-
1 дни
рӯзҳо, айём -
2 намёдни
нареч. уст. и прост. динаякак -
3 день
м1. рӯз; солнечный день рӯзи офтоб; пасмурный день рӯзи абрнок; рабочий день рӯзи кор; выходной день рӯзи истироҳат; несколько дней тому назад чанд (якчанд) рӯз пеш [аз ин]; на следующий день рӯзи дигар; базарный день рӯзи бозор; санитарный день рӯзи санитарӣ; назначить день отъезда рӯзи сафарро таъин кардан; День печати Рӯзи матбуот; день рождения рӯзи таваллуд; день ангела уст. рӯзи номгузорӣ2. мн. дни (пора, период, жизнь) рӯзҳо, айём; дни юности айёми ҷавонӣ; минӯвшие дни рӯзҳои (айёми) гузашта; до конца дней своих то охири умр <> день-деньской тамоми рӯз, аз пагоҳ то бегоҳ; вчерашний день гузашта; добрый день ! салом!; завтрашний день фардо, оянда; считанные дни рӯзҳои башумор; постный день рӯза, рӯзи рӯзадорӣ; третьего дня пареррӯз; чёрный день рӯзи мабодо (мусибат); повестка дня рӯзнома, рӯзномаи маҷлис; день в день дар худи ҳамон рӯз, дар худи рӯзи таъиншуда; день за днём якзайл, бе тағироте; [и] день и ночь шабу рӯз, бе танаффус; день ото дня рӯз то рӯз, рӯз ба рӯз; в один прекрасный день рӯзе, боре, рӯзе аз рӯзҳо; изо дня в день ҳар рӯз; на дню уст. дар давоми рӯз; на днях дар ҳамин рӯзҳо, ба қарибӣ; на злобу дня дар мавзӯи рӯзмарра; со дня на день 1) аз як рӯз ба рӯзи дигар; со дня на день откладывать что-л. кореро аз як рӯз ба рӯзи дигар монондан 2) дар рӯзҳои наздик; ждать кого-л. со дня на день мунтазири дар рӯзҳои наздик омадани касе будан; жить сегодняшним днём фикри пагоҳро накарда зистан; среди (средь) бела дня дар рузи равшан; что ни день ҳар рӯз; день на день не приходится ҳар рӯз як хел не, ҳар рӯз ид нест ки ҳалво хӯри; днём согнём не сыскать Инқо барин ноёб аст; дни чьй-л. сочтены рӯзи касе башумор мондааст; пояш ба лаби гӯр расидааст; не по дням, а по часам растй (возрастать) хеле зуд калон шудан, бисёр тез сабзидан; ясно как [божий] \день рӯз барин равшан -
4 безвозвратный
(безвоя вратен, -на, -но)1. бебозгашт, бидуни баргашт; безвозвратные дни айёми бебозгашт2. паснододанӣ; безвозвратная ссӯда қарзи паснододанӣ -
5 жаркий
(жар|ок, -ка, -ко)1. бисёр гарм, тафсон, сӯзон; жаркое летнее солнце офтоби сӯзони тобистон; жаркие дни рӯзҳои гармо; жаркая баня ҳаммоми гарм2. тк. полн. ф. ҳорра, ҷанубӣ, гарм; жаркие страны мамлакатҳои ҳорра (гарм)3. перен. гарм, гарму ҷӯшон, пурҳарорат; жаркий поцелуй бӯсаи гарм; жаркий спор баҳсу мунозираи боҳарорат4. перен. сахт, шадид; жаркие бой ҷангҳои шадид -
6 будни
мн. (ед. будень м уст. и прост.)1. (рабочие дни) рӯзҳои кор, рӯзҳои муқаррарӣ2. перен. зиндагии муқаррарӣ (одатӣ); зиндагии якнавохт (дил-базан); трудовые будни рӯзҳои муқаррарии меҳнатӣ, кори ҳамешагӣ -
7 будничный
1. …и рӯзҳои кор, ҳаррӯза, одатӣ, муқаррарӣ; будничные дни рӯзҳои кор; будничное платье либоси ҳаррӯза; будничные хлопоты ташвиши рӯзгор2. перен. якранг, якнавохт, дилбазан; будничная жизнь зиндагии якранг (якнавохт) -
8 быстрота
ж1. зудӣ, тезӣ; дни мелькали с удивительной быстротой рӯзҳо ҳайратангезона тез (об барин) мегузаштанд2. суръат; быстрота вращения - двадцать оборотов в секунду суръати гардиш бист даврзанӣ дар як соння аст <> быстрот а ума хушзеҳнӣ, тезфаҳмӣ -
9 вверх
нареч.1. ба боло, бо вверх реть вверх ба боло нигоҳ кардан; ся вверх ба боло паридан; руки боло кун!2. (наружу) чаппа тулуп, вывороченный мехом вверх чаппа кардашуда3. (к истот ба тарафи сароб (болооб); вверх по тарафи сароби Волга <> вверх дни гардон, вожгун(а); вверх ногами 1 гун, чаппа-роста, тагу рӯ 2) ( дон, вожгун(а); вверх тормашкам! гун, вожгун -
10 горячий
(горяч, -а, -е)1. гарм, ҷӯшон, тафсон, сӯзон; горячие руки дастони гарм; горячая печь печкаи тафсон; горячее сонце офтоби сӯзон2. перен. пурҷӯшу хурӯш, гарму ҷӯшон, оташин, пурҳарорат; - ий привет саломи гарму ҷӯшон; горячая работа кори пурҷӯшу хурӯш; горячие сноры баҳсу мунозираи пурҳарорат3. перен. тундмизоҷ, оташинмизоҷ; горячий темперамент мизоҷи гарм; горячий конь аспи шӯх4. (о времени) авҷи…, долу зарб; горячая пора, горячее время авҷи кор, долу зарби кор; горячие дни экзаменов рӯзҳои авҷи имтиҳонсупорӣ5. тк. полн. ф. тех. гармогарм, хунук нашуда; горячая обработка металлов коркарди гармо-гарми металлҳо6. в знач. сущ. горячее с ризг. дами гарм <> горячая голова одами саргарм; по горячим следам, по горячему следу дар гармогармӣ, фавран, дарҳол; попасть под \горячийую руку кому-л. ба ғазаби касе гирифтор шудан -
11 гулевой
обл.1. холӣ, бекор; гулевые дни рӯзҳои холӣ; гулев6й скот чорпои айлоқӣ; ---аяземля замини партав (холй)2. айёшона, ишратпа-растона; гулевая жизнь зиндагии айёшона -
12 длиннеть
несов. разг. дароз шудан, тӯл кашидан; весной дни длиннеют дар баҳор рӯзҳо дароз шудан мегиранд -
13 идти
несов.1. рафтан, гаштан; идти вперед ба пеш рафтан; идти пешком пиёда рафтан; идти в гости ба меҳмонӣ рафтан; идти по дороге бо (аз) ро2. тохтан, давидан; конь идёт рысью асп чорхез (резачорпо) метозад3. шино кардан; лёд идёт ях шино мекунад; -- на вёслах бел зада рафтан; идти под парусами бодбон кушода рафтан4. ҳаракат кардан, раҳсипор шудан, равона (азим) шудан, рафтан; поезд идёт в два часа дня поезд соати дуи руз меравад5. ҳуҷум (ҳамла) овардан, юруш кардан; идти войной ҷанг сар кардан6. омадан, наздик шудан; весна идёт баҳор наздик шуда истодааст; посторонись, машина идёт! гурез, мошин омада истодааст!7. омадаи, оварда (бурда, фиристода) шудан; пушнина идёт с Севера мӯина аз Шимол меояд; посылка идёт туда пять дней посылка ба он ҷо дар панҷ рӯз рафта мерасад8. шоридан, чакидан, рафтан; вода идёт по капле об қатра-қатра мечакад; из раны идёт кровь аз ҷароҳат хун меравад9. баромадан, паҳн шудан; из самовара идёт пар аз самовор буғ мебарояд; от этих цветов идёт сильный запах бӯи ин гулҳо баланд аст; слух идёт… миш-миш ҳаст…10. даромадан; гвоздь не идёт в стёну мех ба девор намедарояд11. воқеъ будан, гузаштан; тропинка идёт лесом пайраҳа аз даруни ҷангал мегузарад12. (об осадках) боридан; идёт снег барф меборад; вчера шёл дождь дирӯз борон борида буд13. рафтан, давом кардан; дела идут успешно корҳо нағз рафта истодаанд; концерт шёл два часа концерт ду соат давом кард14. даромадан, дохил (ворид) шудан; идти в университет ба университет дохил шудан15. разг. бозоргир будан, ба фурӯш рафтан; этот товар хорошо идёт ин мол бозоргир аст (нағз ба фурӯш меравад)16. рафтан, сарф (истеъ-мол) шудан, кор фармуда шудан; на платье идёт три метра материала барои курта се метр матоъ меравад17. кому шинам будан, зебидан; эта шляпа ей идёт ин кулоҳ ба ӯ мезебад18. (о времени) гузаштан, мурур