-
61 возраст
мйәш -
62 волос
1. мсәс, сәс бөртөгөкешелә2. м собир.ат һәм һыйыр ҡойроғонда; кеше, ҡош-ҡорт һәм хайуандар тәнендәҡыл, йөн, төк, шыртни на волос — саҡ ҡына ла, аҙ ғына ла, һис тә, бер ҙә
рвать (драть) на себе волосы — сәсте йолҡоу, ныҡ үкенеү
-
63 дверь
жишекдверь в дверь — ҡара-ҡаршы, тупһаға-тупһа, ишеккә-ишек (тороу)
у дверей — яҡында, эргәлә, ишек төбөндә
ломиться в открытую дверь — бәхәсһеҙ нәмәне раҫлап (иҫбатлап) маташыу, асыҡ ишеккә емереп инеү
-
64 дышать
1. несов.тын (һулыш) алыу, һулау, тын өрөү2. несов. чем; перен.аңҡып (бөркөлөп, ташып) тороудышать воздухом чего, каким — бер даирә (мөхит) кешеләре менән аралашыу
-
65 золотой
1. прил.алтын...ы2. прил.алтынлы3. прил.алтын (төҫөндәге)4. прил.перен.алтын, бик яҡшы, затлы5. прил. перен.бәхетле, хозурлы6. прил. перен.в обращенииалтыным7. в знач. сущ. м золотойалтын аҡсазолотая осень — алтын көҙ (һары япраҡлы, ҡояшлы көҙ)
золотое дно — бик төшөмлө урын, Эндрәй ҡаҙнаһы
золотой век — алтын дәүер (фәндең, сәнғәттең сәскә атыу осоро)
золотой дождь — ҙур табыш, төшөм
золотой фонд: — 1) алтын фонд (дәүләттең алтын һ.б. хазиналары)
2) бик ҡәҙерле (кешеләр төркөмө һ.б., мәҫ., әҙәбиәт, сәнғәт эшмәкәрҙәре); золотые руки — алтын ҡулдар (оҫталар)
золотых дел мастер — алтын оҫтаһы, зәргәр
-
66 когорта
1. жкогортаБоронғо Римда йәйәүле ғәскәр отряды2. жкүсм.когортаберҙәм тупланған кешеләр төркөмө -
67 коллегиальность
жколлегиаллекбер төркөм кешеләрҙең бергәләшеп эш башҡарыу формаһы -
68 колония
1. жколонияимпериалистик дәүләт тарафынан баҫып алынған, иҙелгән ил2. жколониясит илдән йәки өлкәнән буш ятҡан ергә күсеп ултырған халыҡтың ауылы3. жколонияяҡташтар берекмәһе4. жколонияберәй маҡсат менән йыйылған кешеләрҙең торлаҡ урыны5. ж биол.колониябергә берегеп йәшәгән тереклектәр төркөмө -
69 консул
1. мдип.консулил мәнфәғәтен һаҡлау өсөн икенсе илгә ебәрелгән рәсми кеше2. м ист.консулҡайһы бер илдәрҙә юғары хөкүмәт кешеләре исеме -
70 контингент
1. мкит.контингентбер эш тирәһендә тупланған кешеләр төркөмө2. ммахс.контингентҡуйылған сик, норма -
71 невинный
1. прил.невиновныйғәйепһеҙ, гөнаһһыҙ2. прил.наивныйсаф күңелле, бер ҡатлы, хәйләһеҙ, эскерһеҙ3. прил.безобидныйхәтер ҡалдырмаҫлыҡ (ҡалмаҫлыҡ), рәнйетмәй торған, зыянһыҙ4. прил.девственный, целомудренныйсаф, ғиффәтле -
72 осиный
прил.һағыҙаҡ...ыосиное гнездо — ҡоҙғондар ояһы (бер-береһенә дошман йәки йәмғиәткә зарарлы кешеләр төркөмө һәм уларҙың торған урыны)
-
73 поток
1. мташҡын2. м в разн. знач.ағым -
74 придать
1. сов.кого-чтоприбавитьөҫтәп биреү, өҫтәү2. сов.чегоусилить, прибавить что-л.(көс, дәрт) биреү, өҫтәү3. сов. чтодать свойствобиреүберәй үҙенсәлек, сифат4. сов. что; перен.вложить во что-л. какой-л. смысләһәмиәт биреү -
75 свой
1. мест.своя, своёпринадлежащий себеүҙ2. мест.своя, своёявляющийся личной собственностьюүҙ, шәхси3. мест.своя, своёсвоеобразныйүҙ, үҙеңдең, үҙенә генә хас4. мест. в знач. сущ. своёүҙемдеке (үҙеңдеке, үҙенеке)5. мест.своя, своёродственный, близкийят (сит) түгел, үҙсам не свой; сама не своя — күңелгә толҡа тапмау, болоҡһоу, тынысһыҙ булыу
идти своей дорогой — үҙ белдегенсә эш итеү, үҙ юлың менән китеү
на своих (на) двоих — үҙ аяҡтарың менән, йәйәүләп (йөрөү)
сказать своё слово — берәй эштә үҙеңде күрһәтеү, үҙ һүҙеңде әйтеү
своя рука владыка — үҙе баш, үҙе түш
-
76 собрать
1. сов.кого-чтойыйыу, йыйнау, йыйып алыу2. сов.йыйыу, йыйып (сүпләп, тиреп) алыу3. сов.ҡороу, йыйыу, көйләү4. сов. разг.приготовить для чего-л.әҙерләү, әҙерлек хәстәрен күреү, йыйындырыу5. сов.йыйыу, берәмләп туплау (булдырыу)6. сов.сделать сборкибөрөү, бөрмә яһау7. сов.при голосованииалыу, яулау, ирешеү8. сов. перен.напрячьйыйнау, туплау, күбәйтеү -
