-
81 видеть
1) корьмекон плохо видит - козьлери ярамай коре, козьлери зайыф2) (встретить) расткетирмек, корюшмеквчера я его видел - тюневин оны расткетирдим3) (перен. испытывать) корьмек, чекмек, баштан кечирмекон видел много горя - о чокъ дерт чектикак видите (вводные слова) - корьгенинъиз киби, коресиз кирад видеть (вас) - сизни корьмектен чокъ мемнюним, сизни корьген бей олсун -
82 портить
бозмакъ, бербат этмек; баштан чыкъармакъпортить отношения - ара бозмакъ -
83 сначала
1) (сперва) башта; эвель, эвеля, огюнден (заранее); илериде2) (заново, ещё раз) кене, баштан, бир даа -
84 снова
кене, янъыдан, янъы баштан, текрар, бир дааснова пошёл дождь - кене ягъмур башлады -
85 баштана
баштана nсм. также баштан -
86 баштаны
баштаны n см. также баштан -
87 аз
1. мазурыҫ алфавитындағы `а` хәрефенең боронғо атамаһы2. м мн. перен. азыниҙеңдер башы, башланғыс мәғлүмәттәрначать с азов — баштан башлау, яңынан башлау
ни аза (в глаза) не знать; ни аза не знать (не понимать, не смыслить) — әлепте таяҡ тип белмәү
-
88 вооружиться
1. сов.ҡоралланыу, ҡорал менән тәьмин ителеү2. сов.ҡоралландырылыу, ҡорал итеп алыу3. сов. перен.приобрести какие-л. знанияҡоралланыу4. сов.против кого-чего; перен.восстать, ополчитьсяҡаршы тороу, ҡаршы сығыу, ҡаршы булыу -
89 выбросить
1. сов.кого-чтоташлау, сығарып ташлау, алып ташлау, ырғытыу, сығарып ырғытыу (бәреү)2. сов.поднять на высотуюғары (өҫкә) күтәреү3. сов. что; прост.сығарыу4. сов.выпустить наружу, дать побегисығарыу, ебәреүвыбросить за борт — сығарып ташлау, кире ҡағыу
выбросить из головы (из сердца, из памяти) — баштан (йөрәктән, хәтерҙән) сығарып ташлау
выбросить на улицу кого: — 1) өйҙән ҡыуып сығарыу
2) эштән ҡыуып сығарыу -
90 выжить
I1. сов.иҫән (һау) ҡалыу2. сов. разг.прожить где-л. известное времяйәшәп тороу3. сов. чтоперенести, пережитьбаштан үткәреү, кисереүвсё, что я выжил в первые дни каторги — һөргөндөң беренсе көнөндә минең кисергән нимәләр
выжить из памяти — хәтер бөтөү, онотоусан булып китеү (ҡартайыуҙан)
выжить из ума — алйыу, аҡылдан яҙыу (ҡартлыҡтан)
IIсов. кого; разг.ҡыҫырыҡлап (ҡыуып) сығарыу (сығарып ебәреү) -
91 выйти
1. сов.сығыу, сығып китеү2. сов.случитьсякилеп сығыу, булыувыйти в люди — кеше булыу, аяҡҡа баҫыу
выйти в тираж — ҡулланылыштан сығыу, иҫкереү
выйти из берегов — ярҙан сығыу, ташыу
выйти из возраста — йәше сығыу, ҡартайыу
выйти из головы (памяти, ума) — баштан (хәтерҙән, аҡылдан) сығыу
выйти из положения — ҡыйын хәлдән сығыу, ҡотолоу, яйын табыу
выйти из строя — сафтан сығыу (боҙолоу, ауырыу)
выйти наружу — асылыу, асыҡланыу, беленеү
не вышел чем — килеп сыҡмау, тейешле кимәлдә булмау
годы вышли кому; прост.: — 1) йәше етеү, балиғ булыу
2) йәш үтеү3. сов. перен.ҡатнашыуҙан туҡтау, сығып китеү, (ташлап) сығыу4. сов.сығыу, барып (килеп) сығыу5. сов.произойти из какой-л. средыбулып (килеп) сығыу6. сов.үҫеп сығыу, ҡалҡыуүҫемлектәр7. сов.получиться(килеп) сығыу8. сов.за когосығыу9. сов.баҫылып сығыу, нәшер ителеү10. сов.израсходоваться(тотонолоп) бөтөү, сығыу -
