-
61 намыкаться
сов.; прост.күп ауырлыҡтар (ҡыйынлыҡтар) күреү, ҡайғы-хәсрәт кисереү, ғазап (ыҙа) сигеү, интегеү, интегеп бөтөү -
62 невесомый
1. прил.лёгкийауырлығы булмаған, еңел2. прил. перен.незначительный, маловажныйәһәмиәте әҙ, әһәмиәтһеҙ, нигеҙһеҙ, көсһөҙ -
63 невзгода
жмихнәт(тәр), бәхетһеҙлек(тәр), ҡайғы-хәсрәт(тәр), ауырлыҡ(тар), ҡыйынлыҡ- (тар) -
64 неимоверный
прил.ғәҙәттән тыш (ҙур, күп) -
65 нормальный
1. прил.нормаль, ғәҙәттәге, ғәҙәти2. прил.аҡылы теүәл, психик (яҡтан) нормаль -
66 одолеть
1. сов.кого-что; прям., перен.осилитьеңеү, еңеп сығыу, өҫтөн сығыу2. сов. что; перен., разг.көскә үҙләштереү (эйә булыу, йырып сығыу һ.б.)3. сов.кого; перен.охватить — о каком-л. состоянии
тулыһынса буйһондороу, еңеү, баҫыу4. сов.кого; перен., разг.замучитьйөҙәтеп бөтөү, яфалау, йөҙәтеү, аптыратыу, теңкәгә тейеү -
67 отвес
1. м спец.ауыртмаҡвертикаль йүнәлеште билдәләү өсөн бау осона тағылған ауырлыҡ2. мвертикальный склонныҡ текә битләү, текәлек, текә ҡая -
68 отдуваться
1. несов.тяжело дышатьауыр һулыш алыу, ауыр һулау2. несов. прост.нести всю ответственностьяуап биреү, ауырлығын күтәреү -
69 отстрадать
сов.ғазап сигеүҙән туҡтау, ыҙа (яфа) сигеп туҡтау, ауырлыҡты үткәреп ебәреү -
70 отяготить
1. сов. чтосделать тяжёлымауырлыҡ һалыу (килтереү, төшөрөү)2. сов.кого, чем; перен.обременитьмәшәҡәтләү, йонсотоу -
71 пасовать
I1. несов.карт.пас белдереү, ҡатнашмай ҡалыу2. несов.перед кем-чем и без доп.; перен.бирешеү, сигенеү, ҡурҡып ҡалыуIIнесов.; спорт.пас биреү -
72 перед
1. предлог с твор. п.употребляется при указании предмета, места и т.п., напротив которого находится кто-что-л., происходит что-л.алдына, ҡаршыһына, алдында, ҡаршыһында2. предлог с твор. п.употребляется при указании на лицо, в присутствии которого, на виду у которого что-л. делаетсяалдында, ҡаршыһында, алда3. предлог с твор. п.употребляется при указании на лицо или явление, по отношению к которому совершается какое-л. действие, испытывается состояниеалдында, ҡаршыһында, алды4. предлог с твор. п.употребляется при сравнении, сопоставлении с кем-чем-л.алдында, алда, янында, янда5. предлог с твор. п.употребляется при указании на события, явления, действия, которым предшествует другое действие, в знач. за некоторое время до, прежде, раньшеалда, алдан, алдынан -
73 под
Iммейес төбөII1. предлогс вин. п.при указании предмета, места, лица и т.п., ниже которого направлено действиеаҫтына, төбөнә2. предлогс тв. п.при указании условий, которые создаются для кого-чего-л.аҫтында, -ында/-ендә3. предлогс тв. п.при указании на то, в результате, вследствие чего совершается действиеаҫтында, -дан/-дән4. предлогс тв. п.при указании условия особого обстоятельства совершения действияаҫтында, менән, итеп5. предлогс тв. п.при указании места, около которого находится кто-что-л.янында, яҡынында, эргәһендә6. предлогс тв. п.при указании на характерный признак чего-л.-лы/-ле, булған7. предлогс тв. п.при разъяснении смысла чего-л.-дан/-дән, аҫтындане под силу — хәлдән килмәү, көс етмәү
под стать — яраҡлы, тура килгән
8. предлогс вин. п.при обозначении состояния, положения, в которое ставят кого-что-л.аҫтына, -ға/-гә9. предлогс вин. п.при указании места, в непосредственную близость которого направляется кто-что-л.алдынан, -ға/-гә табан (яҡын, ҡаршы)10. предлогс вин. п.при указании на время, которое непосредственно предшествует чему-л.алдынан, -ға/-гә табан (яҡын, ҡаршы)11. предлогс вин. п.при приблизительном указании на возраст, количествосамаһы, тирәһе, -ға/-гә яҡын12. предлогс вин. п.при указании на звуки, сопровождающие действие, состояниеаҫтында, -ға/-гә ҡушылып13. предлогс вин. п.при указании на назначение предмета-ға/-гә тигән, өсөн14. предлогс вин. п.при указании на сходство, подобие-ға/-гә оҡшатып, -на/-нә (тура) килтереп15. предлогс тв. п.при указании лица, предмета, места, ниже которого находится кто-что-л.аҫтында, төбөндә, аҫтынан -
74 преодолеть
1. сов. чтоеңеп сығыу, еңеү, артылыу2. сов. чтопересилить, превозмочьеңеү, түҙеү, сыҙау -
75 привес
-
76 припёк