77 соприкасаться
1. несов. с кем-чем и без доп.(бер-береһенә) тейеү, ҡағылыу, ороноу2. несов. с кем-чем и без доп.сиктәш (йәнәш) булыу, тоташыу3. несов. с кем-чем и без доп. перен.уртаҡ (бәйләнешле) булыу, үҙ-ара бәйләнештә булыу, араһында уртаҡлыҡ бар (юҡ)4. несов. с кем-чем и без доп. перен.сталкиватьсяаралашыу, ҡатнашыу, эш итеү -
78 споровики
мн. зоол. ед. м споровикспоралылар, саң-һеркәлеләрбер күҙәнәкле ябай организмдар-паразиттар; кешелә һәм хайуандарҙа төрлө ауырыу тыуҙыра -
79 фракция
I1. жфракцияпарламентта, сәйәси ойошмала һ.б. берәй фирҡә ағзаларының берләшкән төркөмө2. жфракциясәйәси фирҡәнең эсендә дөйөм йүнәлеш менән риза булмайынса, айырым төркөмгә берләшкән кешеләрIIж; спец.фракцияҡушылманан, шыйыҡсанан һ.б. өлөшләп ҡыуыу юлы менән айырып алынған матдә
См. также в других словарях:
бер — I. 1. 1 саны һәм цифры. Шул сан исәбендәге микъдар. Парның сыңары 2. Үзе генә, бердәнбер, ялгыз 3. Фигыль алдыннан килгәндә: бер тапкыр 4. бер тиен дә бирмәде 5. бик көр, көтүдә бер сыер 6. кергән бере бетә тора 7. с. күңелләр бер булса... шәһәр… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
кешелі бері қарай — (Алм., Жам.) кешеден бері қарай. К е ш е л і б е р і қ а р а й балалар келіп кеуіліміз көтеріліп қалды (Алм., Жам.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
җыен — I. 1. Нин. б. мәсьәләне хәл итү өчен җыйналган җәмәгать җыелышы. Митинг ... җыенда да чыгып сөйләгән ди 2. диал. Элек: бер төркем авылларда гадәттә сабан эшләре беткәч үткәрелә торган бәйрәм, ул һәр төркем авылда берәр атна булып, айдан артык… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җәмәгать — и. 1. Җәмгыять (1) 2. Җәмгыять (2,3). с. Коллектив катнашында яки коллективның аерым вәкилләре тарафыннан башкарыла торган. Аерым бер категориягә, төргә, җенескә һ. б. ш. караган төркем; (шулар) дөньясы, заты хатын кыз җәмәгате эт җәмәгатен ярата … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төркем — и. 1. Бер беренә якын торган, бергә җыелып торган, тупланган кешеләр, әйберләр, хайваннар 2. Кайбер сыйфатлары, билгеләре, үзлекләре белән берләшә торган матдәләр, әйберләр, күренешләр җыелмасы; группа 3. Максатлары, эшләре, уй фикерләре бер… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
форма — 1. Тышкы күренеш, кыяфәт, рәвеш 2. Нәр. б. билгеле бер эчтәлек белән тыгыз бәйләнгән төзелеше, рәвеше, структурасы оештыру формасы. Нәр. б. аерым төре яки стадиясе гриппның җиңел формасы 3. филос. Яшәеш ысулы, эчтәлекнең эчке төзелеше,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
талай — 1. БЕР ТАЛАЙ – Бер төркем, күп кенә бер талай кешеләр кибет ачып җибәрделәр 2. Беркадәр; шактый талай гына вакыт үтү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алла — и. 1. Ислам динендә бар һәм бер дип таныла һәм табыныла торган затның исеме; Тәңре, Хода. Мәҗүсилек чорында төрле өлкәләргә караган илаһи көч ут алласы, су алласы. күч. Табыну әйберсе синең аллаң – акча иде 2. күч. Бер диарә кешеләрнең табыну… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аллаһ — и. 1. Ислам динендә бар һәм бер дип таныла һәм табыныла торган затның исеме; Тәңре, Хода. Мәҗүсилек чорында төрле өлкәләргә караган илаһи көч ут алласы, су алласы. күч. Табыну әйберсе синең аллаң – акча иде 2. күч. Бер диарә кешеләрнең табыну… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Ибрагимов, Гали Гизетдинович — Гали Ибрагимов Дата рождения: 16 января 1919(1919 01 16) Место рождения: Стерлитамак, Стерлитамакский уезд, Уфимская губерния, Советская Россия Дата смерти: 26 … Википедия
шеренга — Бер берсенә яны белән басып бер сафка тезелгән кешеләр рәте … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге