в знач. межд. повел. гляди(те)! ҳушёр бош(ед), эҳтиёт шав(ед)!; гляди, опять не упади! ҳушёр бош, боз наафтӣ!; глядите, больше мне не попадайтесь! эҳтиёт бошед, дигар ба ман дучор нашавед! <> глядеть волком песондан, бо адоват нигоҳ кардан; - исподлобья қавок андохта (беилтифотона) нигоҳ кардан; глядеть косо на кого-что каҷ нигоҳ кардан; глядеть в глаза кому 1) чашм дӯхтан 2) тамаллук намудан; глядеть в глаза чему нотарс рӯ ба рӯ шудан (нигоҳ кардан); глядеть во все глаза, глядеть в оба глаза бо диққат нигоҳ кардан; глядеть в могилу (в гроб) пой ба лаби гӯр будан, дар дами марг будан; глядеть в оба боэҳтиёт (эҳтиёткор, ҳушьёр) будан; глядеть не на что ба дидан намеарзад, кирои дидан намекунад; глядеть сквозь пальцы на что-л. мусоҳилакорӣ кардан; глядя по кому-чему-л. вобаста ба касе, чизе; мувофиқи касе, чизе; касеро, чизеро ба назар гирифта; на ночь глядя дар бевақтии шаб; ба торикии шаб нигох накарда; глаза бы [мои] не глядели намедидаму намесӯхтам; как в воду глядел гӯё ки ҳис карда буд, гӯё ки пешакӣ медонист; куда глаза глядят ҳар ҷо, ки бошад, ҳар ҷо, ки рост ояд; куда ни глянь, куда ни глянешь ба куҷое, ки назар андозӣ, дар ҳама ҷо; на свет [божий] не глядел бы дунё ба назарам наменамояд, дунё дар назарам торик аст; того и гляди қариб аст ки…; мумкин аст ки…; эҳтимол ки…; того и гляди, ребёнок заболеет қариб, ки кӯдак касал шавад; так и глядит фақат ҳаминро мехоҳад, орзуяш фақат ҳамин аст; что (чего) глядит?, куда глядит? чашмаш ба куҷо?

    Русско-таджикский словарь > глядеть

  • 20 отказать

    I
    сов.
    1. кому-чему в чём и без доп. рад (инкор) кардан, қабул накардан, даст кашидан; отказать кому-л. в просьбе илтимоси касеро рад кардан; отказать в помощи дасти ёрӣ надодан; отказать на отрез катъӣ рад кардан // кому ба никоҳ розигӣ надодан; отказать жениху ба домодшаванда «не» гуфтан
    2. кому--чемув чём перен. аз чизе маҳрум кардан; отказать в своём расположении рӯихуш надодан; отказать себе в чем-л. аз баҳри чизе гузаштан // (не признать) инкор кардан, эътироф (иқрор) накардан; ему нельзя отказать в таланте истеъдоди ӯро бояд иқрор кард
    3. кому от чего уст. ҷавоб додан, нузул кардан, аз кор баровардан (холӣ кардан); отказать от места аз вазифа холӣ кардан
    4. разг. аз кор мондан, бозистодан, вайрон шудан; мотор отказал мотор аз кор монд; голос отказал ему овозаш набаромада монд; сердце отказало дил аз тапиш монд <> отказать от дома кому-л. уст. дари хонаро ба рӯи касе бастан; не откажи(те) в чём лис неолр. илтимос (хоҳиш) мекунам (дорам); не откажите в любезности хоҳиш мекунам илтифоти худро дареғ надоред сов. что кому-чему уст. васият кардан, мерос гузоштан (додан, мондан); отказать своё имущество детям молу мулки худро ба фарзандон васият кардан (мерос додан)

    Русско-таджикский словарь > отказать

См. также в других словарях:

  • Чего-чего нет (не...)! — ЧТО 1 [шт], чего, чему, чем, о чём, мест. Толковый словарь Ожегова. С.И. Ожегов, Н.Ю. Шведова. 1949 1992 …   Толковый словарь Ожегова

  • Чего только нет (не...)! — ЧТО 1 [шт], чего, чему, чем, о чём, мест. Толковый словарь Ожегова. С.И. Ожегов, Н.Ю. Шведова. 1949 1992 …   Толковый словарь Ожегова

  • ЧЕМУ — нареч., южн., зап. чому, чаму, отчего, почему, почто, для чего. | дат., мест. что. Ен ня даец! Чаму? Толковый словарь Даля. В.И. Даль. 1863 1866 …   Толковый словарь Даля

  • во имя чего — на какой конец, для какой цели, зачем, с какой стати, на какой предмет, ради чего, с какой радости, в честь чего, к чему, для чего, с какой целью, с какой это радости Словарь русских синонимов. во имя чего предл, кол во синонимов: 12 • в честь… …   Словарь синонимов

  • соответствие (чему) — ▲ связь с ↑ множественный, субъект (чего) соответствие чему л. множественная связь с субъектом. созвучность. созвучный (# эпохе). ↓ адекватность соответствие субъективных образов действительности в каком л. аспекте. адекватный. порождать,… …   Идеографический словарь русского языка

  • к чему? — Зачем, для чего? К чему эти бесполезные споры? …   Словарь многих выражений

  • не к чему — нет смысла, незачем, не имеет смысла, нет причины, нечего, нет нужды, не из чего, не для чего, нет надобности, ни к чему, не нужно Словарь русских синонимов. не к чему нареч, кол во синонимов: 11 • не для чего (12) …   Словарь синонимов

  • к чему — для какой цели, для какого хрена, какого хрена, для какого рожна, за коим хреном, на кой дьявол, какого дьявола, за каким лешим, на кой ляд, какого черта, для чего, на кой леший, на какой дьявол, на кой черт, на черта, за каким чертом, для какого …   Словарь синонимов

  • в честь чего — какого рожна, на кой хрен, отчего, к чему, на какой предмет, во имя чего, на кой, с какой радости, на хрена, за каким чертом, с какой это радости, на какого хрена, на какой конец, с какой стати, по какой причине, на кой кукиш, ради чего, для… …   Словарь синонимов

  • Награждение, признание заслуг или лишение чего-либо, наказание — Имена существительные     ИЗВЕ/СТНОСТЬ, знамени/тость, популя/рность, сла/ва.     Широкое признание заслуг многими, всеми чьего либо таланта, доблести.     НАКАЗА/НИЕ, пла/та, высок. возме/здие, высок. ка/ра, высок. немези/да, высок. распла/та,… …   Словарь синонимов русского языка

  • для чего — на какого хрена, на хренища, на кой черт, с какой стати, что за охота, во имя чего, охота вам, на какой предмет, на какой конец, с какой это радости, какого рожна, охота тебе, на кой хрен, на фига, на кой, с какой радости, на фиг, за каким чертом …   Словарь синонимов

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»