I1. мҡояш ҡыҙыуы, ҡояш ҡыҙҙырған урын, көн бите2. мзнойэҫе, көн ҡыҙыуыIIмпри выпечке хлебаартым, бешкәндә артыуондоң икмәк итеп бешергәндән һуң ауырлығы артыу -
77 пробраться
1. сов.пройти с трудомсаҡ-саҡ үтеү, ауырлыҡ менән үтеү (йырып сығыу)2. сов.пройти незаметнойәшеренеп үтеү, боҫоп (ҡасып) үтеү -
78 противовес
1. м тех.тигеҙләмәинерция көсөн йәки ауырлыҡты тигеҙләү өсөн ҡулайлама2. м перен.тигеҙләүсе (ҡаршы тороусы) көс (күренеш)в противовес — айырмалы рәүештә, ҡаршы булараҡ
-
79 рывок
1. мҡапыл (кинәт, киҫкен) тартыу, тартылыу, ынтылыш, ырғылыш2. м перен.ырғылыш, ырғылыу, көсөргәнеш3. м спорт.ырғымауырлыҡты күтәреү ысулы -
80 сбавить
1. сов. что, чего и без доп.кәметеү, төшөрөү2. сов.уменьшить силу чего-л.кәметеү, әкренәйтеү
См. также в других словарях:
ауырлықты көтеру — миф. Халық ұғымы бойынша, мал өлімі, ыдыстың сынуы т.б. иесіне төнген қауіп қатерді жеңілдету … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
авиациялық баллистикалық ракета — (Авиационная баллистическая ракета) тасығыш ұшақтан (ракета тасығыш ұшақтан) жіберілетін, жер үсті және су үсті нысаналарын жоюға арналған Әуе Жер класты баллистикалық ракета. Басқа кез келген баллистикалық ракета тәрізді А.б.р. қозғалтқыштардың… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
автотрактор техникасы — (Автотракторная техника) автокөліктер, шынжыр табанды және дөңгелекті тартқыштар, транспортерлер, әскери мақсатта қолданылатын, әскери бөлімдер мен бөлімшелердің қару жарағының құрамында болатын тракторлар мен автотрактор тіркемелері.… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
басқарылмайтын реактивті снаряд — (Неуправляемый реактивный снаряд) траекториясы ауырлық күші мен аэродинамикалық күшке байланысты болатын, баллистикалық қисық деп аталатын сызықпен атылатын баллистикалық снаряд … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
зиянды сәулеге шалдығу — (Световое излучение) ядролық жарылыс кезінде жарқылды аумақ немесе отты шар түрінде шығатын, көрінетін, ультракүлгін және инфрақызыл сәулелердің қуатты тасқыны. 30 мың т ядролық оқ дәрі әуеде жарылғанда жарқылды аумақтың диаметрі 600 700 м ге, ал … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
медициналық эвакуация — (Медицинская эвакуация) жаралылар мен ауруларды ұрыс даласынан ұрыс қимылдары ауданынан немесе терең тылдан емдеу мекемелеріне ұйымдасқан түрде тасымалдау (қолмен, көлікпен). М.э. жаралылардың (аурулардың) жараларының ауырлығына, медициналық… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
радиоактивті сәулеленуді бақылау — (Контроль радиоактивного облучения) жеке құрам мен қару жарақтың радиоактивті заттармен залалдану дәрежесін дозиметрлік құралдар арқылы өлшеу. Р.с.б. әскердің ұрысқа қабілеттілігін, адамдардың сәуледен зақымдануының ауырлық дәрежесін және жеке… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
ракета траекториясы — (Траектория ракеты) кеңістікте ұшу кезінде ракетаның ауырлық орталығының жүру жолы. Баллистикалық ракеталардың траекториясы екі бөлікке бөлінеді: белсенді тарту күші әсерінен ұшу (жұмыс жасаушы қозғалтқышпен) және енжар тарту күшінің әсерінсіз,… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
реактивті қозғалтқыш — (Реактивный двигатель) отынның химиялық энергиясы қозғалтқыштан газ ағынымен шығатын кинетикалық энергияға айналатын жылу қозғалтқышы. Одан алынған реакция күші қозғалту күшіне, яғни ауырлық күшіне қолданылады. Осындай басқа қозғалтқыштардан… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
траектория — снарядтың (оқтың) ауадағы ұшу жолы. Ұңғы арнасынан белгілі бір бастапқы жылдамдықпен ұшып шыққан снарядқа (оққа) ауада ұшу кезінде екі күш ықпал етеді; ауырлық күші снарядтың (оқтың) біртіндеп төмендеуіне ықпал етсе, ауаның кедергі күші снарядтың … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
уыттылық мөлшер — (Токсическая доза) улағыш заттардың және басқа уытты қоспалардың зақымдаушы әрекетінің сан мөлшерлік сипаттамасы. Ауырлығы жөнінен бірдей зақымдайтын У.м. шамасы заттардың уыттылығына және организмге қандай жолмен кіруіне байланысты. У.м. мг.… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу