Перевод: со всех языков на таджикский

с таджикского на все языки

а+что(,)+как+ru

  • 1 что

    I
    мест.
    1. вопр. чӣ?; что это такое? ин чист?; что случилось? чӣ шуд?; чӣ гап? чӣ воқеа рӯй дод?; что с вами? ба шумо чӣ шуд?; что нового? чӣ хабари нав?
    2. вопр. взнач. сказ. чӣ гавр?; что больной? аҳволи бемор чӣ тавр?; ну что, как поживаете? хӯш, аҳволатон чӣ тавр аст?
    3. вопр. в знач. нареч. чаро, барои чӣ; что ты так кричишь? чаро ин кадар фарьёд мезанӣ?: что ты задумался? чаро ба хаёл рафтӣ? / разг. с частицей «так» чаро?; я не приду,- Что так? ман намеоям.- Чаро?
    4. вопр. (что ты сказал?) чӣ гуфти?, чи?
    5. вопр. разг. (сколько?, какую сумму?) чанд нул?, чӣ қадар?; что стоит книга? китоб чанд пул меистад?
    6. неопр. разг. (что-то, что-нибудь) ягон чиз, чизе; если что случится, сразу извести агар воқеае рӯй диҳад, дарҳол хабар деҳ; в случае чего мабодо…
    7. с отриц. чизе ки на …; о чём они только не говорили! оҳо, онҳо чизҳои бисьёр гуфтанд!, онҳо чизе ки нагуфтанд!; чего не сделаешь для тебя! чиро бароят намекунӣ!
    8. в устойчивых сочетаниях 1) (при оботачении сомнения): что пользы? чӣ фоида?; что толку? чӣ манфиат?; что хорошего? чӣ нағзӣ дорад? 2) (всё, любое) кадомаш ки бошад; что угодно? чӣ лозим? чӣ даркор?; что попало чизе ки бошад; что придётся чизе қи рост ояд; чем [ни] попадя прост. ҳар чизе ки ба даст омад (афтид)
    9. относ. ки; я незнаю, что ей нравится ман намедонам, ки чӣ чиз ба вай маъқул аст; что с возу упало, то пропало посл. что обе ки аз кӯза рехт, рехт <> а что? чаро?, барои чӣ?; не ходи сегодня гулять.- а что? - Погода плохая имрӯз ба сайру гашт набаро.-- Чаро? - Чунки ҳаво бад аст; во что бы то ни стало ҳар чӣ ки шавад, ба кадом роҳе ки бошад; вот что медонӣ чӣ, агар дони; вот что я тебё скажу медонӣ, ман ба ту чӣ мегуям; вот (вон) [оно] что ҳамин тавр; ана гап дар қучо будааст; ҳамту гӯед; в случае чего агар вокеае рӯй диҳад; до чего [же] 1) (очень, чрезвычайно) бисьёр, хеле; до чего хорошо на реке! сайри дарё хеле хуш аст! 2) (до какого состояния) ба чӣ ҳолат (аҳвол); до чего ты меня довел! ту маро ба чӣ аҳвол расондӣ!; к чему? 1) (зачем?) чӣ лозим? 2) (что бы это значило?) барои чӣ?, чӣ маънӣ дорад? его вызвали в центр.- К чему бы это? ӯро бо марказ даъват кардаанд.- Чӣ маънӣ дошта бошад?; как ни в чём не бывало ҳеч чиз нашудагӣ барин; мало ли что ҳеҷ гап не; на что [уж] (как ни, хотя и очень) ҳарчанд ки, агар чанде; не к чему ҳоҷат не, ҳоҷат надорад; ни за что 1) (ни в каком случае) ҳеҷ гоҳ, ба ҳеҷ ваҷх, ҳеҷ вақт 2) (зря, напрасно) беҳуда, бефоида, бекора; ни за что [ни про что] беҳудаву бесабаб, бе хеч чиз; ни к чему лозим не, даркор не; пока что ҳоло, дар айни ҳол; почти что кариб, тақрибан, тахминан. наздики …; с чего? дар кадом асос?, ба чӣ асос?; только что [не] қариб ки, наздикӣ …; хоть бы что кому ҳеч парво накардан; чуть что 1) агар ягон ҳодиса рӯй диҳад 2) прост. қариб ки..,; что бы ни чӣ хеле ки …; [ну] что ж хайр, майлаш; что за беда чӣ аҳамият дорад, хеч гап не; что ли магар, ми; пойти погулять, что ли? рафта сайр карда биёяммӣ?; что такое? чӣ?; что [же (ж) это] такое? ин чӣ гап худаш?; что ты? (вы?) наход?, рост?; что это за? ин чӣ?, чӣ?; что касается меня агар гап дар бораи ман равад …; что называется в знач. вводн. сл. чунон ки мегӯянд; на чём свет стоит ругать даншоми қабеҳ додан; ни во что не ставить, ни за что считать кого-л. касеро ҳеҷ шумурдан (донистан); ни с чем уйти, (остаться) дасти холӣ рафтан (мондан); чёрт знает что (сколько и т. п.) худо медонад
    II
    союз
    1. нзъясн. ки; жалко, что ты опоздал афсӯс, кн дер мондӣ; мешок такой тяжёлый, что не поднять чувол чунон вазнин, ки бардоштан мумкин нест
    2. сравн. фольк. и прост. мисли…, монанди…, чун; она поёт, что соловей вай чун булбул месарояд
    3. разг. (хоть …, хоть) хоҳ …, хоҳ; что ты придёшь, что я, - всё равно хоҳ ту биёй, хоҳ ман - фарқ надорад; что в лоб, что по лбу погов. « Хӯҷаалӣ - Алихӯча, ду понздаҳ - якей
    4. вхо­дит в состав сложных союзов, напр.: потому что бинобар он ки; благодаря тому что дар натиҷаи он ки; в связи с тем что ба муносибати он ки, ба сабаби он ки; несмотря на то, \что катъи назар аз он ки, сарфи назар аз он ки …, бо вуҷуди он ки

    Русско-таджикский словарь > что

  • 2 как

    I
    частица чӣ; как! Это он! чӣ! Ҳамон одам!; как? Разве все уже собрались? чӣ! Магар ҳама ҷамъ шуданд?
    II
    нареч.
    1. вопр. чӣ тавр, чӣ гуна, чӣ хел, ба кадом шакл; чй; как вы поживаете? аҳволатон чй тавр?; как ваши диела? корҳоятон чӣ тавр?; как вы сказали? шумо чи гуфтед?
    2. относ. чӣ хеле ки…, чи (ҳамон) тавре ки…; я написал, как вы сказали ман ҳамон тавре ки шумо гуфтед, навиштам
    3. определит. чӣ хел, чи тавр; как хорошо! чй хел нағз!; как жарко! чӣ хел гарм!
    4. времени вақте ки, ҳангоме ки…; как приеду, сообщу ҳамин ки омадам, хабар медиҳам <> как будто гуё, гуё ки; как бы [то] нй было дар ҳар ҳол; как бы чи хел карда; как бы он не узнал боз вай нафаҳмад; как вдруг якбора, яке, дафъатан, баного.ҳ, ногаҳон, нохост; как же! набошад чӣ!, албатта!; вы выполнили мою просьбу? - Как же! шумо илтимоси маро ба ҷо овардед? - Албатта!; как [бы] не так! умед накун!, беҳуда фикр накун!; как когда, когда как ҳар вақт ҳар хел, гоҳ ин тавр - гоҳ он тавр, як хел не; как кому, кому как ба як кас маъқул, ба дигаре не; как можно ҳар чӣ, ба қадри имкон; как можно больше ҳар чӣ бисьёртар; ему хотелось как можно скорёе добраться до дому ӯ мехост, ки ҳар чӣ тезтар ба хонааш расад; как ни в чём не бывало гӯё ки ҳеҷ ҳодисае нашуда буд; как и не бывало асараш ҳам намонд, буд ё набуд; как нельзя лучше бисьёр нағз; как попало чи тавре ки тӯғри (рост) ояд; как раз 1) (именно) маҳз, худи худаш; тебято как раз мне и надо маҳз худат ба ман даркор 2) в знач. сказ. айнан, худи худаш; лоиқ, муносиб; башмаки мне как раз кафш ба пои ман лоиқ аст; как сказать кӣ медонад; чӣ гӯям; как только ҳамин ки, … замон; как только доклад закончился, они ушли ҳамин ки маърӯза тамом шуд, онҳо баромада рафтанд; вот [оно] как! ҳамтуя!, аҷабо!
    союз
    1. сравн. …барин, чун, ҳамчун, мисли…, монанди…; степь широкая, как море дашти монанди баҳр васеъ; белый как снег барф барии сафед; бледный как полотно дока барин сафед; как нарочно қасдан кардагй барин
    2. присоед. ҳамчун, чун; я советую вам как друг ман ба шумо чун дӯст маслиҳат медиҳам
    3. врем. ҳамин ки…, дар баробари…; как приедешь, напишй ҳамин ки рафта расиди, хат навис
    4. уст. прост. агар; найдёшь дело, как захочешь агар хоҳи, кор меёби <> как скоро уст. книжн. 1) врем. ҳамин ки, …замон; как скоро он уедет… вай рафтан замон 2) усл. модом ки, агар; как скоро мы признали, что он прав, то… модом ки мо ӯро хак донистем, пас…

    Русско-таджикский словарь > как

  • 3 бог

    м худо, оллоҳ, яздон, изад, эзид <> боже!, боже мой!, бог мой! в знач. межд. худоё!, ё оллоҳ!, парвардигоро!, алҳазар!, тавба!;бог знает (бог весть) кто (что, куда) 1) худо медонад кӣ (чӣ, ба кучо)… 2) чандон хуб нест; бог послал уст. неъмати худодод; бог прибрал кого прост. худо гирифт; не бог весть что (как, какой) чандон хуб нест, кирои не; бог с тобой 1) (как можно) ин чӣ гап?, ба ту чӣ шуд?; бог с тобой, что ты говоришь? ба ту чӣ шуд, чиҳо гуфта истодаӣ? 2) (как хочешь) ихтиёрат, майлат, ҳаволаат ба худо; поезжай, бог с тобой рафтан гир, ёрат худо; давай бог ноги бо тамоми қувват давидан, ҷуфтак кашида гурехтан; дай бог кому худо расонад, илоҳи ҳамин тавр шавад, худо зиёда кунад; ейбогу!, истинный бог ! ба худо!, ба ростӣ!, худо шохид!; как бог свят уст. бешакку шубҳа, худо хозир, ки…; как бог на душу положит хар тавре ки шавад; не дай бог (боже), избави (сохрани) - (боже) худо накунад, худо нишон надиҳад, худо нигоҳ дорад; не приведи бог ! худо накунад\я худо нишон надихад!; одному богу известно худо медонад; отдать богу душу чон ба ҷаббор супурдан; ради бога! аз барои худо!; побойся (побоитесь) бога! аз худо тарс(ед)!, раҳм (инсоф) кун(ед)!; привёл - уст. худо расонд, тақдир мададгор шуд; с богом! уст. худо ёрат!; сяава богу 1 е жт. сшз. (хорошо) худоро шукр 2) вводн. сл. (к счастью) шукр, шукр ки…, хушбахтона; опасность, слава богу, миновала шукр ки хатар гузашт; убей меня бог ! худо занад, ки…; царь и бог худаш подшоҳу табъаш вазир; чем бог послал уст. ҳар чӣ, ки худо расондааст; вот бог, а вот порог погов. кафшатон пеш мондагӣ; чор тарафатон қибла; на бога надейся, а сам не плошай по-гов. ба умеди худо нашаву буттаро дор; не боги горшкй обжигают погов. ин кор аз дасти хар кас меояд

    Русско-таджикский словарь > бог

  • 4 говорит

    несов.
    1. гап задан, ҳарфа адаи; ребёнок уже говорит бача ба гап даромад, бача забон баровард; свободно говорить потаджикски ба [забони] тоҷикӣ бемалол гап задан
    2. что, о бсз доп. гуфтан, сухан ронпан, гап задан; - ить правду ҳакиқатро) гуфтан; - ить с увлечением оо шавку завк о\ хан рондан (гап 1н); он говорйт, как оратор ӯ нотик барин гап мезанад; -говор ить речь нутк кардан; закон говорит, что… конун мегӯяд, ки…; дар қонун гуфта шудааст, ки…; надпись говорит, что… хат далолат мекунад, ки…
    3. кому-чему перен. гувоҳӣ додан; инстинкт говорит ему, что… дилашгувоҳӣ медиҳад, ки…
    4. гуфтугӯ кардан, гап задан, сӯҳбат (чақ-чақ) кардан; говорить между собой байни худ гап задан//о ком-чём муҳокима кардан; о нём говорит весь город тамоми шаҳр вайро муҳокима мекунад.//безл. говорят
    3. л. мн. мегӯянд, ки…
    5. нишон (гувоҳӣ, шаҳодат) додан, далолат кардан, фаҳмондан; это говорит о его молодости ин ҷавонии вайро нишонмедиҳад; цифры - ят, что… рақамҳо далолат меку-нанд, ки…; этот факт говорит сам за себя ин далел шоҳиди ҳол аст
    6. в ком перен. зоҳир (намоён) шудан; в ней говорит мать дар вайхислати модари зоҳир мешавад; в нём говорило често-любие дар рафтори ӯ иззатталабӣ зоҳир мешуд <> говорить загадками бо рамз сухан гуфтан, кинояомез гап задан; говорят (--ю) вам(тебё)! ба шумо (ба ту) мегӯянд (мегӯям)! [и] не - й!, [и] не говор ите! рост мегӯӣ, рост мегӯед, албатта!; вообще -я вводн. сл. умуман гӯем, умуман; иначе говор я ба тарзи дигар гӯем; нечего говорить худ аз худ маълум, равшан (аён) аст; не говоря уже о ком--чём илова бар ин ки…; …он тараф истад; не -я худого (дурного) слова ягон гапи ганда нагуфта; ничего (ни слова) не говор я ҳарфе назада, хеҷ чиз нагуфта; по правде - я в знач. вводн. сл. ҳаққашро (росташро) гӯям (гӯем); рости гап (гапи ҳақ); ҳамин ки; по совести -говоря в знач. вводн. сл. аз рӯи виҷдон гӯем, кушоду равшан гӯем; собственно говор яй знач. вводн. сл. рости гап ҳамин ки …; дар ҳақиқат; что и говорить! дуруст аст!, албатта!, шубҳае нест!; что вы говорите (ты -говор ишь)?! наход?!; что (как) ни говорй ҳар чи ҳам бошад, ба ҳар ҳол, ба ҳеҷ чиз нигоҳ накарда; у кого что болит, тот о том и \говоритит посл. ҳар кас аз дарди худ менолад

    Русско-таджикский словарь > говорит

  • 5 заметить

    сов.
    1. кого-что или с сою-зами «что», «как» дида мондан, дидан; я заметил в толпе своего приятеля ман дар байни издиҳом дӯстамро дида мондам; заметить ошибку хаторо пай бурдан; за ним не заметили ничего плохого ягон кори гандаи ӯро надидаанд
    2. что дар ёд (хотир) доштан, ба хотир гирифтан; заметить обратную дорогу роҳи бозгаштро ба хотир нигоҳ доштан
    3. что қайд (ишора) карда мондан; заметить нужную страницу в книге саҳифаи даркории китобро қайд карда мондан 4.что гӯшрас (гӯшзад) кардан, гуфта мондан, ёдовар шудан; нужно заметить, что… бояд кайд кард, ки…, бояд гуфт, ки… // кому уст. (сделать выговор)сарзаниш (коҳиш) кардан
    5. в знач.вводн. сл. заметь(те) диққат кун(ед), дониста бош(ед)

    Русско-таджикский словарь > заметить

  • 6 смотря

    дееприч. в сочет. со словами «что», «как», «когда» и т. п. нигоҳ карда, вобаста, мувофиқи…; смотря как работать вобаста ба чӣ хел кор кардан; смотря по обстоятельствам ба вазъият нигоҳ карда, мувофиқи вазъият

    Русско-таджикский словарь > смотря

  • 7 весть

    I
    ж
    1. хабар, маълумот, пайғом, дарак; радостная весть хабари хуш, мужда, навид, башорат
    2. мн. вести разг. (молва, сплетни) овоза, ғайбат, миш-миш <> без вести пропасть бедарак (беному нишон) шуда рафтан II: бог весть худо медонад; не бог весть что (как, какой) чандон хуб нест, кирои не, калон не; не бог весть какое одолжение илтифоти қазои не

    Русско-таджикский словарь > весть

  • 8 тот

    м (та ж, то с, те мн.) жст.
    1. указ. он, ҳамон, вай, ӯ; дайте мне вон ту книгу ба ман ана вай китобро диҳед; на том берегу дар он соҳил; по ту сторону дар он тараф; в тот день было тепло он рӯз хаво гарм буд
    2. указывает на предмет в главном предл., к которому относится придат. предл.: я спрошу у того, кто знает ман аз он кас мепурсам, ки медонад; он приехал в тот город, где родился вай ба шаҳре омад, ки дар он таваллуд ёфтааст
    3. указ. (этот) он, ҳамон; он вошёл не в тот вагон ӯ на ба он вагон даромад; я взял не ту книгу ман на ои китобро гирифтам; с тех пор, с той поры аз он вақт (замон); аз ҳамон боз
    4. при перечис.гении или сопоставлении ин, он, ҳамин, ҳамон; тем или иным способом бо ин ё он роҳ; с той или с другой стороны аз ин ё он тараф; ни тот ни другой на ин, на он; и тот и другой ҳар ду, ҳар кадом, ҳам ин - ҳам он
    5. определит., чаще в срчет. «тот же, тот же самый» ҳамон, ҳамин, нн, он; на нём была та же чёрная одежда дар танаш ҳамон либоси сиёҳ буд//в знач. сущ., чаще с отриц. тот м, та ж., то с он, ҳамон, вай; он теперь не тот вай ҳоло тамоман дигар шудааст
    6. то с 1) в составе сложных союзов: благодаря тому что ба сабаби он ки, бинобар он ки; ввиду того что аз боиси он ки, бинобар он ки, ба сабаби он ки; в то время как… дар сурате ки …; для того чтобы барои он ки; до того что то ба дарачае ки; между тем как ҳол он ки; несмотря на то, что бо вуҷуди он ки; подобно тому как ба монанди он ки; по мере того как ба андозаи он ки, ба қадри он ки; тем временем дар айни замон, дар айни ҳол; с тем чтобы барои он ки 2) в вводных словах и с.ювосочетаниях: вместе с тем баробари ин, баробари ҳамин (хамон); к тому же дар болои он, илова бар он; кроме того [ба] ғайр аз он; между тем дар зимни он, ҳол он ки; тем не менее бо вуҷуди ин, сарфи назар аз ин; сверх того илова бар он, дар болои он; ба замми он <> тот свет охират, он дунё; отправить на тот свет ба дорулбақо фиристондан, куштан: отправиться на тот свет ба дорул-бақо рафтан, мурдан; тот или другой (иной) ё ин, ё он; тому назад пеш аз ин, аз ин пеш; муқаддам; тод тому назад як сол пеш аз ин; и тому подобное (и т. п.) ва монанди ин; более того зиёда аз ин; до того то ба дараҷае; [и] без того бе ҳамон ҳам, бе он ҳам; не то, что (чтоб, чтобы) на ин ки, на танҳо; не то, что (чтоб, чтобы)…, а и … на ин ки, на танҳо (аммо, … лекин); он не то что институт, а и средней школы не закончил вай на ин ки институт, балки мактаби миёнаро ҳам тамом накардааст; и то прост. дуруст, дар ҳақиқат, ҳамин тавр; набошад чӣ, ҳадия; [да] и то сказать ҳамин тавр, хақиқатан; то-сё, то да сё, [и] то и сё, пока то да сё то ҳаш--ҳаш гуфтана, ана мана нагуфта; пока собирались к нему, пока то да сё, а он тем временем и ушёл ба пеши вай рафтанӣ шудему то ана мана гуфтан баромада рафтааст; ни то ни сё 1) (о ком-л.) на ину на он; на обу на оташ, на мурдаю на зинда; он так себе, ни то ни сё ӯ ҳамтуякак, на ин тавру на он тавр, на ин тарафу на он тараф; 2) (о чём-л.) на ину на он, як навъ, на хубу на бад; 3) (об ответе, решении) на ҳа на не; ни с того ни с сего бе ҳеҷ асос, бе ҳеҷ сабаб; то и дело дам ба дам, доимо, ҳамеша; то и знай прост. танҳо, фақат; доимо, хама вақт; то ли дело бисёр хуб, тамоман дигар; того и жди (гляди) аҷаб не ки, қариб ки, эҳтимол ки; того и гляди он нагрянет к нам в гости аҷаб не, ки ӯ ба хонаи мо меҳмон шуда омада монад; во что бы то ни стало ба ҳар ҳол; встать не с той ноги бо пои чап хестан; если уж на то пошло модоме ҳамин хел шуда бо-шад; и то хлеб ба ҳаминаш ҳам шукр; как бы то ни было ба ҳар ҳол, ҳар коре, ки нашавад; не на того напал! аноиатро ёфтӣ!; не тем будь помянут кирои гап не; платить той же монетой ба некӣ - некӣ, ба бадӣ - бадӣ; тем же миром мазаны, того же поля ягода кал додари кӯр

    Русско-таджикский словарь > тот

  • 9 знать

    I
    несов.
    1. что, о комчем донистан, огоҳӣ (хабар) доштан, бохабар (воқиф, огоҳ) будан; шинохтан; знать намерения противника нияти душманро донистан, аз нияти душман бохабар будан; все уже знают о случившемся аз воқеа кайҳо ҳама хабардоранд; я не знаю, где она живет ман ҷои истиқомати ӯро намедонам; насколько я знаю… ба андозае, ки ман медонам…; как я могу об этом знать? ман инро аз куҷо донам?
    2. что донистан, балад будан; тасаввур[от] доштан; знать язык забон донистан; знать своё дело кори худро донистан, дар кори худ балад будан // с неопр. или с прид. предл. (уметь) тавонистан;знать, как себя вести одоби муоширатро риоя карда тавонистан; шинухез карда тавонистан
    3. кого (быть знакомым) ошной доштан, шиносо будан; я его совсём не знаю ман бо ӯ мутлақо шинос нестам; знать кого-л. по имени номи касеро донистан; знать в лицо кого-л. касеро аз рӯи қиёфа шинохтан
    4. чтр ҳис кардан, дарк кардан, донистан, фаҳмидан; я знаю, это даром не проидет ман медонам, ки ин [кор] беҷазо намемонад
    5. что аз сар гузарондан, таҳаммул кардан; он знал и горе и радость ӯ ҳам ғам ва шодиро аз сар гузарондааст
    6. чаще с отриц. эътироф (иқрор) кардан; он знать ничего не хочет ӯ ба ҳеҷ чиз иқрор шудан намехоҳад
    7. знаешь, знаете в знач. вводн. сл. оё медонӣ (медонед), медонӣ чӣ, медонед чӣ; знаете, я уже совсем здоров медонед чӣ, ман тамоман сиҳат шудам <> знать вдоль и поперек (насквозь, наперечет, как свой пять пальцев) панҷ ангушт (панҷа) барин нағз донистан; знать все ходы и выходы ҳамаи роҳу растаро донистан; роҳи даромаду баромадро донистан; знать за собой что ба ягон камбудии худ иқрор будан; знать меру аз ҳад нагузаштан; - про себя прост. нагуфтан, пинҳон доштан; знать свое место ҳадди худро донистан (шинохтан); знать толк в ком-чем ба қадри ҳалвою набот расидан, қадри ҳалвою наботро донистан; знать цену кому-чему-л. ба қадри касе, чизе расидан; знать себе цену кадри худро донистан; дать знать кому о ком-чем хабар додан, хабардор кардан; дать знать о себе худро маълум кардан; арзи ҳастӣ кардан; дать себя знать худро нишон додан, ҳис карда шудан; не знать, куда глаза деть сахт хиҷолат кашидан; не знать, куда руки деть аз шарм дасту по хӯрдан (худро гум кардан); не знать, куда себя деть чӣ кор карданро надонистан; не могу знать уст. намедонам; знать не знаю ҳеҷ (асло) намедонам; знай наших! прост. мо ана ҳамин хел!, ба мо қоил шав!, бо мо шӯхӣ накун!; знаем мы вас! прост. ирон. кӣ будану чй будани шуморо медонем!, мо пӯсти шуморо дар чармгарӣ ҳам мешиносем!; знай себе (в сочет. с гл.) парвое накарда…; а он знай себе покуривает вай бошад парвое накарда. тамоку мекашад; бог знает кто (что, куда) 1) худо медонад кн (чӣ, ба куҷо)… 2) чандои хуб нест; будешь (будете) знать, как… дониста мемонӣ (мемонед), ки…, дониста бош(ед), ки…; как знаешь (знаете) ихтиёрат(он), майлат(он); как знать, кто знает чӣ донам, аз куҷо [ме]донам, маълум нест, кӣ медонад; кто его знает, бог (господь) его знает, черт его знает кӣ медонад, худо медонад; пора [и] честь знать 1) бас аст, кофист 2) иззати нафси худро донистан даркор; вақти рафтан (хайру хуш) расид; то и знай в сочет. с гл. ҳамеша, доимо, дамодам, дам ба дам; только и знает (знаю, знаешь), что… ба ғайр аз ин дигар ҳеҷ корро намедонад (намедонам, намедонӣ); аз а в глаза не знает алифро калтак мегӯяд, балоро ҳам намедонад
    II
    вводн. сл. прост. аз афташ, аз афти кор, эҳтимол, шояд
    ж собир, аъёну ашроф