кардан, рафтан; дни идут за днями рӯзҳо паси ҳам мегузаранд; время идёт фурсат (вақт) мегузарад, вақт рафта истодааст19. (о механизмах) гаштан, ҳаракат (кор) кардан; часы идут гочно соат аниқ мегардад20. на что тайёр (ҳозир) будан, рози шудан; идти на все условия ба ҳамаи шартҳо рози будан21. охот., рыб. фирефта шудан, фанд хӯрдан; андармон шудан; окунь хорошо идёт на червяка хормоҳи ба кирм нағз андармон мешавад22. чсм, с чего (в играх) гаштан, бозидан, ропдан; идти конем ишхм. аспро гаштан23. (о спектакле и т. п.) нишоп дода шудан, намоиш дода шудан; завтра в театре идёт новый спектакль пагоҳ дар театр тамошои нав намоиш дода мешавад24. рафтан, расидан; переговоры идут к концу гуфтушунид ба охир расида истодааст; дело идёт к развязке кор анҷом ёфта истодааст 25, в сочст. с предлогом «в» и сущ.: идти в обработку кор карда шудан; идти в продажу ба фурӯш рафтан, фурӯхта шудан; идти в чистку тоза [карда] шудан26. в сочет. с предлогом «на» и сущ.: идти на подпись ба имзо расонда шудан, имзо [карда] щудан; идти на поправку рӯ ба беҳбудӣ (ба сиҳатшавӣ) овардан; идти на риск таваккал кардан; идти на скандал ҷанҷол хезондан; идти на убыль кам (паст) шудан <> идёт (ладно) мешавад, хуб, нағз, маъқул, майлаш; закусим? - Идёт! ягон чиз хӯрем? - Шудааст!, Майлаш!; идти впрок фоида бурдан (бахшидан); идти вразрез с чем мухолиф (зид) будан; идти гигантскими шагами бо кадамҳои азим пеш рафтан; идти навстречу 1) кому-чему тарафдорӣ кардан, ёрӣ расондан 2) чему тезондан, наздик овардан; идти наперекор баракс рафтор кардан; идти напролом ҳеҷ чизро ба эътибор нагирифта исроркорона амал кардан; идти насмарку бар бод (зоеъ) рафтан; идти в гору 1) ба мартабае расидан 2) рӯ ба инкишоф (ба тараққӣ) ниҳодан; идти в дело (в ход) кор омадан, истифода шудан; идти [нога] в ногу 1) с кем баробар қадам задан (партофтан) 2) скем-чем баробар (ҳампо) будан; идти в огонь и в воду за кого-что-л. ба хотири касе, чизехудро ба обу оташ задан; барои касе, чизе ҷони худро дареғ надоштам; идти в сравнение қобили муқоиса будан; [ни] в [какбе] сравнение не идёт с кем-чем ҳеҷ қобили қиёс не; идти в счёт ҳисоб шудан; не идти в счёт ҳисоб нашудан; идти за гробом аз паси тобут (ҷаноза) рафтаи; идти на дно(ко дну) (тонуть) ғарқ шудан 2) ҳалок (маҳв, нест, нобуд) шудан; идти на авось таваккал кардан; идти на ком-промисс созиш кардан, ба созиш даромадан; идти на лад соз (дуруст) шудан, пеш рафтан; идти на поводу у кого-л. дастнигари касе будан, инони ихтиёр ба касе додан; идти на поклон (с поклоном) к кому-л. 1) уст. ба пои касе афтидан, ба хизмати касе расидан (обращаться с просьбами) гардан каҷ кардан, илтиҷо (таманно) кардан; идти на пользу ба нафъ (ба фоида) будан, муфод будан; идти на попятный (на попятную) аз фикр (аз лафз) гаштан, пушаймон шудан; идти на смену 1) кому--чему ҷойгузини касе, чизе шудан, ба иваз омадан; новое идёт на смену старому чизи нав ба ивази чизи кӯҳна меояд, чизи нав ҷойгузини чизи кӯҳна мешавад 2) чему аз паи…, баъд аз, пас аз, баъди…, аз қафои…; идти на «ура» таваккалан коре кардан, «ҳар чӣ бодо бод» гӯён коре кардан; идти по миру [с сумби] гадоӣ кардан, дар ба дари мардум гаштан; идти под венец уст. [ақди] никоҳ кардан; идти под суд ба суд афтидан; идти против