92 вылететь
1. сов.осоп сығыу (китеү)2. сов.на самолётеосоу, осоп китеү3. сов.атылып сығыу, юғарыға атылыу, бәреп сығыу4. сов. перен., разг.барып (килеп) төшөү, осоп барып (килеп) төшөү, йығылып төшөү5. сов. перен.атылып (сабып, йүгереп) килеп сығыу6. сов. перен., прост.сығарылыу, ҡыуылыувылететь в трубу — бөлөү, бөлгөнлөккә төшөү, фәҡирләнеү
-
93 выскочить
1. сов.выпрыгнутьһикереп сығыу, ырғып (һикереп) төшөү2. сов.килеп сығыу, атылып сығыу3. сов. перен., разг.неожиданно появиться(килеп) сығыу, ҡалҡыу4. сов. разг.көтмәгәндә төшөү, төшөп китеү5. сов. прост.алдан (урынһыҙ) ҡыҫылыу (тығылыу)6. сов. разг. с предлогом `в`дәрәжәгә ирешә һалыу, һикереү, булып китеүвыскочить замуж — ҡапыл ғына кейәүгә сығыу, кейәүгә сыға һалыу
-
94 выходить
I1. несов. см. выйти2. несов.ҡарау, сығыу3. несов. в знач. вводн. сл.; разг.тимәк, шулай итепвыходит, вы из Башкортостана — тимәк, һеҙ Башҡортостандан инде
IIсов. что; разг.побывать во многих местах, исходитьйөрөп сығыу, гиҙеп сығыу1. сов. кого-что; разг.помочь выздороветьтәрбиәләп һауыҡтырыу, аяҡҡа баҫтырыу2. сов. кого-что; разг.выраститьҡарап (тәрбиәләп) үҫтереү -
95 гвоздь
1. мсөй, ҡаҙаҡ2. мчего; перен., разг.үҙәк, нигеҙ, иң әһәмиәтле яҡ(и) никаких гвоздей прост. — әйткән-бөткән, бөттө-китте
-
96 горло
1. стамаҡ, боғаҙ2. су сосудаауыҙ, муйын3. сустьетамаҡдыхательное горло анат. — ҡурылдай, боғарлаҡ
по горло муйындан; дел по горло — эш муйындан
поперёк горла стать (встать и т.п.) — тамаҡҡа таш булып (арҡыры) тороу
взять (брать, схватить) за горло — алҡымдан алыу
во всё горло (кричать, петь и т.п.) — тамаҡ ярылғансы, тамаҡ ярып (йыртып) (ҡысҡырыу, йырлау һ.б.)
сыт по горло: — 1) бик туҡ, бер ҡабыр урын юҡ
2) чем туйҙырған, артығы менән еткән; по горло сыт приключениями — мажаралар (баштан үткәндәр) артығы менән еткән
-
97 держать
1. несов.кого-чтототоу, тотоп тороу2. несов. чтототоу, һаҡлау3. несов.кого-чтототоу, аҫрау4. несов.һаҡта (биктә) тотоу5. несов.без доп.; прост.тотоу, тартыудержать в курсе кого-что — белгертеп тороу, хәбәр итеп тороу
держать в мыслях что — башта (иҫтә) тотоу, баштан (иҫтән) сығармау
-
98 забить
I1. сов. чтоҡағыу, ҡаҙаҡлау2. сов. спорт.(тибеп, һуғып) индереү3. сов. чтобөтәштереү, томалау, ҡаплау4. сов. чтозаполнить до отказатултырыу, тыңҡыслап тултырыу5. сов.когозамучить побоямитуҡмап йонсотоу6. сов. перен.довести до отупения, запугатьҡурҡытып ҡуйыу, ҡотон алып бөтөү7. сов. чтозаглушить – о растенияхбаҫып китеү, ҡаплап алыу8. сов.когоубить на бойне, на охотеһуйыу, салыу, боғаҙлаузабить голову кому, чем — башын ҡаңғыртыу (бутау)
забить себе в голову — башҡа һеңдереү, баштан сығармау, баш ватыу
II1. сов.ҡағыу, туҡылдатыу2. сов.застучатьҡағыу3. сов.дать сигнал ударамиҡаға (һуға) башлау, ҡағыу, һуғыу4. сов.начать вытекать струёйурғылыу, урғып сығыу, атылыузабить козла прост. — домино уйнау (һуғыу)
-
99 знать
I1. несов.кого-что, о ком-чёмбелеү2. несов.коготаныу, белеүзнать с детства кого-л. — кемделер бала саҡтан уҡ белеү