    Русско-таджикский словарь > знать

  • 10 так

    1. нареч. ҳамин тавр, инак, ин хел, ҳамин хел; он сказал именно так вай маҳз ҳамин тавр гуфтааст
    2. нареч. ин қадар, он қадар, чунон; я так много ходил, что едва стою на ногах ман чунон бисёр гаштам, ки ба зӯр пойҳоям рост меистанд
    3. нареч. бенатиҷа, беҷазо; это так не пройдет ин беҷазо намемонад; так оставить этого нельзя ин корро бенатиҷа монондан мумкин нест
    4. нареч. ҳамту, беғаразона; он сказал это просто так ӯ инро ҳамту гуфт 5.нареч. разг. худ ба худ, ҳамту; болезнь не пройдет так дард худ ба худ намемонад; я итак достану, без лестницы ман ҳамту бе нардбон ҳам мегирам
    6. частица разг. ҳеҷ чиз, ҳеҷ, ҳеҷ гап не; что с тобой ? - Так ба ту чӣ шуд?- Ҳеҷ гап не
    7. союз дар он сурат, пас,набошад, -дия; работу сделал, так можно и отдохнуть корро иҷро карда бошӣ, дам гирифтан мумкин аст; работать, так работать кор кардан бошад - кор кардандия
    8. частица пас; бинобар ин; хӯш; так ты мне не веришь? пас ту ба ман бовар намекунӣ?; так едем? пас меравем?
    9. союз аммо, вале; афсӯс, ҳайф; я говорил ему, так он не сделал этого ман ба ӯ гуфта будам, аммо вай ин корро накард
    10. частица бале, ҳа, оре, дар ҳакиқат; так это он? ин кас дар ҳақиқат, вай бошад?; так вы не ошиблись бале, шумо хато накардед
    11. частица усил. чунин; чӣ хел; я так думаю, что ты неправ ман чунин фикр дорам, ки гапи ту ҳак нест; вот у него конь так конь! аспаш кирои таъриф будааст!
    12. частица огранич. қариб, тахминан; человек лет так пятидесяти одами тахминан панҷоҳсола
    13. частица масалан, чунончӣ; в Душанбе летом жарко, так, температура в тени доходит до сорока градусов дар Душанбе тобистон гарм мешавад, масалан дар соя ҳарорат ба чил дараҷа мерасад вот так ана халос, ана, анаю мана; вот так так кор ҳамту будаастда, ана, дидӣ, халос; вот так клюква!, вот так фунт!, вот так штука! прост. аҷабо!, кора бинед-а!; всё так фарз кардем хамин тавр бошад; розӣ ҳастам, гирем ки…; давно бы так кайҳо ҳамин тавр карданатон даркор буд; за - прост. муфт, ройгон; и так [уж] бе ҳамон ҳам, бе ин ҳам; и так [уж] достаточно бе ин ҳам кифоя аст; и так далее (и т. д.) ва хоказо, ва ғайра (ва ғ.); [и] так и сяк I) ҳам ин тавру ҳамон тавр; ҳар хел; она [и] так и сяк примеряла шляпу вай шляпаро ҳам ин тавру ҳам он тавр пӯшида медид 2) (кое-как) чала-чулпа, нимкора 3)(ни то, ни сё) як навъ, на нағзу на бад; [и] так и так, [и] так и этак 1) см. [и] так и сяк 1); 2) ҳам ин тавр, ҳам он тавр, ҳам инчунин, ҳам ончунон; как [бы] не так ! ҳамин тавр набудагист!, ин тавр набошад даркор!; пусть так хуб, майлаш, бошад, ҳамин тавр бошад, бигузор; так бы ҳамин, ҳамин тавр; так бы и бросил всё ҳамин тавр ҳамаашро мепартофтам; так вот 1) инак, ҳамин тавр; так вот, слушайте, что дальше про­изошло [хайр набошад] гӯш кунед, охираш чӣ шуд; 2) ана [аз] барои ҳамин; так вот ему и приходится уез­жать ана аз барои ҳамин аз ин ҷо рафтанаш лозим меояд; так его (их)! ҷазояш(он) бинад (бинанд)!, ҳақ!, меарзад!; так и 1) сахт, бисёр; слёзы так и льются из глаз ашк шаш катор аз чашмонаш мерезанд; солнце так и жжёт офтоб сахт месӯзонад 2) якбора, ҳамту; он так и обмер вай якбора карахт шуда монд 3) хеҷ; так они пойдёт с вами! вай ҳеҷ ҳамроҳи шумо намеравад!; так он тебя и послушал! магар вай гапи туро гӯш мекунад!; 4) нағз, хуб; я так и знал … ман нағз медонистам, ки …; так и быть шавад, шудан гирад, майлаш; так и есть дар ҳақиқат ҳам ҳамин тавр аст; так и знай(те) дониста мон(етон), дониста гир(ед), дар ёдат(он) бошад; так и знай, что это тебе не удастся дониста мон, ки ин корро карда наметавонӣ; так и надо (нужно) кому сазояш ҳамин аст, ҳаққаш ҳамин аст; так ему и надо! вай бо ҳамин сазовор аст!, ҳаққаш ҳамин!; так и так [мол, дескать] гӯё ҳамин хел; так или иначе 1) ба ҳар ҳол, ҳар тавре ки бошад 2) бо вуҷуди ин, ба ҳар ҳол; так как союз чунки, зеро ки…; я спешу, так как пора идти на работу ман мешитобам, чунки вақти ба кор рафтан шуд; так на­зываемый ба номаш, гӯё ки; так на так прост, сар ба сар; так нет аммо; баръакс; ему надо быть дома, так нет, он ушёл вай бояд дар хона мебуд, аммо рафта мондааст; так себе ҳамту, бад не, як навъ; как вы себя чувствуете? - Так себе аҳволатон чӣ тавр? - Як навъ; так сказать вводн. ел. гуфтан мумкин; так точно воен. ҳа, ҳамин тавр; так что союз бинобар ин, барои ҳамин ҳам; времени у нас мало, так что поторопись вақтамон кам, би­нобар ин ту тез бош; так чтобы союз ки…, то ки…, барои он ки…; надо выйти пораньше, так чтобы не опоздать барвақттар баромадан лозим, то ки дер намонем; будьте \так добры марҳамат фармоед, бемалол бошад, агар заҳмат нашавад

    Русско-таджикский словарь > так

  • 11 до

    межи қитъаи заминро то рош рондан до пахивание с (по знач. гл. допахать) рондан(и), ронда тамом кардан(и)
    II
    предлог с род.
    1. (указывает расстояние, время) то, то ба; до города осталось пять километров то шаҳр панҷ километр монд; достать до дна то ба таг расидан; до отхода поезда осталось полчаса то рафтани поезд ним соат монд; ждать до вечера то бегоҳ мунтазир шудан; до полной победы то ғалабаи комил; до особого распоряжения то фармони махсус
    2. (указывает на степень действия): износить до дыр то дариданаш пӯшидан; истратить до копейки то тини охир ин харҷ кардан; я удивлён до крайности ман бениҳоят ҳайронам; промокнуть до нитки шипшилтик шудан; промёрзнуть до костей сахт.хунук хӯрдан; покраснеть до корней волос аз хиҷолат суп-сурх шудан; устать до смерти бисёр шалпар шудан; обидеться до слёз сахт хафа шудан; вылить всё до капли то қатраи охирин рехтан
    3. (прежде) пеш аз, то; до революции пеш аз революция; до наступления холодов то хунук шудани ҳаво
    4. (приблизительно) қариб, тақрибан, то, то ба; зал вмещает до тысячи человек дар зал қариб ҳазор кас мегунҷад; мороз доходит до сорока градусов сармо то ба чил дараҷа мерасад
    5. (не больше) то; дети до десятй лет бачагони то синни даҳ; весом до пятй килограммов вазнаш то панҷ килограмм
    6. (указывает на лицо, предмет, которого что-л. касается) ба; мне нет до этого дела ман ба ин коре надорам; мне не до шуток (не до смеху) ҳозир ба ман шӯхӣ намефорад; что до кого-чего…, …бошад; что до меня, то я согласен гап дар бораи ман бошад, ман розӣ ҳастам <> до свидания хайр, то дидан(а); до чего … 1) (как) чунон…, бисёр…; до чего жарко чунон гарм ки…; до чего жаль сад афсӯс ки… 2) (какой) чӣ, аҷаб; до чего интересная книга аҷаб (чӣ) китоби шавқовар; до сих пор, до сих пор 1) (о месте) то ин ҷо; читайте до сих пор то ин ҷо хонед 2) (о времени) то ҳол; его нет до сих пор вай то ҳол нест; до того, как … то…; ждйте до того, как он придёт то омадани вай нигоҳ карда истед; они будут готовы до того, как он придёт то омадани вай онҳо тайёр мешаванд; до тех пор пока … то вақте ки…; до того, что… 1) (так долго, что) он қадар…; он кричал до того, что охрип вай он қадар дод зад, ки овозаш гирифт 2) (до такой степени, что) то ба дараҷае…, он чунон…, он қадар…; он до того устал, что не может двинуться вай он чунон монда шуд, ки маҷоли ҷунбидан надорад; от доскй до доскй (прочитать, выучить) аз аввал то охир, аз андаш ба бандаш (хондан, ёд кардан)
    II
    с нескл. муз. до (овози якуми гаммаи мусикӣ ва нотаи он)\ нижвее до дои поён (паст); взять вёрхнее до дои болоро хондан