своей сбвести хилофи виҷдони худ амал кардан; идти своим чередом аз рӯи тартиби худ рафтан, ба навбати худ рафтан; голова у меня идёт кругом сарам гаранг (гиҷ) шуд; дёло (речь и т. п.) идёт о ком-чём-л. гап (мааъала ва ғ.) дар бораи касе чизе меравад; [ещё] куда ни шло 1) (так и быть, согласен) хуб, хайр, майлаш, маъқул 2) (ничего, сойдёт) мешавад, фарк надорад, шудан мегирад; кусок в гоидтило не идёт аз гулӯ чизе намегузарад; не идет из ума (из головы) аз майна намебарояд, фаромӯш намешавад; не идёт на ум (в голову) кому что ба майна ҳеҷ чиз намедарояд, калла кор намекунад; сон не идёт хоб намеояд (намебарад); не \идти дальше (далее) чего пеш нарафтан, дар марҳалае (дар коре) таваққуф кардан -
14 изжитие
с книжн. см. изживание изжить сов. что1. барҳам додан, бартараф кардан, нест (нобуд) кардан, аз байн бардоштан; изжитие недостатки камбудиҳоро бартараф кардан2. уст. в сочет. со сл. «жизнь», «век», «дни» и т. п. умр дидан3. уст. (пережить, перенести) аз сар гузаронидан <> изжитие себя нодаркор шудан -
15 исторгнуть
сов. уст. книжн.1. что бароварда партофтан, фаввора задан, фаввора занонда баровардан; вулкан исторг потоки лавы вулкан сели лаваро бароварда партофт2. что перен. рондан, ҳай (хориҷ) кардан, дур кардан; ничто не может исторгнуть из моёй памяти дни детства ҳеҷ чиз аз хотири ман рӯзҳои бачагиамро дур карда наметавонад3. что (выдернуть, извлечь) кандан, канда баровардан, кашидан4. кого-что перен. (отнять, освободить) ҷудо кардан, озод (халос) кардан, раҳой додан5. что перен. пайдо кардан, ба вуҷуд овардан; её рассказ исторг гнев и ужас у слушателей ҳикояти ӯ дар дили шунавандагон қаҳру ғазаб ва даҳшат ба вуҷуд овард -
16 катиться
несов.1. ғелида (ғеҷида) рафтан; со стуком катились деревянные шары тӯбҳои чӯбин тақарроскунон ғелида мерафтанд2. разг. тез ҳаракат кардан, тез рафтан; по дороге катились машины мошинҳо дар роҳ тез ҳаракат мекарданд3. ба поён ғелида рафтан, ғелидан; из-под ног катились вниз камни аз таги пой сангҳо ба поён меғелиданд4. (скользить) ғеҷидан5. ҷорӣ (равон) шудан, шоридан; река торопливо кати-лась вдаль дарё тез ҷорй шуда ба дуродур мерафт; пот градом катился с него аз сару рӯи вай арак мерехт6. (о све-тилах) ҳаракат кардан7. перен. (о времени). гузаштан, мурур кардан; дни катятся один за другим рӯзҳо паси ҳам мегузаранд <> катиться вниз таназзул кардан, паст рафтан, кам шудан; катиться по наклонной плоскости ба вартаи пасти фуромадан, разил шудан; катиться под гору таназзул кардан; завол ёфтан; - сь! (катитесь!) прост. гум шав(ед)!, дафъ шав(ед)!, нест шав(ед)! -
17 мелькать
иесов.1. гоҳ-гоҳ дида шудан, баъзан ба чашм намоен шудан; между деревьями мелькали фигуры людей дар байни дарахтон гоҳ-гоҳ одамон намоен мешуданд2. пилт-пилт (милт-милт, милтос) кардан; вдали мелькали огни дар дуродур чароғҳо милт--милт мекарданд3. перен. аз хаел гузаштан, ба хаел омадан; у него мелькала мысль об отъезде фикри сафар аз хаелаш мегузашт4. зуд паи ҳам гузаштан; зуд намоен шуда гузаштан, зуд аз пеши назар гузаштан; дни мелькали один за другим рӯзҳо тез паи ҳам мегузаштанд; мелькали кадры кинофильма кадрҳои кинофильм зуд аз пеши назар мегузаштанд, в глазах мелькает дар пеши чашм биҷиррос мезанад -
18 побежать