3. несов. чтотатыу, баштан үткәреү, кисереү4. несов.во 2 л. наст. вр. в знач. вводн. сл. знаешь (знаете)беләһеңме (беләһегеҙме)дать знать — белгертеү, хәбәр итеү
знай наших прост. — күрҙегеҙме беҙҙе, бына беҙ кем
знать все ходы и выходы — эштең әмәлен, яйын яҡшы белеү
знать дорогу — юлын (әмәлен, яйын) белеү
знать своё место — үҙ урыныңды белеү, үҙеңде тыйнаҡ тотоу
кто его знает — кем белә, шайтан белһен
не знать, куда деваться — ҡайҙа ҡасырға урын тапмау, керергә тишек тапмау
не знать, куда глаза деть — күҙҙе йәшереү (оялыуҙан, уңайһыҙланыуҙан)
не знать, куда себя деть — үҙеңә урын тапмау
как знать — кем белә, әллә әле (икеләнеү белдергәндә)
IIжаҡһөйәктәр, юғары ҡатлам -
100 зуб
1. м мн. зубытеш2. м мн. зубьятешглядеть (смотреть) в зубы кому; прост. — ауыҙына ҡарап тороу
держать язык за зубами — телде тыйыу, серҙе асмау
заговаривать зубы — юрамал яңылыштырыу, бутау
зубами держаться за что; прост. — йәбешеп ятыу, ысҡындырмаҫҡа тырышыу
зубы на полку класть — мохтажлыҡ кисереү, ауыҙҙы сөйгә элеү (асығыу)
навязло в зубах — тәҡәтте ҡоротоу, теңкәгә тейеү, быуынға төшөү
не по зубам что: — 1) теш үтмәҫлек ҡаты
2) теш үтмәү, ҡулдан килмәү; ни в зуб ногой прост. — бер ни белмәү
показывать зубы: — 1) телләшеү
2) теш күрһәтеү, иҙрәйеү; скалить зубы — теш ыржайтыу (асыу белдереү)
сквозь зубы (говорить, бурчать и т.п.) — теш араһынан (әйтеү, мығырлау һ.б.)
См. также в других словарях:
баштан — то же, что бахча См … Словарь синонимов
БАШТАН — БАШТАН, см. бакча. Толковый словарь Даля. В.И. Даль. 1863 1866 … Толковый словарь Даля
БАШТАН — БАШТАН, баштана, муж. (перс. bostan сад) (обл.). То же, что бахча. Толковый словарь Ушакова. Д.Н. Ушаков. 1935 1940 … Толковый словарь Ушакова
БАШТАН — БАШТАН, а, муж. (обл.). То же, что бахча. | прил. баштанный, ая, ое. Толковый словарь Ожегова. С.И. Ожегов, Н.Ю. Шведова. 1949 1992 … Толковый словарь Ожегова
БАШТАН — БАКЧА, БАХЧА, БАКША, БАШТАН участок поля, засеянный арбузами, дынями, огурцами и т. п. Полный словарь иностранных слов, вошедших в употребление в русском языке. Попов М., 1907. БАШТАН (перс. bostan сад). В Южной России арбузные, огуречные и… … Словарь иностранных слов русского языка
Баштан (Гомельский район) — Посёлок Баштан белор. Баштан Страна БелоруссияБе … Википедия
баштан — огород , воронежск., южн. (также у Гоголя), ср. укр. баштан бахча . Из тур. перс. bostan огород ; см. Mi. TEL 1, 266; Бернекер 1, 77 … Этимологический словарь русского языка Макса Фасмера
Баштан — то же, что Бахча … Большая советская энциклопедия
Баштан — огород, засеянный дынями или арбузами, на Ю России; баштанник содержатель или владелец такого огорода … Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона
Баштан — м. местн. то же, что бахча Толковый словарь Ефремовой. Т. Ф. Ефремова. 2000 … Современный толковый словарь русского языка Ефремовой
баштан — баштан, баштаны, баштана, баштанов, баштану, баштанам, баштан, баштаны, баштаном, баштанами, баштане, баштанах (Источник: «Полная акцентуированная парадигма по А. А. Зализняку») … Формы слов