    Русско-таджикский словарь > до

  • 12 смотреть

    несов.
    1. на кого-что, во что нигоҳ кардан, нигаристан, назар андохтан; смотреть на часы ба соат нигоҳ кардан; смотреть вперёд ба пеш нигоҳ кардан; смотреть в окно аз тиреза нигоҳ кардан; смотреть в микроскоп бо микроскоп нигоҳ кардан; смотреть устало хастаҳолона нигоҳ кардан; смотреть исподлобья песондан, бад-бад нигоҳ кардан; смотреть печально ғамгинона нигоҳ кардан // повел. смотри(те) (знак отсылки в тексте - см.) нигоҳ кун(ед) - ниг.
    2. на кого-что перен. разг. фикр доштан (кардан); как вы смотрите на то, чтобы пойти погулять? шумо фикри сайр кардан надоред?; как вы на это смбтрите? шумо дар бораи ин кор чӣ фикре доред // без доп. разг. фикр кардан, шах шуда истодан; надо было раньше смотреть пештар фикр кардан лозим буд; чего смотришь, помогай! чаро шах шуда истодаӣ, ёрдам кун!
    3. кого-что дидан, дида баромадан; я смотрел вашу рукопись ман дастнависи шуморо дида баромадам; врач смотрел больного духтур беморро муоина кард
    4. кого-что тамошо кардан, дидан; смотреть новый спектакль спектакли навро тамошо кардан; смотреть выставку выставкаро тамошо кардан
    5. за кем--чем разг. нигоҳубин (назорат, парасторӣ) кардан; смотреть за порядком тартиботро назорат кардан; смотреть за больным ба бемор нигоҳубин кардан
    6. на кого-что перен. разг. таклид кардан, нигоҳ кардан; аҳамият додан, парво кардан; ты на него не смотри, дёлай по своему ту ба вай таклид накун, ба таври худ рафтор кун; вы на это не смотрите шумо ба ин аҳамият надиҳед, шумо ба ин парво накунед
    7. на кого-что и без доп. пе-рен. намоён будан, дида шудан; из-за облаков смотрели звёзды аз миёни абр ситораҳо намоён буданд
    8. на кого-что, во что рӯ ба чизе будан; окна школы смотрят во двор тирезаҳои мактаб рӯ ба ҳавлӣ мебошанд
    9. кем-чем разг. намуд доштан; смотреть героем намуди каҳрамонона доштан; он смотрит орлом намудаш ғурурнок аст
    10. повел. разг. смотри(те) ҳушьёр бош(ед), зинҳор; смотри, будешь виноват! ҳушёр шав, ки гунаҳкор мешавӣ!; смотри, чтобы не получилась неприятность бохабар бош, то ягон нохушӣ рӯй надиҳад; смотри, не простудись! бохабар бош, то шамол нахӯрӣ!
    11. повел. разг. смотри бин; смотрите бинед; смотрите, как она танцует! бинед, чӣ хел рақс мекунад!
    12. в знач. вводн. сл. разг. смотрю бинам, нигоҳ кунам; смотрим бинем, нигоҳ кунем; смотрю я, а он уже убежал бинам, вай аллакай гурехтааст
    13. в знач. вводн. сл. разг. смбтришь (между тем, и вот) ҳамин ки …, аммо; не успеешь оглянуться, смотришь, уже вечер ана-мана нагуфта, мебинед, ки шаб шудааст <> смотреть волком песондан, бо адоват нигоҳ кардан; смотреть другими глазами бо чашми дигар дидан, аз дигар нуктаи назар баҳо додан; смотреть косо на кого-что каҷ (нописандона, бадхоҳона) нигоҳ кардан; смотреть сверху вниз на кого-л. ба касе мағрурона нигоҳ (муомила) кардан; он смотрит сентябрем шутл. аз қошу кавоқаш барф меборад; смотреть в глаза кому-л. 1) бо диққат нигоҳ кардан, зеҳн мондан, чашм дӯхтан 2) барои ба касе маъқул шудан кушиш намудан; смотреть в глаза (в лицо) чему нотарс рӯ ба рӯ шудан (нигоҳ кардан); смотреть в глаза смерти аз марг наҳаросидан; смотреть во все глаза, смотреть в оба глаза чаҳорчашма нигоҳ кардан, бо диққат нигоҳ кардан; смотреть в оба хушёр будан; смотреть сквозь пальцы беэътиноёна назар кардан, мусоҳилакорӣ кардан, чашм пӯшидан; \смотреть со своёй колокольни на кого-что-л. касеро, чизеро бо гази худ чен кардан; того и смотри прост. қариб аст, ана ҳозир

    Русско-таджикский словарь > смотреть

  • 13 будто

    1. союз сравн. (словно, как) гӯё, гӯё ки, мисли ин ки, … барин; звёзды мерцали, будто огоньки ситорагон чароғчаҳо барин милт-милт мекарданд; он замолк, будто прислушиваясь к чему-то у, гӯё ба овозе гӯш медода бошад, хомӯш монд // в сочет.: будто бы, как будто, как будто бы гӯё ки…, мисли ин ки…; он как будто бы забыл о присутствующих ӯ гӯё ки ҳозиронро фаромӯш карда буд
    2. союз ызъясн. (выражает сомнение) гӯё, гӯё ки… (бо ифодаи шубҳа); он говорил, будто встретил их в Москве вай мегуфт, ки гӯё онҳоро дар Москва дида бошад // в сочет.: будто бы, что будто, что будто бы гӯё, гӯё ки…, мисли ин ки…; говорили, что будто он уехал мегуфтанд, ки гӯё ӯ рафтааст
    3. частица разг. (кажется) … барин; он будто вышел ӯ берун баромадагӣ барин // в сочет.: как будто, как будто бы гӯё, гӯё ки, монанди ин ки…; больному как будто стало лучше аҳволи бемор гӯё беҳтар шуд
    4. частица вопр. уст. (раз-ве, иеужели) наход, наход ки…, магар,оё

    Русско-таджикский словарь > будто

  • 14 да

    I
    частица
    1. утв. ҳа, ҳо, бале, оре; все пришли?-Да. ҳама омаданд? - Ҳа; да, конечно ҳа, албатта
    2. (так, действительно) ҳақиқатан, ҳақиқатан ҳам, дар воқеъ; да, много лет прошло с тех пор ҳақиқатан ҳам аз байн бисёр солҳо гузашт
    3. (кстати, в дополнение к сказанному) воқеан, ҳа, гуфтагӣ барин; да, чуть незабыл… воқеан, қариб буд фаромӯш кунам…
    4. (как же, как бы не так) осон не, умед накун(ед); да! заставишь его поехать туда вайро ба он ҷо фиристодан осон не!
    5. вопр. ҳамин тавр?, ҳамтумӣ?; он уехал.- Да? а я и не знал вай рафт.- Ҳамтумӣ? ман бехабар // (не правда ли?) ҳамин тавр не?, албатта; ты придёшь, да? ту албатта меоӣ? // («что?», «слушаю!» - напр. по те-лефону) лаббай, гӯшам ба шумост
    6. усил. э, наход; да что с вами го-ворйть! э, бо шумо гап задан чӣ ҳоҷат!; да не может быть! наход ҳа-мин тавр бошад!; это что-нибудь да значит ин ҳазл не, ин албатта аҳа-мият дорад
    7. с повел.: -чӣ, канӣ; да вставай же! хези-чӣ!; да пустйте же! сар диҳед-чӣ!
    8. с гл. 3 л. наст. и буд. (пусть) бигузор, бод; да здрав-ствует наш геройческий народ! зинда бод халқи қаҳрамони мо! <> ай да…! бале!, офарин!, салламно!; ну да! 1) (как бы не так) осон не, осон нашудааст 2) (конечно) албатта, шаке нест, ба ростй 3) (неужели) наход?; я завтра полечӯ на Сёверный полюс.- Ну да? ман пагоҳ ба Қутби Шимол мепарам.- Наход?; да нӯ 1) -э; данӯ его равад-э 2) то же, что ну да 3; [вот] это да! прост. (выражает восхищение) ӯ-ҳӯ!, ана халос!, бай-бай!, ваҳ!
    II
    союз
    1. соед. ва, ҳам, ӯ; он да я ману вай // в сочет.: кожа да ко-сти пӯсту устухон; хлеб да соль нону намак
    2. присоед. ҳам, ва ҳам, боз, ва боз, ва, ӯ; какйе же вы весёлые, да трудолюбйвые! шумоён аҷаб шод-мону меҳнатдӯст будаед! // в сочет. с нареч. «ещё», «вдобавок»,«притом» ки…, зимнан, ва он, он ҳам, ҳам; купйл кнйгу, да ещё какӯю интерёсную китобе харид(ам), ки хеле мароқовар аст
    3. против. (а, но, однако) аммо, вале, лекин, дау\ он охотно бы сдёлал это, да у него нет врёмени вай бо дилу ҷон ин корро мекард, аммо вақт надорад; дорого - да мйло… қимат бе ҳикмат нест; мал золотнйк, да дорог погов. да хурдтараки калонкор; тилло гарчи хурд аст, қиматаш бузург аст <> да и союз 1) соед. ва, ҳам, =у; шёл мймо да и зашёл гузорам афтоду даромадам 2) присоед. ҳам, ва ҳам, боз, ва боз, ва, =у; я никогда нё был в тех краях, да и вряд ли сумёю побывать ман ба он ҷоҳо ҳеҷ гоҳ нарафтаам ва гумон ҳам надорам, ки рафта метавонам 3) против. аммо, вале, лекин, ӯ; есть у нас рёчка, да и та неглубокая дар ҷои мо дарёчае ҳасту вай ҳам чуқур не; да и говорить-то об этом не стоит дар ин хусус ҳоҷати гап задан ҳам нест; да и только халос, ӯ халос, бас, ӯ бас; плачет, да и только гирья мекунаду халос

    Русско-таджикский словарь > да

  • 15 датчанка

    ж даниягизан, даниягидухтар, зани (духтари) даниягӣ №тчик мтех. датчик (асбобест, ки аз кори механизм, фаъолияти организми зинда ва ғ. хабар медиҳад)дать сов.
    1. кого-что, чего додан, бахшидан; датчанка книгу товарищу китобро ба рафиқи худ додан; датчанка адрес адресро додан; датчанка телефон [рақами] телефонро додан // что разг. (заплатить) додан, пардохтан; я дал за эту книгу пять рублей ман барои ин китоб панҷ сӯм додам
    2. что кому имкон додан; это даст мне возможность посещать уроки ин ба ман имкон медиҳад, ки ба дарсҳо ҳозир шавам; не каждому дано быть музыкантом ҳар кас мусиқачй шуда наметавонад
    3. что супурдан, додан; датчанка работу кор супурдан
    4. что кому разг. муайян кардан (ба назар, аз рӯи намуд); на вид ему можно датчанка лет сорок зоҳиран вай қариб чилсола аст
    5. что задан; датчанка пощёчину шаппотӣ (торсакӣ) задан; датчанка подзатыльник ба пушти сар (ба буни гардан) задан // по чему, во что прост. задан; датчанка по уху ба гӯш (баногӯш) задан; датчанка в зубы кому-л. 1) (ударить) ба тумшуқи касе задан; ба таги ҷоғ фаровардан 2) (дать взятку) пора (ришва) додан, гулӯи касеро равған кардан
    6. что додан, барпо кардан; датчанка обед в честь юбиляра ба шарафи соҳибҷашн зиёфат додан; датчанка концерт концерт додан
    7. что (принести как результат) бахшидан, додан; датчанка высокий урожай ҳосили баланд додан
    8. в сочет. с сущ. что датчанка обещание ваъда додан; датчанка распоряжение фармон додан, амр кардан; датчанка разрешение рухсат додан; <> слово 1) (на собрании) сухан додан 2) (пообещать) ваъда (қавл) додан; датчанка согласие розигӣ додан, рози шудан; датчанка указание дастур додан; датчанка звонок занг задан; датчанка отбой бонги бозгашт додан; датчанка трещину тарқиш пайдо шудан; датчанка течь сӯрох (тешуқ) шудан
    9. с неопр. мондан, гузоштан, роҳ (рухсат) додан: дайте пройтй монед, гузарам; он не дал мне договорить вай намонд, ки гапамро тамом кунам
    10. повел. лансгл. 1 л. буд. в знач. побуд. частицы биё, як; дай, думаю, зайду к приятелю як пеши шарикам равам, гуфтам; дайка я прочту ещё раз биё боз як бори дигар хонам <> дай бог кому худо расонад (хоҳад), илоҳи ҳамин тавр шавад, кошкӣ ҳамин тавр мешуд; не дай бог худо накунад, худо нишон надиҳад, худо нигоҳ дорад; датчанка волю кому-л. касеро ба ихтиёраш мондан (монондан); датчанка волю чему сар додан; датчанка волю слезам гиря карда фиристодан (сар додан); датчанка выход чему-л. изҳори чизе кардан, дилро аз чизе холй кардан; датчанка газ прост. газ додан, тезондан; датчанка дорогу кому роҳ додан, имкон додан; датчанка занавес пардаро фуровардаи; датчанка знать кому о ком-чём дарак додан; датчанка себя знать аз худ дарак додан, ҳис карда шудан; усталость дала себя знать хастагӣ ҳис карда шуд; датчанка крюк (крюку) давр зада роҳро дур кардан; датчанка маху хато (ғалат) кардан; датчанка начало чему оғоз кардан; датчанка подножку кому-л. ба касе пешпо додан; датчанка по шапке кому груб. прост. ҳай кардан; датчанка права (право) граждаиства эътироф кардан; датчанка представление о чём мадрак додан; датчанка себе труд лозим донистан, худро вазифадор шумурдан, кӯшиш кардан; он недал себе труда подумать фикр карданро лозим надонист; датчанка стрекача (тягу) прост. думро хода кардан, пойро зери бағал гирифтан; шиппи гурехтан, ғайб задан; датчанка урок дарси ибрат додан; датчанка шпоры маҳмез задан; дорого бы дал ҷонамро фидо мекардам; как пить датчанка прост. албатта, яқин(ан), бешубҳа, бешак; не \датчанка в обйду кого ҳимоя кардан; не \датчанка спуску кому гузашт накардан, беҷазо намонондан; не \датчанка ходу кому роҳ надодан, мамониат кардан; ни \датчанка ни взять худи худаш; айнан; я тебе (те) дам! рӯзатро нишон медиҳам!; вот я тебе дам бегать! ҳоло ман ба ту давиданро нишон медиҳам!

    Русско-таджикский словарь > датчанка

  • 16 вода

    ж
    1. об; стоячая вода оби кӯлмак; проточная вода оби равон; питьевая вода оби хӯрданӣ, нӯшоба; дождевая вода оби борон; жесткая вода оби дурушт; мягкая вода оби нарм; газированная вода оби газдор; минеральная вода оби маъдандор; сохранение в чистоте воздуха и воды тоза нигоҳ доштани ҳаво ва об
    2. мн. воды обҳо, чашмаҳо; минеральные воды обҳои маъдандор, чашмаҳои оби маъдандор, чашмаҳои оби шифо; поехать на воды ба чашмаҳои оби шифо рафтан
    3. об, дарьё; высокая вода в реке дамиши дарьё, [оби] дарьё фарбеҳ шудааст; ехать по воде бо об рафтан
    4. мн. воды геогр. об, обҳо; леса и воды ҷангалу об
    5. перен. разг. сергапӣ, пургӯй, кашолгапӣ; в докладе много воды маърӯза дуру дароз аст
    6. мн. воды мед. обҳои пардаи ҷанин
    7. в знач. нареч. водой бо роҳи обӣ; доставка груза водой кашондани бор бо рохи обӣ <> вольная вода оби кушод (ч_ои яхнобаста ё аз киштӣ холӣ); жёлтая вод а мед. зардобаи чашм, глаукома; живая вода фольк. оби ҳаёт; полая вода оби сел; седьмая (десятая) вода на киселе хеши хари тағоӣ, хеши навасаи бобо; тёмная вода сиёҳобаи чашм (кӯрӣ аз фалачи асаби гавхараки чашм); тяжёлая вода оби вазнин; чйстой воды 1) хушоб; бриллиант чистои воды алмоси хушоб 2) хақиқӣ, гузаро, асил; метафизик чистой воды метафизики гузаро; водой не разлить (не разольешь) аз байнашон қил намегузарад; воды не замутит ӯ мӯрчаро ҳам озор намедиҳад, аз ӯ замин озор намеёбад; возить воду на ком-л. корҳои сахтро ба касе бор кардан; вывести кого-л. на чистую (на свежую) воду миси касеро баровардан; выйти сухим из воды аз осиё бутун баромадан, аз об хушк баромадан; лить воду на чью-л. мельницу ба осиёби касе об сар додан; носить воду решетбм бо ғалбер об кашондан; окатить (облить) холодной водой дилхунук (дилсард) кардан; пойтй в огонь и в воду за кого-что-л. ба хотири касе, чизе худро ба обу оташ задан; посадить на хлеб и воду ҷазои гуруснагӣ додан, хӯроки серй надодан; пройти [сквозь] огонь и воду [и медные трубы] ба ҳафт гӯлах олав мондан; толочь воду в ступе дар ҳован об кӯфтан; оҳани сард кӯфтан; буря в стакане воды як пула гап нею сад пула ғавғо; вилами на (по) воде писано нақши рӯи об аст, ба ях навишта, ба офтоб мондаст; как будто (словно, точно) воды в рот набрал даҳон мум кардагӣ барин; как в воду глядел каромот кардааст, гӯё ки пешакӣ медонист; как (будто, словно, точно) в воду канул беному нишон [гум] шуд; как в воду опущенный димоғсӯхта, ғамгин, хафа, маъюс; как водой смыло беному нишон шуда рафт, ғайб зад; как две капли воды чун як себи дукафон; как рыба в воде чун моҳӣ дар об; как с гуся вода пушти ману табари қассоб; [и] концы в воду на пай ҳасту на Ҳайдар, беному нишон; много -ы утекло чандин харбузапазӣ гузашт; в мутной воде рыбу ловить погов. обро лой карда моҳӣ гирифтан; деньги [что] вода посл. я* пул чирки даст (оби равон) аст; под лежачий камень вода не течёт посл. я* ҳаракату баракат; тише воды, ниже травы погов. вод роҳ гардад заминро озор намедиҳад; мӯрчаро озор намедиҳад; с лица не воду пить погов. «ҳуснашро ба лаълӣ андохта ба бозор намебарорӣ

    Русско-таджикский словарь > вода

  • 17 рука

    ж
    1. даст; кисть рукй панҷаи даст; пальцы на рукё ангуштҳои даст; левая рука дасти чап; по левую руку тарафи дасти чап; по правую руку тарафи дасти рост; брать в руки (на руки) ба даст гирифтан; брать за руку кого-л. касеро аз даст гирифтан; брать из рук у кого-л. аз дасти касе гирифтан; выронить из рук аз даст додан; держать за руку аз даст доштан; заложить руки за спину даст ба пушт кардан; перчатки по руке дастпӯшакҳо лоиқи даст; отдать в собственные руки ба дасти худаш супурдан; подать руку даст додан; пожать руку кому-л. дасти касеро фушурдан; прижать руку к сердцу даст ба сина гузоштан
    2. с определением даст; одам; твёрдая рука дасти тавоно; опытные руки дастони моҳир; умелые руки одами боҳунар
    3. хат; это его рука ин хати ӯст; чёткая рука хати хоно
    4. мн. руки коргар, коркун, қувваи коргарӣ; не хватало рабочих рук коргар намерасид
    5. разг. пуштибон, ҳомӣ, пушту паноҳ; своя рука одами худӣ, ошно; сильная рука пуштибони боэътимод; иметь руку ҳомӣ доштан, пушту паноҳ доштан
    6. уст.: отдать кому-л. руку [и сердце] касеро шавҳар ихтиёр кардан; просить чьей-л. рукй касеро ба занӣ хостан; предложить руку и сердце кому уст. таклифи издивоҷ кардан
    7. разг. дараҷа, рутбаи касбӣ; токарь первой рукй харроти забардаст (моҳир), харроти дараҷаи якӯм; большой рукй негодяй нобакори гузаро
    8. с предлогом «под» и определением дар ҳолати … дар вазъияти; под пьяную руку дар ҳолати мастӣ <> золотые руки 1) устои гулдаст 2) у кого-л. дасташ гул аст 3) ҳунарварӣ; лёгкая рука дасти сабук; правая рука дасти рост; средней рукй миёна, миёнахел; тяжёлая рука дастони бехосият; щедрою рукою, щедрой рукой бо дасти кушод, сахиёна; в руках кого-л., чьих-л., у кого-л. дар ихтиёри касе; на руках кого-л., чьйх-л., у кого-л. 1) дар парастории касе 2) дар ихтиёри касе; не с рукй кому ноқулай, носоз, нобоб; от рукй (писать, рисовать) бо даст (дастӣ, бо қалам) навиштан (расм кашидан); по рукам! розӣ!, хуб, майлаш!; под рукой наздикак, дар зери даст; под руку аз қултуқ (аз бағал) гирифта; взять под руку кого-л. бағали касе гирифтан; под руку говорить кому бемаврид гап зада халал расондан; под руку подвернуться (попасться) кому нохост ба даст афтодан; руками и ногами, с руками и ногами, с руками - ногами 1) бо ҷону дил 2) тамоман, комилан; рука об руку даст ба даст; руки вверх! даст боло кун!; руки коротки у кого зӯр намерасад; рукой не достать (не достанешь) дастнорас будан, даст кӯтоҳӣ мекунад; руки не доходят даст намерасад, фурсат нест; рука не дрогнет у кого-л. мижааш хам намехӯрад; руки опустились (отнялись) у кого ҳавсала пир шуд; рукой подать бисёр наздик; руки прочь! от кого, чего дафъ шав(ед)!, даст каш(ед)!, даст бардор!, дастатро гир!; руки чешутся у меня 1) дастҳоям касеро зан мегӯянд 2) дастҳоям кор талаб мекунанд; в наших (ваших. его и т. д.) руках дар ихтиёри мо (шумо, вай ва ғ.)\ из рук в руки, с рук на руки даст ба даст, бевосита; из рук вон (плохо) бисьёр бад, аз ҳад зисд ганда; бади бад, гандаи ганда; из вторых рук [узнать, получить] аз даҳони касе [фаҳмидан, шунидан]; из первых рук [узнать, получить] аниқ, яқин [фаҳмидан, гирифтан]; как без рук без кого-чего ноӯҳдабаро; как рукой сняло ту дидӣ ман надидам шуд, тамоман нест шуд; на живую руку шитобкорона, саросемавор, муваққатан; на скорую руку ҳаромуҳариш, даст ба даст нарасида; на руку нечист (нечистый) дасташ калб; положа руку на сердце кушоду равшан, рӯйрост; скор на руку 1) зуд ҷазодиҳанда 2) тезкор, абҷир, тездаст; с легкой рукй чьей-л. бо ташаббуси касе; с пустыми руками бо дасти холи, дастхолӣ; с рук долой аз сар соқит; с руками оторвать чанг зада гирифтаы; брать голыми руками осон ба даст даровардан; взять себя в руки худдори кардан, худро ба даст гирифтан; выпустить из рук аз даст додан (баровардан); дать волю рукам 1) даст задан, даст расондан, даст дароз кардан 2) кӯфтан, задан, занозани кардан; дать по рукам кому-л. прост. дасти касеро кӯтоҳ кардан; держать в руках 1) что дар даст доштаи 2) кого дар таҳти назорати худ гирифтан; держать бразды правления в своих руках инони ҳокимиятро дар дасти худ доштан; держать власть в своих руках ҳокимиятро дар дасти худ нигоҳ доштан; держать вожжи в руках зимом дар даст доштан; держать себя в руках худдорӣ кардан; забрать в [свой]- руки ба даст гирифтан, мутеъ кардан; запустить руку во что, куда аз они худ кардан, соҳибӣ кардан; играть в четыре рукй дукаса роял навохтан; играть на руку кому-л. ба осиёи касе об рехтан; иметь (держать) в [своих] руках что доштан, соҳиб будан; ломать руки. даст бар сар задан, афсӯс хӯрдан; марать (пачкать) руки 1) об кого-л. бо нокасе сару кор доштан 2) обо что-л.. ба чизе даст олондан, ба кори баде даст задан; махнуть рукой на кого-что-л. даст афшондан, аз баҳри касе, чизе гузаштан; набить руку в чём, на чём моҳир шудан, малака ҳосил кардан, ёд гирифтан; нагреть руки на чем бо фиребу қаллобӣ бой шудан, таматтӯъ бурдан; наложить руку (лапу) на что зердаст (мутеъ! кардан; наложить на себя руки худро куштан; не знать, куда руки деть аз шарм саросема шудан, аз ҳиҷолат худро гум кардан; носить на руках когс 1) болои даст бардошта гаштан 2) эрка кардан, ба ноз парваридан; обагрить руки кровью (в крови) одам куштан, хун рехтан; опустить руки аз сарп худ соқит кардан; отбиться от рук бенӯхта (бесар, вайрон) шудан; отмахиваться руками и ногами, отмахиваться обёими руками қатъиян даст кашидан; плыть в руки осон (муфт) ба даст даромадан; подать (протянуть) руку [помощи] кому дасти ёрӣ дароз кардан; поднять руку на кого-л. 1) бар зидди касе даст бардоштан 2) дасти тааддӣ (таҷовуз) дароз кардан: покупать с рук аз даст харидан; попасть (попасться) в руки кого-л.. чьи-л., кому-л., к кому-л. 1) зердасти касе шуда мондан 2) ба дасти касе афтидан; попасть под горячую руку кому-л. ба ғазаби касе гирифтор шудан; прибрать к рукам 1) кого ба тасарруфи худ даровардан, зердаст кардан 2) что ба дасти худ гирифтан; приложить руку (руки) к кому, к чему даст задан, дар коре иштирок кардан; приложить руку к чему, под чем уст. даст мондан, имзо гузоштан; продать в одни руки ба як кас фурӯхтан: пройти между рук беҳуда сарф шуда мондан, бар бод рафтан (оид ба пул): развязать руки кому-л. ихтиёр ба дастг. касе додан; сбыть (спустить) с рук кого-что 1) фурӯхта халос шула;; 2) халос шудан; связать по рукам и ногам кого-л. дасту пои касеро бастан: связать руки кому-л. ҳуқуқи касеро маҳдуд кардан; сидеть сложа руки бекор нишастан, даст ба киса зада гаштан; сложить руки даст кашидан, дигар ба коре даст назадан; сойти с рук 1) кому бе ҷазо мондан, бе оқибат мондан 2) навъе гузаштан, бе ҷаиҷол гузаштан; стоять (держать) руки по швам хода барин рост истодан; умыть руки аз сари худ соқит кардан; ухватиться обеими руками за что-л. ба чизе дудаста часпида гирифтан; всё валится из рук у кого 1) кор пеш намеравад 2) ҳавсала нест; даю руку на отсечёние ба ҷонам қасам; дело горит в руках I/ кого кор ба дасти кордон аст; дело рук чьйх-л. ин кори вай: и карты (книги) в руки кому-л. панч панҷааш барин медонад; мастер на всё руки ба ҳар кор усто, ҳаркора даҳ ангушташ ҳунар; охулки на руку не положит прост. девона ба кори худ ҳушёр; сон в руку хоб рост баромад; рука руку моет погов. « даст дастро мешӯяд; чужими \рукаами жар загребать погов. бо дасти ғайр оҳаки таста хамир кардан

    Русско-таджикский словарь > рука

  • 18 есть

    I
    несов.
    1. кого-что и без доп. хӯрдан; тановул кардан; хочется есть дил хӯрок металабад
    2. что (о кис-лоте и т. п.) хӯрдан, буридан,. сӯзондан; (о ржавчине) занг задан; (о дыме) сӯзондан; дым ест глаза дуд чашмро месӯзонад
    3. кого-что перен. прост. безор кардан, ба ҷон расондан, гӯшу майнаи касеро хӯрдан; есть поедом гӯшу майнаи касеро хӯрдан, рӯз нишон надодан; есть глазами тамаллуқомез чашм дӯхтан; есть чужой хлеб аз ҳисоби дигарон зиндагӣ кардан; есть просит (просят) шутл. ошу нон те, мегӯяд, кораш шудааст (дар бораи пойафзол); ешь есть не хочу прост. серию пурӣ
    II
    1. 3 л. ед. наст. вр. от быть аст, ҳаст; что есть истина? ҳақиқат чист?
    2. в знач. других лиц наст. времени от быть: будан, шудан; мы все [есть] его ученики мо ҳама шогирдони ӯ мебошем; кто ты есть ? худи ту кистӣ?
    3. в знач. сказ. безл. аст, ҳаст; у тебя есть такая книга? ту ин хел китоб дорӣ?; есть надежда, что больной поправится умед ҳаст, ки бемор сиҳат мешавад; там есть чему поучиться он ҷо чизи омӯхтанӣ ҳаст <> есть такое дело бисьёр хуб, маъқул, хуб шудааст; [вот] то-то и есть ҷони гап дар ҳамин; как есть комилан, тамоман; какой ни [на] есть прост. чӣ хеле ки бошад; ҳар чӣ ки бошад; кто ни [на] есть прост. кӣ, ки бошад, ҳар кӣ бошад, ҳар кас; что ни [на] есть прост. бисёр, ҷудо, гузаро, ниҳоят дараҷа; один как есть тоқа, як сару ду гӯш; так и есть дар ҳақиқат, ҳам ҳамин хел аст; только и есть ҳамину халос, буду шудаш ҳамин аст.
    межд. воен. итоат, хӯш, қабул, хуб (нидои қабул дар ҷавоби фармон); вызовите командира! - Есть! командирро ҷег занед! - Итоат!

    Русско-таджикский словарь > есть

  • 19 такой

    мест.
    1. указ. ҳамин хел, ҳамин гуна, чунин; такой чело­век нам и нужен ба мо ҳамин хел одам лозим аст; такой, какой есть ҳамин хеле ки ҳаст, чӣ хеле ки ҳаст; точно такой айнан ҳамин хел
    2. опре­делит, чунон; он заговорил таким го­лосом, что мы испугались вай чу­нон баланд гап зад, ки мо тарсидем
    3. в знач. сущ. такое с ин хел чиз(ҳо), ҳамин хел чиз(ҳо), чунин чиз(ҳо); такое случается не часто ин хел ҳодиса фақат гоҳ-гоҳ рӯй медиҳад; о нём говорят такое, что не верится дар бораи вай чизҳое мегӯянд, ки боварии кас намеояд <> такой же 1) (подобный кому--чему-л.) монанд, барин 2) (как всегда) пешинааш барин, пештара барин; он остался таким же вай пештарааш барин мондааст; такой же …, как ба айни … монанд; такое дело прост, гап ҳамин ки…; таким образом 1) ҳамин тавр, ҳамин хел; таким образом он и поступил вай. ҳамин тавр ҳам муомила кард 2) в знач. вводн. ел. пас, инак, яъне, ҳамин тавр; в таком разе прост., в таком случае дар ин сурат, агар ин тавр бо­шад, он гоҳ; в таком случае вам при­дётся остаться дар ин сурат монанди шумо лозим аст; в таком роде тахминан ҳамин тавр, гӯё ҳамин тавр; до такой степени то ҳамин дараҷа; и всё такое [прочее] прост, ва ҳоказо, ва монанди ин; какой такой? прост, худаш чӣ хел?, чӣ хелӣ?; кто такой? кӣ худаш?; кто такие? ки худашон?; что такое? чӣ?; что такое случилось? чӣ шуд?, чӣ гап шуд?; что {же (ж) это] такое? ин чӣ гап худаш?; что [же (ж) тут] такого? дар ин чӣ ҷои тааҷҷуб?; есть \такойое дело прост, хуб шудаст, хуб шуд

    Русско-таджикский словарь > такой

  • 20 чувствовать

    несов.
    1. что ҳис кар­дан; чувствовать голод гуруснагиро ҳис кардан; чувствовать ответственность за что-л. масъулияти чизеро ҳис кардан; чувствовать усталость хастагиро ҳис кардан
    2. что и с придат. предл. ҳис кардан; пай бурдан, донистан; идрок (дарьёфт) кардан; чувствовать на себе чей-л. взгляд нигоҳи касеро пай бурдан; чувствовать чьё-л. присутствие ҳузури касеро ҳис кардан; я чувствую, что его ждут неприятности ман ҳис мекунам, ки вай ба кулфате дучор мешавад
    3. что и с придат. предл. донистан, дарк кардан; чувствовать себя лишним худро номуносиб донистан; чувствовать вину перед кем-л. гуноҳи худро дар назди касе дарк кардан
    4. кого-что фаҳмидан, дарк кардан; ҳис кардан; он прекрасно чувствует музыку ӯ мусикиро нағз мефаҳмад <> чувствовать себя как, кем ҳис кар­дан; я плохо себя чувствую тобам гурехта истодааст (нашуда истодааст); как вы себя чувствуете? аҳволатон чӣ тавр аст?; давать чувствовать кому-л. касеро огоҳ кардан, ба касе фаҳмондан; да­вать себя чувствовать худро маълум кардан; усталость даёт себя чувствовать таъсири хастагӣ зоҳир шуда истодааст; ног под собой не чувствовать 1) (быстро бежать) тез давидан, шамол барин давидан 2) (сильно устать от ходьбы) аз мадор рафтан, аз по мондан 3) (от радости, восторга) худро гум кардан, аз худ бехуд шудан (аз шодӣ), кариб шодикафак (шодимарг) шудан

    Русско-таджикский словарь > чувствовать

См. также в других словарях:

  • а что(,) как — частица; частица + местоимение 1. Частица. То же, что «вдруг». Не требует постановки знаков препинания. А тут вступило мне: «А что как не обманула... А вдруг к моей Фене и в сам деле муж из города Омского?» С. Сергеев Ценский, Кость в голове. И… …   Словарь-справочник по пунктуации

  • Только Что.., Как — союз разг. 1. Употр. при соединении частей сложного предложения, в котором действие второй части наступает сразу же после завершения действия первой части; едва.., как; только.., вдруг; только.., как; только.., как вдруг; только что.., как вдруг… …   Современный толковый словарь русского языка Ефремовой

  • только что..., как — союз разг. Употребляется при соединении частей сложного предложения (в котором действие второй части наступает сразу же после завершения действия первой части), соответствуя по значению сл.: едва..., как; только..., вдруг; только..., как; только …   Современный толковый словарь русского языка Ефремовой

  • А Что Как — част. разг. сниж. Употребляется при выражении опасения, а также при обращении с нерешительной просьбой, соответствуя по значению сл.: что если, а ну как. Толковый словарь Ефремовой. Т. Ф. Ефремова. 2000 …   Современный толковый словарь русского языка Ефремовой

  • Только Что.., Как Вдруг — союз разг. 1. Употр. при соединении частей сложного предложения, в котором действие второй части наступает сразу же после завершения действия первой части; едва.., как; только.., вдруг; только.., как; только.., как вдруг; только что.., как… …   Современный толковый словарь русского языка Ефремовой

  • только что..., как вдруг — союз разг. Употребляется при соединении частей сложного предложения (в котором действие второй части наступает сразу же после завершения действия первой части), соответствуя по значению сл.: едва..., как; только..., вдруг; только..., как; только …   Современный толковый словарь русского языка Ефремовой

  • Смотря кто (что, как, где, когда, зачем и др.) — СМОТРЕТЬ, смотрю, смотришь; смотренный; несов. Толковый словарь Ожегова. С.И. Ожегов, Н.Ю. Шведова. 1949 1992 …   Толковый словарь Ожегова

  • Всё одно (едино) что (как) — Как если бы, словно бы. Известно, некрещёное дитя да померло это всё одно что дерево… Где ни закопай, всё равно (Помяловский. Мещанское счастье) …   Фразеологический словарь русского литературного языка

  • Как приручить дракона — How to Train Your Dragon …   Википедия

  • ЧТО — (1) ЧТО (1) [што] чего, чему, что, чем, о чём, местоим. 1. вопросительное. Какой предмет (вещь), какое явление? Что это такое? Чего вы ждете? Что с вами? Чем ты недоволен? Что из того (следует)? «Что нового покажет мне Москва?» Грибоедов. «Что… …   Толковый словарь Ушакова

  • ЧТО — (1) ЧТО (1) [што] чего, чему, что, чем, о чём, местоим. 1. вопросительное. Какой предмет (вещь), какое явление? Что это такое? Чего вы ждете? Что с вами? Чем ты недоволен? Что из того (следует)? «Что нового покажет мне Москва?» Грибоедов. «Что… …   Толковый словарь Ушакова

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»