сов.1. давидан, давидан, гирифтан // (обратиться в бегство) гурехтан, фирор кардан, рӯ ба гурез ниҳодан, роҳи гурезро гирифтан2. (о неодушевлённых предметах) равон шудан, паҳн шудан; по воде побежали круги мавҷ дар рӯи об паҳн шуданд3. рехтан, равон (ҷорӣ) шудан; с гор побежали ручи аз кӯҳҳо ҷӯйҳо ҷорӣ шу-данд4. (о времени) бо суръат равон шудан, гузаштан гирифтан; дни побежали за днями рӯзҳо паи ҳам гузаштан гирифтанд -
19 пасхальный
…и писҳо; пасхальные дни рӯзҳои иди писҳо, айёми писҳо -
20 полететь
сов.1. парвоз кардан, паридан, парида рафтан2. парронда (пар-тофта) шудан, ҳаво дода шудан; камень полетел в воду еангба об парида рафт, санг ба об афтид 3» перен. тохтан, то-зон рафтан, давидан; мальчик со всех ног полетел к дому бача тозон ба сӯи хона рафт4. разг. афтодан, ғалтидан; полка полетела под тяжестю книг рафча аз ваз-ни китобҳо афтид; я поскользнулся и полетел ман лағжидаму парида рафтам5. перен. прост. аз кор ронда шудан, аз кор холӣ (ҳай) карда шудан6. (о вре-мени) зуд гузаштан (тамом шудан), бо суръат рафтан (дар бораи вақт)\ полетели дни за днями рӯзҳо об барин мегузаштанд О всё полетело к чёрту [ҳамаи] кор бар бод рафт, расвои кор баромад
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Дни.ру — Дни. Ру (www.dni.ru) российская интернет газета[1]. Основана в декабре 2000 года Константином Рыковым (псевдоним Джейсон Форис). Учредитель российский медиа холдинг Newmedia Stars (другие проекты: деловая газета «Взгляд», телеканал… … Википедия
Дни.Ру — Дни. Ру (www.dni.ru) российская интернет газета[1]. Основана в декабре 2000 года (одно из первых крупных российских интернет СМИ). Учредитель российский медиа холдинг Newmedia Stars (другие проекты: деловая газета «Взгляд», телеканал Russia.Ru … Википедия
дни — См … Словарь синонимов
дни́ще — днище, а; мн. днища, днищ, днищам … Русское словесное ударение
ДНИ — «ДНИ», русская газета, 1922 33; до 1925 ежедневная, Берлин; затем еженедельная, Париж. Издатель А. Ф. Керенский. Участвовали М. А. Осоргин, В. Ф. Ходасевич … Энциклопедический словарь
ДНИ — Донецкий индустриальный институт г. Донецк, образование и наука ДНИ датчик навигационной информации авиа Словарь: С. Фадеев. Словарь сокращений современного русского языка. С. Пб.: Политехника, 1997. 527 с … Словарь сокращений и аббревиатур
ДНИ — русская газета, 1922 33; до 1925 ежедневная, Берлин; затем еженедельная, Париж. Издатель А. Ф. Керенский. Участвовали М. А. Осоргин, В. Ф. Ходасевич … Большой Энциклопедический словарь
Дни — I мн. Временной период, пора. II мн. Жизнь. Толковый словарь Ефремовой. Т. Ф. Ефремова. 2000 … Современный толковый словарь русского языка Ефремовой
Дни — I мн. Временной период, пора. II мн. Жизнь. Толковый словарь Ефремовой. Т. Ф. Ефремова. 2000 … Современный толковый словарь русского языка Ефремовой
«Дни» — русская газета, 1922 33; до 1925 ежедневная, Берлин; затем еженедельная, Париж. Издатель А. Ф. Керенский. Участвовали М. А. Осоргин, В. Ф. Ходасевич … Энциклопедический словарь
дни — безоблачные (К.Р); беспросветные (Ратгауз); бесцветные (Надсон); безумные (Надсон); бледные (Блок); быстролетные (Коринфский); веселые (Л.Толстой); волшебные (Майков); высокие (В.Каменский); голубые (Щепкина Куперник); грустные (Башкин); знойные… … Словарь эпитетов